Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 101-109 ; Adhikar-7 : Param AlochanA Adhikar.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 12 of 21

 

Page 194 of 388
PDF/HTML Page 221 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಅಪ್ರಮತ್ತ ಯೋಗೀಕೋ ವಹೀ ಏಕ ಆಚಾರ ಹೈ, ವಹೀ ಏಕ ಆವಶ್ಯಕ
ಕ್ರಿಯಾ ಹೈ ತಥಾ ವಹೀ ಏಕ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ ಹೈ .’’
ಔರ (ಇಸ ೧೦೦ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ದೋ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಮೇರೇ ಸಹಜ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಮೇಂ, ಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನಮೇಂ, ಚಾರಿತ್ರಮೇಂ, ಸುಕೃತ ಔರ
ದುಷ್ಕೃತರೂಪೀ ಕರ್ಮದ್ವಂದ್ವಕೇ ಸಂನ್ಯಾಸಕಾಲಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಮೇಂ), ಸಂವರಮೇಂ ಔರ ಶುದ್ಧ ಯೋಗಮೇಂ
(
ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಮೇಂ) ವಹ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಾದಿ ಸಭೀಕಾ ಆಶ್ರಯಅವಲಮ್ಬನ
ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ ); ಮುಕ್ತಿಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿಕೇ ಲಿಯೇ ಜಗತಮೇಂ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಭೀ ಪದಾರ್ಥ ನಹೀಂ ಹೈ,
ನಹೀಂ ಹೈ
.೧೩೫.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಕಭೀ ನಿರ್ಮಲ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ, ಕಭೀ ನಿರ್ಮಲ ತಥಾ ಅನಿರ್ಮಲ
ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ, ತಥಾ ಕಭೀ ಅನಿರ್ಮಲ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ ಔರ ಇಸಸೇ ಅಜ್ಞಾನೀಕೇ ಲಿಯೇ ಜೋ ಗಹನ
ಹೈ, ವಹೀ
ಕಿ ಜಿಸನೇ ನಿಜಜ್ಞಾನರೂಪೀ ದೀಪಕ ಸೇ ಪಾಪತಿಮಿರಕೋ ನಷ್ಟ ಕಿಯಾ ಹೈ ವಹ (ಆತ್ಮತತ್ತ್ವ)
ಹೀ ಸತ್ಪುರುಷೋಂಕೇ ಹೃದಯಕಮಲರೂಪೀ ಘರಮೇಂ ನಿಶ್ಚಲರೂಪಸೇ ಸಂಸ್ಥಿತ ಹೈ .೧೩೬.
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಆಚಾರಶ್ಚ ತದೇವೈಕಂ ತದೇವಾವಶ್ಯಕಕ್ರಿಯಾ .
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಸ್ತು ತದೇವೈಕಮಪ್ರಮತ್ತಸ್ಯ ಯೋಗಿನಃ ..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಮಾಲಿನೀ)
ಮಮ ಸಹಜಸುದ್ರಷ್ಟೌ ಶುದ್ಧಬೋಧೇ ಚರಿತ್ರೇ
ಸುಕೃತದುರಿತಕರ್ಮದ್ವನ್ದಸಂನ್ಯಾಸಕಾಲೇ .
ಭವತಿ ಸ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಸಂವರೇ ಶುದ್ಧಯೋಗೇ
ನ ಚ ನ ಚ ಭುವಿ ಕೋಽಪ್ಯನ್ಯೋಸ್ತಿ ಮುಕ್ತ್ಯೈ ಪದಾರ್ಥಃ
..೧೩೫..
(ಪೃಥ್ವೀ)
ಕ್ವಚಿಲ್ಲಸತಿ ನಿರ್ಮಲಂ ಕ್ವಚನ ನಿರ್ಮಲಾನಿರ್ಮಲಂ
ಕ್ವಚಿತ್ಪುನರನಿರ್ಮಲಂ ಗಹನಮೇವಮಜ್ಞಸ್ಯ ಯತ
.
ತದೇವ ನಿಜಬೋಧದೀಪನಿಹತಾಘಭೂಛಾಯಕಂ
ಸತಾಂ ಹೃದಯಪದ್ಮಸದ್ಮನಿ ಚ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ನಿಶ್ಚಲಮ್
..೧೩೬..

Page 195 of 388
PDF/HTML Page 222 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೦೧ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಜೀವಃ ಏಕಃ ಚ ] ಜೀವ ಅಕೇಲಾ [ಮ್ರಿಯತೇ ]
ಮರತಾ ಹೈ [ಚ ] ಔರ [ಸ್ವಯಮ್ ಏಕಃ ] ಸ್ವಯಂ ಅಕೇಲಾ [ಜೀವತಿ ] ಜನ್ಮತಾ ಹೈ; [ಏಕಸ್ಯ ]
ಅಕೇಲೇಕಾ [ಮರಣಂ ಜಾಯತೇ ] ಮರಣ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ [ಏಕಃ ] ಅಕೇಲಾ [ನೀರಜಾಃ ] ರಜ ರಹಿತ
ಹೋತಾ ಹುಆ [ಸಿಧ್ಯತಿ ] ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ), ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಮೇಂ ಔರ ಮುಕ್ತಿಮೇಂ ಜೀವ ನಿಃಸಹಾಯ ಹೈ
ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
ನಿತ್ಯ ಮರಣಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪ್ರತಿಸಮಯ ಹೋನೇವಾಲೇ ಆಯುಕರ್ಮಕೇ ನಿಷೇಕೋಂಕೇ ಕ್ಷಯಮೇಂ) ಔರ
ಉಸ ಭವ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಮರಣಮೇಂ, (ಅನ್ಯ ಕಿಸೀಕೀ) ಸಹಾಯತಾಕೇ ಬಿನಾ ವ್ಯವಹಾರಸೇ (ಜೀವ)
ಅಕೇಲಾ ಹೀ ಮರತಾ ಹೈ; ತಥಾ ಸಾದಿ-ಸಾಂತ ಮೂರ್ತಿಕ ವಿಜಾತೀಯವಿಭಾವವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯರೂಪ
ನರನಾರಕಾದಿಪರ್ಯಾಯೋಂಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಮೇಂ, ಆಸನ್ನ
- ಅನುಪಚರಿತ - ಅಸದ್ಭೂತ - ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಕಥನಸೇ (ಜೀವ
ಅಕೇಲಾ ಹೀ) ಸ್ವಯಮೇವ ಜನ್ಮತಾ ಹೈ . ಸರ್ವ ಬನ್ಧುಜನೋಂಸೇ ರಕ್ಷಣ ಕಿಯಾ ಜಾನೇ ಪರ ಭೀ,
ಮಹಾಬಲಪರಾಕ್ರಮವಾಲೇ ಜೀವಕಾ ಅಕೇಲೇಕಾ ಹೀ, ಅನಿಚ್ಛಿತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಸ್ವಯಮೇವ ಮರಣ ಹೋತಾ
ಏಗೋ ಯ ಮರದಿ ಜೀವೋ ಏಗೋ ಯ ಜೀವದಿ ಸಯಂ .
ಏಗಸ್ಸ ಜಾದಿ ಮರಣಂ ಏಗೋ ಸಿಜ್ಝದಿ ಣೀರಓ ..೧೦೧..
ಏಕಶ್ಚ ಮ್ರಿಯತೇ ಜೀವಃ ಏಕಶ್ಚ ಜೀವತಿ ಸ್ವಯಮ್ .
ಏಕಸ್ಯ ಜಾಯತೇ ಮರಣಂ ಏಕಃ ಸಿಧ್ಯತಿ ನೀರಜಾಃ ..೧೦೧..
ಇಹ ಹಿ ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಮುಕ್ತೌ ಚ ನಿಃಸಹಾಯೋ ಜೀವ ಇತ್ಯುಕ್ತ : .
ನಿತ್ಯಮರಣೇ ತದ್ಭವಮರಣೇ ಚ ಸಹಾಯಮನ್ತರೇಣ ವ್ಯವಹಾರತಶ್ಚೈಕ ಏವ ಮ್ರಿಯತೇ; ಸಾದಿ-
ಸನಿಧನಮೂರ್ತಿವಿಜಾತೀಯವಿಭಾವವ್ಯಂಜನನರನಾರಕಾದಿಪರ್ಯಾಯೋತ್ಪತ್ತೌ ಚಾಸನ್ನಗತಾನುಪಚರಿತಾಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರ-
ನಯಾದೇಶೇನ ಸ್ವಯಮೇವೋಜ್ಜೀವತ್ಯೇವ
. ಸರ್ವೈರ್ಬಂಧುಭಿಃ ಪರಿರಕ್ಷ್ಯಮಾಣಸ್ಯಾಪಿ ಮಹಾಬಲಪರಾಕ್ರಮಸ್ಯೈಕಸ್ಯ
ಜೀವಸ್ಯಾಪ್ರಾರ್ಥಿತಮಪಿ ಸ್ವಯಮೇವ ಜಾಯತೇ ಮರಣಮ್; ಏಕ ಏವ ಪರಮಗುರುಪ್ರಸಾದಾಸಾದಿತಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಯ-
ಮರತಾ ಅಕೇಲಾ ಜೀವ, ಏವಂ ಜನ್ಮ ಏಕಾಕೀ ಕರೇ .
ಪಾತಾ ಅಕೇಲಾ ಹೀ ಮರಣ, ಅರು ಮುಕ್ತಿ ಏಕಾಕೀ ಕರೇ ..೧೦೧..

Page 196 of 388
PDF/HTML Page 223 of 415
single page version

ಹೈ; (ಜೀವ) ಅಕೇಲಾ ಹೀ ಪರಮ ಗುರುಕೇ ಪ್ರಸಾದಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಿತ ನಿಶ್ಚಯಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಕೇ ಬಲಸೇ
ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೋ ಧ್ಯಾಕರ ರಜರಹಿತ ಹೋತಾ ಹುಆ ಶೀಘ್ರ ನಿರ್ವಾಣ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ
.
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಅನ್ಯತ್ರ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ಕರ್ಮ ಕರತಾ ಹೈ, ಸ್ವಯಂ ಉಸಕಾ ಫಲ ಭೋಗತಾ ಹೈ,
ಸ್ವಯಂ ಸಂಸಾರಮೇಂ ಭ್ರಮತಾ ಹೈ ತಥಾ ಸ್ವಯಂ ಸಂಸಾರಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ .’’
ಔರ ಶ್ರೀ ಸೋಮದೇವಪಂಡಿತದೇವನೇ (ಯಶಸ್ತಿಲಕಚಂಪೂಕಾವ್ಯಮೇಂ ದೂಸರೇ ಅಧಿಕಾರಮೇಂ
ಏಕತ್ವಾನುಪ್ರೇಕ್ಷಾಕಾ ವರ್ಣನ ಕರತೇ ಹುಏ ೧೧೯ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಸ್ವಯಂ ಕಿಯೇ ಹುಏ ಕರ್ಮಕೇ ಫಲಾನುಬನ್ಧಕೋ ಸ್ವಯಂ ಭೋಗನೇಕೇ ಲಿಯೇ
ತೂ ಅಕೇಲಾ ಜನ್ಮಮೇಂ ತಥಾ ಮೃತ್ಯುಮೇಂ ಪ್ರವೇಶ ಕರತಾ ಹೈ, ಅನ್ಯ ಕೋಈ (ಸ್ತ್ರೀಪುತ್ರಮಿತ್ರಾದಿಕ) ಸುಖದುಃಖಕೇ
ಪ್ರಕಾರೋಂಮೇಂ ಬಿಲಕುಲ ಸಹಾಯಭೂತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಅಪನೀ ಆಜೀವಿಕಾಕೇ ಲಿಯೇ (ಮಾತ್ರ ಅಪನೇ ಸ್ವಾರ್ಥಕೇ
ಲಿಯೇ ಸ್ತ್ರೀಪುತ್ರಮಿತ್ರಾದಿಕ) ಠಗೋಂಕೀ ಟೋಲೀ ತುಝೇ ಮಿಲೀ ಹೈ
.’’
ಔರ (ಇಸ ೧೦೧ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ ) :
ನಿಶ್ಚಯಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಬಲೇನ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಧ್ಯಾತ್ವಾ ನೀರಜಾಃ ಸನ್ ಸದ್ಯೋ ನಿರ್ವಾತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತ ಮ್
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
‘‘ಸ್ವಯಂ ಕರ್ಮ ಕರೋತ್ಯಾತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ತತ್ಫಲಮಶ್ನುತೇ .
ಸ್ವಯಂ ಭ್ರಮತಿ ಸಂಸಾರೇ ಸ್ವಯಂ ತಸ್ಮಾದ್ವಿಮುಚ್ಯತೇ ..’’
ಉಕ್ತಂ ಚ ಶ್ರೀಸೋಮದೇವಪಂಡಿತದೇವೈಃ
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
‘‘ಏಕಸ್ತ್ವಮಾವಿಶಸಿ ಜನ್ಮನಿ ಸಂಕ್ಷಯೇ ಚ
ಭೋಕ್ತುಂ ಸ್ವಯಂ ಸ್ವಕೃತಕರ್ಮಫಲಾನುಬನ್ಧಮ್
.
ಅನ್ಯೋ ನ ಜಾತು ಸುಖದುಃಖವಿಧೌ ಸಹಾಯಃ
ಸ್ವಾಜೀವನಾಯ ಮಿಲಿತಂ ವಿಟಪೇಟಕಂ ತೇ
..’’
ತಥಾ ಹಿ

Page 197 of 388
PDF/HTML Page 224 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೀವ ಅಕೇಲಾ ಪ್ರಬಲ ದುಷ್ಕೃತಸೇ ಜನ್ಮ ಔರ ಮೃತ್ಯುಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ;
ಜೀವ ಅಕೇಲಾ ಸದಾ ತೀವ್ರ ಮೋಹಕೇ ಕಾರಣ ಸ್ವಸುಖಸೇ ವಿಮುಖ ಹೋತಾ ಹುಆ ಕರ್ಮದ್ವಂದ್ವಜನಿತ ಫಲಮಯ
(
ಶುಭ ಔರ ಅಶುಭ ಕರ್ಮಕೇ ಫಲರೂಪ) ಸುನ್ದರ ಸುಖ ಔರ ದುಃಖಕೋ ಬಾರಮ್ಬಾರ ಭೋಗತಾ ಹೈ; ಜೀವ
ಅಕೇಲಾ ಗುರು ದ್ವಾರಾ ಕಿಸೀ ಐಸೇ ಏಕ ತತ್ತ್ವಕೋ (ಅವರ್ಣನೀಯ ಪರಮ ಚೈತನ್ಯತತ್ತ್ವಕೋ) ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ
ಉಸಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ರಹತಾ ಹೈ . ೧೩೭ .
ಗಾಥಾ : ೧೦೨ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಲಕ್ಷಣಃ ] ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಲಕ್ಷಣವಾಲಾ
[ಶಾಶ್ವತಃ ] ಶಾಶ್ವತ [ಏಕಃ ] ಏಕ [ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ [ಮೇ ] ಮೇರಾ ಹೈ; [ಶೇಷಾಃ ಸರ್ವೇ ] ಶೇಷ
ಸಬ [ಸಂಯೋಗಲಕ್ಷಣಾಃ ಭಾವಾಃ ] ಸಂಯೋಗಲಕ್ಷಣವಾಲೇ ಭಾವ [ಮೇ ಬಾಹ್ಯಾಃ ] ಮುಝಸೇ ಬಾಹ್ಯ ಹೈಂ
.
ಟೀಕಾ :ಏಕತ್ವಭಾವನಾರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನೀಕೇ ಲಕ್ಷಣಕಾ ಯಹ ಕಥನ ಹೈ .
ತ್ರಿಕಾಲ ನಿರುಪಾಧಿಕ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ನಿರಾವರಣ - ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಲಕ್ಷಣಸೇ ಲಕ್ಷಿತ ಐಸಾ ಜೋ
ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ವಹ, ಸಮಸ್ತ ಸಂಸಾರರೂಪೀ ನನ್ದನವನಕೇ ವೃಕ್ಷೋಂಕೀ ಜಡಕೇ ಆಸಪಾಸ ಕ್ಯಾರಿಯೋಂಮೇಂ
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಏಕೋ ಯಾತಿ ಪ್ರಬಲದುರಘಾಜ್ಜನ್ಮ ಮೃತ್ಯುಂ ಚ ಜೀವಃ
ಕರ್ಮದ್ವನ್ದ್ವೋದ್ಭವಫಲಮಯಂ ಚಾರುಸೌಖ್ಯಂ ಚ ದುಃಖಮ್
.
ಭೂಯೋ ಭುಂಕ್ತೇ ಸ್ವಸುಖವಿಮುಖಃ ಸನ್ ಸದಾ ತೀವ್ರಮೋಹಾ-
ದೇಕಂ ತತ್ತ್ವಂ ಕಿಮಪಿ ಗುರುತಃ ಪ್ರಾಪ್ಯ ತಿಷ್ಠತ್ಯಮುಷ್ಮಿನ್
..೧೩೭..
ಏಗೋ ಮೇ ಸಾಸದೋ ಅಪ್ಪಾ ಣಾಣದಂಸಣಲಕ್ಖಣೋ .
ಸೇಸಾ ಮೇ ಬಾಹಿರಾ ಭಾವಾ ಸವ್ವೇ ಸಂಜೋಗಲಕ್ಖಣಾ ..೧೦೨..
ಏಕೋ ಮೇ ಶಾಶ್ವತ ಆತ್ಮಾ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಲಕ್ಷಣಃ .
ಶೇಷಾ ಮೇ ಬಾಹ್ಯಾ ಭಾವಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಂಯೋಗಲಕ್ಷಣಾಃ ..೧೦೨..
ಏಕತ್ವಭಾವನಾಪರಿಣತಸ್ಯ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಿನೋ ಲಕ್ಷಣಕಥನಮಿದಮ್ .
ಅಖಿಲಸಂಸೃತಿನನ್ದನತರುಮೂಲಾಲವಾಲಾಂಭಃಪೂರಪರಿಪೂರ್ಣಪ್ರಣಾಲಿಕಾವತ್ಸಂಸ್ಥಿತಕಲೇವರಸಂಭವಹೇತು-
ದೃಗ್ಜ್ಞಾನ - ಲಕ್ಷಿತ ಔರ ಶಾಶ್ವತ ಮಾತ್ರಆತ್ಮಾ ಮಮ ಅರೇ .
ಅರು ಶೇಷ ಸಬ ಸಂಯೋಗ ಲಕ್ಷಿತ ಭಾವ ಮುಝಸೇ ಹೈ ಪರೇ ..೧೦೨..

Page 198 of 388
PDF/HTML Page 225 of 415
single page version

ಪಾನೀ ಭರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಜಲಪ್ರವಾಹಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ನಾಲೀ ಸಮಾನ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಜೋ ಶರೀರ ಉಸಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಮೇಂ
ಹೇತುಭೂತ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ
- ಭಾವಕರ್ಮ ರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ ಏಕ ಹೈ, ಔರ ವಹೀ (ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ) ಸಮಸ್ತ
ಕ್ರಿಯಾಕಾಣ್ಡಕೇ ಆಡಮ್ಬರಕೇ ವಿವಿಧ ವಿಕಲ್ಪರೂಪ ಕೋಲಾಹಲಸೇ ರಹಿತ ಸಹಜಶುದ್ಧ - ಜ್ಞಾನಚೇತನಾಕೋ
ಅತೀನ್ದ್ರಿಯರೂಪಸೇ ಭೋಗತಾ ಹುಆ ಶಾಶ್ವತ ರಹಕರ ಮೇರೇ ಲಿಯೇ ಉಪಾದೇಯರೂಪಸೇ ರಹತಾ ಹೈ; ಜೋ ಶುಭಾಶುಭ
ಕರ್ಮಕೇ ಸಂಯೋಗಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಶೇಷ ಬಾಹ್ಯ
- ಅಭ್ಯಂತರ ಪರಿಗ್ರಹ, ವೇ ಸಬ ನಿಜ ಸ್ವರೂಪಸೇ ಬಾಹ್ಯ
ಹೈಂ . ಐಸಾ ಮೇರಾ ನಿಶ್ಚಯ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೦೨ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಅಹೋ ! ಮೇರಾ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಶಾಶ್ವತ ಹೈ, ಏಕ ಹೈ, ಸಹಜ ಪರಮ
ಚೈತನ್ಯಚಿನ್ತಾಮಣಿ ಹೈ, ಸದಾ ಶುದ್ಧ ಹೈ ಔರ ಅನನ್ತ ನಿಜ ದಿವ್ಯ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸೇ ಸಮೃದ್ಧ ಹೈ . ಐಸಾ ಹೈ
ತೋ ಫಿ ರ ಬಹು ಪ್ರಕಾರಕೇ ಬಾಹ್ಯ ಭಾವೋಂಸೇ ಮುಝೇ ಕ್ಯಾ ಫಲ ಹೈ ? ೧೩೮.
ಭೂತದ್ರವ್ಯಭಾವಕರ್ಮಾಭಾವಾದೇಕಃ, ಸ ಏವ ನಿಖಿಲಕ್ರಿಯಾಕಾಂಡಾಡಂಬರವಿವಿಧವಿಕಲ್ಪಕೋಲಾಹಲ-
ನಿರ್ಮುಕ್ತ ಸಹಜಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾಮತೀನ್ದ್ರಿಯಂ ಭುಂಜಾನಃ ಸನ್ ಶಾಶ್ವತೋ ಭೂತ್ವಾ ಮಮೋಪಾದೇಯರೂಪೇಣ ತಿಷ್ಠತಿ,
ಯಸ್ತ್ರಿಕಾಲನಿರುಪಾಧಿಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ
್ ನಿರಾವರಣಜ್ಞಾನದರ್ಶನಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಃ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ; ಯೇ
ಶುಭಾಶುಭಕರ್ಮಸಂಯೋಗಸಂಭವಾಃ ಶೇಷಾ ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಪರಿಗ್ರಹಾಃ, ಸ್ವಸ್ವರೂಪಾದ್ಬಾಹ್ಯಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ; ಇತಿ ಮಮ
ನಿಶ್ಚಯಃ
.
(ಮಾಲಿನೀ)
ಅಥ ಮಮ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಶಾಶ್ವತಃ ಕಶ್ಚಿದೇಕಃ
ಸಹಜಪರಮಚಿಚ್ಚಿನ್ತಾಮಣಿರ್ನಿತ್ಯಶುದ್ಧಃ
.
ನಿರವಧಿನಿಜದಿವ್ಯಜ್ಞಾನದ್ರಗ್ಭ್ಯಾಂ ಸಮೃದ್ಧಃ
ಕಿಮಿಹ ಬಹುವಿಕಲ್ಪೈರ್ಮೇ ಫಲಂ ಬಾಹ್ಯಭಾವೈಃ ..೧೩೮..
ಜಂ ಕಿಂಚಿ ಮೇ ದುಚ್ಚರಿತ್ತಂ ಸವ್ವಂ ತಿವಿಹೇಣ ವೋಸರೇ .
ಸಾಮಾಇಯಂ ತು ತಿವಿಹಂ ಕರೇಮಿ ಸವ್ವಂ ಣಿರಾಯಾರಂ ..೧೦೩..
ಜೋ ಕೋಇ ಭೀ ದುಷ್ಚರಿತ ಮೇರಾ ಸರ್ವ ತ್ರಯವಿಧಿಸೇ ತಜೂಂ .
ಅರು ತ್ರಿವಿಧ ಸಾಮಾಯಿಕ ಚರಿತ ಸಬ, ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಕ ಆಚರೂಂ ..೧೦೩..

Page 199 of 388
PDF/HTML Page 226 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೦೩ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಮೇ ] ಮೇರಾ [ಯತ್ ಕಿಂಚಿತ್ ] ಜೋ ಕುಛ ಭೀ
[ದುಶ್ಚರಿತ್ರಂ ] ದುಃಚಾರಿತ್ರ [ಸರ್ವಂ ] ಉಸ ಸರ್ವಕೋ ಮೈಂ [ತ್ರಿವಿಧೇನ ] ತ್ರಿವಿಧಸೇ (ಮನ - ವಚನ - ಕಾಯಾಸೇ)
[ವಿಸೃಜಾಮಿ ] ಛೋಡತಾ ಹೂಂ [ತು ] ಔರ [ತ್ರಿವಿಧಂ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ] ತ್ರಿವಿಧ ಜೋ ಸಾಮಾಯಿಕ
(
ಚಾರಿತ್ರ) [ಸರ್ವಂ ] ಉಸ ಸರ್ವಕೋ [ನಿರಾಕಾರಂ ಕರೋಮಿ ] ನಿರಾಕಾರ (-ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ) ಕರತಾ ಹೂಂ .
ಟೀಕಾ :ಆತ್ಮಗತ ದೋಷೋಂಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋನೇಕೇ ಉಪಾಯಕಾ ಯಹ ಕಥನ ಹೈ .
ಮುಝೇ ಪರಮತಪೋಧನಕೋ, ಭೇದವಿಜ್ಞಾನೀ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಪೂರ್ವಸಂಚಿತ ಕರ್ಮೋಂಕೇ ಉದಯಕೇ ಕಾರಣ
ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಕಾ ಉದಯ ಹೋನೇ ಪರ ಯದಿ ಕುಛ ಭೀ ದುಃಚಾರಿತ್ರ ಹೋ, ತೋ ಉಸ ಸರ್ವಕೋ ಮನ - ವಚನ
- ಕಾಯಾಕೀ ಸಂಶುದ್ಧಿಸೇ ಮೈಂ ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಛೋಡತಾ ಹೂಂ . ‘ಸಾಮಾಯಿಕ’ ಶಬ್ದಸೇ ಚಾರಿತ್ರ ಕಹಾ
ಹೈಕಿ ಜೋ (ಚಾರಿತ್ರ) ಸಾಮಾಯಿಕ, ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪನ ಔರ ಪರಿಹಾರವಿಶುದ್ಧಿ ನಾಮಕೇ ತೀನ ಭೇದೋಂಕೇ
ಕಾರಣ ತೀನ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ . (ಮೈಂ ಉಸ ಚಾರಿತ್ರಕೋ ನಿರಾಕಾರ ಕರತಾ ಹೂಂ .) ಅಥವಾ ಮೈಂ ಜಘನ್ಯ
ರತ್ನತ್ರಯಕೋ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕರತಾ ಹೂಂ; ನವ ಪದಾರ್ಥರೂಪ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ - ಜ್ಞಾನ - ಆಚರಣಸ್ವರೂಪ ರತ್ನತ್ರಯ
ಸಾಕಾರ (ಸವಿಕಲ್ಪ) ಹೈ, ಉಸೇ ನಿಜಸ್ವರೂಪಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ - ಜ್ಞಾನ - ಅನುಷ್ಠಾನರೂಪ ಸ್ವಭಾವರತ್ನತ್ರಯಕೇ
ಸ್ವೀಕಾರ (ಅಂಗೀಕಾರ) ದ್ವಾರಾ ನಿರಾಕಾರಶುದ್ಧ ಕರತಾ ಹೂಂ, ಐಸಾ ಅರ್ಥ ಹೈ . ಔರ (ದೂಸರೇ
ಪ್ರಕಾರಸೇ ಕಹಾ ಜಾಯೇ ತೋ), ಮೈಂ ಭೇದೋಪಚಾರ ಚಾರಿತ್ರಕೋ ಅಭೇದೋಪಚಾರ ಕರತಾ ಹೂಂ ತಥಾ ಅಭೇದೋಪಚಾರ
ಚಾರಿತ್ರಕೋ ಅಭೇದಾನುಪಚಾರ ಕರತಾ ಹೂಂ
ಇಸಪ್ರಕಾರ ತ್ರಿವಿಧ ಸಾಮಾಯಿಕಕೋ (ಚಾರಿತ್ರಕೋ)
ಯತ್ಕಿಂಚಿನ್ಮೇ ದುಶ್ಚರಿತ್ರಂ ಸರ್ವಂ ತ್ರಿವಿಧೇನ ವಿಸೃಜಾಮಿ .
ಸಾಮಾಯಿಕಂ ತು ತ್ರಿವಿಧಂ ಕರೋಮಿ ಸರ್ವಂ ನಿರಾಕಾರಮ್ ..೧೦೩..
ಆತ್ಮಗತದೋಷನಿರ್ಮುಕ್ತ್ಯುಪಾಯಕಥನಮಿದಮ್ .
ಭೇದವಿಜ್ಞಾನಿನೋಽಪಿ ಮಮ ಪರಮತಪೋಧನಸ್ಯ ಪೂರ್ವಸಂಚಿತಕರ್ಮೋದಯಬಲಾಚ್ಚಾರಿತ್ರಮೋಹೋದಯೇ
ಸತಿ ಯತ್ಕಿಂಚಿದಪಿ ದುಶ್ಚರಿತ್ರಂ ಭವತಿ ಚೇತ್ತತ್ ಸರ್ವಂ ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಸಂಶುದ್ಧಯಾ ಸಂತ್ಯಜಾಮಿ .
ಸಾಮಾಯಿಕಶಬ್ದೇನ ತಾವಚ್ಚಾರಿತ್ರಮುಕ್ತಂ ಸಾಮಾಯಿಕಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪನಪರಿಹಾರವಿಶುದ್ಧಯಭಿಧಾನಭೇದಾತ್ತ್ರಿವಿಧಮ್ .
ಅಥವಾ ಜಘನ್ಯರತ್ನತ್ರಯಮುತ್ಕೃಷ್ಟಂ ಕರೋಮಿ; ನವಪದಾರ್ಥಪರದ್ರವ್ಯಶ್ರದ್ಧಾನಪರಿಜ್ಞಾನಾಚರಣಸ್ವರೂಪಂ ರತ್ನತ್ರಯಂ
ಸಾಕಾರಂ, ತತ
್ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಶ್ರದ್ಧಾನಪರಿಜ್ಞಾನಾನುಷ್ಠಾನರೂಪಸ್ವಭಾವರತ್ನತ್ರಯಸ್ವೀಕಾರೇಣ ನಿರಾಕಾರಂ ಶುದ್ಧಂ ಕರೋಮಿ
ಇತ್ಯರ್ಥಃ . ಕಿಂ ಚ, ಭೇದೋಪಚಾರಚಾರಿತ್ರಮ್ ಅಭೇದೋಪಚಾರಂ ಕರೋಮಿ, ಅಭೇದೋಪಚಾರಮ್ ಅಭೇದಾನುಪಚಾರಂ
ಕರೋಮಿ ಇತಿ ತ್ರಿವಿಧಂ ಸಾಮಾಯಿಕಮುತ್ತರೋತ್ತರಸ್ವೀಕಾರೇಣ ಸಹಜಪರಮತತ್ತ್ವಾವಿಚಲಸ್ಥಿತಿರೂಪಸಹಜನಿಶ್ಚಯ-

Page 200 of 388
PDF/HTML Page 227 of 415
single page version

ಉತ್ತರೋತ್ತರ ಸ್ವೀಕೃತ (ಅಂಗೀಕೃತ) ಕರನೇಸೇ ಸಹಜ ಪರಮ ತತ್ತ್ವಮೇಂ ಅವಿಚಲ ಸ್ಥಿತಿರೂಪ ಸಹಜ
ನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರ ಹೋತಾ ಹೈ
ಕಿ ಜೋ (ನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರ) ನಿರಾಕಾರ ತತ್ತ್ವಮೇಂ ಲೀನ ಹೋನೇಸೇ ನಿರಾಕಾರ
ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀ ಪ್ರವಚನಸಾರಕೀ (ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಾಚಾರ್ಯದೇವಕೃತ ತತ್ತ್ವದೀಪಿಕಾ ನಾಮಕ) ಟೀಕಾಮೇಂ
(೧೨ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಚರಣ ದ್ರವ್ಯಾನುಸಾರ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ದ್ರವ್ಯ ಚರಣಾನುಸಾರ ಹೋತಾ
ಹೈಇಸಪ್ರಕಾರ ವೇ ದೋನೋಂ ಪರಸ್ಪರ ಅಪೇಕ್ಷಾಸಹಿತ ಹೈಂ; ಇಸಲಿಯೇ ಯಾ ತೋ ದ್ರವ್ಯಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರಕೇ
ಅಥವಾ ತೋ ಚರಣಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರಕೇ ಮುಮುಕ್ಷು (ಜ್ಞಾನೀ, ಮುನಿ) ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಮೇಂ ಆರೋಹಣ ಕರೋ .’’
ಔರ (ಇಸ ೧೦೩ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜಿನಕೀ ಬುದ್ಧಿ ಚೈತನ್ಯತತ್ತ್ವಕೀ ಭಾವನಾಮೇಂ ಆಸಕ್ತ (ರತ, ಲೀನ) ಹೈ
ಐಸೇ ಯತಿ ಯಮಮೇಂ ಪ್ರಯತ್ನಶೀಲ ರಹತೇ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಂಯಮಮೇಂ ಸಾವಧಾನ ರಹತೇ ಹೈಂ ) ಕಿ ಜೋ ಯಮ
(ಸಂಯಮ) ಯಾತನಾಶೀಲ ಯಮಕೇ (ದುಃಖಮಯ ಮರಣಕೇ) ನಾಶಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ .೧೩೯.
ಚಾರಿತ್ರಂ, ನಿರಾಕಾರತತ್ತ್ವನಿರತತ್ವಾನ್ನಿರಾಕಾರಚಾರಿತ್ರಮಿತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಪ್ರವಚನಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಮ್
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
‘‘ದ್ರವ್ಯಾನುಸಾರಿ ಚರಣಂ ಚರಣಾನುಸಾರಿ
ದ್ರವ್ಯಂ ಮಿಥೋ ದ್ವಯಮಿದಂ ನನು ಸವ್ಯಪೇಕ್ಷಮ್
.
ತಸ್ಮಾನ್ಮುಮುಕ್ಷುರಧಿರೋಹತು ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಂ
ದ್ರವ್ಯಂ ಪ್ರತೀತ್ಯ ಯದಿ ವಾ ಚರಣಂ ಪ್ರತೀತ್ಯ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಚಿತ್ತತ್ತ್ವಭಾವನಾಸಕ್ತ ಮತಯೋ ಯತಯೋ ಯಮಮ್ .
ಯತಂತೇ ಯಾತನಾಶೀಲಯಮನಾಶನಕಾರಣಮ್ ..೧೩9..

Page 201 of 388
PDF/HTML Page 228 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೦೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಸರ್ವಭೂತೇಷು ] ಸರ್ವ ಜೀವೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ [ಮೇ ] ಮುಝೇ
[ಸಾಮ್ಯಂ ] ಸಮತಾ ಹೈ, [ಮಹ್ಯಂ ] ಮುಝೇ [ಕೇನಚಿತ್ ] ಕಿಸೀಕೇ ಸಾಥ [ವೈರಂ ನ ] ವೈರ ನಹೀಂ ಹೈ;
[ನೂನಮ್ ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಆಶಾಮ್ ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ] ಆಶಾಕೋ ಛೋಡಕರ [ಸಮಾಧಿಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ] ಮೈಂ
ಸಮಾಧಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೂಂ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಅಂತರ್ಮುಖ ಪರಮ - ತಪೋಧನಕೀ ಭಾವಶುದ್ಧಿಕಾ
ಕಥನ ಹೈ .
ಜಿಸನೇ ಸಮಸ್ತ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವ್ಯಾಪಾರಕೋ ಛೋಡಾ ಹೈ ಐಸೇ ಮುಝೇ ಭೇದವಿಜ್ಞಾನಿಯೋಂ ತಥಾ
ಅಜ್ಞಾನಿಯೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ ಸಮತಾ ಹೈ; ಮಿತ್ರ - ಅಮಿತ್ರರೂಪ (ಮಿತ್ರರೂಪ ಅಥವಾ ಶತ್ರುರೂಪ) ಪರಿಣತಿಕೇ
ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಮುಝೇ ಕಿಸೀ ಪ್ರಾಣೀಕೇ ಸಾಥ ವೈರ ನಹೀಂ ಹೈ; ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯಪರಿಣತಿಕೇ ಕಾರಣ
ಮುಝೇ ಕೋಈ ಭೀ ಆಶಾ ನಹೀಂ ವರ್ತತೀ; ಪರಮ ಸಮರಸೀಭಾವಸಂಯುಕ್ತ ಪರಮ ಸಮಾಧಿಕಾ ಮೈಂ ಆಶ್ರಯ
ಕರತಾ ಹೂಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಮ ಸಮಾಧಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೂಂ )
.
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀ ಯೋಗೀನ್ದ್ರದೇವನೇ (ಅಮೃತಾಶೀತಿಮೇಂ ೨೧ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ
ಕಿ :
ಸಮ್ಮಂ ಮೇ ಸವ್ವಭೂದೇಸು ವೇರಂ ಮಜ್ಝಂ ಣ ಕೇಣವಿ .
ಆಸಾಏ ವೋಸರಿತ್ತಾ ಣಂ ಸಮಾಹಿ ಪಡಿವಜ್ಜಏ ..೧೦೪..
ಸಾಮ್ಯಂ ಮೇ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ವೈರಂ ಮಹ್ಯಂ ನ ಕೇನಚಿತ.
ಆಶಾಮ್ ಉತ್ಸೃಜ್ಯ ನೂನಂ ಸಮಾಧಿಃ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ..೧೦೪..
ಇಹಾನ್ತರ್ಮುಖಸ್ಯ ಪರಮತಪೋಧನಸ್ಯ ಭಾವಶುದ್ಧಿರುಕ್ತಾ .
ವಿಮುಕ್ತ ಸಕಲೇನ್ದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರಸ್ಯ ಮಮ ಭೇದವಿಜ್ಞಾನಿಷ್ವಜ್ಞಾನಿಷು ಚ ಸಮತಾ; ಮಿತ್ರಾಮಿತ್ರ-
ಪರಿಣತೇರಭಾವಾನ್ನ ಮೇ ಕೇನಚಿಜ್ಜನೇನ ಸಹ ವೈರಮ್; ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಪರಿಣತೇಃ ನ ಮೇ ಕಾಪ್ಯಾಶಾ ವಿದ್ಯತೇ;
ಪರಮಸಮರಸೀಭಾವಸನಾಥಪರಮಸಮಾಧಿಂ ಪ್ರಪದ್ಯೇಽಹಮಿತಿ
.
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಯೋಗೀನ್ದ್ರದೇವೈಃ
ಸಮತಾ ಮುಝೇ ಸಬ ಜೀವ ಪ್ರತಿ ವೈರ ನ ಕಿಸೀಕೇ ಪ್ರತಿ ರಹಾ .
ಮೈಂ ಛೋಡ ಆಶಾ ಸರ್ವತಃ ಧಾರಣ ಸಮಾಧಿ ಕರ ರಹಾ ..೧೦೪..

Page 202 of 388
PDF/HTML Page 229 of 415
single page version

‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಹೇ ಭಾಈ ! ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಬಲಸಮ್ಪನ್ನ ಐಸಾ ತೂ ಆಲಸ್ಯ ಛೋಡಕರ,
ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಸಮತಾರೂಪೀ ಕುಲದೇವೀಕಾ ಸ್ಮರಣ ಕರಕೇ, ಅಜ್ಞಾನಮಂತ್ರೀ ಸಹಿತ ಮೋಹಶತ್ರುಕಾ ನಾಶ ಕರನೇವಾಲೇ
ಇಸ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನರೂಪೀ ಚಕ್ರಕೋ ಶೀಘ್ರ ಗ್ರಹಣ ಕರ
.’’
ಅಬ (ಇಸ ೧೦೪ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ದೋ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ (ಸಮತಾ) ಮುಕ್ತಿಸುನ್ದರೀಕೀ ಸಖೀ ಹೈ, ಜೋ ಮೋಕ್ಷಸೌಖ್ಯಕಾ ಮೂಲ
ಹೈ, ಜೋ ದುರ್ಭಾವನಾರೂಪೀ ತಿಮಿರಸಮೂಹಕೋ (ನಷ್ಟ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ) ಚನ್ದ್ರಕೇ ಪ್ರಕಾಶ ಸಮಾನ ಹೈ ಔರ ಜೋ
ಸಂಯಮಿಯೋಂಕೋ ನಿರಂತರ ಸಂಮತ ಹೈ, ಉಸ ಸಮತಾಕೋ ಮೈಂ ಅತ್ಯಂತ ಭಾತಾ ಹೂಂ
.೧೪೦.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಯೋಗಿಯೋಂಕೋ ಭೀ ದುರ್ಲಭ ಹೈ, ಜೋ ನಿಜಾಭಿಮುಖ ಸುಖಕೇ ಸಾಗರಮೇಂ
ಜ್ವಾರ ಲಾನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಪೂರ್ಣ ಚನ್ದ್ರಕೀ ಪ್ರಭಾ (ಸಮಾನ) ಹೈ, ಜೋ ಪರಮ ಸಂಯಮಿಯೋಂಕೀ ದೀಕ್ಷಾರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕೇ
ಮನಕೋ ಪ್ಯಾರೀ ಸಖೀ ಹೈ ತಥಾ ಜೋ ಮುನಿವರೋಂಕೇ ಸಮೂಹಕಾ ತಥಾ ತೀನ ಲೋಕಕಾ ಭೀ ಅತಿಶಯರೂಪಸೇ
ಆಭೂಷಣ ಹೈ, ವಹ ಸಮತಾ ಸದಾ ಜಯವನ್ತ ಹೈ
.೧೪೧.
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
‘‘ಮುಕ್ತ್ವಾಲಸತ್ವಮಧಿಸತ್ತ್ವಬಲೋಪಪನ್ನಃ
ಸ್ಮೃತ್ವಾ ಪರಾಂ ಚ ಸಮತಾಂ ಕುಲದೇವತಾಂ ತ್ವಮ್
.
ಸಂಜ್ಞಾನಚಕ್ರಮಿದಮಙ್ಗ ಗೃಹಾಣ ತೂರ್ಣ-
ಮಜ್ಞಾನಮನ್ತ್ರಿಯುತಮೋಹರಿಪೂಪಮರ್ದಿ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ಮುಕ್ತ್ಯಙ್ಗನಾಲಿಮಪುನರ್ಭವಸೌಖ್ಯಮೂಲಂ
ದುರ್ಭಾವನಾತಿಮಿರಸಂಹತಿಚನ್ದ್ರಕೀರ್ತಿಮ್
.
ಸಂಭಾವಯಾಮಿ ಸಮತಾಮಹಮುಚ್ಚಕೈಸ್ತಾಂ
ಯಾ ಸಂಮತಾ ಭವತಿ ಸಂಯಮಿನಾಮಜಸ್ರಮ್
..೧೪೦..
(ಹರಿಣೀ)
ಜಯತಿ ಸಮತಾ ನಿತ್ಯಂ ಯಾ ಯೋಗಿನಾಮಪಿ ದುರ್ಲಭಾ
ನಿಜಮುಖಸುಖವಾರ್ಧಿಪ್ರಸ್ಫಾರಪೂರ್ಣಶಶಿಪ್ರಭಾ
.
ಪರಮಯಮಿನಾಂ ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾಸ್ತ್ರೀಮನಃಪ್ರಿಯಮೈತ್ರಿಕಾ
ಮುನಿವರಗಣಸ್ಯೋಚ್ಚೈಃ ಸಾಲಂಕ್ರಿಯಾ ಜಗತಾಮಪಿ
..೧೪೧..

Page 203 of 388
PDF/HTML Page 230 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೦೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ನಿಃಕಷಾಯಸ್ಯ ] ಜೋ ನಿಃಕಷಾಯ ಹೈ, [ದಾನ್ತಸ್ಯ ]
ದಾನ್ತ ಹೈ, [ಶೂರಸ್ಯ ] ಶೂರವೀರ ಹೈ, [ವ್ಯವಸಾಯಿನಃ ] ವ್ಯವಸಾಯೀ (ಶುದ್ಧತಾಕೇ ಪ್ರತಿ ಉದ್ಯಮವನ್ತ)
ಹೈ ಔರ [ಸಂಸಾರಭಯಭೀತಸ್ಯ ] ಸಂಸಾರಸೇ ಭಯಭೀತ ಹೈ, ಉಸೇ [ಸುಖಂ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ] ಸುಖಮಯ
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ (ಅರ್ಥಾತ್ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ) [ಭವೇತ್ ] ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಜೋ ಜೀವ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೋ ಐಸೇ ಜೀವಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಯಹ
ಕಥನ ಹೈ .
ಜೋ ಸಮಸ್ತ ಕಷಾಯಕಲಂಕರೂಪ ಕೀಚಡಸೇ ವಿಮುಕ್ತ ಹೈ, ಸರ್ವ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವ್ಯಾಪಾರ ಪರ
ವಿಜಯ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರ ಲೇನೇಸೇ ಜಿಸನೇ ಪರಮ ದಾನ್ತರೂಪತಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕೀ ಹೈ, ಸಕಲ ಪರಿಷಹರೂಪೀ ಮಹಾ
ಸುಭಟೋಂಕೋ ಜೀತ ಲೇನೇಸೇ ಜಿಸನೇ ನಿಜ ಶೂರಗುಣ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕಿಯಾ ಹೈ, ನಿಶ್ಚಯ
- ಪರಮ - ತಪಶ್ಚರಣಮೇಂ ನಿರತ
ಐಸಾ ಶುದ್ಧಭಾವ ಜಿಸೇ ವರ್ತತಾ ಹೈ ತಥಾ ಜೋ ಸಂಸಾರದುಃಖಸೇ ಭಯಭೀತ ಹೈ, ಉಸೇ (ಯಥೋಚಿತ ಶುದ್ಧತಾ
ಸಹಿತ) ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಚಾರ ಆಹಾರಕೇ ತ್ಯಾಗರೂಪ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ
. ಪರನ್ತು (ಶುದ್ಧತಾರಹಿತ) ವ್ಯವಹಾರ -
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ತೋ ಕುದೃಷ್ಟಿ (ಮಿಥ್ಯಾತ್ವೀ) ಪುರುಷಕೋ ಭೀ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಕೇ ಉದಯಕೇ ಹೇತುಭೂತ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ
ಣಿಕ್ಕಸಾಯಸ್ಸ ದಂತಸ್ಸ ಸೂರಸ್ಸ ವವಸಾಯಿಣೋ .
ಸಂಸಾರಭಯಭೀದಸ್ಸ ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಣಂ ಸುಹಂ ಹವೇ ..೧೦೫..
ನಿಃಕಷಾಯಸ್ಯ ದಾನ್ತಸ್ಯ ಶೂರಸ್ಯ ವ್ಯವಸಾಯಿನಃ .
ಸಂಸಾರಭಯಭೀತಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಸುಖಂ ಭವೇತ..೧೦೫..
ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಯೋಗ್ಯಜೀವಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಸಕಲಕಷಾಯಕಲಂಕಪಂಕವಿಮುಕ್ತ ಸ್ಯ ನಿಖಿಲೇನ್ದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರವಿಜಯೋಪಾರ್ಜಿತಪರಮದಾನ್ತರೂಪಸ್ಯ
ಅಖಿಲಪರೀಷಹಮಹಾಭಟವಿಜಯೋಪಾರ್ಜಿತನಿಜಶೂರಗುಣಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಪರಮತಪಶ್ಚರಣನಿರತಶುದ್ಧಭಾವಸ್ಯ ಸಂಸಾರ-
ದುಃಖಭೀತಸ್ಯ ವ್ಯವಹಾರೇಣ ಚತುರಾಹಾರವಿವರ್ಜನಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್
. ಕಿಂ ಚ ಪುನಃ ವ್ಯವಹಾರಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ
ದಾನ್ತ = ಜಿಸನೇ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕಾ ದಮನ ಕಿಯಾ ಹೋ ಐಸಾ; ಜಿಸನೇ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೋ ವಶ ಕಿಯಾ ಹೋ ಐಸಾ; ಸಂಯಮೀ .
ನಿರತ = ರತ; ತತ್ಪರ; ಪರಾಯಣ; ಲೀನ .
ಜೋ ಶೂರ ಏವಂ ದಾನ್ತ ಹೈ, ಅಕಷಾಯ ಉದ್ಯಮವಾನ ಹೈ .
ಭವ - ಭೀರು ಹೈ, ಹೋತಾ ಉಸೇ ಹೀ ಸುಖದ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ ..೧೦೫..

Page 204 of 388
PDF/HTML Page 231 of 415
single page version

-ಭಾವಕರ್ಮಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮ ದ್ವಾರಾ ಕ್ವಚಿತ್ ಕದಾಚಿತ್ ಸಂಭವಿತ ಹೈ . ಇಸೀಲಿಯೇ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ
ಅತಿ - ಆಸನ್ನಭವ್ಯ ಜೀವೋಂಕೋ ಹಿತರೂಪ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಸುವರ್ಣಪಾಷಾಣ ನಾಮಕ ಪಾಷಾಣ
ಉಪಾದೇಯ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಅನ್ಧಪಾಷಾಣ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ (ಯಥೋಚಿತ್ ಶುದ್ಧತಾ ಸಹಿತ) ಸಂಸಾರ ತಥಾ
ಶರೀರ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಭೋಗಕೀ ನಿರ್ವೇಗತಾ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ಔರ ಭವಿಷ್ಯ ಕಾಲಮೇಂ
ಹೋನೇವಾಲೇ ಸಮಸ್ತ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ವಿವಿಧ ವಿಭಾವೋಂಕಾ ಪರಿಹಾರ ವಹ ಪರಮಾರ್ಥ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ
ಅಥವಾ ಅನಾಗತ ಕಾಲಮೇಂ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ವಿವಿಧ ಅನ್ತರ್ಜಲ್ಪೋಂಕಾ (
ವಿಕಲ್ಪೋಂಕಾ) ಪರಿತ್ಯಾಗ
ವಹ ಶುದ್ಧ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೦೫ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಹೇ ಮುನಿವರ ! ಸುನ; ಜಿನೇನ್ದ್ರಕೇ ಮತಮೇಂ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ
ಸತತ ಜಯವನ್ತ ಹೈ . ವಹ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಪರಮ ಸಂಯಮಿಯೋಂಕೋ ಉತ್ಕೃಷ್ಟರೂಪಸೇ ನಿರ್ವಾಣಸುಖಕಾ ಕರನೇವಾಲಾ
ಹೈ, ಸಹಜ ಸಮತಾದೇವೀಕೇ ಸುನ್ದರ ಕರ್ಣಕಾ ಮಹಾ ಆಭೂಷಣ ಹೈ ಔರ ತೇರೀ ದೀಕ್ಷಾರೂಪೀ ಪ್ರಿಯ ಸ್ತ್ರೀಕೇ
ಅತಿಶಯ ಯೌವನಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ
.೧೪೨.
ಕುದ್ರಷ್ಟೇರಪಿ ಪುರುಷಸ್ಯ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹೋದಯಹೇತುಭೂತದ್ರವ್ಯಭಾವಕರ್ಮಕ್ಷಯೋಪಶಮೇನ ಕ್ವಚಿತ್ ಕದಾಚಿತ್ ಸಂಭವತಿ .
ಅತ ಏವ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಹಿತಮ್ ಅತ್ಯಾಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವಾನಾಮ್; ಯತಃ ಸ್ವರ್ಣನಾಮ-
ಧೇಯಧರಸ್ಯ ಪಾಷಾಣಸ್ಯೋಪಾದೇಯತ್ವಂ ನ ತಥಾಂಧಪಾಷಾಣಸ್ಯೇತಿ
. ತತಃ ಸಂಸಾರಶರೀರಭೋಗನಿರ್ವೇಗತಾ ನಿಶ್ಚಯ-
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಸ್ಯ ಕಾರಣಂ, ಪುನರ್ಭಾವಿಕಾಲೇ ಸಂಭಾವಿನಾಂ ನಿಖಿಲಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾದಿವಿವಿಧವಿಭಾವಾನಾಂ
ಪರಿಹಾರಃ ಪರಮಾರ್ಥಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್, ಅಥವಾನಾಗತಕಾಲೋದ್ಭವವಿವಿಧಾನ್ತರ್ಜಲ್ಪಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಶುದ್ಧ-
ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಮ್ ಇತಿ
.
(ಹರಿಣೀ)
ಜಯತಿ ಸತತಂ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಜಿನೇನ್ದ್ರಮತೋದ್ಭವಂ
ಪರಮಯಮಿನಾಮೇತನ್ನಿರ್ವಾಣಸೌಖ್ಯಕರಂ ಪರಮ್
.
ಸಹಜಸಮತಾದೇವೀಸತ್ಕರ್ಣಭೂಷಣಮುಚ್ಚಕೈಃ
ಮುನಿಪ ಶೃಣು ತೇ ದೀಕ್ಷಾಕಾನ್ತಾತಿಯೌವನಕಾರಣಮ್
..೧೪೨..
ಜಿಸ ಪಾಷಾಣಮೇಂ ಸುವರ್ಣ ಹೋತಾ ಹೈ ಉಸೇ ಸುವರ್ಣಪಾಷಾಣ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಔರ ಜಿಸ ಪಾಷಾಣಮೇಂ ಸುವರ್ಣ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಉಸೇ ಅಂಧಪಾಷಾಣ
ಕಹತೇ ಹೈಂ .

Page 205 of 388
PDF/HTML Page 232 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೦೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಏವಂ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ [ಯಃ ] ಜೋ [ನಿತ್ಯಮ್ ] ಸದಾ
[ಜೀವಕರ್ಮಣೋಃ ] ಜೀವ ಔರ ಕರ್ಮಕೇ [ಭೇದಾಭ್ಯಾಸಂ ] ಭೇದಕಾ ಅಭ್ಯಾಸ [ಕರೋತಿ ] ಕರತಾ ಹೈ, [ಸಃ
ಸಂಯತಃ ]
ವಹ ಸಂಯತ [ನಿಯಮಾತ್ ] ನಿಯಮಸೇ [ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ] ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ [ಧರ್ತುಂ ] ಧಾರಣ ಕರನೇಕೋ
[ಶಕ್ತಃ ] ಶಕ್ತಿಮಾನ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ನಿಶ್ಚಯ - ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅಧಿಕಾರಕೇ ಉಪಸಂಹಾರಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಶ್ರೀಮದ್ ಅರ್ಹಂತಕೇ ಮುಖಾರವಿಂದಸೇ ನಿಕಲೇ ಹುಏ ಪರಮಾಗಮಕೇ ಅರ್ಥಕಾ ವಿಚಾರ ಕರನೇಮೇಂ ಸಮರ್ಥ
ಐಸಾ ಜೋ ಪರಮ ಸಂಯಮೀ ಅನಾದಿ ಬನ್ಧನರೂಪ ಸಮ್ಬನ್ಧವಾಲೇ ಅಶುದ್ಧ ಅನ್ತಃತತ್ತ್ವ ಔರ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲಕಾ
ಭೇದ ಭೇದಾಭ್ಯಾಸಕೇ ಬಲಸೇ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹ ಪರಮ ಸಂಯಮೀ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ತಥಾ
ವ್ಯವಹಾರಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಕೋ ಸ್ವೀಕೃತ (
ಅಂಗೀಕೃತ) ಕರತಾ ಹೈ .
[ಅಬ, ಇಸ ನಿಶ್ಚಯ - ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅಧಿಕಾರಕೀ ಅನ್ತಿಮ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ
ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ನೌ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ‘ಜೋ ಭಾವಿ ಕಾಲಕೇ ಭವ - ಭಾವೋಂಸೇ (ಸಂಸಾರಭಾವೋಂಸೇ) ನಿವೃತ್ತ ಹೈ ವಹ
ಏವಂ ಭೇದಬ್ಭಾಸಂ ಜೋ ಕುವ್ವಇ ಜೀವಕಮ್ಮಣೋ ಣಿಚ್ಚಂ .
ಪಚ್ಚಕ್ಖಾಣಂ ಸಕ್ಕದಿ ಧರಿದುಂ ಸೋ ಸಂಜದೋ ಣಿಯಮಾ ..೧೦೬..
ಏವಂ ಭೇದಾಭ್ಯಾಸಂ ಯಃ ಕರೋತಿ ಜೀವಕರ್ಮಣೋಃ ನಿತ್ಯಮ್ .
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಶಕ್ತೋ ಧರ್ತುಂ ಸ ಸಂಯತೋ ನಿಯಮಾತ..೧೦೬..
ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಾಧ್ಯಾಯೋಪಸಂಹಾರೋಪನ್ಯಾಸೋಯಮ್ .
ಯಃ ಶ್ರೀಮದರ್ಹನ್ಮುಖಾರವಿನ್ದವಿನಿರ್ಗತಪರಮಾಗಮಾರ್ಥವಿಚಾರಕ್ಷಮಃ ಅಶುದ್ಧಾನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಕರ್ಮಪುದ್ಗಲಯೋ-
ರನಾದಿಬನ್ಧನಸಂಬನ್ಧಯೋರ್ಭೇದಂ ಭೇದಾಭ್ಯಾಸಬಲೇನ ಕರೋತಿ, ಸ ಪರಮಸಂಯಮೀ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ
ಸ್ವೀಕರೋತೀತಿ
.
(ಸ್ವಾಗತಾ)
ಭಾವಿಕಾಲಭವಭಾವನಿವೃತ್ತಃ
ಸೋಹಮಿತ್ಯನುದಿನಂ ಮುನಿನಾಥಃ
.
ಭಾವಯೇದಖಿಲಸೌಖ್ಯನಿಧಾನಂ
ಸ್ವಸ್ವರೂಪಮಮಲಂ ಮಲಮುಕ್ತ್ಯೈ
..೧೪೩..
ಯೋಂ ಜೀವ ಕರ್ಮ ವಿಭೇದ ಅಭ್ಯಾಸೀ ರಹೇ ಜೋ ನಿತ್ಯ ಹೀ .
ಹೈ ಸಂಯಮೀ ಜನ ನಿಯತ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ - ಧಾರಣ ಕ್ಷಮ ವಹೀ ..೧೦೬..

Page 206 of 388
PDF/HTML Page 233 of 415
single page version

ಮೈಂ ಹೂಂ’ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಮುನಿಶ್ವರಕೋ ಮಲಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸೌಖ್ಯಕೇ ನಿಧಾನಭೂತ ನಿರ್ಮಲ
ನಿಜ ಸ್ವರೂಪಕೋ ಪ್ರತಿದಿನ ಭಾನಾ ಚಾಹಿಯೇ
.೧೪೩.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಘೋರ ಸಂಸಾರಮಹಾರ್ಣವಕೀ ಯಹ (ಪರಮ ತತ್ತ್ವ) ದೈದೀಪ್ಯಮಾನ ನೌಕಾ ಹೈ
ಐಸಾ ಜಿನೇನ್ದ್ರದೇವನೇ ಕಹಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಮೈಂ ಮೋಹಕೋ ಜೀತಕರ ನಿರನ್ತರ ಪರಮ ತತ್ತ್ವಕೋ ತತ್ತ್ವತಃ
(
ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ರೀತಿಸೇ) ಭಾತಾ ಹೂಂ .೧೪೪.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಭ್ರಾನ್ತಿಕೇ ನಾಶಸೇ ಜಿಸಕೀ ಬುದ್ಧಿ ಸಹಜ - ಪರಮಾನನ್ದಯುಕ್ತ ಚೇತನಮೇಂ
ನಿಷ್ಠಿತ (ಲೀನ, ಏಕಾಗ್ರ) ಹೈ ಐಸೇ ಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಮೂರ್ತಿಕೋ ಸತತ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಹೈ . ಪರಸಮಯಮೇಂ
(ಅನ್ಯ ದರ್ಶನಮೇಂ) ಜಿನಕಾ ಸ್ಥಾನ ಹೈ ಐಸೇ ಅನ್ಯ ಯೋಗಿಯೋಂಕೋ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಉನ
ಸಂಸಾರಿಯೋಂಕೋ ಪುನಃಪುನಃ ಘೋರ ಸಂಸರಣ (ಪರಿಭ್ರಮಣ) ಹೋತಾ ಹೈ .೧೪೫.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಶಾಶ್ವತ ಮಹಾ ಆನನ್ದಾನನ್ದ ಜಗತಮೇಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೈ, ವಹ ನಿರ್ಮಲ
ಗುಣವಾಲೇ ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾಮೇಂ ಅತಿಶಯರೂಪಸೇ ತಥಾ ನಿಯತರೂಪಸೇ ರಹತಾ ಹೈ . (ತೋ ಫಿ ರ,) ಅರೇರೇ ! ಯಹ
ವಿದ್ವಾನ ಭೀ ಕಾಮಕೇ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಶಸ್ತ್ರೋಂಸೇ ಘಾಯಲ ಹೋತೇ ಹುಏ ಕ್ಲೇಶಪೀಡಿತ ಹೋಕರ ಉಸಕೀ (ಕಾಮಕೀ)
ಇಚ್ಛಾ ಕ್ಯೋಂ ಕರತೇ ಹೈಂ ! ವೇ ಜಡಬುದ್ಧಿ ಹೈಂ
.೧೪೬.
(ಸ್ವಾಗತಾ)
ಘೋರಸಂಸೃತಿಮಹಾರ್ಣವಭಾಸ್ವ-
ದ್ಯಾನಪಾತ್ರಮಿದಮಾಹ ಜಿನೇನ್ದ್ರಃ
.
ತತ್ತ್ವತಃ ಪರಮತತ್ತ್ವಮಜಸ್ರಂ
ಭಾವಯಾಮ್ಯಹಮತೋ ಜಿತಮೋಹಃ
..೧೪೪..
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಭವತಿ ಸತತಂ ಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಮೂರ್ತೇಃ
ಭ್ರಾನ್ತಿಧ್ವಂಸಾತ್ಸಹಜಪರಮಾನಂದಚಿನ್ನಿಷ್ಟಬುದ್ಧೇಃ
.
ನಾಸ್ತ್ಯನ್ಯೇಷಾಮಪರಸಮಯೇ ಯೋಗಿನಾಮಾಸ್ಪದಾನಾಂ
ಭೂಯೋ ಭೂಯೋ ಭವತಿ ಭವಿನಾಂ ಸಂಸೃತಿರ್ಘೋರರೂಪಾ
..೧೪೫..
(ಶಿಖರಿಣೀ)
ಮಹಾನಂದಾನಂದೋ ಜಗತಿ ವಿದಿತಃ ಶಾಶ್ವತಮಯಃ .
ಸ ಸಿದ್ಧಾತ್ಮನ್ಯುಚ್ಚೈರ್ನಿಯತವಸತಿರ್ನಿರ್ಮಲಗುಣೇ .
ಅಮೀ ವಿದ್ವಾನ್ಸೋಪಿ ಸ್ಮರನಿಶಿತಶಸ್ತ್ರೈರಭಿಹತಾಃ
ಕಥಂ ಕಾಂಕ್ಷಂತ್ಯೇನಂ ಬತ ಕಲಿಹತಾಸ್ತೇ ಜಡಧಿಯಃ
..೧೪೬..

Page 207 of 388
PDF/HTML Page 234 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ದುಷ್ಟ ಪಾಪರೂಪೀ ವೃಕ್ಷೋಂಕೀ ಘನೀ ಅಟವೀಕೋ ಜಲಾನೇಕೇ ಲಿಯೇ
ಅಗ್ನಿರೂಪ ಹೈ ಐಸಾ ಪ್ರಗಟ ಶುದ್ಧ-ಶುದ್ಧ ಸತ್ಚಾರಿತ್ರ ಸಂಯಮಿಯೋಂಕೋ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ; (ಇಸಲಿಯೇ)
ಹೇ ಭವ್ಯಶಾರ್ದೂಲ ! (
ಭವ್ಯೋತ್ತಮ !) ತೂ ಶೀಘ್ರ ಅಪನೀ ಮತಿಮೇಂ ತತ್ತ್ವಕೋ ನಿತ್ಯ ಧಾರಣ ಕರಕಿ ಜೋ
ತತ್ತ್ವ ಸಹಜ ಸುಖಕಾ ದೇನೇವಾಲಾ ತಥಾ ಮುನಿಯೋಂಕೇ ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಮೂಲ ಹೈ .೧೪೭.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ತತ್ತ್ವಮೇಂ ನಿಷ್ಣಾತ ಬುದ್ಧಿವಾಲೇ ಜೀವಕೇ ಹೃದಯಕಮಲರೂಪ ಅಭ್ಯಂತರಮೇಂ ಜೋ
ಸುಸ್ಥಿತ ಹೈ, ವಹ ಸಹಜ ತತ್ತ್ವ ಜಯವನ್ತ ಹೈ . ಉಸ ಸಹಜ ತೇಜನೇ ಮೋಹಾನ್ಧಕಾರಕಾ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ
ಔರ ವಹ (ಸಹಜ ತೇಜ) ನಿಜ ರಸಕೇ ವಿಸ್ತಾರಸೇ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಜ್ಞಾನಕೇ ಪ್ರಕಾಶನಮಾತ್ರ ಹೈ .೧೪೮.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಔರ, ಜೋ (ಸಹಜ ತತ್ತ್ವ) ಅಖಣ್ಡಿತ ಹೈ, ಶಾಶ್ವತ ಹೈ, ಸಕಲ
ದೋಷಸೇ ದೂರ ಹೈ, ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಹೈ, ಭವಸಾಗರಮೇಂ ಡೂಬೇ ಹುಏ ಜೀವಸಮೂಹಕೋ ನೌಕಾ ಸಮಾನ ಹೈ ತಥಾ ಪ್ರಬಲ
ಸಂಕಟೋಂಕೇ ಸಮೂಹರೂಪೀ ದಾವಾನಲಕೋ (ಶಾಂತ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ) ಜಲ ಸಮಾನ ಹೈ, ಉಸ ಸಹಜ ತತ್ತ್ವಕೋ
ಮೈಂ ಪ್ರಮೋದಸೇ ಸತತ ನಮಸ್ಕಾರ ಕರತಾ ಹೂಂ
.೧೪೯.
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಾದ್ಭವತಿ ಯಮಿಷು ಪ್ರಸ್ಫು ಟಂ ಶುದ್ಧಶುದ್ಧಂ
ಸಚ್ಚಾರಿತ್ರಂ ದುರಘತರುಸಾಂದ್ರಾಟವೀವಹ್ನಿರೂಪಮ್
.
ತತ್ತ್ವಂ ಶೀಘ್ರಂ ಕುರು ತವ ಮತೌ ಭವ್ಯಶಾರ್ದೂಲ ನಿತ್ಯಂ
ಯತ್ಕಿಂಭೂತಂ ಸಹಜಸುಖದಂ ಶೀಲಮೂಲಂ ಮುನೀನಾಮ್
..೧೪೭..
(ಮಾಲಿನೀ)
ಜಯತಿ ಸಹಜತತ್ತ್ವಂ ತತ್ತ್ವನಿಷ್ಣಾತಬುದ್ಧೇಃ
ಹೃದಯಸರಸಿಜಾತಾಭ್ಯನ್ತರೇ ಸಂಸ್ಥಿತಂ ಯತ
.
ತದಪಿ ಸಹಜತೇಜಃ ಪ್ರಾಸ್ತಮೋಹಾನ್ಧಕಾರಂ
ಸ್ವರಸವಿಸರಭಾಸ್ವದ್ಬೋಧವಿಸ್ಫೂ ರ್ತಿಮಾತ್ರಮ್
..೧೪೮..
(ಪೃಥ್ವೀ)
ಅಖಂಡಿತಮನಾರತಂ ಸಕಲದೋಷದೂರಂ ಪರಂ
ಭವಾಂಬುನಿಧಿಮಗ್ನಜೀವತತಿಯಾನಪಾತ್ರೋಪಮಮ್
.
ಅಥ ಪ್ರಬಲದುರ್ಗವರ್ಗದವವಹ್ನಿಕೀಲಾಲಕಂ
ನಮಾಮಿ ಸತತಂ ಪುನಃ ಸಹಜಮೇವ ತತ್ತ್ವಂ ಮುದಾ
..೧೪9..

Page 208 of 388
PDF/HTML Page 235 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಜಿನಪ್ರಭುಕೇ ಮುಖಾರವಿಂದಸೇ ವಿದಿತ (ಪ್ರಸಿದ್ಧ) ಹೈ, ಜೋ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ
ಸ್ಥಿತ ಹೈ, ಜೋ ಮುನೀಶ್ವರೋಂಕೇ ಮನೋಗೃಹಕೇ ಭೀತರ ಸುನ್ದರ ರತ್ನದೀಪಕೀ ಭಾಂತಿ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಹೈ, ಜೋ ಇಸ
ಲೋಕಮೇಂ ದರ್ಶನಮೋಹಾದಿ ಪರ ವಿಜಯ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕಿಯೇ ಹುಏ ಯೋಗಿಯೋಂಸೇ ನಮಸ್ಕಾರ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ ತಥಾ ಜೋ
ಸುಖಕಾ ಮನ್ದಿರ ಹೈ, ಉಸ ಸಹಜ ತತ್ತ್ವಕೋ ಮೈಂ ಸದಾ ಅತ್ಯನ್ತ ನಮಸ್ಕಾರ ಕರತಾ ಹೂಂ
. ೧೫೦ .
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜಿಸನೇ ಪಾಪಕೀ ರಾಶಿಕೋ ನಷ್ಟ ಕಿಯಾ ಹೈ, ಜಿಸನೇ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಕೇ
ಸಮೂಹಕೋ ಹನಾ ಹೈ, ಜಿಸನೇ ಮದನ (ಕಾಮ) ಆದಿಕೋ ಝಾಡ ದಿಯಾ ಹೈ, ಜೋ ಪ್ರಬಲ ಜ್ಞಾನಕಾ ಮಹಲ
ಹೈ, ಜಿಸಕೋ ತತ್ತ್ವವೇತ್ತಾ ಪ್ರಣಾಮ ಕರತೇ ಹೈಂ, ಜೋ ಪ್ರಕರಣಕೇ ನಾಶಸ್ವರೂಪ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸೇ ಕೋಈ ಕಾರ್ಯ
ಕರನಾ ಶೇಷ ನಹೀಂ ಹೈ
ಜೋ ಕೃತಕೃತ್ಯ ಹೈ ), ಜೋ ಪುಷ್ಟ ಗುಣೋಂಕಾ ಧಾಮ ಹೈ ತಥಾ ಜಿಸನೇ ಮೋಹರಾತ್ರಿಕಾ
ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ, ಉಸೇ (ಉಸ ಸಹಜ ತತ್ತ್ವಕೋ) ಹಮ ನಮಸ್ಕಾರ ಕರತೇ ಹೈಂ . ೧೫೧ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಸುಕವಿಜನರೂಪೀ ಕಮಲೋಂಕೇ ಲಿಯೇ ಜೋ ಸೂರ್ಯ ಸಮಾನ ಹೈಂ ಔರ ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ
ವಿಸ್ತಾರ ರಹಿತ ದೇಹಮಾತ್ರ ಜಿನ್ಹೇಂ ಪರಿಗ್ರಹ ಥಾ ಐಸೇ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ದ್ವಾರಾ ರಚಿತ ನಿಯಮಸಾರಕೀ
ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ ಶ್ರೀ ನಿಯಮಸಾರ
ಪರಮಾಗಮಕೀ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವವಿರಚಿತ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕೀ ಟೀಕಾಮೇಂ)
ನಿಶ್ಚಯ-ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅಧಿಕಾರ ನಾಮಕಾ ಛಠವಾಂ ಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ .
JJJ
(ಪೃಥ್ವೀ)
ಜಿನಪ್ರಭುಮುಖಾರವಿನ್ದವಿದಿತಂ ಸ್ವರೂಪಸ್ಥಿತಂ
ಮುನೀಶ್ವರಮನೋಗೃಹಾನ್ತರಸುರತ್ನದೀಪಪ್ರಭಮ್
.
ನಮಸ್ಯಮಿಹ ಯೋಗಿಭಿರ್ವಿಜಿತದ್ರಷ್ಟಿಮೋಹಾದಿಭಿಃ
ನಮಾಮಿ ಸುಖಮನ್ದಿರಂ ಸಹಜತತ್ತ್ವಮುಚ್ಚೈರದಃ ..೧೫೦..
(ಪೃಥ್ವೀ)
ಪ್ರಣಷ್ಟದುರಿತೋತ್ಕರಂ ಪ್ರಹತಪುಣ್ಯಕರ್ಮವ್ರಜಂ
ಪ್ರಧೂತಮದನಾದಿಕಂ ಪ್ರಬಲಬೋಧಸೌಧಾಲಯಮ್
.
ಪ್ರಣಾಮಕೃತತತ್ತ್ವವಿತ್ ಪ್ರಕರಣಪ್ರಣಾಶಾತ್ಮಕಂ
ಪ್ರವೃದ್ಧಗುಣಮಂದಿರಂ ಪ್ರಹೃತಮೋಹರಾತ್ರಿಂ ನುಮಃ ..೧೫೧..
ಇತಿ ಸುಕವಿಜನಪಯೋಜಮಿತ್ರಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪ್ರಸರವರ್ಜಿತಗಾತ್ರಮಾತ್ರಪರಿಗ್ರಹಶ್ರೀಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ -
ವಿರಚಿತಾಯಾಂ ನಿಯಮಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಂ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತೌ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಾಧಿಕಾರಃ ಷಷ್ಠಃ ಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧಃ ..

Page 209 of 388
PDF/HTML Page 236 of 415
single page version

ಅಬ ಆಲೋಚನಾ ಅಧಿಕಾರ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಗಾಥಾ : ೧೦೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ನೋಕರ್ಮಕರ್ಮರಹಿತಂ ] ನೋಕರ್ಮ ಔರ ಕರ್ಮಸೇ ರಹಿತ
ತಥಾ [ವಿಭಾವಗುಣಪರ್ಯಯೈಃ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಮ್ ] ವಿಭಾವಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕೋ
[ಯಃ ] ಜೋ [ಧ್ಯಾಯತಿ ] ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ, [ಶ್ರಮಣಸ್ಯ ] ಉಸ ಶ್ರಮಣಕೋ [ಆಲೋಚನಾ ] ಆಲೋಚನಾ
[ಭವತಿ ] ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ನಿಶ್ಚಯ - ಆಲೋಚನಾಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಔದಾರಿಕ, ವೈಕ್ರಿಯಿಕ, ಆಹಾರಕ, ತೈಜಸ ಔರ ಕಾರ್ಮಣ ಶರೀರ ವೇ ನೋಕರ್ಮ ಹೈಂ; ಜ್ಞಾನಾವರಣ,
ಪರಮ-ಆಲೋಚನಾ ಅಧಿಕಾರ
ಆಲೋಚನಾಧಿಕಾರ ಉಚ್ಯತೇ
ಣೋಕಮ್ಮಕಮ್ಮರಹಿಯಂ ವಿಹಾವಗುಣಪಜ್ಜಏಹಿಂ ವದಿರಿತ್ತಂ .
ಅಪ್ಪಾಣಂ ಜೋ ಝಾಯದಿ ಸಮಣಸ್ಸಾಲೋಯಣಂ ಹೋದಿ ..೧೦೭..
ನೋಕರ್ಮಕರ್ಮರಹಿತಂ ವಿಭಾವಗುಣಪರ್ಯಯೈರ್ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಮ್ .
ಆತ್ಮಾನಂ ಯೋ ಧ್ಯಾಯತಿ ಶ್ರಮಣಸ್ಯಾಲೋಚನಾ ಭವತಿ ..೧೦೭..
ನಿಶ್ಚಯಾಲೋಚನಾಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಔದಾರಿಕವೈಕ್ರಿಯಿಕಾಹಾರಕತೈಜಸಕಾರ್ಮಣಾನಿ ಶರೀರಾಣಿ ಹಿ ನೋಕರ್ಮಾಣಿ, ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಾ-
ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ = ರಹಿತ; ಭಿನ್ನ .
ನೋಕರ್ಮ, ಕರ್ಮ, ವಿಭಾವ, ಗುಣ ಪರ್ಯಾಯ ವಿರಹಿತ ಆತಮಾ .
ಧ್ಯಾತಾ ಉಸೇ, ಉಸ ಶ್ರಮಣಕೋ ಹೋತೀ ಪರಮ - ಆಲೋಚನಾ ..೧೦೭..

Page 210 of 388
PDF/HTML Page 237 of 415
single page version

ದರ್ಶನಾವರಣ, ಅಂತರಾಯ, ಮೋಹನೀಯ, ವೇದನೀಯ, ಆಯು, ನಾಮ ಔರ ಗೋತ್ರ ನಾಮಕೇ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ ಹೈಂ .
ಕರ್ಮೋಪಾಧಿನಿರಪೇಕ್ಷ ಸತ್ತಾಗ್ರಾಹಕ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಇನ ನೋಕರ್ಮೋಂ
ಔರ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮೋಂಸೇ ರಹಿತ ಹೈ . ಮತಿಜ್ಞಾನಾದಿಕ ವೇ ವಿಭಾವಗುಣ ಹೈಂ ಔರ ನರ - ನಾರಕಾದಿ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯೇಂ
ಹೀ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೇಂ ಹೈಂ; ಗುಣ ಸಹಭಾವೀ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಔರ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಕ್ರಮಭಾವೀ ಹೋತೀ ಹೈಂ . ಪರಮಾತ್ಮಾ ಇನ ಸಬಸೇ
(ವಿಭಾವಗುಣೋಂ ತಥಾ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ) ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಹೈ . ಉಪರೋಕ್ತ ನೋಕರ್ಮೋಂ ಔರ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮೋಂಸೇ ರಹಿತ
ತಥಾ ಉಪರೋಕ್ತ ಸಮಸ್ತ ವಿಭಾವಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ತಥಾ ಸ್ವಭಾವಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ,
ತ್ರಿಕಾಲ
- ನಿರಾವರಣ ನಿರಂಜನ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತ (ತೀನ ಗುಪ್ತಿ ದ್ವಾರಾ ಗುಪ್ತ ಐಸೀ) ಪರಮಸಮಾಧಿ
ದ್ವಾರಾ ಜೋ ಪರಮ ಶ್ರಮಣ ಸದಾ ಅನುಷ್ಠಾನಸಮಯಮೇಂ ವಚನರಚನಾಕೇ ಪ್ರಪಂಚಸೇ (ವಿಸ್ತಾರಸೇ) ಪರಾಙ್ಮುಖ
ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ, ಉಸ ಭಾವಶ್ರಮಣಕೋ ಸತತ ನಿಶ್ಚಯಆಲೋಚನಾ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ
ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ೨೨೭ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಮೋಹಕೇ ವಿಲಾಸಸೇ ಫೈ ಲಾ ಹುಆ ಜೋ ಯಹ ಉದಯಮಾನ (ಉದಯಮೇಂ
ಆನೇವಾಲಾ) ಕರ್ಮ ಉಸ ಸಮಸ್ತಕೋ ಆಲೋಚಕರ (ಉನ ಸರ್ವ ಕರ್ಮೋಂಕೀ ಆಲೋಚನಾ ಕರಕೇ), ಮೈಂ
ನಿಷ್ಕರ್ಮ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸರ್ವ ಕರ್ಮೋಂಸೇ ರಹಿತ) ಚೈತನ್ಯಸ್ವರೂಪ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಆತ್ಮಾಸೇ ಹೀ (ಸ್ವಯಂಸೇ ಹೀ)
ನಿರಂತರ ವರ್ತತಾ ಹೂಂ .’’
ವರಣಾಂತರಾಯಮೋಹನೀಯವೇದನೀಯಾಯುರ್ನಾಮಗೋತ್ರಾಭಿಧಾನಾನಿ ಹಿ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಾಣಿ . ಕರ್ಮೋಪಾಧಿನಿರಪೇಕ್ಷಸತ್ತಾ-
ಗ್ರಾಹಕಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಹಿ ಏಭಿರ್ನೋಕರ್ಮಭಿರ್ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಭಿಶ್ಚ ನಿರ್ಮುಕ್ತ ಮ್ . ಮತಿಜ್ಞಾನಾದಯೋ
ವಿಭಾವಗುಣಾ ನರನಾರಕಾದಿವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯಾಶ್ಚೈವ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯಾಃ . ಸಹಭುವೋ ಗುಣಾಃ ಕ್ರಮಭಾವಿನಃ
ಪರ್ಯಾಯಾಶ್ಚ . ಏಭಿಃ ಸಮಸ್ತೈಃ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಂ , ಸ್ವಭಾವಗುಣಪರ್ಯಾಯೈಃ ಸಂಯುಕ್ತಂ, ತ್ರಿಕಾಲನಿರಾವರಣನಿರಂಜನ-
ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತಪರಮಸಮಾಧಿನಾ ಯಃ ಪರಮಶ್ರಮಣೋ ನಿತ್ಯಮನುಷ್ಠಾನಸಮಯೇ ವಚನರಚನಾಪ್ರಪಂಚ-
ಪರಾಙ್ಮುಖಃ ಸನ್ ಧ್ಯಾಯತಿ, ತಸ್ಯ ಭಾವಶ್ರಮಣಸ್ಯ ಸತತಂ ನಿಶ್ಚಯಾಲೋಚನಾ ಭವತೀತಿ
.
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚಂದ್ರಸೂರಿಭಿಃ
(ಆರ್ಯಾ)
‘‘ಮೋಹವಿಲಾಸವಿಜೃಂಭಿತಮಿದಮುದಯತ್ಕರ್ಮ ಸಕಲಮಾಲೋಚ್ಯ .
ಆತ್ಮನಿ ಚೈತನ್ಯಾತ್ಮನಿ ನಿಷ್ಕರ್ಮಣಿ ನಿತ್ಯಮಾತ್ಮನಾ ವರ್ತೇ ..’’
ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯ ಕರ್ಮೋಪಾಧಿಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ರಹಿತ ಸತ್ತಾಕೋ ಹೀ ಗ್ರಹಣ ಕರತಾ ಹೈ .

Page 211 of 388
PDF/HTML Page 238 of 415
single page version

ಔರ ಉಪಾಸಕಾಧ್ಯಯನಮೇಂ (ಶ್ರೀ ಸಮಂತಭದ್ರಸ್ವಾಮೀಕೃತ ರತ್ನಕರಣ್ಡಶ್ರಾವಕಾಚಾರಮೇಂ ೧೨೫ವೇಂ
ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಕಿಯೇ ಹುಏ, ಕರಾಯೇ ಹುಏ ಔರ ಅನುಮೋದನ ಕಿಯೇ ಹುಏ ಸರ್ವ ಪಾಪೋಂಕೀ
ನಿಷ್ಕಪಟರೂಪಸೇ ಆಲೋಚನಾ ಕರಕೇ, ಮರಣಪರ್ಯಂತ ರಹನೇವಾಲಾ, ನಿಃಶೇಷ (ಪರಿಪೂರ್ಣ) ಮಹಾವ್ರತ ಧಾರಣ
ಕರನಾ .’’
ಔರ (ಇಸ ೧೦೭ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ
ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಘೋರ ಸಂಸಾರಕೇ ಮೂಲ ಐಸೇ ಸುಕೃತ ಔರ ದುಷ್ಕೃತಕೋ ಸದಾ ಆಲೋಚ-
ಆಲೋಚಕರ ಮೈಂ ನಿರುಪಾಧಿಕ (ಸ್ವಾಭಾವಿಕ) ಗುಣವಾಲೇ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೋ ಆತ್ಮಾಸೇ ಹೀ
ಅವಲಮ್ಬತಾ ಹೂಂ . ಫಿ ರ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಸ್ವರೂಪ ಸಮಸ್ತ ಪ್ರಕೃತಿಕೋ ಅತ್ಯನ್ತ ನಷ್ಟ ಕರಕೇ ಸಹಜವಿಲಸತೀ
ಜ್ಞಾನಲಕ್ಷ್ಮೀಕೋ ಮೈಂ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೂಂಗಾ .೧೫೨.
ಉಕ್ತಂ ಚೋಪಾಸಕಾಧ್ಯಯನೇ
(ಆರ್ಯಾ)
‘‘ಆಲೋಚ್ಯ ಸರ್ವಮೇನಃ ಕೃತಕಾರಿತಮನುಮತಂ ಚ ನಿರ್ವ್ಯಾಜಮ್ .
ಆರೋಪಯೇನ್ಮಹಾವ್ರತಮಾಮರಣಸ್ಥಾಯಿ ನಿಃಶೇಷಮ್ ..’’
ತಥಾ ಹಿ
ಆಲೋಚ್ಯಾಲೋಚ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಸುಕೃತಮಸುಕೃತಂ ಘೋರಸಂಸಾರಮೂಲಂ
ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಂ ನಿರುಪಧಿಗುಣಂ ಚಾತ್ಮನೈವಾವಲಮ್ಬೇ
.
ಪಶ್ಚಾದುಚ್ಚೈಃ ಪ್ರಕೃತಿಮಖಿಲಾಂ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಸ್ವರೂಪಾಂ
ನೀತ್ವಾ ನಾಶಂ ಸಹಜವಿಲಸದ್ಬೋಧಲಕ್ಷ್ಮೀಂ ವ್ರಜಾಮಿ
..೧೫೨..
ಆಲೋಯಣಮಾಲುಂಛಣ ವಿಯಡೀಕರಣಂ ಚ ಭಾವಸುದ್ಧೀ ಯ .
ಚಉವಿಹಮಿಹ ಪರಿಕಹಿಯಂ ಆಲೋಯಣಲಕ್ಖಣಂ ಸಮಏ ..೧೦೮..
ಹೈ ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ವರ್ಣಿತ ಚತುರ್ವಿಧರೂಪಮೇಂ ಆಲೋಚನಾ .
ಆಲೋಚನಾ, ಅವಿಕೃತಿಕರಣ, ಅರು ಶುದ್ಧತಾ, ಆಲುಂಛನಾ ..೧೦೮..

Page 212 of 388
PDF/HTML Page 239 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೦೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಇಹ ] ಅಬ, [ಆಲೋಚನಲಕ್ಷಣಂ ] ಆಲೋಚನಾಕಾ
ಸ್ವರೂಪ [ಆಲೋಚನಮ್ ] ಆಲೋಚನ, [ಆಲುಂಛನಮ್ ] ಆಲುಂಛನ, [ಅವಿಕೃತಿಕರಣಮ್ ]
ಅವಿಕೃತಿಕರಣ [ಚ ] ಔರ [ಭಾವಶುದ್ಧಿಃ ಚ ] ಭಾವಶುದ್ಧಿ [ಚತುರ್ವಿಧಂ ] ಐಸೇ ಚಾರ ಪ್ರಕಾರಕಾ
[ಸಮಯೇ ] ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ [ಪರಿಕಥಿತಮ್ ] ಕಹಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಆಲೋಚನಾಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೇ ಭೇದೋಂಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಭಗವಾನ ಅರ್ಹಂತಕೇ ಮುಖಾರವಿಂದಸೇ ನಿಕಲೀ ಹುಈ, (ಶ್ರವಣಕೇ ಲಿಯೇ ಆಈ ಹುಈ) ಸಕಲ
ಜನತಾಕೋ ಶ್ರವಣಕಾ ಸೌಭಾಗ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ ಐಸೀ, ಸುನ್ದರ - ಆನನ್ದಸ್ಯನ್ದೀ (ಸುನ್ದರ - ಆನನ್ದಝರತೀ),
ಅನಕ್ಷರಾತ್ಮಕ ಜೋ ದಿವ್ಯಧ್ವನಿ, ಉಸಕೇ ಪರಿಜ್ಞಾನಮೇಂ ಕುಶಲ ಚತುರ್ಥಜ್ಞಾನಧರ (ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನಧಾರೀ)
ಗೌತಮಮಹರ್ಷಿಕೇ ಮುಖಕಮಲಸೇ ನಿಕಲೀ ಹುಈ ಜೋ ಚತುರ ವಚನರಚನಾ, ಉಸಕೇ ಗರ್ಭಮೇಂ ವಿದ್ಯಮಾನ
ರಾದ್ಧಾಂತಾದಿ (
ಸಿದ್ಧಾಂತಾದಿ) ಸಮಸ್ತ ಶಾಸ್ತ್ರೋಂಕೇ ಅರ್ಥಸಮೂಹಕೇ ಸಾರಸರ್ವಸ್ವರೂಪ ಶುದ್ಧ - ನಿಶ್ಚಯ - ಪರಮ -
ಆಲೋಚನಾಕೇ ಚಾರ ಭೇದ ಹೈಂ . ವೇ ಭೇದ ಅಬ ಆಗೇ ಕಹೇ ಜಾನೇ ವಾಲೇ ಚಾರ ಸೂತ್ರೋಂಮೇಂ
ಕಹೇ ಜಾಯೇಂಗೇ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೦೮ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
ಆಲೋಚನಮಾಲುಂಛನಮವಿಕೃತಿಕರಣಂ ಚ ಭಾವಶುದ್ಧಿಶ್ಚ .
ಚತುರ್ವಿಧಮಿಹ ಪರಿಕಥಿತಂ ಆಲೋಚನಲಕ್ಷಣಂ ಸಮಯೇ ..೧೦೮..
ಆಲೋಚನಾಲಕ್ಷಣಭೇದಕಥನಮೇತತ.
ಭಗವದರ್ಹನ್ಮುಖಾರವಿನ್ದವಿನಿರ್ಗತಸಕಲಜನತಾಶ್ರುತಿಸುಭಗಸುನ್ದರಾನನ್ದನಿಷ್ಯನ್ದ್ಯನಕ್ಷರಾತ್ಮಕದಿವ್ಯ-
ಧ್ವನಿಪರಿಜ್ಞಾನಕುಶಲಚತುರ್ಥಜ್ಞಾನಧರಗೌತಮಮಹರ್ಷಿಮುಖಕಮಲವಿನಿರ್ಗತಚತುರಸನ್ದರ್ಭಗರ್ಭೀಕೃತರಾದ್ಧಾನ್ತಾದಿ-
ಸಮಸ್ತಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಸಾರ್ಥಸಾರಸರ್ವಸ್ವೀಭೂತಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಪರಮಾಲೋಚನಾಯಾಶ್ಚತ್ವಾರೋ ವಿಕಲ್ಪಾ ಭವನ್ತಿ
. ತೇ
ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಸೂತ್ರಚತುಷ್ಟಯೇ ನಿಗದ್ಯನ್ತ ಇತಿ .
ಸ್ವಯಂ ಅಪನೇ ದೋಷೋಂಕೋ ಸೂಕ್ಷ್ಮತಾಸೇ ದೇಖ ಲೇನಾ ಅಥವಾ ಗುರುಕೇ ಸಮಕ್ಷ ಅಪನೇ ದೋಷೋಂಕಾ ನಿವೇದನ ಕರನಾ ಸೋ ವ್ಯವಹಾರ
ಆಲೋಚನ ಹೈ . ನಿಶ್ಚಯಆಲೋಚನಕಾ ಸ್ವರೂಪ ೧೦೯ ವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ ಕಹಾ ಜಾಯೇಗಾ .
ಆಲುಂಛನ = (ದೋಷೋಂಕಾ) ಆಲುಂಚನ ಅರ್ಥಾತ್ ಉಖಾಡ ದೇನಾ ವಹ .
ಅವಿಕೃತಿಕರಣ = ವಿಕಾರರಹಿತತಾ ಕರನಾ ವಹ .
ಭಾವಶುದ್ಧಿ = ಭಾವೋಂಕೋ ಶುದ್ಧ ಕರನಾ ವಹ .

Page 213 of 388
PDF/HTML Page 240 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಮುಕ್ತಿರೂಪೀ ರಮಣೀಕೇ ಸಂಗಮಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಐಸೇ ಇನ ಆಲೋಚನಾಕೇ
ಭೇದೋಂಕೋ ಜಾನಕರ ಜೋ ಭವ್ಯ ಜೀವ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ನಿಜ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಸ್ಥಿತಿ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ, ಉಸ
ಸ್ವಾತ್ಮನಿಷ್ಠಿತಕೋ (
ಉಸ ನಿಜಾತ್ಮಾಮೇಂ ಲೀನ ಭವ್ಯ ಜೀವಕೋ) ನಮಸ್ಕಾರ ಹೋ . ೧೫೩ .
ಗಾಥಾ : ೧೦೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ] ಜೋ (ಜೀವ) [ಪರಿಣಾಮಮ್ ] ಪರಿಣಾಮಕೋ
[ಸಮಭಾವೇ ] ಸಮಭಾವಮೇಂ [ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ ] ಸ್ಥಾಪಕರ [ಆತ್ಮಾನಂ ] (ನಿಜ) ಆತ್ಮಾಕೋ [ಪಶ್ಯತಿ ]
ದೇಖತಾ ಹೈ, [ಆಲೋಚನಮ್ ] ವಹ ಆಲೋಚನ ಹೈ
. [ಇತಿ ] ಐಸಾ [ಪರಮಜಿನೇನ್ದ್ರಸ್ಯ ] ಪರಮ ಜಿನೇನ್ದ್ರಕಾ
[ಉಪದೇಶಮ್ ] ಉಪದೇಶ [ಜಾನೀಹಿ ] ಜಾನ .
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ, ಆಲೋಚನಾಕೇ ಸ್ವೀಕಾರಮಾತ್ರಸೇ ಪರಮಸಮತಾಭಾವನಾ ಕಹೀ ಗಈ ಹೈ .
ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯರೂಪೀ ಅಮೃತಸಾಗರಕೇ ಫೇ ನ - ಸಮೂಹಕೇ ಶ್ವೇತ ಶೋಭಾಮಣ್ಡಲಕೀ ವೃದ್ಧಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ
ಪೂರ್ಣ ಚನ್ದ್ರ ಸಮಾನ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯಮೇಂ ಜ್ವಾರ ಲಾಕರ ಉಸಕೀ ಉಜ್ಜ್ವಲತಾ ಬಢಾನೇವಾಲಾ) ಜೋ
ಜೀವ ಸದಾ ಅಂತರ್ಮುಖಾಕಾರ (
ಸದಾ ಅಂತರ್ಮುಖ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಐಸೇ), ಅತಿ ಅಪೂರ್ವ, ನಿರಂಜನ
(ಇಂದ್ರವಜ್ರಾ)
ಆಲೋಚನಾಭೇದಮಮುಂ ವಿದಿತ್ವಾ
ಮುಕ್ತ್ಯಂಗನಾಸಂಗಮಹೇತುಭೂತಮ್
.
ಸ್ವಾತ್ಮಸ್ಥಿತಿಂ ಯಾತಿ ಹಿ ಭವ್ಯಜೀವಃ
ತಸ್ಮೈ ನಮಃ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ನಿಷ್ಠಿತಾಯ
..೧೫೩..
ಜೋ ಪಸ್ಸದಿ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಸಮಭಾವೇ ಸಂಠವಿತ್ತು ಪರಿಣಾಮಂ .
ಆಲೋಯಣಮಿದಿ ಜಾಣಹ ಪರಮಜಿಣಂದಸ್ಸ ಉವಏಸಂ ..೧೦೯..
ಯಃ ಪಶ್ಯತ್ಯಾತ್ಮಾನಂ ಸಮಭಾವೇ ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ ಪರಿಣಾಮಮ್ .
ಆಲೋಚನಮಿತಿ ಜಾನೀಹಿ ಪರಮಜಿನೇನ್ದ್ರಸ್ಯೋಪದೇಶಮ್ ..೧೦೯..
ಇಹಾಲೋಚನಾಸ್ವೀಕಾರಮಾತ್ರೇಣ ಪರಮಸಮತಾಭಾವನೋಕ್ತಾ .
ಯಃ ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಸುಧಾಸಿನ್ಧುನಾಥಡಿಂಡೀರಪಿಂಡಪರಿಪಾಂಡುರಮಂಡನಮಂಡಲೀಪ್ರವೃದ್ಧಿಹೇತುಭೂತರಾಕಾನಿಶೀ-
ಥಿನೀನಾಥಃ ಸದಾನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರಮತ್ಯಪೂರ್ವಂ ನಿರಂಜನನಿಜಬೋಧನಿಲಯಂ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ನಿರವ-
ಸಮಭಾವಮೇಂ ಪರಿಣಾಮ ಸ್ಥಾಪೇ ಔರ ದೇಖೇ ಆತಮಾ .
ಜಿನವರ ವೃಷಭ ಉಪದೇಶಮೇಂ ವಹ ಜೀವ ಹೈ ಆಲೋಚನಾ ..೧೦೯..