Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 82-91.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 10 of 21

 

Page 154 of 388
PDF/HTML Page 181 of 415
single page version

ಮೇಕೇನ್ದ್ರಿಯಾದಿಜೀವಸ್ಥಾನಭೇದಂ ಕುರ್ವೇ, ಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸಾತ್ಮಕಮಾತ್ಮಾನಮೇವ ಸಂಚಿಂತಯೇ .
ನಾಹಂ ಶರೀರಗತಬಾಲಾದ್ಯವಸ್ಥಾನಭೇದಂ ಕುರ್ವೇ, ಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸಾತ್ಮಕಮಾತ್ಮಾನಮೇವ ಸಂಚಿಂತಯೇ .
ನಾಹಂ ರಾಗಾದಿಭೇದಭಾವಕರ್ಮಭೇದಂ ಕುರ್ವೇ, ಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸಾತ್ಮಕಮಾತ್ಮಾನಮೇವ ಸಂಚಿಂತಯೇ .
ನಾಹಂ ಭಾವಕರ್ಮಾತ್ಮಕಷಾಯಚತುಷ್ಕಂ ಕುರ್ವೇ, ಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸಾತ್ಮಕಮಾತ್ಮಾನಮೇವ ಸಂಚಿಂತಯೇ .
ಇತಿ ಪಂಚರತ್ನಾಂಚಿತೋಪನ್ಯಾಸಪ್ರಪಂಚನಸಕಲವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯಸಂನ್ಯಾಸವಿಧಾನಮುಕ್ತಂ ಭವತೀತಿ .
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ಭವ್ಯಃ ಸಮಸ್ತವಿಷಯಾಗ್ರಹಮುಕ್ತ ಚಿನ್ತಃ
ಸ್ವದ್ರವ್ಯಪರ್ಯಯಗುಣಾತ್ಮನಿ ದತ್ತಚಿತ್ತಃ
.
ಮುಕ್ತ್ವಾ ವಿಭಾವಮಖಿಲಂ ನಿಜಭಾವಭಿನ್ನಂ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಮುಕ್ತಿ ಮಚಿರಾದಿತಿ ಪಂಚರತ್ನಾತ
..೧೦9..
ಆತ್ಮಾಕೋ ಹೀ ಭಾತಾ ಹೂಂ . ಮೈಂ ಏಕೇನ್ದ್ರಿಯಾದಿ ಜೀವಸ್ಥಾನಭೇದೋಂಕೋ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಸಹಜ ಚೈತನ್ಯಕೇ
ವಿಲಾಸಸ್ವರೂಪ ಆತ್ಮಾಕೋ ಹೀ ಭಾತಾ ಹೂಂ .
ಮೈಂ ಶರೀರಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಬಾಲಾದಿ ಅವಸ್ಥಾಭೇದೋಂಕೋ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಸಹಜ ಚೈತನ್ಯಕೇ ವಿಲಾಸಸ್ವರೂಪ
ಆತ್ಮಾಕೋ ಹೀ ಭಾತಾ ಹೂಂ .
ಮೈಂ ರಾಗಾದಿಭೇದರೂಪ ಭಾವಕರ್ಮಕೇ ಭೇದೋಂಕೋ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಸಹಜ ಚೈತನ್ಯಕೇ ವಿಲಾಸಸ್ವರೂಪ
ಆತ್ಮಾಕೋ ಹೀ ಭಾತಾ ಹೂಂ .
ಮೈಂ ಭಾವಕರ್ಮಾತ್ಮಕ ಚಾರ ಕಷಾಯೋಂಕೋ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಸಹಜ ಚೈತನ್ಯಕೇ ವಿಲಾಸಸ್ವರೂಪ
ಆತ್ಮಾಕೋ ಹೀ ಭಾತಾ ಹೂಂ .
(ಯಹಾಂ ಟೀಕಾಮೇಂ ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಕರ್ತಾಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ವರ್ಣನ ಕಿಯಾ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಕಾರಯಿತಾ ಔರ
ಅನುಮನ್ತಾಕೇ ಅನುಮೋದಕಕೇಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ಭೀ ಸಮಝ ಲೇನಾ .)
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪಾಂಚ ರತ್ನೋಂಕೇ ಶೋಭಿತ ಕಥನವಿಸ್ತಾರ ದ್ವಾರಾ ಸಕಲ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಸನ್ನ್ಯಾಸಕಾ
(ತ್ಯಾಗಕಾ) ವಿಧಾನ ಕಹಾ ಹೈ .
[ಅಬ ಇನ ಪಾಂಚ ಗಾಥಾಓಂಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ
ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪಂಚರತ್ನೋಂ ದ್ವಾರಾ ಜಿಸನೇ ಸಮಸ್ತ ವಿಷಯೋಂಕೇ ಗ್ರಹಣಕೀ ಚಿನ್ತಾಕೋ
ಛೋಡಾ ಹೈ ಔರ ನಿಜ ದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯಕೇ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಚಿತ್ತ ಏಕಾಗ್ರ ಕಿಯಾ ಹೈ, ವಹ ಭವ್ಯ ಜೀವ ನಿಜ
ಭಾವಸೇ ಭಿನ್ನ ಐಸೇ ಸಕಲ ವಿಭಾವಕೋ ಛೋಡಕರ ಅಲ್ಪ ಕಾಲಮೇಂ ಮುಕ್ತಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ
.೧೦೯.

Page 155 of 388
PDF/HTML Page 182 of 415
single page version

ಏರಿಸಭೇದಬ್ಭಾಸೇ ಮಜ್ಝತ್ಥೋ ಹೋದಿ ತೇಣ ಚಾರಿತ್ತಂ .
ತಂ ದಿಢಕರಣಣಿಮಿತ್ತಂ ಪಡಿಕ್ಕಮಣಾದೀ ಪವಕ್ಖಾಮಿ ..೮೨..
ದ್ರಗ್ಭೇದಾಭ್ಯಾಸೇ ಮಧ್ಯಸ್ಥೋ ಭವತಿ ತೇನ ಚಾರಿತ್ರಮ್ .
ತದ್ದೃಢೀಕರಣನಿಮಿತ್ತಂ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾದಿಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ..೮೨..
ಅತ್ರ ಭೇದವಿಜ್ಞಾನಾತ್ ಕ್ರಮೇಣ ನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರಂ ಭವತೀತ್ಯುಕ್ತ ಮ್ .
ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಪಂಚರತ್ನಾಂಚಿತಾರ್ಥಪರಿಜ್ಞಾನೇನ ಪಂಚಮಗತಿಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುಭೂತೇ ಜೀವಕರ್ಮಪುದ್ಗಲಯೋರ್ಭೇದಾಭ್ಯಾಸೇ
ಸತಿ, ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಚ ಯೇ ಮುಮುಕ್ಷವಃ ಸರ್ವದಾ ಸಂಸ್ಥಿತಾಸ್ತೇ ಹ್ಯತ ಏವ ಮಧ್ಯಸ್ಥಾಃ, ತೇನ ಕಾರಣೇನ ತೇಷಾಂ
ಪರಮಸಂಯಮಿನಾಂ ವಾಸ್ತವಂ ಚಾರಿತ್ರಂ ಭವತಿ
. ತಸ್ಯ ಚಾರಿತ್ರಾವಿಚಲಸ್ಥಿತಿಹೇತೋಃ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾದಿ-
ನಿಶ್ಚಯಕ್ರಿಯಾ ನಿಗದ್ಯತೇ . ಅತೀತದೋಷಪರಿಹಾರಾರ್ಥಂ ಯತ್ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಕ್ರಿಯತೇ ತತ್ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ .
ಆದಿಶಬ್ದೇನ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಾದೀನಾಂ ಸಂಭವಶ್ಚೋಚ್ಯತ ಇತಿ .
ಗಾಥಾ : ೮೨ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಇದ್ರಗ್ಭೇದಾಭ್ಯಾಸೇ ] ಐಸಾ ಭೇದ - ಅಭ್ಯಾಸ ಹೋನೇ ಪರ
[ಮಧ್ಯಸ್ಥಃ ] ಜೀವ ಮಧ್ಯಸ್ಥ ಹೋತಾ ಹೈ, [ತೇನ ಚಾರಿತ್ರಮ್ ಭವತಿ ] ಉಸಸೇ ಚಾರಿತ್ರ ಹೋತಾ ಹೈ .
[ತದ್ದ್ರಢೀಕರಣನಿಮಿತ್ತಂ ] ಉಸೇ (ಚಾರಿತ್ರಕೋ) ದೃಢ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾದಿಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ] ಮೈಂ
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾದಿ ಕಹೂಂಗಾ .
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ, ಭೇದವಿಜ್ಞಾನ ದ್ವಾರಾ ಕ್ರಮಸೇ ನಿಶ್ಚಯ - ಚಾರಿತ್ರ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಪಂಚರತ್ನೋಂಸೇ ಶೋಭಿತ ಅರ್ಥಪರಿಜ್ಞಾನ (ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಜ್ಞಾನ) ದ್ವಾರಾ ಪಂಚಮ ಗತಿಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿಕೇ
ಹೇತುಭೂತ ಐಸಾ ಜೀವಕಾ ಔರ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲಕಾ ಭೇದ - ಅಭ್ಯಾಸ ಹೋನೇ ಪರ, ಉಸೀಮೇಂ ಜೋ ಮುಮುಕ್ಷು ಸರ್ವದಾ
ಸಂಸ್ಥಿತ ರಹತೇ ಹೈಂ, ವೇ ಉಸ (ಸತತ ಭೇದಾಭ್ಯಾಸ) ದ್ವಾರಾ ಮಧ್ಯಸ್ಥ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಔರ ಉಸ ಕಾರಣಸೇ ಉನ
ಪರಮ ಸಂಯಮಿಯೋಂಕೋ ವಾಸ್ತವಿಕ ಚಾರಿತ್ರ ಹೋತಾ ಹೈ
. ಉಸ ಚಾರಿತ್ರಕೀ ಅವಿಚಲ ಸ್ಥಿತಿಕೇ ಹೇತುಸೇ
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾದಿ ನಿಶ್ಚಯಕ್ರಿಯಾ ಕಹೀ ಜಾತೀ ಹೈ . ಅತೀತ (ಭೂತ ಕಾಲಕೇ) ದೋಷೋಂಕೇ ಪರಿಹಾರ ಹೇತು ಜೋ
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ವಹ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೈ . ‘ಆದಿ’ ಶಬ್ದಸೇ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಾದಿಕಾ ಸಂಭವ ಕಹಾ
ಜಾತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾದಿಮೇಂ ಜೋ ‘ಆದಿ’ ಶಬ್ದ ಹೈ ವಹ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಆದಿಕಾ ಭೀ ಸಮಾವೇಶ
ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಹೈ )
.
ಇಸ ಭೇದಕೇ ಅಭ್ಯಾಸಸೇ ಮಾಧ್ಯಸ್ಥ ಹೋ ಚಾರಿತ ಲಹೇ .
ಚಾರಿತ್ರದೃಢತಾ ಹೇತು ಹಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಆದಿಕ ಅಬ ಕಹೇಂ ..೮೨..

Page 156 of 388
PDF/HTML Page 183 of 415
single page version

ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿಭಿಃ
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
‘‘ಭೇದವಿಜ್ಞಾನತಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ಯೇ ಕಿಲ ಕೇಚನ .
ಅಸ್ಯೈವಾಭಾವತೋ ಬದ್ಧಾ ಬದ್ಧಾ ಯೇ ಕಿಲ ಕೇಚನ ..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಮಾಲಿನೀ)
ಇತಿ ಸತಿ ಮುನಿನಾಥಸ್ಯೋಚ್ಚಕೈರ್ಭೇದಭಾವೇ
ಸ್ವಯಮಯಮುಪಯೋಗಾದ್ರಾಜತೇ ಮುಕ್ತ ಮೋಹಃ
.
ಶಮಜಲನಿಧಿಪೂರಕ್ಷಾಲಿತಾಂಹಃಕಲಂಕಃ
ಸ ಖಲು ಸಮಯಸಾರಸ್ಯಾಸ್ಯ ಭೇದಃ ಕ ಏಷಃ
..೧೧೦..
ಮೋತ್ತೂಣ ವಯಣರಯಣಂ ರಾಗಾದೀಭಾವವಾರಣಂ ಕಿಚ್ಚಾ .
ಅಪ್ಪಾಣಂ ಜೋ ಝಾಯದಿ ತಸ್ಸ ದು ಹೋದಿ ತ್ತಿ ಪಡಿಕಮಣಂ ..೮೩..
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ
ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ೧೩೧ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಕೋಈ ಸಿದ್ಧ ಹುಏ ಹೈಂ ವೇ ಭೇದವಿಜ್ಞಾನಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹುಏ ಹೈಂ; ಜೋ ಕೋಈ
ಬಂಧೇ ಹೈಂ ವೇ ಉಸೀಕೇ (ಭೇದವಿಜ್ಞಾನಕೇ ಹೀ) ಅಭಾವಸೇ ಬಂಧೇ ಹೈಂ .’’
ಔರ (ಇಸ ೮೨ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ
ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜಬ ಮುನಿನಾಥಕೋ ಅತ್ಯನ್ತ ಭೇದಭಾವ (ಭೇದವಿಜ್ಞಾನ-
ಪರಿಣಾಮ) ಹೋತಾ ಹೈ, ತಬ ಯಹ (ಸಮಯಸಾರ) ಸ್ವಯಂ ಉಪಯೋಗ ಹೋನೇಸೇ, ಮುಕ್ತಮೋಹ (ಮೋಹ ರಹಿತ) ಹೋತಾ
ಹುಆ, ಶಮಜಲನಿಧಿಕೇ ಪೂರಸೇ (ಉಪಶಮಸಮುದ್ರಕೇ ಜ್ವಾರಸೇ) ಪಾಪಕಲಙ್ಕಕೋ ಧೋಕರ, ವಿರಾಜತಾ
(
ಶೋಭತಾ) ಹೈ; ವಹ ಸಚಮುಚ, ಇಸ ಸಮಯಸಾರಕಾ ಕೈಸಾ ಭೇದ ಹೈ ! ೧೧೦.
ರೇ ವಚನ ರಚನಾ ಛೋಡ ರಾಗದ್ವೇಷಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರ .
ಧ್ಯಾತಾ ನಿಜಾತ್ಮಾ ಜೀವ ತೋ ಹೋತಾ ಉಸೀಕೋ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ..೮೩..

Page 157 of 388
PDF/HTML Page 184 of 415
single page version

ಮುಕ್ತ್ವಾ ವಚನರಚನಾಂ ರಾಗಾದಿಭಾವವಾರಣಂ ಕೃತ್ವಾ .
ಆತ್ಮಾನಂ ಯೋ ಧ್ಯಾಯತಿ ತಸ್ಯ ತು ಭವತೀತಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ..೮೩..
ದೈನಂ ದೈನಂ ಮುಮುಕ್ಷುಜನಸಂಸ್ತೂಯಮಾನವಾಙ್ಮಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣನಾಮಧೇಯಸಮಸ್ತಪಾಪಕ್ಷಯಹೇತುಭೂತಸೂತ್ರ-
ಸಮುದಯನಿರಾಸೋಽಯಮ್ .
ಯೋ ಹಿ ಪರಮತಪಶ್ಚರಣಕಾರಣಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಸುಧಾಸಿನ್ಧುನಾಥಸ್ಯ ರಾಕಾನಿಶೀಥಿನೀನಾಥಃ ಅಪ್ರಶಸ್ತ-
ವಚನರಚನಾಪರಿಮುಕ್ತೋಽಪಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸೂತ್ರವಿಷಮವಚನರಚನಾಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಂಸಾರಲತಾಮೂಲಕಂದಾನಾಂ ನಿಖಿಲ-
ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಭಾವಾನಾಂ ನಿವಾರಣಂ ಕೃತ್ವಾಽಖಂಡಾನಂದಮಯಂ ನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಧ್ಯಾಯತಿ, ತಸ್ಯ ಖಲು ಪರ-
ಮತತ್ತ್ವಶ್ರದ್ಧಾನಾವಬೋಧಾನುಷ್ಠಾನಾಭಿಮುಖಸ್ಯ ಸಕಲವಾಗ್ವಿಷಯವ್ಯಾಪಾರವಿರಹಿತನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಂ ಭವತೀತಿ
.
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚಂದ್ರಸೂರಿಭಿಃ
ಗಾಥಾ : ೮೩ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ವಚನರಚನಾಂ ] ವಚನರಚನಾಕೋ [ಮುಕ್ತ್ವಾ ] ಛೋಡಕರ, [ರಾಗಾದಿ-
ಭಾವವಾರಣಂ ] ರಾಗಾದಿಭಾವೋಂಕಾ ನಿವಾರಣ [ಕೃತ್ವಾ ] ಕರಕೇ, [ಯಃ ] ಜೋ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕೋ
[ಧ್ಯಾಯತಿ ] ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ತು ] ಉಸೇ [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಂ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ [ಭವತಿ ಇತಿ ] ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಪ್ರತಿದಿನ ಮುಮುಕ್ಷು ಜನೋಂ ದ್ವಾರಾ ಉಚ್ಚಾರಣ ಕಿಯಾ ಜಾನೇವಾಲಾ ಜೋ ವಚನಮಯ
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ನಾಮಕ ಸಮಸ್ತ ಪಾಪಕ್ಷಯಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಸೂತ್ರಸಮುದಾಯ ಉಸಕಾ ಯಹ ನಿರಾಸ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ಉಸಕಾ ಇಸಮೇಂ ನಿರಾಕರಣ
ಖಣ್ಡನ ಕಿಯಾ ಹೈ ) .
ಪರಮ ತಪಶ್ಚರಣಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಸುಧಾಸಾಗರಕೇ ಲಿಯೇ ಪೂರ್ಣಿಮಾಕಾ ಚನ್ದ್ರ ಐಸಾ ಜೋ
ಜೀವ (ಪರಮ ತಪಕಾ ಕಾರಣ ಐಸಾ ಜೋ ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯರೂಪೀ ಅಮೃತಕಾ ಸಾಗರ ಉಸೇ ಉಛಾಲನೇಕೇ ಲಿಯೇ
ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸಮೇಂ ಜ್ವಾರ ಲಾನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಜೋ ಪೂರ್ಣ ಚನ್ದ್ರ ಸಮಾನ ಹೈ ಐಸಾ ಜೋ ಜೀವ) ಅಪ್ರಶಸ್ತ
ವಚನರಚನಾಸೇ ಪರಿಮುಕ್ತ (
ಸರ್ವ ಓರಸೇ ಮುಕ್ತ) ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸೂತ್ರಕೀ ವಿಷಮ (ವಿವಿಧ)
ವಚನರಚನಾಕೋ (ಭೀ) ಛೋಡಕರ ಸಂಸಾರಲತಾಕೇ ಮೂಲ - ಕಂದಭೂತ ಸಮಸ್ತ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಭಾವೋಂಕಾ ನಿವಾರಣ
ಕರಕೇ ಅಖಣ್ಡ - ಆನನ್ದಮಯ ನಿಜ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ, ಉಸ ಜೀವಕೋಕಿ ಜೋ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ, ಜ್ಞಾನ ಔರ ಅನುಷ್ಠಾನಕೇ ಸನ್ಮುಖ ಹೈ ಉಸೇವಚನಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಸರ್ವ
ವ್ಯಾಪಾರ ರಹಿತ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೋತಾ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ
ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ೨೪೪ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :

Page 158 of 388
PDF/HTML Page 185 of 415
single page version

(ಮಾಲಿನೀ)
‘‘ಅಲಮಲಮತಿಜಲ್ಪೈರ್ದುರ್ವಿಕಲ್ಪೈರನಲ್ಪೈ-
ರಯಮಿಹ ಪರಮಾರ್ಥಶ್ಚೇತ್ಯತಾಂ ನಿತ್ಯಮೇಕಃ
.
ಸ್ವರಸವಿಸರಪೂರ್ಣಜ್ಞಾನವಿಸ್ಫೂ ರ್ತಿಮಾತ್ರಾ-
ನ್ನ ಖಲು ಸಮಯಸಾರಾದುತ್ತರಂ ಕಿಂಚಿದಸ್ತಿ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಆರ್ಯಾ)
ಅತಿತೀವ್ರಮೋಹಸಂಭವಪೂರ್ವಾರ್ಜಿತಂ ತತ್ಪ್ರತಿಕ್ರಮ್ಯ .
ಆತ್ಮನಿ ಸದ್ಬೋಧಾತ್ಮನಿ ನಿತ್ಯಂ ವರ್ತೇಽಹಮಾತ್ಮನಾ ತಸ್ಮಿನ್ ..೧೧೧..
ಆರಾಹಣಾಇ ವಟ್ಟಇ ಮೋತ್ತೂಣ ವಿರಾಹಣಂ ವಿಸೇಸೇಣ .
ಸೋ ಪಡಿಕಮಣಂ ಉಚ್ಚಇ ಪಡಿಕಮಣಮಓ ಹವೇ ಜಮ್ಹಾ ..೮೪..
ಆರಾಧನಾಯಾಂ ವರ್ತತೇ ಮುಕ್ತ್ವಾ ವಿರಾಧನಂ ವಿಶೇಷೇಣ .
ಸ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮುಚ್ಯತೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯೋ ಭವೇದ್ಯಸ್ಮಾತ..೮೪..
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಅಧಿಕ ಕಹನೇಸೇ ತಥಾ ಅಧಿಕ ದುರ್ವಿಕಲ್ಪೋಂಸೇ ಬಸ ಹೋಓ, ಬಸ
ಹೋಓ; ಯಹಾಂ ಇತನಾ ಹೀ ಕಹನಾ ಹೈ ಕಿ ಇಸ ಪರಮ ಅರ್ಥಕಾ ಏಕಕಾ ಹೀ ನಿರನ್ತರ ಅನುಭವನ ಕರೋ;
ಕ್ಯೋಂಕಿ ನಿಜ ರಸಕೇ ವಿಸ್ತಾರಸೇ ಪೂರ್ಣ ಜೋ ಜ್ಞಾನ ಉಸಕೇ ಸ್ಫು ರಾಯಮಾನ ಹೋನೇಮಾತ್ರ ಜೋ ಸಮಯಸಾರ
(
ಪರಮಾತ್ಮಾ) ಉಸಸೇ ಊಂ ಚಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅನ್ಯ ಕುಛ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ (ಸಮಯಸಾರಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ
ಕುಛ ಭೀ ಸಾರಭೂತ ನಹೀಂ ಹೈ ) .’’
ಔರ (ಇಸ ೮೩ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಅತಿ ತೀವ್ರ ಮೋಹಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಸೇ ಜೋ ಪೂರ್ವಮೇಂ ಉಪಾರ್ಜಿತ (ಕರ್ಮ) ಉಸಕಾ
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಕರಕೇ, ಮೈಂ ಸದ್ಬೋಧಾತ್ಮಕ (ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ) ಐಸೇ ಉಸ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಆತ್ಮಾಸೇ ನಿತ್ಯ
ವರ್ತತಾ ಹೂಂ
.೧೧೧.
ಗಾಥಾ : ೮೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ವಿರಾಧನಂ ] ಜೋ (ಜೀವ) ವಿರಾಧನಕೋ [ವಿಶೇಷೇಣ ]
ಛೋಡೇ ಸಮಸ್ತ ವಿರಾಧನಾ ಆರಾಧನಾರತ ಜೋ ರಹೇ .
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯತಾ ಹೇತುಸೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಉಸಕೋ ಹೀ ಕಹೇಂ ..೮೪..

Page 159 of 388
PDF/HTML Page 186 of 415
single page version

ಅತ್ರಾತ್ಮಾರಾಧನಾಯಾಂ ವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಜನ್ತೋರೇವ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಯಸ್ತು ಪರಮತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನೀ ಜೀವಃ ನಿರನ್ತರಾಭಿಮುಖತಯಾ ಹ್ಯತ್ರುಟಯತ್ಪರಿಣಾಮಸಂತತ್ಯಾ ಸಾಕ್ಷಾತ
ಸ್ವಭಾವಸ್ಥಿತಾವಾತ್ಮಾರಾಧನಾಯಾಂ ವರ್ತತೇ ಅಯಂ ನಿರಪರಾಧಃ . ವಿಗತಾತ್ಮಾರಾಧನಃ ಸಾಪರಾಧಃ, ಅತ ಏವ
ನಿರವಶೇಷೇಣ ವಿರಾಧನಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ . ವಿಗತೋ ರಾಧೋ ಯಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮಸ್ಯ ಸ ವಿರಾಧನಃ .
ಯಸ್ಮಾನ್ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯಃ ಸ ಜೀವಸ್ತತ ಏವ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಸಮಯಸಾರೇ
‘‘ಸಂಸಿದ್ಧಿರಾಧಸಿದ್ಧಂ ಸಾಧಿಯಮಾರಾಧಿಯಂ ಚ ಏಯಟ್ಠಂ .
ಅವಗದರಾಧೋ ಜೋ ಖಲು ಚೇದಾ ಸೋ ಹೋದಿ ಅವರಾಧೋ ..’’
ವಿಶೇಷತಃ [ಮುಕ್ತ್ವಾ ] ಛೋಡಕರ [ಆರಾಧನಾಯಾಂ ] ಆರಾಧನಾಮೇಂ [ವರ್ತತೇ ] ವರ್ತತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ
(ಜೀವ) [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ [ಉಚ್ಯತೇ ] ಕಹಲಾತಾ ಹೈ, [ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕಾರಣ ಕಿ ವಹ
[ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯಃ ಭವೇತ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ ಆತ್ಮಾಕೀ ಆರಾಧನಾಮೇಂ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಜೀವಕೋ ಹೀ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ
ಕಹಾ ಹೈ .
ಜೋ ಪರಮತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನೀ ಜೀವ ನಿರಂತರ ಅಭಿಮುಖರೂಪಸೇ (ಆತ್ಮಸಮ್ಮುಖರೂಪಸೇ) ಅಟೂಟ
(ಧಾರಾವಾಹೀ) ಪರಿಣಾಮಸನ್ತತಿ ದ್ವಾರಾ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸ್ವಭಾವಸ್ಥಿತಿಮೇಂಆತ್ಮಾಕೀ ಆರಾಧನಾಮೇಂವರ್ತತಾ
ಹೈ ವಹ ನಿರಪರಾಧ ಹೈ . ಜೋ ಆತ್ಮಾಕೇ ಆರಾಧನ ರಹಿತ ಹೈ ವಹ ಸಾಪರಾಧ ಹೈ; ಇಸೀಲಿಯೇ, ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ
ವಿರಾಧನ ಛೋಡಕರಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ . ಜೋ ಪರಿಣಾಮ ‘ವಿಗತರಾಧ’ ಅರ್ಥಾತ್ ರಾಧ ರಹಿತ ಹೈ ವಹ
ವಿರಾಧನ ಹೈ . ವಹ (ವಿರಾಧನ ರಹಿತನಿರಪರಾಧ) ಜೀವ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯ ಹೈ, ಇಸೀಲಿಯೇ ಉಸೇ
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ) ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಮೇಂ (೩೦೪ವೀಂ ಗಾಥಾ
ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಗಾಥಾರ್ಥ : ] ಸಂಸಿದ್ಧಿ, ರಾಧ, ಸಿದ್ಧ, ಸಾಧಿತ ಔರ ಆರಾಧಿತಯಹ ಶಬ್ದ ಏಕಾರ್ಥ
ಹೈಂ; ಜೋ ಆತ್ಮಾ ‘ಅಪಗತರಾಧ’ ಅರ್ಥಾತ್ ರಾಧಸೇ ರಹಿತ ಹೈ ವಹ ಆತ್ಮಾ ಅಪರಾಧ ಹೈ .’’
ರಾಧ = ಆರಾಧನಾ; ಪ್ರಸನ್ನತಾ; ಕೃಪಾ; ಸಿದ್ಧಿ; ಪೂರ್ಣತಾ; ಸಿದ್ಧ ಕರನಾ ವಹ; ಪೂರ್ಣ ಕರನಾ ವಹ .

Page 160 of 388
PDF/HTML Page 187 of 415
single page version

ಉಕ್ತಂ ಹಿ ಸಮಯಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಂ ಚ
(ಮಾಲಿನೀ)
‘‘ಅನವರತಮನಂತೈರ್ಬಧ್ಯತೇ ಸಾಪರಾಧಃ
ಸ್ಪೃಶತಿ ನಿರಪರಾಧೋ ಬಂಧನಂ ನೈವ ಜಾತು
.
ನಿಯತಮಯಮಶುದ್ಧಂ ಸ್ವಂ ಭಜನ್ಸಾಪರಾಧೋ
ಭವತಿ ನಿರಪರಾಧಃ ಸಾಧು ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸೇವೀ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಮಾಲಿನೀ)
ಅಪಗತಪರಮಾತ್ಮಧ್ಯಾನಸಂಭಾವನಾತ್ಮಾ
ನಿಯತಮಿಹ ಭವಾರ್ತಃ ಸಾಪರಾಧಃ ಸ್ಮೃತಃ ಸಃ
.
ಅನವರತಮಖಂಡಾದ್ವೈತಚಿದ್ಭಾವಯುಕ್ತೋ
ಭವತಿ ನಿರಪರಾಧಃ ಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸದಕ್ಷಃ
..೧೧೨..
ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ (ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಾಚಾರ್ಯದೇವಕೃತ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ ನಾಮಕ) ಟೀಕಾಮೇಂ ಭೀ
(೧೮೭ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಸಾಪರಾಧ ಆತ್ಮಾ ನಿರಂತರ ಅನನ್ತ (ಪುದ್ಗಲಪರಮಾಣುರೂಪ) ಕರ್ಮೋಂಸೇ
ಬಂಧತಾ ಹೈ; ನಿರಪರಾಧ ಆತ್ಮಾ ಬನ್ಧನಕೋ ಕದಾಪಿ ಸ್ಪರ್ಶ ಹೀ ನಹೀಂ ಕರತಾ . ಜೋ ಸಾಪರಾಧ ಆತ್ಮಾ ಹೈ
ವಹ ತೋ ನಿಯಮಸೇ ಅಪನೇಕೋ ಅಶುದ್ಧ ಸೇವನ ಕರತಾ ಹುಆ ಸಾಪರಾಧ ಹೈ; ನಿರಪರಾಧ ಆತ್ಮಾ ತೋ
ಭಲೀಭಾಂತಿ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕಾ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೋತಾ ಹೈ
.’’
ಔರ (ಇಸ ೮೪ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ಜೋ ಜೀವ ಪರಮಾತ್ಮಧ್ಯಾನಕೀ ಸಂಭಾವನಾ ರಹಿತ ಹೈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಜೀವ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೇ ಧ್ಯಾನರೂಪ ಪರಿಣಮನಸೇ ರಹಿತ ಹೈಪರಮಾತ್ಮಧ್ಯಾನರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ
ನಹೀಂ ಹುಆ ಹೈ ) ವಹ ಭವಾರ್ತ ಜೀವ ನಿಯಮಸೇ ಸಾಪರಾಧ ಮಾನಾ ಗಯಾ ಹೈ; ಜೋ ಜೀವ ನಿರಂತರ
ಅಖಣ್ಡ
- ಅದ್ವೈತ - ಚೈತನ್ಯಭಾವಸೇ ಯುಕ್ತ ಹೈ ವಹ ಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸದಕ್ಷ (ಕರ್ಮತ್ಯಾಗಮೇಂ ನಿಪುಣ) ಜೀವ
ನಿರಪರಾಧ ಹೈ .೧೧೨.

Page 161 of 388
PDF/HTML Page 188 of 415
single page version

ಮೋತ್ತೂಣ ಅಣಾಯಾರಂ ಆಯಾರೇ ಜೋ ದು ಕುಣದಿ ಥಿರಭಾವಂ .
ಸೋ ಪಡಿಕಮಣಂ ಉಚ್ಚಇ ಪಡಿಕಮಣಮಓ ಹವೇ ಜಮ್ಹಾ ..೮೫..
ಮುಕ್ತ್ವಾನಾಚಾರಮಾಚಾರೇ ಯಸ್ತು ಕರೋತಿ ಸ್ಥಿರಭಾವಮ್ .
ಸ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮುಚ್ಯತೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯೋ ಭವೇದ್ಯಸ್ಮಾತ..೮೫..
ಅತ್ರ ನಿಶ್ಚಯಚರಣಾತ್ಮಕಸ್ಯ ಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಧರಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪಂ ಚ ಭವತೀತ್ಯುಕ್ತ ಮ್ .
ನಿಯತಂ ಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಿನಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾರಾಧನಾವ್ಯತಿರಿಕ್ತ : ಸರ್ವೋಽಪ್ಯನಾಚಾರಃ, ಅತ ಏವ ಸರ್ವ-
ಮನಾಚಾರಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಹ್ಯಾಚಾರೇ ಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸಲಕ್ಷಣನಿರಂಜನೇ ನಿಜಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನಾಸ್ವರೂಪೇ ಯಃ
ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಭಾವನಾಪರಿಣತಃ ಸ್ಥಿರಭಾವಂ ಕರೋತಿ, ಸ ಪರಮತಪೋಧನ ಏವ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ,
ಯಸ್ಮಾತ
್ ಪರಮಸಮರಸೀಭಾವನಾಪರಿಣತಃ ಸಹಜನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯೋ ಭವತೀತಿ .
ಗಾಥಾ : ೮೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ತು ] ಜೋ (ಜೀವ) [ಅನಾಚಾರಂ ] ಅನಾಚಾರ
[ಮುಕ್ತ್ವಾ ] ಛೋಡಕರ [ಆಚಾರೇ ] ಆಚಾರಮೇಂ [ಸ್ಥಿರಭಾವಮ್ ] ಸ್ಥಿರಭಾವ [ಕರೋತಿ ] ಕರತಾ ಹೈ,
[ಸಃ ] ವಹ (ಜೀವ) [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ [ಉಚ್ಯತೇ ] ಕಹಲಾತಾ ಹೈ, [ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕಾರಣ
ಕಿ ವಹ [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯಃ ಭವೇತ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ) ನಿಶ್ಚಯಚರಣಾತ್ಮಕ ಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಕೇ ಧಾರಣ
ಕರನೇವಾಲೇಕೋ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
ನಿಯಮಸೇ ಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮವಾಲೇಕೋ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೀ ಆರಾಧನಾಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಸಬ ಅನಾಚಾರ
ಹೈ; ಇಸೀಲಿಯೇ ಸರ್ವ ಅನಾಚಾರ ಛೋಡಕರ ಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸಲಕ್ಷಣ ನಿರಂಜನ ನಿಜ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೀ
ಭಾವನಾಸ್ವರೂಪ
ಆಚಾರಮೇಂ ಜೋ (ಪರಮ ತಪೋಧನ) ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಭಾವನಾರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹುಆ
ಸ್ಥಿರಭಾವ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹ ಪರಮ ತಪೋಧನ ಹೀ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಕಹಲಾತಾ ಹೈ, ಕಾರಣ ಕಿ ವಹ
ಪರಮ ಸಮರಸೀಭಾವನಾರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹುಆ ಸಹಜ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯ ಹೈ
.
ಸಹಜಚೈತನ್ಯವಿಲಾಸಾತ್ಮಕ ನಿರ್ಮಲ ನಿಜ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ ಭಾನಾಅನುಭವನ ಕರನಾ ವಹೀ ಆಚಾರಕಾ ಸ್ವರೂಪ
ಹೈ; ಐಸೇ ಆಚಾರಮೇಂ ಜೋ ಪರಮ ತಪೋಧನ ಸ್ಥಿರತಾ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೈ .
ಜೋ ಜೀವ ತ್ಯಾಗ ಅನಾಚರಣ, ಆಚಾರಮೇಂ ಸ್ಥಿರತಾ ಕರೇ .
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯತಾ ಹೇತುಸೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಉಸೇ ..೮೫..

Page 162 of 388
PDF/HTML Page 189 of 415
single page version

(ಮಾಲಿನೀ)
ಅಥ ನಿಜಪರಮಾನನ್ದೈಕಪೀಯೂಷಸಾನ್ದ್ರಂ
ಸ್ಫು ರಿತಸಹಜಬೋಧಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮಾ
.
ನಿಜಶಮಮಯವಾರ್ಭಿರ್ನಿರ್ಭರಾನಂದಭಕ್ತ್ಯಾ
ಸ್ನಪಯತು ಬಹುಭಿಃ ಕಿಂ ಲೌಕಿಕಾಲಾಪಜಾಲೈಃ
..೧೧೩..
(ಸ್ರಗ್ಧರಾ)
ಮುಕ್ತ್ವಾನಾಚಾರಮುಚ್ಚೈರ್ಜನನಮೃತಕರಂ ಸರ್ವದೋಷಪ್ರಸಂಗಂ
ಸ್ಥಿತ್ವಾತ್ಮನ್ಯಾತ್ಮನಾತ್ಮಾ ನಿರುಪಮಸಹಜಾನಂದ
ದ್ರಗ್ಜ್ಞಪ್ತಿಶಕ್ತೌ .
ಬಾಹ್ಯಾಚಾರಪ್ರಮುಕ್ತ : ಶಮಜಲನಿಧಿವಾರ್ಬಿನ್ದುಸನ್ದೋಹಪೂತಃ
ಸೋಽಯಂ ಪುಣ್ಯಃ ಪುರಾಣಃ ಕ್ಷಪಿತಮಲಕಲಿರ್ಭಾತಿ ಲೋಕೋದ್ಘಸಾಕ್ಷೀ
..೧೧೪..
ಉಮ್ಮಗ್ಗಂ ಪರಿಚತ್ತಾ ಜಿಣಮಗ್ಗೇ ಜೋ ದು ಕುಣದಿ ಥಿರಭಾವಂ .
ಸೋ ಪಡಿಕಮಣಂ ಉಚ್ಚಇ ಪಡಿಕಮಣಮಓ ಹವೇ ಜಮ್ಹಾ ..೮೬..
[ಅಬ ಇಸ ೮೫ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ದೋ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಆತ್ಮಾ ನಿಜ ಪರಮಾನನ್ದರೂಪೀ ಅದ್ವಿತೀಯ ಅಮೃತಸೇ ಗಾಢ ಭರೇ ಹುಏ,
ಸ್ಫು ರಿತ - ಸಹಜ - ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಆತ್ಮಾಕೋ ನಿರ್ಭರ (ಭರಪೂರ) ಆನನ್ದ - ಭಕ್ತಿಪೂರ್ವಕ ನಿಜ ಶಮಮಯ
ಜಲ ದ್ವಾರಾ ಸ್ನಾನ ಕರಾಓ; ಬಹುತ ಲೌಕಿಕ ಆಲಾಪಜಾಲೋಂಸೇ ಕ್ಯಾ ಪ್ರಯೋಜನ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅನ್ಯ ಅನೇಕ
ಲೌಕಿಕ ಕಥನಸಮೂಹೋಂಸೇ ಕ್ಯಾ ಕಾರ್ಯ ಸಿದ್ಧ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ) ? ೧೧೩
.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಆತ್ಮಾ ಜನ್ಮ - ಮರಣಕೇ ಕರನೇವಾಲೇ, ಸರ್ವ ದೋಷೋಂಕೇ ಪ್ರಸಂಗವಾಲೇ
ಅನಾಚಾರಕೋ ಅತ್ಯನ್ತ ಛೋಡಕರ, ನಿರುಪಮ ಸಹಜ ಆನನ್ದ-ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ-ವೀರ್ಯವಾಲೇ ಆತ್ಮಾಮೇಂ
ಆತ್ಮಾಸೇ ಸ್ಥಿತ ಹೋಕರ, ಬಾಹ್ಯ ಆಚಾರಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹುಆ, ಶಮರೂಪೀ ಸಮುದ್ರಕೇ ಜಲಬಿನ್ದುಓಂಕೇ
ಸಮೂಹಸೇ ಪವಿತ್ರ ಹೋತಾ ಹೈ, ಐಸಾ ವಹ ಪವಿತ್ರ ಪುರಾಣ (
ಸನಾತನ) ಆತ್ಮಾ ಮಲರೂಪೀ ಕ್ಲೇಶಕಾ ಕ್ಷಯ
ಕರಕೇ ಲೋಕಕಾ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಸಾಕ್ಷೀ ಹೋತಾ ಹೈ .೧೧೪.
ಸ್ಫು ರಿತ = ಪ್ರಗಟ . ಪ್ರಸಂಗ = ಸಂಗ; ಸಹವಾಸ; ಸಮ್ಬನ್ಧ; ಯುಕ್ತತಾ .
ಉನ್ಮಾರ್ಗಕಾ ಕರ ಪರಿತ್ಯಜನ ಜಿನಮಾರ್ಗಮೇಂ ಸ್ಥಿರತಾ ಕರೇ .
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯತಾ ಹೇತುಸೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಉಸೇ ..೮೬..

Page 163 of 388
PDF/HTML Page 190 of 415
single page version

ಉನ್ಮಾರ್ಗಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಜಿನಮಾರ್ಗೇ ಯಸ್ತು ಕರೋತಿ ಸ್ಥಿರಭಾವಮ್ .
ಸ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮುಚ್ಯತೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯೋ ಭವೇದ್ಯಸ್ಮಾತ..೮೬..
ಅತ್ರ ಉನ್ಮಾರ್ಗಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಸರ್ವಜ್ಞವೀತರಾಗಮಾರ್ಗಸ್ವೀಕಾರಶ್ಚೋಕ್ತ : .
ಯಸ್ತು ಶಂಕಾಕಾಂಕ್ಷಾವಿಚಿಕಿತ್ಸಾಽನ್ಯದ್ರಷ್ಟಿಪ್ರಶಂಸಾಸಂಸ್ತವಮಲಕಲಂಕಪಂಕನಿರ್ಮುಕ್ತ : ಶುದ್ಧ-
ನಿಶ್ಚಯಸದ್ದೃಷ್ಟಿಃ ಬುದ್ಧಾದಿಪ್ರಣೀತಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾತ್ಮಕಂ ಮಾರ್ಗಾಭಾಸಮುನ್ಮಾರ್ಗಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ವ್ಯವಹಾರೇಣ
ಮಹಾದೇವಾಧಿದೇವಪರಮೇಶ್ವರಸರ್ವಜ್ಞವೀತರಾಗಮಾರ್ಗೇ ಪಂಚಮಹಾವ್ರತಪಂಚಸಮಿತಿತ್ರಿಗುಪ್ತಿಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯನಿರೋಧ-
ಷಡಾವಶ್ಯಕಾದ್ಯಷ್ಟಾವಿಂಶತಿಮೂಲಗುಣಾತ್ಮಕೇ ಸ್ಥಿರಪರಿಣಾಮಂ ಕರೋತಿ, ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ಸಹಜ-
ಬೋಧಾದಿಶುದ್ಧಗುಣಾಲಂಕೃತೇ ಸಹಜಪರಮಚಿತ್ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಭಾಸಿನಿ ನಿಜಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯೇ ಸ್ಥಿರಭಾವಂ
ಗಾಥಾ : ೮೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ತು ] ಜೋ (ಜೀವ) [ಉನ್ಮಾರ್ಗಂ ] ಉನ್ಮಾರ್ಗಕಾ
[ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ] ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರಕೇ [ಜಿನಮಾರ್ಗೇ ] ಜಿನಮಾರ್ಗಮೇಂ [ಸ್ಥಿರಭಾವಮ್ ] ಸ್ಥಿರಭಾವ [ಕರೋತಿ ]
ಕರತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ (ಜೀವ) [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ [ಉಚ್ಯತೇ ] ಕಹಲಾತಾ ಹೈ,
[ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕಾರಣ ಕಿ ವಹ [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯಃ ಭವೇತ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ ಉನ್ಮಾರ್ಗಕೇ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಔರ ಸರ್ವಜ್ಞವೀತರಾಗ - ಮಾರ್ಗಕೇ ಸ್ವೀಕಾರಕಾ ವರ್ಣನ
ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ .
ಜೋ ಶಂಕಾ, ಕಾಂಕ್ಷಾ, ವಿಚಿಕಿತ್ಸಾ, ಅನ್ಯದೃಷ್ಟಿಪ್ರಶಂಸಾ ಔರ ಅನ್ಯದೃಷ್ಟಿಸಂಸ್ತವರೂಪ
ಮಲಕಲಙ್ಕಪಂಕಸೇ ವಿಮುಕ್ತ (ಮಲಕಲಙ್ಕರೂಪೀ ಕೀಚಡಸೇ ರಹಿತ) ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ (ಜೀವ)
ಬುದ್ಧಾದಿಪ್ರಣೀತ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾತ್ಮಕ ಮಾರ್ಗಾಭಾಸರೂಪ ಉನ್ಮಾರ್ಗಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರಕೇ, ವ್ಯವಹಾರಸೇ
ಪಾಂಚ ಮಹಾವ್ರತ, ಪಾಂಚ ಸಮಿತಿ, ತೀನ ಗುಪ್ತಿ, ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕಾ ನಿರೋಧ, ಛಹ ಆವಶ್ಯಕ ಇತ್ಯಾದಿ
ಅಟ್ಠಾಈಸ ಮೂಲಗುಣಸ್ವರೂಪ ಮಹಾದೇವಾಧಿದೇವ
- ಪರಮೇಶ್ವರ - ಸರ್ವಜ್ಞ - ವೀತರಾಗಕೇ ಮಾರ್ಗಮೇಂ ಸ್ಥಿರ ಪರಿಣಾಮ ಕರತಾ
ಹೈ, ಔರ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಸಹಜಜ್ಞಾನಾದಿ ಶುದ್ಧಗುಣೋಂಸೇ ಅಲಂಕೃತ, ಸಹಜ ಪರಮ ಚೈತನ್ಯಸಾಮಾನ್ಯ ತಥಾ
(ಸಹಜ ಪರಮ) ಚೈತನ್ಯವಿಶೇಷರೂಪ ಜಿಸಕಾ ಪ್ರಕಾಶ ಹೈ ಐಸೇ ನಿಜ ಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಮಯ
ಸ್ಥಿರಭಾವ ಕರತಾ ಹೈ, (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯ
- ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಜೀವ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಅಟ್ಠಾಈಸ
ಮೂಲಗುಣಾತ್ಮಕ ಮಾರ್ಗಮೇಂ ಔರ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಶುದ್ಧ ಗುಣೋಂಸೇ ಶೋಭಿತ ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕ ಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಮೇಂ
ಸ್ಥಿರಭಾವ ಕರತಾ ಹೈ,) ವಹ ಮುನಿ ನಿಶ್ಚಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಕಹಲಾತಾ ಹೈ, ಕಾರಣ ಕಿ ಉಸೇ
ಅನ್ಯದೃಷ್ಟಿಸಂಸ್ತವ = (೧) ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕಾ ಪರಿಚಯ; (೨) ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕೀ ಸ್ತುತಿ . (ಮನಸೇ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕೀ ಮಹಿಮಾ
ಕರನಾ ವಹ ಅನ್ಯದೃಷ್ಟಿಪ್ರಶಂಸಾ ಹೈ ಔರ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕೀ ಮಹಿಮಾಕೇ ವಚನ ಬೋಲನಾ ವಹ ಅನ್ಯದೃಷ್ಟಿಸಂಸ್ತವ ಹೈ .)

Page 164 of 388
PDF/HTML Page 191 of 415
single page version

ಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಮಯಂ ಕರೋತಿ, ಸ ಮುನಿರ್ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ, ಯಸ್ಮಾನ್ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಂ
ಪರಮತತ್ತ್ವಗತಂ ತತ ಏವ ಸ ತಪೋಧನಃ ಸದಾ ಶುದ್ಧ ಇತಿ
.
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಪ್ರವಚನಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಮ್
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
‘‘ಇತ್ಯೇವಂ ಚರಣಂ ಪುರಾಣಪುರುಷೈರ್ಜುಷ್ಟಂ ವಿಶಿಷ್ಟಾದರೈ-
ರುತ್ಸರ್ಗಾದಪವಾದತಶ್ಚ ವಿಚರದ್ಬಹ್ವೀಃ ಪೃಥಗ್ಭೂಮಿಕಾಃ
.
ಆಕ್ರಮ್ಯ ಕ್ರಮತೋ ನಿವೃತ್ತಿಮತುಲಾಂ ಕೃತ್ವಾ ಯತಿಃ ಸರ್ವತ-
ಶ್ಚಿತ್ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಭಾಸಿನಿ ನಿಜದ್ರವ್ಯೇ ಕರೋತು ಸ್ಥಿತಿಮ್
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಮಾಲಿನೀ)
ವಿಷಯಸುಖವಿರಕ್ತಾಃ ಶುದ್ಧತತ್ತ್ವಾನುರಕ್ತಾಃ
ತಪಸಿ ನಿರತಚಿತ್ತಾಃ ಶಾಸ್ತ್ರಸಂಘಾತಮತ್ತಾಃ
.
ಗುಣಮಣಿಗಣಯುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವಸಂಕಲ್ಪಮುಕ್ತಾಃ
ಕಥಮಮೃತವಧೂಟೀವಲ್ಲಭಾ ನ ಸ್ಯುರೇತೇ
..೧೧೫..
ಪರಮತತ್ತ್ವಗತ (ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧವಾಲಾ) ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೈ ಇಸೀಲಿಯೇ ವಹ
ತಪೋಧನ ಸದಾ ಶುದ್ಧ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀ ಪ್ರವಚನಸಾರಕೀ (ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಾಚಾರ್ಯದೇವಕೃತ ತತ್ತ್ವದೀಪಿಕಾ ನಾಮಕ) ಟೀಕಾಮೇಂ
(೧೫ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆದರವಾಲೇ ಪುರಾಣ ಪುರುಷೋಂ ದ್ವಾರಾ ಸೇವನ ಕಿಯಾ
ಗಯಾ, ಉತ್ಸರ್ಗ ಔರ ಅಪವಾದ ದ್ವಾರಾ ಅನೇಕ ಪೃಥಕ್ - ಪೃಥಕ್ ಭೂಮಿಕಾಓಂಮೇಂ ವ್ಯಾಪ್ತ ಜೋ ಚರಣ
(ಚಾರಿತ್ರ) ಉಸೇ ಯತಿ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ, ಕ್ರಮಶಃ ಅತುಲ ನಿವೃತ್ತಿ ಕರಕೇ, ಚೈತನ್ಯಸಾಮಾನ್ಯ ಔರ
ಚೈತನ್ಯವಿಶೇಷರೂಪ ಜಿಸಕಾ ಪ್ರಕಾಶ ಹೈ ಐಸೇ ನಿಜದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಸರ್ವತಃ ಸ್ಥಿತಿ ಕರೋ .’’
ಔರ (ಇಸ ೮೬ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ವಿಷಯಸುಖಸೇ ವಿರಕ್ತ ಹೈಂ, ಶುದ್ಧ ತತ್ತ್ವಮೇಂ ಅನುರಕ್ತ ಹೈಂ, ತಪಮೇಂ ಲೀನ
ಜಿನಕಾ ಚಿತ್ತ ಹೈ, ಶಾಸ್ತ್ರಸಮೂಹಮೇಂ ಜೋ ಮತ್ತ ಹೈಂ, ಗುಣರೂಪೀ ಮಣಿಯೋಂಕೇ ಸಮುದಾಯಸೇ ಯುಕ್ತ ಹೈಂ ಔರ ಸರ್ವ
ಆದರ = ಸಾವಧಾನೀ; ಪ್ರಯತ್ನ; ಬಹುಮಾನ . ಮತ್ತ = ಮಸ್ತ; ಪಾಗಲ; ಅತಿ ಪ್ರೀತಿವಂತ; ಅತಿ ಆನನ್ದಿತ .

Page 165 of 388
PDF/HTML Page 192 of 415
single page version

ಮೋತ್ತೂಣ ಸಲ್ಲಭಾವಂ ಣಿಸ್ಸಲ್ಲೇ ಜೋ ದು ಸಾಹು ಪರಿಣಮದಿ .
ಸೋ ಪಡಿಕಮಣಂ ಉಚ್ಚಇ ಪಡಿಕಮಣಮಓ ಹವೇ ಜಮ್ಹಾ ..೮೭..
ಮುಕ್ತ್ವಾ ಶಲ್ಯಭಾವಂ ನಿಃಶಲ್ಯೇ ಯಸ್ತು ಸಾಧುಃ ಪರಿಣಮತಿ .
ಸ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮುಚ್ಯತೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯೋ ಭವೇದ್ಯಸ್ಮಾತ..೮೭..
ಇಹ ಹಿ ನಿಃಶಲ್ಯಭಾವಪರಿಣತಮಹಾತಪೋಧನ ಏವ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಇತ್ಯುಕ್ತ : .
ನಿಶ್ಚಯತೋ ನಿಃಶಲ್ಯಸ್ವರೂಪಸ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮನಸ್ತಾವದ್ ವ್ಯವಹಾರನಯಬಲೇನ ಕರ್ಮಪಂಕಯುಕ್ತ ತ್ವಾತ
ನಿದಾನಮಾಯಾಮಿಥ್ಯಾಶಲ್ಯತ್ರಯಂ ವಿದ್ಯತ ಇತ್ಯುಪಚಾರತಃ . ಅತ ಏವ ಶಲ್ಯತ್ರಯಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪರಮ-
ನಿಃಶಲ್ಯಸ್ವರೂಪೇ ತಿಷ್ಠತಿ ಯೋ ಹಿ ಪರಮಯೋಗೀ ಸ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ, ಯಸ್ಮಾತ
ಸ್ವರೂಪಗತವಾಸ್ತವಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಸ್ತ್ಯೇವೇತಿ .
ಸಂಕಲ್ಪೋಂಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೈಂ, ವೇ ಮುಕ್ತಿಸುನ್ದರೀಕೇ ವಲ್ಲಭ ಕ್ಯೋಂ ನ ಹೋಂಗೇ ? (ಅವಶ್ಯ ಹೀ ಹೋಂಗೇ . ) ೧೧೫ .
ಗಾಥಾ : ೮೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ತು ಸಾಧುಃ ] ಜೋ ಸಾಧು [ಶಲ್ಯಭಾವಂ ] ಶಲ್ಯಭಾವ
[ಮುಕ್ತ್ವಾ ] ಛೋಡಕರ [ನಿಃಶಲ್ಯೇ ] ನಿಃಶಲ್ಯಭಾವಸೇ [ಪರಿಣಮತಿ ] ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, [ಸಃ ]
ವಹ (ಸಾಧು) [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ [ಉಚ್ಯತೇ ] ಕಹಲಾತಾ ಹೈ, [ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕಾರಣ ಕಿ ವಹ
[ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯಃ ಭವೇತ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ ನಿಃಶಲ್ಯಭಾವಸೇ ಪರಿಣತ ಮಹಾತಪೋಧನಕೋ ಹೀ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ
ಕಹಾ ಹೈ .
ಪ್ರಥಮ ತೋ, ನಿಶ್ಚಯಸೇ ನಿಃಶಲ್ಯಸ್ವರೂಪ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ, ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಬಲಸೇ ಕರ್ಮಪಂಕ-
ಯುಕ್ತಪನಾ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ (ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ಕರ್ಮರೂಪೀ ಕೀಚಡಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ)
‘ಉಸೇ ನಿದಾನ, ಮಾಯಾ ಔರ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವರೂಪೀ ತೀನ ಶಲ್ಯ ವರ್ತತೇ ಹೈಂ’ ಐಸಾ ಉಪಚಾರಸೇ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ಹೀ ತೀನ ಶಲ್ಯೋಂಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರಕೇ ಜೋ ಪರಮ ಯೋಗೀ ಪರಮ ನಿಃಶಲ್ಯ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ರಹತಾ
ಹೈ ಉಸೇ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಕಾರಣ ಕಿ ಉಸೇ ಸ್ವರೂಪಗತ (
ನಿಜ ಸ್ವರೂಪಕೇ
ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧವಾಲಾ) ವಾಸ್ತವಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೈ ಹೀ .
[ಅಬ ಇಸ ೮೭ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ದೋ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
ಕರ ಶಲ್ಯಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಮುನಿ ನಿಃಶಲ್ಯ ಜೋ ವರ್ತನ ಕರೇ .
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯತಾ ಹೇತುಸೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಉಸೇ ..೮೭..

Page 166 of 388
PDF/HTML Page 193 of 415
single page version

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಶಲ್ಯತ್ರಯಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ನಿಃಶಲ್ಯೇ ಪರಮಾತ್ಮನಿ .
ಸ್ಥಿತ್ವಾ ವಿದ್ವಾನ್ಸದಾ ಶುದ್ಧಮಾತ್ಮಾನಂ ಭಾವಯೇತ್ಸ್ಫು ಟಮ್ ..೧೧೬..
(ಪೃಥ್ವೀ)
ಕಷಾಯಕಲಿರಂಜಿತಂ ತ್ಯಜತು ಚಿತ್ತಮುಚ್ಚೈರ್ಭವಾನ್
ಭವಭ್ರಮಣಕಾರಣಂ ಸ್ಮರಶರಾಗ್ನಿದಗ್ಧಂ ಮುಹುಃ
.
ಸ್ವಭಾವನಿಯತಂ ಸುಖಂ ವಿಧಿವಶಾದನಾಸಾದಿತಂ
ಭಜ ತ್ವಮಲಿನಂ ಯತೇ ಪ್ರಬಲಸಂಸೃತೇರ್ಭೀತಿತಃ
..೧೧೭..
ಚತ್ತಾ ಅಗುತ್ತಿಭಾವಂ ತಿಗುತ್ತಿಗುತ್ತೋ ಹವೇಇ ಜೋ ಸಾಹೂ .
ಸೋ ಪಡಿಕಮಣಂ ಉಚ್ಚಇ ಪಡಿಕಮಣಮಓ ಹವೇ ಜಮ್ಹಾ ..೮೮..
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಅಗುಪ್ತಿಭಾವಂ ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತೋ ಭವೇದ್ಯಃ ಸಾಧುಃ .
ಸ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮುಚ್ಯತೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯೋ ಭವೇದ್ಯಸ್ಮಾತ..೮೮..
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ತೀನ ಶಲ್ಯೋಂಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರಕೇ, ನಿಃಶಲ್ಯ ಪರಮಾತ್ಮಾಮೇಂ ಸ್ಥಿತ
ರಹಕರ, ವಿದ್ವಾನಕೋ ಸದಾ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೋ ಸ್ಫು ಟರೂಪಸೇ ಭಾನಾ ಚಾಹಿಯೇ .೧೧೬.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಹೇ ಯತಿ ! ಜೋ (ಚಿತ್ತ) ಭವಭ್ರಮಣಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ಔರ ಬಾರಮ್ಬಾರ
ಕಾಮಬಾಣಕೀ ಅಗ್ನಿಸೇ ದಗ್ಧ ಹೈಐಸೇ ಕಷಾಯಕ್ಲೇಶಸೇ ರಂಗೇ ಹುಏ ಚಿತ್ತಕೋ ತೂ ಅತ್ಯನ್ತ ಛೋಡ; ಜೋ
ವಿಧಿವಶಾತ್ (ಕರ್ಮವಶತಾಕೇ ಕಾರಣ) ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ನಿರ್ಮಲ ಸ್ವಭಾವನಿಯತ ಸುಖಕೋ ತೂ ಪ್ರಬಲ
ಸಂಸಾರಕೀ ಭೀತೀಸೇ ಡರಕರ ಭಜ .೧೧೭.
ಗಾಥಾ : ೮೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ಸಾಧುಃ ] ಜೋ ಸಾಧು [ಅಗುಪ್ತಿಭಾವಂ ] ಅಗುಪ್ತಿಭಾವ
[ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ] ಛೋಡಕರ, [ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತಃ ಭವೇತ್ ] ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತ ರಹತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ (ಸಾಧು)
[ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ [ಉಚ್ಯತೇ ] ಕಹಲಾತಾ ಹೈ, [ಯಸ್ಮಾತ್ ] ಕಾರಣ ಕಿ ವಹ
[ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯಃ ಭವೇತ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯ ಹೈ
.
ಸ್ವಭಾವನಿಯತ = ಸ್ವಭಾವಮೇಂ ನಿಶ್ಚಿತ ರಹಾ ಹುಆ; ಸ್ವಭಾವಮೇಂ ನಿಯಮಸೇ ರಹಾ ಹುಆ .
ಜೋ ಸಾಧು ಛೋಡ ಅಗುಪ್ತಿಕೋ ತ್ರಯ - ಗುಪ್ತಿಮೇಂ ವಿಚರಣ ಕರೇ .
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯತಾ ಹೇತುಸೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಉಸೇ ..೮೮..

Page 167 of 388
PDF/HTML Page 194 of 415
single page version

ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತಲಕ್ಷಣಪರಮತಪೋಧನಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಯಃ ಪರಮತಪಶ್ಚರಣಸರಃಸರಸಿರುಹಾಕರಚಂಡಚಂಡರಶ್ಮಿರತ್ಯಾಸನ್ನಭವ್ಯೋ ಮುನೀಶ್ವರಃ ಬಾಹ್ಯಪ್ರಪಂಚರೂಪಮ್
ಅಗುಪ್ತಿಭಾವಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಪರಮಸಮಾಧಿಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಮ್ ಅತ್ಯಪೂರ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಧ್ಯಾಯತಿ,
ಯಸ್ಮಾತ
್ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯಃ ಪರಮಸಂಯಮೀ ಅತ ಏವ ಸ ಚ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪೋ ಭವತೀತಿ .
(ಹರಿಣೀ)
ಅಥ ತನುಮನೋವಾಚಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸದಾ ವಿಕೃತಿಂ ಮುನಿಃ
ಸಹಜಪರಮಾಂ ಗುಪ್ತಿಂ ಸಂಜ್ಞಾನಪುಂಜಮಯೀಮಿಮಾಮ್
.
ಭಜತು ಪರಮಾಂ ಭವ್ಯಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಯಾ ಸಮಂ
ಭವತಿ ವಿಶದಂ ಶೀಲಂ ತಸ್ಯ ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಮಯಸ್ಯ ತತ
..೧೧೮..
ಮೋತ್ತೂಣ ಅಟ್ಟರುದ್ದಂ ಝಾಣಂ ಜೋ ಝಾದಿ ಧಮ್ಮಸುಕ್ಕಂ ವಾ .
ಸೋ ಪಡಿಕಮಣಂ ಉಚ್ಚಇ ಜಿಣವರಣಿದ್ದಿಟ್ಠಸುತ್ತೇಸು ..9..
ಟೀಕಾ :ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತಪನಾ (ತೀನ ಗುಪ್ತಿ ದ್ವಾರಾ ಗುಪ್ತಪನಾ) ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೇ ಪರಮ
ತಪೋಧನಕೋ ನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರ ಹೋನೇಕಾ ಯಹ ಕಥನ ಹೈ .
ಪರಮ ತಪಶ್ಚರಣರೂಪೀ ಸರೋವರಕೇ ಕಮಲಸಮೂಹಕೇ ಲಿಯೇ ಪ್ರಚಂಡ ಸೂರ್ಯ ಸಮಾನ ಐಸೇ ಜೋ ಅತಿ-
ಆಸನ್ನಭವ್ಯ ಮುನೀಶ್ವರ ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಪಂಚರೂಪ ಅಗುಪ್ತಿಭಾವ ಛೋಡಕರ, ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತ - ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ
- ಪರಮಸಮಾಧಿಲಕ್ಷಣಸೇ ಲಕ್ಷಿತ ಅತಿ - ಅಪೂರ್ವ ಆತ್ಮಾಕೋ ಧ್ಯಾತೇ ಹೈಂ, ವೇ ಮುನೀಶ್ವರ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮಯ
ಪರಮಸಂಯಮೀ ಹೋನೇಸೇ ಹೀ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಹೈಂ .
[ಅಬ ಇಸ ೮೮ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಮನ - ವಚನ - ಕಾಯಕೀ ವಿಕೃತಿಕೋ ಸದಾ ಛೋಡಕರ, ಭವ್ಯ ಮುನಿ
ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಕೇ ಪುಂಜಮಯೀ ಇಸ ಸಹಜ ಪರಮ ಗುಪ್ತಿಕೋ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೀ ಭಾವನಾ ಸಹಿತ ಉತ್ಕೃಷ್ಟರೂಪಸೇ ಭಜೋ .
ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಮಯ ಐಸೇ ಉಸ ಮುನಿಕಾ ವಹ ಚಾರಿತ್ರ ನಿರ್ಮಲ ಹೈ .೧೧೮.
ಜೋ ಆರ್ತ ರೌದ್ರ ವಿಹಾಯ ವರ್ತ್ತೇ ಧರ್ಮ-ಶುಕ್ಲ ಸುಧ್ಯಾನಮೇಂ .
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಉಸೇ ಜಿನದೇವಕೇ ಆಖ್ಯಾನಮೇಂ ..೮೯..

Page 168 of 388
PDF/HTML Page 195 of 415
single page version

ಮುಕ್ತ್ವಾರ್ತರೌದ್ರಂ ಧ್ಯಾನಂ ಯೋ ಧ್ಯಾಯತಿ ಧರ್ಮಶುಕ್ಲಂ ವಾ .
ಸ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮುಚ್ಯತೇ ಜಿನವರನಿರ್ದಿಷ್ಟಸೂತ್ರೇಷು ..9..
ಧ್ಯಾನವಿಕಲ್ಪಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಸ್ವದೇಶತ್ಯಾಗಾತ್ ದ್ರವ್ಯನಾಶಾತ್ ಮಿತ್ರಜನವಿದೇಶಗಮನಾತ್ ಕಮನೀಯಕಾಮಿನೀವಿಯೋಗಾತ
ಅನಿಷ್ಟಸಂಯೋಗಾದ್ವಾ ಸಮುಪಜಾತಮಾರ್ತಧ್ಯಾನಮ್, ಚೌರಜಾರಶಾತ್ರವಜನವಧಬಂಧನನಿಬದ್ಧಮಹದ್ದ್ವೇಷಜನಿತ-
ರೌದ್ರಧ್ಯಾನಂ ಚ, ಏತದ್ದ್ವಿತಯಮ್ ಅಪರಿಮಿತಸ್ವರ್ಗಾಪವರ್ಗಸುಖಪ್ರತಿಪಕ್ಷಂ ಸಂಸಾರದುಃಖಮೂಲತ್ವಾನ್ನಿರವಶೇಷೇಣ
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ, ಸ್ವರ್ಗಾಪವರ್ಗನಿಃಸೀಮಸುಖಮೂಲಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಿತನಿಶ್ಚಯಪರಮಧರ್ಮಧ್ಯಾನಮ್, ಧ್ಯಾನಧ್ಯೇಯವಿವಿಧವಿಕಲ್ಪ-
ವಿರಹಿತಾನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರಸಕಲಕರಣಗ್ರಾಮಾತೀತನಿರ್ಭೇದಪರಮಕಲಾಸನಾಥನಿಶ್ಚಯಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಂ ಚ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಯಃ
ಪರಮಭಾವಭಾವನಾಪರಿಣತಃ ಭವ್ಯವರಪುಂಡರೀಕಃ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪೋ ಭವತಿ, ಪರಮಜಿನೇನ್ದ್ರವದನಾರ-
ವಿನ್ದವಿನಿರ್ಗತದ್ರವ್ಯಶ್ರುತೇಷು ವಿದಿತಮಿತಿ
. ಧ್ಯಾನೇಷು ಚ ಚತುರ್ಷು ಹೇಯಮಾದ್ಯಂ ಧ್ಯಾನದ್ವಿತಯಂ, ತ್ರಿತಯಂ
ಗಾಥಾ : ೮೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ] ಜೋ (ಜೀವ) [ಆರ್ತರೌದ್ರಂ ಧ್ಯಾನಂ ] ಆರ್ತ ಔರ
ರೌದ್ರ ಧ್ಯಾನ [ಮುಕ್ತ್ವಾ ] ಛೋಡಕರ [ಧರ್ಮಶುಕ್ಲಂ ವಾ ] ಧರ್ಮ ಅಥವಾ ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಕೋ [ಧ್ಯಾಯತಿ ]
ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ (ಜೀವ) [ಜಿನವರನಿರ್ದಿಷ್ಟಸೂತ್ರೇಷು ] ಜಿನವರಕಥಿತ ಸೂತ್ರೋಂಮೇಂ [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ]
ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ [ಉಚ್ಯತೇ ] ಕಹಲಾತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಧ್ಯಾನಕೇ ಭೇದೋಂಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
(೧) ಸ್ವದೇಶಕೇ ತ್ಯಾಗಸೇ, ದ್ರವ್ಯಕೇ ನಾಶಸೇ, ಮಿತ್ರಜನಕೇ ವಿದೇಶಗಮನಸೇ, ಕಮನೀಯ (ಇಷ್ಟ,
ಸುನ್ದರ) ಕಾಮಿನೀಕೇ ವಿಯೋಗಸೇ ಅಥವಾ ಅನಿಷ್ಟಕೇ ಸಂಯೋಗಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲಾ ಜೋ ಆರ್ತಧ್ಯಾನ, ತಥಾ
(೨) ಚೋರ
- ಜಾರ - ಶತ್ರುಜನೋಂಕೇ ಬಧ - ಬನ್ಧನ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಮಹಾ ದ್ವೇಷಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲಾ ಜೋ ರೌದ್ರಧ್ಯಾನ, ವೇ
ದೋನೋಂ ಧ್ಯಾನ ಸ್ವರ್ಗ ಔರ ಮೋಕ್ಷಕೇ ಅಪರಿಮಿತ ಸುಖಸೇ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಸಂಸಾರದುಃಖಕೇ ಮೂಲ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಉನ
ದೋನೋಂಕೋ ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ (ಸರ್ವಥಾ) ಛೋಡಕರ, (೩) ಸ್ವರ್ಗ ಔರ ಮೋಕ್ಷಕೇ ನಿಃಸೀಮ
(
ಅಪಾರ) ಸುಖಕಾ ಮೂಲ ಐಸಾ ಜೋ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಿತ ನಿಶ್ಚಯ - ಪರಮಧರ್ಮಧ್ಯಾನ, ತಥಾ (೪) ಧ್ಯಾನ ಔರ
ಧ್ಯೇಯಕೇ ವಿವಿಧ ವಿಕಲ್ಪ ರಹಿತ, ಅಂತರ್ಮುಖಾಕಾರ, ಸಕಲ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ಸಮೂಹಸೇ ಅತೀತ (ಸಮಸ್ತ
ಇನ್ದ್ರಿಯಾತೀತ) ಔರ ನಿರ್ಭೇದ ಪರಮ ಕಲಾ ಸಹಿತ ಐಸಾ ಜೋ ನಿಶ್ಚಯ - ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನ, ಉನ್ಹೇಂ ಧ್ಯಾಕರ, ಜೋ
ಭವ್ಯಪುಂಡರೀಕ (ಭವ್ಯೋತ್ತಮ) ಪರಮಭಾವಕೀ (ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವಕೀ) ಭಾವನಾರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ
ಹುಆ ಹೈ, ವಹ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಹೈಐಸಾ ಪರಮ ಜಿನೇನ್ದ್ರಕೇ ಮುಖಾರವಿಂದಸೇ ನಿಕಲೇ ಹುಏ
ದ್ರವ್ಯಶ್ರುತಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ .
ಅಂತರ್ಮುಖಾಕಾರ = ಅನ್ತರ್ಮುಖ ಜಿಸಕಾ ಆಕಾರ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಐಸಾ .

Page 169 of 388
PDF/HTML Page 196 of 415
single page version

ತಾವದುಪಾದೇಯಂ, ಸರ್ವದೋಪಾದೇಯಂ ಚ ಚತುರ್ಥಮಿತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತ ಮ್
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
‘‘ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಂ ಕರಣಾತೀತಂ ಧ್ಯಾನಧ್ಯೇಯವಿವರ್ಜಿತಮ್ .
ಅನ್ತರ್ಮುಖಂ ತು ಯದ್ಧಯಾನಂ ತಚ್ಛುಕ್ಲಂ ಯೋಗಿನೋ ವಿದುಃ ..’’
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ಧ್ಯಾನಾವಲೀಮಪಿ ಚ ಶುದ್ಧನಯೋ ನ ವಕ್ತಿ
ವ್ಯಕ್ತಂ ಸದಾಶಿವಮಯೇ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವೇ
.
ಸಾಸ್ತೀತ್ಯುವಾಚ ಸತತಂ ವ್ಯವಹಾರಮಾರ್ಗ-
ಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಜಿನೇನ್ದ್ರ ತದಹೋ ಮಹದಿನ್ದ್ರಜಾಲಮ್
..೧೧9..
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ಸದ್ಬೋಧಮಂಡನಮಿದಂ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಂ
ಮುಕ್ತಂ ವಿಕಲ್ಪನಿಕರೈರಖಿಲೈಃ ಸಮನ್ತಾತ
.
ನಾಸ್ತ್ಯೇಷ ಸರ್ವನಯಜಾತಗತಪ್ರಪಂಚೋ
ಧ್ಯಾನಾವಲೀ ಕಥಯ ಸಾ ಕಥಮತ್ರ ಜಾತಾ
..೧೨೦..
ಚಾರ ಧ್ಯಾನೋಂಮೇಂ ಪ್ರಥಮ ದೋ ಧ್ಯಾನ ಹೇಯ ಹೈಂ, ತೀಸರಾ ಪ್ರಥಮ ತೋ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ ಔರ ಚೌಥಾ ಸರ್ವದಾ
ಉಪಾದೇಯ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಅನ್ಯತ್ರ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಧ್ಯಾನ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ, ಇನ್ದ್ರಿಯಾತೀತ ಹೈ, ಧ್ಯಾನಧ್ಯೇಯವಿವರ್ಜಿತ (ಅರ್ಥಾತ್
ಧ್ಯಾನ ಔರ ಧ್ಯೇಯಕೇ ವಿಕಲ್ಪೋಂಸೇ ರಹಿತ) ಹೈ ಔರ ಅನ್ತರ್ಮುಖ ಹೈ, ಉಸ ಧ್ಯಾನಕೋ ಯೋಗೀ ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನ ಕಹತೇ
ಹೈಂ
.’’
[ಅಬ ಇಸ ೮೯ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ದೋ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಪ್ರಗಟರೂಪಸೇ ಸದಾಶಿವಮಯ (ನಿರಂತರ ಕಲ್ಯಾಣಮಯ) ಐಸೇ ಪರಮಾತ್ಮ-
ತತ್ತ್ವಮೇಂ ಧ್ಯಾನಾವಲೀ ಹೋನಾ ಭೀ ಶುದ್ಧನಯ ನಹೀಂ ಕಹತಾ . ‘ವಹ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಧ್ಯಾನಾವಲೀ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಹೈ )’
ಐಸಾ (ಮಾತ್ರ) ವ್ಯವಹಾರಮಾರ್ಗನೇ ಸತತ ಕಹಾ ಹೈ . ಹೇ ಜಿನೇನ್ದ್ರ ! ಐಸಾ ವಹ ತತ್ತ್ವ (ತೂನೇ ನಯ ದ್ವಾರಾ ಕಹಾ
ಹುಆ ವಸ್ತುಸ್ವರೂಪ), ಅಹೋ ! ಮಹಾ ಇನ್ದ್ರಜಾಲ ಹೈ . ೧೧೯ .
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಕಾ ಆಭೂಷಣ ಐಸಾ ಯಹ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ ಸಮಸ್ತ
ಧ್ಯಾನಾವಲೀ = ಧ್ಯಾನಪಂಕ್ತಿ; ಧ್ಯಾನ ಪರಮ್ಪರಾ .

Page 170 of 388
PDF/HTML Page 197 of 415
single page version

ಮಿಚ್ಛತ್ತಪಹುದಿಭಾವಾ ಪುವ್ವಂ ಜೀವೇಣ ಭಾವಿಯಾ ಸುಇರಂ .
ಸಮ್ಮತ್ತಪಹುದಿಭಾವಾ ಅಭಾವಿಯಾ ಹೋಂತಿ ಜೀವೇಣ ..9..
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಪ್ರಭೃತಿಭಾವಾಃ ಪೂರ್ವಂ ಜೀವೇನ ಭಾವಿತಾಃ ಸುಚಿರಮ್ .
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಪ್ರಭೃತಿಭಾವಾಃ ಅಭಾವಿತಾ ಭವನ್ತಿ ಜೀವೇನ ..9..
ಆಸನ್ನಾನಾಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವಪೂರ್ವಾಪರಪರಿಣಾಮಸ್ವರೂಪೋಪನ್ಯಾಸೋಽಯಮ್ .
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾವ್ರತಕಷಾಯಯೋಗಪರಿಣಾಮಾಸ್ಸಾಮಾನ್ಯಪ್ರತ್ಯಯಾಃ, ತೇಷಾಂ ವಿಕಲ್ಪಾಸ್ತ್ರಯೋದಶ ಭವನ್ತಿ
‘ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠೀಆದೀ ಜಾವ ಸಜೋಗಿಸ್ಸ ಚರಮಂತಂ’ ಇತಿ ವಚನಾತ್, ಮಿಥ್ಯಾದ್ರಷ್ಟಿಗುಣಸ್ಥಾನಾದಿಸಯೋಗಿ-
ಗುಣಸ್ಥಾನಚರಮಸಮಯಪರ್ಯಂತಸ್ಥಿತಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ .
ವಿಕಲ್ಪಸಮೂಹೋಂಸೇ ಸರ್ವತಃ ಮುಕ್ತ (ಸರ್ವ ಓರಸೇ ರಹಿತ) ಹೈ . (ಇಸಪ್ರಕಾರ) ಸರ್ವನಯಸಮೂಹ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ
ಯಹ ಪ್ರಪಂಚ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈ ತೋ ಫಿ ರ ವಹ ಧ್ಯಾನಾವಲೀ ಇಸಮೇಂ ಕಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಧ್ಯಾನಾವಲೀ ಇಸ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಕೈಸೇ ಹೋ ಸಕತೀ ಹೈ ) ಸೋ ಕಹೋ
.೧೨೦.
ಗಾಥಾ : ೯೦ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಪ್ರಭೃತಿಭಾವಾಃ ] ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾದಿ ಭಾವ
[ಜೀವೇನ ] ಜೀವನೇ [ಪೂರ್ವಂ ] ಪೂರ್ವಮೇಂ [ಸುಚಿರಮ್ ] ಸುಚಿರ ಕಾಲ (ಅತಿ ದೀರ್ಘ ಕಾಲ) [ಭಾವಿತಾಃ ]
ಭಾಯೇ ಹೈಂ; [ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಪ್ರಭೃತಿಭಾವಾಃ ] ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಾದಿ ಭಾವ [ಜೀವೇನ ] ಜೀವನೇ [ಅಭಾವಿತಾಃ ಭವನ್ತಿ ]
ನಹೀಂ ಭಾಯೇ ಹೈಂ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಆಸನ್ನಭವ್ಯ ಔರ ಅನಾಸನ್ನಭವ್ಯ ಜೀವಕೇ ಪೂರ್ವಾಪರ (ಪಹಲೇಕೇ ಔರ
ಬಾದಕೇ) ಪರಿಣಾಮೋಂಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ, ಅವ್ರತ, ಕಷಾಯ ಔರ ಯೋಗರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಯ (ಆಸ್ರವ) ಹೈಂ;
ಉನಕೇ ತೇರಹ ಭೇದ ಹೈಂ, ಕಾರಣ ಕಿ ‘ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠೀಆದೀ ಜಾವ ಸಜೋಗಿಸ್ಸ ಚರಮಂತಂ ’ ಐಸಾ
(ಶಾಸ್ತ್ರಕಾ) ವಚನ ಹೈ; ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಗುಣಸ್ಥಾನಸೇ ಲೇಕರ ಸಯೋಗೀಗುಣಸ್ಥಾನಕೇ ಅನ್ತಿಮ ಸಮಯ ತಕ
ಪ್ರತ್ಯಯ ಹೋತೇ ಹೈಂ
ಐಸಾ ಅರ್ಥ ಹೈ .
ಅರ್ಥ :(ಪ್ರತ್ಯಯೋಂಕೇ, ತೇರಹ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಭೇದ ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ) ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಗುಣಸ್ಥಾನಸೇ ಲೇಕರ ಸಯೋಗಕೇವಲೀ-
ಗುಣಸ್ಥಾನಕೇ ಚರಮ ಸಮಯ ತಕಕೇ .
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ ಆದಿಕ ಭಾವಕೀ ಕೀ ಜೀವನೇ ಚಿರ ಭಾವನಾ .
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಆದಿಕ ಭಾವಕೀ ನ ಕರೀ ಕಭೀ ಭೀ ಭಾವನಾ ..೯೦..

Page 171 of 388
PDF/HTML Page 198 of 415
single page version

ಅನಾಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವೇನ ನಿರಂಜನನಿಜಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಶ್ರದ್ಧಾನವಿಕಲೇನ ಪೂರ್ವಂ ಸುಚಿರಂ ಭಾವಿತಾಃ
ಖಲು ಸಾಮಾನ್ಯಪ್ರತ್ಯಯಾಃ, ತೇನ ಸ್ವರೂಪವಿಕಲೇನ ಬಹಿರಾತ್ಮಜೀವೇನಾನಾಸಾದಿತಪರಮನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯ-
ಚರಿತ್ರೇಣ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾಣಿ ನ ಭಾವಿತಾನಿ ಭವನ್ತೀತಿ
. ಅಸ್ಯ ಮಿಥ್ಯಾದ್ರಷ್ಟೇ-
ರ್ವಿಪರೀತಗುಣನಿಚಯಸಂಪನ್ನೋಽತ್ಯಾಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವಃ . ಅಸ್ಯ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಭಾವನಾ ಕಥಮಿತಿ
ಚೇತ
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಗುಣಭದ್ರಸ್ವಾಮಿಭಿಃ
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
‘‘ಭಾವಯಾಮಿ ಭವಾವರ್ತೇ ಭಾವನಾಃ ಪ್ರಾಗಭಾವಿತಾಃ .
ಭಾವಯೇ ಭಾವಿತಾ ನೇತಿ ಭವಾಭಾವಾಯ ಭಾವನಾಃ ..’’
ತಥಾ ಹಿ
ನಿರಂಜನ ನಿಜ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ ರಹಿತ ಅನಾಸನ್ನಭವ್ಯ ಜೀವನೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ
ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಯೋಂಕೋ ಪಹಲೇ ಸುಚಿರ ಕಾಲ ಭಾಯಾ ಹೈ; ಜಿಸನೇ ಪರಮ ನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯರೂಪ ಚಾರಿತ್ರ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ
ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸೇ ಉಸ ಸ್ವರೂಪಶೂನ್ಯ ಬಹಿರಾತ್ಮ
- ಜೀವನೇ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ, ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಔರ ಸಮ್ಯಕ್-
ಚಾರಿತ್ರಕೋ ನಹೀಂ ಭಾಯಾ ಹೈ . ಇಸ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿ ಜೀವಸೇ ವಿಪರೀತ ಗುಣಸಮುದಾಯವಾಲಾ ಅತಿ-ಆಸನ್ನಭವ್ಯ
ಜೀವ ಹೋತಾ ಹೈ .
ಇಸ (ಅತಿನಿಕಟಭವ್ಯ) ಜೀವಕೋ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಕೀ ಭಾವನಾ ಕಿಸಪ್ರಕಾರಸೇ ಹೋತೀ ಹೈ ಐಸಾ
ಪ್ರಶ್ನ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ತೋ (ಆಚಾರ್ಯವರ) ಶ್ರೀ ಗುಣಭದ್ರಸ್ವಾಮೀನೇ (ಆತ್ಮಾನುಶಾಸನಮೇಂ ೨೩೮ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ
ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಭವಾವರ್ತಮೇಂ ಪಹಲೇ ನ ಭಾಯೀ ಹುಈ ಭಾವನಾಏಂ (ಅಬ) ಮೈಂ ಭಾತಾ ಹೂಂ .
ವೇ ಭಾವನಾಏಂ (ಪಹಲೇ) ನ ಭಾಯೀ ಹೋನೇಸೇ ಮೈಂ ಭವಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಲಿಯೇ ಉನ್ಹೇಂ ಭಾತಾ ಹೂಂ (ಕಾರಣ ಕಿ
ಭವಕಾ ಅಭಾವ ತೋ ಭವಭ್ರಮಣಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಭಾವನಾಓಂಸೇ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಕಾರಕೀ, ಪಹಲೇ ನ ಭಾಯೀ ಹುಈ
ಐಸೀ ಅಪೂರ್ವ ಭಾವನಾಓಂಸೇ ಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ )
.’’
ಔರ (ಇಸ ೯೦ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
ಭವಾವರ್ತ = ಭವ-ಆವರ್ತ; ಭವಕಾ ಚಕ್ರ; ಭವಕಾ ಭಂವರಜಾಲ; ಭವ-ಪರಾವರ್ತ .

Page 172 of 388
PDF/HTML Page 199 of 415
single page version

(ಮಾಲಿನೀ)
ಅಥ ಭವಜಲರಾಶೌ ಮಗ್ನಜೀವೇನ ಪೂರ್ವಂ
ಕಿಮಪಿ ವಚನಮಾತ್ರಂ ನಿರ್ವೃತೇಃ ಕಾರಣಂ ಯತ
.
ತದಪಿ ಭವಭವೇಷು ಶ್ರೂಯತೇ ವಾಹ್ಯತೇ ವಾ
ನ ಚ ನ ಚ ಬತ ಕಷ್ಟಂ ಸರ್ವದಾ ಜ್ಞಾನಮೇಕಮ್
..೧೨೧..
ಮಿಚ್ಛಾದಂಸಣಣಾಣಚರಿತ್ತಂ ಚಇಊಣ ಣಿರವಸೇಸೇಣ .
ಸಮ್ಮತ್ತಣಾಣಚರಣಂ ಜೋ ಭಾವಇ ಸೋ ಪಡಿಕ್ಕಮಣಂ ..9..
ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚರಿತ್ರಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ನಿರವಶೇಷೇಣ .
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಜ್ಞಾನಚರಣಂ ಯೋ ಭಾವಯತಿ ಸ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ..9..
ಅತ್ರ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾಣಾಂ ನಿರವಶೇಷಸ್ವೀಕಾರೇಣ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾಣಾಂ
ನಿರವಶೇಷತ್ಯಾಗೇನ ಚ ಪರಮಮುಮುಕ್ಷೋರ್ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಂ ಚ ಭವತಿ ಇತ್ಯುಕ್ತ ಮ್ .
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಕುಛ ಕಥನಮಾತ್ರ (ಕಹನೇಮಾತ್ರ) ಕಾರಣ ಹೈ ಉಸೇ ಭೀ
(ಅರ್ಥಾತ್ ವ್ಯವಹಾರ - ರತ್ನತ್ರಯಕೋ ಭೀ) ಭವಸಾಗರಮೇಂ ಡೂಬೇ ಹುಏ ಜೀವನೇ ಪಹಲೇ ಭವಭವಮೇಂ (ಅನೇಕ
ಭವೋಂಮೇಂ) ಸುನಾ ಹೈ ಔರ ಆಚರಾ (ಆಚರಣಮೇಂ ಲಿಯಾ) ಹೈ; ಪರನ್ತು ಅರೇರೇ ! ಖೇದ ಹೈ ಕಿ ಜೋ ಸರ್ವದಾ
ಏಕ ಜ್ಞಾನ ಹೈ ಉಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಸದಾ ಏಕ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಹೀ ಹೈ ಐಸೇ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ) ಜೀವನೇ
ಸುನಾ
- ಆಚರಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ನಹೀಂ ಹೈ .೧೨೧.
ಗಾಥಾ : ೯೧ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚರಿತ್ರಂ ] ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ, ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನ
ಔರ ಮಿಥ್ಯಾಚಾರಿತ್ರಕೋ [ನಿರವಶೇಷೇಣ ] ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ [ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ] ಛೋಡಕರ
[ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಜ್ಞಾನಚರಣಂ ] ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ, ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಔರ ಸಮ್ಯಕ್ಚಾರಿತ್ರಕೋ [ಯಃ ] ಜೋ (ಜೀವ)
[ಭಾವಯತಿ ] ಭಾತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ (ಜೀವ) [ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಮ್ ] ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ), ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಕಾ ನಿರವಶೇಷ (ಸಮ್ಪೂರ್ಣ)
ಸ್ವೀಕಾರ ಕರನೇಸೇ ಔರ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಕಾ ನಿರವಶೇಷ ತ್ಯಾಗ ಕರನೇಸೇ ಪರಮ ಮುಮುಕ್ಷುಕೋ
ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಜೋ ಜೀವ ತ್ಯಾಗೇ ಸರ್ವ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶ - ಜ್ಞಾನ - ಚರಿತ್ರ ರೇ .
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ - ಜ್ಞಾನ - ಚರಿತ್ರ ಭಾವೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಕಹತೇ ಉಸೇ ..೯೧..

Page 173 of 388
PDF/HTML Page 200 of 415
single page version

ಭಗವದರ್ಹತ್ಪರಮೇಶ್ವರಮಾರ್ಗಪ್ರತಿಕೂಲಮಾರ್ಗಾಭಾಸಮಾರ್ಗಶ್ರದ್ಧಾನಂ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಂ, ತತ್ರೈವಾವಸ್ತುನಿ
ವಸ್ತುಬುದ್ಧಿರ್ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಂ, ತನ್ಮಾರ್ಗಾಚರಣಂ ಮಿಥ್ಯಾಚಾರಿತ್ರಂ ಚ, ಏತತ್ರ್ರಿತಯಮಪಿ ನಿರವಶೇಷಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ, ಅಥವಾ
ಸ್ವಾತ್ಮಶ್ರದ್ಧಾನಪರಿಜ್ಞಾನಾನುಷ್ಠಾನರೂಪವಿಮುಖತ್ವಮೇವ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಾತ್ಮಕರತ್ನತ್ರಯಮ್, ಏತದಪಿ
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ
. ತ್ರಿಕಾಲನಿರಾವರಣನಿತ್ಯಾನಂದೈಕಲಕ್ಷಣನಿರಂಜನನಿಜಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಾತ್ಮಕಕಾರಣ-
ಪರಮಾತ್ಮಾ ಹ್ಯಾತ್ಮಾ, ತತ್ಸ್ವರೂಪಶ್ರದ್ಧಾನಪರಿಜ್ಞಾನಾಚರಣಸ್ವರೂಪಂ ಹಿ ನಿಶ್ಚಯರತ್ನತ್ರಯಮ್; ಏವಂ ಭಗವತ್ಪರ-
ಮಾತ್ಮಸುಖಾಭಿಲಾಷೀ ಯಃ ಪರಮಪುರುಷಾರ್ಥಪರಾಯಣಃ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕಮ್ ಆತ್ಮಾನಂ ಭಾವಯತಿ ಸ
ಪರಮತಪೋಧನ ಏವ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಇತ್ಯುಕ್ತ :
.
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ವಿಭಾವಮಖಿಲಂ ವ್ಯವಹಾರಮಾರ್ಗ-
ರತ್ನತ್ರಯಂ ಚ ಮತಿಮಾನ್ನಿಜತತ್ತ್ವವೇದೀ
.
ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವನಿಯತಂ ನಿಜಬೋಧಮೇಕಂ
ಶ್ರದ್ಧಾನಮನ್ಯದಪರಂ ಚರಣಂ ಪ್ರಪೇದೇ
..೧೨೨..
ಭಗವಾನ ಅರ್ಹತ್ ಪರಮೇಶ್ವರಕೇ ಮಾರ್ಗಸೇ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಮಾರ್ಗಾಭಾಸಮೇಂ ಮಾರ್ಗಕಾ ಶ್ರದ್ಧಾನ ವಹ
ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ ಹೈ, ಉಸೀಮೇಂ ಕಹೀ ಹುಈ ಅವಸ್ತುಮೇಂ ವಸ್ತುಬುದ್ಧಿ ವಹ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನ ಹೈ ಔರ ಉಸ ಮಾರ್ಗಕಾ
ಆಚರಣ ವಹ ಮಿಥ್ಯಾಚಾರಿತ್ರ ಹೈ;
ಇನ ತೀನೋಂಕೋ ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ ಛೋಡಕರ . ಅಥವಾ, ನಿಜ
ಆತ್ಮಾಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ - ಜ್ಞಾನ - ಅನುಷ್ಠಾನಕೇ ರೂಪಸೇ ವಿಮುಖತಾ ವಹೀ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ - ಜ್ಞಾನ - ಚಾರಿತ್ರಾತ್ಮಕ
(ಮಿಥ್ಯಾ) ರತ್ನತ್ರಯ ಹೈ; ಇಸೇ ಭೀ (ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ) ಛೋಡಕರ . ತ್ರಿಕಾಲ - ನಿರಾವರಣ, ನಿತ್ಯ
ಆನನ್ದ ಜಿಸಕಾ ಏಕ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸಾ, ನಿರಂಜನ ನಿಜ ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಸ್ವರೂಪ
ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ವಹ ಆತ್ಮಾ ಹೈ; ಉಸಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ
ಜ್ಞಾನಆಚರಣಕಾ ರೂಪ ವಹ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ನಿಶ್ಚಯರತ್ನತ್ರಯ ಹೈ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ಭಗವಾನ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೇ ಸುಖಕಾ ಅಭಿಲಾಷೀ ಐಸಾ
ಜೋ ಪರಮಪುರುಷಾರ್ಥಪರಾಯಣ (ಪರಮ ತಪೋಧನ) ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ಆತ್ಮಾಕೋ ಭಾತಾ ಹೈ, ಉಸ ಪರಮ
ತಪೋಧನಕೋ ಹೀ (ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ) ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ
.
[ಅಬ ಇಸ ೯೧ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಸಮಸ್ತ ವಿಭಾವಕೋ ತಥಾ ವ್ಯವಹಾರಮಾರ್ಗಕೇ ರತ್ನತ್ರಯಕೋ ಛೋಡಕರ
ನಿಜತತ್ತ್ವವೇದೀ (ನಿಜ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ ಜಾನನೇವಾಲಾಅನುಭವನ ಕರನೇವಾಲಾ) ಮತಿಮಾನ ಪುರುಷ