Page 274 of 388
PDF/HTML Page 301 of 415
single page version
rAgAdikA tyAg karatA hai ), [saH ] vah [yogabhaktiyuktaH ] yogabhaktiyukta (yogakI
bhaktivAlA) hai; [itarasya cha ] dUsareko [yogaH ] yog [katham ] kisaprakAr [bhavet ] ho
sakatA hai ?
prApnotyuchchairaya.n ya.n vigalitavipada.n siddhisImantinIshaH
Page 275 of 388
PDF/HTML Page 302 of 415
single page version
yunakti , sa paramatapodhan ev shuddhanishchayopayogabhakti yukta :
Page 276 of 388
PDF/HTML Page 303 of 415
single page version
jo.Dkar sarva vikalpo.nkA abhAv karatA hai ), [saH ] vah [yogabhaktiyuktaH ] yogabhaktivAlA
hai; [itarasya cha ] dUsareko [yogaH ] yog [katham ] kisaprakAr [bhavet ] ho sakatA hai ?
sArasvarUpamatyAsannabhavyajIvaH sadA yunaktyev, tasya khalu nishchayayogabhakti rnAnyeShAm iti
Page 277 of 388
PDF/HTML Page 304 of 415
single page version
[yunakti ] lagAtA hai, [nijabhAvaH ] usakA nij bhAv [saH yogaH bhavet ] vah yog hai
sakalajin hai.n
Page 278 of 388
PDF/HTML Page 305 of 415
single page version
nijabhAv hI param yog hai
lagAtA hai, usakA vah nij bhAv so yog hai
[nirvR^itisukham ] nirvR^itisukhako [ApannAH ] prApta hue; [tasmAt ] isaliye [yogavarabhaktim ]
yogakI uttam bhaktiko [dhAray ] tU dhAraN kar
nijabhAv ev paramayog iti
vyakteShu bhavyajanatAbhavaghAtakeShu
sAkShAdyunakti nijabhAvamaya.n sa yogaH
Page 279 of 388
PDF/HTML Page 306 of 415
single page version
karake, paramanirvANavadhUke ati puShTa stanake gA.Dh.h.h Ali.nganase sarva Atmapradeshame.n atyanta
karo
prakAshamAn mANikapa.nktise jo pUjit hai.n (arthAt jinake charaNAravindame.n devendro.nke mukuT
evamukta prakArasvAtmasa.nbandhinI.n shuddhanishchayayogavarabhakti.n kR^itvA paramanirvANavadhUTikApIvarastan-
bharagADhopagUDhanirbharAna.ndaparamasudhArasapUraparitR^iptasarvAtmapradeshA jAtAH, tato yUya.n mahAjanAH
sphu TitabhavyatvaguNAstA.n svAtmArthaparamavItarAgasukhapradA.n yogabhakti.n kuruteti
shrIdevendrakirITakoTivilasanmANikyamAlArchitAn
shakreNodbhavabhogahAsavimalAn shrIkIrtinAthAn stuve
Page 280 of 388
PDF/HTML Page 307 of 415
single page version
jAnevAle nR^itya, gAn tathA Anandase jo shobhit hai.n, aur
karo
pariNat chittako Cho.Dkar, shuddha dhyAn dvArA samAhit (
shuddhadhyAnasamAhiten manasAna.ndAtmatattvasthitaH
j~nAnApAstasamastamohamahimA lIye parabrahmaNi
Page 281 of 388
PDF/HTML Page 308 of 415
single page version
karatA hU.N
tAtparyavR^itti nAmak TIkAme.n (arthAt shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt shrI niyamasAr
paramAgamakI nirgrantha munirAj shrI padmaprabhamaladhAridevavirachit tAtparyavR^itti nAmakI TIkAme.n)
sa.nbhAvayAmi tadaha.n punarekamekam
mukti spR^ihasya bhavasharmaNi niHspR^ihasya
Page 282 of 388
PDF/HTML Page 309 of 415
single page version
Avashyak karma kahate hai.n (arthAt us jIvako Avashyak karma hai aisA param yogIshvar kahate
hai.n )
Page 283 of 388
PDF/HTML Page 310 of 415
single page version
(arthAt jo shAshvat Anandake phai lAvase rasayukta hai.n ) aise j~nAnatattvame.n lIn hokar,
vadanti
nityAnandaprasarasarase j~nAnatattve nilIy
sphU rjajjyotiHsahajavilasadratnadIpasya lakShmIm
Page 284 of 388
PDF/HTML Page 311 of 415
single page version
(
hai
dharmaH sAkShAt
tenaivAha.n kimapi tarasA yAmi sha.n nirvikalpam
Page 285 of 388
PDF/HTML Page 312 of 415
single page version
yukti hai, [upAyaH iti cha ] vah (asharIr honekA) upAy hai, [niravayavaH bhavati ] usase
jIv niravayav (arthAt asharIr) hotA hai
nishchayadharmadhyAnasvarUp param
bhavatIti boddhavyam
anyeShA.n yo na vash iti yA sa.nsthitiH sA nirukti :
sphU rjajjyotiHsphu TitasahajAvasthayA.amUrtatA syAt
Page 286 of 388
PDF/HTML Page 313 of 415
single page version
[tasmAt ] isaliye [tasya tu ] use [AvashyakalakShaNa.n karma ] AvashyakasvarUp karma
[na bhavet ] nahI.n hai
lakShaNaparamAvashyakakarma na bhavediti ashanArtha.n dravyali~N.hga.n gR^ihItvA svAtmakAryavimukhaH san
Page 287 of 388
PDF/HTML Page 314 of 415
single page version
athavA usakA kShetra, makAn, dhan, dhAnyAdik sab hamArA hai aisI buddhi karatA hai
gharako bhI Cho.Dkar (phi ra ) ‘hamArA vah anupam ghar !’ aisA smaraN karate hai.n
kAl bhUtalame.n tathA devalokame.n devo.nse bhI bhalIbhA.Nti pujAtA hai
manashchakAreti
tribhuvanabhuvanAntardhvA.ntapu.njAyamAnam
vasatimanupamA.n tAmasmadIyA.n smaranti
mithyAtvAdikala.nkapa.nkarahitaH saddharmarakShAmaNiH
muktAnekaparigrahavyatikaraH pApATavIpAvakaH
Page 288 of 388
PDF/HTML Page 315 of 415
single page version
(
nyUn hai (arthAt usame.n jineshvaradevakI apekShA tho.DI-sI kamI hai )
muni shobhA nahI.n detA )
namasyA sA yogyA shatamakhashatasyApi satatam
sukha.n reme kashchidbat kalihato.asau jaDamatiH
Page 289 of 388
PDF/HTML Page 316 of 415
single page version
karma ] AvashyakasvarUp karma [na bhavet ] nahI.n hai
tIno.n kAl niyamaparAyaN rahatA hai (arthAt tIno.n samayake niyamo.nme.n tatpar rahatA hai ),
dharmasharIr romA.nchase ChA jAtA hai; anashan, avamaudarya, rasaparityAg, vR^ittiparisa.nkhyAn, vivikta
shayyAsan aur kAyaklesh nAmake Chah bAhya tapame.n jo satat utsAhaparAyaN rahatA hai;
svAdhyAyakriyA.n karoti, daina.n daina.n bhuktvA bhuktvA chaturvidhAhArapratyAkhyAna.n cha karoti, tisR^iShu
sa.ndhyAsu bhagavadarhatparameshvarastutishatasahasramukharamukhAravindo bhavati, trikAleShu cha niyamaparAyaNaH
ityahorAtre.apyekAdashakriyAtatparaH, pAkShikamAsikachAturmAsikasA.nvatsarikapratikramaNAkarNan-
Page 290 of 388
PDF/HTML Page 317 of 415
single page version
vaiyAvR^ittya aur vyutsarga nAmak abhyantar tapo.nke anuShThAname.n (AcharaName.n ) jo kushal-
buddhivAlA hai; parantu vah nirapekSha tapodhan sAkShAt mokShake kAraNabhUt svAtmAshrit Avashyak-
karmako
shubhopayogake phalasvarUp prashasta rAgarUpI a.ngAro.nse sikatA huA, AsannabhavyatArUpI guNakA
uday hone par paramaguruke prasAdase prApta paramatattvake shraddhAn-j~nAn-anuShThAnasvarUp shuddha-
nishchay-ratnatrayapariNati dvArA nirvANako prApta hotA hai (arthAt kabhI shuddha-nishchay-
ratnatrayapariNatiko prApta kar le to hI aur tabhI nirvANako prApta karatA hai )
vivikta shayanAsanakAyakleshAbhidhAneShu ShaTsu bAhyatapassu cha sa.ntatotsAhaparAyaNaH, svAdhyAyadhyAn-
shubhAcharaNaprachyutapratyavasthApanAtmakaprAyashchittavinayavaiyAvR^ittyavyutsarganAmadheyeShu chAbhyantarataponuShThAneShu
cha kushalabuddhiH, kintu sa nirapekShatapodhanaH sAkShAnmokShakAraNa.n svAtmAshrayAvashyakakarma
nishchayataH paramAtmatattvavishrAntirUpa.n nishchayadharmadhyAna.n shukladhyAna.n cha na jAnIte, ataH
paradravyagatatvAdanyavash ityukta :
sati paramaguruprasAdAsAditaparamatattvashraddhAnaparij~nAnAnuShThAnAtmakashuddhanishchayaratnatrayapariNatyA
nirvANamupayAtIti
bhajatu paramAnanda.n nirvANakAraNakAraNam
Page 291 of 388
PDF/HTML Page 318 of 415
single page version
tathA kunayo.nke samUhase ) dUr hai
bhI [anyavashaH ] anyavash hai; [mohAndhakAravyapagatashramaNAH ] mohAndhakAr rahit shramaN
[I
aur phi ra kabhI unakI arthaparyAyo.n tathA vya.njanaparyAyo.nme.n buddhi lagAtA hai, parantu trikAl-
nirAvaraN, nityAnanda jisakA lakShaN hai aise nijakAraNasamayasArake svarUpame.n lIn
sahajaparamAtmAna.n dUra.n nayAnayasa.nhateH
Page 292 of 388
PDF/HTML Page 319 of 415
single page version
tapodhanako bhI us kAraNase hI (arthAt par vikalpo.nke vash honeke kAraNase hI ) anyavash
kahA gayA hai
shramaN vAstavame.n mahAshramaN hai.n, param shrutakevalI hai.n; ve vAstavame.n anyavashakA aisA
(
nityAna.ndalakShaNanijakAraNasamayasArasvarUpaniratasahajaj~nAnAdishuddhaguNaparyAyANAmAdhArabhUtanijAtma-
tattve chitta.n kadAchidapi na yojayati, at ev sa tapodhano.apyanyavash ityukta :
Page 293 of 388
PDF/HTML Page 320 of 415
single page version
(vikalpa ) hai tab tak sa.nsAr hai
hai, [saH khalu ] vah vAstavame.n [AtmavashaH bhavati ] Atmavash hai [tasya tu ] aur
use [Avashyam.h karma ] Avashyak karma [bhaNanti ] (jin ) kahate hai.n
nirmal svabhAvavAlA hai aur samasta
nijakAraNaparamAtmAna.n dhyAyati sa evAtmavash ityukta :