Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 7-13.

Page 14 of 388
PDF/HTML Page 41 of 415
single page version

( – ಆಯುಕೇ ಕಾರಣ ಹೋನೇವಾಲೀ ಶರೀರಕೀ ಜೀರ್ಣದಶಾ) ವಹೀ ಜರಾ ಹೈ . (೯) ವಾತ, ಪಿತ್ತ ಔರ

ಕಫ ಕೀ ವಿಷಮತಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೀ ಕಲೇವರ ( – ಶರೀರ) ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಪೀಡಾ ವಹೀ ರೋಗ ಹೈ .

(೧೦) ಸಾದಿ - ಸನಿಧನ, ಮೂರ್ತ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂವಾಲೇ, ವಿಜಾತೀಯ ನರನಾರಕಾದಿ ವಿಭಾವವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯಕಾ ಜೋ

ವಿನಾಶ ಉಸೀಕೋ ಮೃತ್ಯು ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ . (೧೧) ಅಶುಭ ಕರ್ಮಕೇ ವಿಪಾಕಸೇ ಜನಿತ, ಶಾರೀರಿಕ

ಶ್ರಮಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲಾ, ಜೋ ದುರ್ಗಂಧಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಕೇ ಕಾರಣ ಬುರೀ ಗಂಧವಾಲೇ ಜಲಬಿನ್ದುಓಂಕಾ ಸಮೂಹ
ವಹ ಸ್ವೇದ ಹೈ . (೧೨) ಅನಿಷ್ಟಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕೋಈ ವಸ್ತು ಅನಿಷ್ಟ ಲಗನಾ) ವಹ ಖೇದ ಹೈ .

(೧೩) ಸರ್ವ ಜನತಾಕೇ ( – ಜನಸಮಾಜಕೇ) ಕಾನೋಂಮೇಂ ಅಮೃತ ಉಂಡೇಲನೇವಾಲೇ ಸಹಜ ಚತುರ ಕವಿತ್ವಕೇ

ಕಾರಣ, ಸಹಜ (ಸುನ್ದರ) ಶರೀರಕೇ ಕಾರಣ, ಸಹಜ (ಉತ್ತಮ) ಕುಲಕೇ ಕಾರಣ, ಸಹಜ ಬಲಕೇ
ಕಾರಣ ತಥಾ ಸಹಜ ಐಶ್ವರ್ಯಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಜೋ ಅಹಙ್ಕಾರಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ವಹ ಮದ ಹೈ .

(೧೪) ಮನೋಜ್ಞ (ಮನೋಹರ – ಸುನ್ದರ) ವಸ್ತುಓಂಮೇಂ ಪರಮ ಪ್ರೀತಿ ವಹೀ ರತಿ ಹೈ . (೧೫) ಪರಮ

ಸಮರಸೀಭಾವಕೀ ಭಾವನಾ ರಹಿತ ಜೀವೋಂಕೋ (ಪರಮ ಸಮತಾಭಾವಕೇ ಅನುಭವ ರಹಿತ ಜೀವೋಂಕೋ) ಕಭೀ
ಪೂರ್ವಕಾಲಮೇಂ ನ ದೇಖಾ ಹುಆ ದೇಖನೇಕೇ ಕಾರಣ ಹೋನೇವಾಲಾ ಭಾವ ವಹ ವಿಸ್ಮಯ ಹೈ . (೧೬) ಕೇವಲ

ಶುಭ ಕರ್ಮಸೇ ದೇವಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಜೋ ಉತ್ಪತ್ತಿ, ಕೇವಲ ಅಶುಭ ಕರ್ಮಸೇ ನಾರಕಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಜೋ
ಉತ್ಪತ್ತಿ, ಮಾಯಾಸೇ ತಿರ್ಯಞ್ಚಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಜೋ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಔರ ಶುಭಾಶುಭ ಮಿಶ್ರ ಕರ್ಮಸೇ ಮನುಷ್ಯಪರ್ಯಾಯಮೇಂ
ಜೋ ಉತ್ಪತ್ತಿ, ಸೋ ಜನ್ಮ ಹೈ . (೧೭) ದರ್ಶನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕೇ ಉದಯಸೇ ಜಿಸಮೇಂ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ಅಸ್ತ

ಹೋ ಜಾತೀ ಹೈ ವಹೀ ನಿದ್ರಾ ಹೈ . (೧೮) ಇಷ್ಟಕೇ ವಿಯೋಗಮೇಂ ವಿಕ್ಲವಭಾವ (ಘಬರಾಹಟ) ಹೀ

ಉದ್ವೇಗ ಹೈ . — ಇನ (ಅಠಾರಹ) ಮಹಾ ದೋಷೋಂಸೇ ತೀನ ಲೋಕ ವ್ಯಾಪ್ತ ಹೈಂ . ವೀತರಾಗ ಸರ್ವಜ್ಞ ಇನ ದೋಷೋಂಸೇ

ವಿಮುಕ್ತ ಹೈಂ .

ಪ್ರಶಸ್ತಮಿತರದಪ್ರಶಸ್ತಮೇವ . ತಿರ್ಯಙ್ಮಾನವಾನಾಂ ವಯಃಕೃತದೇಹವಿಕಾರ ಏವ ಜರಾ . ವಾತಪಿತ್ತಶ್ಲೇಷ್ಮಣಾಂ

ವೈಷಮ್ಯಸಂಜಾತಕಲೇವರವಿಪೀಡೈವ ರುಜಾ . ಸಾದಿಸನಿಧನಮೂರ್ತೇನ್ದ್ರಿಯವಿಜಾತೀಯನರನಾರಕಾದಿವಿಭಾವವ್ಯಂಜನ-

ಪರ್ಯಾಯವಿನಾಶ ಏವ ಮೃತ್ಯುರಿತ್ಯುಕ್ತ : . ಅಶುಭಕರ್ಮವಿಪಾಕಜನಿತಶರೀರಾಯಾಸಸಮುಪಜಾತಪೂತಿಗಂಧಸಮ್ಬನ್ಧ-

ವಾಸನಾವಾಸಿತವಾರ್ಬಿನ್ದುಸಂದೋಹಃ ಸ್ವೇದಃ . ಅನಿಷ್ಟಲಾಭಃ ಖೇದಃ . ಸಹಜಚತುರಕವಿತ್ವನಿಖಿಲಜನತಾ-

ಕರ್ಣಾಮೃತಸ್ಯಂದಿಸಹಜಶರೀರಕುಲಬಲೈಶ್ವರ್ಯೈರಾತ್ಮಾಹಂಕಾರಜನನೋ ಮದಃ . ಮನೋಜ್ಞೇಷು ವಸ್ತುಷು ಪರಮಾ ಪ್ರೀತಿರೇವ

ರತಿಃ . ಪರಮಸಮರಸೀಭಾವಭಾವನಾಪರಿತ್ಯಕ್ತಾನಾಂ ಕ್ವಚಿದಪೂರ್ವದರ್ಶನಾದ್ವಿಸ್ಮಯಃ . ಕೇವಲೇನ ಶುಭಕರ್ಮಣಾ,

ಕೇವಲೇನಾಶುಭಕರ್ಮಣಾ, ಮಾಯಯಾ, ಶುಭಾಶುಭಮಿಶ್ರೇಣ ದೇವನಾರಕತಿರ್ಯಙ್ಮನುಷ್ಯಪರ್ಯಾಯೇಷೂತ್ಪತ್ತಿರ್ಜನ್ಮ .

ದರ್ಶನಾವರಣೀಯಕರ್ಮೋದಯೇನ ಪ್ರತ್ಯಸ್ತಮಿತಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿರೇವ ನಿದ್ರಾ . ಇಷ್ಟವಿಯೋಗೇಷು ವಿಕ್ಲವಭಾವ ಏವೋದ್ವೇಗಃ .

ಏಭಿರ್ಮಹಾದೋಷೈರ್ವ್ಯಾಪ್ತಾಸ್ತ್ರಯೋ ಲೋಕಾಃ . ಏತೈರ್ವಿನಿರ್ಮುಕ್ತೋ ವೀತರಾಗಸರ್ವಜ್ಞ ಇತಿ .

Page 15 of 388
PDF/HTML Page 42 of 415
single page version

[ವೀತರಾಗ ಸರ್ವಜ್ಞಕೋ ದ್ರವ್ಯ-ಭಾವ ಘಾತಿಕರ್ಮೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಉನ್ಹೇಂ ಭಯ, ರೋಷ, ರಾಗ,

ಮೋಹ, ಶುಭಾಶುಭ ಚಿನ್ತಾ, ಖೇದ, ಮದ, ರತಿ, ವಿಸ್ಮಯ, ನಿದ್ರಾ ತಥಾ ಉದ್ವೇಗ ಕಹಾಂಸೇ ಹೋಂಗೇ ?

ಔರ ಉನಕೋ ಸಮುದ್ರ ಜಿತನೇ ಸಾತಾವೇದನೀಯಕರ್ಮೋದಯಕೇ ಮಧ್ಯ ಬಿನ್ದು ಜಿತನಾ

ಅಸಾತಾವೇದನೀಯಕರ್ಮೋದಯ ವರ್ತತಾ ಹೈ ವಹ, ಮೋಹನೀಯಕರ್ಮಕೇ ಬಿಲಕುಲ ಅಭಾವಮೇಂ, ಲೇಶಮಾತ್ರ ಭೀ ಕ್ಷುಧಾ
ಯಾ ತೃಷಾಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಕಹಾಂಸೇ ಹೋಗಾ ? ನಹೀಂ ಹೋಗಾ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಚಾಹೇ ಜಿತನಾ ಅಸಾತಾವೇದನೀಯ ಕರ್ಮ ಹೋ
ತಥಾಪಿ ಮೋಹನೀಯಕರ್ಮಕೇ ಅಭಾವಮೇಂ ದುಃಖಕೀ ವೇದನಾ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತೀ; ತೋ ಫಿ ರ ಯಹಾಂ ತೋ ಜಹಾಂ
ಅನನ್ತಗುನೇ ಸಾತಾವೇದನೀಯಕರ್ಮಕೇ ಮಧ್ಯ ಅಲ್ಪಮಾತ್ರ ( – ಅವಿದ್ಯಮಾನ ಜೈಸಾ) ಅಸಾತಾವೇದನೀಯಕರ್ಮ

ವರ್ತತಾ ಹೈ ವಹಾಂ ಕ್ಷುಧಾತೃಷಾಕೀ ವೇದನಾ ಕಹಾಂಸೇ ಹೋಗೀ ? ಕ್ಷುಧಾತೃಷಾಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಅನನ್ತ ಸುಖ, ಅನನ್ತ
ವೀರ್ಯ ಆದಿ ಕಹಾಂಸೇ ಸಮ್ಭವ ಹೋಂಗೇ ? ಇಸಪ್ರಕಾರ ವೀತರಾಗ ಸರ್ವಜ್ಞಕೋ ಕ್ಷುಧಾ (ತಥಾ ತೃಷಾ) ನ ಹೋನೇಸೇ
ಉನ್ಹೇಂ ಕವಲಾಹಾರ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಕವಲಾಹಾರಕೇ ಬಿನಾ ಭೀ ಉನಕೇ (ಅನ್ಯ ಮನುಷ್ಯೋಂಕೋ ಅಸಮ್ಭವಿತ

ಐಸೇ,) ಸುಗನ್ಧಿತ, ಸುರಸಯುಕ್ತ, ಸಪ್ತಧಾತುರಹಿತ ಪರಮೌದಾರಿಕ ಶರೀರರೂಪ ನೋಕರ್ಮಾಹಾರಕೇ ಯೋಗ್ಯ, ಸೂಕ್ಷ್ಮ
ಪುದ್ಗಲ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣ ಆತೇ ಹೈಂ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಶರೀರಸ್ಥಿತಿ ರಹತೀ ಹೈ .

ಔರ ಪವಿತ್ರತಾಕಾ ತಥಾ ಪುಣ್ಯಕಾ ಐಸಾ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಘಾತಿಕರ್ಮೋಂಕೇ ಅಭಾವಕೋ

ಔರ ಶೇಷ ರಹೇ ಅಘಾತಿ ಕರ್ಮೋಂಕಾ ಐಸಾ ಸಹಜ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ವೀತರಾಗ ಸರ್ವಜ್ಞಕೋ ಉನ ಶೇಷ
ರಹೇ ಅಘಾತಿಕರ್ಮೋಂಕೇ ಫಲರೂಪ ಪರಮೌದಾರಿಕ ಶರೀರಮೇಂ ಜರಾ, ರೋಗ ತಥಾ ಸ್ವೇದ ನಹೀಂ ಹೋತೇ .

ಔರ ಕೇವಲೀ ಭಗವಾನಕೋ ಭವಾನ್ತರಮೇಂ ಉತ್ಪತ್ತಿಕೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಶುಭಾಶುಭ ಭಾವ ನ ಹೋನೇಸೇ ಉನ್ಹೇಂ

ಜನ್ಮ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಔರ ಜಿಸ ದೇಹವಿಯೋಗಕೇ ಪಶ್ಚಾತ್ ಭವಾನ್ತರಪ್ರಾಪ್ತಿರೂಪ ಜನ್ಮ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಉಸ
ದೇಹವಿಯೋಗಕೋ ಮರಣ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಜಾತಾ .

ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ವೀತರಾಗ ಸರ್ವಜ್ಞ ಅಠಾರಹ ದೋಷ ರಹಿತ ಹೈಂ .]

ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಅನ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿಃ —

‘‘[ಗಾಥಾರ್ಥಃ — ] ವಹ ಧರ್ಮ ಹೈ ಜಹಾಂ ದಯಾ ಹೈ, ವಹ ತಪ ಹೈ ಜಹಾಂ ವಿಷಯೋಂಕಾ ನಿಗ್ರಹ ಹೈ,

ವಹ ದೇವ ಹೈ ಜೋ ಅಠಾರಹ ದೋಷ ರಹಿತ ಹೈ; ಇಸ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ಸಂಶಯ ನಹೀಂ ಹೈ .’’

ತಥಾ ಚೋಕ್ತ ಮ್ —

‘‘ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಜತ್ಥ ದಯಾ ಸೋ ವಿ ತವೋ ವಿಸಯಣಿಗ್ಗಹೋ ಜತ್ಥ .

ದಸಅಠ್ಠದೋಸರಹಿಓ ಸೋ ದೇವೋ ಣತ್ಥಿ ಸಂದೇಹೋ ..’’

Page 16 of 388
PDF/HTML Page 43 of 415
single page version

ಔರ ಶ್ರೀ ವಿದ್ಯಾನನ್ದಸ್ವಾಮೀನೇ (ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿಃ —

‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಇಷ್ಟ ಫಲಕೀ ಸಿದ್ಧಿಕಾ ಉಪಾಯ ಸುಬೋಧ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮುಕ್ತಿಕೀ

ಪ್ರಾಪ್ತಿಕಾ ಉಪಾಯ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೈ ), ಸುಬೋಧ ಸುಶಾಸ್ತ್ರಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ, ಸುಶಾಸ್ತ್ರಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಆಪ್ತಸೇ ಹೋತೀ
ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಉನಕೇ ಪ್ರಸಾದಕೇ ಕಾರಣ ಆಪ್ತ ಪುರುಷ ಬುಧಜನೋಂ ದ್ವಾರಾ ಪೂಜನೇಯೋಗ್ಯ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮುಕ್ತಿ
ಸರ್ವಜ್ಞದೇವಕೀ ಕೃಪಾಕಾ ಫಲ ಹೋನೇಸೇ ಸರ್ವಜ್ಞದೇವ ಜ್ಞಾನಿಯೋಂ ದ್ವಾರಾ ಪೂಜನೀಯ ಹೈಂ ), ಕ್ಯೋಂಕಿ ಕಿಯೇ ಹುಏ
ಉಪಕಾರಕೋ ಸಾಧು ಪುರುಷ (ಸಜ್ಜನ) ಭೂಲತೇ ನಹೀಂ ಹೈಂ .’’

ಔರ (ಛಠವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ

ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ ಸರ್ವಜ್ಞ ಭಗವಾನ ಶ್ರೀ ನೇಮಿನಾಥಕೀ ಸ್ತುತಿ ಕರತೇ ಹೈಂ ): —

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ಸೌ ಇನ್ದ್ರೋಂಸೇ ಪೂಜ್ಯ ಹೈಂ, ಜಿನಕಾ ಸದ್ಬೋಧರೂಪೀ (ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನರೂಪೀ)

ರಾಜ್ಯ ವಿಶಾಲ ಹೈ, ಕಾಮವಿಜಯೀ (ಲೌಕಾಂತಿಕ) ದೇವೋಂಕೇ ಜೋ ನಾಥ ಹೈಂ, ದುಷ್ಟ ಪಾಪೋಂಕೇ ಸಮೂಹಕಾ
ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ, ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಜಿನಕೇ ಚರಣೋಂಮೇಂ ನಮೇಂ ಹೈಂ, ಭವ್ಯಕಮಲಕೇ ಜೋ ಸೂರ್ಯ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್
ಭವ್ಯೋಂರೂಪೀ ಕಮಲೋಂಕೋ ವಿಕಸಿತ ಕರನೇಮೇಂ ಜೋ ಸೂರ್ಯ ಸಮಾನ ಹೈಂ ), ವೇ ಆನನ್ದಭೂಮಿ ನೇಮಿನಾಥ
( – ಆನನ್ದಕೇ ಸ್ಥಾನರೂಪ ನೇಮಿನಾಥ ಭಗವಾನ) ಹಮೇಂ ಶಾಶ್ವತ ಸುಖ ಪ್ರದಾನ ಕರೇಂ

.೧೩.

ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀವಿದ್ಯಾನಂದಸ್ವಾಮಿಭಿಃ —

(ಮಾಲಿನೀ)

‘‘ಅಭಿಮತಫಲಸಿದ್ಧೇರಭ್ಯುಪಾಯಃ ಸುಬೋಧಃ
ಸ ಚ ಭವತಿ ಸುಶಾಸ್ತ್ರಾತ್ತಸ್ಯ ಚೋತ್ಪತ್ತಿರಾಪ್ತಾತ್ .

ಇತಿ ಭವತಿ ಸ ಪೂಜ್ಯಸ್ತತ್ಪ್ರಸಾದಾತ್ಪ್ರಬುದ್ಧೈಃ
ನ ಹಿ ಕೃತಮುಪಕಾರಂ ಸಾಧವೋ ವಿಸ್ಮರನ್ತಿ ..’’

ತಥಾ ಹಿ —

(ಮಾಲಿನೀ)

ಶತಮಖಶತಪೂಜ್ಯಃ ಪ್ರಾಜ್ಯಸದ್ಬೋಧರಾಜ್ಯಃ
ಸ್ಮರತಿರಸುರನಾಥಃ ಪ್ರಾಸ್ತದುಷ್ಟಾಘಯೂಥಃ .

ಪದನತವನಮಾಲೀ ಭವ್ಯಪದ್ಮಾಂಶುಮಾಲೀ
ದಿಶತು ಶಮನಿಶಂ ನೋ ನೇಮಿರಾನನ್ದಭೂಮಿಃ ..೧೩..

Page 17 of 388
PDF/HTML Page 44 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ನಿಃಶೇಷದೋಷರಹಿತಃ] (ಐಸೇ) ನಿಃಶೇಷ ದೋಷಸೇ ಜೋ ರಹಿತ ಹೈ

ಔರ [ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿಪರಮವಿಭವಯುತಃ ] ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿ ಪರಮ ವೈಭವಸೇ ಜೋ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ
[ಪರಮಾತ್ಮಾ ಉಚ್ಯತೇ ] ಪರಮಾತ್ಮಾ ಕಹಲಾತಾ ಹೈ; [ತದ್ವಿಪರೀತಃ ] ಉಸಸೇ ವಿಪರೀತ [ಪರಮಾತ್ಮಾ ನ ] ವಹ
ಪರಮಾತ್ಮಾ ನಹೀಂ ಹೈ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ತೀರ್ಥಂಕರ ಪರಮದೇವಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .

ಆತ್ಮಾಕೇ ಗುಣೋಂಕಾ ಘಾತ ಕರನೇವಾಲೇ ಘಾತಿಕರ್ಮ — ಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯಕರ್ಮ, ದರ್ಶನಾವರಣೀಯಕರ್ಮ,

ಅನ್ತರಾಯಕರ್ಮ ತಥಾ ಮೋಹನೀಯಕರ್ಮ — ಹೈಂ; ಉನಕಾ ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ ಪ್ರಧ್ವಂಸ ಕರ ದೇನೇಕೇ ಕಾರಣ

( – ಕುಛ ಭೀ ಶೇಷ ರಖೇ ಬಿನಾ ನಾಶ ಕರ ದೇನೇಸೇ) ಜೋ ‘ನಿಃಶೇಷದೋಷರಹಿತ’ ಹೈಂ ಅಥವಾ ಪೂರ್ವ ಸೂತ್ರಮೇಂ

(ಛಠವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಕಹೇ ಹುಏ ಅಠಾರಹ ಮಹಾದೋಷೋಂಕೋ ನಿರ್ಮೂಲ ಕರ ದಿಯಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಜಿನ್ಹೇಂ
‘ನಿಃಶೇಷದೋಷರಹಿತ’ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ಔರ ಜೋ ‘ಸಕಲವಿಮಲ ( – ಸರ್ವಥಾ ನಿರ್ಮಲ) ಕೇವಲಜ್ಞಾನ-

ಕೇವಲದರ್ಶನ, ಪರಮವೀತರಾಗಾತ್ಮಕ ಆನನ್ದ ಇತ್ಯಾದಿ ಅನೇಕ ವೈಭವಸೇ ಸಮೃದ್ಧ’ ಹೈಂ, ಐಸೇ ಜೋ

ಣಿಸ್ಸೇಸದೋಸರಹಿಓ ಕೇವಲಣಾಣಾಇಪರಮವಿಭವಜುದೋ .

ಸೋ ಪರಮಪ್ಪಾ ಉಚ್ಚಇ ತವ್ವಿವರೀಓ ಣ ಪರಮಪ್ಪಾ ..೭..

ನಿಃಶೇಷದೋಷರಹಿತಃ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿಪರಮವಿಭವಯುತಃ .

ಸ ಪರಮಾತ್ಮೋಚ್ಯತೇ ತದ್ವಿಪರೀತೋ ನ ಪರಮಾತ್ಮಾ ..೭..

ತೀರ್ಥಂಕರಪರಮದೇವಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ .

ಆತ್ಮಗುಣಘಾತಕಾನಿ ಘಾತಿಕರ್ಮಾಣಿ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಾವರಣಾನ್ತರಾಯಮೋಹನೀಯಕರ್ಮಾಣಿ, ತೇಷಾಂ

ನಿರವಶೇಷೇಣ ಪ್ರಧ್ವಂಸನಾನ್ನಿಃಶೇಷದೋಷರಹಿತಃ ಅಥವಾ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರೋಪಾತ್ತಾಷ್ಟಾದಶಮಹಾದೋಷನಿರ್ಮೂಲನಾನ್ನಿಃ-
ಶೇಷದೋಷನಿರ್ಮುಕ್ತ ಇತ್ಯುಕ್ತ : . ಸಕಲವಿಮಲಕೇವಲಬೋಧಕೇವಲದ್ರಷ್ಟಿಪರಮವೀತರಾಗಾತ್ಮಕಾನನ್ದಾದ್ಯನೇಕ-

ವಿಭವಸಮೃದ್ಧಃ . ಯಸ್ತ್ವೇವಂವಿಧಃ ತ್ರಿಕಾಲನಿರಾವರಣನಿತ್ಯಾನನ್ದೈಕಸ್ವರೂಪನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಭಾವನೋತ್ಪನ್ನ-

૩

ಸಬ ದೋಷ ರಹಿತ, ಅನನ್ತಜ್ಞಾನದೃಗಾದಿ ಪರಮ ವಿಭವಮಯೀ .

ಪರಮಾತ್ಮ ಹೈ ವಹ, ಕಿನ್ತು ತದ್ವಿಪರೀತ ಪರಮಾತ್ಮಾ ನಹೀಂ ..೭..

Page 18 of 388
PDF/HTML Page 45 of 415
single page version

ಪರಮಾತ್ಮಾ — ಅರ್ಥಾತ್ ತ್ರಿಕಾಲನಿರಾವರಣ, ೧ನಿತ್ಯಾನನ್ದ – ಏಕಸ್ವರೂಪ ನಿಜ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೀ

ಭಾವನಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಕಾರ್ಯಪರಮಾತ್ಮಾ, ವಹೀ ಭಗವಾನ ಅರ್ಹತ್ ಪರಮೇಶ್ವರ ಹೈಂ . ಇನ ಭಗವಾನ ಪರಮೇಶ್ವರಕೇ

ಗುಣೋಂಸೇ ವಿಪರೀತ ಗುಣೋಂವಾಲೇ ಸಮಸ್ತ (ದೇವಾಭಾಸ), ಭಲೇ ದೇವತ್ವಕೇ ಅಭಿಮಾನಸೇ ದಗ್ಧ ಹೋಂ ತಥಾಪಿ,
ಸಂಸಾರೀ ಹೈಂ . — ಐಸಾ (ಇಸ ಗಾಥಾಕಾ) ಅರ್ಥ ಹೈ .

ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಭಗವಾನ) ಶ್ರೀ ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವನೇ (೨ಪ್ರವಚನಸಾರಕೀ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಕಹಾ

ಹೈ ಕಿಃ —

‘‘[ಗಾಥಾರ್ಥಃ — ] ತೇಜ (ಭಾಮಣ್ಡಲ), ದರ್ಶನ (ಕೇವಲದರ್ಶನ), ಜ್ಞಾನ (ಕೇವಲಜ್ಞಾನ),

ಋದ್ಧಿ (ಸಮವಸರಣಾದಿ ವಿಭೂತಿ), ಸೌಖ್ಯ (ಅನನ್ತ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಸುಖ), (ಇನ್ದ್ರಾದಿಕ ಭೀ
ದಾಸರೂಪಸೇ ವರ್ತೇ ಐಸಾ) ಐಶ್ವರ್ಯ, ಔರ (ತೀನ ಲೋಕಕೇ ಅಧಿಪತಿಯೋಂಕೇ ವಲ್ಲಭ ಹೋನೇರೂಪ)
ತ್ರಿಭುವನಪ್ರಧಾನವಲ್ಲಭಪನಾ — ಐಸಾ ಜಿನಕಾ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯ ಹೈ, ವೇ ಅರ್ಹಂತ ಹೈಂ .’’

ಔರ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿಕೇ ೨೪ವೇಂ

ಶ್ಲೋಕಮೇಂ – ಕಲಶಮೇಂ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —

ಕಾರ್ಯಪರಮಾತ್ಮಾ ಸ ಏವ ಭಗವಾನ್ ಅರ್ಹನ್ ಪರಮೇಶ್ವರಃ . ಅಸ್ಯ ಭಗವತಃ ಪರಮೇಶ್ವರಸ್ಯ

ವಿಪರೀತಗುಣಾತ್ಮಕಾಃ ಸರ್ವೇ ದೇವಾಭಿಮಾನದಗ್ಧಾ ಅಪಿ ಸಂಸಾರಿಣ ಇತ್ಯರ್ಥಃ .

ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವೈಃ —

‘‘ತೇಜೋ ದಿಟ್ಠೀ ಣಾಣಂ ಇಡ್ಢೀ ಸೋಕ್ಖಂ ತಹೇವ ಈಸರಿಯಂ .

ತಿಹುವಣಪಹಾಣದಇಯಂ ಮಾಹಪ್ಪಂ ಜಸ್ಸ ಸೋ ಅರಿಹೋ ..’’

ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿಭಿಃ —

೧-ನಿತ್ಯಾನನ್ದ-ಏಕಸ್ವರೂಪ=ನಿತ್ಯ ಆನನ್ದ ಹೀ ಜಿಸಕಾ ಏಕ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಐಸಾ . [ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ತ್ರಿಕಾಲ

ಆವರಣರಹಿತ ಹೈ ಔರ ನಿತ್ಯ ಆನನ್ದ ಹೀ ಉಸಕಾ ಏಕ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ . ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆತ್ಮಾ ಶಕ್ತಿ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ನಿರಾವರಣ

ಏವಂ ಆನನ್ದಮಯ ಹೀ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆತ್ಮಾ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ಹೈ; ಜೋ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಭಾತಾ ಹೈ —

ಉಸೀಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹ ವ್ಯಕ್ತಿ - ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ನಿರಾವರಣ ಔರ ಆನನ್ದಮಯ ಹೋತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಕಾರ್ಯಪರಮಾತ್ಮಾ

ಹೋತಾ ಹೈ . ಶಕ್ತಿಮೇಂಸೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಶಕ್ತಿ ಕಾರಣ ಹೈ ಔರ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕಾರ್ಯ ಹೈ . ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ

ಶಕ್ತಿರೂಪ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಔರ ವ್ಯಕ್ತ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಕಾರ್ಯಪರಮಾತ್ಮಾ ಕಹಾ ಜಾತಾ
ಹೈ .]

೨-ದೇಖೋ, ಶ್ರೀ ಪ್ರವಚನಸಾರ, ಶ್ರೀ ಜಯಸೇನಾಚಾರ್ಯಕೃತ ‘ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ’ ಟೀಕಾ, ಪೃಷ್ಠ ೧೧೯ .

Page 19 of 388
PDF/HTML Page 46 of 415
single page version

‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ಕಾನ್ತಿಸೇ ದಶೋಂ ದಿಶಾಓಂಕೋ ಧೋತೇ ಹೈಂ — ನಿರ್ಮಲ ಕರತೇ ಹೈಂ, ಜೋ ತೇಜ

ದ್ವಾರಾ ಅತ್ಯನ್ತ ತೇಜಸ್ವೀ ಸೂರ್ಯಾದಿಕಕೇ ತೇಜಕೋ ಢಂಕ ದೇತೇ ಹೈಂ, ಜೋ ರೂಪಸೇ ಜನೋಂಕೇ ಮನ ಹರ ಲೇತೇ ಹೈಂ, ಜೋ
ದಿವ್ಯಧ್ವನಿ ದ್ವಾರಾ (ಭವ್ಯೋಂಕೇ) ಕಾನೋಂಮೇಂ ಮಾನೋಂ ಕಿ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಅಮೃತ ಬರಸಾತೇ ಹೋಂ ಐಸಾ ಸುಖ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರತೇ
ಹೈಂ ತಥಾ ಜೋ ಏಕ ಹಜಾರ ಔರ ಆಠ ಲಕ್ಷಣೋಂಕೋ ಧಾರಣ ಕರತೇ ಹೈಂ, ವೇ ತೀರ್ಥಙ್ಕರಸೂರಿ ವಂದ್ಯ ಹೈಂ .’’

ಔರ (ಸಾತವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ

ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ ಶ್ರೀ ನೇಮಿನಾಥ ತೀರ್ಥಂಕರಕೀ ಸ್ತುತಿ ಕರತೇ ಹೈಂ ) : —

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಕಮಲಕೇ ಭೀತರ ಭ್ರಮರ ಸಮಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಜಿನಕೇ

ಜ್ಞಾನಕಮಲಮೇಂ ಯಹ ಜಗತ ತಥಾ ಅಜಗತ ( – ಲೋಕ ತಥಾ ಅಲೋಕ) ಸದಾ ಸ್ಪಷ್ಟರೂಪಸೇ ಸಮಾ ಜಾತೇ

ಹೈಂ — ಜ್ಞಾತ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಉನ ನೇಮಿನಾಥ ತೀರ್ಥಂಕರಭಗವಾನಕೋ ಮೈಂ ಸಚಮುಚ ಪೂಜತಾ ಹೂಂ ಕಿ ಜಿಸಸೇ ಊಂ ಚೀ

ತರಂಗೋಂವಾಲೇ ಸಮುದ್ರಕೋ ಭೀ ( – ದುಸ್ತರ ಸಂಸಾರಸಮುದ್ರಕೋ ಭೀ) ದೋ ಭುಜಾಓಂಸೇ ಪಾರ ಕರ ಲೂಂ .೧೪.

(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)

‘‘ಕಾನ್ತ್ಯೈವ ಸ್ನಪಯನ್ತಿ ಯೇ ದಶದಿಶೋ ಧಾಮ್ನಾ ನಿರುನ್ಧನ್ತಿ ಯೇ
ಧಾಮೋದ್ದಾಮಮಹಸ್ವಿನಾಂ ಜನಮನೋ ಮುಷ್ಣನ್ತಿ ರೂಪೇಣ ಯೇ .

ದಿವ್ಯೇನ ಧ್ವನಿನಾ ಸುಖಂ ಶ್ರವಣಯೋಃ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕ್ಷರನ್ತೋಽಮೃತಂ
ವನ್ದ್ಯಾಸ್ತೇಽಷ್ಟಸಹಸ್ರಲಕ್ಷಣಧರಾಸ್ತೀರ್ಥೇಶ್ವರಾಃ ಸೂರಯಃ ..’’

ತಥಾ ಹಿ —

(ಮಾಲಿನೀ)

ಜಗದಿದಮಜಗಚ್ಚ ಜ್ಞಾನನೀರೇರುಹಾನ್ತ-
ರ್ಭ್ರಮರವದವಭಾತಿ ಪ್ರಸ್ಫು ಟಂ ಯಸ್ಯ ನಿತ್ಯಮ್ .

ತಮಪಿ ಕಿಲ ಯಜೇಽಹಂ ನೇಮಿತೀರ್ಥಂಕರೇಶಂ
ಜಲನಿಧಿಮಪಿ ದೋರ್ಭ್ಯಾಮುತ್ತರಾಮ್ಯೂರ್ಧ್ವವೀಚಿಮ್ ..೧೪..

ತಸ್ಸ ಮುಹುಗ್ಗದವಯಣಂ ಪುವ್ವಾವರದೋಸವಿರಹಿಯಂ ಸುದ್ಧಂ .

ಆಗಮಮಿದಿ ಪರಿಕಹಿಯಂ ತೇಣ ದು ಕಹಿಯಾ ಹವಂತಿ ತಚ್ಚತ್ಥಾ ..೮..

ಪರಮಾತ್ಮವಾಣೀ ಶುದ್ಧ, ಪೂರ್ವಾಪರ ರಹಿತ ವಿರೋಧ ಹೈ .

ಆಗಮ ವಹೀ, ದೇತೀ ವಹೀ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಕಾ ಉಪದೇಶ ಹೈ ..೮..

Page 20 of 388
PDF/HTML Page 47 of 415
single page version

ತಸ್ಯ ಮುಖೋದ್ಗತವಚನಂ ಪೂರ್ವಾಪರದೋಷವಿರಹಿತಂ ಶುದ್ಧಮ್ .

ಆಗಮಮಿತಿ ಪರಿಕಥಿತಂ ತೇನ ತು ಕಥಿತಾ ಭವನ್ತಿ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಾಃ ..೮..

ಪರಮಾಗಮಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ .

ತಸ್ಯ ಖಲು ಪರಮೇಶ್ವರಸ್ಯ ವದನವನಜವಿನಿರ್ಗತಚತುರವಚನರಚನಾಪ್ರಪಞ್ಚಃ ಪೂರ್ವಾಪರದೋಷರಹಿತಃ,

ತಸ್ಯ ಭಗವತೋ ರಾಗಾಭಾವಾತ್ ಪಾಪಸೂತ್ರವದ್ಧಿಂಸಾದಿಪಾಪಕ್ರಿಯಾಭಾವಾಚ್ಛುದ್ಧಃ ಪರಮಾಗಮ ಇತಿ ಪರಿಕಥಿತಃ .

ತೇನ ಪರಮಾಗಮಾಮೃತೇನ ಭವ್ಯೈಃ ಶ್ರವಣಾಞ್ಜಲಿಪುಟಪೇಯೇನ ಮುಕ್ತಿ ಸುನ್ದರೀಮುಖದರ್ಪಣೇನ ಸಂಸರಣವಾರಿನಿಧಿಮಹಾ-
ವರ್ತನಿಮಗ್ನಸಮಸ್ತಭವ್ಯಜನತಾದತ್ತಹಸ್ತಾವಲಮ್ಬನೇನ ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಪ್ರಾಸಾದಶಿಖರಶಿಖಾಮಣಿನಾ ಅಕ್ಷುಣ್ಣ-
ಮೋಕ್ಷಪ್ರಾಸಾದಪ್ರಥಮಸೋಪಾನೇನ ಸ್ಮರಭೋಗಸಮುದ್ಭೂತಾಪ್ರಶಸ್ತರಾಗಾಙ್ಗಾರೈಃ ಪಚ್ಯಮಾನಸಮಸ್ತದೀನಜನತಾಮಹತ್ಕ್ಲೇಶ-

ಗಾಥಾ : ೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ತಸ್ಯ ಮುಖೋದ್ಗತವಚನಂ ] ಉನಕೇ ಮುಖಸೇ ನಿಕಲೀ ಹುಈ

ವಾಣೀ ಜೋ ಕಿ [ಪೂರ್ವಾಪರದೋಷವಿರಹಿತಂ ಶುದ್ಧಮ್ ] ಪೂರ್ವಾಪರ ದೋಷ ರಹಿತ ( – ಆಗೇ ಪೀಛೇ ವಿರೋಧ ರಹಿತ)

ಔರ ಶುದ್ಧ ಹೈ, ಉಸೇ [ಆಗಮಮ್ ಇತಿ ಪರಿಕಥಿತಂ ] ಆಗಮ ಕಹಾ ಹೈ; [ತೇನ ತು ] ಔರ ಉಸನೇ
[ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಾಃ ] ತತ್ತ್ವಾರ್ಥ [ಕಥಿತಾಃ ಭವನ್ತಿ ] ಕಹೇ ಹೈಂ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ಪರಮಾಗಮಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .

ಉನ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ) ಪರಮೇಶ್ವರಕೇ ಮುಖಕಮಲಸೇ ನಿಕಲೀ ಹುಈ ಚತುರ ವಚನರಚನಾಕಾ ವಿಸ್ತಾರ

— ಜೋ ಕಿ ‘ಪೂರ್ವಾಪರ ದೋಷ ರಹಿತ’ ಹೈ ಔರ ಉನ ಭಗವಾನಕೋ ರಾಗಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ

ಪಾಪಸೂತ್ರಕೀ ಭಾಂತಿ ಹಿಂಸಾದಿ ಪಾಪಕ್ರಿಯಾಶೂನ್ಯ ಹೋನೇಸೇ ‘ಶುದ್ಧ’ ಹೈ ವಹ — ಪರಮಾಗಮ ಕಹಾ ಗಯಾ

ಹೈ . ಉಸ ಪರಮಾಗಮನೇ — ಕಿ ಜೋ (ಪರಮಾಗಮ) ಭವ್ಯೋಂಕೋ ಕರ್ಣರೂಪೀ ಅಞ್ಜಲಿಪುಟಸೇ ಪೀನೇಯೋಗ್ಯ

ಅಮೃತ ಹೈ, ಜೋ ಮುಕ್ತಿಸುನ್ದರೀಕೇ ಮುಖಕಾ ದರ್ಪಣ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಪರಮಾಗಮ ಮುಕ್ತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ
ದರಶಾತಾ ಹೈ ), ಜೋ ಸಂಸಾರಸಮುದ್ರಕೇ ಮಹಾ ಭಂವರಮೇಂ ನಿಮಗ್ನ ಸಮಸ್ತ ಭವ್ಯಜನೋಂಕೋ ಹಸ್ತಾವಲಮ್ಬನ
(ಹಾಥಕಾ ಸಹಾರಾ) ದೇತಾ ಹೈ, ಜೋ ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯರೂಪೀ ಮಹಲಕೇ ಶಿಖರಕಾ ❃ಶಿಖಾಮಣಿ ಹೈ,

ಜೋ ಕಭೀ ನ ದೇಖೇ ಹುಏ ( – ಅನಜಾನೇ, ಅನನುಭೂತ, ಜಿಸ ಪರ ಸ್ವಯಂ ಪಹಲೇ ಕಭೀ ನಹೀಂ ಗಯಾ

ಹೈ ಐಸೇ) ಮೋಕ್ಷ-ಮಹಲಕೀ ಪ್ರಥಮ ಸೀಢೀ ಹೈ ಔರ ಜೋ ಕಾಮಭೋಗಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಅಪ್ರಶಸ್ತ

❃

ಶಿಖಾಮಣಿ = ಶಿಖರಕೀ ಚೋಟೀಕೇ ಊ ಪರಕಾ ರತ್ನ; ಚೂಡಾಮಣಿ; ಕಲಗೀಕಾ ರತ್ನ . (ಪರಮಾಗಮ

ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯರೂಪೀ ಮಹಲಕೇ ಶಿಖಾಮಣಿ ಸಮಾನ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಪರಮಾಗಮಕಾ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಸಹಜ ವೈರಾಗ್ಯಕೀ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತಾ
ಹೈ .)

Page 21 of 388
PDF/HTML Page 48 of 415
single page version

ನಿರ್ನಾಶನಸಮರ್ಥಸಜಲಜಲದೇನ ಕಥಿತಾಃ ಖಲು ಸಪ್ತ ತತ್ತ್ವಾನಿ ನವ ಪದಾರ್ಥಾಶ್ಚೇತಿ .

ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಸಮನ್ತಭದ್ರಸ್ವಾಮಿಭಿಃ —

(ಆರ್ಯಾ)

‘‘ಅನ್ಯೂನಮನತಿರಿಕ್ತಂ ಯಾಥಾತಥ್ಯಂ ವಿನಾ ಚ ವಿಪರೀತಾತ್ .

ನಿಃಸನ್ದೇಹಂ ವೇದ ಯದಾಹುಸ್ತಜ್ಜ್ಞಾನಮಾಗಮಿನಃ ..’’

(ಹರಿಣೀ)

ಲಲಿತಲಲಿತಂ ಶುದ್ಧಂ ನಿರ್ವಾಣಕಾರಣಕಾರಣಂ
ನಿಖಿಲಭವಿನಾಮೇತತ್ಕರ್ಣಾಮೃತಂ ಜಿನಸದ್ವಚಃ .

ಭವಪರಿಭವಾರಣ್ಯಜ್ವಾಲಿತ್ವಿಷಾಂ ಪ್ರಶಮೇ ಜಲಂ
ಪ್ರತಿದಿನಮಹಂ ವನ್ದೇ ವನ್ದ್ಯಂ ಸದಾ ಜಿನಯೋಗಿಭಿಃ ..೧೫..

ರಾಗರೂಪ ಅಂಗಾರೋಂ ದ್ವಾರಾ ಸಿಕತೇ ಹುಏ ಸಮಸ್ತ ದೀನ ಜನೋಂಕೇ ಮಹಾಕ್ಲೇಶಕಾ ನಾಶ ಕರನೇಮೇಂ ಸಮರ್ಥ
ಸಜಲ ಮೇಘ ( – ಪಾನೀಸೇ ಭರಾ ಹುಆ ಬಾದಲ) ಹೈ, ಉಸನೇ — ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಾತ ತತ್ತ್ವ ತಥಾ ನವ

ಪದಾರ್ಥ ಕಹೇ ಹೈಂ .

ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀ ಸಮನ್ತಭದ್ರಸ್ವಾಮೀನೇ (ರತ್ನಕರಣ್ಡಶ್ರಾವಕಾಚಾರಮೇಂ ೪೨ವೇಂ

ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿಃ —

‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ನ್ಯೂನತಾ ಬಿನಾ, ಅಧಿಕತಾ ಬಿನಾ, ವಿಪರೀತತಾ ಬಿನಾ ಯಥಾತಥ

ವಸ್ತುಸ್ವರೂಪಕೋ ನಿಃಸನ್ದೇಹರೂಪಸೇ ಜಾನತಾ ಹೈ ಉಸೇ ೧ಆಗಮಿಯೋಂ ಜ್ಞಾನ ( – ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ) ಕಹತೇ

ಹೈಂ .’’

[ಅಬ, ಆಠವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ

ಜಿನವಾಣೀಕೋ — ಜಿನಾಗಮಕೋ ವನ್ದನ ಕರತೇ ಹೈಂ : ]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ (ಜಿನವಚನ) ೨ಲಲಿತಮೇಂ ಲಲಿತ ಹೈಂ, ಜೋ ಶುದ್ಧ ಹೈಂ, ಜೋ ನಿರ್ವಾಣಕೇ

ಕಾರಣಕಾ ಕಾರಣ ಹೈಂ, ಜೋ ಸರ್ವ ಭವ್ಯೋಂಕೇ ಕರ್ಣೋಂಕೋ ಅಮೃತ ಹೈಂ, ಜೋ ಭವಭವರೂಪೀ ಅರಣ್ಯಕೇ ಉಗ್ರ
ದಾವಾನಲಕೋ ಶಾಂತ ಕರನೇಮೇಂ ಜಲ ಹೈಂ ಔರ ಜೋ ಜೈನ ಯೋಗಿಯೋಂ ದ್ವಾರಾ ಸದಾ ವಂದ್ಯ ಹೈಂ, ಐಸೇ ಇನ
ಜಿನಭಗವಾನಕೇ ಸದ್ವಚನೋಂಕೋ (ಸಮ್ಯಕ್ ಜಿನಾಗಮಕೋ) ಮೈಂ ಪ್ರತಿದಿನ ವನ್ದನ ಕರತಾ ಹೂಂ .೧೫.

೧-ಆಗಮಿಯೋಂ = ಆಗಮವನ್ತೋಂ; ಆಗಮಕೇ ಜ್ಞಾತಾಓಂ .
೨-ಲಲಿತಮೇಂ ಲಲಿತ = ಅತ್ಯನ್ತ ಪ್ರಸನ್ನತಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರೇಂ ಐಸೇ; ಅತಿಶಯ ಮನೋಹರ .

Page 22 of 388
PDF/HTML Page 49 of 415
single page version

ಜೀವಾ ಪೋಗ್ಗಲಕಾಯಾ ಧಮ್ಮಾಧಮ್ಮಾ ಯ ಕಾಲ ಆಯಾಸಂ .

ತಚ್ಚತ್ಥಾ ಇದಿ ಭಣಿದಾ ಣಾಣಾಗುಣಪಜ್ಜಏಹಿಂ ಸಂಜುತ್ತಾ ..9..

ಜೀವಾಃ ಪುದ್ಗಲಕಾಯಾ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ಚ ಕಾಲ ಆಕಾಶಮ್ .

ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಾ ಇತಿ ಭಣಿತಾಃ ನಾನಾಗುಣಪರ್ಯಾಯೈಃ ಸಂಯುಕ್ತಾಃ ..9..

ಅತ್ರ ಷಣ್ಣಾಂ ದ್ರವ್ಯಾಣಾಂ ಪೃಥಕ್ಪೃಥಕ್ ನಾಮಧೇಯಮುಕ್ತ ಮ್ .

ಸ್ಪರ್ಶನರಸನಘ್ರಾಣಚಕ್ಷುಃಶ್ರೋತ್ರಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಾಯುರುಚ್ಛ್ವಾಸನಿಃಶ್ವಾಸಾಭಿಧಾನೈರ್ದಶಭಿಃ ಪ್ರಾಣೈಃ ಜೀವತಿ

ಜೀವಿಷ್ಯತಿ ಜೀವಿತಪೂರ್ವೋ ವಾ ಜೀವಃ . ಸಂಗ್ರಹನಯೋಽಯಮುಕ್ತ : . ನಿಶ್ಚಯೇನ ಭಾವಪ್ರಾಣಧಾರಣಾಜ್ಜೀವಃ .

ವ್ಯವಹಾರೇಣ ದ್ರವ್ಯಪ್ರಾಣಧಾರಣಾಜ್ಜೀವಃ . ಶುದ್ಧಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರೇಣ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿಶುದ್ಧಗುಣಾನಾಮಾಧಾರಭೂತತ್ವಾ-

ತ್ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಜೀವಃ . ಅಶುದ್ಧಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರೇಣ ಮತಿಜ್ಞಾನಾದಿವಿಭಾವಗುಣಾನಾಮಾಧಾರಭೂತತ್ವಾದಶುದ್ಧಜೀವಃ .

ಗಾಥಾ : ೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಜೀವಾಃ ] ಜೀವ, [ಪುದ್ಗಲಕಾಯಾಃ ] ಪುದ್ಗಲಕಾಯ,

[ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೌ ] ಧರ್ಮ, ಅಧರ್ಮ, [ಕಾಲಃ ] ಕಾಲ, [ಚ ] ಔರ [ಆಕಾಶಮ್ ] ಆಕಾಶ —

[ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಾಃ ಇತಿ ಭಣಿತಾಃ ] ಯಹ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥ ಕಹೇ ಹೈಂ, ಜೋ ಕಿ [ನಾನಾಗುಣಪರ್ಯಾಯೈಃ ಸಂಯುಕ್ತಾಃ ] ವಿವಿಧ
ಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೈಂ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ), ಛಹ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಪೃಥಕ್-ಪೃಥಕ್ ನಾಮ ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ .

ಸ್ಪರ್ಶನ, ರಸನ, ಘ್ರಾಣ, ಚಕ್ಷು, ಶ್ರೋತ್ರ, ಮನ, ವಚನ, ಕಾಯ, ಆಯು ಔರ ಶ್ವಾಸೋಚ್ಛವಾಸ ನಾಮಕ

ದಸ ಪ್ರಾಣೋಂಸೇ (ಸಂಸಾರದಶಾಮೇಂ) ಜೋ ಜೀತಾ ಹೈ, ಜಿಯೇಗಾ ಔರ ಪೂರ್ವಕಾಲಮೇಂ ಜೀತಾ ಥಾ ವಹ ‘ಜೀವ’ ಹೈ .

— ಯಹ ಸಂಗ್ರಹನಯ ಕಹಾ . ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಭಾವಪ್ರಾಣ ಧಾರಣ ಕರನೇಕೇ ಕಾರಣ ‘ಜೀವ’ ಹೈ . ವ್ಯವಹಾರಸೇ

ದ್ರವ್ಯಪ್ರಾಣ ಧಾರಣ ಕರನೇಕೇ ಕಾರಣ ‘ಜೀವ’ ಹೈ . ಶುದ್ಧ-ಸದ್ಭೂತ-ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿ

ಶುದ್ಧಗುಣೋಂಕಾ ಆಧಾರ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ‘❃ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧ ಜೀವ’ ಹೈ . ಅಶುದ್ಧ-ಸದ್ಭೂತ-ವ್ಯವಹಾರಸೇ

ಮತಿಜ್ಞಾನಾದಿ ವಿಭಾವಗುಣೋಂಕಾ ಆಧಾರ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ‘ಅಶುದ್ಧ ಜೀವ’ ಹೈ . ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಸೇ

ಸಹಜಜ್ಞಾನಾದಿ ಪರಮಸ್ವಭಾವಗುಣೋಂಕಾ ಆಧಾರ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ‘❃ಕಾರಣಶುದ್ಧ ಜೀವ’ ಹೈ . ಯಹ (ಜೀವ)

ಷಟ್ ದ್ರವ್ಯ ಪುದ್ಗಲ, ಜೀವ, ಧರ್ಮ, ಅಧರ್ಮ, ಕಾಲಾಕಾಶ ಹೈಂ .

ಯೇ ವಿವಿಧ ಗುಣಪರ್ಯಾಯಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಷಟ್ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥ ಹೈಂ ..೯..

❃

ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಜೀವ ಶಕ್ತಿ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಶುದ್ಧ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಸಹಜಜ್ಞಾನಾದಿಕ ಸಹಿತ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಜೀವ ‘ಕಾರಣಶುದ್ಧ

Page 23 of 388
PDF/HTML Page 50 of 415
single page version

ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯೇನ ಸಹಜಜ್ಞಾನಾದಿಪರಮಸ್ವಭಾವಗುಣಾನಾಮಾಧಾರಭೂತತ್ವಾತ್ಕಾರಣಶುದ್ಧಜೀವಃ . ಅಯಂ ಚೇತನಃ .

ಅಸ್ಯ ಚೇತನಗುಣಾಃ . ಅಯಮಮೂರ್ತಃ . ಅಸ್ಯಾಮೂರ್ತಗುಣಾಃ . ಅಯಂ ಶುದ್ಧಃ . ಅಸ್ಯ ಶುದ್ಧಗುಣಾಃ .

ಅಯಮಶುದ್ಧಃ . ಅಸ್ಯಾಶುದ್ಧಗುಣಾಃ . ಪರ್ಯಾಯಶ್ಚ . ತಥಾ ಗಲನಪೂರಣಸ್ವಭಾವಸನಾಥಃ ಪುದ್ಗಲಃ .

ಶ್ವೇತಾದಿವರ್ಣಾಧಾರೋ ಮೂರ್ತಃ . ಅಸ್ಯ ಹಿ ಮೂರ್ತಗುಣಾಃ . ಅಯಮಚೇತನಃ . ಅಸ್ಯಾಚೇತನಗುಣಾಃ .

ಸ್ವಭಾವವಿಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾಪರಿಣತಾನಾಂ ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಸ್ವಭಾವವಿಭಾವಗತಿಹೇತುಃ ಧರ್ಮಃ .

ಸ್ವಭಾವವಿಭಾವಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾಪರಿಣತಾನಾಂ ತೇಷಾಂ ಸ್ಥಿತಿಹೇತುರಧರ್ಮಃ . ಪಂಚಾನಾಮವಕಾಶದಾನ-

ಚೇತನ ಹೈ; ಇಸಕೇ( – ಜೀವಕೇ ) ಚೇತನ ಗುಣ ಹೈಂ . ಯಹ ಅಮೂರ್ತ ಹೈ; ಇಸಕೇ ಅಮೂರ್ತ ಗುಣ ಹೈಂ . ಯಹ ಶುದ್ಧ

ಹೈ; ಇಸಕೇ ಶುದ್ಧ ಗುಣ ಹೈಂ . ಯಹ ಅಶುದ್ಧ ಹೈ; ಇಸಕೇ ಅಶುದ್ಧ ಗುಣ ಹೈಂ . ಪರ್ಯಾಯ ಭೀ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಹೈ .

ಔರ, ಜೋ ಗಲನ - ಪೂರಣಸ್ವಭಾವ ಸಹಿತ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪೃಥಕ್ ಹೋನೇ ಔರ ಏಕತ್ರಿತ ಹೋನೇಕೇ

ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೈ ) ವಹ ಪುದ್ಗಲ ಹೈ . ಯಹ (ಪುದ್ಗಲ) ಶ್ವೇತಾದಿ ವರ್ಣೋಂಕೇ ಆಧಾರಭೂತ ಮೂರ್ತ ಹೈ; ಇಸಕೇ

ಮೂರ್ತ ಗುಣ ಹೈಂ . ಯಹ ಅಚೇತನ ಹೈ; ಇಸಕೇ ಅಚೇತನ ಗುಣ ಹೈಂ .

೧ಸ್ವಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾರೂಪ ಔರ ವಿಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾರೂಪ ಪರಿಣತ ಜೀವ - ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ

ಸ್ವಭಾವಗತಿಕಾ ಔರ ವಿಭಾವಗತಿಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಸೋ ಧರ್ಮ ಹೈ .

೨ಸ್ವಭಾವಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾರೂಪ ಔರ ವಿಭಾವಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾರೂಪ ಪರಿಣತ ಜೀವ-ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ

ಜೀವ’ ಹೈ; ಜೋ ಕಾರಣಶುದ್ಧ ಜೀವಕೋ ಭಾತಾ ಹೈ — ಉಸೀಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹ ವ್ಯಕ್ತಿ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಶುದ್ಧ

( – ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿ ಸಹಿತ) ಹೋತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ‘ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧ ಜೀವ’ ಹೋತಾ ಹೈ . ಶಕ್ತಿಮೇಂಸೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ,

ಇಸಲಿಯೇ ಶಕ್ತಿ ಕಾರಣ ಹೈ ಔರ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕಾರ್ಯ ಹೈ . ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ಶಕ್ತಿರೂಪ ಶುದ್ಧತಾವಾಲೇ ಜೀವಕೋ ಕಾರಣಶುದ್ಧ

ಜೀವ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಔರ ವ್ಯಕ್ತ ಶುದ್ಧತಾವಾಲೇ ಜೀವಕೋ ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧ ಜೀವ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ . [ಕಾರಣಶುದ್ಧ

ಅರ್ಥಾತ್ ಕಾರಣ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಶುದ್ಧ ಅರ್ಥಾತ್ ಶಕ್ತಿ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಶುದ್ಧ . ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧ ಅರ್ಥಾತ್ ಕಾರ್ಯ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಶುದ್ಧ

ಅರ್ಥಾತ್ ವ್ಯಕ್ತಿ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಶುದ್ಧ .]

೧ ಚೌದಹವೇಂ ಗುಣಸ್ಥಾನಕೇ ಅನ್ತಮೇಂ ಜೀವ ಊ ರ್ಧ್ವಗಮನಸ್ವಭಾವಸೇ ಲೋಕಾನ್ತಮೇಂ ಜಾತಾ ಹೈ ವಹ ಜೀವಕೀ ಸ್ವಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾ

ಹೈ ಔರ ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಮೇಂ ಕರ್ಮಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಗಮನ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಜೀವಕೀ ವಿಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾ ಹೈ . ಏಕ ಪೃಥಕ್

ಪರಮಾಣು ಗತಿ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಪುದ್ಗಲಕೀ ಸ್ವಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾ ಹೈ ಔರ ಪುದ್ಗಲಸ್ಕನ್ಧ ಗಮನ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಪುದ್ಗಲಕೀ
(ಸ್ಕನ್ಧಕೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪರಮಾಣುಕೀ) ವಿಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾ ಹೈ . ಇಸ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ತಥಾ ವೈಭಾವಿಕ ಗತಿಕ್ರಿಯಾಮೇಂ ಧರ್ಮದ್ರವ್ಯ

ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರ ಹೈ .

೨- ಸಿದ್ಧದಶಾಮೇಂ ಜೀವ ಸ್ಥಿರ ರಹತಾ ಹೈ ವಹ ಜೀವಕೀ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾ ಹೈ ಔರ ಸಂಸಾರದಶಾಮೇಂ ಸ್ಥಿರ ರಹತಾ ಹೈ

ವಹ ಜೀವಕೀ ವೈಭಾವಿಕ ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾ ಹೈ . ಅಕೇಲಾ ಪರಮಾಣು ಸ್ಥಿರ ರಹತಾ ಹೈ ವಹ ಪುದ್ಗಲಕೀ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ

ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾ ಹೈ ಔರ ಸ್ಕನ್ಧ ಸ್ಥಿರ ರಹತಾ ಹೈ ವಹ ಪುದ್ಗಲಕೀ (ಸ್ಕನ್ಧಕೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪರಮಾಣುಕೀ) ವೈಭಾವಿಕ
ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾ ಹೈ . ಇನ ಜೀವ-ಪುದ್ಗಲಕೀ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ತಥಾ ವೈಭಾವಿಕ ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾಮೇಂ ಅಧರ್ಮದ್ರವ್ಯ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರ ಹೈ .

Page 24 of 388
PDF/HTML Page 51 of 415
single page version

ಲಕ್ಷಣಮಾಕಾಶಮ್ . ಪಂಚಾನಾಂ ವರ್ತನಾಹೇತುಃ ಕಾಲಃ . ಚತುರ್ಣಾಮಮೂರ್ತಾನಾಂ ಶುದ್ಧಗುಣಾಃ, ಪರ್ಯಾಯಾಶ್ಚೈತೇಷಾಂ

ತಥಾವಿಧಾಶ್ಚ .

(ಮಾಲಿನೀ)

ಇತಿ ಜಿನಪತಿಮಾರ್ಗಾಮ್ಭೋಧಿಮಧ್ಯಸ್ಥರತ್ನಂ
ದ್ಯುತಿಪಟಲಜಟಾಲಂ ತದ್ಧಿ ಷಡ್ದ್ರವ್ಯಜಾತಮ್ .

ಹೃದಿ ಸುನಿಶಿತಬುದ್ಧಿರ್ಭೂಷಣಾರ್ಥಂ ವಿಧತ್ತೇ
ಸ ಭವತಿ ಪರಮಶ್ರೀಕಾಮಿನೀಕಾಮರೂಪಃ ..೧೬..

ಜೀವೋ ಉವಓಗಮಓ ಉವಓಗೋ ಣಾಣದಂಸಣೋ ಹೋಇ .

ಣಾಣುವಓಗೋ ದುವಿಹೋ ಸಹಾವಣಾಣಂ ವಿಹಾವಣಾಣಂ ತಿ ..೧೦..

ಸ್ಥಿತಿಕಾ ( – ಸ್ವಭಾವಸ್ಥಿತಿಕಾ ತಥಾ ವಿಭಾವಸ್ಥಿತಿಕಾ) ನಿಮಿತ್ತ ಸೋ ಅಧರ್ಮ ಹೈ .

(ಶೇಷ) ಪಾಂಚ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ ಅವಕಾಶದಾನ ( – ಅವಕಾಶ ದೇನಾ) ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ವಹ

ಆಕಾಶ ಹೈ .

(ಶೇಷ) ಪಾಂಚ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ ವರ್ತನಾಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ವಹ ಕಾಲ ಹೈ .

(ಜೀವಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ) ಚಾರ ಅಮೂರ್ತ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಶುದ್ಧ ಗುಣ ಹೈಂ; ಉನಕೀ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಭೀ ವೈಸೀ (ಶುದ್ಧ

ಹೀ) ಹೈಂ .

[ಅಬ, ನವಮೀ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ ಛಹ

ದ್ರವ್ಯಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾಕೇ ಫಲಕಾ ವರ್ಣನ ಕರತೇ ಹೈಂ : ]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉಸ ಷಟ್ದ್ರವ್ಯಸಮೂಹರೂಪೀ ರತ್ನಕೋ — ಜೋ ಕಿ (ರತ್ನ)

ತೇಜಕೇ ಅಮ್ಬಾರಕೇ ಕಾರಣ ಕಿರಣೋಂವಾಲಾ ಹೈ ಔರ ಜೋ ಜಿನಪತಿಕೇ ಮಾರ್ಗರೂಪೀ ಸಮುದ್ರಕೇ ಮಧ್ಯಮೇಂ ಸ್ಥಿತ
ಹೈ ಉಸೇ — ಜೋ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಬುದ್ಧಿವಾಲಾ ಪುರುಷ ಹೃದಯಮೇಂ ಭೂಷಣಾರ್ಥ (ಶೋಭಾಕೇ ಲಿಯೇ) ಧಾರಣ ಕರತಾ ಹೈ,

ವಹ ಪುರುಷ ಪರಮಶ್ರೀರೂಪೀ ಕಾಮಿನೀಕಾ ವಲ್ಲಭ ಹೋತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಪುರುಷ ಅನ್ತರಂಗಮೇಂ ಛಹ ದ್ರವ್ಯಕೀ
ಯಥಾರ್ಥ ಶ್ರದ್ಧಾ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹ ಮುಕ್ತಿಲಕ್ಷ್ಮೀಕಾ ವರಣ ಕರತಾ ಹೈ ) .೧೬ .

ಉಪಯೋಗಮಯ ಹೈ ಜೀವ, ವಹ ಉಪಯೋಗ ದರ್ಶನ-ಜ್ಞಾನ ಹೈ .

ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಸ್ವಭಾವ ಔರ ವಿಭಾವ ದ್ವಿವಿಧ ವಿಧಾನ ಹೈ ..೧೦..

Page 25 of 388
PDF/HTML Page 52 of 415
single page version

ಜೀವ ಉಪಯೋಗಮಯಃ ಉಪಯೋಗೋ ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಂ ಭವತಿ .

ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗೋ ದ್ವಿವಿಧಃ ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನಂ ವಿಭಾವಜ್ಞಾನಮಿತಿ ..೧೦..

ಅತ್ರೋಪಯೋಗಲಕ್ಷಣಮುಕ್ತ ಮ್ .

ಆತ್ಮನಶ್ಚೈತನ್ಯಾನುವರ್ತೀ ಪರಿಣಾಮಃ ಸ ಉಪಯೋಗಃ . ಅಯಂ ಧರ್ಮಃ . ಜೀವೋ ಧರ್ಮೀ . ಅನಯೋಃ

ಸಮ್ಬನ್ಧಃ ಪ್ರದೀಪಪ್ರಕಾಶವತ್ . ಜ್ಞಾನದರ್ಶನವಿಕಲ್ಪೇನಾಸೌ ದ್ವಿವಿಧಃ . ಅತ್ರ ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗೋಽಪಿ ಸ್ವಭಾವ-

ವಿಭಾವಭೇದಾದ್ ದ್ವಿವಿಧೋ ಭವತಿ . ಇಹ ಹಿ ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನಮ್ ಅಮೂರ್ತಮ್ ಅವ್ಯಾಬಾಧಮ್ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಮ್

ಅವಿನಶ್ವರಮ್ . ತಚ್ಚ ಕಾರ್ಯಕಾರಣರೂಪೇಣ ದ್ವಿವಿಧಂ ಭವತಿ . ಕಾರ್ಯಂ ತಾವತ್ ಸಕಲವಿಮಲಕೇವಲಜ್ಞಾನಮ್ .

ತಸ್ಯ ಕಾರಣಂ ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಸ್ಥಿತತ್ರಿಕಾಲನಿರುಪಾಧಿರೂಪಂ ಸಹಜಜ್ಞಾನಂ ಸ್ಯಾತ್ . ಕೇವಲಂ ವಿಭಾವ-

ರೂಪಾಣಿ ಜ್ಞಾನಾನಿ ತ್ರೀಣಿ ಕುಮತಿಕುಶ್ರುತವಿಭಙ್ಗಭಾಞ್ಜಿ ಭವನ್ತಿ . ಏತೇಷಾಮ್ ಉಪಯೋಗಭೇದಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಾನಾಂ

ಭೇದೋ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಸೂತ್ರಯೋರ್ದ್ವಯೋರ್ಬೋದ್ಧವ್ಯ ಇತಿ .

૪

ಗಾಥಾ : ೧೦ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಜೀವಃ ] ಜೀವ [ಉಪಯೋಗಮಯಃ ] ಉಪಯೋಗಮಯ ಹೈ . [ಉಪಯೋಗಃ ]

ಉಪಯೋಗ [ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಂ ಭವತಿ ] ಜ್ಞಾನ ಔರ ದರ್ಶನ ಹೈ . [ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಃ ದ್ವಿವಿಧಃ ] ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ದೋ

ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ : [ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನಂ ] ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನ ಔರ [ವಿಭಾವಜ್ಞಾನಮ್ ಇತಿ ] ವಿಭಾವಜ್ಞಾನ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಉಪಯೋಗಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಕಹಾ ಹೈ .

ಆತ್ಮಾಕಾ ಚೈತನ್ಯ-ಅನುವರ್ತೀ (ಚೈತನ್ಯಕಾ ಅನುಸರಣ ಕರಕೇ ವರ್ತನೇವಾಲಾ) ಪರಿಣಾಮ ಸೋ

ಉಪಯೋಗ ಹೈ . ಉಪಯೋಗ ಧರ್ಮ ಹೈ, ಜೀವ ಧರ್ಮೀ ಹೈ . ದೀಪಕ ಔರ ಪ್ರಕಾಶ ಜೈಸಾ ಉನಕಾ ಸಮ್ಬನ್ಧ ಹೈ .

ಜ್ಞಾನ ಔರ ದರ್ಶನಕೇ ಭೇದಸೇ ಯಹ ಉಪಯೋಗ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಉಪಯೋಗಕೇ ದೋ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಂ :
ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಔರ ದರ್ಶನೋಪಯೋಗ) . ಇನಮೇಂ ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಭೀ ಸ್ವಭಾವ ಔರ ವಿಭಾವಕೇ ಭೇದಕೇ ಕಾರಣ

ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೇ ಭೀ ದೋ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಂ : ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಔರ
ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ) . ಉನಮೇಂ ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನ ಅಮೂರ್ತ, ಅವ್ಯಾಬಾಧ, ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಔರ ಅವಿನಾಶೀ ಹೈ; ವಹ

ಭೀ ಕಾರ್ಯ ಔರ ಕಾರಣರೂಪಸೇ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನಕೇ ಭೀ ದೋ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಂ :
ಕಾರ್ಯಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನ ಔರ ಕಾರಣಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನ) . ಕಾರ್ಯ ತೋ ಸಕಲವಿಮಲ (ಸರ್ವಥಾ ನಿರ್ಮಲ)

ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಹೈ ಔರ ಉಸಕಾ ಕಾರಣ ಪರಮ ಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಸೇ ಸ್ಥಿತ ತ್ರಿಕಾಲನಿರುಪಾಧಿಕ
ಸಹಜಜ್ಞಾನ ಹೈ . ಕೇವಲ ವಿಭಾವರೂಪ ಜ್ಞಾನ ತೀನ ಹೈಂ : ಕುಮತಿ, ಕುಶ್ರುತ ಔರ ವಿಭಙ್ಗ .

ಇಸ ಉಪಯೋಗಕೇ ಭೇದರೂಪ ಜ್ಞಾನಕೇ ಭೇದ, ಅಬ ಕಹೇ ಜಾನೇವಾಲೇ ದೋ ಸೂತ್ರೋಂ ದ್ವಾರಾ (೧೧ ಔರ

೧೨ವೀಂ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ) ಜಾನನಾ .

[ಭಾವಾರ್ಥಃ — ಚೈತನ್ಯಾನುವಿಧಾಯೀ ಪರಿಣಾಮ ವಹ ಉಪಯೋಗ ಹೈ . ಉಪಯೋಗ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ :

Page 26 of 388
PDF/HTML Page 53 of 415
single page version

(ಮಾಲಿನೀ)

ಅಥ ಸಕಲಜಿನೋಕ್ತ ಜ್ಞಾನಭೇದಂ ಪ್ರಬುದ್ಧ್ವಾ
ಪರಿಹೃತಪರಭಾವಃ ಸ್ವಸ್ವರೂಪೇ ಸ್ಥಿತೋ ಯಃ .

ಸಪದಿ ವಿಶತಿ ಯತ್ತಚ್ಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರಂ
ಸ ಭವತಿ ಪರಮಶ್ರೀಕಾಮಿನೀಕಾಮರೂಪಃ ..೧೭..

ಕೇವಲಮಿಂದಿಯರಹಿಯಂ ಅಸಹಾಯಂ ತಂ ಸಹಾವಣಾಣಂ ತಿ .

ಸಣ್ಣಾಣಿದರವಿಯಪ್ಪೇ ವಿಹಾವಣಾಣಂ ಹವೇ ದುವಿಹಂ ..೧೧..

(೧) ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಔರ (೨) ದರ್ಶನೋಪಯೋಗ . ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೇ ಭೀ ದೋ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಂ : (೧) ಸ್ವಭಾವ-

ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಔರ (೨) ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ . ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಭೀ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ : (೧) ಕಾರ್ಯ-

ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕೇವಲಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ) ಔರ (೨) ಕಾರಣಸ್ವಭಾವ-ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ (ಅರ್ಥಾತ್

❃

ಸಹಜಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ) . ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಭೀ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ : (೧) ಸಮ್ಯಕ್ ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ

ಔರ (೨) ಮಿಥ್ಯಾ ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕೇವಲ ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ) . ಸಮ್ಯಕ್

ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೇ ಚಾರ ಭೇದ (ಸುಮತಿಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ, ಸುಶ್ರುತಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ, ಸುಅವಧಿಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಔರ
ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ) ಅಬ ಅಗಲೀ ದೋ ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ ಕಹೇಂಗೇ . ಮಿಥ್ಯಾ ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೇ ಅರ್ಥಾತ್

ಕೇವಲ ವಿಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೇ ತೀನ ಭೇದ ಹೈಂ : (೧) ಕುಮತಿಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ, (೨) ಕುಶ್ರುತಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಔರ
(೩) ವಿಭಙ್ಗಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಅರ್ಥಾತ್ ಕುಅವಧಿಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ] .

[ಅಬ ದಸವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜಿನೇನ್ದ್ರಕಥಿತ ಸಮಸ್ತ ಜ್ಞಾನಕೇ ಭೇದೋಂಕೋ ಜಾನಕರ ಜೋ ಪುರುಷ

ಪರಭಾವೋಂಕಾ ಪರಿಹಾರ ಕರಕೇ ನಿಜ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ರಹತಾ ಹುಆ ಶೀಘ್ರ ಚೈತನ್ಯಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರ ತತ್ತ್ವಮೇಂ
ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ — ಗಹರಾ ಉತ್ತರ ಜಾತಾ ಹೈ, ವಹ ಪುರುಷ ಪರಮಶ್ರೀರೂಪೀ ಕಾಮಿನೀಕಾ ವಲ್ಲಭ ಹೋತಾ

ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮುಕ್ತಿಸುನ್ದರೀಕಾ ಪತಿ ಹೋತಾ ಹೈ ) .೧೭ .

❃ಸಹಜಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಸೇ ಸ್ಥಿತ ಹೈ ತಥಾ ತ್ರಿಕಾಲ ಉಪಾಧಿ ರಹಿತ ಹೈ; ಉಸಮೇಂಸೇ (ಸರ್ವಕೋ
ಜಾನನೇವಾಲಾ) ಕೇವಲಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಪ್ರಗಟ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಸಹಜಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಕಾರಣ ಹೈ ಔರ ಕೇವಲಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ

ಕಾರ್ಯ ಹೈ . ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ಸಹಜಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೋ ಕಾರಣಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಔರ ಕೇವಲಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗಕೋ
ಕಾರ್ಯಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .

ಇನ್ದ್ರಿಯರಹಿತ, ಅಸಹಾಯ, ಕೇವಲ ವಹ ಸ್ವಭಾವಿಕ ಜ್ಞಾನ ಹೈ .

ದೋ ವಿಧಿ ವಿಭಾವಿಕಜ್ಞಾನ — ಸಮ್ಯಕ್ ಔರ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನ ಹೈ ..೧೧..

Page 27 of 388
PDF/HTML Page 54 of 415
single page version

ಸಣ್ಣಾಣಂ ಚಉಭೇಯಂ ಮದಿಸುದಓಹೀ ತಹೇವ ಮಣಪಜ್ಜಂ .

ಅಣ್ಣಾಣಂ ತಿವಿಯಪ್ಪಂ ಮದಿಯಾಈ ಭೇದದೋ ಚೇವ ..೧೨..

ಕೇವಲಮಿನ್ದ್ರಿಯರಹಿತಂ ಅಸಹಾಯಂ ತತ್ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನಮಿತಿ .

ಸಂಜ್ಞಾನೇತರವಿಕಲ್ಪೇ ವಿಭಾವಜ್ಞಾನಂ ಭವೇದ್ ದ್ವಿವಿಧಮ್ ..೧೧..

ಸಂಜ್ಞಾನಂ ಚತುರ್ಭೇದಂ ಮತಿಶ್ರುತಾವಧಯಸ್ತಥೈವ ಮನಃಪರ್ಯಯಮ್ .

ಅಜ್ಞಾನಂ ತ್ರಿವಿಕಲ್ಪಂ ಮತ್ಯಾದೇರ್ಭೇದತಶ್ಚೈವ ..೧೨..

ಅತ್ರ ಚ ಜ್ಞಾನಭೇದಮುಕ್ತ ಮ್ .

ನಿರುಪಾಧಿಸ್ವರೂಪತ್ವಾತ್ ಕೇವಲಮ್, ನಿರಾವರಣಸ್ವರೂಪತ್ವಾತ್ ಕ್ರಮಕರಣವ್ಯವಧಾನಾಪೋಢಮ್,

ಅಪ್ರತಿವಸ್ತುವ್ಯಾಪಕತ್ವಾತ್ ಅಸಹಾಯಮ್, ತತ್ಕಾರ್ಯಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನಂ ಭವತಿ . ಕಾರಣಜ್ಞಾನಮಪಿ ತಾದ್ರಶಂ

ಗಾಥಾ : ೧೧-೧೨ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಕೇವಲಮ್ ] ಜೋ (ಜ್ಞಾನ) ಕೇವಲ,

[ಇನ್ದ್ರಿಯರಹಿತಮ್ ] ಇನ್ದ್ರಿಯರಹಿತ ಔರ [ಅಸಹಾಯಂ ] ಅಸಹಾಯ ಹೈ, [ತತ್ ] ವಹ [ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನಮ್
ಇತಿ ] ಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನ ಹೈ; [ಸಂಜ್ಞಾನೇತರವಿಕಲ್ಪೇ ] ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಔರ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನರೂಪ ಭೇದ ಕಿಯೇ ಜಾನೇ
ಪರ, [ವಿಭಾವಜ್ಞಾನಂ ] ವಿಭಾವಜ್ಞಾನ [ದ್ವಿವಿಧಂ ಭವೇತ್ ] ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ .

[ಸಂಜ್ಞಾನಂ ] ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ [ಚತುರ್ಭೇದಂ ] ಚಾರ ಭೇದವಾಲಾ ಹೈ : [ಮತಿಶ್ರುತಾವಧಯಃ ತಥಾ ಏವ

ಮನಃಪರ್ಯಯಮ್ ] ಮತಿ, ಶ್ರುತ, ಅವಧಿ ತಥಾ ಮನಃಪರ್ಯಯ; [ಅಜ್ಞಾನಂ ಚ ಏವ ] ಔರ ಅಜ್ಞಾನ
( – ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನ) [ಮತ್ಯಾದೇಃ ಭೇದತಃ ] ಮತಿ ಆದಿಕೇ ಭೇದಸೇ [ತ್ರಿವಿಕಲ್ಪಮ್ ] ತೀನ ಭೇದವಾಲಾ ಹೈ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ (ಇನ ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ) ಜ್ಞಾನಕೇ ಭೇದ ಕಹೇ ಹೈಂ .

ಜೋ ಉಪಾಧಿ ರಹಿತ ಸ್ವರೂಪವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ೧ಕೇವಲ ಹೈ, ಆವರಣ ರಹಿತ ಸ್ವರೂಪವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ

ಕ್ರಮ, ಇನ್ದ್ರಿಯ ಔರ (ದೇಶ – ಕಾಲಾದಿ) ೨ವ್ಯವಧಾನ ರಹಿತ ಹೈ, ಏಕ – ಏಕ ವಸ್ತುಮೇಂ ವ್ಯಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ

೧ ಕೇವಲ = ಅಕೇಲಾ; ಶುದ್ಧ; ಮಿಲಾವಟ ರಹಿತ ( – ನಿರ್ಭೇಲ) .

೨ ವ್ಯವಧಾನ = ಆಡ; ಪರದಾ; ಅನ್ತರ; ಆಂತರ-ದೂರೀ; ವಿಘ್ನ .

ಮತಿ, ಶ್ರುತ, ಅವಧಿ, ಅರು ಮನಃಪರ್ಯಯ ಚಾರ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೈ .

ಅರು ಕುಮತಿ, ಕುಶ್ರುತ, ಕುಅವಧಿ ಯೇ ತೀನ ಭೇದ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನ ಹೈ ..೧೨..

Page 28 of 388
PDF/HTML Page 55 of 415
single page version

ಭವತಿ . ಕುತಃ, ನಿಜಪರಮಾತ್ಮಸ್ಥಿತಸಹಜದರ್ಶನಸಹಜಚಾರಿತ್ರಸಹಜಸುಖಸಹಜಪರಮಚಿಚ್ಛಕ್ತಿ ನಿಜ-

ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ವರೂಪಾಣಿ ಚ ಯುಗಪತ್ ಪರಿಚ್ಛೇತ್ತುಂ ಸಮರ್ಥತ್ವಾತ್ ತಥಾವಿಧಮೇವ . ಇತಿ ಶುದ್ಧ-

ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .

ಇದಾನೀಂ ಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪಭೇದಸ್ತ್ವಯಮುಚ್ಯತೇ . ಅನೇಕವಿಕಲ್ಪಸನಾಥಂ ಮತಿಜ್ಞಾನಮ್ ಉಪ-

ಲಬ್ಧಿಭಾವನೋಪಯೋಗಾಚ್ಚ ಅವಗ್ರಹಾದಿಭೇದಾಚ್ಚ ಬಹುಬಹುವಿಧಾದಿಭೇದಾದ್ವಾ . ಲಬ್ಧಿಭಾವನಾಭೇದಾಚ್ಛ್ರುತಜ್ಞಾನಂ

ದ್ವಿವಿಧಮ್ . ದೇಶಸರ್ವಪರಮಭೇದಾದವಧಿಜ್ಞಾನಂ ತ್ರಿವಿಧಮ್ . ಋಜುವಿಪುಲಮತಿವಿಕಲ್ಪಾನ್ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನಂ ಚ

ದ್ವಿವಿಧಮ್ . ಪರಮಭಾವಸ್ಥಿತಸ್ಯ ಸಮ್ಯಗ್ದ್ರಷ್ಟೇರೇತತ್ಸಂಜ್ಞಾನಚತುಷ್ಕಂ ಭವತಿ . ಮತಿಶ್ರುತಾವಧಿಜ್ಞಾನಾನಿ

ಮಿಥ್ಯಾದ್ರಷ್ಟಿಂ ಪರಿಪ್ರಾಪ್ಯ ಕುಮತಿಕುಶ್ರುತವಿಭಂಗಜ್ಞಾನಾನೀತಿ ನಾಮಾನ್ತರಾಣಿ ಪ್ರಪೇದಿರೇ .

( – ಸಮಸ್ತ ವಸ್ತುಓಂಮೇಂ ವ್ಯಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ ) ಇಸಲಿಯೇ ಅಸಹಾಯ ಹೈ, ವಹ ಕಾರ್ಯಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನ ಹೈ .

ಕಾರಣಜ್ಞಾನ ಭೀ ವೈಸಾ ಹೀ ಹೈ . ಕಾಹೇಸೇ ? ನಿಜ ಪರಮಾತ್ಮಾಮೇಂ ವಿದ್ಯಮಾನ ಸಹಜದರ್ಶನ, ಸಹಜಚಾರಿತ್ರ,

ಸಹಜಸುಖ ಔರ ಸಹಜಪರಮಚಿತ್ಶಕ್ತಿರೂಪ ನಿಜ ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಕೇ ಸ್ವರೂಪೋಂಕೋ ಯುಗಪದ್ ಜಾನನೇಮೇಂ
ಸಮರ್ಥ ಹೋನೇಸೇ ವೈಸಾ ಹೀ ಹೈ . ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ .

ಅಬ ಯಹ (ನಿಮ್ನಾನುಸಾರ), ಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧ ಜ್ಞಾನಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಔರ ಭೇದ ಕಹೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ :

೧ಉಪಲಬ್ಧಿ, ಭಾವನಾ ಔರ ಉಪಯೋಗಸೇ ತಥಾ ೨ಅವಗ್ರಹಾದಿ ಭೇದಸೇ ಅಥವಾ ೩ಬಹು, ಬಹುವಿಧ ಆದಿ

ಭೇದಸೇ ಮತಿಜ್ಞಾನ ಅನೇಕ ಭೇದವಾಲಾ ಹೈ . ಲಬ್ಧಿ ಔರ ಭಾವನಾಕೇ ಭೇದಸೇ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ .

ದೇಶ, ಸರ್ವ ಔರ ಪರಮಕೇ ಭೇದಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ದೇಶಾವಧಿ, ಸರ್ವಾವಧಿ ತಥಾ ಪರಮಾವಧಿ ಐಸೇ ತೀನ ಭೇದೋಂಕೇ
ಕಾರಣ) ಅವಧಿಜ್ಞಾನ ತೀನ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ . ಋಜುಮತಿ ಔರ ವಿಪುಲಮತಿಕೇ ಭೇದಕೇ ಕಾರಣ

೧ಮತಿಜ್ಞಾನ ತೀನ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ : ಉಪಲಬ್ಧಿ, ಭಾವನಾ ಔರ ಉಪಯೋಗ . ಮತಿಜ್ಞಾನಾವರಣಕಾ ಕ್ಷಯೋಪಶಮ ಜಿಸಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತ

ಹೈ ಐಸೀ ಅರ್ಥಗ್ರಹಣಶಕ್ತಿ ( – ಪದಾರ್ಥಕೋ ಜಾನನೇಕೀ ಶಕ್ತಿ) ಸೋ ಉಪಲಬ್ಧಿ ಹೈ; ಜಾನೇ ಹುಏ ಪದಾರ್ಥಕೇ ಪ್ರತಿ ಪುನಃ

ಪುನಃ ಚಿಂತನ ಸೋ ಭಾವನಾ ಹೈ; ‘ಯಹ ಕಾಲಾ ಹೈ,’ ‘ಯಹ ಪೀಲಾ ಹೈ’ ಇತ್ಯಾದಿರೂಪ ಅರ್ಥಗ್ರಹಣವ್ಯಾಪಾರ
( – ಪದಾರ್ಥಕೋ ಜಾನನೇಕಾ ವ್ಯಾಪಾರ) ಸೋ ಉಪಯೋಗ ಹೈ .

೨ಮತಿಜ್ಞಾನ ಚಾರ ಭೇದವಾಲಾ ಹೈ : ಅವಗ್ರಹ, ಈಹಾ ( – ವಿಚಾರಣಾ), ಅವಾಯ ( – ನಿರ್ಣಯ) ಔರ ಧಾರಣಾ . [ವಿಶೇಷಕೇ

ಲಿಯೇ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರ (ಸಟೀಕ) ದೇಖೇಂ .]

೩ಮತಿಜ್ಞಾನ ಬಾರಹ ಭೇದವಾಲಾ ಹೈ : ಬಹು, ಏಕ, ಬಹುವಿಧ, ಏಕವಿಧ, ಕ್ಷಿಪ್ರ, ಅಕ್ಷಿಪ್ರ, ಅನಿಃಸೃತ, ನಿಃಸೃತ, ಅನುಕ್ತ,
ಉಕ್ತ, ಧ್ರುವ ತಥಾ ಅಧ್ರುವ . [ವಿಶೇಷಕೇ ಲಿಯೇ ಮೋಕ್ಷಶಾಸ್ತ್ರ (ಸಟೀಕ) ದೇಖೇಂ .]

Page 29 of 388
PDF/HTML Page 56 of 415
single page version

ಅತ್ರ ಸಹಜಜ್ಞಾನಂ ಶುದ್ಧಾನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಪರಮತತ್ತ್ವವ್ಯಾಪಕತ್ವಾತ್ ಸ್ವರೂಪಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮ್ . ಕೇವಲಜ್ಞಾನಂ

ಸಕಲಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮ್ . ‘ರೂಪಿಷ್ವವಧೇಃ’ ಇತಿ ವಚನಾದವಧಿಜ್ಞಾನಂ ವಿಕಲಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮ್ . ತದನನ್ತಭಾಗವಸ್ತ್ವಂಶ-

ಗ್ರಾಹಕತ್ವಾನ್ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನಂ ಚ ವಿಕಲಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮ್ . ಮತಿಶ್ರುತಜ್ಞಾನದ್ವಿತಯಮಪಿ ಪರಮಾರ್ಥತಃ ಪರೋಕ್ಷಂ

ವ್ಯವಹಾರತಃ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಚ ಭವತಿ .

ಕಿಂ ಚ ಉಕ್ತೇ ಷು ಜ್ಞಾನೇಷು ಸಾಕ್ಷಾನ್ಮೋಕ್ಷಮೂಲಮೇಕಂ ನಿಜಪರಮತತ್ತ್ವನಿಷ್ಠಸಹಜಜ್ಞಾನಮೇವ . ಅಪಿ ಚ

ಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಸ್ವಭಾವೇನ ಭವ್ಯಸ್ಯ ಪರಮಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್ ಸಹಜಜ್ಞಾನಾದಪರಮುಪಾದೇಯಂ ನ ಸಮಸ್ತಿ .

ಅನೇನ ಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸರೂಪೇಣ ಸದಾ ಸಹಜಪರಮವೀತರಾಗಶರ್ಮಾಮೃತೇನ ಅಪ್ರತಿಹತನಿರಾ-

ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ . ಪರಮಭಾವಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೋ ೧ಯಹ ಚಾರ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೋತೇ ಹೈಂ .

ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ ಹೋ ವಹಾಂ ಮತಿಜ್ಞಾನ, ಶ್ರುತಜ್ಞಾನ ಔರ ಅವಧಿಜ್ಞಾನ ‘ಕುಮತಿಜ್ಞಾನ,’ ‘ಕುಶ್ರುತಜ್ಞಾನ’ ತಥಾ
‘ವಿಭಂಗಜ್ಞಾನ’ — ಐಸೇ ನಾಮಾಂತರೋಂಕೋ (ಅನ್ಯ ನಾಮೋಂಕೋ) ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ .

ಯಹಾಂ (ಊ ಪರ ಕಹೇ ಹುಏ ಜ್ಞಾನೋಂಮೇಂ) ಸಹಜಜ್ಞಾನ, ಶುದ್ಧ ಅನ್ತಃತತ್ತ್ವರೂಪ ಪರಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ವ್ಯಾಪಕ

ಹೋನೇಸೇ, ೨ಸ್ವರೂಪಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಹೈ . ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಸಕಲಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ (ಸಮ್ಪೂರ್ಣಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ) ಹೈ . ‘ರೂಪಿಷ್ವವಧೇಃ

(ಅವಧಿಜ್ಞಾನಕಾ ವಿಷಯ – ಸಮ್ಬನ್ಧ ರೂಪೀ ದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ಹೈ )’ ಐಸಾ (ಆಗಮಕಾ) ವಚನ ಹೋನೇಸೇ

ಅವಧಿಜ್ಞಾನ ವಿಕಲಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ (ಏಕದೇಶಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ) ಹೈ . ಉಸಕೇ ಅನನ್ತವೇಂ ಭಾಗಮೇಂ ವಸ್ತುಕೇ ಅಂಶಕಾ

ಗ್ರಾಹಕ ( – ಜ್ಞಾತಾ) ಹೋನೇಸೇ ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನ ಭೀ ವಿಕಲಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಹೈ . ಮತಿಜ್ಞಾನ ಔರ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನ ದೋನೋಂ

ಪರಮಾರ್ಥಸೇ ಪರೋಕ್ಷ ಹೈಂ ಔರ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಹೈಂ .

ಔರ ವಿಶೇಷ ಯಹ ಹೈ ಕಿ — ಉಕ್ತ (ಊ ಪರ ಕಹೇ ಹುಏ) ಜ್ಞಾನೋಂಮೇಂ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಮೂಲ

ನಿಜಪರಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ಐಸಾ ಏಕ ಸಹಜಜ್ಞಾನ ಹೀ ಹೈ; ತಥಾ ಸಹಜಜ್ಞಾನ (ಉಸಕೇ)
ಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವರೂಪ ಸ್ವಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಭವ್ಯಕಾ ಪರಮಸ್ವಭಾವ ಹೋನೇಸೇ, ಸಹಜಜ್ಞಾನಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ
ಅನ್ಯ ಕುಛ ಉಪಾದೇಯ ನಹೀಂ ಹೈ .

ಇಸ ಸಹಜಚಿದ್ವಿಲಾಸರೂಪ (೧) ಸದಾ ಸಹಜ ಪರಮ ವೀತರಾಗ ಸುಖಾಮೃತ,

(೨) ಅಪ್ರತಿಹತ ನಿರಾವರಣ ಪರಮ ಚಿತ್ಶಕ್ತಿಕಾ ರೂಪ, (೩) ಸದಾ ಅನ್ತರ್ಮುಖ ಐಸಾ
ಸ್ವಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಅವಿಚಲ ಸ್ಥಿತಿರೂಪ ಸಹಜ ಪರಮ ಚಾರಿತ್ರ, ಔರ (೪) ತ್ರಿಕಾಲ ಅವಿಚ್ಛಿನ್ನ
(ಅಟೂಟ) ಹೋನೇಸೇ ಸದಾ ನಿಕಟ ಐಸೀ ಪರಮ ಚೈತನ್ಯರೂಪಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ — ಇಸ ಸ್ವಭಾವ-

೧ಸುಮತಿಜ್ಞಾನ ಔರ ಸುಶ್ರುತಜ್ಞಾನ ಸರ್ವ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಜೀವೋಂಕೋ ಹೋತೇ ಹೈಂ . ಸುಅವಧಿಜ್ಞಾನ ಕಿನ್ಹೀಂ-ಕಿನ್ಹೀಂ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ

ಜೀವೋಂಕೋ ಹೋತಾ ಹೈ . ಮನಃಪರ್ಯಯಜ್ಞಾನ ಕಿನ್ಹೀಂ-ಕಿನ್ಹೀಂ ಮುನಿವರೋಂಕೋ — ವಿಶಿಷ್ಟಸಂಯಮಧರೋಂಕೋ — ಹೋತಾ ಹೈ .

೨ಸ್ವರೂಪಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ = ಸ್ವರೂಪಸೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ; ಸ್ವರೂಪ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ; ಸ್ವಭಾವಸೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ .

Page 30 of 388
PDF/HTML Page 57 of 415
single page version

ವರಣಪರಮಚಿಚ್ಛಕ್ತಿ ರೂಪೇಣ ಸದಾನ್ತರ್ಮುಖೇ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಾವಿಚಲಸ್ಥಿತಿರೂಪಸಹಜಪರಮಚಾರಿತ್ರೇಣ ತ್ರಿಕಾಲೇಷ್ವ-
ವ್ಯುಚ್ಛಿನ್ನತಯಾ ಸದಾ ಸನ್ನಿಹಿತಪರಮಚಿದ್ರೂಪಶ್ರದ್ಧಾನೇನ ಅನೇನ ಸ್ವಭಾವಾನಂತಚತುಷ್ಟಯೇನ ಸನಾಥಮ್
ಅನಾಥಮುಕ್ತಿ ಸುನ್ದರೀನಾಥಮ್ ಆತ್ಮಾನಂ ಭಾವಯೇತ್ .

ಇತ್ಯನೇನೋಪನ್ಯಾಸೇನ ಸಂಸಾರವ್ರತತಿಮೂಲಲವಿತ್ರೇಣ ಬ್ರಹ್ಮೋಪದೇಶಃ ಕೃತ ಇತಿ .

(ಮಾಲಿನೀ)

ಇತಿ ನಿಗದಿತಭೇದಜ್ಞಾನಮಾಸಾದ್ಯ ಭವ್ಯಃ
ಪರಿಹರತು ಸಮಸ್ತಂ ಘೋರಸಂಸಾರಮೂಲಮ್ .

ಸುಕೃತಮಸುಕೃತಂ ವಾ ದುಃಖಮುಚ್ಚೈಃ ಸುಖಂ ವಾ
ತತ ಉಪರಿ ಸಮಗ್ರಂ ಶಾಶ್ವತಂ ಶಂ ಪ್ರಯಾತಿ ..೧೮..

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)

ಪರಿಗ್ರಹಾಗ್ರಹಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಕೃತ್ವೋಪೇಕ್ಷಾಂ ಚ ವಿಗ್ರಹೇ .

ನಿರ್ವ್ಯಗ್ರಪ್ರಾಯಚಿನ್ಮಾತ್ರವಿಗ್ರಹಂ ಭಾವಯೇದ್ ಬುಧಃ ..೧9..

ಅನನ್ತಚತುಷ್ಟಯಸೇ ಜೋ ಸನಾಥ (ಸಹಿತ) ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕೋ — ಅನಾಥ ಮುಕ್ತಿಸುನ್ದರೀಕೇ

ನಾಥಕೋ — ಭಾನಾ ಚಾಹಿಯೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಹಜಜ್ಞಾನವಿಲಾಸರೂಪಸೇ ಸ್ವಭಾವ-ಅನನ್ತಚತುಷ್ಟಯಯುಕ್ತ

ಆತ್ಮಾಕೋ ಭಾನಾ ಚಾಹಿಯೇ — ಅನುಭವನ ಕರನಾ ಚಾಹಿಯೇ) .

ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸಂಸಾರರೂಪೀ ಲತಾಕಾ ಮೂಲ ಛೇದನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಹಂಸಿಯಾರೂಪ ಇಸ ೧ಉಪನ್ಯಾಸಸೇ

ಬ್ರಹ್ಮೋಪದೇಶ ಕಿಯಾ .

[ಅಬ, ಇನ ದೋ ಗಾಥಾಓಂಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಪಾಂಚ ಶ್ಲೋಕ

ಕಹತೇ ಹೈಂ :]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಕಹೇ ಗಯೇ ಭೇದೋಂಕೇ ಜ್ಞಾನಕೋ ಪಾಕರ ಭವ್ಯ ಜೀವ ಘೋರ ಸಂಸಾರಕೇ

ಮೂಲರೂಪ ಸಮಸ್ತ ೨ಸುಕೃತ ಯಾ ದುಷ್ಕೃತಕೋ, ಸುಖ ಯಾ ದುಃಖಕೋ ಅತ್ಯನ್ತ ಪರಿಹರೋ . ಉಸಸೇ ಊ ಪರ

(ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸೇ ಪಾರ ಕರ ಲೇನೇ ಪರ), ಜೀವ ಸಮಗ್ರ (ಪರಿಪೂರ್ಣ) ಶಾಶ್ವತ ಸುಖಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ .೧೮.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ಗ್ರಹಣ ಛೋಡಕರ ತಥಾ ಶರೀರಕೇ ಪ್ರತಿ ಉಪೇಕ್ಷಾ ಕರಕೇ ಬುಧ

ಪುರುಷಕೋ ಅವ್ಯಗ್ರತಾಸೇ (ನಿರಾಕುಲತಾಸೇ) ಭರಾ ಹುಆ ಚೈತನ್ಯ ಮಾತ್ರ ಜಿಸಕಾ ಶರೀರ ಹೈ ಉಸೇ
( – ಆತ್ಮಾಕೋ) ಭಾನಾ ಚಾಹಿಯೇ .೧೯.

೧-ಉಪನ್ಯಾಸ = ಕಥನ; ಸೂಚನ; ಲೇಖ; ಪ್ರಾರಮ್ಭಿಕ ಕಥನ; ಪ್ರಸ್ತಾವನಾ . ೨-ಸುಕೃತ ಯಾ ದುಷ್ಕೃತ = ಶುಭ ಯಾ ಅಶುಭ .

Page 31 of 388
PDF/HTML Page 58 of 415
single page version

(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)

ಶಸ್ತಾಶಸ್ತಸಮಸ್ತರಾಗವಿಲಯಾನ್ಮೋಹಸ್ಯ ನಿರ್ಮೂಲನಾದ್
ದ್ವೇಷಾಮ್ಭಃಪರಿಪೂರ್ಣಮಾನಸಘಟಪ್ರಧ್ವಂಸನಾತ್ ಪಾವನಮ್ .

ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿರನುತ್ತಮಂ ನಿರುಪಧಿ ಪ್ರವ್ಯಕ್ತಿ ನಿತ್ಯೋದಿತಂ
ಭೇದಜ್ಞಾನಮಹೀಜಸತ್ಫಲಮಿದಂ ವನ್ದ್ಯಂ ಜಗನ್ಮಂಗಲಮ್ ..೨೦..

(ಮನ್ದಾಕ್ರಾನ್ತಾ)

ಮೋಕ್ಷೇ ಮೋಕ್ಷೇ ಜಯತಿ ಸಹಜಜ್ಞಾನಮಾನನ್ದತಾನಂ
ನಿರ್ವ್ಯಾಬಾಧಂ ಸ್ಫು ಟಿತಸಹಜಾವಸ್ಥಮನ್ತರ್ಮುಖಂ ಚ .

ಲೀನಂ ಸ್ವಸ್ಮಿನ್ಸಹಜವಿಲಸಚ್ಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರೇ
ಸ್ವಸ್ಯ ಜ್ಯೋತಿಃಪ್ರತಿಹತತಮೋವೃತ್ತಿ ನಿತ್ಯಾಭಿರಾಮಮ್ ..೨೧..

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)

ಸಹಜಜ್ಞಾನಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಸರ್ವಸ್ವಂ ಶುದ್ಧಚಿನ್ಮಯಮ್ .

ಮಮಾತ್ಮಾನಮಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೋ ಭವಾಮ್ಯಹಮ್ ..೨೨..

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಮೋಹಕೋ ನಿರ್ಮೂಲ ಕರನೇಸೇ, ಪ್ರಶಸ್ತ-ಅಪ್ರಶಸ್ತ ಸಮಸ್ತ ರಾಗಕಾ ವಿಲಯ

ಕರನೇಸೇ ತಥಾ ದ್ವೇಷರೂಪೀ ಜಲಸೇ ಭರೇ ಹುಏ ಮನರೂಪೀ ಘಡೇಕಾ ನಾಶ ಕರನೇಸೇ, ಪವಿತ್ರ ೧ಅನುತ್ತಮ,

೨ನಿರುಪಧಿ ಔರ ನಿತ್ಯ-ಉದಿತ (ಸದಾ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ) ಐಸೀ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ಪ್ರಗಟ ಹೋತೀ ಹೈ . ಭೇದೋಂಕೇ

ಜ್ಞಾನರೂಪೀ ವೃಕ್ಷಕಾ ಯಹ ೩ಸತ್ಫಲ ವಂದ್ಯ ಹೈ, ಜಗತಕೋ ಮಂಗಲರೂಪ ಹೈ .೨೦.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಆನನ್ದಮೇಂ ಜಿಸಕಾ ಫೈ ಲಾವ ಹೈ, ಜೋ ಅವ್ಯಾಬಾಧ (ಬಾಧಾ ರಹಿತ) ಹೈ,

ಜಿಸಕೀ ಸಹಜ ದಶಾ ವಿಕಸಿತ ಹೋ ಗಈ ಹೈ, ಜೋ ಅನ್ತರ್ಮುಖ ಹೈ, ಜೋ ಅಪನೇಮೇಂ — ಸಹಜ ವಿಲಸತೇ

(ಖೇಲತೇ, ಪರಿಣಮತೇ) ಚಿತ್ಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರಮೇಂ — ಲೀನ ಹೈ, ಜಿಸನೇ ನಿಜ ಜ್ಯೋತಿಸೇ ತಮೋವೃತ್ತಿಕೋ

( – ಅನ್ಧಕಾರದಶಾಕೋ, ಅಜ್ಞಾನಪರಿಣತಿಕೋ) ನಷ್ಟ ಕಿಯಾ ಹೈ ಔರ ಜೋ ನಿತ್ಯ ಅಭಿರಾಮ (ಸದಾ

ಸುನ್ದರ) ಹೈ, ಐಸಾ ಸಹಜಜ್ಞಾನ ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಮೋಕ್ಷಮೇಂ ಜಯವನ್ತ ವರ್ತತಾ ಹೈ .೨೧.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಸಹಜಜ್ಞಾನರೂಪೀ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಜಿಸಕಾ ಸರ್ವಸ್ವ ಹೈ ಐಸಾ ಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯಮಯ

ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಜಾನಕರ, ಮೈಂ ಯಹ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಹೋಊಂ .೨೨.

೧-ಅನುತ್ತಮ = ಜಿಸಸೇ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಉತ್ತಮ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸೀ; ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠ .

೨-ನಿರುಪಧಿ = ಉಪಧಿ ರಹಿತ; ಪರಿಗ್ರಹ ರಹಿತ; ಬಾಹ್ಯ ಸಾಮಗ್ರೀ ರಹಿತ; ಉಪಾಧಿ ರಹಿತ; ಛಲಕಪಟ ರಹಿತ — ಸರಲ .

೩-ಸತ್ಫಲ = ಸುನ್ದರ ಫಲ; ಅಚ್ಛಾ ಫಲ; ಉತ್ತಮ ಫಲ; ಸಚ್ಚಾ ಫಲ .

Page 32 of 388
PDF/HTML Page 59 of 415
single page version

ತಹ ದಂಸಣಉವಓಗೋ ಸಸಹಾವೇದರವಿಯಪ್ಪದೋ ದುವಿಹೋ .

ಕೇವಲಮಿಂದಿಯರಹಿಯಂ ಅಸಹಾಯಂ ತಂ ಸಹಾವಮಿದಿ ಭಣಿದಂ ..೧೩..

ತಥಾ ದರ್ಶನೋಪಯೋಗಃ ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇತರವಿಕಲ್ಪತೋ ದ್ವಿವಿಧಃ .

ಕೇವಲಮಿನ್ದ್ರಿಯರಹಿತಂ ಅಸಹಾಯಂ ತತ್ ಸ್ವಭಾವ ಇತಿ ಭಣಿತಃ ..೧೩..

ದರ್ಶನೋಪಯೋಗಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ .

ಯಥಾ ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗೋ ಬಹುವಿಧವಿಕಲ್ಪಸನಾಥಃ ದರ್ಶನೋಪಯೋಗಶ್ಚ ತಥಾ . ಸ್ವಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗೋ

ವಿಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗಶ್ಚ . ಸ್ವಭಾವೋಽಪಿ ದ್ವಿವಿಧಃ, ಕಾರಣಸ್ವಭಾವಃ ಕಾರ್ಯಸ್ವಭಾವಶ್ಚೇತಿ . ತತ್ರ ಕಾರಣ-

ದ್ರಷ್ಟಿಃ ಸದಾ ಪಾವನರೂಪಸ್ಯ ಔದಯಿಕಾದಿಚತುರ್ಣಾಂ ವಿಭಾವಸ್ವಭಾವಪರಭಾವಾನಾಮಗೋಚರಸ್ಯ ಸಹಜಪರಮಪಾರಿ-

ಣಾಮಿಕಭಾವಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ವರೂಪಸ್ಯ ನಿರಾವರಣಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ವಭಾವಸತ್ತಾಮಾತ್ರಸ್ಯ

ಗಾಥಾ : ೧೩ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ತಥಾ ] ಉಸೀಪ್ರಕಾರ [ದರ್ಶನೋಪಯೋಗಃ ] ದರ್ಶನೋಪಯೋಗ

[ಸ್ವಸ್ವಭಾವೇತರವಿಕಲ್ಪತಃ ] ಸ್ವಭಾವ ಔರ ವಿಭಾವಕೇ ಭೇದಸೇ [ದ್ವಿವಿಧಃ ] ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ .

[ಕೇವಲಮ್ ] ಜೋ ಕೇವಲ, [ಇನ್ದ್ರಿಯರಹಿತಮ್ ] ಇನ್ದ್ರಿಯರಹಿತ ಔರ [ಅಸಹಾಯಂ ] ಅಸಹಾಯ ಹೈ,
[ತತ್ ] ವಹ [ಸ್ವಭಾವಃ ಇತಿ ಭಣಿತಃ ] ಸ್ವಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗ ಕಹಾ ಹೈ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ದರ್ಶನೋಪಯೋಗಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .

ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಜ್ಞಾನೋಪಯೋಗ ಬಹುವಿಧ ಭೇದೋಂವಾಲಾ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ದರ್ಶನೋಪಯೋಗ ಭೀ ವೈಸಾ ಹೈ .

(ವಹಾಂ ಪ್ರಥಮ, ಉಸಕೇ ದೋ ಭೇದ ಹೈಂ :) ಸ್ವಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗ ಔರ ವಿಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗ .

ಸ್ವಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗ ಭೀ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ : ಕಾರಣಸ್ವಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗ ಔರ ಕಾರ್ಯಸ್ವಭಾವ -

ದರ್ಶನೋಪಯೋಗ .

ವಹಾಂ ೧ಕಾರಣದೃಷ್ಟಿ ತೋ, ಸದಾ ಪಾವನರೂಪ ಔರ ಔದಯಿಕಾದಿ ಚಾರ ೨ವಿಭಾವಸ್ವಭಾವ

ಪರಭಾವೋಂಕೋ ಅಗೋಚರ ಐಸಾ ಸಹಜ - ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವರೂಪ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ, ಜೋ

೧ದೃಷ್ಟಿ = ದರ್ಶನ . [ದರ್ಶನ ಅಥವಾ ದೃಷ್ಟಿಕೇ ದೋ ಅರ್ಥ ಹೈಂ : (೧) ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರತಿಭಾಸ, ಔರ (೨) ಶ್ರದ್ಧಾ . ಜಹಾಂ

ಜೋ ಅರ್ಥ ಘಟಿತ ಹೋತಾ ಹೋ ವಹಾಂ ವಹ ಅರ್ಥ ಸಮಝನಾ . ದೋನೋಂ ಅರ್ಥ ಗರ್ಭಿತ ಹೋಂ ವಹಾಂ ದೋನೋಂ ಸಮಝನಾ .]

೨ವಿಭಾವ = ವಿಶೇಷ ಭಾವ; ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಭಾವ . [ಔದಯಿಕ, ಔಪಶಮಿಕ, ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕ ಔರ ಕ್ಷಾಯಿಕ ಯಹ

ಚಾರ ಭಾವ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಉನ್ಹೇಂ ವಿಭಾವಸ್ವಭಾವ ಪರಭಾವ ಕಹಾ ಹೈ . ಏಕ ಸಹಜಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವಕೋ

ದರ್ಶನಪಯೋಗ ಸ್ವಭಾವ ಔರ ವಿಭಾವ ದೋ ವಿಧಿ ಜಾನಿಯೇ .

ಇನ್ದ್ರಿಯ - ರಹಿತ, ಅಸಹಾಯ, ಕೇವಲ ದೃಗ್ಸ್ವಭಾವಿಕ ಮಾನಿಯೇ ..೧೩..

Page 33 of 388
PDF/HTML Page 60 of 415
single page version

ಪರಮಚೈತನ್ಯಸಾಮಾನ್ಯಸ್ವರೂಪಸ್ಯ ಅಕೃತ್ರಿಮಪರಮಸ್ವಸ್ವರೂಪಾವಿಚಲಸ್ಥಿತಿಸನಾಥಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ ನಿತ್ಯಶುದ್ಧ-
ನಿರಂಜನಬೋಧಸ್ಯ ನಿಖಿಲದುರಘವೀರವೈರಿಸೇನಾವೈಜಯನ್ತೀವಿಧ್ವಂಸಕಾರಣಸ್ಯ ತಸ್ಯ ಖಲು ಸ್ವರೂಪ-
ಶ್ರದ್ಧಾನಮಾತ್ರಮೇವ .

ಅನ್ಯಾ ಕಾರ್ಯದ್ರಷ್ಟಿಃ ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯಪ್ರಮುಖಘಾತಿಕರ್ಮಕ್ಷಯೇಣ ಜಾತೈವ . ಅಸ್ಯ ಖಲು

ಕ್ಷಾಯಿಕಜೀವಸ್ಯ ಸಕಲವಿಮಲಕೇವಲಾವಬೋಧಬುದ್ಧಭುವನತ್ರಯಸ್ಯ ಸ್ವಾತ್ಮೋತ್ಥಪರಮವೀತರಾಗಸುಖಸುಧಾ-
ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಯಥಾಖ್ಯಾತಾಭಿಧಾನಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ ಸಾದ್ಯನಿಧನಾಮೂರ್ತಾತೀಂದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವಶುದ್ಧಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರ-
ನಯಾತ್ಮಕಸ್ಯ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯಭವ್ಯಜನತಾಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಂದನಾಯೋಗ್ಯಸ್ಯ ತೀರ್ಥಕರಪರಮದೇವಸ್ಯ ಕೇವಲಜ್ಞಾನವದಿಯಮಪಿ
ಯುಗಪಲ್ಲೋಕಾಲೋಕವ್ಯಾಪಿನೀ

૫

ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ವರೂಪ ಹೈ, ನಿರಾವರಣ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ, ಜೋ ನಿಜ ಸ್ವಭಾವಸತ್ತಾಮಾತ್ರ ಹೈ, ಜೋ
ಪರಮಚೈತನ್ಯಸಾಮಾನ್ಯಸ್ವರೂಪ ಹೈ, ಜೋ ಅಕೃತ್ರಿಮ ಪರಮ ಸ್ವ-ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಅವಿಚಲಸ್ಥಿತಿಮಯ
ಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಸ್ವರೂಪ ಹೈ, ಜೋ ನಿತ್ಯ-ಶುದ್ಧ-ನಿರಂಜನಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಔರ ಜೋ ಸಮಸ್ತ ದುಷ್ಟ ಪಾಪೋಂರೂಪ ವೀರ
ಶತ್ರುಓಂಕೀ ಸೇನಾಕೀ ಧ್ವಜಾಕೇ ನಾಶಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕೇ ಸಚಮುಚ ೧ಸ್ವರೂಪಶ್ರದ್ಧಾನಮಾತ್ರ ಹೀ

ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕಾರಣದೃಷ್ಟಿ ತೋ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೀ ಸ್ವರೂಪಶ್ರದ್ಧಾಮಾತ್ರ ಹೀ ಹೈ ) .

ದೂಸರೀ ಕಾರ್ಯದೃಷ್ಟಿ ದರ್ಶನಾವರಣೀಯ-ಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯಾದಿ ಘಾತಿಕರ್ಮೋಂಕೇ ಕ್ಷಯಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೀ ಹೈ .

ಇಸ ಕ್ಷಾಯಿಕ ಜೀವಕೋ — ಜಿಸನೇ ಸಕಲವಿಮಲ (ಸರ್ವಥಾ ನಿರ್ಮಲ) ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ದ್ವಾರಾ ತೀನ ಭುವನಕೋ

ಜಾನಾ ಹೈ, ನಿಜ ಆತ್ಮಾಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಪರಮ ವೀತರಾಗ ಸುಖಾಮೃತಕಾ ಜೋ ಸಮುದ್ರ ಹೈ, ಜೋ ಯಥಾಖ್ಯಾತ
ನಾಮಕ ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಚಾರಿತ್ರಸ್ವರೂಪ ಹೈ, ಜೋ ಸಾದಿ-ಅನನ್ತ ಅಮೂರ್ತ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವವಾಲೇ

೨ಶುದ್ಧಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರನಯಾತ್ಮಕ ಹೈ, ಔರ ಜೋ ತ್ರಿಲೋಕಕೇ ಭವ್ಯ ಜನೋಂಕೋ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ವನ್ದನಾಯೋಗ್ಯ ಹೈ, ಐಸೇ

ತೀರ್ಥಂಕರಪರಮದೇವಕೋ — ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕೀ ಭಾಂತಿ ಯಹ (ಕಾರ್ಯದೃಷ್ಟಿ) ಭೀ ಯುಗಪತ್ ಲೋಕಾಲೋಕಮೇಂ ವ್ಯಾಪ್ತ

ಹೋನೇವಾಲೀ ಹೈ .

ಹೀ ಸದಾ-ಪಾವನರೂಪ ನಿಜ ಸ್ವಭಾವ ಕಹಾ ಹೈ . ಚಾರ ವಿಭಾವಭಾವೋಂಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರನೇಸೇ ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಕಾ

ಆಶ್ರಯ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರನೇಸೇ ಹೀ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಸೇ ಲೇಕರ ಮೋಕ್ಷ ದಶಾ ತಕಕೀ

ದಶಾಏಂ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೀ ಹೈಂ .]

೧ಸ್ವರೂಪಶ್ರದ್ಧಾನ = ಸ್ವರೂಪ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ . [ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಕಾರಣಸ್ವಭಾವಜ್ಞಾನ ಅರ್ಥಾತ್ ಸಹಜಜ್ಞಾನ ಸ್ವರೂಪಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ

ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಕಾರಣಸ್ವಭಾವದೃಷ್ಟಿ ಅರ್ಥಾತ್ ಸಹಜದರ್ಶನ ಸ್ವರೂಪಶ್ರದ್ಧಾನಮಾತ್ರ ಹೀ ಹೈ .]

೨ತೀರ್ಥಂಕರಪರಮದೇವ ಶುದ್ಧಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರನಯಸ್ವರೂಪ ಹೈಂ, ಕಿ ಜೋ ಶುದ್ಧಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರನಯ ಸಾದಿ-ಅನನ್ತ, ಅಮೂರ್ತಿಕ
ಔರ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೈ .

< Previous Page Next Page >