Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 137-146 ; Adhikar-11 : Nishchay Param Avashyak Adhikar.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 16 of 21

 

Page 274 of 388
PDF/HTML Page 301 of 415
single page version

ನಿರುಪಮ – ಸಹಜ – ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಚಾರಿತ್ರರೂಪ, ನಿತ್ಯ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಆತ್ಮಾಕೋ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ
ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರಕೇ, ಯಹ ಆತ್ಮಾ ಚೈತನ್ಯಚಮತ್ಕಾರಕೀ ಭಕ್ತಿ ದ್ವಾರಾ ❃ನಿರತಿಶಯ ಘರಕೋ — ಕಿ
ಜಿಸಮೇಂಸೇ ವಿಪದಾಏಂ ದೂರ ಹುಈ ಹೈಂ ತಥಾ ಜೋ ಆನನ್ದಸೇ ಭವ್ಯ (ಶೋಭಾಯಮಾನ) ಹೈ ಉಸೇ — ಅತ್ಯನ್ತ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಸಿದ್ಧಿರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕಾ ಸ್ವಾಮೀ ಹೋತಾ ಹೈ .೨೨೭.
ಗಾಥಾ : ೧೩೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ಸಾಧು ತು ] ಜೋ ಸಾಧು [ರಾಗಾದಿಪರಿಹಾರೇ ಆತ್ಮಾನಂ
ಯುನಕ್ತಿ ] ರಾಗಾದಿಕೇ ಪರಿಹಾರಮೇಂ ಆತ್ಮಾಕೋ ಲಗಾತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಆತ್ಮಾಕೋ ಲಗಾಕರ
ರಾಗಾದಿಕಾ ತ್ಯಾಗ ಕರತಾ ಹೈ ), [ಸಃ ] ವಹ [ಯೋಗಭಕ್ತಿಯುಕ್ತಃ ] ಯೋಗಭಕ್ತಿಯುಕ್ತ (ಯೋಗಕೀ
ಭಕ್ತಿವಾಲಾ) ಹೈ; [ಇತರಸ್ಯ ಚ ] ದೂಸರೇಕೋ [ಯೋಗಃ ] ಯೋಗ [ಕಥಮ್ ] ಕಿಸಪ್ರಕಾರ [ಭವೇತ್ ] ಹೋ
ಸಕತಾ ಹೈ ?
ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ನಿಶ್ಚಯಯೋಗಭಕ್ತಿಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ ಅನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರ ( – ಸರ್ವಥಾ ಅಂತರ್ಮುಖ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಐಸೀ) ಪರಮ
ಸಮಾಧಿ ದ್ವಾರಾ ಸಮಸ್ತ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ಪರಭಾವೋಂಕಾ ಪರಿಹಾರ ಹೋನೇ ಪರ, ಜೋ ಸಾಧು — ಆಸನ್ನಭವ್ಯ
ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯಾನಂದಭಾಸ್ವನ್ನಿರತಿಶಯಗೃಹಂ ಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಭಕ್ತ್ಯಾ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯುಚ್ಚೈರಯಂ ಯಂ ವಿಗಲಿತವಿಪದಂ ಸಿದ್ಧಿಸೀಮನ್ತಿನೀಶಃ ..೨೨೭..
ರಾಯಾದೀಪರಿಹಾರೇ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಜೋ ದು ಜುಂಜದೇ ಸಾಹೂ .
ಸೋ ಜೋಗಭತ್ತಿಜುತ್ತೋ ಇದರಸ್ಸ ಯ ಕಿಹ ಹವೇ ಜೋಗೋ ..೧೩೭..
ರಾಗಾದಿಪರಿಹಾರೇ ಆತ್ಮಾನಂ ಯಸ್ತು ಯುನಕ್ತಿ ಸಾಧುಃ .
ಸ ಯೋಗಭಕ್ತಿ ಯುಕ್ತ : ಇತರಸ್ಯ ಚ ಕಥಂ ಭವೇದ್ಯೋಗಃ ..೧೩೭..
ನಿಶ್ಚಯಯೋಗಭಕ್ತಿ ಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ .
ನಿರವಶೇಷೇಣಾನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರಪರಮಸಮಾಧಿನಾ ನಿಖಿಲಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾದಿಪರಭಾವಾನಾಂ ಪರಿಹಾರೇ
❃ ನಿರತಿಶಯ = ಜಿಸಸೇ ಕೋಈ ಬಢಕರ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸೇ; ಅನುತ್ತಮ; ಶ್ರೇಷ್ಠ; ಅದ್ವಿತೀಯ .
ರಾಗಾದಿಕೇ ಪರಿಹಾರಮೇಂ ಜೋ ಸಾಧು ಜೋಡೇ ಆತಮಾ .
ಹೈ ಯೋಗಕೀ ಭಕ್ತಿ ಉಸೇ; ನಹಿ ಅನ್ಯಕೋ ಸಮ್ಭಾವನಾ ..೧೩೭..

Page 275 of 388
PDF/HTML Page 302 of 415
single page version

ಜೀವ — ನಿಜ ಅಖಣ್ಡ ಅದ್ವೈತ ಪರಮಾನನ್ದಸ್ವರೂಪಕೇ ಸಾಥ ನಿಜ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಜೋಡತಾ ಹೈ, ವಹ
ಪರಮ ತಪೋಧನ ಹೀ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯ - ಉಪಯೋಗಭಕ್ತಿವಾಲಾ ಹೈ; ದೂಸರೇಕೋ — ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಪಂಚಮೇಂ ಸುಖೀ ಹೋ ಉಸೇ —
ಯೋಗಭಕ್ತಿ ಕಿಸಪ್ರಕಾರ ಹೋ ಸಕತೀ ಹೈ ?
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಅನ್ಯತ್ರ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಆತ್ಮಪ್ರಯತ್ನಸಾಪೇಕ್ಷ ವಿಶಿಷ್ಟ ಜೋ ಮನೋಗತಿ ಉಸಕಾ ಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ ಸಂಯೋಗ
ಹೋನಾ ( – ಆತ್ಮಪ್ರಯತ್ನಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾವಾಲೀ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಚಿತ್ತಪರಿಣತಿಕಾ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಲಗನಾ) ಉಸೇ
ಯೋಗ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .’’
ಔರ (ಇಸ ೧೩೭ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) : —
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ಯಹ ಆತ್ಮಾ ಆತ್ಮಾಕೋ ಆತ್ಮಾಕೇ ಸಾಥ ನಿರನ್ತರ ಜೋಡತಾ ಹೈ, ವಹ
ಮುನೀಶ್ವರ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಯೋಗಭಕ್ತಿವಾಲಾ ಹೈ .೨೨೮.
ಸತಿ ಯಸ್ತು ಸಾಧುರಾಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವಃ ನಿಜೇನಾಖಂಡಾದ್ವೈತಪರಮಾನಂದಸ್ವರೂಪೇಣ ನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾನಂ
ಯುನಕ್ತಿ , ಸ ಪರಮತಪೋಧನ ಏವ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯೋಪಯೋಗಭಕ್ತಿ ಯುಕ್ತ : . ಇತರಸ್ಯ ಬಾಹ್ಯಪ್ರಪಂಚಸುಖಸ್ಯ ಕಥಂ
ಯೋಗಭಕ್ತಿ ರ್ಭವತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತ ಮ್ —
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
‘‘ಆತ್ಮಪ್ರಯತ್ನಸಾಪೇಕ್ಷಾ ವಿಶಿಷ್ಟಾ ಯಾ ಮನೋಗತಿಃ .
ತಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಸಂಯೋಗೋ ಯೋಗ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ ..’’
ತಥಾ ಹಿ —
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಆತ್ಮಾನಮಾತ್ಮನಾತ್ಮಾಯಂ ಯುನಕ್ತ್ಯೇವ ನಿರನ್ತರಮ್ .
ಸ ಯೋಗಭಕ್ತಿ ಯುಕ್ತ : ಸ್ಯಾನ್ನಿಶ್ಚಯೇನ ಮುನೀಶ್ವರಃ ..೨೨೮..
ಸವ್ವವಿಯಪ್ಪಾಭಾವೇ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಜೋ ದು ಜುಂಜದೇ ಸಾಹೂ .
ಸೋ ಜೋಗಭತ್ತಿಜುತ್ತೋ ಇದರಸ್ಸ ಯ ಕಿಹ ಹವೇ ಜೋಗೋ ..೧೩೮..
ಸಬ ಹೀ ವಿಕಲ್ಪ ಅಭಾವಮೇಂ ಜೋ ಸಾಧು ಜೋಡೇ ಆತಮಾ .
ಹೈ ಯೋಗಕೀ ಭಕ್ತಿ ಉಸೇ; ನಹಿಂ ಅನ್ಯಕೋ ಸಮ್ಭಾವನಾ ..೧೩೮..

Page 276 of 388
PDF/HTML Page 303 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೩೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ಸಾಧು ತು ] ಜೋ ಸಾಧು [ಸರ್ವವಿಕಲ್ಪಾಭಾವೇ
ಆತ್ಮಾನಂ ಯುನಕ್ತಿ ] ಸರ್ವ ವಿಕಲ್ಪೋಂಕೇ ಅಭಾವಮೇಂ ಆತ್ಮಾಕೋ ಲಗಾತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಆತ್ಮಾಕೋ
ಜೋಡಕರ ಸರ್ವ ವಿಕಲ್ಪೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಕರತಾ ಹೈ ), [ಸಃ ] ವಹ [ಯೋಗಭಕ್ತಿಯುಕ್ತಃ ] ಯೋಗಭಕ್ತಿವಾಲಾ
ಹೈ; [ಇತರಸ್ಯ ಚ ] ದೂಸರೇಕೋ [ಯೋಗಃ ] ಯೋಗ [ಕಥಮ್ ] ಕಿಸಪ್ರಕಾರ [ಭವೇತ್ ] ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ?
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ಭೀ ಪೂರ್ವ ಸೂತ್ರಕೀ ಭಾಂತಿ ನಿಶ್ಚಯ - ಯೋಗಭಕ್ತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಅತಿ – ಅಪೂರ್ವ ೧ನಿರುಪರಾಗ ರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ, ೨ನಿಜಚಿದ್ವಿಲಾಸಲಕ್ಷಣ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಪರಮಸಮಾಧಿ
ದ್ವಾರಾ ಸಮಸ್ತ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ವಿವಿಧ ವಿಕಲ್ಪೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇ ಪರ, ಪರಮಸಮರಸೀಭಾವಕೇ ಸಾಥ
೩ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ ಅಂತರ್ಮುಖ ನಿಜ ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ವರೂಪಕೋ ಜೋ ಅತಿ - ಆಸನ್ನಭವ್ಯ ಜೀವ ಸದಾ
ಜೋಡತಾ ಹೀ ಹೈ, ಉಸೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ನಿಶ್ಚಯಯೋಗಭಕ್ತಿ ಹೈ; ದೂಸರೋಂಕೋ ನಹೀಂ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೩೮ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಭೇದಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇ ಪರ ಯಹ ೪ಅನುತ್ತಮ ಯೋಗಭಕ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ; ಉಸಕೇ
ದ್ವಾರಾ ಯೋಗಿಯೋಂಕೋ ಆತ್ಮಲಬ್ಧಿರೂಪ ಐಸೀ ವಹ ( – ಪ್ರಸಿದ್ಧ) ಮುಕ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ .೨೨೯.
ಸರ್ವವಿಕಲ್ಪಾಭಾವೇ ಆತ್ಮಾನಂ ಯಸ್ತು ಯುನಕ್ತಿ ಸಾಧುಃ .
ಸ ಯೋಗಭಕ್ತಿ ಯುಕ್ತ : ಇತರಸ್ಯ ಚ ಕಥಂ ಭವೇದ್ಯೋಗಃ ..೧೩೮..
ಅತ್ರಾಪಿ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರವನ್ನಿಶ್ಚಯಯೋಗಭಕ್ತಿ ಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಅತ್ಯಪೂರ್ವನಿರುಪರಾಗರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕನಿಜಚಿದ್ವಿಲಾಸಲಕ್ಷಣನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಪರಮಸಮಾಧಿನಾ ನಿಖಿಲ-
ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾದಿವಿವಿಧವಿಕಲ್ಪಾಭಾವೇ ಪರಮಸಮರಸೀಭಾವೇನ ನಿಃಶೇಷತೋಽನ್ತರ್ಮುಖನಿಜಕಾರಣಸಮಯ-
ಸಾರಸ್ವರೂಪಮತ್ಯಾಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವಃ ಸದಾ ಯುನಕ್ತ್ಯೇವ, ತಸ್ಯ ಖಲು ನಿಶ್ಚಯಯೋಗಭಕ್ತಿ ರ್ನಾನ್ಯೇಷಾಮ್ ಇತಿ .
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಭೇದಾಭಾವೇ ಸತೀಯಂ ಸ್ಯಾದ್ಯೋಗಭಕ್ತಿ ರನುತ್ತಮಾ .
ತಯಾತ್ಮಲಬ್ಧಿರೂಪಾ ಸಾ ಮುಕ್ತಿ ರ್ಭವತಿ ಯೋಗಿನಾಮ್ ..೨೨೯..
೧ – ನಿರುಪರಾಗ = ನಿರ್ವಿಕಾರ; ಶುದ್ಧ . [ಪರಮ ಸಮಾಧಿ ಅತಿ-ಅಪೂರ್ವ ಶುದ್ಧ ರತ್ನತ್ರಯಸ್ವರೂಪ ಹೈ . ]
೨ – ಪರಮ ಸಮಾಧಿಕಾ ಲಕ್ಷಣ ನಿಜ ಚೈತನ್ಯಕಾ ವಿಲಾಸ ಹೈ .
೩ – ನಿರವಶೇಷ = ಪರಿಪೂರ್ಣ . [ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ವರೂಪ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಅನ್ತರ್ಮುಖ ಹೈ . ]
೪ – ಅನುತ್ತಮ = ಜಿಸಸೇ ದೂಸರಾ ಕುಛ ಉತ್ತಮ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸೀ; ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠ .

Page 277 of 388
PDF/HTML Page 304 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೩೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ವಿಪರೀತಾಭಿನಿವೇಶಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ] ವಿಪರೀತ ಅಭಿನಿವೇಶಕಾ
ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರಕೇ [ಯಃ ] ಜೋ [ಜೈನಕಥಿತತತ್ತ್ವೇಷು ] ಜೈನಕಥಿತ ತತ್ತ್ವೋಂಮೇಂ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕೋ
[ಯುನಕ್ತಿ ] ಲಗಾತಾ ಹೈ, [ನಿಜಭಾವಃ ] ಉಸಕಾ ನಿಜ ಭಾವ [ಸಃ ಯೋಗಃ ಭವೇತ್ ] ವಹ ಯೋಗ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ, ಸಮಸ್ತ ಗುಣೋಂಕೇ ಧಾರಣ ಕರನೇವಾಲೇ ಗಣಧರದೇವ ಆದಿ ಜಿನಮುನಿನಾಥೋಂ
ದ್ವಾರಾ ಕಹೇ ಹುಏ ತತ್ತ್ವೋಂಮೇಂ ವಿಪರೀತ ಅಭಿನಿವೇಶ ರಹಿತ ಆತ್ಮಭಾವ ಹೀ ನಿಶ್ಚಯ - ಪರಮಯೋಗ ಹೈ ಐಸಾ
ಕಹಾ ಹೈ .
ಅನ್ಯ ಸಮಯಕೇ ತೀರ್ಥನಾಥ ದ್ವಾರಾ ಕಹೇ ಹುಏ ( – ಜೈನ ದರ್ಶನಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ ದರ್ಶನಕೇ
ತೀರ್ಥಪ್ರವರ್ತಕ ದ್ವಾರಾ ಕಹೇ ಹುಏ) ವಿಪರೀತ ಪದಾರ್ಥಮೇಂ ಅಭಿನಿವೇಶ — ದುರಾಗ್ರಹ ಹೀ ವಿಪರೀತ ಅಭಿನಿವೇಶ
ಹೈ . ಉಸಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರಕೇ ಜೈನೋಂ ದ್ವಾರಾ ಕಹೇ ಹುಏ ತತ್ತ್ವ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ಜಾನನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈಂ,
೧ಸಕಲಜಿನ ಐಸೇ ಭಗವಾನ ತೀರ್ಥಾಧಿನಾಥಕೇ ಚರಣಕಮಲಕೇ ೨ಉಪಜೀವಕ ವೇ ಜೈನ ಹೈಂ; ಪರಮಾರ್ಥಸೇ
ಗಣಧರದೇವ ಆದಿ ಐಸಾ ಉಸಕಾ ಅರ್ಥ ಹೈ . ಉನ್ಹೋಂನೇ ( – ಗಣಧರದೇವ ಆದಿ ಜೈನೋಂನೇ) ಕಹೇ ಹುಏ ಜೋ
ವಿವರೀಯಾಭಿಣಿವೇಸಂ ಪರಿಚತ್ತಾ ಜೋಣ್ಹಕಹಿಯತಚ್ಚೇಸು .
ಜೋ ಜುಂಜದಿ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಣಿಯಭಾವೋ ಸೋ ಹವೇ ಜೋಗೋ ..೧೩೯..
ವಿಪರೀತಾಭಿನಿವೇಶಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಜೈನಕಥಿತತತ್ತ್ವೇಷು .
ಯೋ ಯುನಕ್ತಿ ಆತ್ಮಾನಂ ನಿಜಭಾವಃ ಸ ಭವೇದ್ಯೋಗಃ ..೧೩೯..
ಇಹ ಹಿ ನಿಖಿಲಗುಣಧರಗಣಧರದೇವಪ್ರಭೃತಿಜಿನಮುನಿನಾಥಕಥಿತತತ್ತ್ವೇಷು ವಿಪರೀತಾಭಿನಿವೇಶ-
ವಿವರ್ಜಿತಾತ್ಮಭಾವ ಏವ ನಿಶ್ಚಯಪರಮಯೋಗ ಇತ್ಯುಕ್ತ : .
ಅಪರಸಮಯತೀರ್ಥನಾಥಾಭಿಹಿತೇ ವಿಪರೀತೇ ಪದಾರ್ಥೇ ಹ್ಯಭಿನಿವೇಶೋ ದುರಾಗ್ರಹ ಏವ ವಿಪರೀತಾಭಿ-
ನಿವೇಶಃ . ಅಮುಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಜೈನಕಥಿತತತ್ತ್ವಾನಿ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರನಯಾಭ್ಯಾಂ ಬೋದ್ಧವ್ಯಾನಿ . ಸಕಲಜಿನಸ್ಯ
ಭಗವತಸ್ತೀರ್ಥಾಧಿನಾಥಸ್ಯ ಪಾದಪದ್ಮೋಪಜೀವಿನೋ ಜೈನಾಃ, ಪರಮಾರ್ಥತೋ ಗಣಧರದೇವಾದಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ .
೧ – ದೇಹ ಸಹಿತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ತೀರ್ಥಂಕರದೇವನೇ ರಾಗದ್ವೇಷ ಔರ ಅಜ್ಞಾನಕೋ ಸಮ್ಪೂರ್ಣರೂಪಸೇ ಜೀತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ವೇ
ಸಕಲಜಿನ ಹೈಂ .
೨ – ಉಪಜೀವಕ = ಸೇವಾ ಕರನೇವಾಲೇ; ಸೇವಕ; ಆಶ್ರಿತ; ದಾಸ .
ವಿಪರೀತ ಆಗ್ರಹ ಛೋಡಕರ, ಶ್ರೀ ಜಿನ ಕಥಿತ ಜೋ ತತ್ತ್ವ ಹೈಂ .
ಜೋಡೇ ವಹಾಂ ನಿಜ ಆತಮಾ, ನಿಜಭಾವ ಉಸಕಾ ಯೋಗ ಹೈ ..೧೩೯..

Page 278 of 388
PDF/HTML Page 305 of 415
single page version

ಸಮಸ್ತ ಜೀವಾದಿ ತತ್ತ್ವ ಉನಮೇಂ ಜೋ ಪರಮ ಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರ ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೋ ಲಗಾತಾ ಹೈ, ಉಸಕಾ
ನಿಜಭಾವ ಹೀ ಪರಮ ಯೋಗ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೩೯ ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸ ದುರಾಗ್ರಹಕೋ ( – ಉಪರೋಕ್ತ ವಿಪರೀತ ಅಭಿನಿವೇಶಕೋ) ಛೋಡಕರ,
ಜೈನಮುನಿನಾಥೋಂಕೇ ( – ಗಣಧರದೇವಾದಿಕ ಜೈನ ಮುನಿನಾಥೋಂಕೇ) ಮುಖಾರವಿನ್ದಸೇ ಪ್ರಗಟ ಹುಏ, ಭವ್ಯ ಜನೋಂಕೇ
ಭವೋಂಕಾ ನಾಶ ಕರನೇವಾಲೇ ತತ್ತ್ವೋಂಮೇಂ ಜೋ ಜಿನಯೋಗೀನಾಥ (ಜೈನ ಮುನಿವರ) ನಿಜ ಭಾವಕೋ ಸಾಕ್ಷಾತ್
ಲಗಾತಾ ಹೈ, ಉಸಕಾ ವಹ ನಿಜ ಭಾವ ಸೋ ಯೋಗ ಹೈ .೨೩೦.
ಗಾಥಾ : ೧೪೦ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ವೃಷಭಾದಿಜಿನವರೇನ್ದ್ರಾಃ ] ವೃಷಭಾದಿ ಜಿನವರೇನ್ದ್ರ
[ಏವಮ್ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ [ಯೋಗವರಭಕ್ತಿಮ್ ] ಯೋಗಕೀ ಉತ್ತಮ ಭಕ್ತಿ [ಕೃತ್ವಾ ] ಕರಕೇ
[ನಿರ್ವೃತಿಸುಖಮ್ ] ನಿರ್ವೃತಿಸುಖಕೋ [ಆಪನ್ನಾಃ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಏ; [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಯೋಗವರಭಕ್ತಿಮ್ ]
ಯೋಗಕೀ ಉತ್ತಮ ಭಕ್ತಿಕೋ [ಧಾರಯ ] ತೂ ಧಾರಣ ಕರ .
ತೈರಭಿಹಿತಾನಿ ನಿಖಿಲಜೀವಾದಿತತ್ತ್ವಾನಿ ತೇಷು ಯಃ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಃ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಯುನಕ್ತಿ , ತಸ್ಯ ಚ
ನಿಜಭಾವ ಏವ ಪರಮಯೋಗ ಇತಿ .
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ತತ್ತ್ವೇಷು ಜೈನಮುನಿನಾಥಮುಖಾರವಿಂದ-
ವ್ಯಕ್ತೇಷು ಭವ್ಯಜನತಾಭವಘಾತಕೇಷು .
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ದುರಾಗ್ರಹಮಮುಂ ಜಿನಯೋಗಿನಾಥಃ
ಸಾಕ್ಷಾದ್ಯುನಕ್ತಿ ನಿಜಭಾವಮಯಂ ಸ ಯೋಗಃ ..೨೩೦..
ಉಸಹಾದಿಜಿಣವರಿಂದಾ ಏವಂ ಕಾಊಣ ಜೋಗವರಭತ್ತಿಂ .
ಣಿವ್ವುದಿಸುಹಮಾವಣ್ಣಾ ತಮ್ಹಾ ಧರು ಜೋಗವರಭತ್ತಿಂ ..೧೪೦..
ವೃಷಭಾದಿಜಿನವರೇನ್ದ್ರಾ ಏವಂ ಕೃತ್ವಾ ಯೋಗವರಭಕ್ತಿ ಮ್ .
ನಿರ್ವೃತಿಸುಖಮಾಪನ್ನಾಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಧಾರಯ ಯೋಗವರಭಕ್ತಿ ಮ್ ..೧೪೦..
ವೃಷಭಾದಿ ಜಿನವರ ಭಕ್ತಿ ಉತ್ತಮ ಇಸ ತರಹ ಕರ ಯೋಗಕೀ .
ನಿರ್ವೃತಿ ಸುಖ ಪಾಯಾ; ಅತಃ ಕರ ಭಕ್ತಿ ಉತ್ತಮ ಯೋಗಕೀ ..೧೪೦..

Page 279 of 388
PDF/HTML Page 306 of 415
single page version

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ಭಕ್ತಿ ಅಧಿಕಾರಕೇ ಉಪಸಂಹಾರಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಇಸ ಭಾರತವರ್ಷಮೇಂ ಪಹಲೇ ಶ್ರೀ ನಾಭಿಪುತ್ರಸೇ ಲೇಕರ ಶ್ರೀ ವರ್ಧಮಾನ ತಕಕೇ ಚೌವೀಸ
ತೀರ್ಥಂಕರ - ಪರಮದೇವ — ಸರ್ವಜ್ಞವೀತರಾಗ, ತ್ರಿಲೋಕವರ್ತೀ ಕೀರ್ತಿವಾಲೇ ಮಹಾದೇವಾಧಿದೇವ ಪರಮೇಶ್ವರ — ಸಬ,
ಯಥೋಕ್ತ ಪ್ರಕಾರಸೇ ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧ ರಖನೇವಾಲೀ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಯೋಗಕೀ ಉತ್ತಮ ಭಕ್ತಿ
ಕರಕೇ, ಪರಮನಿರ್ವಾಣವಧೂಕೇ ಅತಿ ಪುಷ್ಟ ಸ್ತನಕೇ ಗಾಢ ಆಲಿಂಗನಸೇ ಸರ್ವ ಆತ್ಮಪ್ರದೇಶಮೇಂ ಅತ್ಯನ್ತ -
ಆನನ್ದರೂಪೀ ಪರಮಸುಧಾರಸಕೇ ಪೂರಸೇ ಪರಿತೃಪ್ತ ಹುಏ; ಇಸಲಿಯೇ ❃ಸ್ಫು ಟಿತಭವ್ಯತ್ವಗುಣವಾಲೇ ಹೇ
ಮಹಾಜನೋ ! ತುಮ ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೋ ಪರಮ ವೀತರಾಗ ಸುಖಕೀ ದೇನೇವಾಲೀ ಐಸೀ ವಹ ಯೋಗಭಕ್ತಿ
ಕರೋ .
[ಅಬ ಇಸ ಪರಮ-ಭಕ್ತಿ ಅಧಿಕಾರಕೀ ಅನ್ತಿಮ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ
ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಸಾತ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಗುಣಮೇಂ ಜೋ ಬಡೇ ಹೈಂ, ಜೋ ತ್ರಿಲೋಕಕೇ ಪುಣ್ಯಕೀ ರಾಶಿ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್
ಜಿನಮೇಂ ಮಾನೋಂ ಕಿ ತೀನ ಲೋಕಕೇ ಪುಣ್ಯ ಏಕತ್ರಿತ ಹುಏ ಹೈಂ ), ದೇವೇನ್ದ್ರೋಂಕೇ ಮುಕುಟಕೀ ಕಿನಾರೀ ಪರ
ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಮಾಣಿಕಪಂಕ್ತಿಸೇ ಜೋ ಪೂಜಿತ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿನಕೇ ಚರಣಾರವಿನ್ದಮೇಂ ದೇವೇನ್ದ್ರೋಂಕೇ ಮುಕುಟ
ಭಕ್ತ್ಯಧಿಕಾರೋಪಸಂಹಾರೋಪನ್ಯಾಸೋಯಮ್ .
ಅಸ್ಮಿನ್ ಭಾರತೇ ವರ್ಷೇ ಪುರಾ ಕಿಲ ಶ್ರೀನಾಭೇಯಾದಿಶ್ರೀವರ್ಧಮಾನಚರಮಾಃ ಚತುರ್ವಿಂಶತಿ-
ತೀರ್ಥಕರಪರಮದೇವಾಃ ಸರ್ವಜ್ಞವೀತರಾಗಾಃ ತ್ರಿಭುವನವರ್ತಿಕೀರ್ತಯೋ ಮಹಾದೇವಾಧಿದೇವಾಃ ಪರಮೇಶ್ವರಾಃ ಸರ್ವೇ
ಏವಮುಕ್ತ ಪ್ರಕಾರಸ್ವಾತ್ಮಸಂಬನ್ಧಿನೀಂ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಯೋಗವರಭಕ್ತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಪರಮನಿರ್ವಾಣವಧೂಟಿಕಾಪೀವರಸ್ತನ-
ಭರಗಾಢೋಪಗೂಢನಿರ್ಭರಾನಂದಪರಮಸುಧಾರಸಪೂರಪರಿತೃಪ್ತಸರ್ವಾತ್ಮಪ್ರದೇಶಾ ಜಾತಾಃ, ತತೋ ಯೂಯಂ ಮಹಾಜನಾಃ
ಸ್ಫು ಟಿತಭವ್ಯತ್ವಗುಣಾಸ್ತಾಂ ಸ್ವಾತ್ಮಾರ್ಥಪರಮವೀತರಾಗಸುಖಪ್ರದಾಂ ಯೋಗಭಕ್ತಿಂ ಕುರುತೇತಿ .
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ನಾಭೇಯಾದಿಜಿನೇಶ್ವರಾನ್ ಗುಣಗುರೂನ್ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಪುಣ್ಯೋತ್ಕರಾನ್
ಶ್ರೀದೇವೇನ್ದ್ರಕಿರೀಟಕೋಟಿವಿಲಸನ್ಮಾಣಿಕ್ಯಮಾಲಾರ್ಚಿತಾನ್ .
ಪೌಲೋಮೀಪ್ರಭೃತಿಪ್ರಸಿದ್ಧದಿವಿಜಾಧೀಶಾಂಗನಾಸಂಹತೇಃ
ಶಕ್ರೇಣೋದ್ಭವಭೋಗಹಾಸವಿಮಲಾನ್ ಶ್ರೀಕೀರ್ತಿನಾಥಾನ್ ಸ್ತುವೇ ..೨೩೧..
❃ ಸ್ಫು ಟಿತ = ಪ್ರಕಟಿತ; ಪ್ರಗಟ ಹುಏ; ಪ್ರಗಟ .

Page 280 of 388
PDF/HTML Page 307 of 415
single page version

ಝುಕತೇ ಹೈಂ ), (ಜಿನಕೇ ಆಗೇ) ಶಚೀ ಆದಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಇನ್ದ್ರಾಣಿಯೋಂಕೇ ಸಾಥಮೇಂ ಶಕ್ರೇನ್ದ್ರ ದ್ವಾರಾ ಕಿಯೇ
ಜಾನೇವಾಲೇ ನೃತ್ಯ, ಗಾನ ತಥಾ ಆನನ್ದಸೇ ಜೋ ಶೋಭಿತ ಹೈಂ, ಔರ ❃
ಶ್ರೀ ತಥಾ ಕೀರ್ತಿಕೇ ಜೋ ಸ್ವಾಮೀ
ಹೈಂ, ಉನ ಶ್ರೀ ನಾಭಿಪುತ್ರಾದಿ ಜಿನೇಶ್ವರೋಂಕಾ ಮೈಂ ಸ್ತವನ ಕರತಾ ಹೂಂ .೨೩೧.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಶ್ರೀ ವೃಷಭಸೇ ಲೇಕರ ಶ್ರೀ ವೀರ ತಕಕೇ ಜಿನಪತಿ ಭೀ ಯಥೋಕ್ತ
ಮಾರ್ಗಸೇ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಪ್ರಕಾರಸೇ) ಯೋಗಭಕ್ತಿ ಕರಕೇ ನಿರ್ವಾಣವಧೂಕೇ ಸುಖಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಏ ಹೈಂ .೨೩೨.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಅಪುನರ್ಭವಸುಖಕೀ (ಮುಕ್ತಿಸುಖಕೀ) ಸಿದ್ಧಿಕೇ ಹೇತು ಮೈಂ ಶುದ್ಧ
ಯೋಗಕೀ ಉತ್ತಮ ಭಕ್ತಿ ಕರತಾ ಹೂಂ; ಸಂಸಾರಕೀ ಘೋರ ಭೀತಿಸೇ ಸರ್ವ ಜೀವ ನಿತ್ಯ ವಹ ಉತ್ತಮ ಭಕ್ತಿ
ಕರೋ .೨೩೩.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಗುರುಕೇ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯಮೇಂ ನಿರ್ಮಲಸುಖಕಾರೀ ಧರ್ಮಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ, ಜ್ಞಾನ
ದ್ವಾರಾ ಜಿಸನೇ ಸಮಸ್ತ ಮೋಹಕೀ ಮಹಿಮಾ ನಷ್ಟ ಕೀ ಹೈ ಐಸಾ ಮೈಂ, ಅಬ ರಾಗದ್ವೇಷಕೀ ಪರಮ್ಪರಾರೂಪಸೇ
ಪರಿಣತ ಚಿತ್ತಕೋ ಛೋಡಕರ, ಶುದ್ಧ ಧ್ಯಾನ ದ್ವಾರಾ ಸಮಾಹಿತ ( – ಏಕಾಗ್ರ, ಶಾಂತ) ಕಿಯೇ ಹುಏ ಮನಸೇ
ಆನನ್ದಾತ್ಮಕ ತತ್ತ್ವಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ರಹತಾ ಹುಆ, ಪರಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ (ಪರಮಾತ್ಮಾಮೇಂ) ಲೀನ ಹೋತಾ ಹೂಂ .೨೩೪.
(ಆರ್ಯಾ)
ವೃಷಭಾದಿವೀರಪಶ್ಚಿಮಜಿನಪತಯೋಪ್ಯೇವಮುಕ್ತ ಮಾರ್ಗೇಣ .
ಕೃತ್ವಾ ತು ಯೋಗಭಕ್ತಿಂ ನಿರ್ವಾಣವಧೂಟಿಕಾಸುಖಂ ಯಾನ್ತಿ ..೨೩೨..
(ಆರ್ಯಾ)
ಅಪುನರ್ಭವಸುಖಸಿದ್ಧಯೈ ಕುರ್ವೇಹಂ ಶುದ್ಧಯೋಗವರಭಕ್ತಿ ಮ್ .
ಸಂಸಾರಘೋರಭೀತ್ಯಾ ಸರ್ವೇ ಕುರ್ವನ್ತು ಜನ್ತವೋ ನಿತ್ಯಮ್ ..೨೩೩..
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ರಾಗದ್ವೇಷಪರಂಪರಾಪರಿಣತಂ ಚೇತೋ ವಿಹಾಯಾಧುನಾ
ಶುದ್ಧಧ್ಯಾನಸಮಾಹಿತೇನ ಮನಸಾನಂದಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸ್ಥಿತಃ .
ಧರ್ಮಂ ನಿರ್ಮಲಶರ್ಮಕಾರಿಣಮಹಂ ಲಬ್ಧ್ವಾ ಗುರೋಃ ಸನ್ನಿಧೌ
ಜ್ಞಾನಾಪಾಸ್ತಸಮಸ್ತಮೋಹಮಹಿಮಾ ಲೀಯೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮಣಿ ..೨೩೪..
❃ ಶ್ರೀ = ಶೋಭಾ; ಸೌನ್ದರ್ಯ; ಭವ್ಯತಾ .

Page 281 of 388
PDF/HTML Page 308 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಇನ್ದ್ರಿಯಲೋಲುಪತಾ ಜಿನಕೋ ನಿವೃತ್ತ ಹುಈ ಹೈ ಔರ ತತ್ತ್ವಲೋಲುಪ
(ತತ್ತ್ವಪ್ರಾಪ್ತಿಕೇ ಲಿಯೇ ಅತಿ ಉತ್ಸುಕ) ಜಿನಕಾ ಚಿತ್ತ ಹೈ, ಉನ್ಹೇಂ ಸುನ್ದರ - ಆನನ್ದಝರತಾ ಉತ್ತಮ ತತ್ತ್ವ
ಪ್ರಗಟ ಹೋತಾ ಹೈ . ೨೩೫ .
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಅತಿ ಅಪೂರ್ವ ನಿಜಾತ್ಮಜನಿತ ಭಾವನಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಸುಖಕೇ
ಲಿಯೇ ಜೋ ಯತಿ ಯತ್ನ ಕರತೇ ಹೈಂ, ವೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ದೂಸರೇ ನಹೀಂ . ೨೩೬ .
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ (ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ) ದ್ವಂದ್ವಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ ಅನಘ
(ನಿರ್ದೋಷ, ಮಲ ರಹಿತ) ಹೈ, ಉಸ ಕೇವಲ ಏಕಕೀ ಮೈಂ ಪುನಃ ಪುನಃ ಸಮ್ಭಾವನಾ (ಸಮ್ಯಕ್ ಭಾವನಾ)
ಕರತಾ ಹೂಂ . ಮುಕ್ತಿಕೀ ಸ್ಪೃಹಾವಾಲೇ ತಥಾ ಭವಸುಖಕೇ ಪ್ರತಿ ನಿಃಸ್ಪೃಹ ಐಸೇ ಮುಝೇ ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ಉನ
ಅನ್ಯಪದಾರ್ಥಸಮೂಹೋಂಸೇ ಕ್ಯಾ ಫಲ ಹೈ ? ೨೩೭ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಸುಕವಿಜನರೂಪೀ ಕಮಲೋಂಕೇ ಲಿಯೇ ಜೋ ಸೂರ್ಯ ಸಮಾನ ಹೈಂ ಔರ ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ
ಫೈ ಲಾವ ರಹಿತ ದೇಹಮಾತ್ರ ಜಿನ್ಹೇಂ ಪರಿಗ್ರಹ ಥಾ ಐಸೇ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ದ್ವಾರಾ ರಚಿತ ನಿಯಮಸಾರಕೀ
ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ ಶ್ರೀ ನಿಯಮಸಾರ
ಪರಮಾಗಮಕೀ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವವಿರಚಿತ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕೀ ಟೀಕಾಮೇಂ)
ಪರಮ-ಭಕ್ತಿ ಅಧಿಕಾರ ನಾಮಕಾ ದಸವಾಂ ಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ .
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ನಿರ್ವೃತೇನ್ದ್ರಿಯಲೌಲ್ಯಾನಾಂ ತತ್ತ್ವಲೋಲುಪಚೇತಸಾಮ್ .
ಸುನ್ದರಾನನ್ದನಿಷ್ಯನ್ದಂ ಜಾಯತೇ ತತ್ತ್ವಮುತ್ತಮಮ್ ..೨೩೫..
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಅತ್ಯಪೂರ್ವನಿಜಾತ್ಮೋತ್ಥಭಾವನಾಜಾತಶರ್ಮಣೇ .
ಯತನ್ತೇ ಯತಯೋ ಯೇ ತೇ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತಾ ಹಿ ನಾಪರೇ ..೨೩೬..
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ಅದ್ವನ್ದ್ವನಿಷ್ಠಮನಘಂ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಂ
ಸಂಭಾವಯಾಮಿ ತದಹಂ ಪುನರೇಕಮೇಕಮ್ .
ಕಿಂ ತೈಶ್ಚ ಮೇ ಫಲಮಿಹಾನ್ಯಪದಾರ್ಥಸಾರ್ಥೈಃ
ಮುಕ್ತಿ ಸ್ಪೃಹಸ್ಯ ಭವಶರ್ಮಣಿ ನಿಃಸ್ಪೃಹಸ್ಯ ..೨೩೭..
ಇತಿ ಸುಕವಿಜನಪಯೋಜಮಿತ್ರಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪ್ರಸರವರ್ಜಿತಗಾತ್ರಮಾತ್ರಪರಿಗ್ರಹಶ್ರೀಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವವಿರಚಿತಾಯಾಂ
ನಿಯಮಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಂ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತೌ ಪರಮಭಕ್ತ್ಯಧಿಕಾರೋ ದಶಮಃ ಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧಃ ..
J

Page 282 of 388
PDF/HTML Page 309 of 415
single page version

ಅಬ ವ್ಯವಹಾರ ಛಹ ಆವಶ್ಯಕೋಂಸೇ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಕಾ (ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯ - ಆವಶ್ಯಕಕಾ)
ಅಧಿಕಾರ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಗಾಥಾ : ೧೪೧ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ಅನ್ಯವಶಃ ನ ಭವತಿ ] ಜೋ ಅನ್ಯವಶ ನಹೀಂ ಹೈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಜೀವ ಅನ್ಯಕೇ ವಶ ನಹೀಂ ಹೈ ) [ತಸ್ಯ ತು ಆವಶ್ಯಕಮ್ ಕರ್ಮ ಭಣನ್ತಿ ] ಉಸೇ
ಆವಶ್ಯಕ ಕರ್ಮ ಕಹತೇ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸ ಜೀವಕೋ ಆವಶ್ಯಕ ಕರ್ಮ ಹೈ ಐಸಾ ಪರಮ ಯೋಗೀಶ್ವರ ಕಹತೇ
ಹೈಂ ) . [ಕರ್ಮವಿನಾಶನಯೋಗಃ ] ಕರ್ಮಕಾ ವಿನಾಶ ಕರನೇವಾಲಾ ಯೋಗ ( – ಐಸಾ ಜೋ ಯಹ ಆವಶ್ಯಕ
ಕರ್ಮ) [ನಿರ್ವೃತ್ತಿಮಾರ್ಗಃ ] ವಹ ನಿರ್ವಾಣಕಾ ಮಾರ್ಗ ಹೈ [ಇತಿ ಪ್ರರೂಪಿತಃ ] ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ), ನಿರನ್ತರ ಸ್ವವಶಕೋ ನಿಶ್ಚಯ - ಆವಶ್ಯಕ - ಕರ್ಮ ಹೈ ಐಸಾ
ಕಹಾ ಹೈ .
— ೧೧ —
ನಿಶ್ಚಯ-ಪರಮಾವಶ್ಯಕ ಅಧಿಕಾರ
ಅಥ ಸಾಂಪ್ರತಂ ವ್ಯವಹಾರಷಡಾವಶ್ಯಕಪ್ರತಿಪಕ್ಷಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಾಧಿಕಾರ ಉಚ್ಯತೇ .
ಜೋ ಣ ಹವದಿ ಅಣ್ಣವಸೋ ತಸ್ಸ ದು ಕಮ್ಮಂ ಭಣಂತಿ ಆವಾಸಂ .
ಕಮ್ಮವಿಣಾಸಣಜೋಗೋ ಣಿವ್ವುದಿಮಗ್ಗೋ ತ್ತಿ ಪಿಜ್ಜುತ್ತೋ ..೧೪೧..
ಯೋ ನ ಭವತ್ಯನ್ಯವಶಃ ತಸ್ಯ ತು ಕರ್ಮ ಭಣನ್ತ್ಯಾವಶ್ಯಕಮ್ .
ಕರ್ಮವಿನಾಶನಯೋಗೋ ನಿರ್ವೃತಿಮಾರ್ಗ ಇತಿ ಪ್ರರೂಪಿತಃ ..೧೪೧..
ಅತ್ರಾನವರತಸ್ವವಶಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಾವಶ್ಯಕಕರ್ಮ ಭವತೀತ್ಯುಕ್ತ ಮ್ .
ನಹಿಂ ಅನ್ಯವಶ ಜೋ ಜೀವ, ಆವಶ್ಯಕ ಕರಮ ಹೋತಾ ಉಸೇ .
ಯಹ ಕರ್ಮನಾಶಕ ಯೋಗ ಹೀ ನಿರ್ವಾಣಮಾರ್ಗ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರೇ ..೧೪೧..

Page 283 of 388
PDF/HTML Page 310 of 415
single page version

ವಿಧಿ ಅನುಸಾರ ಪರಮಜಿನಮಾರ್ಗಕೇ ಆಚರಣಮೇಂ ಕುಶಲ ಐಸಾ ಜೋ ಜೀವ ಸದೈವ ಅಂತರ್ಮುಖತಾಕೇ
ಕಾರಣ ಅನ್ಯವಶ ನಹೀಂ ಹೈ ಪರನ್ತು ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸ್ವವಶ ಹೈ ೧ಐಸಾ ಅರ್ಥ ಹೈ, ಉಸ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ
ಕ್ರಿಯಾಪ್ರಪಂಚಸೇ ಪರಾಙ್ಮುಖ ಜೀವಕೋ ೨ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಿತ - ನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮಧ್ಯಾನಪ್ರಧಾನ ಪರಮ ಆವಶ್ಯಕ ಕರ್ಮ ಹೈ
ಐಸಾ ನಿರನ್ತರ ಪರಮತಪಶ್ಚರಣಮೇಂ ಲೀನ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರ ಕಹತೇ ಹೈಂ . ಔರ, ಸಕಲ ಕರ್ಮಕೇ
ವಿನಾಶಕಾ ಹೇತು ಐಸಾ ಜೋ ೩ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತ - ಪರಮಸಮಾಧಿಲಕ್ಷಣ ಪರಮ ಯೋಗ ವಹೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಕಾರಣ
ಹೋನೇಸೇ ನಿರ್ವಾಣಕಾ ಮಾರ್ಗ ಹೈ . ಐಸೀ ನಿರುಕ್ತಿ ಅರ್ಥಾತ್ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಪ್ರವಚನಸಾರಕೀ ತತ್ತ್ವದೀಪಿಕಾ
ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ಪಾಂಚವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವಯಂ ಧರ್ಮ
ಹೋತಾ ಹುಆ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವಯಂ ಧರ್ಮರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹುಆ ನಿತ್ಯ ಆನನ್ದಕೇ ಫೈ ಲಾವಸೇ ಸರಸ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಶಾಶ್ವತ ಆನನ್ದಕೇ ಫೈ ಲಾವಸೇ ರಸಯುಕ್ತ ಹೈಂ ) ಐಸೇ ಜ್ಞಾನತತ್ತ್ವಮೇಂ ಲೀನ ಹೋಕರ,
ಯಃ ಖಲು ಯಥಾವಿಧಿ ಪರಮಜಿನಮಾರ್ಗಾಚರಣಕುಶಲಃ ಸರ್ವದೈವಾನ್ತರ್ಮುಖತ್ವಾದನನ್ಯವಶೋ ಭವತಿ
ಕಿನ್ತು ಸಾಕ್ಷಾತ್ಸ್ವವಶ ಇತ್ಯರ್ಥಃ . ತಸ್ಯ ಕಿಲ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕಕ್ರಿಯಾಪ್ರಪಂಚಪರಾಙ್ಮುಖಸ್ಯ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಯ-
ನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮಧ್ಯಾನಪ್ರಧಾನಪರಮಾವಶ್ಯಕಕರ್ಮಾಸ್ತೀತ್ಯನವರತಂ ಪರಮತಪಶ್ಚರಣನಿರತಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಾ
ವದನ್ತಿ . ಕಿಂ ಚ ಯಸ್ತ್ರಿಗುಪ್ತಿಗುಪ್ತಪರಮಸಮಾಧಿಲಕ್ಷಣಪರಮಯೋಗಃ ಸಕಲಕರ್ಮವಿನಾಶಹೇತುಃ ಸ ಏವ
ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೋಕ್ಷಕಾರಣತ್ವಾನ್ನಿರ್ವೃತಿಮಾರ್ಗ ಇತಿ ನಿರುಕ್ತಿ ರ್ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿರಿತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿಭಿಃ —
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
‘‘ಆತ್ಮಾ ಧರ್ಮಃ ಸ್ವಯಮಿತಿ ಭವನ್ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಂ
ನಿತ್ಯಾನನ್ದಪ್ರಸರಸರಸೇ ಜ್ಞಾನತತ್ತ್ವೇ ನಿಲೀಯ .
ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯತ್ಯುಚ್ಚೈರವಿಚಲತಯಾ ನಿಃಪ್ರಕಮ್ಪಪ್ರಕಾಶಾಂ
ಸ್ಫೂ ರ್ಜಜ್ಜ್ಯೋತಿಃಸಹಜವಿಲಸದ್ರತ್ನದೀಪಸ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮೀಮ್ ..’’
೧ – ‘ಅನ್ಯವಶ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಇಸ ಕಥನಕಾ ‘ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸ್ವವಶ ಹೈ’ ಐಸಾ ಅರ್ಥ ಹೈ .
೨ – ನಿಜ ಆತ್ಮಾ ಜಿಸಕಾ ಆಶ್ರಯ ಹೈ ಐಸಾ ನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮಧ್ಯಾನ ಪರಮ ಆವಶ್ಯಕ ಕರ್ಮಮೇಂ ಪ್ರಧಾನ ಹೈ .
೩ – ಪರಮ ಯೋಗಕಾ ಲಕ್ಷಣ ತೀನ ಗುಪ್ತಿ ದ್ವಾರಾ ಗುಪ್ತ ( – ಅಂತರ್ಮುಖ) ಐಸೀ ಪರಮ ಸಮಾಧಿ ಹೈ . [ಪರಮ ಆವಶ್ಯಕ ಕರ್ಮ
ಹೀ ಪರಮ ಯೋಗ ಹೈ ಔರ ಪರಮ ಯೋಗ ವಹ ನಿರ್ವಾಣಕಾ ಮಾರ್ಗ ಹೈ . ]

Page 284 of 388
PDF/HTML Page 311 of 415
single page version

ಅತ್ಯನ್ತ ಅವಿಚಲಪನೇಕೇ ಕಾರಣ, ದೇದೀಪ್ಯಮಾನ ಜ್ಯೋತಿವಾಲೇ ಔರ ಸಹಜರೂಪಸೇ ವಿಲಸಿತ
( – ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಪ್ರಕಾಶಿತ) ರತ್ನದೀಪಕಕೀ ನಿಷ್ಕಂಪ - ಪ್ರಕಾಶವಾಲೀ ಶೋಭಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ರತ್ನದೀಪಕಕೀ ಭಾಂತಿ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ನಿಷ್ಕಂಪರೂಪಸೇ ಅತ್ಯನ್ತ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಹೋತಾ ರಹತಾ
ಹೈ — ಜಾನತಾ ರಹತಾ ಹೈ ) .’’
ಔರ (ಇಸ ೧೪೧ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ
ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ ) : —
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಸ್ವವಶತಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಆವಶ್ಯಕ - ಕರ್ಮಸ್ವರೂಪ ಯಹ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಧರ್ಮ
ನಿಯಮಸೇ (ಅವಶ್ಯ) ಸಚ್ಚಿದಾನನ್ದಮೂರ್ತಿ ಆತ್ಮಾಮೇಂ (ಸತ್ - ಚಿದ್ - ಆನನ್ದಸ್ವರೂಪ ಆತ್ಮಾಮೇಂ )
ಅತಿಶಯರೂಪಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ . ಐಸಾ ಯಹ (ಆತ್ಮಸ್ಥಿತ ಧರ್ಮ ), ಕರ್ಮಕ್ಷಯ ಕರನೇಮೇಂ ಕುಶಲ ಐಸಾ
ನಿರ್ವಾಣಕಾ ಏಕ ಮಾರ್ಗ ಹೈ . ಉಸೀಸೇ ಮೈಂ ಶೀಘ್ರ ಕಿಸೀ ( – ಅದ್ಭುತ ) ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸುಖಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಕರತಾ ಹೂಂ .೨೩೮.
ಗಾಥಾ : ೧೪೨ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ನ ವಶಃ ಅವಶಃ ] ಜೋ (ಅನ್ಯಕೇ) ವಶ ನಹೀಂ ಹೈ
ವಹ ‘ಅವಶ’ ಹೈ [ವಾ ] ಔರ [ಅವಶಸ್ಯ ಕರ್ಮ ] ಅವಶಕಾ ಕರ್ಮ ವಹ [ಆವಶ್ಯಕಮ್ ]
ತಥಾ ಹಿ —
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಆತ್ಮನ್ಯುಚ್ಚೈರ್ಭವತಿ ನಿಯತಂ ಸಚ್ಚಿದಾನನ್ದಮೂರ್ತೌ
ಧರ್ಮಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸ್ವವಶಜನಿತಾವಶ್ಯಕರ್ಮಾತ್ಮಕೋಽಯಮ್ .
ಸೋಽಯಂ ಕರ್ಮಕ್ಷಯಕರಪಟುರ್ನಿರ್ವೃತೇರೇಕಮಾರ್ಗಃ
ತೇನೈವಾಹಂ ಕಿಮಪಿ ತರಸಾ ಯಾಮಿ ಶಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಮ್ ..೨೩೮..
ಣ ವಸೋ ಅವಸೋ ಅವಸಸ್ಸ ಕಮ್ಮ ವಾವಸ್ಸಯಂ ತಿ ಬೋದ್ಧವ್ವಂ .
ಜುತ್ತಿ ತ್ತಿ ಉವಾಅಂ ತಿ ಯ ಣಿರವಯವೋ ಹೋದಿ ಣಿಜ್ಜುತ್ತೀ ..೧೪೨..
ನ ವಶೋ ಅವಶಃ ಅವಶಸ್ಯ ಕರ್ಮ ವಾಽವಶ್ಯಕಮಿತಿ ಬೋದ್ಧವ್ಯಮ್ .
ಯುಕ್ತಿ ರಿತಿ ಉಪಾಯ ಇತಿ ಚ ನಿರವಯವೋ ಭವತಿ ನಿರುಕ್ತಿ : ..೧೪೨..
ಜೋ ವಶ ನಹೀಂ ವಹ ‘ಅವಶ’, ಆವಶ್ಯಕ ಅವಶಕಾ ಕರ್ಮ ಹೈ .
ವಹ ಯುಕ್ತಿ ಯಾ ಉಪಾಯ ಹೈ, ನಿರವಯವ ಕರ್ತಾ ಧರ್ಮ ಹೈ ..೧೪೨..

Page 285 of 388
PDF/HTML Page 312 of 415
single page version

‘ಆವಶ್ಯಕ’ ಹೈ [ಇತಿ ಬೋದ್ಧವ್ಯಮ್ ] ಐಸಾ ಜಾನನಾ; [ಯುಕ್ತಿಃ ಇತಿ ] ವಹ (ಅಶರೀರೀ ಹೋನೇಕೀ)
ಯುಕ್ತಿ ಹೈ, [ಉಪಾಯಃ ಇತಿ ಚ ] ವಹ (ಅಶರೀರ ಹೋನೇಕಾ) ಉಪಾಯ ಹೈ, [ನಿರವಯವಃ ಭವತಿ ] ಉಸಸೇ
ಜೀವ ನಿರವಯವ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅಶರೀರ) ಹೋತಾ ಹೈ . [ನಿರುಕ್ತಿಃ ] ಐಸೀ ನಿರುಕ್ತಿ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ, ❃ಅವಶ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಕೋ ಪರಮ ಆವಶ್ಯಕ ಕರ್ಮ ಅವಶ್ಯ ಹೈ ಐಸಾ
ಕಹಾ ಹೈ .
ಜೋ ಯೋಗೀ ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೇ ಪರಿಗ್ರಹಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ವಶ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ
ಇಸೀಲಿಯೇ ಜಿಸೇ ‘ಅವಶ’ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಉಸ ಅವಶ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಕೋ
ನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮಧ್ಯಾನಸ್ವರೂಪ ಪರಮ - ಆವಶ್ಯಕ - ಕರ್ಮ ಅವಶ್ಯ ಹೈ ಐಸಾ ಜಾನನಾ . (ವಹ ಪರಮ -
ಆವಶ್ಯಕ - ಕರ್ಮ ) ನಿರವಯವಪನೇಕಾ ಉಪಾಯ ಹೈ, ಯುಕ್ತಿ ಹೈ . ಅವಯವ ಅರ್ಥಾತ್ ಕಾಯ; ಉಸಕಾ
(ಕಾಯಕಾ) ಅಭಾವ ವಹ ಅವಯವಕಾ ಅಭಾವ (ಅರ್ಥಾತ್ ನಿರವಯವಪನಾ) . ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ ಅವಶ ಜೀವ
ನಿರವಯವ ಹೋತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಜೀವ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ ವಶ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ವಹ ಅಕಾಯ ಹೋತಾ ಹೈ ) .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ನಿರುಕ್ತಿ — ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ — ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೪೨ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಕೋಈ ಯೋಗೀ ಸ್ವಹಿತಮೇಂ ಲೀನ ರಹತಾ ಹುಆ ಶುದ್ಧಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಕೇ
ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ವಶ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೋ ಸುಸ್ಥಿತ ರಹನಾ ಸೋ ನಿರುಕ್ತಿ (ಅರ್ಥಾತ್
ಅವಶಸ್ಯ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಸ್ಯ ಪರಮಾವಶ್ಯಕಕರ್ಮಾವಶ್ಯಂ ಭವತೀತ್ಯತ್ರೋಕ್ತ ಮ್ .
ಯೋ ಹಿ ಯೋಗೀ ಸ್ವಾತ್ಮಪರಿಗ್ರಹಾದನ್ಯೇಷಾಂ ಪದಾರ್ಥಾನಾಂ ವಶಂ ನ ಗತಃ, ಅತ ಏವ ಅವಶ
ಇತ್ಯುಕ್ತ :, ಅವಶಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮಧ್ಯಾನಾತ್ಮಕಪರಮಾವಶ್ಯಕಕರ್ಮಾವಶ್ಯಂ
ಭವತೀತಿ ಬೋದ್ಧವ್ಯಮ್ . ನಿರವಯವಸ್ಯೋಪಾಯೋ ಯುಕ್ತಿ : . ಅವಯವಃ ಕಾಯಃ, ಅಸ್ಯಾಭಾವಾತ್
ಅವಯವಾಭಾವಃ . ಅವಶಃ ಪರದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ನಿರವಯವೋ ಭವತೀತಿ ನಿರುಕ್ತಿ : ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಶ್ಚೇತಿ .
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಯೋಗೀ ಕಶ್ಚಿತ್ಸ್ವಹಿತನಿರತಃ ಶುದ್ಧಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಾದ್
ಅನ್ಯೇಷಾಂ ಯೋ ನ ವಶ ಇತಿ ಯಾ ಸಂಸ್ಥಿತಿಃ ಸಾ ನಿರುಕ್ತಿ : .
ತಸ್ಮಾದಸ್ಯ ಪ್ರಹತದುರಿತಧ್ವಾನ್ತಪುಂಜಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ
ಸ್ಫೂ ರ್ಜಜ್ಜ್ಯೋತಿಃಸ್ಫು ಟಿತಸಹಜಾವಸ್ಥಯಾಽಮೂರ್ತತಾ ಸ್ಯಾತ್ ..೨೩೯..
❃ ಅವಶ = ಪರಕೇ ವಶ ನ ಹೋಂ ಐಸೇ; ಸ್ವವಶ; ಸ್ವಾಧೀನ; ಸ್ವತಂತ್ರ .

Page 286 of 388
PDF/HTML Page 313 of 415
single page version

ಅವಶಪನೇಕಾ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ - ಅರ್ಥ ) ಹೈ . ಐಸಾ ಕರನೇಸೇ ( – ಅಪನೇಮೇಂ ಲೀನ ರಹಕರ ಪರಕೋ ವಶ ನ
ಹೋನೇಸೇ ) ❃ದುರಿತರೂಪೀ ತಿಮಿರಪುಂಜಕಾ ಜಿಸನೇ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸೇ ಉಸ ಯೋಗೀಕೋ ಸದಾ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ
ಜ್ಯೋತಿ ದ್ವಾರಾ ಸಹಜ ಅವಸ್ಥಾ ಪ್ರಗಟ ಹೋನೇಸೇ ಅಮೂರ್ತಪನಾ ಹೋತಾ ಹೈ . ೨೩೯ .
ಗಾಥಾ : ೧೪೩ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ] ಜಾೇ [ಅಶುಭಭಾವೇನ ] ಅಶುಭ ಭಾವ ಸಹಿತ
[ವರ್ತತೇ ] ವರ್ತತಾ ಹೈ, [ಸಃ ಶ್ರಮಣಃ ] ವಹ ಶ್ರಮಣ [ಅನ್ಯವಶಃ ಭವತಿ ] ಅನ್ಯವಶ ಹೈ;
[ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ತಸ್ಯ ತು ] ಉಸೇ [ಆವಶ್ಯಕಲಕ್ಷಣಂ ಕರ್ಮ ] ಆವಶ್ಯಕಸ್ವರೂಪ ಕರ್ಮ
[ನ ಭವೇತ್ ] ನಹೀಂ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ, ಭೇದೋಪಚಾರ - ರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತಿವಾಲೇ ಜೀವಕೋ ಅವಶಪನಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸಾ
ಕಹಾ ಹೈ .
ಜೋ ಶ್ರಮಣಾಭಾಸ – ದ್ರವ್ಯಲಿಂಗೀ ಅಪ್ರಶಸ್ತ ರಾಗಾದಿರೂಪ ಅಶುಭಭಾವ ಸಹಿತ ವರ್ತತಾ ಹೈ, ವಹ
ನಿಜ ಸ್ವರೂಪಸೇ ಅನ್ಯ ( – ಭಿನ್ನ ) ಐಸೇ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ವಶ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಉಸ ಜಘನ್ಯ
ರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತಿವಾಲೇ ಜೀವಕೋ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಿತ ನಿಶ್ಚಯ - ಧರ್ಮಧ್ಯಾನಸ್ವರೂಪ ಪರಮ - ಆವಶ್ಯಕ - ಕರ್ಮ
ನಹೀಂ ಹೈ . (ವಹ ಶ್ರಮಣಾಭಾಸ ) ಭೋಜನ ಹೇತು ದ್ರವ್ಯಲಿಂಗ ಗ್ರಹಣ ಕರಕೇ ಸ್ವಾತ್ಮಕಾರ್ಯಸೇ ವಿಮುಖ
ವಟ್ಟದಿ ಜೋ ಸೋ ಸಮಣೋ ಅಣ್ಣವಸೋ ಹೋದಿ ಅಸುಹಭಾವೇಣ .
ತಮ್ಹಾ ತಸ್ಸ ದು ಕಮ್ಮಂ ಆವಸ್ಸಯಲಕ್ಖಣಂ ಣ ಹವೇ ..೧೪೩..
ವರ್ತತೇ ಯಃ ಸ ಶ್ರಮಣೋಽನ್ಯವಶೋ ಭವತ್ಯಶುಭಭಾವೇನ .
ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಯ ತು ಕರ್ಮಾವಶ್ಯಕಲಕ್ಷಣಂ ನ ಭವೇತ್ ..೧೪೩..
ಇಹ ಹಿ ಭೇದೋಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತೇರ್ಜೀವಸ್ಯಾವಶತ್ವಂ ನ ಸಮಸ್ತೀತ್ಯುಕ್ತ ಮ್ .
ಅಪ್ರಶಸ್ತರಾಗಾದ್ಯಶುಭಭಾವೇನ ಯಃ ಶ್ರಮಣಾಭಾಸೋ ದ್ರವ್ಯಲಿಙ್ಗೀ ವರ್ತತೇ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಾದನ್ಯೇಷಾಂ
ಪರದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ವಶೋ ಭೂತ್ವಾ, ತತಸ್ತಸ್ಯ ಜಘನ್ಯರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತೇರ್ಜೀವಸ್ಯ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಯನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮಧ್ಯಾನ-
ಲಕ್ಷಣಪರಮಾವಶ್ಯಕಕರ್ಮ ನ ಭವೇದಿತಿ ಅಶನಾರ್ಥಂ ದ್ರವ್ಯಲಿಙ್ಗಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ಸ್ವಾತ್ಮಕಾರ್ಯವಿಮುಖಃ ಸನ್
❃ ದುರಿತ = ದುಷ್ಕೃತ; ದುಷ್ಕರ್ಮ . (ಪಾಪ ತಥಾ ಪುಣ್ಯ ದೋನೋಂ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ದುರಿತ ಹೈಂ .)
ವರ್ತೇ ಅಶುಭ ಪರಿಣಾಮಮೇಂ, ವಹ ಶ್ರಮಣ ಹೈ ವಶ ಅನ್ಯಕೇ .
ಅತಏವ ಆವಶ್ಯಕಸ್ವರೂಪ ನ ಕರ್ಮ ಹೋತಾ ಹೈ ಉಸೇ ..೧೪೩..

Page 287 of 388
PDF/HTML Page 314 of 415
single page version

ರಹತಾ ಹುಆ ಪರಮ ತಪಶ್ಚರಣಾದಿಕೇ ಪ್ರತಿ ಭೀ ಉದಾಸೀನ (ಲಾಪರವಾಹ ) ರಹಕರ ಜಿನೇನ್ದ್ರಮನ್ದಿರ
ಅಥವಾ ಉಸಕಾ ಕ್ಷೇತ್ರ, ಮಕಾನ, ಧನ, ಧಾನ್ಯಾದಿಕ ಸಬ ಹಮಾರಾ ಹೈ ಐಸೀ ಬುದ್ಧಿ ಕರತಾ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೪೩ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಪಾಂಚ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ತ್ರಿಲೋಕರೂಪೀ ಮಕಾನಮೇಂ ರಹೇ ಹುಏ (ಮಹಾ ) ತಿಮಿರಪುಂಜ ಜೈಸಾ
ಮುನಿಯೋಂಕಾ ಯಹ (ಕೋಈ ) ನವೀನ ತೀವ್ರ ಮೋಹನೀಯ ಹೈ ಕಿ (ಪಹಲೇ ) ವೇ ತೀವ್ರ ವೈರಾಗ್ಯಭಾವಸೇ ಘಾಸಕೇ
ಘರಕೋ ಭೀ ಛೋಡಕರ (ಫಿ ರ ) ‘ಹಮಾರಾ ವಹ ಅನುಪಮ ಘರ !’ ಐಸಾ ಸ್ಮರಣ ಕರತೇ ಹೈಂ ! ೨೪೦.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಕಲಿಕಾಲಮೇಂ ಭೀ ಕಹೀಂ ಕೋಈ ಭಾಗ್ಯಶಾಲೀ ಜೀವ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾದಿರೂಪ
ಮಲಕೀಚಡಸೇ ರಹಿತ ಔರ ❃ಸದ್ಧರ್ಮರಕ್ಷಾಮಣಿ ಐಸಾ ಸಮರ್ಥ ಮುನಿ ಹೋತಾ ಹೈ . ಜಿಸನೇ ಅನೇಕ ಪರಿಗ್ರಹೋಂಕೇ
ವಿಸ್ತಾರಕೋ ಛೋಡಾ ಹೈ ಔರ ಜೋ ಪಾಪರೂಪೀ ಅಟವೀಕೋ ಜಲಾನೇವಾಲೀ ಅಗ್ನಿ ಹೈ ಐಸಾ ಯಹ ಮುನಿ ಇಸ
ಕಾಲ ಭೂತಲಮೇಂ ತಥಾ ದೇವಲೋಕಮೇಂ ದೇವೋಂಸೇ ಭೀ ಭಲೀಭಾಂತಿ ಪುಜಾತಾ ಹೈ .೨೪೧.
ಪರಮತಪಶ್ಚರಣಾದಿಕಮಪ್ಯುದಾಸ್ಯ ಜಿನೇನ್ದ್ರಮನ್ದಿರಂ ವಾ ತತ್ಕ್ಷೇತ್ರವಾಸ್ತುಧನಧಾನ್ಯಾದಿಕಂ ವಾ ಸರ್ವಮಸ್ಮದೀಯಮಿತಿ
ಮನಶ್ಚಕಾರೇತಿ .
(ಮಾಲಿನೀ)
ಅಭಿನವಮಿದಮುಚ್ಚೈರ್ಮೋಹನೀಯಂ ಮುನೀನಾಂ
ತ್ರಿಭುವನಭುವನಾನ್ತರ್ಧ್ವಾಂತಪುಂಜಾಯಮಾನಮ್ .
ತೃಣಗೃಹಮಪಿ ಮುಕ್ತ್ವಾ ತೀವ್ರವೈರಾಗ್ಯಭಾವಾದ್
ವಸತಿಮನುಪಮಾಂ ತಾಮಸ್ಮದೀಯಾಂ ಸ್ಮರನ್ತಿ ..೨೪೦..
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಕೋಪಿ ಕ್ವಾಪಿ ಮುನಿರ್ಬಭೂವ ಸುಕೃತೀ ಕಾಲೇ ಕಲಾವಪ್ಯಲಂ
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಾದಿಕಲಂಕಪಂಕರಹಿತಃ ಸದ್ಧರ್ಮರಕ್ಷಾಮಣಿಃ .
ಸೋಽಯಂ ಸಂಪ್ರತಿ ಭೂತಲೇ ದಿವಿ ಪುನರ್ದೇವೈಶ್ಚ ಸಂಪೂಜ್ಯತೇ
ಮುಕ್ತಾನೇಕಪರಿಗ್ರಹವ್ಯತಿಕರಃ ಪಾಪಾಟವೀಪಾವಕಃ ..೨೪೧..
❃ಸದ್ಧರ್ಮರಕ್ಷಾಮಣಿ = ಸದ್ಧರ್ಮಕೀ ರಕ್ಷಾ ಕರನೇವಾಲಾ ಮಣಿ . (ರಕ್ಷಾಮಣಿ = ಆಪತ್ತಿಯೋಂಸೇ ಅಥವಾ ಪಿಶಾಚ ಆದಿಸೇ
ಅಪನೇಕೋ ಬಚಾನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಪಹಿನಾ ಜಾನೇವಾಲಾ ಮಣಿ .)

Page 288 of 388
PDF/HTML Page 315 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾ ಸಮಸ್ತ ಸುಬುದ್ಧಿಯೋಂಕೋ ಪ್ರಾಣಪ್ಯಾರೀ ಹೈ; ವಹ
ಯೋಗ್ಯ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾ ಸೋ ಇನ್ದ್ರೋಂಕೋ ಭೀ ಸತತ ವಂದನೀಯ ಹೈ . ಉಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಜೋ ಕೋಈ ಜೀವ
ಕಾಮಾನ್ಧಕಾರಯುಕ್ತ ಸಂಸಾರಜನಿತ ಸುಖಮೇಂ ರಮತಾ ಹೈ, ವಹ ಜಡಮತಿ ಅರೇರೇ ! ಕಲಿಸೇ ಹನಾ ಹುಆ ಹೈ
( – ಕಲಿಕಾಲಸೇ ಘಾಯಲ ಹುಆ ಹೈ ) .೨೪೨.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ಜೀವ ಅನ್ಯವಶ ಹೈ ವಹ ಭಲೇ ಮುನಿವೇಶಧಾರೀ ಹೋ ತಥಾಪಿ ಸಂಸಾರೀ
ಹೈ, ನಿತ್ಯ ದುಃಖಕಾ ಭೋಗನೇವಾಲಾ ಹೈ; ಜೋ ಜೀವ ಸ್ವವಶ ಹೈ ವಹ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತ ಹೈ, ಜಿನೇಶ್ವರಸೇ ಕಿಂಚಿತ್
ನ್ಯೂನ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸಮೇಂ ಜಿನೇಶ್ವರದೇವಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ಥೋಡೀ-ಸೀ ಕಮೀ ಹೈ ) .೨೪೩.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ಹೀ ಜಿನನಾಥಕೇ ಮಾರ್ಗಮೇಂ ಮುನಿವರ್ಗಮೇಂ ಸ್ವವಶ ಮುನಿ ಸದಾ
ಶೋಭಾ ದೇತಾ ಹೈ; ಔರ ಅನ್ಯವಶ ಮುನಿ ನೌಕರಕೇ ಸಮೂಹೋಂಮೇಂ ❃ರಾಜವಲ್ಲಭ ನೌಕರ ಸಮಾನ ಶೋಭಾ ದೇತಾ
ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಯೋಗ್ಯತಾ ರಹಿತ, ಖುಶಾಮದೀ ನೌಕರ ಶೋಭಾ ನಹೀಂ ದೇತಾ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಅನ್ಯವಶ
ಮುನಿ ಶೋಭಾ ನಹೀಂ ದೇತಾ ) .೨೪೪.
(ಶಿಖರಿಣೀ)
ತಪಸ್ಯಾ ಲೋಕೇಸ್ಮಿನ್ನಿಖಿಲಸುಧಿಯಾಂ ಪ್ರಾಣದಯಿತಾ
ನಮಸ್ಯಾ ಸಾ ಯೋಗ್ಯಾ ಶತಮಖಶತಸ್ಯಾಪಿ ಸತತಮ್ .
ಪರಿಪ್ರಾಪ್ಯೈತಾಂ ಯಃ ಸ್ಮರತಿಮಿರಸಂಸಾರಜನಿತಂ
ಸುಖಂ ರೇಮೇ ಕಶ್ಚಿದ್ಬತ ಕಲಿಹತೋಽಸೌ ಜಡಮತಿಃ ..೨೪೨..
(ಆರ್ಯಾ)
ಅನ್ಯವಶಃ ಸಂಸಾರೀ ಮುನಿವೇಷಧರೋಪಿ ದುಃಖಭಾಙ್ನಿತ್ಯಮ್ .
ಸ್ವವಶೋ ಜೀವನ್ಮುಕ್ತ : ಕಿಂಚಿನ್ನ್ಯೂನೋ ಜಿನೇಶ್ವರಾದೇಷಃ ..೨೪೩..
(ಆರ್ಯಾ)
ಅತ ಏವ ಭಾತಿ ನಿತ್ಯಂ ಸ್ವವಶೋ ಜಿನನಾಥಮಾರ್ಗಮುನಿವರ್ಗೇ .
ಅನ್ಯವಶೋ ಭಾತ್ಯೇವಂ ಭೃತ್ಯಪ್ರಕರೇಷು ರಾಜವಲ್ಲಭವತ್ ..೨೪೪..
ಜೋ ಚರದಿ ಸಂಜದೋ ಖಲು ಸುಹಭಾವೇ ಸೋ ಹವೇಇ ಅಣ್ಣವಸೋ .
ತಮ್ಹಾ ತಸ್ಸ ದು ಕಮ್ಮಂ ಆವಾಸಯಲಕ್ಖಣಂ ಣ ಹವೇ ..೧೪೪..
❃ ರಾಜವಲ್ಲಭ = ಜೋ (ಖುಶಾಮದಸೇ) ರಾಜಾಕಾ ಮಾನೀತಾ (ಮಾನಾ ಹುಆ) ಬನ ಗಯಾ ಹೋ .
ಸಂಯತ ಚರೇ ಶುಭಭಾವಮೇಂ, ವಹ ಶ್ರಮಣ ಹೈ ವಶ ಅನ್ಯಕೇ .
ಅತಏವ ಆವಶ್ಯಕಸ್ವರೂಪ ನ ಕರ್ಮ ಹೋತಾ ಹೈ ಉಸೇ ..೧೪೪..

Page 289 of 388
PDF/HTML Page 316 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೪೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ] ಜೋ (ಜೀವ ) [ಸಂಯತಃ ] ಸಂಯತ ರಹತಾ ಹುಆ
[ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಶುಭಭಾವೇ ] ಶುಭ ಭಾವಮೇಂ [ಚರತಿ ] ಚರತಾ — ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ
[ಅನ್ಯವಶಃ ಭವೇತ್ ] ಅನ್ಯವಶ ಹೈ; [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಇಸಲಿಯೇ [ತಸ್ಯ ತು ] ಉಸೇ [ಆವಶ್ಯಕಲಕ್ಷಣಂ
ಕರ್ಮ ] ಆವಶ್ಯಕಸ್ವರೂಪ ಕರ್ಮ [ನ ಭವೇತ್ ] ನಹೀಂ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ಭೀ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ ಭೀ ), ಅನ್ಯವಶ ಐಸೇ ಅಶುದ್ಧಅನ್ತರಾತ್ಮಜೀವಕಾ
ಲಕ್ಷಣ ಕಹಾ ಹೈ .
ಜೋ (ಶ್ರಮಣ ) ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜಿನೇನ್ದ್ರಕೇ ಮುಖಾರವಿನ್ದಸೇ ನಿಕಲೇ ಹುಏ ಪರಮ-ಆಚಾರಶಾಸ್ತ್ರಕೇ
ಕ್ರಮಸೇ (ರೀತಿಸೇ ) ಸದಾ ಸಂಯತ ರಹತಾ ಹುಆ ಶುಭೋಪಯೋಗಮೇಂ ಚರತಾ — ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹೈ; ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ
ಧರ್ಮಧ್ಯಾನಮೇಂ ಪರಿಣತ ರಹತಾ ಹೈ ಇಸೀಲಿಯೇ ❃ಚರಣಕರಣಪ್ರಧಾನ ಹೈ; ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕಾಲಕಾ ಅವಲೋಕನ
ಕರತಾ ಹುಆ ( – ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಯೋಗ್ಯ ಕಾಲಕಾ ಧ್ಯಾನ ರಖಕರ ) ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕ್ರಿಯಾ ಕರತಾ ಹೈ, ಪ್ರತಿದಿನ
ಭೋಜನ ಕರಕೇ ಚತುರ್ವಿಧ ಆಹಾರಕಾ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ, ತೀನ ಸಂಧ್ಯಾಓಂಕೇ ಸಮಯ ( – ಪ್ರಾತಃ,
ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ತಥಾ ಸಾಯಂಕಾಲ ) ಭಗವಾನ ಅರ್ಹತ್ ಪರಮೇಶ್ವರಕೀ ಲಾಖೋಂ ಸ್ತುತಿ ಮುಖಕಮಲಸೇ ಬೋಲತಾ ಹೈ,
ತೀನೋಂ ಕಾಲ ನಿಯಮಪರಾಯಣ ರಹತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ತೀನೋಂ ಸಮಯಕೇ ನಿಯಮೋಂಮೇಂ ತತ್ಪರ ರಹತಾ ಹೈ ),
— ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅಹರ್ನಿಶ (ದಿನ-ರಾತ ಮಿಲಕರ) ಗ್ಯಾರಹ ಕ್ರಿಯಾಓಂಮೇಂ ತತ್ಪರ ರಹತಾ ಹೈ; ಪಾಕ್ಷಿಕ,
ಮಾಸಿಕ, ಚಾತುರ್ಮಾಸಿಕ ತಥಾ ಸಾಂವತ್ಸರಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ ಸುನನೇಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಏ ಸನ್ತೋಷಸೇ ಜಿಸಕಾ
ಧರ್ಮಶರೀರ ರೋಮಾಂಚಸೇ ಛಾ ಜಾತಾ ಹೈ; ಅನಶನ, ಅವಮೌದರ್ಯ, ರಸಪರಿತ್ಯಾಗ, ವೃತ್ತಿಪರಿಸಂಖ್ಯಾನ, ವಿವಿಕ್ತ
ಶಯ್ಯಾಸನ ಔರ ಕಾಯಕ್ಲೇಶ ನಾಮಕೇ ಛಹ ಬಾಹ್ಯ ತಪಮೇಂ ಜೋ ಸತತ ಉತ್ಸಾಹಪರಾಯಣ ರಹತಾ ಹೈ;
ಯಶ್ಚರತಿ ಸಂಯತಃ ಖಲು ಶುಭಭಾವೇ ಸ ಭವೇದನ್ಯವಶಃ .
ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಯ ತು ಕರ್ಮಾವಶ್ಯಕಲಕ್ಷಣಂ ನ ಭವೇತ್ ..೧೪೪..
ಅತ್ರಾಪ್ಯನ್ಯವಶಸ್ಯಾಶುದ್ಧಾನ್ತರಾತ್ಮಜೀವಸ್ಯ ಲಕ್ಷಣಮಭಿಹಿತಮ್.
ಯಃ ಖಲು ಜಿನೇನ್ದ್ರವದನಾರವಿನ್ದವಿನಿರ್ಗತಪರಮಾಚಾರಶಾಸ್ತ್ರಕ್ರಮೇಣ ಸದಾ ಸಂಯತಃ ಸನ್ ಶುಭೋಪಯೋಗೇ
ಚರತಿ, ವ್ಯಾವಹಾರಿಕಧರ್ಮಧ್ಯಾನಪರಿಣತಃ ಅತ ಏವ ಚರಣಕರಣಪ್ರಧಾನಃ, ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕಾಲಮವಲೋಕಯನ್
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಕ್ರಿಯಾಂ ಕರೋತಿ, ದೈನಂ ದೈನಂ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಭುಕ್ತ್ವಾ ಚತುರ್ವಿಧಾಹಾರಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಚ ಕರೋತಿ, ತಿಸೃಷು
ಸಂಧ್ಯಾಸು ಭಗವದರ್ಹತ್ಪರಮೇಶ್ವರಸ್ತುತಿಶತಸಹಸ್ರಮುಖರಮುಖಾರವಿನ್ದೋ ಭವತಿ, ತ್ರಿಕಾಲೇಷು ಚ ನಿಯಮಪರಾಯಣಃ
ಇತ್ಯಹೋರಾತ್ರೇಽಪ್ಯೇಕಾದಶಕ್ರಿಯಾತತ್ಪರಃ, ಪಾಕ್ಷಿಕಮಾಸಿಕಚಾತುರ್ಮಾಸಿಕಸಾಂವತ್ಸರಿಕಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಾಕರ್ಣನ-
❃ ಚರಣಕರಣಪ್ರಧಾನ = ಶುಭ ಆಚರಣಕೇ ಪರಿಣಾಮ ಜಿಸೇ ಮುಖ್ಯ ಹೈಂ ಐಸಾ .

Page 290 of 388
PDF/HTML Page 317 of 415
single page version

ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯ, ಧ್ಯಾನ, ಶುಭ ಆಚರಣಸೇ ಚ್ಯುತ ಹೋನೇಪರ ಪುನಃ ಉಸಮೇಂ ಸ್ಥಾಪನಸ್ವರೂಪ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ, ವಿನಯ,
ವೈಯಾವೃತ್ತ್ಯ ಔರ ವ್ಯುತ್ಸರ್ಗ ನಾಮಕ ಅಭ್ಯನ್ತರ ತಪೋಂಕೇ ಅನುಷ್ಠಾನಮೇಂ (ಆಚರಣಮೇಂ ) ಜೋ ಕುಶಲ-
ಬುದ್ಧಿವಾಲಾ ಹೈ; ಪರನ್ತು ವಹ ನಿರಪೇಕ್ಷ ತಪೋಧನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಿತ ಆವಶ್ಯಕ-
ಕರ್ಮಕೋ — ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ವಿಶ್ರಾನ್ತಿರೂಪ ನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮಧ್ಯಾನಕೋ ತಥಾ ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಕೋ —
ನಹೀಂ ಜಾನತಾ; ಇಸಲಿಯೇ ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಪರಿಣತ ಹೋನೇಸೇ ಉಸೇ ಅನ್ಯವಶ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ . ಜಿಸಕಾ ಚಿತ್ತ
ತಪಶ್ಚರಣಮೇಂ ಲೀನ ಹೈ ಐಸಾ ಯಹ ಅನ್ಯವಶ ಶ್ರಮಣ ದೇವಲೋಕಾದಿಕೇ ಕ್ಲೇಶಕೀ ಪರಮ್ಪರಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇಸೇ
ಶುಭೋಪಯೋಗಕೇ ಫಲಸ್ವರೂಪ ಪ್ರಶಸ್ತ ರಾಗರೂಪೀ ಅಂಗಾರೋಂಸೇ ಸಿಕತಾ ಹುಆ, ಆಸನ್ನಭವ್ಯತಾರೂಪೀ ಗುಣಕಾ
ಉದಯ ಹೋನೇ ಪರ ಪರಮಗುರುಕೇ ಪ್ರಸಾದಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ-ಜ್ಞಾನ-ಅನುಷ್ಠಾನಸ್ವರೂಪ ಶುದ್ಧ-
ನಿಶ್ಚಯ-ರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತಿ ದ್ವಾರಾ ನಿರ್ವಾಣಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕಭೀ ಶುದ್ಧ-ನಿಶ್ಚಯ-
ರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರ ಲೇ ತೋ ಹೀ ಔರ ತಭೀ ನಿರ್ವಾಣಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ )
.
[ಅಬ ಇಸ ೧೪೪ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ : — ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಮುನಿವರ ದೇವಲೋಕಾದಿಕೇ ಕ್ಲೇಶಕೇ ಪ್ರತಿ ರತಿ ಛೋಡೋ ಔರ ❃ನಿರ್ವಾಣಕೇ
ಸಮುಪಜನಿತಪರಿತೋಷರೋಮಾಂಚಕಂಚುಕಿತಧರ್ಮಶರೀರಃ, ಅನಶನಾವಮೌದರ್ಯರಸಪರಿತ್ಯಾಗವೃತ್ತಿಪರಿಸಂಖ್ಯಾನ-
ವಿವಿಕ್ತ ಶಯನಾಸನಕಾಯಕ್ಲೇಶಾಭಿಧಾನೇಷು ಷಟ್ಸು ಬಾಹ್ಯತಪಸ್ಸು ಚ ಸಂತತೋತ್ಸಾಹಪರಾಯಣಃ, ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಧ್ಯಾನ-
ಶುಭಾಚರಣಪ್ರಚ್ಯುತಪ್ರತ್ಯವಸ್ಥಾಪನಾತ್ಮಕಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವಿನಯವೈಯಾವೃತ್ತ್ಯವ್ಯುತ್ಸರ್ಗನಾಮಧೇಯೇಷು ಚಾಭ್ಯನ್ತರತಪೋನುಷ್ಠಾನೇಷು
ಚ ಕುಶಲಬುದ್ಧಿಃ, ಕಿನ್ತು ಸ ನಿರಪೇಕ್ಷತಪೋಧನಃ ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೋಕ್ಷಕಾರಣಂ ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಯಾವಶ್ಯಕಕರ್ಮ
ನಿಶ್ಚಯತಃ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವವಿಶ್ರಾನ್ತಿರೂಪಂ ನಿಶ್ಚಯಧರ್ಮಧ್ಯಾನಂ ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಂ ಚ ನ ಜಾನೀತೇ, ಅತಃ
ಪರದ್ರವ್ಯಗತತ್ವಾದನ್ಯವಶ ಇತ್ಯುಕ್ತ : . ಅಸ್ಯ ಹಿ ತಪಶ್ಚರಣನಿರತಚಿತ್ತಸ್ಯಾನ್ಯವಶಸ್ಯ ನಾಕಲೋಕಾದಿ-
ಕ್ಲೇಶಪರಂಪರಯಾ ಶುಭೋಪಯೋಗಫಲಾತ್ಮಭಿಃ ಪ್ರಶಸ್ತರಾಗಾಂಗಾರೈಃ ಪಚ್ಯಮಾನಃ ಸನ್ನಾಸನ್ನಭವ್ಯತಾಗುಣೋದಯೇ
ಸತಿ ಪರಮಗುರುಪ್ರಸಾದಾಸಾದಿತಪರಮತತ್ತ್ವಶ್ರದ್ಧಾನಪರಿಜ್ಞಾನಾನುಷ್ಠಾನಾತ್ಮಕಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತ್ಯಾ
ನಿರ್ವಾಣಮುಪಯಾತೀತಿ .
(ಹರಿಣೀ)
ತ್ಯಜತು ಸುರಲೋಕಾದಿಕ್ಲೇಶೇ ರತಿಂ ಮುನಿಪುಂಗವೋ
ಭಜತು ಪರಮಾನನ್ದಂ ನಿರ್ವಾಣಕಾರಣಕಾರಣಮ್ .
❃ ನಿರ್ವಾಣಕಾ ಕಾರಣ ಪರಮಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ಹೈ ಔರ ಪರಮಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಕಾರಣ ಸಹಜಪರಮಾತ್ಮಾ ಹೈ .

Page 291 of 388
PDF/HTML Page 318 of 415
single page version

ಕಾರಣಕಾ ಕಾರಣ ಐಸೇ ಸಹಜಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಭಜೋ — ಕಿ ಜೋ ಸಹಜಪರಮಾತ್ಮಾ ಪರಮಾನನ್ದಮಯ ಹೈ,
ಸರ್ವಥಾ ನಿರ್ಮಲ ಜ್ಞಾನಕಾ ಆವಾಸ ಹೈ, ನಿರಾವರಣಸ್ವರೂಪ ಹೈ ತಥಾ ನಯ-ಅನಯಕೇ ಸಮೂಹಸೇ (ಸುನಯೋಂ
ತಥಾ ಕುನಯೋಂಕೇ ಸಮೂಹಸೇ ) ದೂರ ಹೈ .೨೪೫.
ಗಾಥಾ : ೧೪೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ] ಜೋ [ದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ] ದ್ರವ್ಯ-ಗುಣ-
ಪರ್ಯಾಯೋಂಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಉನಕೇ ವಿಕಲ್ಪೋಂಮೇಂ ) [ಚಿತ್ತಂ ಕರೋತಿ ] ಮನ ಲಗಾತಾ ಹೈ, [ಸಃ ಅಪಿ ] ವಹ
ಭೀ [ಅನ್ಯವಶಃ ] ಅನ್ಯವಶ ಹೈ; [ಮೋಹಾನ್ಧಕಾರವ್ಯಪಗತಶ್ರಮಣಾಃ ] ಮೋಹಾನ್ಧಕಾರ ರಹಿತ ಶ್ರಮಣ
[ಈದ್ರಶಮ್ ] ಐಸಾ [ಕಥಯನ್ತಿ ] ಕಹತೇ ಹೈಂ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ಭೀ ಅನ್ಯವಶಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಭಗವಾನ ಅರ್ಹತ್ಕೇ ಮುಖಾರವಿನ್ದಸೇ ನಿಕಲೇ ಹುಏ ( – ಕಹೇ ಗಯೇ ) ಮೂಲ ಔರ ಉತ್ತರ ಪದಾರ್ಥೋಂಕಾ
ಸಾರ್ಥ ( – ಅರ್ಥ ಸಹಿತ ) ಪ್ರತಿಪಾದನ ಕರನೇಮೇಂ ಸಮರ್ಥ ಐಸಾ ಜೋ ಕೋಈ ದ್ರವ್ಯಲಿಙ್ಗಧಾರೀ (ಮುನಿ ) ಕಭೀ
ಛಹ ದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ಚಿತ್ತ ಲಗಾತಾ ಹೈ, ಕಭೀ ಉನಕೇ ಮೂರ್ತ-ಅಮೂರ್ತ ಚೇತನ-ಅಚೇತನ ಗುಣೋಂಮೇಂ ಮನ ಲಗಾತಾ ಹೈ
ಔರ ಫಿ ರ ಕಭೀ ಉನಕೀ ಅರ್ಥಪರ್ಯಾಯೋಂ ತಥಾ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯೋಂಮೇಂ ಬುದ್ಧಿ ಲಗಾತಾ ಹೈ, ಪರನ್ತು ತ್ರಿಕಾಲ-
ನಿರಾವರಣ, ನಿತ್ಯಾನನ್ದ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೇ ನಿಜಕಾರಣಸಮಯಸಾರಕೇ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಲೀನ
ಸಕಲವಿಮಲಜ್ಞಾನಾವಾಸಂ ನಿರಾವರಣಾತ್ಮಕಂ
ಸಹಜಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ದೂರಂ ನಯಾನಯಸಂಹತೇಃ ..೨೪೫..
ದವ್ವಗುಣಪಜ್ಜಯಾಣಂ ಚಿತ್ತಂ ಜೋ ಕುಣಇ ಸೋ ವಿ ಅಣ್ಣವಸೋ .
ಮೋಹಂಧಯಾರವವಗಯಸಮಣಾ ಕಹಯಂತಿ ಏರಿಸಯಂ ..೧೪೫..
ದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ಚಿತ್ತಂ ಯಃ ಕರೋತಿ ಸೋಪ್ಯನ್ಯವಶಃ .
ಮೋಹಾನ್ಧಕಾರವ್ಯಪಗತಶ್ರಮಣಾಃ ಕಥಯನ್ತೀದ್ರಶಮ್ ..೧೪೫..
ಅತ್ರಾಪ್ಯನ್ಯವಶಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಯಃ ಕಶ್ಚಿದ್ ದ್ರವ್ಯಲಿಙ್ಗಧಾರೀ ಭಗವದರ್ಹನ್ಮುಖಾರವಿನ್ದವಿನಿರ್ಗತಮೂಲೋತ್ತರಪದಾರ್ಥಸಾರ್ಥಪ್ರತಿಪಾದನ-
ಸಮರ್ಥಃ ಕ್ವಚಿತ್ ಷಣ್ಣಾಂ ದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಚಿತ್ತಂ ಧತ್ತೇ, ಕ್ವಚಿತ್ತೇಷಾಂ ಮೂರ್ತಾಮೂರ್ತಚೇತನಾಚೇತನಗುಣಾನಾಂ ಮಧ್ಯೇ
ಜೋ ಜೋಡತಾ ಚಿತ ದ್ರವ್ಯ - ಗುಣ - ಪರ್ಯಾಯಚಿನ್ತನಮೇಂ ಅರೇ !
ರೇ ಮೋಹ-ವಿರಹಿತ - ಶ್ರಮಣ ಕಹತೇ ಅನ್ಯಕೇ ವಶ ಹೀ ಉಸೇ ..೧೪೫..

Page 292 of 388
PDF/HTML Page 319 of 415
single page version

ಸಹಜಜ್ಞಾನಾದಿ ಶುದ್ಧಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಆಧಾರಭೂತ ನಿಜ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಕಭೀ ಭೀ ಚಿತ್ತ ನಹೀಂ ಲಗಾತಾ, ಉಸ
ತಪೋಧನಕೋ ಭೀ ಉಸ ಕಾರಣಸೇ ಹೀ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರ ವಿಕಲ್ಪೋಂಕೇ ವಶ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣಸೇ ಹೀ ) ಅನ್ಯವಶ
ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ .
ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ದರ್ಶನಮೋಹನೀಯ ಔರ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹನೀಯ ಕರ್ಮರೂಪೀ ತಿಮಿರಸಮೂಹಕಾ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ
ಔರ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೀ ಭಾವನಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ವೀತರಾಗಸುಖಾಮೃತಕೇ ಪಾನಮೇಂ ಜೋ ಉನ್ಮುಖ (ತತ್ಪರ ) ಹೈಂ ಐಸೇ
ಶ್ರಮಣ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಮಹಾಶ್ರಮಣ ಹೈಂ, ಪರಮ ಶ್ರುತಕೇವಲೀ ಹೈಂ; ವೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅನ್ಯವಶಕಾ ಐಸಾ
( – ಉಪರೋಕ್ತಾನುಸಾರ ) ಸ್ವರೂಪ ಕಹತೇ ಹೈಂ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಅನ್ಯತ್ರ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಆತ್ಮಕಾರ್ಯಕೋ ಛೋಡಕರ ದ್ರಷ್ಟ ತಥಾ ಅದ್ರಷ್ಟಸೇ ವಿರುದ್ಧ ಐಸೀ ಉಸ
ಚಿನ್ತಾಸೇ ( – ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ತಥಾ ಪರೋಕ್ಷಸೇ ವಿರುದ್ಧ ಐಸೇ ವಿಕಲ್ಪೋಂಸೇ ) ಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠ ಯತಿಯೋಂಕೋ ಕ್ಯಾ ಪ್ರಯೋಜನ
ಹೈ ?’’
ಔರ (ಇಸ ೧೪೫ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ ) : —
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : — ] ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಈಂಧನಯುಕ್ತ ಅಗ್ನಿ ವೃದ್ಧಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೀ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಬ
ಮನಶ್ಚಕಾರ, ಪುನಸ್ತೇಷಾಮರ್ಥವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಬುದ್ಧಿಂ ಕರೋತಿ, ಅಪಿ ತು ತ್ರಿಕಾಲನಿರಾವರಣ-
ನಿತ್ಯಾನಂದಲಕ್ಷಣನಿಜಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ವರೂಪನಿರತಸಹಜಜ್ಞಾನಾದಿಶುದ್ಧಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಣಾಮಾಧಾರಭೂತನಿಜಾತ್ಮ-
ತತ್ತ್ವೇ ಚಿತ್ತಂ ಕದಾಚಿದಪಿ ನ ಯೋಜಯತಿ, ಅತ ಏವ ಸ ತಪೋಧನೋಽಪ್ಯನ್ಯವಶ ಇತ್ಯುಕ್ತ : .
ಪ್ರಧ್ವಸ್ತದರ್ಶನಚಾರಿತ್ರಮೋಹನೀಯಕರ್ಮಧ್ವಾಂತಸಂಘಾತಾಃ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನೋತ್ಪನ್ನವೀತರಾಗ-
ಸುಖಾಮೃತಪಾನೋನ್ಮುಖಾಃ ಶ್ರವಣಾ ಹಿ ಮಹಾಶ್ರವಣಾಃ ಪರಮಶ್ರುತಕೇವಲಿನಃ, ತೇ ಖಲು ಕಥಯನ್ತೀದ್ರಶಮ್
ಅನ್ಯವಶಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಮಿತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತ ಮ್ —
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
‘‘ಆತ್ಮಕಾರ್ಯಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ದ್ರಷ್ಟಾದ್ರಷ್ಟವಿರುದ್ಧಯಾ .
ಯತೀನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠಾನಾಂ ಕಿಂ ತಯಾ ಪರಿಚಿನ್ತಯಾ ..’’
ತಥಾ ಹಿ —
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಯಾವಚ್ಚಿನ್ತಾಸ್ತಿ ಜನ್ತೂನಾಂ ತಾವದ್ಭವತಿ ಸಂಸೃತಿಃ .
ಯಥೇಂಧನಸನಾಥಸ್ಯ ಸ್ವಾಹಾನಾಥಸ್ಯ ವರ್ಧನಮ್ ..೨೪೬..

Page 293 of 388
PDF/HTML Page 320 of 415
single page version

ತಕ ಈಂಧನ ಹೈ ತಬ ತಕ ಅಗ್ನಿಕೀ ವೃದ್ಧಿ ಹೋತೀ ಹೈ ), ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಜಬ ತಕ ಜೀವೋಂಕೋ ಚಿನ್ತಾ
(ವಿಕಲ್ಪ ) ಹೈ ತಬ ತಕ ಸಂಸಾರ ಹೈ . ೨೪೬ .
ಗಾಥಾ : ೧೪೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಪರಭಾವಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ] ಜೋ ಪರಭಾವಕೋ ಪರಿತ್ಯಾಗ
ಕರ [ನಿರ್ಮಲಸ್ವಭಾವಮ್ ] ನಿರ್ಮಲ ಸ್ವಭಾವವಾಲೇ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕೋ [ಧ್ಯಾಯತಿ ] ಧ್ಯಾತಾ
ಹೈ, [ಸಃ ಖಲು ] ವಹ ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಆತ್ಮವಶಃ ಭವತಿ ] ಆತ್ಮವಶ ಹೈ [ತಸ್ಯ ತು ] ಔರ
ಉಸೇ [ಆವಶ್ಯಮ್ ಕರ್ಮ ] ಆವಶ್ಯಕ ಕರ್ಮ [ಭಣನ್ತಿ ] (ಜಿನ ) ಕಹತೇ ಹೈಂ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸ್ವವಶ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಜೋ (ಶ್ರಮಣ ) ನಿರುಪರಾಗ ನಿರಂಜನ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಔದಯಿಕಾದಿ
ಪರಭಾವೋಂಕೇ ಸಮುದಾಯಕೋ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರ, ನಿಜ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ — ಕಿ ಜೋ
(ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ) ಕಾಯಾ, ಇನ್ದ್ರಿಯ ಔರ ವಾಣೀಕೋ ಅಗೋಚರ ಹೈ, ಸದಾ ನಿರಾವರಣ ಹೋನೇಸೇ
ನಿರ್ಮಲ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೈ ಔರ ಸಮಸ್ತ ❃
ದುರಘರೂಪೀ ವೀರ ಶತ್ರುಓಂಕೀ ಸೇನಾಕೇ ಧ್ವಜಕೋ
ಲೂಟನೇವಾಲಾ ಹೈ ಉಸೇ — ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ, ಉಸೀಕೋ ( – ಉಸ ಶ್ರಮಣಕೋ ಹೀ ) ಆತ್ಮವಶ ಕಹಾ ಗಯಾ
ಹೈ . ಉಸ ಅಭೇದ – ಅನುಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ಶ್ರಮಣಕೋ ಸಮಸ್ತ ಬಾಹ್ಯಕ್ರಿಯಾಕಾಂಡ - ಆಡಮ್ಬರಕೇ
ಪರಿಚತ್ತಾ ಪರಭಾವಂ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಝಾದಿ ಣಿಮ್ಮಲಸಹಾವಂ .
ಅಪ್ಪವಸೋ ಸೋ ಹೋದಿ ಹು ತಸ್ಸ ದು ಕಮ್ಮಂ ಭಣಂತಿ ಆವಾಸಂ ..೧೪೬..
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಪರಭಾವಂ ಆತ್ಮಾನಂ ಧ್ಯಾಯತಿ ನಿರ್ಮಲಸ್ವಭಾವಮ್ .
ಆತ್ಮವಶಃ ಸ ಭವತಿ ಖಲು ತಸ್ಯ ತು ಕರ್ಮ ಭಣನ್ತ್ಯಾವಶ್ಯಮ್ ..೧೪೬..
ಅತ್ರ ಹಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಸ್ವವಶಸ್ಯ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಯಸ್ತು ನಿರುಪರಾಗನಿರಂಜನಸ್ವಭಾವತ್ವಾದೌದಯಿಕಾದಿಪರಭಾವಾನಾಂ ಸಮುದಯಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಕಾಯ-
ಕರಣವಾಚಾಮಗೋಚರಂ ಸದಾ ನಿರಾವರಣತ್ವಾನ್ನಿರ್ಮಲಸ್ವಭಾವಂ ನಿಖಿಲದುರಘವೀರವೈರಿವಾಹಿನೀಪತಾಕಾಲುಂಟಾಕಂ
ನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಧ್ಯಾಯತಿ ಸ ಏವಾತ್ಮವಶ ಇತ್ಯುಕ್ತ : . ತಸ್ಯಾಭೇದಾನುಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕಸ್ಯ
❃ ದುರಘ = ದುಷ್ಟ ಅಘ; ದುಷ್ಟ ಪಾಪ . (ಅಶುಭ ತಥಾ ಶುಭ ಕರ್ಮ ದೋನೋಂ ದುರಘ ಹೈಂ .)
ಜೋ ಛೋಡಕರ ಪರಭಾವ ಧ್ಯಾವೇ ಶುದ್ಧ ನಿರ್ಮಲ ಆತ್ಮ ರೇ .
ವಹ ಆತ್ಮವಶ ಹೈ ಶ್ರಮಣ, ಆವಶ್ಯಕ ಕರಮ ಹೋತಾ ಉಸೇ ..೧೪೬..