Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 126-136 ; Adhikar-10 : Param Bhakti Adhikar.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 15 of 21

 

Page 254 of 388
PDF/HTML Page 281 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೨೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ] ಜೋ [ಸ್ಥಾವರೇಷು ] ಸ್ಥಾವರ [ವಾ ] ಅಥವಾ
[ತ್ರಸೇಷು ] ತ್ರಸ [ಸರ್ವಭೂತೇಷು ] ಸರ್ವ ಜೀವೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ [ಸಮಃ ] ಸಮಭಾವವಾಲಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ
[ಸಾಮಾಯಿಕಂ ] ಸಾಮಾಯಿಕ [ಸ್ಥಾಯಿ ] ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ [ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ] ಐಸಾ ಕೇವಲೀಕೇ
ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ, ಪರಮ ಮಾಧ್ಯಸ್ಥಭಾವ ಆದಿಮೇಂ ಆರೂಢ ಹೋಕರ ಸ್ಥಿತ ಪರಮಮುಮುಕ್ಷುಕಾ
ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಜೋ ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯರೂಪೀ ಮಹಲಕೇ ಶಿಖರಕಾ ಶಿಖಾಮಣಿ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಮ
ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯವನ್ತ ಮುನಿ) ವಿಕಾರಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಸಮಸ್ತ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ
ಭೇದಕಲ್ಪನಾ ವಿಮುಕ್ತ ಪರಮ ಸಮರಸೀಭಾವ ಸಹಿತ ಹೋನೇಸೇ ತ್ರಸ
- ಸ್ಥಾವರ (ಸಮಸ್ತ)
ಜೀವನಿಕಾಯೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ ಸಮಭಾವವಾಲಾ ಹೈ, ಉಸ ಪರಮ ಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಕೋ ಸಾಮಾಯಿಕ ನಾಮಕಾ ವ್ರತ
ಸನಾತನ (ಸ್ಥಾಯೀ) ಹೈ ಐಸಾ ವೀತರಾಗ ಸರ್ವಜ್ಞಕೇ ಮಾರ್ಗಮೇಂ ಸಿದ್ಧ ಹೈ
.
[ಅಬ ಇಸ ೧೨೬ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಆಠ
ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
ಜೋ ಸಮೋ ಸವ್ವಭೂದೇಸು ಥಾವರೇಸು ತಸೇಸು ವಾ .
ತಸ್ಸ ಸಾಮಾಇಗಂ ಠಾಇ ಇದಿ ಕೇವಲಿಸಾಸಣೇ ..೧೨೬..
ಯಃ ಸಮಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಸ್ಥಾವರೇಷು ತ್ರಸೇಷು ವಾ .
ತಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ..೧೨೬..
ಪರಮಮಾಧ್ಯಸ್ಥ್ಯಭಾವಾದ್ಯಾರೂಢಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಪರಮಮುಮುಕ್ಷೋಃ ಸ್ವರೂಪಮತ್ರೋಕ್ತ ಮ್ .
ಯಃ ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಪ್ರಾಸಾದಶಿಖರಶಿಖಾಮಣಿಃ ವಿಕಾರಕಾರಣನಿಖಿಲಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾಭಾವಾದ್ ಭೇದ-
ಕಲ್ಪನಾಪೋಢಪರಮಸಮರಸೀಭಾವಸನಾಥತ್ವಾತ್ರ್ರಸಸ್ಥಾವರಜೀವನಿಕಾಯೇಷು ಸಮಃ, ತಸ್ಯ ಚ ಪರಮಜಿನ-
ಯೋಗೀಶ್ವರಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಾಭಿಧಾನವ್ರತಂ ಸನಾತನಮಿತಿ ವೀತರಾಗಸರ್ವಜ್ಞಮಾರ್ಗೇ ಸಿದ್ಧಮಿತಿ
.
ಸ್ಥಾವರ ತಥಾ ತ್ರಸ ಸರ್ವ ಜೀವಸಮೂಹ ಪ್ರತಿ ಸಮತಾ ಲಹೇ .
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಾಮಾಯಿಕ ಹೈ ಉಸೇ, ಯೋಂ ಕೇವಲೀ ಶಾಸನ ಕಹೇ ..೧೨೬..

Page 255 of 388
PDF/HTML Page 282 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಪರಮ ಜಿನಮುನಿಯೋಂಕಾ ಜೋ ಚಿತ್ತ (ಚೈತನ್ಯಪರಿಣಮನ) ನಿರಂತರ ತ್ರಸ
ಜೀವೋಂಕೇ ಘಾತಸೇ ತಥಾ ಸ್ಥಾವರ ಜೀವೋಂಕೇ ವಧಸೇ ಅತ್ಯನ್ತ ವಿಮುಕ್ತ ಹೈ, ಔರ ಜೋ (ಚಿತ್ತ) ಅಂತಿಮ
ಅವಸ್ಥಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ತಥಾ ನಿರ್ಮಲ ಹೈ, ಉಸೇ ಮೈಂ ಕರ್ಮಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋನೇಕೇ ಹೇತು ನಮನ ಕರತಾ ಹೂಂ, ಸ್ತವನ ಕರತಾ
ಹೂಂ, ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಭಾತಾ ಹೂಂ
.೨೦೪.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಕೋಈ ಜೀವ ಅದ್ವೈತಮಾರ್ಗಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ಹೈಂ ಔರ ಕೋಈ ಜೀವ ದ್ವೈತಮಾರ್ಗಮೇಂ ಸ್ಥಿತ
ಹೈಂ; ದ್ವೈತ ಔರ ಅದ್ವೈತಸೇ ವಿಮುಕ್ತ ಮಾರ್ಗಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸಮೇಂ ದ್ವೈತ ಯಾ ಅದ್ವೈತಕೇ ವಿಕಲ್ಪ ನಹೀಂ ಹೈಂ ಐಸೇ
ಮಾರ್ಗಮೇಂ) ಹಮ ವರ್ತತೇ ಹೈಂ
.೨೦೫.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಕೋಈ ಜೀವ ಅದ್ವೈತಕೀ ಇಚ್ಛಾ ಕರತೇ ಹೈಂ ಔರ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಜೀವ ದ್ವೈತಕೀ
ಇಚ್ಛಾ ಕರತೇ ಹೈಂ; ಮೈಂ ದ್ವೈತ ಔರ ಅದ್ವೈತಸೇ ವಿಮುಕ್ತ ಆತ್ಮಾಕೋ ನಮನ ಕರತಾ ಹೂಂ .೨೦೬.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಮೈಂಸುಖಕೀ ಇಚ್ಛಾ ರಖನೇವಾಲಾ ಆತ್ಮಾಅಜನ್ಮ ಔರ
ಅವಿನಾಶೀ ಐಸೇ ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೋ ಆತ್ಮಾ ದ್ವಾರಾ ಹೀ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ರಹಕರ ಬಾರಮ್ಬಾರ ಭಾತಾ
ಹೂಂ
.೨೦೭.
(ಮಾಲಿನೀ)
ತ್ರಸಹತಿಪರಿಮುಕ್ತಂ ಸ್ಥಾವರಾಣಾಂ ವಧೈರ್ವಾ
ಪರಮಜಿನಮುನೀನಾಂ ಚಿತ್ತಮುಚ್ಚೈರಜಸ್ರಮ್
.
ಅಪಿ ಚರಮಗತಂ ಯನ್ನಿರ್ಮಲಂ ಕರ್ಮಮುಕ್ತ್ಯೈ
ತದಹಮಭಿನಮಾಮಿ ಸ್ತೌಮಿ ಸಂಭಾವಯಾಮಿ
..೨೦೪..
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಕೇಚಿದದ್ವೈತಮಾರ್ಗಸ್ಥಾಃ ಕೇಚಿದ್ದ್ವೈತಪಥೇ ಸ್ಥಿತಾಃ .
ದ್ವೈತಾದ್ವೈತವಿನಿರ್ಮುಕ್ತ ಮಾರ್ಗೇ ವರ್ತಾಮಹೇ ವಯಮ್ ..೨೦೫..
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಕಾಂಕ್ಷಂತ್ಯದ್ವೈತಮನ್ಯೇಪಿ ದ್ವೈತಂ ಕಾಂಕ್ಷನ್ತಿ ಚಾಪರೇ .
ದ್ವೈತಾದ್ವೈತವಿನಿರ್ಮುಕ್ತ ಮಾತ್ಮಾನಮಭಿನೌಮ್ಯಹಮ್ ..೨೦೬..
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಅಹಮಾತ್ಮಾ ಸುಖಾಕಾಂಕ್ಷೀ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಮಜಮಚ್ಯುತಮ್ .
ಆತ್ಮನೈವಾತ್ಮನಿ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಭಾವಯಾಮಿ ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ..೨೦೭..

Page 256 of 388
PDF/HTML Page 283 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಭವಕೇ ಕರನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಇನ ವಿಕಲ್ಪ-ಕಥನೋಂಸೇ ಬಸ ಹೋಓ, ಬಸ
ಹೋಓ . ಜೋ ಅಖಣ್ಡಾನನ್ದಸ್ವರೂಪ ಹೈ ವಹ (ಯಹ ಆತ್ಮಾ) ಸಮಸ್ತ ನಯರಾಶಿಕಾ ಅವಿಷಯ ಹೈ;
ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಕೋಈ (ಅವರ್ಣನೀಯ) ಆತ್ಮಾ ದ್ವೈತ ಯಾ ಅದ್ವೈತರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ದ್ವೈತ - ಅದ್ವೈತಕೇ
ವಿಕಲ್ಪೋಂಸೇ ಪರ ಹೈ ) . ಉಸ ಏಕಕೋ ಮೈಂ ಅಲ್ಪ ಕಾಲಮೇಂ ಭವಭಯಕಾ ನಾಶ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಸತತ
ವಂದನ ಕರತಾ ಹೂಂ .೨೦೮.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಯೋನಿಮೇಂ ಸುಖ ಔರ ದುಃಖ ಸುಕೃತ ಔರ ದುಷ್ಕೃತಕೇ ಸಮೂಹಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಚಾರ ಗತಿಕೇ ಜನ್ಮೋಂಮೇಂ ಸುಖದುಃಖ ಶುಭಾಶುಭ ಕೃತ್ಯೋಂಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ ) . ಔರ ದೂಸರೇ ಪ್ರಕಾರಸೇ
(ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ), ಆತ್ಮಾಕೋ ಶುಭಕಾ ಭೀ ಅಭಾವ ಹೈ ತಥಾ ಅಶುಭ ಪರಿಣತಿ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈನಹೀಂ
ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ಏಕ ಆತ್ಮಾಕೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾ ಸದಾ ಏಕರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ಉಸೇ) ಅವಶ್ಯ
ಭವಕಾ ಪರಿಚಯ ಬಿಲಕುಲ ನಹೀಂ ಹೈ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೋ ಭವಗುಣೋಂಕೇ ಸಮೂಹಸೇ ಸಂನ್ಯಸ್ತ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ಜೋ ಶುಭ - ಅಶುಭ, ರಾಗ - ದ್ವೇಷ ಆದಿ ಭವಕೇ ಗುಣೋಂಸೇವಿಭಾವೋಂಸೇರಹಿತ ಹೈ ) ಉಸಕಾ (ನಿತ್ಯಶುದ್ಧ
ಆತ್ಮಾಕಾ) ಮೈಂ ಸ್ತವನ ಕರತಾ ಹೂಂ .೨೦೯.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಸದಾ ಶುದ್ಧ - ಶುದ್ಧ ಐಸಾ ಯಹ (ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ) ಚೈತನ್ಯಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರ ತತ್ತ್ವ
(ಶಿಖರಿಣೀ)
ವಿಕಲ್ಪೋಪನ್ಯಾಸೈರಲಮಲಮಮೀಭಿರ್ಭವಕರೈಃ
ಅಖಂಡಾನನ್ದಾತ್ಮಾ ನಿಖಿಲನಯರಾಶೇರವಿಷಯಃ
.
ಅಯಂ ದ್ವೈತಾದ್ವೈತೋ ನ ಭವತಿ ತತಃ ಕಶ್ಚಿದಚಿರಾತ
ತಮೇಕಂ ವನ್ದೇಽಹಂ ಭವಭಯವಿನಾಶಾಯ ಸತತಮ್ ..೨೦೮..
(ಶಿಖರಿಣೀ)
ಸುಖಂ ದುಃಖಂ ಯೋನೌ ಸುಕೃತದುರಿತವ್ರಾತಜನಿತಂ
ಶುಭಾಭಾವೋ ಭೂಯೋಽಶುಭಪರಿಣತಿರ್ವಾ ನ ಚ ನ ಚ
.
ಯದೇಕಸ್ಯಾಪ್ಯುಚ್ಚೈರ್ಭವಪರಿಚಯೋ ಬಾಢಮಿಹ ನೋ
ಯ ಏವಂ ಸಂನ್ಯಸ್ತೋ ಭವಗುಣಗಣೈಃ ಸ್ತೌಮಿ ತಮಹಮ್
..೨೦೯..
(ಮಾಲಿನೀ)
ಇದಮಿದಮಘಸೇನಾವೈಜಯನ್ತೀಂ ಹರೇತ್ತಾಂ
ಸ್ಫು ಟಿತಸಹಜತೇಜಃಪುಂಜದೂರೀಕೃತಾಂಹಃ-
.
ಪ್ರಬಲತರತಮಸ್ತೋಮಂ ಸದಾ ಶುದ್ಧಶುದ್ಧಂ
ಜಯತಿ ಜಗತಿ ನಿತ್ಯಂ ಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರಮ್
..೨೧೦..

Page 257 of 388
PDF/HTML Page 284 of 415
single page version

ಜಗತಮೇಂ ನಿತ್ಯ ಜಯವನ್ತ ಹೈಕಿ ಜಿಸನೇ ಪ್ರಗಟ ಹುಏ ಸಹಜ ತೇಜಃಪುಂಜ ದ್ವಾರಾ ಸ್ವಧರ್ಮತ್ಯಾಗರೂಪ
(ಮೋಹರೂಪ) ಅತಿಪ್ರಬಲ ತಿಮಿರಸಮೂಹಕೋ ದೂರ ಕಿಯಾ ಹೈ ಔರ ಜೋ ಉಸ ಅಘಸೇನಾಕೀ ಧ್ವಜಾಕೋ
ಹರ ಲೇತಾ ಹೈ .೨೧೦.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಯಹ ಅನಘ (ನಿರ್ದೋಷ) ಆತ್ಮತತ್ತ್ವ ಜಯವನ್ತ ಹೈಕಿ ಜಿಸನೇ
ಸಂಸಾರಕೋ ಅಸ್ತ ಕಿಯಾ ಹೈ, ಜೋ ಮಹಾಮುನಿಗಣಕೇ ಅಧಿನಾಥಕೇ (ಗಣಧರೋಂಕೇ) ಹೃದಯಾರವಿನ್ದಮೇಂ
ಸ್ಥಿತ ಹೈ, ಜಿಸನೇ ಭವಕಾ ಕಾರಣ ಛೋಡ ದಿಯಾ ಹೈ, ಜೋ ಏಕಾನ್ತಸೇ ಶುದ್ಧ ಪ್ರಗಟ ಹುಆ ಹೈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಸರ್ವಥಾ
- ಶುದ್ಧರೂಪಸೇ ಸ್ಪಷ್ಟ ಜ್ಞಾತ ಹೋತಾ ಹೈ ) ತಥಾ ಜೋ ಸದಾ (ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ
ಚೈತನ್ಯಸಾಮಾನ್ಯರೂಪ) ನಿಜ ಮಹಿಮಾಮೇಂ ಲೀನ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಯೋಂಕೋ ಗೋಚರ ಹೈ .೨೧೧.
ಗಾಥಾ : ೧೨೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಸ್ಯ ] ಜಿಸೇ [ಸಂಯಮೇ ] ಸಂಯಮಮೇಂ, [ನಿಯಮೇ ] ನಿಯಮಮೇಂ
ಔರ [ತಪಸಿ ] ತಪಮೇಂ [ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ [ಸನ್ನಿಹಿತಃ ] ಸಮೀಪ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ [ಸಾಮಾಯಿಕಂ ]
ಸಾಮಾಯಿಕ [ಸ್ಥಾಯಿ ] ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ [ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ] ಐಸಾ ಕೇವಲೀಕೇ ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಭೀ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
(ಪೃಥ್ವೀ)
ಜಯತ್ಯನಘಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮಿದಮಸ್ತಸಂಸಾರಕಂ
ಮಹಾಮುನಿಗಣಾಧಿನಾಥಹೃದಯಾರವಿನ್ದಸ್ಥಿತಮ್
.
ವಿಮುಕ್ತ ಭವಕಾರಣಂ ಸ್ಫು ಟಿತಶುದ್ಧಮೇಕಾನ್ತತಃ
ಸದಾ ನಿಜಮಹಿಮ್ನಿ ಲೀನಮಪಿ ಸ
ದ್ರºಶಾಂ ಗೋಚರಮ್ ..೨೧೧..
ಜಸ್ಸ ಸಂಣಿಹಿದೋ ಅಪ್ಪಾ ಸಂಜಮೇ ಣಿಯಮೇ ತವೇ .
ತಸ್ಸ ಸಾಮಾಇಗಂ ಠಾಇ ಇದಿ ಕೇವಲಿಸಾಸಣೇ ..೧೨೭..
ಯಸ್ಯ ಸನ್ನಿಹಿತಃ ಆತ್ಮಾ ಸಂಯಮೇ ನಿಯಮೇ ತಪಸಿ .
ತಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ..೧೨೭..
ಅತ್ರಾಪ್ಯಾತ್ಮೈವೋಪಾದೇಯ ಇತ್ಯುಕ್ತ : .
ಅಘ = ದೋಷ; ಪಾಪ .
ಸಂಯಮನಿಯಮತಪಮೇಂ ಅಹೋ ! ಆತ್ಮಾ ಸಮೀಪ ಜಿಸೇ ರಹೇ .
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಾಮಾಯಿಕ ಹೈ ಉಸೇ, ಯೋಂ ಕೇವಲೀ ಶಾಸನ ಕಹೇ ..೧೨೭..

Page 258 of 388
PDF/HTML Page 285 of 415
single page version

ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಪಂಚಸೇ ಪರಾಙ್ಮುಖ ಔರ ಸಮಸ್ತ ಇನ್ದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರಕೋ ಜೀತೇ ಹುಏ ಐಸೇ ಜಿಸ ಭಾವೀ
ಜಿನಕೋ ಪಾಪಕ್ರಿಯಾಕೀ ನಿವೃತ್ತಿರೂಪ ಬಾಹ್ಯಸಂಯಮಮೇಂ, ಕಾಯ - ವಚನ - ಮನೋಗುಪ್ತಿರೂಪ, ಸಮಸ್ತ
ಇನ್ದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರ ರಹಿತ ಅಭ್ಯಂತರಸಂಯಮಮೇಂ, ಮಾತ್ರ ಪರಿಮಿತ (ಮರ್ಯಾದಿತ) ಕಾಲಕೇ ಆಚರಣಸ್ವರೂಪ
ನಿಯಮಮೇಂ, ನಿಜಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಅವಿಚಲ ಸ್ಥಿತಿರೂಪ, ಚಿನ್ಮಯ
- ಪರಮಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ ನಿಯತ (ನಿಶ್ಚಲ ರಹೇ ಹುಏ)
ಐಸೇ ನಿಶ್ಚಯಅನ್ತರ್ಗತ-ಆಚಾರಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ನಿಶ್ಚಯ - ಅಭ್ಯಂತರ ನಿಯಮಮೇಂ), ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಪ್ರಪಂಚಿತ
(ಜ್ಞಾನ-ದರ್ಶನ-ಚಾರಿತ್ರ-ತಪ-ವೀರ್ಯಾಚಾರರೂಪ) ಪಂಚಾಚಾರಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ವ್ಯವಹಾರತಪಶ್ಚರಣಮೇಂ), ತಥಾ
ಪಂಚಮಗತಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ, ಕಿಂಚಿತ್ ಭೀ ಪರಿಗ್ರಹಪ್ರಪಂಚಸೇ ಸರ್ವಥಾ ರಹಿತ, ಸಕಲ ದುರಾಚಾರಕೀ ನಿವೃತ್ತಿಕೇ
ಕಾರಣಭೂತ ಐಸೇ ಪರಮ ತಪಶ್ಚರಣಮೇಂ (
ಇನ ಸಬಮೇಂ) ಪರಮ ಗುರುಕೇ ಪ್ರಸಾದಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕಿಯಾ ಹುಆ ನಿರಂಜನ
ನಿಜ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ಸದಾ ಸಮೀಪ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸ ಮುನಿಕೋ ಸಂಯಮಮೇಂ, ನಿಯಮಮೇಂ ಔರ ತಪಮೇಂ ನಿಜ
ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ಸದಾ ನಿಕಟ ಹೈ ), ಉಸ ಪರದ್ರವ್ಯಪರಾಙ್ಮುಖ ಪರಮವೀತರಾಗ
- ಸಮ್ಯಕ್ದೃಷ್ಟಿ ವೀತರಾಗ -
ಚಾರಿತ್ರವಂತಕೋ ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತ ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ ಐಸಾ ಕೇವಲಿಯೋಂಕೇ ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೨೭ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಯದಿ ಶುದ್ಧದೃಷ್ಟಿವನ್ತ (ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ) ಜೀವ ಐಸಾ ಸಮಝತಾ ಹೈ ಕಿ
ಪರಮ ಮುನಿಕೋ ತಪಮೇಂ, ನಿಯಮಮೇಂ, ಸಂಯಮಮೇಂ ಔರ ಸತ್ಚಾರಿತ್ರಮೇಂ ಸದಾ ಆತ್ಮಾ ಊರ್ಧ್ವ ರಹತಾ ಹೈ
ಯಸ್ಯ ಖಲು ಬಾಹ್ಯಪ್ರಪಂಚಪರಾಙ್ಮುಖಸ್ಯ ನಿರ್ಜಿತಾಖಿಲೇನ್ದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರಸ್ಯ ಭಾವಿಜಿನಸ್ಯ ಪಾಪ-
ಕ್ರಿಯಾನಿವೃತ್ತಿರೂಪೇ ಬಾಹ್ಯಸಂಯಮೇ ಕಾಯವಾಙ್ಮನೋಗುಪ್ತಿರೂಪಸಕಲೇನ್ದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರವರ್ಜಿತೇಽಭ್ಯನ್ತರಾತ್ಮನಿ
ಪರಿಮಿತಕಾಲಾಚರಣಮಾತ್ರೇ ನಿಯಮೇ ಪರಮಬ್ರಹ್ಮಚಿನ್ಮಯನಿಯತನಿಶ್ಚಯಾನ್ತರ್ಗತಾಚಾರೇ ಸ್ವರೂಪೇಽವಿಚಲಸ್ಥಿತಿರೂಪೇ
ವ್ಯವಹಾರಪ್ರಪಂಚಿತಪಂಚಾಚಾರೇ ಪಂಚಮಗತಿಹೇತುಭೂತೇ ಕಿಂಚನಭಾವಪ್ರಪಂಚಪರಿಹೀಣೇ ಸಕಲದುರಾಚಾರನಿವೃತ್ತಿಕಾರಣೇ
ಪರಮತಪಶ್ಚರಣೇ ಚ ಪರಮಗುರುಪ್ರಸಾದಾಸಾದಿತನಿರಂಜನನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ಸದಾ ಸನ್ನಿಹಿತ ಇತಿ
ಕೇವಲಿನಾಂ ಶಾಸನೇ ತಸ್ಯ ಪರದ್ರವ್ಯಪರಾಙ್ಮುಖಸ್ಯ ಪರಮವೀತರಾಗಸಮ್ಯಗ್
ದ್ರಷ್ಟೇರ್ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರಭಾಜಃ
ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಭವತೀತಿ .
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಆತ್ಮಾ ನಿತ್ಯಂ ತಪಸಿ ನಿಯಮೇ ಸಂಯಮೇ ಸಚ್ಚರಿತ್ರೇ
ತಿಷ್ಠತ್ಯುಚ್ಚೈಃ ಪರಮಯಮಿನಃ ಶುದ್ಧ
ದ್ರಷ್ಟೇರ್ಮನಶ್ಚೇತ.
ತಸ್ಮಿನ್ ಬಾಢಂ ಭವಭಯಹರೇ ಭಾವಿತೀರ್ಥಾಧಿನಾಥೇ
ಸಾಕ್ಷಾದೇಷಾ ಸಹಜಸಮತಾ ಪ್ರಾಸ್ತರಾಗಾಭಿರಾಮೇ
..೨೧೨..
ಪ್ರಪಂಚಿತ = ದರ್ಶಾಯೇ ಗಯೇ; ವಿಸ್ತಾರಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ .

Page 259 of 388
PDF/HTML Page 286 of 415
single page version

(ಅರ್ಥಾತ್ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕಾರ್ಯಮೇಂ ನಿರನ್ತರ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯ ಹೀ ಮುಖ್ಯ ರಹತಾ ಹೈ ) ತೋ (ಐಸಾ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ
ಕಿ) ರಾಗಕೇ ನಾಶಕೇ ಕಾರಣ
ಅಭಿರಾಮ ಐಸೇ ಉಸ ಭವಭಯಹರ ಭಾವಿ ತೀರ್ಥಾಧಿನಾಥಕೋ ಯಹ
ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸಹಜ - ಸಮತಾ ಅವಶ್ಯ ಹೈ . ೨೧೨ .
ಗಾಥಾ : ೧೨೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಸ್ಯ ] ಜಿಸೇ [ರಾಗಃ ತು ] ರಾಗ ಯಾ [ದ್ವೇಷಃ ತು ]
ದ್ವೇಷ (ಉತ್ಪನ್ನ ನ ಹೋತಾ ಹುಆ) [ವಿಕೃತಿಂ ] ವಿಕೃತಿ [ನ ತು ಜನಯತಿ ] ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಕರತಾ,
[ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ [ಸಾಮಾಯಿಕಂ ] ಸಾಮಾಯಿಕ [ಸ್ಥಾಯಿ ] ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ [ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ] ಐಸಾ
ಕೇವಲೀಕೇ ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ ರಾಗದ್ವೇಷಕೇ ಅಭಾವಸೇ ಅಪರಿಸ್ಪಂದರೂಪತಾ ಹೋತೀ ಹೈ ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
ಪಾಪರೂಪೀ ಅಟವೀಕೋ ಜಲಾನೇಮೇಂ ಅಗ್ನಿ ಸಮಾನ ಐಸೇ ಜಿಸ ಪರಮವೀತರಾಗ ಸಂಯಮೀಕೋ ರಾಗ
ಯಾ ದ್ವೇಷ ವಿಕೃತಿ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಉಸ ಮಹಾ ಆನನ್ದಕೇ ಅಭಿಲಾಷೀ ಜೀವಕೋಕಿ
ಜಸ್ಸ ರಾಗೋ ದು ದೋಸೋ ದು ವಿಗಡಿಂ ಣ ಜಣೇಇ ದು .
ತಸ್ಸ ಸಾಮಾಇಗಂ ಠಾಇ ಇದಿ ಕೇವಲಿಸಾಸಣೇ ..೧೨೮..
ಯಸ್ಯ ರಾಗಸ್ತು ದ್ವೇಷಸ್ತು ವಿಕೃತಿಂ ನ ಜನಯತಿ ತು .
ತಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ..೧೨೮..
ಇಹ ಹಿ ರಾಗದ್ವೇಷಾಭಾವಾದಪರಿಸ್ಪಂದರೂಪತ್ವಂ ಭವತೀತ್ಯುಕ್ತ ಮ್ .
ಯಸ್ಯ ಪರಮವೀತರಾಗಸಂಯಮಿನಃ ಪಾಪಾಟವೀಪಾವಕಸ್ಯ ರಾಗೋ ವಾ ದ್ವೇಷೋ ವಾ ವಿಕೃತಿಂ
ನಾವತರತಿ, ತಸ್ಯ ಮಹಾನನ್ದಾಭಿಲಾಷಿಣಃ ಜೀವಸ್ಯ ಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪ್ರಸರವರ್ಜಿತಗಾತ್ರಮಾತ್ರ-
ಅಭಿರಾಮ = ಮನೋಹರ; ಸುನ್ದರ . (ಭವಭಯಕೇ ಹರನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಇಸ ಭಾವಿ ತೀರ್ಥಙ್ಕರನೇ ರಾಗಕಾ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೋನೇಸೇ
ವಹ ಮನೋಹರ ಹೈ .)
ಅಪರಿಸ್ಪಂದರೂಪತಾ = ಅಕಂಪತಾ; ಅಕ್ಷುಬ್ಧತಾ; ಸಮತಾ .
ವಿಕೃತಿ = ವಿಕಾರ; ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಪರಿಣತಿಸೇ ವಿರುದ್ಧ ಪರಿಣತಿ . [ಪರಮವೀತರಾಗಸಂಯಮೀಕೋ ಸಮತಾಸ್ವಭಾವೀ
ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಕಾ ದೃಢ ಆಶ್ರಯ ಹೋನೇಸೇ ವಿಕೃತಿಭೂತ (ವಿಭಾವಭೂತ) ವಿಷಮತಾ (ರಾಗದ್ವೇಷಪರಿಣತಿ) ನಹೀಂ ಹೋತೀ, ಪರನ್ತು
ಪ್ರಕೃತಿಭೂತ (ಸ್ವಭಾವಭೂತ) ಸಮತಾಪರಿಣಾಮ ಹೋತಾ ಹೈ
. ]
ನಹಿಂ ರಾಗ ಅಥವಾ ದ್ವೇಷಸೇ ಜೋ ಸಂಯಮೀ ವಿಕೃತಿ ಲಹೇ .
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಾಮಾಯಿಕ ಹೈ ಉಸೇ, ಯೋಂ ಕೇವಲೀಶಾಸನ ಕಹೇ ..೧೨೮..

Page 260 of 388
PDF/HTML Page 287 of 415
single page version

ಜಿಸೇ ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ಫೈ ಲಾವ ರಹಿತ ದೇಹಮಾತ್ರ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ ಉಸೇಸಾಮಾಯಿಕ ನಾಮಕಾ ವ್ರತ
ಶಾಶ್ವತ ಹೈ ಐಸಾ ಕೇವಲಿಯೋಂಕೇ ಶಾಸನಮೇಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೨೮ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜಿಸನೇ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ದ್ವಾರಾ ಪಾಪಸಮೂಹರೂಪೀ ಘೋರ ಅಂಧಕಾರಕಾ ನಾಶ
ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸಾ ಸಹಜ ಪರಮಾನನ್ದರೂಪೀ ಅಮೃತಕಾ ಪೂರ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜ್ಞಾನಾನನ್ದಸ್ವಭಾವೀ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವ)
ಜಹಾಂ ನಿಕಟ ಹೈ, ವಹಾಂ ವೇ ರಾಗದ್ವೇಷ ವಿಕೃತಿ ಕರನೇಮೇಂ ಸಮರ್ಥ ನಹೀಂ ಹೀ ಹೈ
. ಉಸ ನಿತ್ಯ
(ಶಾಶ್ವತ) ಸಮರಸಮಯ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ವಿಧಿ ಕ್ಯಾ ಔರ ನಿಷೇಧ ಕ್ಯಾ ? (ಸಮರಸಸ್ವಭಾವೀ
ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ‘ಯಹ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ ಔರ ಯಹ ಛೋಡನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ’ ಐಸೇ ವಿಧಿನಿಷೇಧಕೇ
ವಿಕಲ್ಪರೂಪ ಸ್ವಭಾವ ನ ಹೋನೇಸೇ ಉಸ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕಾ ದೃಢತಾಸೇ ಆಲಮ್ಬನ ಲೇನೇವಾಲೇ ಮುನಿಕೋ
ಸ್ವಭಾವಪರಿಣಮನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಸಮರಸರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ವಿಧಿನಿಷೇಧಕೇ
ವಿಕಲ್ಪರೂಪ
ರಾಗದ್ವೇಷರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ನಹೀಂ ಹೋತೇ .) .೨೧೩.
ಪರಿಗ್ರಹಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕನಾಮವ್ರತಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಭವತೀತಿ ಕೇವಲಿನಾಂ ಶಾಸನೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ಭವತೀತಿ .
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ರಾಗದ್ವೇಷೌ ವಿಕೃತಿಮಿಹ ತೌ ನೈವ ಕರ್ತುಂ ಸಮರ್ಥೌ
ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿಃಪ್ರಹತದುರಿತಾನೀಕಘೋರಾನ್ಧಕಾರೇ
.
ಆರಾತೀಯೇ ಸಹಜಪರಮಾನನ್ದಪೀಯೂಷಪೂರೇ
ತಸ್ಮಿನ್ನಿತ್ಯೇ ಸಮರಸಮಯೇ ಕೋ ವಿಧಿಃ ಕೋ ನಿಷೇಧಃ
..೨೧೩..
ಜೋ ದು ಅಟ್ಟಂ ಚ ರುದ್ದಂ ಚ ಝಾಣಂ ವಜ್ಜೇದಿ ಣಿಚ್ಚಸೋ .
ತಸ್ಸ ಸಾಮಾಇಗಂ ಠಾಇ ಇದಿ ಕೇವಲಿಸಾಸಣೇ ..೧೨೯..
ರೇ ! ಆರ್ತ್ತ - ರೌದ್ರ ದುಧ್ಯಾನಕಾ ನಿತ ಹೀ ಜಿಸೇ ವರ್ಜನ ರಹೇ .
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಾಮಾಯಿಕ ಹೈ ಉಸೇ, ಯೋಂ ಕೇವಲೀಶಾಸನ ಕಹೇ ..೧೨೯..

Page 261 of 388
PDF/HTML Page 288 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೨೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ತು ] ಜೋ [ಆರ್ತ್ತಂ ] ಆರ್ತ [ಚ ] ಔರ
[ರೌದ್ರಂ ಚ ] ರೌದ್ರ [ಧ್ಯಾನಂ ] ಧ್ಯಾನಕೋ [ನಿತ್ಯಶಃ ] ನಿತ್ಯ [ವರ್ಜಯತಿ ] ವರ್ಜತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ]
ಉಸೇ [ಸಾಮಾಯಿಕಂ ] ಸಾಮಾಯಿಕ [ಸ್ಥಾಯಿ ] ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ [ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ] ಐಸಾ
ಕೇವಲೀಕೇ ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಆರ್ತ ಔರ ರೌದ್ರ ಧ್ಯಾನಕೇ ಪರಿತ್ಯಾಗ ದ್ವಾರಾ ಸನಾತನ (ಶಾಶ್ವತ)
ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ನಿತ್ಯ - ನಿರಂಜನ ನಿಜ ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಕೇ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ನಿಯತ (ನಿಯಮಸೇ ಸ್ಥಿತ) ಶುದ್ಧ -
ನಿಶ್ಚಯ - ಪರಮ - ವೀತರಾಗ - ಸುಖಾಮೃತಕೇ ಪಾನಮೇಂ ಪರಾಯಣ ಐಸಾ ಜೋ ಜೀವ ತಿರ್ಯಂಚಯೋನಿ, ಪ್ರೇತವಾಸ ಔರ
ನಾರಕಾದಿಗತಿಕೀ ಯೋಗ್ಯತಾಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಆರ್ತ ಔರ ರೌದ್ರ ದೋ ಧ್ಯಾನೋಂಕೋ ನಿತ್ಯ ಛೋಡತಾ ಹೈ, ಉಸೇ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕೇವಲದರ್ಶನಸಿದ್ಧ (
ಕೇವಲದರ್ಶನಸೇ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ) ಶಾಶ್ವತ ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತ
ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೨೯ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಜೋ ಮುನಿ ಆರ್ತ ಔರ ರೌದ್ರ ನಾಮಕೇ ದೋ ಧ್ಯಾನೋಂಕೋ
ನಿತ್ಯ ಛೋಡತಾ ಹೈ ಉಸೇ ಜಿನಶಾಸನಸಿದ್ಧ (ಜಿನಶಾಸನಸೇ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ) ಅಣುವ್ರತರೂಪ
ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತ ಹೈ .೨೧೪.
ಯಸ್ತ್ವಾರ್ತ್ತಂ ಚ ರೌದ್ರಂ ಚ ಧ್ಯಾನಂ ವರ್ಜಯತಿ ನಿತ್ಯಶಃ .
ತಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ..೧೨೯..
ಆರ್ತರೌದ್ರಧ್ಯಾನಪರಿತ್ಯಾಗಾತ್ ಸನಾತನಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಯಸ್ತು ನಿತ್ಯನಿರಂಜನನಿಜಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ವರೂಪನಿಯತಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಪರಮವೀತರಾಗಸುಖಾಮೃತ-
ಪಾನಪರಾಯಣೋ ಜೀವಃ ತಿರ್ಯಗ್ಯೋನಿಪ್ರೇತಾವಾಸನಾರಕಾದಿಗತಿಪ್ರಾಯೋಗ್ಯತಾನಿಮಿತ್ತಮ್ ಆರ್ತರೌದ್ರಧ್ಯಾನದ್ವಯಂ
ನಿತ್ಯಶಃ ಸಂತ್ಯಜತಿ, ತಸ್ಯ ಖಲು ಕೇವಲದರ್ಶನಸಿದ್ಧಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತಂ ಭವತೀತಿ
.
(ಆರ್ಯಾ)
ಇತಿ ಜಿನಶಾಸನಸಿದ್ಧಂ ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತಮಣುವ್ರತಂ ಭವತಿ .
ಯಸ್ತ್ಯಜತಿ ಮುನಿರ್ನಿತ್ಯಂ ಧ್ಯಾನದ್ವಯಮಾರ್ತರೌದ್ರಾಖ್ಯಮ್ ..೨೧೪..

Page 262 of 388
PDF/HTML Page 289 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೩೦ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ತು ] ಜೋ [ಪುಣ್ಯಂ ಚ ] ಪುಣ್ಯ ತಥಾ [ಪಾಪಂ ಭಾವಂ
ಚ ] ಪಾಪರೂಪ ಭಾವಕೋ [ನಿತ್ಯಶಃ ] ನಿತ್ಯ [ವರ್ಜಯತಿ ] ವರ್ಜತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ [ಸಾಮಾಯಿಕಂ ]
ಸಾಮಾಯಿಕ [ಸ್ಥಾಯೀ ] ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ [ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ] ಐಸಾ ಕೇವಲೀಕೇ ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಶುಭಾಶುಭ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಸುಕೃತದುಷ್ಕೃತರೂಪ ಕರ್ಮಕೇ
ಸಂನ್ಯಾಸಕೀ ವಿಧಿಕಾ (ಶುಭಾಶುಭ ಕರ್ಮಕೇ ತ್ಯಾಗಕೀ ರೀತಿಕಾ) ಕಥನ ಹೈ .
ಬಾಹ್ಯ - ಅಭ್ಯಂತರ ಪರಿತ್ಯಾಗರೂಪ ಲಕ್ಷಣಸೇ ಲಕ್ಷಿತ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರೋಂಕಾ
ಚರಣಕಮಲಪ್ರಕ್ಷಾಲನ, ಚರಣಕಮಲಸಂವಾಹನ ಆದಿ ವೈಯಾವೃತ್ಯ ಕರನೇಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೀ
ಶುಭಪರಿಣತಿವಿಶೇಷಸೇ (ವಿಶಿಷ್ಟ ಶುಭ ಪರಿಣತಿಸೇ) ಉಪಾರ್ಜಿತ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮಕೋ ತಥಾ ಹಿಂಸಾ, ಅಸತ್ಯ,
ಚೌರ್ಯ, ಅಬ್ರಹ್ಮ ಔರ ಪರಿಗ್ರಹಕೇ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಅಶುಭಕರ್ಮಕೋ, ವೇ ದೋನೋಂ ಕರ್ಮ
ಸಂಸಾರರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕೇ
ವಿಲಾಸವಿಭ್ರಮಕಾ ಜನ್ಮಭೂಮಿಸ್ಥಾನ ಹೋನೇಸೇ, ಜೋ ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯರೂಪೀ ಮಹಲಕೇ
ಶಿಖರಕಾ ಶಿಖಾಮಣಿ (ಜೋ ಪರಮ ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯವನ್ತ ಮುನಿ) ಛೋಡತಾ ಹೈ, ಉಸೇ ನಿತ್ಯ
ಕೇವಲೀಮತಸಿದ್ಧ (ಕೇವಲಿಯೋಂಕೇ ಮತಮೇಂ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ) ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತ ಹೈ .
ಜೋ ದು ಪುಣ್ಣಂ ಚ ಪಾವಂ ಚ ಭಾವಂ ವಜ್ಜೇದಿ ಣಿಚ್ಚಸೋ .
ತಸ್ಸ ಸಾಮಾಇಗಂ ಠಾಇ ಇದಿ ಕೇವಲಿಸಾಸಣೇ ..೧೩೦..
ಯಸ್ತು ಪುಣ್ಯಂ ಚ ಪಾಪಂ ಚ ಭಾವಂ ವರ್ಜಯತಿ ನಿತ್ಯಶಃ .
ತಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ..೧೩೦..
ಶುಭಾಶುಭಪರಿಣಾಮಸಮುಪಜನಿತಸುಕೃತದುರಿತಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸವಿಧಾನಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಪರಿತ್ಯಾಗಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಾನಾಂ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಾಣಾಂ ಚರಣನಲಿನಕ್ಷಾಲನ-
ಸಂವಾಹನಾದಿವೈಯಾವೃತ್ಯಕರಣಜನಿತಶುಭಪರಿಣತಿವಿಶೇಷಸಮುಪಾರ್ಜಿತಂ ಪುಣ್ಯಕರ್ಮ, ಹಿಂಸಾನೃತಸ್ತೇಯಾಬ್ರಹ್ಮ-
ಪರಿಗ್ರಹಪರಿಣಾಮಸಂಜಾತಮಶುಭಕರ್ಮ, ಯಃ ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಪ್ರಾಸಾದಶಿಖರಶಿಖಾಮಣಿಃ ಸಂಸೃತಿಪುರಂಧ್ರಿಕಾ-
ವಿಲಾಸವಿಭ್ರಮಜನ್ಮಭೂಮಿಸ್ಥಾನಂ ತತ್ಕರ್ಮದ್ವಯಮಿತಿ ತ್ಯಜತಿ, ತಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ಕೇವಲಿಮತಸಿದ್ಧಂ
ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತಂ ಭವತೀತಿ
.
ಚರಣಕಮಲಸಂವಾಹನ = ಪಾಂವ ದಬಾನಾ; ಪಗಚಂಪೀ ಕರನಾ .
ವಿಲಾಸವಿಭ್ರಮ = ವಿಲಾಸಯುಕ್ತ ಹಾವಭಾವ; ಕ್ರೀಡಾ .
ಜೋ ಪುಣ್ಯ - ಪಾಪ ವಿಭಾವಭಾವೋಂಕಾ ಸದಾ ವರ್ಜನ ಕರೇ .
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಮಾಯಿಕ ಹೈ ಉಸೇ, ಯೋಂ ಕೇವಲೀಶಾಸನ ಕಹೇ ..೧೩೦..

Page 263 of 388
PDF/HTML Page 290 of 415
single page version

[ಅಬ ಇಸ ೧೩೦ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ತೀನ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಜೀವ ಸಂಸಾರಕೇ ಮೂಲಭೂತ ಸರ್ವ ಪುಣ್ಯಪಾಪಕೋ ಛೋಡಕರ,
ನಿತ್ಯಾನನ್ದಮಯ, ಸಹಜ, ಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯರೂಪ ಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ; ವಹ ಶುದ್ಧ
ಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಮೇಂ ಸದಾ ವಿಹರತಾ ಹೈ ಔರ ಫಿ ರ ತ್ರಿಭುವನಜನೋಂಸೇ (ತೀನ ಲೋಕಕೇ ಜೀವೋಂಸೇ) ಅತ್ಯನ್ತ
ಪೂಜಿತ ಐಸಾ ಜಿನ ಹೋತಾ ಹೈ
.೨೧೫.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಯಹ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧ ಜ್ಞಾನ ಪಾಪಪುಣ್ಯರೂಪೀ ವನಕೋ ಜಲಾನೇವಾಲೀ ಅಗ್ನಿ ಹೈ,
ಮಹಾಮೋಹಾಂಧಕಾರನಾಶಕ ಅತಿಪ್ರಬಲ ತೇಜಮಯ ಹೈ, ವಿಮುಕ್ತಿಕಾ ಮೂಲ ಹೈ ಔರ ನಿರುಪಧಿ ಮಹಾ
ಆನನ್ದಸುಖಕಾ ದಾಯಕ ಹೈ . ಭವಭವಕಾ ಧ್ವಂಸ ಕರನೇಮೇಂ ನಿಪುಣ ಐಸೇ ಇಸ ಜ್ಞಾನಕೋ ಮೈಂ ನಿತ್ಯ ಪೂಜತಾ
ಹೂಂ .೨೧೬.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಯಹ ಜೀವ ಅಘಸಮೂಹಕೇ ವಶ ಸಂಸೃತಿವಧೂಕಾ ಪತಿಪನಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಶುಭಾಶುಭ ಕರ್ಮೋಂಕೇ ವಶ ಸಂಸಾರರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕಾ ಪತಿ ಬನಕರ) ಕಾಮಜನಿತ ಸುಖಕೇ ಲಿಯೇ
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಂ ಸುಕೃತದುರಿತಂ ಸಂಸೃತೇರ್ಮೂಲಭೂತಂ
ನಿತ್ಯಾನಂದಂ ವ್ರಜತಿ ಸಹಜಂ ಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯರೂಪಮ್
.
ತಸ್ಮಿನ್ ಸದ್ದೃಗ್ ವಿಹರತಿ ಸದಾ ಶುದ್ಧಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯೇ
ಪಶ್ಚಾದುಚ್ಚೈಃ ತ್ರಿಭುವನಜನೈರರ್ಚಿತಃ ಸನ್ ಜಿನಃ ಸ್ಯಾತ..೨೧೫..
(ಶಿಖರಿಣೀ)
ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧಂ ಜ್ಞಾನಂ ದುರಘಸುಕೃತಾರಣ್ಯದಹನಂ
ಮಹಾಮೋಹಧ್ವಾನ್ತಪ್ರಬಲತರತೇಜೋಮಯಮಿದಮ್
.
ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೇರ್ಮೂಲಂ ನಿರುಪಧಿಮಹಾನಂದಸುಖದಂ
ಯಜಾಮ್ಯೇತನ್ನಿತ್ಯಂ ಭವಪರಿಭವಧ್ವಂಸನಿಪುಣಮ್
..೨೧೬..
(ಶಿಖರಿಣೀ)
ಅಯಂ ಜೀವೋ ಜೀವತ್ಯಘಕುಲವಶಾತ್ ಸಂಸೃತಿವಧೂ-
ಧವತ್ವಂ ಸಂಪ್ರಾಪ್ಯ ಸ್ಮರಜನಿತಸೌಖ್ಯಾಕುಲಮತಿಃ .
ಕ್ವಚಿದ್ ಭವ್ಯತ್ವೇನ ವ್ರಜತಿ ತರಸಾ ನಿರ್ವೃತಿಸುಖಂ
ತದೇಕಂ ಸಂತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಪುನರಪಿ ಸ ಸಿದ್ಧೋ ನ ಚಲತಿ
..೨೧೭..
ನಿರುಪಧಿ = ಛಲರಹಿತ; ಸಚ್ಚೇ; ವಾಸ್ತವಿಕ .

Page 264 of 388
PDF/HTML Page 291 of 415
single page version

ಆಕುಲ ಮತಿವಾಲಾ ಹೋಕರ ಜೀ ರಹಾ ಹೈ . ಕಭೀ ಭವ್ಯತ್ವ ದ್ವಾರಾ ಶೀಘ್ರ ಮುಕ್ತಿಸುಖಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ
ಹೈ, ಉಸಕೇ ಪಶ್ಚಾತ್ ಫಿ ರ ಉಸ ಏಕಕೋ ಛೋಡಕರ ವಹ ಸಿದ್ಧ ಚಲಿತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಏಕ
ಮುಕ್ತಿಸುಖ ಹೀ ಐಸಾ ಅನನ್ಯ, ಅನುಪಮ ತಥಾ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಹೈ ಕಿ ಉಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಉಸಮೇಂ ಆತ್ಮಾ
ಸದಾಕಾಲ ತೃಪ್ತ
- ತೃಪ್ತ ರಹತಾ ಹೈ, ಉಸಮೇಂಸೇ ಕಭೀ ಚ್ಯುತ ಹೋಕರ ಅನ್ಯ ಸುಖ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಆಕುಲ
ನಹೀಂ ಹೋತಾ) .೨೧೭.
ಗಾಥಾ : ೧೩೧-೧೩೨ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ತು ] ಜೋ [ಹಾಸ್ಯಂ ] ಹಾಸ್ಯ, [ರತಿಂ ]
ರತಿ, [ಶೋಕಂ ] ಶೋಕ ಔರ [ಅರತಿಂ ] ಅರತಿಕೋ [ನಿತ್ಯಶಃ ] ನಿತ್ಯ [ವರ್ಜಯತಿ ] ವರ್ಜತಾ ಹೈ,
[ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ [ಸಾಮಾಯಿಕಂ ] ಸಾಮಾಯಿಕ [ಸ್ಥಾಯಿ ] ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ [ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ] ಐಸಾ
ಕೇವಲೀಕೇ ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ
.
[ಯಃ ] ಜೋ [ಜುಗುಪ್ಸಾಂ ] ಜುಗುಪ್ಸಾ [ಭಯಂ ] ಭಯ ಔರ [ಸರ್ವಂ ವೇದಂ ] ಸರ್ವ ವೇದಕೋ
[ನಿತ್ಯಶಃ ] ನಿತ್ಯ [ವರ್ಜಯತಿ ] ವರ್ಜತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ [ಸಾಮಾಯಿಕಂ ] ಸಾಮಾಯಿಕ
[ಸ್ಥಾಯಿ ] ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ [ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ] ಐಸಾ ಕೇವಲೀಕೇ ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಜೋ ದು ಹಸ್ಸಂ ರಈ ಸೋಗಂ ಅರತಿಂ ವಜ್ಜೇದಿ ಣಿಚ್ಚಸೋ .
ತಸ್ಸ ಸಾಮಾಇಗಂ ಠಾಇ ಇದಿ ಕೇವಲಿಸಾಸಣೇ ..೧೩೧..
ಜೋ ದುಗಂಛಾ ಭಯಂ ವೇದಂ ಸವ್ವಂ ವಜ್ಜೇದಿ ಣಿಚ್ಚಸೋ .
ತಸ್ಸ ಸಾಮಾಇಗಂ ಠಾಇ ಇದಿ ಕೇವಲಿಸಾಸಣೇ ..೧೩೨..
ಯಸ್ತು ಹಾಸ್ಯಂ ರತಿಂ ಶೋಕಂ ಅರತಿಂ ವರ್ಜಯತಿ ನಿತ್ಯಶಃ .
ತಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ..೧೩೧..
ಯಃ ಜುಗುಪ್ಸಾಂ ಭಯಂ ವೇದಂ ಸರ್ವಂ ವರ್ಜಯತಿ ನಿತ್ಯಶಃ .
ತಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ..೧೩೨..
ಜೋ ನಿತ್ಯ ವರ್ಜೇ ಹಾಸ್ಯ, ಅರು ರತಿ, ಅರತಿ, ಶೋಕವಿರತ ರಹೇ .
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಮಾಯಿಕ ಹೈ ಉಸೇ, ಯೋಂ ಕೇವಲೀಶಾಸನ ಕಹೇ ..೧೩೧..
ಜೋ ನಿತ್ಯ ವರ್ಜೇ ಭಯ ಜುಗುಪ್ಸಾ, ಸರ್ವ ವೇದ ಸಮೂಹ ರೇ .
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಮಾಯಿಕ ಹೈ ಉಸೇ, ಯೋಂ ಕೇವಲೀಶಾಸನ ಕಹೇ ..೧೩೨..

Page 265 of 388
PDF/HTML Page 292 of 415
single page version

ಟೀಕಾ :ಯಹ, ನೌ ನೋಕಷಾಯಕೀ ವಿಜಯ ದ್ವಾರಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇವಾಲೇ ಸಾಮಾಯಿಕಚಾರಿತ್ರಕೇ
ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಮೋಹನೀಯಕರ್ಮಜನಿತ ಸ್ತ್ರೀವೇದ, ಪುರುಷವೇದ, ನಪುಂಸಕವೇದ, ಹಾಸ್ಯ, ರತಿ, ಅರತಿ, ಶೋಕ, ಭಯ
ಔರ ಜುಗುಪ್ಸಾ ನಾಮಕೇ ನೌ ನೋಕಷಾಯಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಕಲಂಕಪಂಕಸ್ವರೂಪ (ಮಲ-ಕೀಚಡಸ್ವರೂಪ)
ಸಮಸ್ತ ವಿಕಾರಸಮೂಹಕೋ ಪರಮ ಸಮಾಧಿಕೇ ಬಲಸೇ ಜೋ ನಿಶ್ಚಯರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ಪರಮ ತಪೋಧನ
ಛೋಡತಾ ಹೈ, ಉಸೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕೇವಲೀಭಟ್ಟಾರಕಕೇ ಶಾಸನಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಪರಮ ಸಾಮಾಯಿಕ ನಾಮಕಾ
ವ್ರತ ಶಾಶ್ವತರೂಪ ಹೈ ಐಸಾ ಇನ ದೋ ಸೂತ್ರೋಂಸೇ ಕಹಾ ಹೈ
.
[ಅಬ ಇನ ೧೩೧೧೩೨ವೀಂ ಗಾಥಾಓಂಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ
ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಸಂಸಾರಸ್ತ್ರೀಜನಿತ ಸುಖದುಃಖಾವಲಿಕಾ ಕರನೇವಾಲಾ ನೌ
ಕಷಾಯಾತ್ಮಕ ಯಹ ಸಬ (ನೌ ನೋಕಷಾಯಸ್ವರೂಪ ಸರ್ವ ವಿಕಾರ) ಮೈಂ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಪ್ರಮೋದಸೇ ಛೋಡತಾ
ಹೂಂಕಿ ಜೋ ನೌ ನೋಕಷಾಯಾತ್ಮಕ ವಿಕಾರ ಮಹಾಮೋಹಾಂಧ ಜೀವೋಂಕೋ ನಿರನ್ತರ ಸುಲಭ ಹೈ ತಥಾ
ನಿರನ್ತರ ಆನನ್ದಿತ ಮನವಾಲೇ ಸಮಾಧಿನಿಷ್ಠ (ಸಮಾಧಿಮೇಂ ಲೀನ) ಜೀವೋಂಕೋ ಅತಿ ದುರ್ಲಭ ಹೈ .೨೧೮.
ನವನೋಕಷಾಯವಿಜಯೇನ ಸಮಾಸಾದಿತಸಾಮಾಯಿಕಚಾರಿತ್ರಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಮೋಹನೀಯಕರ್ಮಸಮುಪಜನಿತಸ್ತ್ರೀಪುಂನಪುಂಸಕವೇದಹಾಸ್ಯರತ್ಯರತಿಶೋಕಭಯಜುಗುಪ್ಸಾಭಿಧಾನನವನೋಕಷಾಯ-
ಕಲಿತಕಲಂಕಪಂಕಾತ್ಮಕಸಮಸ್ತವಿಕಾರಜಾಲಕಂ ಪರಮಸಮಾಧಿಬಲೇನ ಯಸ್ತು ನಿಶ್ಚಯರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ-
ಪರಮತಪೋಧನಃ ಸಂತ್ಯಜತಿ, ತಸ್ಯ ಖಲು ಕೇವಲಿಭಟ್ಟಾರಕಶಾಸನಸಿದ್ಧಪರಮಸಾಮಾಯಿಕಾಭಿಧಾನವ್ರತಂ
ಶಾಶ್ವತರೂಪಮನೇನ ಸೂತ್ರದ್ವಯೇನ ಕಥಿತಂ ಭವತೀತಿ
.
(ಶಿಖರಿಣೀ)
ತ್ಯಜಾಮ್ಯೇತತ್ಸರ್ವಂ ನನು ನವಕಷಾಯಾತ್ಮಕಮಹಂ
ಮುದಾ ಸಂಸಾರಸ್ತ್ರೀಜನಿತಸುಖದುಃಖಾವಲಿಕರಮ್
.
ಮಹಾಮೋಹಾನ್ಧಾನಾಂ ಸತತಸುಲಭಂ ದುರ್ಲಭತರಂ
ಸಮಾಧೌ ನಿಷ್ಠಾನಾಮನವರತಮಾನನ್ದಮನಸಾಮ್
..೨೧೮..
ಸುಖದುಃಖಾವಲಿ = ಸುಖದುಃಖಕೀ ಆವಲಿ; ಸುಖದುಃಖಕೀ ಪಂಕ್ತಿಶ್ರೇಣೀ . (ನೌ ನೋಕಷಾಯಾತ್ಮಕ ವಿಕಾರ ಸಂಸಾರರೂಪೀ
ಸ್ತ್ರೀಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಸುಖದುಃಖಕೀ ಶ್ರೇಣೀಕಾ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ .)

Page 266 of 388
PDF/HTML Page 293 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೩೩ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ತು ] ಜೋ [ಧರ್ಮಂ ಚ ] ಧರ್ಮಧ್ಯಾನ [ಶುಕ್ಲಂ ಚ
ಧ್ಯಾನಂ ] ಔರ ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಕೋ [ನಿತ್ಯಶಃ ] ನಿತ್ಯ [ಧ್ಯಾಯತಿ ] ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ
[ಸಾಮಾಯಿಕಂ ] ಸಾಮಾಯಿಕ [ಸ್ಥಾಯಿ ] ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ [ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ] ಐಸಾ ಕೇವಲೀಕೇ
ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಪರಮ - ಸಮಾಧಿ ಅಧಿಕಾರಕೇ ಉಪಸಂಹಾರಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಜೋ ಸಕಲವಿಮಲ ಕೇವಲಜ್ಞಾನದರ್ಶನಕಾ ಲೋಲುಪ (ಸರ್ವಥಾ ನಿರ್ಮಲ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಔರ
ಕೇವಲದರ್ಶನಕೀ ತೀವ್ರ ಅಭಿಲಾಷಾವಾಲಾಭಾವನಾವಾಲಾ) ಪರಮ ಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಿತ
ನಿಶ್ಚಯ - ಧರ್ಮಧ್ಯಾನ ದ್ವಾರಾ ಔರ ಸಮಸ್ತ ವಿಕಲ್ಪಜಾಲ ರಹಿತ ನಿಶ್ಚಯ - ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನ ದ್ವಾರಾ
ಸ್ವಾತ್ಮನಿಷ್ಠ (ನಿಜ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಲೀನ ಐಸೀ) ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಪರಮ ಸಮಾಧಿರೂಪ ಸಮ್ಪತ್ತಿಕೇ
ಕಾರಣಭೂತ ಐಸೇ ಉನ ಧರ್ಮ
- ಶುಕ್ಲ ಧ್ಯಾನೋಂ ದ್ವಾರಾ, ಅಖಣ್ಡ-ಅದ್ವೈತ - ಸಹಜ - ಚಿದ್ವಿಲಾಸಲಕ್ಷಣ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಅಖಣ್ಡ ಅದ್ವೈತ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಚೈತನ್ಯವಿಲಾಸ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೇ), ಅಕ್ಷಯ
ಆನನ್ದಸಾಗರಮೇಂ ಮಗ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ (ಡೂಬನೇವಾಲೇ), ಸಕಲ ಬಾಹ್ಯಕ್ರಿಯಾಸೇ ಪರಾಙ್ಮುಖ, ಶಾಶ್ವತರೂಪಸೇ
(ಸದಾ) ಅನ್ತಃಕ್ರಿಯಾಕೇ ಅಧಿಕರಣಭೂತ, ಸದಾಶಿವಸ್ವರೂಪ ಆತ್ಮಾಕೋ ನಿರನ್ತರ ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ, ಉಸೇ
ಜೋ ದು ಧಮ್ಮಂ ಚ ಸುಕ್ಕಂ ಚ ಝಾಣಂ ಝಾಏದಿ ಣಿಚ್ಚಸೋ .
ತಸ್ಸ ಸಾಮಾಇಗಂ ಠಾಇ ಇದಿ ಕೇವಲಿಸಾಸಣೇ ..೧೩೩..
ಯಸ್ತು ಧರ್ಮಂ ಚ ಶುಕ್ಲಂ ಚ ಧ್ಯಾನಂ ಧ್ಯಾಯತಿ ನಿತ್ಯಶಃ .
ತಸ್ಯ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಸ್ಥಾಯಿ ಇತಿ ಕೇವಲಿಶಾಸನೇ ..೧೩೩..
ಪರಮಸಮಾಧ್ಯಧಿಕಾರೋಪಸಂಹಾರೋಪನ್ಯಾಸೋಽಯಮ್ .
ಯಸ್ತು ಸಕಲವಿಮಲಕೇವಲಜ್ಞಾನದರ್ಶನಲೋಲುಪಃ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಃ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಯನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮ-
ಧ್ಯಾನೇನ ನಿಖಿಲವಿಕಲ್ಪಜಾಲನಿರ್ಮುಕ್ತ ನಿಶ್ಚಯಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನೇನ ಚ ಅನವರತಮಖಂಡಾದ್ವೈತಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸ-
ಲಕ್ಷಣಮಕ್ಷಯಾನನ್ದಾಮ್ಭೋಧಿಮಜ್ಜಂತಂ ಸಕಲಬಾಹ್ಯಕ್ರಿಯಾಪರಾಙ್ಮುಖಂ ಶಶ್ವದಂತಃಕ್ರಿಯಾಧಿಕರಣಂ ಸ್ವಾತ್ಮನಿಷ್ಠ-
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಪರಮಸಮಾಧಿಸಂಪತ್ತಿಕಾರಣಾಭ್ಯಾಂ ತಾಭ್ಯಾಂ ಧರ್ಮಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಾಭ್ಯಾಂ ಸದಾಶಿವಾತ್ಮಕಮಾತ್ಮಾನಂ
ಜೋ ನಿತ್ಯ ಉತ್ತಮ ಧರ್ಮಶುಕ್ಲ ಸುಧ್ಯಾನಮೇಂ ಹೀ ರತ ರಹೇ .
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಮಾಯಿಕ ಹೈ ಉಸೇ ಯೋಂ ಕೇವಲೀಶಾಸನ ಕಹೇ ..೧೩೩..

Page 267 of 388
PDF/HTML Page 294 of 415
single page version

ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜಿನೇಶ್ವರಕೇ ಶಾಸನಸೇ ನಿಷ್ಪನ್ನ ಹುಆ, ನಿತ್ಯಶುದ್ಧ, ತ್ರಿಗುಪ್ತಿ ದ್ವಾರಾ ಗುಪ್ತ ಐಸೀ ಪರಮ
ಸಮಾಧಿ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸಾ, ಶಾಶ್ವತ ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತ ಹೈ
.
[ಅಬ ಇಸ ಪರಮ - ಸಮಾಧಿ ಅಧಿಕಾರಕೀ ಅನ್ತಿಮ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ
ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಇಸ ಅನಘ (ನಿರ್ದೋಷ) ಪರಮಾನನ್ದಮಯ ತತ್ತ್ವಕೇ ಆಶ್ರಿತ ಧರ್ಮಧ್ಯಾನಮೇಂ
ಔರ ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಮೇಂ ಜಿಸಕೀ ಬುದ್ಧಿ ಪರಿಣಮಿತ ಹುಈ ಹೈ ಐಸಾ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ಜೀವ ಐಸೇ ಕಿಸೀ
ವಿಶಾಲ ತತ್ತ್ವಕೋ ಅತ್ಯನ್ತ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ ಕಿ ಜಿಸಮೇಂಸೇ (
ಜಿಸ ತತ್ತ್ವಮೇಂಸೇ) ಮಹಾ ದುಃಖಸಮೂಹ
ನಷ್ಟ ಹುಆ ಹೈ ಔರ ಜೋ (ತತ್ತ್ವ) ಭೇದೋಂಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜೀವೋಂಕೋ ವಚನ ತಥಾ ಮನಕೇ ಮಾರ್ಗಸೇ
ದೂರ ಹೈ
.೨೧೯.
ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಸುಕವಿಜನರೂಪೀ ಕಮಲೋಂಕೇ ಲಿಯೇ ಜೋ ಸೂರ್ಯ ಸಮಾನ ಹೈಂ ಔರ ಪಾಂಚ ಇಂದ್ರಿಯೋಂಕೇ
ಫೈ ಲಾವ ರಹಿತ ದೇಹಮಾತ್ರ ಜಿನ್ಹೇಂ ಪರಿಗ್ರಹ ಥಾ ಐಸೇ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ದ್ವಾರಾ ರಚಿತ ನಿಯಮಸಾರಕೀ
ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ ಶ್ರೀ ನಿಯಮಸಾರ
ಪರಮಾಗಮಕೀ ನಿರ್ಗ್ರಂಥ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವವಿರಚಿತ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕೀ ಟೀಕಾಮೇಂ)
ಪರಮ-ಸಮಾಧಿ ಅಧಿಕಾರ ನಾಮಕಾ ನವವಾಂ ಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ .
ಧ್ಯಾಯತಿ ಹಿ ತಸ್ಯ ಖಲು ಜಿನೇಶ್ವರಶಾಸನನಿಷ್ಪನ್ನಂ ನಿತ್ಯಂ ಶುದ್ಧಂ ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತಪರಮಸಮಾಧಿಲಕ್ಷಣಂ ಶಾಶ್ವತಂ
ಸಾಮಾಯಿಕವ್ರತಂ ಭವತೀತಿ
.
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನೇ ಪರಿಣತಮತಿಃ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಾ
ಧರ್ಮಧ್ಯಾನೇಪ್ಯನಘಪರಮಾನನ್ದತತ್ತ್ವಾಶ್ರಿತೇಽಸ್ಮಿನ್
.
ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯುಚ್ಚೈರಪಗತಮಹದ್ದುಃಖಜಾಲಂ ವಿಶಾಲಂ
ಭೇದಾಭಾವಾತ
್ ಕಿಮಪಿ ಭವಿನಾಂ ವಾಙ್ಮನೋಮಾರ್ಗದೂರಮ್ ..೨೧೯..
ಇತಿ ಸುಕವಿಜನಪಯೋಜಮಿತ್ರಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪ್ರಸರವರ್ಜಿತಗಾತ್ರಮಾತ್ರಪರಿಗ್ರಹಶ್ರೀಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವವಿರಚಿತಾಯಾಂ
ನಿಯಮಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಂ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತೌ ಪರಮಸಮಾಧ್ಯಧಿಕಾರೋ ನವಮಃ ಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧಃ ..

Page 268 of 388
PDF/HTML Page 295 of 415
single page version

ಅಬ ಭಕ್ತಿ ಅಧಿಕಾರ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಗಾಥಾ : ೧೩೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ಶ್ರಾವಕಃ ಶ್ರಮಣಃ ] ಜೋ ಶ್ರಾವಕ ಅಥವಾ ಶ್ರಮಣ
[ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಜ್ಞಾನಚರಣೇಷು ] ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ, ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಔರ ಸಮ್ಯಕ್ಚಾರಿತ್ರಕೀ [ಭಕ್ತಿಂ ] ಭಕ್ತಿ
[ಕರೋತಿ ] ಕರತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ತು ] ಉಸೇ [ನಿರ್ವೃತ್ತಿಭಕ್ತಿಃ ಭವತಿ ] ನಿರ್ವೃತ್ತಿಭಕ್ತಿ (ನಿರ್ವಾಣಕೀ
ಭಕ್ತಿ) ಹೈ [ಇತಿ ] ಐಸಾ [ಜಿನೈಃ ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಮ್ ] ಜಿನೋಂನೇ ಕಹಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ರತ್ನತ್ರಯಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಚತುರ್ಗತಿ ಸಂಸಾರಮೇಂ ಪರಿಭ್ರಮಣಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ತೀವ್ರ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಕರ್ಮಕೀ ಪ್ರಕೃತಿಸೇ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ
೧೦
ಪರಮ-ಭಕ್ತಿ ಅಧಿಕಾರ
ಅಥ ಸಂಪ್ರತಿ ಹಿ ಭಕ್ತ್ಯಧಿಕಾರ ಉಚ್ಯತೇ .
ಸಮ್ಮತ್ತಣಾಣಚರಣೇ ಜೋ ಭತ್ತಿಂ ಕುಣಇ ಸಾವಗೋ ಸಮಣೋ .
ತಸ್ಸ ದು ಣಿವ್ವುದಿಭತ್ತೀ ಹೋದಿ ತ್ತಿ ಜಿಣೇಹಿ ಪಣ್ಣತ್ತಂ ..೧೩೪..
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಜ್ಞಾನಚರಣೇಷು ಯೋ ಭಕ್ತಿಂ ಕರೋತಿ ಶ್ರಾವಕಃ ಶ್ರಮಣಃ .
ತಸ್ಯ ತು ನಿರ್ವೃತಿಭಕ್ತಿ ರ್ಭವತೀತಿ ಜಿನೈಃ ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಮ್ ..೧೩೪..
ರತ್ನತ್ರಯಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಚತುರ್ಗತಿಸಂಸಾರಪರಿಭ್ರಮಣಕಾರಣತೀವ್ರಮಿಥ್ಯಾತ್ವಕರ್ಮಪ್ರಕೃತಿಪ್ರತಿಪಕ್ಷನಿಜಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಮ್ಯಕ್ -
ಶ್ರದ್ಧಾನಾವಬೋಧಾಚರಣಾತ್ಮಕೇಷು ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣಾಮೇಷು ಭಜನಂ ಭಕ್ತಿ ರಾರಾಧನೇತ್ಯರ್ಥಃ . ಏಕಾದಶಪದೇಷು
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ-ಜ್ಞಾನ-ಚಾರಿತ್ರಕೀ ಶ್ರಾವಕ ಶ್ರಮಣ ಭಕ್ತಿ ಕರೇ .
ಉಸಕೋ ಕಹೇಂ ನಿರ್ವಾಣ - ಭಕ್ತಿ ಪರಮ ಜಿನವರ ದೇವ ರೇ ..೧೩೪..

Page 269 of 388
PDF/HTML Page 296 of 415
single page version

(ವಿರುದ್ಧ) ನಿಜ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸಮ್ಯಕ್ ಶ್ರದ್ಧಾನ - ಅವಬೋಧ - ಆಚರಣಸ್ವರೂಪಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯ -
ಪರಿಣಾಮೋಂಕಾ ಜೋ ಭಜನ ವಹ ಭಕ್ತಿ ಹೈ; ಆರಾಧನಾ ಐಸಾ ಉಸಕಾ ಅರ್ಥ ಹೈ . ಏಕಾದಶಪದೀ
ಶ್ರಾವಕೋಂಮೇಂ ಜಘನ್ಯ ಛಹ ಹೈಂ, ಮಧ್ಯಮ ತೀನ ಹೈಂ ತಥಾ ಉತ್ತಮ ದೋ ಹೈಂ .ಯಹ ಸಬ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಕೀ
ಭಕ್ತಿ ಕರತೇ ಹೈಂ . ತಥಾ ಭವಭಯಭೀರು, ಪರಮನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯವೃತ್ತಿವಾಲೇ (ಪರಮ ನಿಷ್ಕರ್ಮ ಪರಿಣತಿವಾಲೇ)
ಪರಮ ತಪೋಧನ ಭೀ (ಶುದ್ಧ) ರತ್ನತ್ರಯಕೀ ಭಕ್ತಿ ಕರತೇ ಹೈಂ . ಉನ ಪರಮ ಶ್ರಾವಕೋಂ ತಥಾ
ಪರಮ ತಪೋಧನೋಂಕೋ ಜಿನವರೋಂಕೀ ಕಹೀ ಹುಈ ನಿರ್ವಾಣಭಕ್ತಿಅಪುನರ್ಭವರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕೀ ಸೇವಾ
ವರ್ತತೀ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೩೪ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ
ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಜೀವ ಭವಭಯಕೇ ಹರನೇವಾಲೇ ಇಸ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಕೀ, ಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನಕೀ
ಔರ ಚಾರಿತ್ರಕೀ ಭವಛೇದಕ ಅತುಲ ಭಕ್ತಿ ನಿರನ್ತರ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹ ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದಿ ಸಮಸ್ತ ದುಷ್ಟ
ಪಾಪಸಮೂಹಸೇ ಮುಕ್ತ ಚಿತ್ತವಾಲಾ ಜೀವ
ಶ್ರಾವಕ ಹೋ ಅಥವಾ ಸಂಯಮೀ ಹೋನಿರನ್ತರ ಭಕ್ತ ಹೈ,
ಭಕ್ತ ಹೈ . .೨೨೦.
ಶ್ರಾವಕೇಷು ಜಘನ್ಯಾಃ ಷಟ್, ಮಧ್ಯಮಾಸ್ತ್ರಯಃ, ಉತ್ತಮೌ ದ್ವೌ ಚ, ಏತೇ ಸರ್ವೇ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಭಕ್ತಿಂ ಕುರ್ವನ್ತಿ .
ಅಥ ಭವಭಯಭೀರವಃ ಪರಮನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯವೃತ್ತಯಃ ಪರಮತಪೋಧನಾಶ್ಚ ರತ್ನತ್ರಯಭಕ್ತಿಂ ಕುರ್ವನ್ತಿ . ತೇಷಾಂ ಪರಮ-
ಶ್ರಾವಕಾಣಾಂ ಪರಮತಪೋಧನಾನಾಂ ಚ ಜಿನೋತ್ತಮೈಃ ಪ್ರಜ್ಞಪ್ತಾ ನಿರ್ವೃತಿಭಕ್ತಿ ರಪುನರ್ಭವಪುರಂಧ್ರಿಕಾಸೇವಾ ಭವತೀತಿ .
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವೇಽಸ್ಮಿನ್ ಭವಭಯಹರೇ ಶುದ್ಧಬೋಧೇ ಚರಿತ್ರೇ
ಭಕ್ತಿಂ ಕುರ್ಯಾದನಿಶಮತುಲಾಂ ಯೋ ಭವಚ್ಛೇದದಕ್ಷಾಮ್
.
ಕಾಮಕ್ರೋಧಾದ್ಯಖಿಲದುರಘವ್ರಾತನಿರ್ಮುಕ್ತ ಚೇತಾಃ
ಭಕ್ತೋ ಭಕ್ತೋ ಭವತಿ ಸತತಂ ಶ್ರಾವಕಃ ಸಂಯಮೀ ವಾ
..೨೨೦..
ಏಕಾದಶಪದೀ = ಜಿನಕೇ ಗ್ಯಾರಹ ಪದ (ಗುಣಾನುಸಾರ ಭೂಮಿಕಾಏಂ) ಹೈಂ ಐಸೇ . [ಶ್ರಾವಕೋಂಕೇ ನಿಮ್ನಾನುಸಾರ ಗ್ಯಾರಹ ಪದ
ಹೈಂ : (೧) ದರ್ಶನ, (೨) ವ್ರತ, (೩) ಸಾಮಾಯಿಕ, (೪) ಪ್ರೋಷಧೋಪವಾಸ, (೫) ಸಚಿತ್ತತ್ಯಾಗ, (೬) ರಾತ್ರಿಭೋಜನ-
ತ್ಯಾಗ, (೭) ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ, (೮) ಆರಮ್ಭತ್ಯಾಗ, (೯) ಪರಿಗ್ರಹತ್ಯಾಗ, (೧೦) ಅನುಮತಿತ್ಯಾಗ ಔರ (೧೧) ಉದ್ದಿಷ್ಟಾಹಾರ-
ತ್ಯಾಗ
. ಉನಮೇಂ ಛಠವೇಂ ಪದ ತಕ (ಛಠವೀಂ ಪ್ರತಿಮಾ ತಕ) ಜಘನ್ಯ ಶ್ರಾವಕ ಹೈಂ, ನೌವೇಂ ಪದ ತಕ ಮಧ್ಯಮ ಶ್ರಾವಕ
ಹೈಂ ಔರ ದಸವೇಂ ತಥಾ ಗ್ಯಾರಹವೇಂ ಪದ ಪರ ಹೋಂ ವೇ ಉತ್ತಮ ಶ್ರಾವಕ ಹೈಂ . ಯಹ ಸಬ ಪದ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಪೂರ್ವಕ, ಹಠ ರಹಿತ
ಸಹಜ ದಶಾಕೇ ಹೈಂ ಯಹ ಧ್ಯಾನಮೇಂ ರಖನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈಂ . ]

Page 270 of 388
PDF/HTML Page 297 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೩೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಃ ] ಜೋ ಜೀವ [ಮೋಕ್ಷಗತಪುರುಷಾಣಾಮ್ ] ಮೋಕ್ಷಗತ
ಪುರುಷೋಂಕಾ [ಗುಣಭೇದಂ ] ಗುಣಭೇದ [ಜ್ಞಾತ್ವಾ ] ಜಾನಕರ [ತೇಷಾಮ್ ಅಪಿ ] ಉನಕೀ ಭೀ
[ಪರಮಭಕ್ತಿಂ ] ಪರಮ ಭಕ್ತಿ [ಕರೋತಿ ] ಕರತಾ ಹೈ, [ವ್ಯವಹಾರನಯೇನ ] ಉಸ ಜೀವಕೋ
ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ [ಪರಿಕಥಿತಮ್ ] ನಿರ್ವಾಣಭಕ್ತಿ ಕಹೀ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ವ್ಯವಹಾರನಯಪ್ರಧಾನ ಸಿದ್ಧಭಕ್ತಿಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಜೋ ಪುರಾಣ ಪುರುಷ ಸಮಸ್ತಕರ್ಮಕ್ಷಯಕೇ ಉಪಾಯಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೀ ಅಭೇದ -
ಅನುಪಚಾರ - ರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತಿಸೇ ಸಮ್ಯಕ್ರೂಪಸೇ ಆರಾಧನಾ ಕರಕೇ ಸಿದ್ಧ ಹುಏ ಉನಕೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿ
ಶುದ್ಧ ಗುಣೋಂಕೇ ಭೇದಕೋ ಜಾನಕರ ನಿರ್ವಾಣಕೀ ಪರಮ್ಪರಾಹೇತುಭೂತ ಐಸೀ ಪರಮ ಭಕ್ತಿ ಜೋ ಆಸನ್ನಭವ್ಯ
ಜೀವ ಕರತಾ ಹೈ, ಉಸ ಮುಮುಕ್ಷುಕೋ ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ನಿರ್ವಾಣಭಕ್ತಿ ಹೈ
.
[ಅಬ ಇಸ ೧೩೫ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಛಹ
ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
ಮೋಕ್ಖಂಗಯಪುರಿಸಾಣಂ ಗುಣಭೇದಂ ಜಾಣಿಊಣ ತೇಸಿಂ ಪಿ .
ಜೋ ಕುಣದಿ ಪರಮಭತ್ತಿಂ ವವಹಾರಣಯೇಣ ಪರಿಕಹಿಯಂ ..೧೩೫..
ಮೋಕ್ಷಗತಪುರುಷಾಣಾಂ ಗುಣಭೇದಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ತೇಷಾಮಪಿ .
ಯಃ ಕರೋತಿ ಪರಮಭಕ್ತಿಂ ವ್ಯವಹಾರನಯೇನ ಪರಿಕಥಿತಮ್ ..೧೩೫..
ವ್ಯವಹಾರನಯಪ್ರಧಾನಸಿದ್ಧಭಕ್ತಿ ಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಯೇ ಪುರಾಣಪುರುಷಾಃ ಸಮಸ್ತಕರ್ಮಕ್ಷಯೋಪಾಯಹೇತುಭೂತಂ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾನಮಭೇದಾನುಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯ-
ಪರಿಣತ್ಯಾ ಸಮ್ಯಗಾರಾಧ್ಯ ಸಿದ್ಧಾ ಜಾತಾಸ್ತೇಷಾಂ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿಶುದ್ಧಗುಣಭೇದಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಿರ್ವಾಣಪರಂಪರಾಹೇತುಭೂತಾಂ
ಪರಮಭಕ್ತಿ ಮಾಸನ್ನಭವ್ಯಃ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಯ ಮುಮುಕ್ಷೋರ್ವ್ಯವಹಾರನಯೇನ ನಿರ್ವೃತಿಭಕ್ತಿ ರ್ಭವತೀತಿ
.
ಜೋ ಮುಕ್ತಿಗತ ಹೈಂ ಉನ ಪುರುಷಕೀ ಭಕ್ತಿ ಜೋ ಗುಣಭೇದಸೇ
ಕರತಾ, ವಹೀ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ನಿರ್ವಾಣಭಕ್ತಿ ವೇದ ರೇ
..೧೩೫..

Page 271 of 388
PDF/HTML Page 298 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಕರ್ಮಸಮೂಹಕೋ ಖಿರಾ ದಿಯಾ ಹೈ, ಜೋ ಸಿದ್ಧಿವಧೂಕೇ (ಮುಕ್ತಿರೂಪೀ
ಸ್ತ್ರೀಕೇ) ಪತಿ ಹೈಂ, ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಅಷ್ಟ ಗುಣರೂಪ ಐಶ್ವರ್ಯಕೋ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತ ಕಿಯಾ ಹೈ ತಥಾ ಜೋ ಕಲ್ಯಾಣಕೇ ಧಾಮ
ಹೈಂ, ಉನ ಸಿದ್ಧೋಂಕೋ ಮೈಂ ನಿತ್ಯ ವಂದನ ಕರತಾ ಹೂಂ
.೨೨೧.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಇಸಪ್ರಕಾರ (ಸಿದ್ಧಭಗವನ್ತೋಂಕೀ ಭಕ್ತಿಕೋ) ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ
ನಿರ್ವಾಣಭಕ್ತಿ ಜಿನವರೋಂನೇ ಕಹಾ ಹೈ; ನಿಶ್ಚಯ - ನಿರ್ವಾಣಭಕ್ತಿ ರತ್ನತ್ರಯಭಕ್ತಿಕೋ ಕಹಾ ಹೈ .೨೨೨.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಆಚಾರ್ಯೋಂನೇ ಸಿದ್ಧತ್ವಕೋ ನಿಃಶೇಷ (ಸಮಸ್ತ) ದೋಷಸೇ ದೂರ,
ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿ ಶುದ್ಧ ಗುಣೋಂಕಾ ಧಾಮ ಔರ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಫಲ ಕಹಾ ಹೈ .೨೨೩.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಲೋಕಾಗ್ರಮೇಂ ವಾಸ ಕರತೇ ಹೈಂ, ಜೋ ಭವಭವಕೇ ಕ್ಲೇಶರೂಪೀ ಸಮುದ್ರಕೇ
ಪಾರಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಏ ಹೈಂ, ಜೋ ನಿರ್ವಾಣವಧೂಕೇ ಪುಷ್ಟ ಸ್ತನಕೇ ಆಲಿಂಗನಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಸೌಖ್ಯಕೀ ಖಾನ ಹೈಂ ತಥಾ
ಜೋ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೀ ಭಾವನಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಕೈವಲ್ಯಸಮ್ಪದಾಕೇ (
ಮೋಕ್ಷಸಮ್ಪದಾಕೇ) ಮಹಾ ಗುಣೋಂವಾಲೇ ಹೈಂ, ಉನ
ಪಾಪಾಟವೀಪಾವಕ (ಪಾಪರೂಪೀ ವನಕೋ ಜಲಾನೇಮೇಂ ಅಗ್ನಿ ಸಮಾನ) ಸಿದ್ಧೋಂಕೋ ಮೈಂ ಪ್ರತಿದಿನ ನಮನ
ಕರತಾ ಹೂಂ .೨೨೪.
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಉದ್ಧೂತಕರ್ಮಸಂದೋಹಾನ್ ಸಿದ್ಧಾನ್ ಸಿದ್ಧಿವಧೂಧವಾನ್ .
ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾಷ್ಟಗುಣೈಶ್ವರ್ಯಾನ್ ನಿತ್ಯಂ ವನ್ದೇ ಶಿವಾಲಯಾನ್ ..೨೨೧..
(ಆರ್ಯಾ)
ವ್ಯವಹಾರನಯಸ್ಯೇತ್ಥಂ ನಿರ್ವೃತಿಭಕ್ತಿ ರ್ಜಿನೋತ್ತಮೈಃ ಪ್ರೋಕ್ತಾ .
ನಿಶ್ಚಯನಿರ್ವೃತಿಭಕ್ತೀ ರತ್ನತ್ರಯಭಕ್ತಿ ರಿತ್ಯುಕ್ತಾ ..೨೨೨..
(ಆರ್ಯಾ)
ನಿಃಶೇಷದೋಷದೂರಂ ಕೇವಲಬೋಧಾದಿಶುದ್ಧಗುಣನಿಲಯಂ .
ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಫಲಮಿತಿ ಸಿದ್ಧತ್ವಂ ಪ್ರಾಹುರಾಚಾರ್ಯಾಃ ..೨೨೩..
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಯೇ ಲೋಕಾಗ್ರನಿವಾಸಿನೋ ಭವಭವಕ್ಲೇಶಾರ್ಣವಾನ್ತಂ ಗತಾ
ಯೇ ನಿರ್ವಾಣವಧೂಟಿಕಾಸ್ತನಭರಾಶ್ಲೇಷೋತ್ಥಸೌಖ್ಯಾಕರಾಃ
.
ಯೇ ಶುದ್ಧಾತ್ಮವಿಭಾವನೋದ್ಭವಮಹಾಕೈವಲ್ಯಸಂಪದ್ಗುಣಾಃ
ತಾನ್ ಸಿದ್ಧಾನಭಿನೌಮ್ಯಹಂ ಪ್ರತಿದಿನಂ ಪಾಪಾಟವೀಪಾವಕಾನ್
..೨೨೪..

Page 272 of 388
PDF/HTML Page 299 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ತೀನ ಲೋಕಕೇ ಅಗ್ರಭಾಗಮೇಂ ನಿವಾಸ ಕರತೇ ಹೈಂ, ಜೋ ಗುಣಮೇಂ ಬಡೇ
ಹೈಂ, ಜೋ ಜ್ಞೇಯರೂಪೀ ಮಹಾಸಾಗರಕೇ ಪಾರಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಏ ಹೈಂ, ಜೋ ಮುಕ್ತಿಲಕ್ಷ್ಮೀರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕೇ ಮುಖಕಮಲಕೇ
ಸೂರ್ಯ ಹೈಂ, ಜೋ ಸ್ವಾಧೀನ ಸುಖಕೇ ಸಾಗರ ಹೈಂ, ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಅಷ್ಟ ಗುಣೋಂಕೋ ಸಿದ್ಧ (
ಪ್ರಾಪ್ತ) ಕಿಯಾ ಹೈ,
ಜೋ ಭವಕಾ ನಾಶ ಕರನೇವಾಲೇ ಹೈಂ ತಥಾ ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಆಠ ಕರ್ಮೋಂಕೇ ಸಮೂಹಕೋ ನಷ್ಟ ಕಿಯಾ ಹೈ, ಉನ
ಪಾಪಾಟವೀಪಾವಕ (
ಪಾಪರೂಪೀ ಅಟವೀಕೋ ಜಲಾನೇಮೇಂ ಅಗ್ನಿ ಸಮಾನ) ನಿತ್ಯ (ಅವಿನಾಶೀ)
ಸಿದ್ಧಭಗವನ್ತೋಂಕೀ ಮೈಂ ನಿರನ್ತರ ಶರಣ ಗ್ರಹಣ ಕ ರತಾ ಹೂಂ . ೨೨೫ .
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ಮನುಷ್ಯೋಂಕೇ ತಥಾ ದೇವೋಂಕೇ ಸಮೂಹಕೀ ಪರೋಕ್ಷ ಭಕ್ತಿಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈಂ,
ಜೋ ಸದಾ ಶಿವಮಯ ಹೈಂ, ಜೋ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಹೈಂ ತಥಾ ಜೋ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೈಂ, ವೇ ಸಿದ್ಧಭಗವನ್ತ ಸುಸಿದ್ಧಿರೂಪೀ ರಮಣೀಕೇ
ರಮಣೀಯ ಮುಖಕಮಲಕೇ ಮಹಾ
ಮಕರನ್ದಕೇ ಭ್ರಮರ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅನುಪಮ ಮುಕ್ತಿಸುಖಕಾ ನಿರನ್ತರ
ಅನುಭವ ಕರತೇ ಹೈಂ ) .೨೨೬.
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಾಗ್ರನಿಕೇತನಾನ್ ಗುಣಗುರೂನ್ ಜ್ಞೇಯಾಬ್ಧಿಪಾರಂಗತಾನ್
ಮುಕ್ತಿ ಶ್ರೀವನಿತಾಮುಖಾಮ್ಬುಜರವೀನ್ ಸ್ವಾಧೀನಸೌಖ್ಯಾರ್ಣವಾನ್
.
ಸಿದ್ಧಾನ್ ಸಿದ್ಧಗುಣಾಷ್ಟಕಾನ್ ಭವಹರಾನ್ ನಷ್ಟಾಷ್ಟಕರ್ಮೋತ್ಕರಾನ್
ನಿತ್ಯಾನ್ ತಾನ್ ಶರಣಂ ವ್ರಜಾಮಿ ಸತತಂ ಪಾಪಾಟವೀಪಾವಕಾನ್
..೨೨೫..
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ಯೇ ಮರ್ತ್ಯದೈವನಿಕುರಮ್ಬಪರೋಕ್ಷಭಕ್ತಿ -
ಯೋಗ್ಯಾಃ ಸದಾ ಶಿವಮಯಾಃ ಪ್ರವರಾಃ ಪ್ರಸಿದ್ಧಾಃ
.
ಸಿದ್ಧಾಃ ಸುಸಿದ್ಧಿರಮಣೀರಮಣೀಯವಕ್ತ್ರ-
ಪಂಕೇರುಹೋರುಮಕರಂದಮಧುವ್ರತಾಃ ಸ್ಯುಃ
..೨೨೬..
ಮೋಕ್ಖಪಹೇ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಠವಿಊಣ ಯ ಕುಣದಿ ಣಿವ್ವುದೀ ಭತ್ತೀ .
ತೇಣ ದು ಜೀವೋ ಪಾವಇ ಅಸಹಾಯಗುಣಂ ಣಿಯಪ್ಪಾಣಂ ..೧೩೬..
ಮಕರನ್ದ = ಫೂ ಲಕಾ ಪರಾಗ, ಫೂ ಲಕಾ ರಸ, ಫೂ ಲಕಾ ಕೇಸರ .
ರೇ ! ಜೋಡ ನಿಜಕೋ ಮುಕ್ತಿಪಥಮೇಂ ಭಕ್ತಿ ನಿರ್ವೃತಿಕೀ ಕರೇ .
ಅತಏವ ವಹ ಅಸಹಾಯ - ಗುಣ - ಸಮ್ಪನ್ನ ನಿಜ ಆತ್ಮಾ ವರೇ ..೧೩೬..

Page 273 of 388
PDF/HTML Page 300 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೩೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಮೋಕ್ಷಪಥೇ ] ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಮೇಂ [ಆತ್ಮಾನಂ ] (ಅಪನೇ)
ಆತ್ಮಾಕೋ [ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ ಚ ] ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರಕೇ [ನಿರ್ವೃತ್ತೇಃ ] ನಿರ್ವೃತ್ತಿಕೀ (ನಿರ್ವಾಣಕೀ)
[ಭಕ್ತಿಮ್ ] ಭಕ್ತಿ [ಕರೋತಿ ] ಕರತಾ ಹೈ, [ತೇನ ತು ] ಉಸಸೇ [ಜೀವಃ ] ಜೀವ [ಅಸಹಾಯಗುಣಂ ]
ಅಸಹಾಯಗುಣವಾಲೇ [ನಿಜಾತ್ಮಾನಮ್ ] ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೋ [ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ನಿಜ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೀ ಭಕ್ತಿಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ನಿರಂಜನ ನಿಜ ಪರಮಾತ್ಮಾಕಾ ಆನನ್ದಾಮೃತ ಪಾನ ಕರನೇಮೇಂ ಅಭಿಮುಖ ಜೀವ ಭೇದಕಲ್ಪನಾನಿರಪೇಕ್ಷ
ನಿರುಪಚಾರ - ರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ನಿರುಪರಾಗ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಮೇಂ ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಸ್ಥಾಪಿತ
ಕರಕೇ ನಿರ್ವೃತಿಕೇಮುಕ್ತಿರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕೇಚರಣಕಮಲಕೀ ಪರಮ ಭಕ್ತಿ ಕರತಾ ಹೈ, ಉಸ ಕಾರಣಸೇ
ವಹ ಭವ್ಯ ಜೀವ ಭಕ್ತಿಗುಣ ದ್ವಾರಾ ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೋಕಿ ಜೋ ನಿರಾವರಣ ಸಹಜ ಜ್ಞಾನಗುಣವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ
ಅಸಹಾಯಗುಣಾತ್ಮಕ ಹೈ ಉಸೇಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೩೬ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಇಸ ಅವಿಚಲಿತ - ಮಹಾಶುದ್ಧ - ರತ್ನತ್ರಯವಾಲೇ, ಮುಕ್ತಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ
ಮೋಕ್ಷಪಥೇ ಆತ್ಮಾನಂ ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ ಚ ಕರೋತಿ ನಿರ್ವೃತೇರ್ಭಕ್ತಿ ಮ್ .
ತೇನ ತು ಜೀವಃ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯಸಹಾಯಗುಣಂ ನಿಜಾತ್ಮಾನಮ್ ..೧೩೬..
ನಿಜಪರಮಾತ್ಮಭಕ್ತಿ ಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಭೇದಕಲ್ಪನಾನಿರಪೇಕ್ಷನಿರುಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕೇ ನಿರುಪರಾಗಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗೇ ನಿರಂಜನನಿಜಪರಮಾತ್ಮಾನಂದ-
ಪೀಯೂಷಪಾನಾಭಿಮುಖೋ ಜೀವಃ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯಾಪಿ ಚ ಕರೋತಿ ನಿರ್ವೃತೇರ್ಮುಕ್ತ್ಯಙ್ಗನಾಯಾಃ ಚರಣನಲಿನೇ
ಪರಮಾಂ ಭಕ್ತಿಂ, ತೇನ ಕಾರಣೇನ ಸ ಭವ್ಯೋ ಭಕ್ತಿ ಗುಣೇನ ನಿರಾವರಣಸಹಜಜ್ಞಾನಗುಣತ್ವಾದಸಹಾಯಗುಣಾತ್ಮಕಂ
ನಿಜಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ
.
(ಸ್ರಗ್ಧರಾ)
ಆತ್ಮಾ ಹ್ಯಾತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನ್ಯವಿಚಲಿತಮಹಾಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯೇಽಸ್ಮಿನ್
ನಿತ್ಯೇ ನಿರ್ಮುಕ್ತಿ ಹೇತೌ ನಿರುಪಮಸಹಜಜ್ಞಾನ
ದ್ರಕ್ಶೀಲರೂಪೇ .
ಅಸಹಾಯಗುಣವಾಲಾ = ಜಿಸೇ ಕಿಸೀಕೀ ಸಹಾಯತಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸೇ ಗುಣವಾಲಾ . [ಆತ್ಮಾ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧ ಸಹಜ ಸ್ವತಂತ್ರ
ಗುಣವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಅಸಹಾಯಗುಣವಾಲಾ ಹೈ . ]
ನಿರುಪರಾಗ = ಉಪರಾಗ ರಹಿತ; ನಿರ್ವಿಕಾರ; ನಿರ್ಮಲ; ಶುದ್ಧ .