Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 14-24 ; Adhikar-2 : ajiv adhikAr.

Page 34 of 388
PDF/HTML Page 61 of 415
single page version

ಇತಿ ಕಾರ್ಯಕಾರಣರೂಪೇಣ ಸ್ವಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗಃ ಪ್ರೋಕ್ತ : . ವಿಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗೋಽಪ್ಯುತ್ತರ-

ಸೂತ್ರಸ್ಥಿತತ್ವಾತ್ ತತ್ರೈವ ದ್ರಶ್ಯತ ಇತಿ .

(ಇನ್ದ್ರವಜ್ರಾ)

ದ್ರಗ್ಜ್ಞಪ್ತಿವೃತ್ತ್ಯಾತ್ಮಕಮೇಕಮೇವ

ಚೈತನ್ಯಸಾಮಾನ್ಯನಿಜಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮ್ .

ಮುಕ್ತಿ ಸ್ಪೃಹಾಣಾಮಯನಂ ತದುಚ್ಚೈ-
ರೇತೇನ ಮಾರ್ಗೇಣ ವಿನಾ ನ ಮೋಕ್ಷಃ ..೨೩..

ಚಕ್ಖು ಅಚಕ್ಖೂ ಓಹೀ ತಿಣ್ಣಿ ವಿ ಭಣಿದಂ ವಿಹಾವದಿಟ್ಠಿ ತ್ತಿ .

ಪಜ್ಜಾಓ ದುವಿಯಪ್ಪೋ ಸಪರಾವೇಕ್ಖೋ ಯ ಣಿರವೇಕ್ಖೋ ..೧೪..

ಚಕ್ಷುರಚಕ್ಷುರವಧಯಸ್ತಿಸ್ರೋಪಿ ಭಣಿತಾ ವಿಭಾವದ್ರಷ್ಟಯ ಇತಿ .

ಪರ್ಯಾಯೋ ದ್ವಿವಿಕಲ್ಪಃ ಸ್ವಪರಾಪೇಕ್ಷಶ್ಚ ನಿರಪೇಕ್ಷಃ ..೧೪..

ಇಸಪ್ರಕಾರ ಕಾರ್ಯರೂಪ ಔರ ಕಾರಣರೂಪಸೇ ಸ್ವಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗ ಕಹಾ . ವಿಭಾವದರ್ಶನೋಪಯೋಗ

ಅಗಲೇ ಸೂತ್ರಮೇಂ (೧೪ವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಹೋನೇಸೇ ವಹೀಂ ದರ್ಶಾಯಾ ಜಾಯೇಗಾ .

[ಅಬ, ೧೩ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ

ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ದೃಶಿ - ಜ್ಞಪ್ತಿ - ವೃತ್ತಿಸ್ವರೂಪ (ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ) ಐಸಾ

ಜೋ ಏಕ ಹೀ ಚೈತನ್ಯಸಾಮಾನ್ಯರೂಪ ನಿಜ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವ, ವಹ ಮೋಕ್ಷೇಚ್ಛುಓಂಕೋ (ಮೋಕ್ಷಕಾ) ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮಾರ್ಗ
ಹೈ; ಇಸ ಮಾರ್ಗ ಬಿನಾ ಮೋಕ್ಷ ನಹೀಂ ಹೈ .೨೩.

ಗಾಥಾ : ೧೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಚಕ್ಷುರಚಕ್ಷುರವಧಯಃ ] ಚಕ್ಷು, ಅಚಕ್ಷು ಔರ ಅವಧಿ

[ತಿಸ್ರಃ ಅಪಿ ] ಯಹ ತೀನೋಂ [ವಿಭಾವದೃಷ್ಟಯಃ ] ವಿಭಾವದರ್ಶನ [ಇತಿ ಭಣಿತಾಃ ] ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ .

[ಪರ್ಯಾಯಃ ದ್ವಿವಿಕಲ್ಪಃ ] ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವಿವಿಧ ಹೈ : [ಸ್ವಪರಾಪೇಕ್ಷಃ ] ಸ್ವಪರಾಪೇಕ್ಷ (ಸ್ವ ಔರ ಪರಕೀ
ಅಪೇಕ್ಷಾ ಯುಕ್ತ) [ಚ ] ಔರ [ನಿರಪೇಕ್ಷಃ ] ನಿರಪೇಕ್ಷ .

ಚಕ್ಷು, ಅಚಕ್ಷು, ಅವಧಿ ದರ್ಶನ ಯೇ ವಿಭಾವಿಕ ದರ್ಶ ಹೈಂ .

ನಿರಪೇಕ್ಷ, ಸ್ವಪರಾಪೇಕ್ಷ — ಯೇ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವಿವಿಧ ವಿಕಲ್ಪ ಹೈಂ ..೧೪..

Page 35 of 388
PDF/HTML Page 62 of 415
single page version

ಅಶುದ್ಧದ್ರಷ್ಟಿಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯಸೂಚನೇಯಮ್ .

ಮತಿಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯಕರ್ಮಕ್ಷಯೋಪಶಮೇನ ಯಥಾ ಮೂರ್ತಂ ವಸ್ತು ಜಾನಾತಿ ತಥಾ ಚಕ್ಷುರ್ದರ್ಶನಾವರಣೀಯ-

ಕರ್ಮಕ್ಷಯೋಪಶಮೇನ ಮೂರ್ತಂ ವಸ್ತು ಪಶ್ಯತಿ ಚ . ಯಥಾ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯಕರ್ಮಕ್ಷಯೋಪಶಮೇನ ಶ್ರುತದ್ವಾರೇಣ

ದ್ರವ್ಯಶ್ರುತನಿಗದಿತಮೂರ್ತಾಮೂರ್ತಸಮಸ್ತಂ ವಸ್ತುಜಾತಂ ಪರೋಕ್ಷವೃತ್ತ್ಯಾ ಜಾನಾತಿ ತಥೈವಾಚಕ್ಷುರ್ದರ್ಶನಾವರಣೀಯ-
ಕರ್ಮಕ್ಷಯೋಪಶಮೇನ ಸ್ಪರ್ಶನರಸನಘ್ರಾಣಶ್ರೋತ್ರದ್ವಾರೇಣ ತತ್ತದ್ಯೋಗ್ಯವಿಷಯಾನ್ ಪಶ್ಯತಿ ಚ . ಯಥಾ

ಅವಧಿಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯಕರ್ಮಕ್ಷಯೋಪಶಮೇನ ಶುದ್ಧಪುದ್ಗಲಪರ್ಯಂತಂ ಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯಂ ಜಾನಾತಿ ತಥಾ ಅವಧಿ-
ದರ್ಶನಾವರಣೀಯಕರ್ಮಕ್ಷಯೋಪಶಮೇನ ಸಮಸ್ತಮೂರ್ತಪದಾರ್ಥಂ ಪಶ್ಯತಿ ಚ .

ಅತ್ರೋಪಯೋಗವ್ಯಾಖ್ಯಾನಾನನ್ತರಂ ಪರ್ಯಾಯಸ್ವರೂಪಮುಚ್ಯತೇ . ಪರಿ ಸಮನ್ತಾತ್ ಭೇದಮೇತಿ ಗಚ್ಛತೀತಿ

ಪರ್ಯಾಯಃ . ಅತ್ರ ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯಃ ಷಡ್ದ್ರವ್ಯಸಾಧಾರಣಃ ಅರ್ಥಪರ್ಯಾಯಃ ಅವಾಙ್ಮನಸಗೋಚರಃ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮಃ

ಆಗಮಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಾದಭ್ಯುಪಗಮ್ಯೋಽಪಿ ಚ ಷಡ್ಢಾನಿವೃದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪಯುತಃ . ಅನಂತಭಾಗವೃದ್ಧಿಃ ಅಸಂಖ್ಯಾತ-

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ಅಶುದ್ಧ ದರ್ಶನಕೀ ತಥಾ ಶುದ್ಧ ಔರ ಅಶುದ್ಧ ಪರ್ಯಾಯಕೀ ಸೂಚನಾ ಹೈ .

ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಮತಿಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ (ಜೀವ) ಮೂರ್ತ ವಸ್ತುಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ,

ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಚಕ್ಷುದರ್ಶನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ (ಜೀವ) ಮೂರ್ತ ವಸ್ತುಕೋ ೧ದೇಖತಾ ಹೈ .

ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ (ಜೀವ) ಶ್ರುತ ದ್ವಾರಾ ದ್ರವ್ಯಶ್ರುತನೇ ಕಹೇ ಹುಏ ಮೂರ್ತ –

ಅಮೂರ್ತ ಸಮಸ್ತ ವಸ್ತುಸಮೂಹಕೋ ಪರೋಕ್ಷ ರೀತಿಸೇ ಜಾನತಾ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಅಚಕ್ಷುದರ್ಶನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕೇ
ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ (ಜೀವ) ಸ್ಪರ್ಶನ, ರಸನ, ಘ್ರಾಣ ಔರ ಶ್ರೋತ್ರ ದ್ವಾರಾ ಉಸ-ಉಸಕೇ ಯೋಗ್ಯ ವಿಷಯೋಂಕೋ ದೇಖತಾ
ಹೈ . ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಅವಧಿಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕೇ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ (ಜೀವ) ಶುದ್ಧಪುದ್ಗಲಪರ್ಯಂತ

( – ಪರಮಾಣು ತಕಕೇ) ಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಅವಧಿದರ್ಶನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕೇ

ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ (ಜೀವ) ಸಮಸ್ತ ಮೂರ್ತ ಪದಾರ್ಥಕೋ ದೇಖತಾ ಹೈ .

(ಉಪರೋಕ್ತಾನುಸಾರ) ಉಪಯೋಗಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಕರನೇಕೇ ಪಶ್ಚಾತ್ ಯಹಾಂ ಪರ್ಯಾಯಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ

ಜಾತಾ ಹೈ :

ಪರಿ ಸಮನ್ತಾತ್ ಭೇದಮೇತಿ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಪರ್ಯಾಯಃ . ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಸರ್ವ ಓರಸೇ ಭೇದಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೇ

ಸೋ ಪರ್ಯಾಯ ಹೈ .

ಉಸಮೇಂ, ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯ ಛಹ ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ ಸಾಧಾರಣ ಹೈ, ಅರ್ಥಪರ್ಯಾಯ ಹೈ, ವಾಣೀ ಔರ ಮನಕೇ

ಅಗೋಚರ ಹೈ, ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಹೈ, ಆಗಮಪ್ರಮಾಣಸೇ ಸ್ವೀಕಾರಕರನೇಯೋಗ್ಯ ತಥಾ ಛಹ ಹಾನಿವೃದ್ಧಿಕೇ ಭೇದೋಂ
ಸಹಿತ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಅನನ್ತಭಾಗ ವೃದ್ಧಿ, ಅಸಂಖ್ಯಾತಭಾಗ ವೃದ್ಧಿ, ಸಂಖ್ಯಾತಭಾಗ ವೃದ್ಧಿ, ಸಂಖ್ಯಾತಗುಣ

೧-ದೇಖನಾ = ಸಾಮಾನ್ಯರೂಪಸೇ ಅವಲೋಕನ ಕರನಾ; ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರತಿಭಾಸ ಹೋನಾ .

Page 36 of 388
PDF/HTML Page 63 of 415
single page version

ಭಾಗವೃದ್ಧಿಃ ಸಂಖ್ಯಾತಭಾಗವೃದ್ಧಿಃ ಸಂಖ್ಯಾತಗುಣವೃದ್ಧಿಃ ಅಸಂಖ್ಯಾತಗುಣವೃದ್ಧಿಃ ಅನಂತಗುಣವೃದ್ಧಿಃ, ತಥಾ
ಹಾನಿಶ್ಚ ನೀಯತೇ . ಅಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯೋ ನರನಾರಕಾದಿವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯ ಇತಿ .

(ಮಾಲಿನೀ)

ಅಥ ಸತಿ ಪರಭಾವೇ ಶುದ್ಧಮಾತ್ಮಾನಮೇಕಂ
ಸಹಜಗುಣಮಣೀನಾಮಾಕರಂ ಪೂರ್ಣಬೋಧಮ್ .

ಭಜತಿ ನಿಶಿತಬುದ್ಧಿರ್ಯಃ ಪುಮಾನ್ ಶುದ್ಧದ್ರಷ್ಟಿಃ

ಸ ಭವತಿ ಪರಮಶ್ರೀಕಾಮಿನೀಕಾಮರೂಪಃ ..೨೪..

(ಮಾಲಿನೀ)

ಇತಿ ಪರಗುಣಪರ್ಯಾಯೇಷು ಸತ್ಸೂತ್ತಮಾನಾಂ
ಹೃದಯಸರಸಿಜಾತೇ ರಾಜತೇ ಕಾರಣಾತ್ಮಾ .

ಸಪದಿ ಸಮಯಸಾರಂ ತಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮರೂಪಂ
ಭಜ ಭಜಸಿ ನಿಜೋತ್ಥಂ ಭವ್ಯಶಾರ್ದೂಲ ಸ ತ್ವಮ್ ..೨೫..

(ಪೃಥ್ವೀ)

ಕ್ವಚಿಲ್ಲಸತಿ ಸದ್ಗುಣೈಃ ಕ್ವಚಿದಶುದ್ಧರೂಪೈರ್ಗುಣೈಃ
ಕ್ವಚಿತ್ಸಹಜಪರ್ಯಯೈಃ ಕ್ವಚಿದಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯಕೈಃ .

ವೃದ್ಧಿ, ಅಸಂಖ್ಯಾತಗುಣ ವೃದ್ಧಿ ಔರ ಅನನ್ತಗುಣ ವೃದ್ಧಿ ಸಹಿತ ಹೋತೀ ಹೈ ಔರ ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ವೃದ್ಧಿಕೀ
ಭಾಂತಿ) ಹಾನಿ ಭೀ ಲಗಾಈ ಜಾತೀ ಹೈ .

ಅಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ ನರ - ನಾರಕಾದಿ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯ ಹೈ .

[ಅಬ, ೧೪ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ತೀನ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ

ಹೈಂ :]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಪರಭಾವ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಸಹಜಗುಣಮಣಿಕೀ ಖಾನರೂಪ ತಥಾ ಪೂರ್ಣಜ್ಞಾನವಾಲೇ

ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೋ ಏಕಕೋ ಜೋ ತೀಕ್ಷ್ಣಬುದ್ಧಿವಾಲಾ ಶುದ್ಧದೃಷ್ಟಿ ಪುರುಷ ಭಜತಾ ಹೈ, ವಹ ಪುರುಷ ಪರಮಶ್ರೀರೂಪೀ
ಕಾಮಿನೀಕಾ (ಮುಕ್ತಿಸುನ್ದರೀಕಾ) ವಲ್ಲಭ ಬನತಾ ಹೈ .೨೪.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪರ ಗುಣಪರ್ಯಾಯೇಂ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಉತ್ತಮ ಪುರುಷೋಂಕೇ ಹೃದಯ-

ಕಮಲಮೇಂ ಕಾರಣ – ಆತ್ಮಾ ವಿರಾಜಮಾನ ಹೈ . ಅಪನೇಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಐಸೇ ಉಸ ಪರಮಬ್ರಹ್ಮರೂಪ ಸಮಯಸಾರಕೋ

— ಕಿ ಜಿಸೇ ತೂ ಭಜ ರಹಾ ಹೈ ಉಸೇ — , ಹೇ ಭವ್ಯಶಾರ್ದೂಲ (ಭವ್ಯೋತ್ತಮ), ತೂ ಶೀಘ್ರ ಭಜ; ತೂ ವಹ ಹೈ .೨೫.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೀವತತ್ತ್ವ ಕ್ವಚಿತ್ ಸದ್ಗುಣೋಂ ಸಹಿತ ×ವಿಲಸತಾ ಹೈ — ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ,

× ವಿಲಸನಾ = ದಿಖಾಈ ದೇನಾ; ದಿಖನಾ; ಝಲಕನಾ; ಆವಿರ್ಭೂತ ಹೋನಾ; ಪ್ರಗಟ ಹೋನಾ .

Page 37 of 388
PDF/HTML Page 64 of 415
single page version

ಸನಾಥಮಪಿ ಜೀವತತ್ತ್ವಮನಾಥಂ ಸಮಸ್ತೈರಿದಂ
ನಮಾಮಿ ಪರಿಭಾವಯಾಮಿ ಸಕಲಾರ್ಥಸಿದ್ಧಯೈ ಸದಾ ..೨೬..

ಣರಣಾರಯತಿರಿಯಸುರಾ ಪಜ್ಜಾಯಾ ತೇ ವಿಹಾವಮಿದಿ ಭಣಿದಾ .

ಕಮ್ಮೋಪಾಧಿವಿವಜ್ಜಿಯಪಜ್ಜಾಯಾ ತೇ ಸಹಾವಮಿದಿ ಭಣಿದಾ ..೧೫..

ನರನಾರಕತಿರ್ಯಕ್ಸುರಾಃ ಪರ್ಯಾಯಾಸ್ತೇ ವಿಭಾವಾ ಇತಿ ಭಣಿತಾಃ .

ಕರ್ಮೋಪಾಧಿವಿವರ್ಜಿತಪರ್ಯಾಯಾಸ್ತೇ ಸ್ವಭಾವಾ ಇತಿ ಭಣಿತಾಃ ..೧೫..

ಸ್ವಭಾವವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯಸಂಕ್ಷೇಪೋಕ್ತಿ ರಿಯಮ್ .

ತತ್ರ ಸ್ವಭಾವವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯಾಣಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯಸ್ತಾವದ್ ದ್ವಿಪ್ರಕಾರೇಣೋಚ್ಯತೇ . ಕಾರಣ-

ಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯಃ ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯಶ್ಚೇತಿ . ಇಹ ಹಿ ಸಹಜಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯೇನ ಅನಾದ್ಯನಿಧನಾಮೂರ್ತಾತೀನ್ದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವ-

ಶುದ್ಧಸಹಜಜ್ಞಾನಸಹಜದರ್ಶನಸಹಜಚಾರಿತ್ರಸಹಜಪರಮವೀತರಾಗಸುಖಾತ್ಮಕಶುದ್ಧಾನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪಸ್ವ-

ಕ್ವಚಿತ್ ಅಶುದ್ಧರೂಪ ಗುಣೋಂ ಸಹಿತ ವಿಲಸತಾ ಹೈ, ಕ್ವಚಿತ್ ಸಹಜ ಪರ್ಯಾಯೋಂ ಸಹಿತ ವಿಲಸತಾ ಹೈ
ಔರ ಕ್ವಚಿತ್ ಅಶುದ್ಧ ಪರ್ಯಾಯೋಂ ಸಹಿತ ವಿಲಸತಾ ಹೈ . ಇನ ಸಬಸೇ ಸಹಿತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಜೋ ಇನ ಸಬಸೇ
ರಹಿತ ಹೈ ಐಸೇ ಇಸ ಜೀವತತ್ತ್ವಕೋ ಮೈಂ ಸಕಲ ಅರ್ಥಕೀ ಸಿದ್ಧಿಕೇ ಲಿಯೇ ಸದಾ ನಮತಾ ಹೂಂ, ಭಾತಾ ಹೂಂ .೨೬.

ಗಾಥಾ : ೧೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ನರನಾರಕತಿರ್ಯಕ್ಸುರಾಃ ಪರ್ಯಾಯಾಃ ] ಮನುಷ್ಯ, ನಾರಕ,

ತಿರ್ಯಞ್ಚ ಔರ ದೇವರೂಪ ಪರ್ಯಾಯೇಂ [ತೇ ] ವೇ [ವಿಭಾವಾಃ ] ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೇಂ [ಇತಿ ಭಣಿತಾಃ ] ಕಹೀ ಗಈ
ಹೈಂ; [ಕರ್ಮೋಪಾಧಿವಿವರ್ಜಿತಪರ್ಯಾಯಾಃ ] ಕರ್ಮೋಪಾಧಿ ರಹಿತ ಪರ್ಯಾಯೇಂ [ತೇ ] ವೇ [ಸ್ವಭಾವಾಃ ]
ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯೇಂ [ಇತಿ ಭಣಿತಾಃ ] ಕಹೀ ಗಈ ಹೈಂ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯೋಂ ತಥಾ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಸಂಕ್ಷೇಪಕಥನ ಹೈ .

ವಹಾಂ, ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯೋಂ ಔರ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಬೀಚ ಪ್ರಥಮ ಸ್ವಭಾವಪರ್ಯಾಯ ದೋ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಕಹೀ

ಜಾತೀ ಹೈ : ಕಾರಣಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ ಔರ ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ .

ಯಹಾಂ ಸಹಜ ಶುದ್ಧ ನಿಶ್ಚಯಸೇ, ಅನಾದಿ - ಅನನ್ತ, ಅಮೂರ್ತ, ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವವಾಲೇ ಔರ ಶುದ್ಧ

ಐಸೇ ಸಹಜಜ್ಞಾನ - ಸಹಜದರ್ಶನ - ಸಹಜಚಾರಿತ್ರ - ಸಹಜಪರಮವೀತರಾಗಸುಖಾತ್ಮಕ ಶುದ್ಧ-ಅನ್ತಃತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪ

ತಿರ್ಯಞ್ಚ, ನಾರಕಿ, ದೇವ, ನರ ಪರ್ಯಾಯ ಹೈಂ ವೈಭಾವಿಕೀ .

ಪರ್ಯಾಯ ಕರ್ಮೋಪಾಧಿವರ್ಜಿತ ಹೈಂ ಕಹೀ ಸ್ವಾಭಾವಿಕೀ ..೧೫..

Page 38 of 388
PDF/HTML Page 65 of 415
single page version

ಭಾವಾನನ್ತಚತುಷ್ಟಯಸ್ವರೂಪೇಣ ಸಹಾಂಚಿತಪಂಚಮಭಾವಪರಿಣತಿರೇವ ಕಾರಣಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ ಇತ್ಯರ್ಥಃ .

ಸಾದ್ಯನಿಧನಾಮೂರ್ತಾತೀನ್ದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವಶುದ್ಧಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರೇಣ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕೇವಲದರ್ಶನಕೇವಲಸುಖಕೇವಲ-
ಶಕ್ತಿ ಯುಕ್ತ ಫಲರೂಪಾನಂತಚತುಷ್ಟಯೇನ ಸಾರ್ಧಂ ಪರಮೋತ್ಕೃಷ್ಟಕ್ಷಾಯಿಕಭಾವಸ್ಯ ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿರೇವ ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧ-
ಪರ್ಯಾಯಶ್ಚ . ಅಥವಾ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರೋಪಾತ್ತಸೂಕ್ಷ್ಮಋಜುಸೂತ್ರನಯಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ ಷಡ್ದ್ರವ್ಯಸಾಧಾರಣಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಸ್ತೇ ಹಿ

ಅರ್ಥಪರ್ಯಾಯಾಃ ಶುದ್ಧಾ ಇತಿ ಬೋದ್ಧವ್ಯಾಃ . ಉಕ್ತ : ಸಮಾಸತಃ ಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯವಿಕಲ್ಪಃ .

ಇದಾನೀಂ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯ ಉಚ್ಯತೇ . ವ್ಯಜ್ಯತೇ ಪ್ರಕಟೀಕ್ರಿಯತೇ ಅನೇನೇತಿ ವ್ಯಞ್ಜನಪರ್ಯಾಯಃ . ಕುತಃ ?

ಲೋಚನಗೋಚರತ್ವಾತ್ ಪಟಾದಿವತ್ . ಅಥವಾ ಸಾದಿಸನಿಧನಮೂರ್ತವಿಜಾತೀಯವಿಭಾವಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್,

ದ್ರಶ್ಯಮಾನವಿನಾಶಸ್ವರೂಪತ್ವಾತ್ .

ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯಶ್ಚ — ಪರ್ಯಾಯಿನಮಾತ್ಮಾನಮನ್ತರೇಣ ಪರ್ಯಾಯಸ್ವಭಾವಾತ್ ಶುಭಾಶುಭಮಿಶ್ರಪರಿಣಾಮೇನಾತ್ಮಾ

ಜೋ ಸ್ವಭಾವ-ಅನನ್ತಚತುಷ್ಟಯಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಉಸಕೇ ಸಾಥಕೀ ಜೋ ಪೂಜಿತ ಪಂಚಮಭಾವಪರಿಣತಿ ( – ಉಸಕೇ

ಸಾಥ ತನ್ಮಯರೂಪಸೇ ರಹನೇವಾಲೀ ಜೋ ಪೂಜ್ಯ ಐಸೀ ಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಕೀ ಪರಿಣತಿ) ವಹೀ
ಕಾರಣಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ ಹೈ, ಐಸಾ ಅರ್ಥ ಹೈ .

ಸಾದಿ - ಅನನ್ತ, ಅಮೂರ್ತ, ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವವಾಲೇ ಶುದ್ಧಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರಸೇ, ಕೇವಲಜ್ಞಾನ –

ಕೇವಲದರ್ಶನ - ಕೇವಲಸುಖ - ಕೇವಲಶಕ್ತಿಯುಕ್ತ ಫಲರೂಪ ಅನನ್ತಚತುಷ್ಟಯಕೇ ಸಾಥಕೀ ( – ಅನನ್ತ-

ಚತುಷ್ಟಯಕೇ ಸಾಥ ತನ್ಮಯರೂಪಸೇ ರಹನೇವಾಲೀ) ಜೋ ಪರಮೋತ್ಕೃಷ್ಟ ಕ್ಷಾಯಿಕಭಾವಕೀ ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿ ವಹೀ

❃

ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ ಹೈ . ಅಥವಾ, ಪೂರ್ವ ಸೂತ್ರಮೇಂ ಕಹೇ ಹುಏ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಋಜುಸೂತ್ರನಯಕೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯಸೇ, ಛಹ

ದ್ರವ್ಯೋಂಕೋ ಸಾಧಾರಣ ಔರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಐಸೀ ವೇ ಅರ್ಥಪರ್ಯಾಯೇಂ ಶುದ್ಧ ಜಾನನಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ವೇ ಅರ್ಥಪರ್ಯಾಯೇಂ ಹೀ
ಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯೇಂ ಹೈಂ .) .

(ಇಸಪ್ರಕಾರ) ಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯಕೇ ಭೇದ ಸಂಕ್ಷೇಪಮೇಂ ಕಹೇ .

ಅಬ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯ ಕಹೀ ಜಾತೀ ಹೈ : ಜಿಸಸೇ ವ್ಯಕ್ತ ಹೋ — ಪ್ರಗಟ ಹೋ ವಹ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯ

ಹೈ . ಕಿಸ ಕಾರಣ ? ಪಟಾದಿಕೀ (ವಸ್ತ್ರಾದಿಕೀ) ಭಾಂತಿ ಚಕ್ಷುಗೋಚರ ಹೋನೇಸೇ (ಪ್ರಗಟ ಹೋತೀ ಹೈ );

ಅಥವಾ, ಸಾದಿ - ಸಾಂತ ಮೂರ್ತ ವಿಜಾತೀಯವಿಭಾವಸ್ವಭಾವವಾಲೀ ಹೋನೇಸೇ, ದಿಖಕರ ನಷ್ಟ ಹೋನೇಕೇ

ಸ್ವರೂಪವಾಲೀ ಹೋನೇಸೇ (ಪ್ರಗಟ ಹೋತೀ ಹೈ ) .

ಪರ್ಯಾಯೀ ಆತ್ಮಾಕೇ ಜ್ಞಾನ ಬಿನಾ ಆತ್ಮಾ ಪರ್ಯಾಯಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋತಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ

❃

ಸಹಜಜ್ಞಾನಾದಿ ಸ್ವಭಾವ - ಅನನ್ತಚತುಷ್ಟಯಯುಕ್ತ ಕಾರಣಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯಮೇಂಸೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದಿ ಅನನ್ತಚತುಷ್ಟಯಯುಕ್ತ ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ

ಪ್ರಗಟ ಹೋತೀ ಹೈ . ಪೂಜನೀಯ ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಪರಿಣತಿ ವಹ ಕಾರಣಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ ಹೈ ಔರ ಶುದ್ಧ
ಕ್ಷಾಯಿಕಭಾವಪರಿಣತಿ ವಹ ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಪರ್ಯಾಯ ಹೈ .

Page 39 of 388
PDF/HTML Page 66 of 415
single page version

ವ್ಯವಹಾರೇಣ ನರೋ ಜಾತಃ, ತಸ್ಯ ನರಾಕಾರೋ ನರಪರ್ಯಾಯಃ; ಕೇವಲೇನಾಶುಭಕರ್ಮಣಾ ವ್ಯವಹಾರೇಣಾತ್ಮಾ ನಾರಕೋ
ಜಾತಃ, ತಸ್ಯ ನಾರಕಾಕಾರೋ ನಾರಕಪರ್ಯಾಯಃ; ಕಿಞ್ಚಿಚ್ಛುಭಮಿಶ್ರಮಾಯಾಪರಿಣಾಮೇನ ತಿರ್ಯಕ್ಕಾಯಜೋ
ವ್ಯವಹಾರೇಣಾತ್ಮಾ, ತಸ್ಯಾಕಾರಸ್ತಿರ್ಯಕ್ಪರ್ಯಾಯಃ; ಕೇವಲೇನ ಶುಭಕರ್ಮಣಾ ವ್ಯವಹಾರೇಣಾತ್ಮಾ ದೇವಃ, ತಸ್ಯಾಕಾರೋ
ದೇವಪರ್ಯಾಯಶ್ಚೇತಿ .

ಅಸ್ಯ ಪರ್ಯಾಯಸ್ಯ ಪ್ರಪಞ್ಚೋ ಹ್ಯಾಗಮಾನ್ತರೇ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯ ಇತಿ .

(ಮಾಲಿನೀ)

ಅಪಿ ಚ ಬಹುವಿಭಾವೇ ಸತ್ಯಯಂ ಶುದ್ಧದ್ರಷ್ಟಿಃ

ಸಹಜಪರಮತತ್ತ್ವಾಭ್ಯಾಸನಿಷ್ಣಾತಬುದ್ಧಿಃ .

ಸಪದಿ ಸಮಯಸಾರಾನ್ನಾನ್ಯದಸ್ತೀತಿ ಮತ್ತ್ವಾ
ಸ ಭವತಿ ಪರಮಶ್ರೀಕಾಮಿನೀಕಾಮರೂಪಃ ..೨೭..

ಮಾಣುಸ್ಸಾ ದುವಿಯಪ್ಪಾ ಕಮ್ಮಮಹೀಭೋಗಭೂಮಿಸಂಜಾದಾ .

ಸತ್ತವಿಹಾ ಣೇರಇಯಾ ಣಾದವ್ವಾ ಪುಢವಿಭೇದೇಣ ..೧೬..

ಶುಭಾಶುಭರೂಪ ಮಿಶ್ರ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಆತ್ಮಾ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಮನುಷ್ಯ ಹೋತಾ ಹೈ, ಉಸಕಾ ಮನುಷ್ಯಾಕಾರ ವಹ
ಮನುಷ್ಯಪರ್ಯಾಯ ಹೈ; ಕೇವಲ ಅಶುಭ ಕರ್ಮಸೇ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಆತ್ಮಾ ನಾರಕ ಹೋತಾ ಹೈ, ಉಸಕಾ ನಾರಕ –

ಆಕಾರ ವಹ ನಾರಕಪರ್ಯಾಯ ಹೈ; ಕಿಂಚಿತ್ಶುಭಮಿಶ್ರಿತ ಮಾಯಾಪರಿಣಾಮಸೇ ಆತ್ಮಾ ವ್ಯವಹಾರಸೇ
ತಿರ್ಯಂಚಕಾಯಮೇಂ ಜನ್ಮತಾ ಹೈ, ಉಸಕಾ ಆಕಾರ ವಹ ತಿರ್ಚಂಯಪರ್ಯಾಯ ಹೈ; ಔರ ಕೇವಲ ಶುಭ ಕರ್ಮಸೇ
ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಆತ್ಮಾ ದೇವ ಹೋತಾ ಹೈ, ಉಸಕಾ ಆಕಾರ ವಹ ದೇವಪರ್ಯಾಯ ಹೈ . — ಯಹ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯ ಹೈ .

ಇಸ ಪರ್ಯಾಯಕಾ ವಿಸ್ತಾರ ಅನ್ಯ ಆಗಮಮೇಂ ದೇಖ ಲೇನಾ ಚಾಹಿಯೇ .

[ಅಬ, ೧೫ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ

ಕಹತೇ ಹೈಂ :]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಬಹು ವಿಭಾವ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಸಹಜ ಪರಮ ತತ್ತ್ವಕೇ ಅಭ್ಯಾಸಮೇಂ

ಜಿಸಕೀ ಬುದ್ಧಿ ಪ್ರವೀಣ ಹೈ ಐಸಾ ಯಹ ಶುದ್ಧದೃಷ್ಟಿವಾಲಾ ಪುರುಷ, ‘ಸಮಯಸಾರಸೇ ಅನ್ಯ ಕುಛ ನಹೀಂ ಹೈ’
ಐಸಾ ಮಾನಕರ, ಶೀಘ್ರ ಪರಮಶ್ರೀರೂಪೀ ಸುನ್ದರೀಕಾ ವಲ್ಲಭ ಹೋತಾ ಹೈ .೨೭.

ಹೈಂ ಕರ್ಮಭೂಮಿಜ, ಭೋಗಭೂಮಿಜ — ಮನುಜಕೀ ದೋ ಜಾತಿಯಾಂ .

ಅರು ಸಪ್ತ ಪೃಥ್ವೀಭೇದಸೇ ಹೈಂ ಸಪ್ತ ನಾರಕ ರಾಶಿಯಾಂ ..೧೬..

Page 40 of 388
PDF/HTML Page 67 of 415
single page version

ಚಉದಹಭೇದಾ ಭಣಿದಾ ತೇರಿಚ್ಛಾ ಸುರಗಣಾ ಚಉಬ್ಭೇದಾ .

ಏದೇಸಿಂ ವಿತ್ಥಾರಂ ಲೋಯವಿಭಾಗೇಸು ಣಾದವ್ವಂ ..೧೭..

ಮಾನುಷಾ ದ್ವಿವಿಕಲ್ಪಾಃ ಕರ್ಮಮಹೀಭೋಗಭೂಮಿಸಂಜಾತಾಃ .

ಸಪ್ತವಿಧಾ ನಾರಕಾ ಜ್ಞಾತವ್ಯಾಃ ಪೃಥ್ವೀಭೇದೇನ ..೧೬..

ಚತುರ್ದಶಭೇದಾ ಭಣಿತಾಸ್ತಿರ್ಯಞ್ಚಃ ಸುರಗಣಾಶ್ಚತುರ್ಭೇದಾಃ .

ಏತೇಷಾಂ ವಿಸ್ತಾರೋ ಲೋಕವಿಭಾಗೇಷು ಜ್ಞಾತವ್ಯಃ ..೧೭..

ಚತುರ್ಗತಿಸ್ವರೂಪನಿರೂಪಣಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ .

ಮನೋರಪತ್ಯಾನಿ ಮನುಷ್ಯಾಃ . ತೇ ದ್ವಿವಿಧಾಃ, ಕರ್ಮಭೂಮಿಜಾ ಭೋಗಭೂಮಿಜಾಶ್ಚೇತಿ . ತತ್ರ

ಕರ್ಮಭೂಮಿಜಾಶ್ಚ ದ್ವಿವಿಧಾಃ, ಆರ್ಯಾ ಮ್ಲೇಚ್ಛಾಶ್ಚೇತಿ . ಆರ್ಯಾಃ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವರ್ತಿನಃ . ಮ್ಲೇಚ್ಛಾಃ

ಪಾಪಕ್ಷೇತ್ರವರ್ತಿನಃ . ಭೋಗಭೂಮಿಜಾಶ್ಚಾರ್ಯನಾಮಧೇಯಧರಾ ಜಘನ್ಯಮಧ್ಯಮೋತ್ತಮಕ್ಷೇತ್ರವರ್ತಿನಃ ಏಕದ್ವಿತ್ರಿ-

ಗಾಥಾ : ೧೬-೧೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಮಾನುಷಾಃ ದ್ವಿವಿಕಲ್ಪಾಃ] ಮನುಷ್ಯೋಂಕೇ ದೋ ಭೇದ ಹೈಂ :

[ಕರ್ಮಮಹೀಭೋಗಭೂಮಿಸಂಜಾತಾಃ ] ಕರ್ಮಭೂಮಿಮೇಂ ಜನ್ಮೇ ಹುಏ ಔರ ಭೋಗಭೂಮಿಮೇಂ ಜನ್ಮೇ ಹುಏ; [ಪೃಥ್ವೀಭೇದೇನ ]
ಪೃಥ್ವೀಕೇ ಭೇದಸೇ [ನಾರಕಾಃ ] ನಾರಕ [ಸಪ್ತವಿಧಾಃ ಜ್ಞಾತವ್ಯಾಃ ] ಸಾತ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಜಾನನಾ; [ತಿರ್ಯಂಞ್ಚಃ ]
ತಿರ್ಯಂಚೋಂಕೇ [ಚತುರ್ದಶಭೇದಾಃ ] ಚೌದಹಭೇದ [ಭಣಿತಾಃ ] ಕಹೇ ಹೈಂ; [ಸುರಗಣಾಃ ] ದೇವಸಮೂಹೋಂಕೇ
[ಚತುರ್ಭೇದಾಃ ] ಚಾರ ಭೇದ ಹೈಂ . [ಏತೇಷಾಂ ವಿಸ್ತಾರಃ ] ಇನಕಾ ವಿಸ್ತಾರ [ಲೋಕವಿಭಾಗೇಷು ಜ್ಞಾತವ್ಯಃ ]

ಲೋಕವಿಭಾಗಮೇಂಸೇ ಜಾನ ಲೇನಾ .

ಟೀಕಾ* : — ಯಹ, ಚಾರ ಗತಿಕೇ ಸ್ವರೂಪನಿರೂಪಣರೂಪ ಕಥನ ಹೈ .

❃

ಮನುಕೀ ಸನ್ತಾನ ವಹ ಮನುಷ್ಯ ಹೈಂ . ವೇ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ : ಕರ್ಮಭೂಮಿಜ ಔರ

ಭೋಗಭೂಮಿಜ . ಉನಮೇಂ ಕರ್ಮಭೂಮಿಜ ಮನುಷ್ಯ ಭೀ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ : ಆರ್ಯ ಔರ ಮ್ಲೇಚ್ಛ .

ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ರಹನೇವಾಲೇ ವೇ ಆರ್ಯ ಹೈಂ ಔರ ಪಾಪಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ರಹನೇವಾಲೇ ವೇ ಮ್ಲೇಚ್ಛ ಹೈಂ . ಭೋಗಭೂಮಿಜ

❃

ಭೋಗಭೂಮಿಕೇ ಅನ್ತಮೇಂ ಔರ ಕರ್ಮಭೂಮಿಕೇ ಆದಿಮೇಂ ಹೋನೇವಾಲೇ ಕುಲಕರ ಮನುಷ್ಯೋಂಕೋ ಆಜೀವಿಕಾಕೇ ಸಾಧನ ಸಿಖಾಕರ
ಲಾಲಿತ – ಪಾಲಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ ವೇ ಮನುಷ್ಯೋಂಕೇ ಪಿತಾ ಸಮಾನ ಹೈಂ . ಕುಲಕರಕೋ ಮನು ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .

ತಿರ್ಯಞ್ಚ ಚೌದಹ ಭೇದವಾಲೇ, ದೇವ ಚಾರ ಪ್ರಕಾರಕೇ .

ಇನ ಸರ್ವಕಾ ವಿಸ್ತಾರ ಹೈ, ಜ್ಞಾತವ್ಯ ಲೋಕವಿಭಾಗಸೇ ..೧೭..

Page 41 of 388
PDF/HTML Page 68 of 415
single page version

ಪಲ್ಯೋಪಮಾಯುಷಃ . ರತ್ನಶರ್ಕರಾವಾಲುಕಾಪಂಕಧೂಮತಮೋಮಹಾತಮಃಪ್ರಭಾಭಿಧಾನಸಪ್ತಪೃಥ್ವೀನಾಂ ಭೇದಾನ್ನಾರಕಜೀವಾಃ

ಸಪ್ತಧಾ ಭವನ್ತಿ . ಪ್ರಥಮನರಕಸ್ಯ ನಾರಕಾ ಹ್ಯೇಕಸಾಗರೋಪಮಾಯುಷಃ . ದ್ವಿತೀಯನರಕಸ್ಯ ನಾರಕಾಃ

ತ್ರಿಸಾಗರೋಪಮಾಯುಷಃ . ತೃತೀಯಸ್ಯ ಸಪ್ತ . ಚತುರ್ಥಸ್ಯ ದಶ . ಪಂಚಮಸ್ಯ ಸಪ್ತದಶ . ಷಷ್ಠಸ್ಯ ದ್ವಾವಿಂಶತಿಃ .

ಸಪ್ತಮಸ್ಯ ತ್ರಯಸ್ತ್ರಿಂಶತ್ . ಅಥ ವಿಸ್ತರಭಯಾತ್ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣೋಚ್ಯತೇ . ತಿರ್ಯಞ್ಚಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೈಕೇನ್ದ್ರಿಯಪರ್ಯಾಪ್ತಕಾ-

ಪರ್ಯಾಪ್ತಕಬಾದರೈಕೇನ್ದ್ರಿಯಪರ್ಯಾಪ್ತಕಾಪರ್ಯಾಪ್ತಕದ್ವೀಂದ್ರಿಯಪರ್ಯಾಪ್ತಕಾಪರ್ಯಾಪ್ತಕತ್ರೀನ್ದ್ರಿಯಪರ್ಯಾಪ್ತಕಾಪರ್ಯಾಪ್ತಕ-
ಚತುರಿನ್ದ್ರಿಯಪರ್ಯಾಪ್ತಕಾಪರ್ಯಾಪ್ತಕಾಸಂಜ್ಞಿಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪರ್ಯಾಪ್ತಕಾಪರ್ಯಾಪ್ತಕಸಂಜ್ಞಿಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪರ್ಯಾಪ್ತಕಾಪರ್ಯಾಪ್ತಕಭೇದಾ-
ಚ್ಚತುರ್ದಶಭೇದಾ ಭವನ್ತಿ . ಭಾವನವ್ಯಂತರಜ್ಯೋತಿಃಕಲ್ಪವಾಸಿಕಭೇದಾದ್ದೇವಾಶ್ಚತುರ್ಣಿಕಾಯಾಃ . ಏತೇಷಾಂ ಚತುರ್ಗತಿ-

ಜೀವಭೇದಾನಾಂ ಭೇದೋ ಲೋಕವಿಭಾಗಾಭಿಧಾನಪರಮಾಗಮೇ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಃ . ಇಹಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಪ್ರರೂಪಣಾನ್ತರಾಯಹೇತುರಿತಿ

૬

ಮನುಷ್ಯ ಆರ್ಯ ನಾಮಕೋ ಧಾರಣ ಕರತೇ ಹೈಂ; ಜಘನ್ಯ, ಮಧ್ಯಮ ಅಥವಾ ಉತ್ತಮ ಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ರಹನೇವಾಲೇ ಹೈಂ
ಔರ ಏಕ ಪಲ್ಯೋಪಮ, ದೋ ಪಲ್ಯೋಪಮ ಅಥವಾ ತೀನ ಪಲ್ಯೋಪಮಕೀ ಆಯುವಾಲೇ ಹೈಂ .

ರತ್ನಪ್ರಭಾ, ಶರ್ಕರಾಪ್ರಭಾ, ಬಾಲುಕಾಪ್ರಭಾ, ಪಂಕಪ್ರಭಾ, ಧೂಮಪ್ರಭಾ, ತಮಃಪ್ರಭಾ ಔರ ಮಹಾತಮಃಪ್ರಭಾ

ನಾಮಕೀ ಸಾತ ಪೃಥ್ವೀಕೇ ಭೇದೋಂಕೇ ಕಾರಣ ನಾರಕ ಜೀವ ಸಾತ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ . ಪಹಲೇ ನರಕಕೇ ನಾರಕೀ

ಏಕ ಸಾಗರೋಪಮಕೀ ಆಯುವಾಲೇ ಹೈಂ, ದೂಸರೇ ನರಕಕೇ ನಾರಕೀ ತೀನ ಸಾಗರೋಪಮಕೀ ಆಯುವಾಲೇ ಹೈಂ . ತೀಸರೇ

ನರಕಕೇ ನಾರಕೀ ಸಾತ ಸಾಗರೋಪಮಕೀ ಆಯುವಾಲೇ ಹೈಂ, ಚೌಥೇ ನರಕಕೇ ನಾರಕೀ ದಸ ಸಾಗರೋಪಮ, ಪಾಂಚವೇಂ
ನರಕಕೇ ಸತ್ರಹ ಸಾಗರೋಪಮ, ಛಠವೇಂ ನರಕಕೇ ಬಾಈಸ ಸಾಗರೋಪಮ ಔರ ಸಾತವೇಂ ನರಕಕೇ ನಾರಕೀ ತೇತೀಸ
ಸಾಗರೋಪಮಕೀ ಆಯುವಾಲೇ ಹೈಂ .

ಅಬ ವಿಸ್ತಾರಕೇ ಭಯಕೇ ಕಾರಣ ಸಂಕ್ಷೇಪಸೇ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ : —

ತಿರ್ಯಂಚೋಂಕೇ ಚೌದಹ ಭೇದ ಹೈಂ : (೧-೨) ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಏಕೇನ್ದ್ರಿಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತ ಔರ ಅಪರ್ಯಾಪ್ತ,

(೩-೪) ಬಾದರ ಏಕೇನ್ದ್ರಿಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತ ಔರ ಅಪರ್ಯಾಪ್ತ, (೫-೬) ದ್ವೀನ್ದ್ರಿಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತ ಔರ ಅಪರ್ಯಾಪ್ತ,
(೭-೮) ತ್ರೀನ್ದ್ರಿಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತ ಔರ ಅಪರ್ಯಾಪ್ತ, (೯-೧೦) ಚತುರಿನ್ದ್ರಿಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತ ಔರ ಅಪರ್ಯಾಪ್ತ,
(೧೧-೧೨) ಅಸಂಜ್ಞೀ ಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತ ಔರ ಅಪರ್ಯಾಪ್ತ, (೧೩-೧೪) ಸಂಜ್ಞೀ ಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯ ಪರ್ಯಾಪ್ತ ಔರ
ಅಪರ್ಯಾಪ್ತ .

ದೇವೋಂಕೇ ಚಾರ ನಿಕಾಯ (ಸಮೂಹ) ಹೈಂ : (೧) ಭವನವಾಸೀ, (೨) ವ್ಯಂತರ, (೩) ಜ್ಯೋತಿಷ್ಕ

ಔರ (೪) ಕಲ್ಪವಾಸೀ .

ಇನ ಚಾರ ಗತಿಕೇ ಜೀವೋಂಕೇ ಭೇದೋಂಕೇ ಭೇದ ಲೋಕವಿಭಾಗ ನಾಮಕ ಪರಮಾಗಮಮೇಂ ದೇಖ ಲೇಂ . ಯಹಾಂ

(ಇಸ ಪರಮಾಗಮಮೇಂ) ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪಕೇ ನಿರೂಪಣಮೇಂ ಅನ್ತರಾಯಕಾ ಹೇತು ಹೋಗಾ ಇಸಲಿಯೇ ಸೂತ್ರಕರ್ತಾ
ಪೂರ್ವಾಚಾರ್ಯಮಹಾರಾಜನೇ (ವೇ ವಿಶೇಷ ಭೇದ) ನಹೀಂ ಕಹೇ ಹೈಂ .

Page 42 of 388
PDF/HTML Page 69 of 415
single page version

ಪೂರ್ವಸೂರಿಭಿಃ ಸೂತ್ರಕೃದ್ಭಿರನುಕ್ತ ಇತಿ .

(ಮನ್ದಾಕ್ರಾಂತಾ)

ಸ್ವರ್ಗೇ ವಾಽಸ್ಮಿನ್ಮನುಜಭುವನೇ ಖೇಚರೇನ್ದ್ರಸ್ಯ ದೈವಾ-
ಜ್ಜ್ಯೋತಿರ್ಲೋಕೇ ಫಣಪತಿಪುರೇ ನಾರಕಾಣಾಂ ನಿವಾಸೇ .

ಅನ್ಯಸ್ಮಿನ್ ವಾ ಜಿನಪತಿಭವನೇ ಕರ್ಮಣಾಂ ನೋಽಸ್ತು ಸೂತಿಃ
ಭೂಯೋ ಭೂಯೋ ಭವತು ಭವತಃ ಪಾದಪಙ್ಕೇಜಭಕ್ತಿ : ..೨೮..

(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)

ನಾನಾನೂನನರಾಧಿನಾಥವಿಭವಾನಾಕರ್ಣ್ಯ ಚಾಲೋಕ್ಯ ಚ
ತ್ವಂ ಕ್ಲಿಶ್ನಾಸಿ ಮುಧಾತ್ರ ಕಿಂ ಜಡಮತೇ ಪುಣ್ಯಾರ್ಜಿತಾಸ್ತೇ ನನು .

ತಚ್ಛಕ್ತಿ ರ್ಜಿನನಾಥಪಾದಕಮಲದ್ವನ್ದ್ವಾರ್ಚನಾಯಾಮಿಯಂ
ಭಕ್ತಿ ಸ್ತೇ ಯದಿ ವಿದ್ಯತೇ ಬಹುವಿಧಾ ಭೋಗಾಃ ಸ್ಯುರೇತೇ ತ್ವಯಿ ..೨9..

ಕತ್ತಾ ಭೋತ್ತಾ ಆದಾ ಪೋಗ್ಗಲಕಮ್ಮಸ್ಸ ಹೋದಿ ವವಹಾರಾ .

ಕಮ್ಮಜಭಾವೇಣಾದಾ ಕತ್ತಾ ಭೋತ್ತಾ ದು ಣಿಚ್ಛಯದೋ ..೧೮..

[ಅಬ ಇನ ದೋ ಗಾಥಾಓಂಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ದೋ ಶ್ಲೋಕ

ಕಹತೇ ಹೈಂ :]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] (ಹೇ ಜಿನೇನ್ದ್ರ !) ದೈವಯೋಗಸೇ ಮೈಂ ಸ್ವರ್ಗಮೇಂ ಹೋಊಂ , ಇಸ ಮನುಷ್ಯಲೋಕಮೇಂ ಹೋಊಂ,

ವಿದ್ಯಾಧರಕೇ ಸ್ಥಾನಮೇಂ ಹೋಊಂ , ಜ್ಯೋತಿಷ್ಕ ದೇವೋಂಕೇ ಲೋಕಮೇಂ ಹೋಊಂ , ನಾಗೇನ್ದ್ರಕೇ ನಗರಮೇಂ ಹೋಊಂ , ನಾರಕೋಂಕೇ
ನಿವಾಸಮೇಂ ಹೋಊಂ , ಜಿನಪತಿಕೇ ಭವನಮೇಂ ಹೋಊಂ ಯಾ ಅನ್ಯ ಚಾಹೇ ಜಿಸ ಸ್ಥಾನ ಪರ ಹೋಊಂ, (ಪರನ್ತು) ಮುಝೇ
ಕರ್ಮಕಾ ಉದ್ಭವ ನ ಹೋ, ಪುನಃ ಪುನಃ ಆಪಕೇ ಪಾದಪಂಕಜಕೀ ಭಕ್ತಿ ಹೋ .೨೮.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ನರಾಧಿಪತಿಯೋಂಕೇ ಅನೇಕವಿಧ ಮಹಾ ವೈಭವೋಂಕೋ ಸುನಕರ ತಥಾ ದೇಖಕರ,

ಹೇ ಜಡಮತಿ, ತೂ ಯಹಾಂ ವ್ಯರ್ಥ ಹೀ ಕ್ಲೇಶ ಕ್ಯೋಂ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ ! ವೇ ವೈಭವ ಸಚಮುಚ ಪುಣ್ಯಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಹೋತೇ ಹೈಂ . ವಹ (ಪುಣ್ಯೋಪಾರ್ಜನಕೀ) ಶಕ್ತಿ ಜಿನನಾಥಕೇ ಪಾದಪದ್ಮಯುಗಲಕೀ ಪೂಜಾಮೇಂ ಹೈ; ಯದಿ ತುಝೇ ಉನ

ಜಿನಪಾದಪದ್ಮೋಂಕೀ ಭಕ್ತಿ ಹೋ, ತೋ ವೇ ಬಹುವಿಧ ಭೋಗ ತುಝೇ (ಅಪನೇ ಆಪ) ಹೋಂಗೇ .೨೯.

ಹೈ ಜೀವ ಕರ್ತಾ – ಭೋಗತಾ ಜಡಕರ್ಮಕಾ ವ್ಯವಹಾರಸೇ .

ಹೈ ಕರ್ಮಜನ್ಯ ವಿಭಾವಕಾ ಕರ್ತಾ ನಿಯತ ನಯ ದ್ವಾರಸೇ ..೧೮..

Page 43 of 388
PDF/HTML Page 70 of 415
single page version

ಕರ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾ ಆತ್ಮಾ ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮಣೋ ಭವತಿ ವ್ಯವಹಾರಾತ್ .

ಕರ್ಮಜಭಾವೇನಾತ್ಮಾ ಕರ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾ ತು ನಿಶ್ಚಯತಃ ..೧೮..

ಕರ್ತೃತ್ವಭೋಕ್ತೃತ್ವಪ್ರಕಾರಕಥನಮಿದಮ್ .

ಆಸನ್ನಗತಾನುಪಚರಿತಾಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರನಯಾದ್ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ ಕರ್ತಾ ತತ್ಫಲರೂಪಾಣಾಂ ಸುಖದುಃಖಾನಾಂ

ಭೋಕ್ತಾ ಚ, ಆತ್ಮಾ ಹಿ ಅಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ಸಕಲಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾದಿಭಾವಕರ್ಮಣಾಂ ಕರ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾ ಚ,
ಅನುಪಚರಿತಾಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರೇಣ ನೋಕರ್ಮಣಾಂ ಕರ್ತಾ, ಉಪಚರಿತಾಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರೇಣ ಘಟಪಟಶಕಟಾದೀನಾಂ
ಕರ್ತಾ . ಇತ್ಯಶುದ್ಧಜೀವಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .

(ಮಾಲಿನೀ)

ಅಪಿ ಚ ಸಕಲರಾಗದ್ವೇಷಮೋಹಾತ್ಮಕೋ ಯಃ
ಪರಮಗುರುಪದಾಬ್ಜದ್ವನ್ದ್ವಸೇವಾಪ್ರಸಾದಾತ್ .

ಗಾಥಾ : ೧೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ [ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮಣಃ ] ಪುದ್ಗಲ-

ಕರ್ಮಕಾ [ಕರ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾ ] ಕರ್ತಾ - ಭೋಕ್ತಾ [ವ್ಯವಹಾರಾತ್ ] ವ್ಯವಹಾರಸೇ [ಭವತಿ ] ಹೈ [ತು ] ಔರ

[ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ [ಕರ್ಮಜಭಾವೇನ ] ಕರ್ಮಜನಿತ ಭಾವಕಾ [ಕರ್ತಾ ಭೋಕ್ತಾ ] ಕರ್ತಾ - ಭೋಕ್ತಾ

[ನಿಶ್ಚಯತಃ ] (ಅಶುದ್ಧ) ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಹೈ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ಕರ್ತೃತ್ವ - ಭೋಕ್ತೃತ್ವಕೇ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಕಥನ ಹೈ .

ಆತ್ಮಾ ನಿಕಟವರ್ತೀ ಅನುಪಚರಿತ ಅಸದ್ಭೂತ ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಕಾ ಕರ್ತಾ ಔರ

ಉಸಕೇ ಫಲರೂಪ ಸುಖದುಃಖಕಾ ಭೋಕ್ತಾ ಹೈ, ಅಶುದ್ಧ ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಸಮಸ್ತ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ
ಭಾವಕರ್ಮಕಾ ಕರ್ತಾ ಔರ ಭೋಕ್ತಾ ಹೈ, ಅನುಪಚರಿತ ಅಸದ್ಭೂತ ವ್ಯವಹಾರಸೇ (ದೇಹಾದಿ) ನೋಕರ್ಮಕಾ
ಕರ್ತಾ ಹೈ, ಉಪಚರಿತ ಅಸದ್ಭೂತ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಘಟ - ಪಟ - ಶಕಟಾದಿಕಾ (ಘಡಾ, ವಸ್ತ್ರ, ಬೈಲಗಾಡೀ

ಇತ್ಯಾದಿಕಾ) ಕರ್ತಾ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅಶುದ್ಧ ಜೀವಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ .

[ಅಬ ೧೮ ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಛಹ ಶ್ಲೋಕ

ಕಹತೇ ಹೈಂ :]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಸಕಲ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷವಾಲಾ ಜೋ ಕೋಈ ಪುರುಷ ಪರಮ ಗುರುಕೇ

ಚರಣಕಮಲಯುಗಲಕೀ ಸೇವಾಕೇ ಪ್ರಸಾದಸೇ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸಹಜ ಸಮಯಸಾರಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ, ವಹ ಪುರುಷ

Page 44 of 388
PDF/HTML Page 71 of 415
single page version

ಸಹಜಸಮಯಸಾರಂ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಂ ಹಿ ಬುದ್ಧ್ವಾ
ಸ ಭವತಿ ಪರಮಶ್ರೀಕಾಮಿನೀಕಾನ್ತಕಾನ್ತಃ ..೩೦..

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)

ಭಾವಕರ್ಮನಿರೋಧೇನ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮನಿರೋಧನಮ್ .

ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮನಿರೋಧೇನ ಸಂಸಾರಸ್ಯ ನಿರೋಧನಮ್ ..೩೧..

(ವಸನ್ತತಿಲಕಾ)

ಸಂಜ್ಞಾನಭಾವಪರಿಮುಕ್ತ ವಿಮುಗ್ಧಜೀವಃ
ಕುರ್ವನ್ ಶುಭಾಶುಭಮನೇಕವಿಧಂ ಸ ಕರ್ಮ .

ನಿರ್ಮುಕ್ತಿ ಮಾರ್ಗಮಣುಮಪ್ಯಭಿವಾಞ್ಛಿತುಂ ನೋ
ಜಾನಾತಿ ತಸ್ಯ ಶರಣಂ ನ ಸಮಸ್ತಿ ಲೋಕೇ ..೩೨..

(ವಸನ್ತತಿಲಕಾ)

ಯಃ ಕರ್ಮಶರ್ಮನಿಕರಂ ಪರಿಹೃತ್ಯ ಸರ್ವಂ
ನಿಷ್ಕರ್ಮಶರ್ಮನಿಕರಾಮೃತವಾರಿಪೂರೇ .

ಮಜ್ಜನ್ತಮತ್ಯಧಿಕಚಿನ್ಮಯಮೇಕರೂಪಂ
ಸ್ವಂ ಭಾವಮದ್ವಯಮಮುಂ ಸಮುಪೈತಿ ಭವ್ಯಃ ..೩೩..

ಪರಮಶ್ರೀರೂಪೀ ಸುನ್ದರೀಕಾ ಪ್ರಿಯ ಕಾನ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ .೩೦.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಭಾವಕರ್ಮಕೇ ನಿರೋಧಸೇ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಕಾ ನಿರೋಧ ಹೋತಾ ಹೈ; ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಕೇ

ನಿರೋಧಸೇ ಸಂಸಾರಕಾ ನಿರೋಧ ಹೋತಾ ಹೈ .೩೧.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ಜೀವ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಭಾವರಹಿತ ವಿಮುಗ್ಧ (ಮೋಹೀ, ಭ್ರಾನ್ತ) ಹೈ, ವಹ

ಜೀವ ಶುಭಾಶುಭ ಅನೇಕವಿಧ ಕರ್ಮಕೋ ಕರತಾ ಹುಆ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಕೋ ಲೇಶಮಾತ್ರ ಭೀ ವಾಂಛನಾ ನಹೀಂ
ಜಾನತಾ; ಉಸೇ ಲೋಕಮೇಂ (ಕೋಈ) ಶರಣ ನಹೀಂ ಹೈ .೩೨.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ಸಮಸ್ತ ಕರ್ಮಜನಿತ ಸುಖಸಮೂಹಕೋ ಪರಿಹರಣ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹ

ಭವ್ಯ ಪುರುಷ ನಿಷ್ಕರ್ಮ ಸುಖಸಮೂಹರೂಪೀ ಅಮೃತಕೇ ಸರೋವರಮೇಂ ಮಗ್ನ ಹೋತೇ ಹುಏ ಐಸೇ ಇಸ ಅತಿಶಯ-
ಚೈತನ್ಯಮಯ, ಏಕರೂಪ, ಅದ್ವಿತೀಯ ನಿಜ ಭಾವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕ ರತಾ ಹೈ .೩೩.

Page 45 of 388
PDF/HTML Page 72 of 415
single page version

(ಮಾಲಿನೀ)

ಅಸತಿ ಸತಿ ವಿಭಾವೇ ತಸ್ಯ ಚಿನ್ತಾಸ್ತಿ ನೋ ನಃ
ಸತತಮನುಭವಾಮಃ ಶುದ್ಧಮಾತ್ಮಾನಮೇಕಮ್ .

ಹೃದಯಕಮಲಸಂಸ್ಥಂ ಸರ್ವಕರ್ಮಪ್ರಮುಕ್ತಂ
ನ ಖಲು ನ ಖಲು ಮುಕ್ತಿ ರ್ನಾನ್ಯಥಾಸ್ತ್ಯಸ್ತಿ ತಸ್ಮಾತ್ ..೩೪..

(ಮಾಲಿನೀ)

ಭವಿನಿ ಭವಗುಣಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸಿದ್ಧಜೀವೇಽಪಿ ನಿತ್ಯಂ
ನಿಜಪರಮಗುಣಾಃ ಸ್ಯುಃ ಸಿದ್ಧಿಸಿದ್ಧಾಃ ಸಮಸ್ತಾಃ .

ವ್ಯವಹರಣನಯೋಽಯಂ ನಿಶ್ಚಯಾನ್ನೈವ ಸಿದ್ಧಿ-
ರ್ನ ಚ ಭವತಿ ಭವೋ ವಾ ನಿರ್ಣಯೋಽಯಂ ಬುಧಾನಾಮ್ ..೩೫..

ದವ್ವತ್ಥಿಏಣ ಜೀವಾ ವದಿರಿತ್ತಾ ಪುವ್ವಭಣಿದಪಜ್ಜಾಯಾ .

ಪಜ್ಜಯಣಏಣ ಜೀವಾ ಸಂಜುತ್ತಾ ಹೋಂತಿ ದುವಿಹೇಹಿಂ ..೧9..

ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕೇನ ಜೀವಾ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಾಃ ಪೂರ್ವಭಣಿತಪರ್ಯಾಯಾತ್ .

ಪರ್ಯಾಯನಯೇನ ಜೀವಾಃ ಸಂಯುಕ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ದ್ವಾಭ್ಯಾಮ್ ..೧9..

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] (ಹಮಾರೇ ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವಮೇಂ) ವಿಭಾವ ಅಸತ್ ಹೋನೇಸೇ ಉಸಕೀ ಹಮೇಂ ಚಿನ್ತಾ

ನಹೀಂ ಹೈ; ಹಮ ತೋ ಹೃದಯಕಮಲಮೇಂ ಸ್ಥಿತ, ಸರ್ವ ಕರ್ಮಸೇ ವಿಮುಕ್ತ, ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕಾ ಏಕಕಾ ಸತತ
ಅನುಭವನ ಕರತೇ ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಮುಕ್ತಿ ನಹೀಂ ಹೈ, ನಹೀಂ ಹೈ, ನಹೀಂ ಹಿ ಹೈ .೩೪.

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಸಂಸಾರೀಮೇಂ ಸಾಂಸಾರಿಕ ಗುಣ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಔರ ಸಿದ್ಧ ಜೀವಮೇಂ ಸದಾ ಸಮಸ್ತ

ಸಿದ್ಧಿಸಿದ್ಧ (ಮೋಕ್ಷಸೇ ಸಿದ್ಧ ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಹುಏ) ನಿಜ ಪರಮಗುಣ ಹೋತೇ ಹೈಂ — ಇಸಪ್ರಕಾರ

ವ್ಯವಹಾರನಯ ಹೈ . ನಿಶ್ಚಯಸೇ ತೋ ಸಿದ್ಧ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ ಸಂಸಾರ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ . ಯಹ ಬುಧ ಪುರುಷೋಂಕಾ

ನಿರ್ಣಯ ಹೈ .೩೫.

ಗಾಥಾ : ೧೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕೇನ] ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕ ನಯಸೇ [ಜೀವಾಃ] ಜೀವ

ಹೈ ಉಕ್ತ ಪರ್ಯಯಶೂನ್ಯ ಆತ್ಮಾ ದ್ರವ್ಯದ್ರಷ್ಟಿಸೇ ಸದಾ .

ಹೈ ಉಕ್ತ ಪರ್ಯಾಯೋಂ ಸಹಿತ ಪರ್ಯಾಯನಯಸೇ ವಹ ಕಹಾ ..೧೯..

Page 46 of 388
PDF/HTML Page 73 of 415
single page version

ಇಹ ಹಿ ನಯದ್ವಯಸ್ಯ ಸಫಲತ್ವಮುಕ್ತ ಮ್ .

ದ್ವೌ ಹಿ ನಯೌ ಭಗವದರ್ಹತ್ಪರಮೇಶ್ವರೇಣ ಪ್ರೋಕ್ತೌ, ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕಃ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕಶ್ಚೇತಿ . ದ್ರವ್ಯಮೇವಾರ್ಥಃ

ಪ್ರಯೋಜನಮಸ್ಯೇತಿ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕಃ . ಪರ್ಯಾಯ ಏವಾರ್ಥಃ ಪ್ರಯೋಜನಮಸ್ಯೇತಿ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕಃ . ನ ಖಲು ಏಕನಯಾ-

ಯತ್ತೋಪದೇಶೋ ಗ್ರಾಹ್ಯಃ, ಕಿನ್ತು ತದುಭಯನಯಾಯತ್ತೋಪದೇಶಃ . ಸತ್ತಾಗ್ರಾಹಕಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯಬಲೇನ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ -

ವ್ಯಞ್ಜನಪರ್ಯಾಯೇಭ್ಯಃ ಸಕಾಶಾನ್ಮುಕ್ತಾಮುಕ್ತ ಸಮಸ್ತಜೀವರಾಶಯಃ ಸರ್ವಥಾ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಾ ಏವ . ಕುತಃ ? ‘‘ಸವ್ವೇ

ಸುದ್ಧಾ ಹು ಸುದ್ಧಣಯಾ’’ ಇತಿ ವಚನಾತ್ . ವಿಭಾವವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯಬಲೇನ ತೇ ಸರ್ವೇ ಜೀವಾಸ್ಸಂಯುಕ್ತಾ

ಭವನ್ತಿ . ಕಿಂಚ ಸಿದ್ಧಾನಾಮರ್ಥಪರ್ಯಾಯೈಃ ಸಹ ಪರಿಣತಿಃ, ನ ಪುನರ್ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯೈಃ ಸಹ ಪರಿಣತಿರಿತಿ .

ಕುತಃ ? ಸದಾ ನಿರಂಜನತ್ವಾತ್ . ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಸದಾ ನಿರಂಜನತ್ವೇ ಸತಿ ತರ್ಹಿ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯಾಭ್ಯಾಮ್

[ಪೂರ್ವಭಣಿತಪರ್ಯಾಯಾತ್ ] ಪೂರ್ವಕಥಿತ ಪರ್ಯಾಯಸೇ [ವ್ಯತಿರಿಕ್ತಾಃ] ❃ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಹೈ; [ಪರ್ಯಾಯನಯೇನ]

ಪರ್ಯಾಯನಯಸೇ [ಜೀವಾಃ ] ಜೀವ [ಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಭವನ್ತಿ ] ಉಸ ಪರ್ಯಾಯಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೈಂ . [ದ್ವಾಭ್ಯಾಮ್ ]

ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೀವ ದೋನೋಂ ನಯೋಂಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೈಂ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ದೋನೋಂ ನಯೋಂಕಾ ಸಫಲಪನಾ ಕಹಾ ಹೈ .

ಭಗವಾನ ಅರ್ಹತ್ ಪರಮೇಶ್ವರನೇ ದೋ ನಯ ಕಹೇ ಹೈಂ : ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕ ಔರ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕ . ದ್ರವ್ಯ ಹೀ

ಜಿಸಕಾ ಅರ್ಥ ಅರ್ಥಾತ್ ಪ್ರಯೋಜನ ಹೈ ವಹ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕ ಹೈ ಔರ ಪರ್ಯಾಯ ಹೀ ಜಿಸಕಾ ಅರ್ಥ ಅರ್ಥಾತ್
ಪ್ರಯೋಜನ ಹೈ ವಹ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕ ಹೈ . ಏಕ ನಯಕಾ ಅವಲಮ್ಬನ ಲೇನೇವಾಲಾ ಉಪದೇಶ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇಯೋಗ್ಯ

ನಹೀಂ ಹೈ ಕಿನ್ತು ಉನ ದೋನೋಂ ನಯೋಂಕಾ ಅವಲಮ್ಬನ ಲೇನೇವಾಲಾ ಉಪದೇಶ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇಯೋಗ್ಯ ಹೈ .

ಸತ್ತಾಗ್ರಾಹಕ ( – ದ್ರವ್ಯಕೀ ಸತ್ತಾಕೋ ಹೀ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇವಾಲೇ) ಶುದ್ಧ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕ ನಯಕೇ ಬಲಸೇ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ

ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ಮುಕ್ತ ತಥಾ ಅಮುಕ್ತ ( – ಸಿದ್ಧ ತಥಾ ಸಂಸಾರೀ) ಸಮಸ್ತ ಜೀವರಾಶಿ ಸರ್ವಥಾ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ

ಹೀ ಹೈ . ಕ್ಯೋಂ ? ‘‘ಸವ್ವೇ ಸುದ್ಧಾ ಹು ಸುದ್ಧಣಯಾ (ಶುದ್ಧನಯಸೇ ಸರ್ವ ಜೀವ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಶುದ್ಧ ಹೈಂ )’’ ಐಸಾ

(ಶಾಸ್ತ್ರಕಾ) ವಚನ ಹೋನೇಸೇ . ವಿಭಾವವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕ ನಯಕೇ ಬಲಸೇ ವೇ ಸರ್ವ ಜೀವ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ

ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ) ಸಂಯುಕ್ತ ಹೈಂ . ವಿಶೇಷ ಇತನಾ ಕಿ — ಸಿದ್ಧ ಜೀವೋಂಕೇ ಅರ್ಥಪರ್ಯಾಯೋಂ ಸಹಿತ ಪರಿಣತಿ

ಹೈ, ಪರನ್ತು ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯೋಂ ಸಹಿತ ಪರಿಣತಿ ನಹೀಂ ಹೈ . ಕ್ಯೋಂ ? ಸಿದ್ಧ ಜೀವ ಸದಾ ನಿರಂಜನ ಹೋನೇಸೇ .

(ಪ್ರಶ್ನ : — ) ಯದಿ ಸಿದ್ಧ ಜೀವ ಸದಾ ನಿರಂಜನ ಹೈಂ ತೋ ಸರ್ವ ಜೀವ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕ ತಥಾ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕ

ದೋನೋಂ ನಯೋಂಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸರ್ವ ಜೀವೋಂಕೋ ದೋನೋಂ ನಯ ಲಾಗೂ ಹೋತೇ ಹೈಂ ) ಐಸಾ ಸೂತ್ರಾರ್ಥ (ಗಾಥಾಕಾ
ಅರ್ಥ) ವ್ಯರ್ಥ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ . (ಉತ್ತರ : — ವ್ಯರ್ಥ ಸಿದ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಕ್ಯೋಂಕಿ — ) ನಿಗಮ ಅರ್ಥಾತ್

❃

ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ = ಭಿನ್ನ; ರಹಿತ; ಶೂನ್ಯ .

Page 47 of 388
PDF/HTML Page 74 of 415
single page version

ದ್ವಾಭ್ಯಾಮ್ ಸಂಯುಕ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ಜೀವಾ ಇತಿ ಸೂತ್ರಾರ್ಥೋ ವ್ಯರ್ಥಃ . ನಿಗಮೋ ವಿಕಲ್ಪಃ, ತತ್ರ ಭವೋ ನೈಗಮಃ . ಸ

ಚ ನೈಗಮನಯಸ್ತಾವತ್ ತ್ರಿವಿಧಃ, ಭೂತನೈಗಮಃ ವರ್ತಮಾನನೈಗಮಃ ಭಾವಿನೈಗಮಶ್ಚೇತಿ . ಅತ್ರ

ಭೂತನೈಗಮನಯಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಭಗವತಾಂ ಸಿದ್ಧಾನಾಮಪಿ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯತ್ವಮಶುದ್ಧತ್ವಂ ಚ ಸಂಭವತಿ . ಪೂರ್ವಕಾಲೇ ತೇ

ಭಗವನ್ತಃ ಸಂಸಾರಿಣ ಇತಿ ವ್ಯವಹಾರಾತ್ . ಕಿಂ ಬಹುನಾ, ಸರ್ವೇ ಜೀವಾ ನಯದ್ವಯಬಲೇನ ಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ .

ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿಭಿಃ —

(ಮಾಲಿನೀ)

‘‘ಉಭಯನಯವಿರೋಧಧ್ವಂಸಿನಿ ಸ್ಯಾತ್ಪದಾಂಕೇ
ಜಿನವಚಸಿ ರಮನ್ತೇ ಯೇ ಸ್ವಯಂ ವಾನ್ತಮೋಹಾಃ .

ಸಪದಿ ಸಮಯಸಾರಂ ತೇ ಪರಂ ಜ್ಯೋತಿರುಚ್ಚೈ-
ರನವಮನಯಪಕ್ಷಾಕ್ಷುಣ್ಣಮೀಕ್ಷನ್ತ ಏವ .’’

ತಥಾ ಹಿ —

ವಿಕಲ್ಪ; ಉಸಮೇಂ ಹೋ ವಹ ❃ನೈಗಮ . ವಹ ನೈಗಮನಯ ತೀನ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ; ಭೂತ ನೈಗಮ, ವರ್ತಮಾನ ನೈಗಮ

ಔರ ಭಾವೀ ನೈಗಮ . ಯಹಾಂ ಭೂತ ನೈಗಮನಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಭಗವನ್ತ ಸಿದ್ಧೋಂಕೋ ಭೀ ವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯವಾನಪನಾ

ಔರ ಅಶುದ್ಧಪನಾ ಸಮ್ಭವಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಪೂರ್ವಕಾಲಮೇಂ ವೇ ಭಗವನ್ತ ಸಂಸಾರೀ ಥೇ ಐಸಾ ವ್ಯವಹಾರ
ಹೈ . ಬಹು ಕಥನಸೇ ಕ್ಯಾ ? ಸರ್ವ ಜೀವ ದೋ ನಯೋಂಕೇ ಬಲಸೇ ಶುದ್ಧ ತಥಾ ಅಶುದ್ಧ ಹೈಂ ಐಸಾ ಅರ್ಥ ಹೈ .

ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ

ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ಚೌಥೇ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —

‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ದೋನೋಂ ನಯೋಂಕೇ ವಿರೋಧಕೋ ನಷ್ಟ ಕರನೇವಾಲೇ, ಸ್ಯಾತ್ಪದಸೇ ಅಡಿಕತ

ಜಿನವಚನಮೇಂ ಜೋ ಪುರುಷ ರಮತೇ ಹೈಂ, ವೇ ಸ್ವಯಮೇವ ಮೋಹಕಾ ವಮನ ಕರಕೇ, ಅನೂತನ ( – ಅನಾದಿ) ಔರ

ಕುನಯಕೇ ಪಕ್ಷಸೇ ಖಣ್ಡಿತ ನ ಹೋನೇವಾಲೀ ಐಸೀ ಉತ್ತಮ ಪರಮಜ್ಯೋತಿಕೋ — ಸಮಯಸಾರಕೋ — ಶೀಘ್ರ

ದೇಖತೇ ಹೀ ಹೈಂ .’’

ಔರ (ಇಸ ಜೀವ ಅಧಿಕಾರಕೀ ಅನ್ತಿಮ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ

❃

ಜೋ ಭೂತಕಾಲಕೀ ಪರ್ಯಾಯಕೋ ವರ್ತಮಾನವತ್ ಸಂಕಲ್ಪಿತ ಕರೇ (ಅಥವಾ ಕಹೇ), ಭವಿಷ್ಯಕಾಲಕೀ ಪರ್ಯಾಯಕೋ
ವರ್ತಮಾನವತ್ ಸಂಕಲ್ಪಿತ ಕರೇ (ಅಥವಾ ಕಹೇ), ಅಥವಾ ಕಿಂಚಿತ್ ನಿಷ್ಪನ್ನತಾಯುಕ್ತ ಔರ ಕಿಂಚಿತ್ ಅನಿಷ್ಪನ್ನತಾಯುಕ್ತ
ವರ್ತಮಾನ ಪರ್ಯಾಯಕೋ ಸರ್ವನಿಷ್ಪನ್ನವತ್ ಸಂಕಲ್ಪಿತ ಕರೇ (ಅಥವಾ ಕಹೇ), ಉಸ ಜ್ಞಾನಕೋ (ಅಥವಾ ವಚನಕೋ) ನೈಗಮನಯ
ಕಹತೇ ಹೈಂ .

Page 48 of 388
PDF/HTML Page 75 of 415
single page version

(ಮಾಲಿನೀ)

ಅಥ ನಯಯುಗಯುಕ್ತಿಂ ಲಂಘಯನ್ತೋ ನ ಸನ್ತಃ
ಪರಮಜಿನಪದಾಬ್ಜದ್ವನ್ದ್ವಮತ್ತದ್ವಿರೇಫಾಃ .

ಸಪದಿ ಸಮಯಸಾರಂ ತೇ ಧ್ರುವಂ ಪ್ರಾಪ್ನುವನ್ತಿ
ಕ್ಷಿತಿಷು ಪರಮತೋಕ್ತೇ : ಕಿಂ ಫಲಂ ಸಜ್ಜನಾನಾಮ್ ..೩೬..

ಇತಿ ಸುಕವಿಜನಪಯೋಜಮಿತ್ರಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪ್ರಸರವರ್ಜಿತಗಾತ್ರಮಾತ್ರಪರಿಗ್ರಹಶ್ರೀಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ -

ವಿರಚಿತಾಯಾಂ ನಿಯಮಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಂ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತೌ ಜೀವಾಧಿಕಾರಃ ಪ್ರಥಮಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧಃ ..

ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : — )

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ದೋ ನಯೋಂಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಕಾ ಉಲ್ಲಂಘನ ನ ಕರತೇ ಹುಏ ಪರಮಜಿನಕೇ

ಪಾದಪಂಕಜಯುಗಲಮೇಂ ಮತ್ತ ಹುಏ ಭ್ರಮರ ಸಮಾನ ಹೈಂ ಐಸೇ ಜೋ ಸತ್ಪುರುಷ ವೇ ಶೀಘ್ರ ಸಮಯಸಾರಕೋ ಅವಶ್ಯ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತೇ ಹೈಂ . ಪೃಥ್ವೀಪರ ಪರ ಮತಕೇ ಕಥನಸೇ ಸಜ್ಜನೋಂಕೋ ಕ್ಯಾ ಫಲ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಗತಕೇ ಜೈನೇತರ

ದರ್ಶನೋಂಕೇ ಮಿಥ್ಯಾ ಕಥನೋಂಸೇ ಸಜ್ಜನೋಂಕೋ ಕ್ಯಾ ಲಾಭ ಹೈ )? ೩೬ .

ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಸುಕವಿಜನರೂಪೀ ಕಮಲೋಂಕೇ ಲಿಯೇ ಜೋ ಸೂರ್ಯ ಸಮಾನ ಹೈಂ ಔರ ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ

ಫೈ ಲಾವ ರಹಿತ ದೇಹಮಾತ್ರ ಜಿನಕೋ ಪರಿಗ್ರಹ ಥಾ ಐಸೇ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ದ್ವಾರಾ ರಚಿತ ನಿಯಮಸಾರಕೀ
ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ ಶ್ರೀ ನಿಯಮಸಾರ
ಪರಮಾಗಮಕೀ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವವಿರಚಿತ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ)

ಜೀವ ಅಧಿಕಾರ ನಾಮಕಾ ಪ್ರಥಮ ಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ .

Page 49 of 388
PDF/HTML Page 76 of 415
single page version

ಅಜೀವ ಅಧಿಕಾರ

ಅಥೇದಾನೀಮಜೀವಾಧಿಕಾರ ಉಚ್ಯತೇ .

ಅಣುಖಂಧವಿಯಪ್ಪೇಣ ದು ಪೋಗ್ಗಲದವ್ವಂ ಹವೇಇ ದುವಿಯಪ್ಪಂ .

ಖಂಧಾ ಹು ಛಪ್ಪಯಾರಾ ಪರಮಾಣೂ ಚೇವ ದುವಿಯಪ್ಪೋ ..೨೦..

ಅಣುಸ್ಕನ್ಧವಿಕಲ್ಪೇನ ತು ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ಭವತಿ ದ್ವಿವಿಕಲ್ಪಮ್ .

ಸ್ಕನ್ಧಾಃ ಖಲು ಷಟ್ಪ್ರಕಾರಾಃ ಪರಮಾಣುಶ್ಚೈವ ದ್ವಿವಿಕಲ್ಪಃ ..೨೦..

ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯವಿಕಲ್ಪೋಪನ್ಯಾಸೋಽಯಮ್ .

ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ತಾವದ್ ವಿಕಲ್ಪದ್ವಯಸನಾಥಮ್, ಸ್ವಭಾವಪುದ್ಗಲೋ ವಿಭಾವಪುದ್ಗಲಶ್ಚೇತಿ . ತತ್ರ

૭

ಅಬ ಅಜೀವ ಅಧಿಕಾರ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .

ಗಾಥಾ : ೨೦ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಅಣುಸ್ಕನ್ಧವಿಕಲ್ಪೇನ ತು ] ಪರಮಾಣು ಔರ ಸ್ಕನ್ಧ

ಐಸೇ ದೋ ಭೇದಸೇ [ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ] ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯ [ದ್ವಿವಿಕಲ್ಪಮ್ ಭವತಿ ] ದೋ ಭೇದವಾಲಾ ಹೈ;
[ಸ್ಕನ್ಧಾಃ ] ಸ್ಕನ್ಧ [ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಷಟ್ಪ್ರಕಾರಾಃ ] ಛಹ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ [ಪರಮಾಣುಃ ಚ ಏವ
ದ್ವಿವಿಕಲ್ಪಃ ] ಔರ ಪರಮಾಣುಕೇ ದೋ ಭೇದ ಹೈಂ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ಭೇದೋಂಕಾ ಕಥನ ಹೈ .

ಪ್ರಥಮ ತೋ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ದೋ ಭೇದ ಹೈಂ : ಸ್ವಭಾವಪುದ್ಗಲ ಔರ ವಿಭಾವಪುದ್ಗಲ . ಉನಮೇಂ,

— ೨ —

ಪರಮಾಣು ಏವಂ ಸ್ಕನ್ಧ ಹೈಂ ದೋ ಭೇದ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ .

ಹೈ ಸ್ಕನ್ಧ ಛೈ ವಿಧಿ ಔರ ದ್ವಿವಿಧ ವಿಕಲ್ಪ ಹೈ ಪರಮಾಣುಕೇ ..೨೦.

Page 50 of 388
PDF/HTML Page 77 of 415
single page version

ಸ್ವಭಾವಪುದ್ಗಲಃ ಪರಮಾಣುಃ, ವಿಭಾವಪುದ್ಗಲಃ ಸ್ಕನ್ಧಃ . ಕಾರ್ಯಪರಮಾಣುಃ ಕಾರಣಪರಮಾಣುರಿತಿ ಸ್ವಭಾವ-

ಪುದ್ಗಲೋ ದ್ವಿಧಾ ಭವತಿ . ಸ್ಕಂಧಾಃ ಷಟ್ಪ್ರಕಾರಾಃ ಸ್ಯುಃ, ಪೃಥ್ವೀಜಲಚ್ಛಾಯಾಚತುರಕ್ಷವಿಷಯ-

ಕರ್ಮಪ್ರಾಯೋಗ್ಯಾಪ್ರಾಯೋಗ್ಯಭೇದಾಃ . ತೇಷಾಂ ಭೇದೋ ವಕ್ಷ್ಯಮಾಣಸೂತ್ರೇಷೂಚ್ಯತೇ ವಿಸ್ತರೇಣೇತಿ .

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)

ಗಲನಾದಣುರಿತ್ಯುಕ್ತ : ಪೂರಣಾತ್ಸ್ಕನ್ಧನಾಮಭಾಕ್ .

ವಿನಾನೇನ ಪದಾರ್ಥೇನ ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ನ ವರ್ತತೇ ..೩೭..

ಅಇಥೂಲಥೂಲ ಥೂಲಂ ಥೂಲಸುಹುಮಂ ಚ ಸುಹುಮಥೂಲಂ ಚ .

ಸುಹುಮಂ ಅಇಸುಹುಮಂ ಇದಿ ಧರಾದಿಯಂ ಹೋದಿ ಛಬ್ಭೇಯಂ ..೨೧..

ಭೂಪವ್ವದಮಾದೀಯಾ ಭಣಿದಾ ಅಇಥೂಲಥೂಲಮಿದಿ ಖಂಧಾ .

ಥೂಲಾ ಇದಿ ವಿಣ್ಣೇಯಾ ಸಪ್ಪೀಜಲತೇಲ್ಲಮಾದೀಯಾ ..೨೨..

ಪರಮಾಣು ವಹ ಸ್ವಭಾವಪುದ್ಗಲ ಹೈ ಔರ ಸ್ಕನ್ಧ ವಹ ವಿಭಾವಪುದ್ಗಲ ಹೈ . ಸ್ವಭಾವಪುದ್ಗಲ

ಕಾರ್ಯಪರಮಾಣು ಔರ ಕಾರಣಪರಮಾಣು ಐಸೇ ದೋ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಹೈ . ಸ್ಕನ್ಧೋಂಕೇ ಛಹ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಂ : (೧) ಪೃಥ್ವೀ,

(೨) ಜಲ, (೩) ಛಾಯಾ, (೪) (ಚಕ್ಷುಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ) ಚಾರ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವಿಷಯಭೂತ ಸ್ಕನ್ಧ,
(೫) ಕರ್ಮಯೋಗ್ಯ ಸ್ಕನ್ಧ ಔರ (೬) ಕರ್ಮಕೇ ಅಯೋಗ್ಯ ಸ್ಕನ್ಧ — ಐಸೇ ಛಹ ಭೇದ ಹೈಂ . ಸ್ಕನ್ಧೋಂಕೇ

ಭೇದ ಅಬ ಕಹೇ ಜಾನೇವಾಲೇ ಸೂತ್ರೋಂಮೇಂ (ಅಗಲೀ ಚಾರ ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ) ವಿಸ್ತಾರಸೇ ಕಹೇ ಜಾಯೇಂಗೇ .

[ಅಬ, ೨೦ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ

ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]

[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] (ಪುದ್ಗಲಪದಾರ್ಥ) ಗಲನ ದ್ವಾರಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಭಿನ್ನ ಹೋ ಜಾನೇಸೇ) ‘ಪರಮಾಣು’

ಕಹಲಾತಾ ಹೈ ಔರ ಪೂರಣ ದ್ವಾರಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೋನೇಸೇ) ‘ಸ್ಕನ್ಧ’ ನಾಮಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸ

ಪದಾರ್ಥಕೇ ಬಿನಾ ಲೋಕಯಾತ್ರಾ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತೀ .೩೭.

ಅತಿಥೂಲಥೂಲ, ಥೂಲ, ಥೂಲಸೂಕ್ಷಮ, ಸೂಕ್ಷ್ಮಥೂಲ ಅರು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಯೇ .

ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ — ಯೇಹಿ ಧರಾದಿ ಪುದ್ಗಗಲಸ್ಕನ್ಧಕೇ ಛ ವಿಕಲ್ಪ ಹೈಂ ..೨೧..

ಭೂಪರ್ವತಾದಿಕ ಸ್ಕನ್ಧ ಅತಿಥೂಲಥೂಲ ಜಿನವರನೇ ಕಹಾ .

ಘೃತ-ತೈಲ-ಜಲ ಇತ್ಯಾದಿ ಇನಕೋ ಸ್ಥೂಲ ಪುದ್ಗಲ ಜಾನನಾ ..೨೨..

Page 51 of 388
PDF/HTML Page 78 of 415
single page version

ಛಾಯಾತವಮಾದೀಯಾ ಥೂಲೇದರಖಂಧಮಿದಿ ವಿಯಾಣಾಹಿ .

ಸುಹುಮಥೂಲೇದಿ ಭಣಿಯಾ ಖಂಧಾ ಚಉರಕ್ಖವಿಸಯಾ ಯ ..೨೩..

ಸುಹುಮಾ ಹವಂತಿ ಖಂಧಾ ಪಾಓಗ್ಗಾ ಕಮ್ಮವಗ್ಗಣಸ್ಸ ಪುಣೋ .

ತವ್ವಿವರೀಯಾ ಖಂಧಾ ಅಇಸುಹುಮಾ ಇದಿ ಪರೂವೇಂತಿ ..೨೪..

ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲಾಃ ಸ್ಥೂಲಾಃ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಾಶ್ಚ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲಾಶ್ಚ .

ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಇತಿ ಧರಾದಯೋ ಭವನ್ತಿ ಷಡ್ಭೇದಾಃ ..೨೧..

ಭೂಪರ್ವತಾದ್ಯಾ ಭಣಿತಾ ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲಾ ಇತಿ ಸ್ಕಂಧಾಃ .

ಸ್ಥೂಲಾ ಇತಿ ವಿಜ್ಞೇಯಾಃ ಸರ್ಪಿರ್ಜಲತೈಲಾದ್ಯಾಃ ..೨೨..

ಛಾಯಾತಪಾದ್ಯಾಃ ಸ್ಥೂಲೇತರಸ್ಕನ್ಧಾ ಇತಿ ವಿಜಾನೀಹಿ .

ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲಾ ಇತಿ ಭಣಿತಾಃ ಸ್ಕನ್ಧಾಶ್ಚತುರಕ್ಷವಿಷಯಾಶ್ಚ ..೨೩..

ಗಾಥಾ : ೨೧-೨೨-೨೩-೨೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲಾಃ ]

ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲ, [ಸ್ಥೂಲಾಃ ] ಸ್ಥೂಲ, [ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ಚ ] ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮ, [ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲಾಃ ಚ ]
ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲ, [ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಔರ [ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ] ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ [ಇತಿ ] ಐಸೇ [ಧರಾದಯಃ
ಷಡ್ಭೇದಾಃ ಭವನ್ತಿ ] ಪೃಥ್ವೀ ಆದಿ ಸ್ಕನ್ಧೋಂಕೇ ಛಹ ಭೇದ ಹೈಂ .

[ಭೂಪರ್ವತಾದ್ಯಾಃ ] ಭೂಮಿ, ಪರ್ವತ ಆದಿ [ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲಾಃ ಇತಿ ಸ್ಕನ್ಧಾಃ ]

ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲ ಸ್ಕನ್ಧ [ಭಣಿತಾಃ ] ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ; [ಸಪ್ಪಿರ್ಜಲತೈಲಾದ್ಯಾಃ ] ಘೀ, ಜಲ, ತೇಲ ಆದಿ
[ಸ್ಥೂಲಾಃ ಇತಿ ವಿಜ್ಞೇಯಾಃ ] ಸ್ಥೂಲ ಸ್ಕನ್ಧ ಜಾನನಾ .

[ಛಾಯಾತಪಾದ್ಯಾಃ ] ಛಾಯಾ, ಆತಪ (ಧೂಪ) ಆದಿ [ಸ್ಥೂಲೇತರಸ್ಕನ್ಧಾಃ ಇತಿ ] ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮ

ಸ್ಕನ್ಧ [ವಿಜಾನೀಹಿ ] ಜಾನ [ಚ ] ಔರ [ಚತುರಕ್ಷವಿಷಯಾಃ ಸ್ಕನ್ಧಾಃ ] ಚಾರ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವಿಷಯಭೂತ
ಸ್ಕನ್ಧೋಂಕೋ [ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲಾಃ ಇತಿ ] ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲ [ಭಣಿತಾಃ ] ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ .

ಆತಾಪ, ಛಾಯಾ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಕನ್ಧ ನಿಶ್ಚಯ ಕೀಜಿಯೇ .

ಅರು ಸ್ಕನ್ಧ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲ ಚಾರೋಂ ಅಕ್ಷಸೇ ಗಹಿ ಲೀಜಿಯೇ ..೨೩..

ಕಾರ್ಮಾಣವರ್ಗಣ ಯೋಗ್ಯ ಪಞ್ಚಮ ಸ್ಕನ್ಧ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸ್ಕನ್ಧ ಹೈ .

ವಿಪರೀತ ಜೋ ಇಸ ಯೋಗ್ಯ ನಹಿಂ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪುದ್ಗಲ ಸ್ಕನ್ಧ ಹೈ ..೨೪..

Page 52 of 388
PDF/HTML Page 79 of 415
single page version

ಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಭವನ್ತಿ ಸ್ಕನ್ಧಾಃ ಪ್ರಾಯೋಗ್ಯಾಃ ಕರ್ಮವರ್ಗಣಸ್ಯ ಪುನಃ .

ತದ್ವಿಪರೀತಾಃ ಸ್ಕನ್ಧಾಃ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮಾ ಇತಿ ಪ್ರರೂಪಯನ್ತಿ ..೨೪..

ವಿಭಾವಪುದ್ಗಲಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ .

ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲಾ ಹಿ ತೇ ಖಲು ಪುದ್ಗಲಾಃ ಸುಮೇರುಕುಮ್ಭಿನೀಪ್ರಭೃತಯಃ . ಘೃತತೈಲತಕ್ರಕ್ಷೀರ-

ಜಲಪ್ರಭೃತಿಸಮಸ್ತದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಹಿ ಸ್ಥೂಲಪುದ್ಗಲಾಶ್ಚ . ಛಾಯಾತಪತಮಃಪ್ರಭೃತಯಃ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಪುದ್ಗಲಾಃ .

ಸ್ಪರ್ಶನರಸನಘ್ರಾಣಶ್ರೋತ್ರೇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಂ ವಿಷಯಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲಪುದ್ಗಲಾಃ ಶಬ್ದಸ್ಪರ್ಶರಸಗನ್ಧಾಃ . ಶುಭಾಶುಭ-

ಪರಿಣಾಮದ್ವಾರೇಣಾಗಚ್ಛತಾಂ ಶುಭಾಶುಭಕರ್ಮಣಾಂ ಯೋಗ್ಯಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪುದ್ಗಲಾಃ . ಏತೇಷಾಂ ವಿಪರೀತಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮ-

ಸೂಕ್ಷ್ಮಪುದ್ಗಲಾಃ ಕರ್ಮಣಾಮಪ್ರಾಯೋಗ್ಯಾ ಇತ್ಯರ್ಥಃ . ಅಯಂ ವಿಭಾವಪುದ್ಗಲಕ್ರಮಃ .

[ಪುನಃ ] ಔರ [ಕರ್ಮವರ್ಗಣಸ್ಯ ಪ್ರಾಯೋಗ್ಯಾಃ ] ಕರ್ಮವರ್ಗಣಾಕೇ ಯೋಗ್ಯ [ಸ್ಕನ್ಧಾಃ ] ಸ್ಕನ್ಧ

[ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ಭವನ್ತಿ ] ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಹೈಂ; [ತದ್ವಿಪರೀತಾಃ ] ಉನಸೇ ವಿಪರೀತ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕರ್ಮವರ್ಗಣಾಕೇ ಅಯೋಗ್ಯ)
[ಸ್ಕನ್ಧಾಃ ] ಸ್ಕನ್ಧ [ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ಇತಿ ] ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ [ಪ್ರರೂಪಯನ್ತಿ ] ಕಹೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ .

ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ವಿಭಾವಪುದ್ಗಲಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .

ಸುಮೇರು, ಪೃಥ್ವೀ ಆದಿ (ಘನ ಪದಾರ್ಥ) ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲ ಪುದ್ಗಲ ಹೈಂ . ಘೀ, ತೇಲ,

ಮಟ್ಠಾ, ದೂಧ, ಜಲ ಆದಿ ಸಮಸ್ತ (ಪ್ರವಾಹೀ) ಪದಾರ್ಥ ಸ್ಥೂಲ ಪುದ್ಗಲ ಹೈಂ . ಛಾಯಾ, ಆತಪ,

ಅನ್ಧಕಾರಾದಿ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪುದ್ಗಲ ಹೈಂ . ಸ್ಪರ್ಶನೇನ್ದ್ರಿಯ, ರಸನೇನ್ದ್ರಿಯ, ಘ್ರಾಣೇನ್ದ್ರಿಯ ತಥಾ ಶ್ರೋತ್ರೇನ್ದ್ರಿಯಕೇ

ವಿಷಯ — ಸ್ಪರ್ಶ, ರಸ, ಗನ್ಧ ಔರ ಶಬ್ದ — ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲ ಪುದ್ಗಲ ಹೈಂ . ಶುಭಾಶುಭ ಪರಿಣಾಮ ದ್ವಾರಾ

ಆನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಶುಭಾಶುಭ ಕರ್ಮೋಂಕೇ ಯೋಗ್ಯ (ಸ್ಕನ್ಧ) ವೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪುದ್ಗಲ ಹೈಂ . ಉನಸೇ ವಿಪರೀತ ಅರ್ಥಾತ್

ಕರ್ಮೋಂಕೇ ಅಯೋಗ್ಯ (ಸ್ಕನ್ಧ) ವೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪುದ್ಗಲ ಹೈಂ . — ಐಸಾ (ಇನ ಗಾಥಾಓಂಕಾ) ಅರ್ಥ ಹೈ .

ಯಹ ವಿಭಾವಪುದ್ಗಲಕಾ ಕ್ರಮ ಹೈ .

[ಭಾವಾರ್ಥ: — ಸ್ಕನ್ಧ ಛಹ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ : (೧) ಕಾಷ್ಠಪಾಷಾಣಾದಿಕ ಜೋ ಸ್ಕನ್ಧ ಛೇದನ

ಕಿಯೇ ಜಾನೇ ಪರ ಸ್ವಯಮೇವ ಜುಡ ನಹೀಂ ಸಕತೇ ವೇ ಸ್ಕನ್ಧ ಅತಿಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲ ಹೈಂ . (೨) ದೂಧ, ಜಲ

ಆದಿ ಜೋ ಸ್ಕನ್ಧ ಛೇದನ ಕಿಯೇ ಜಾನೇ ಪರ ಪುನಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಜುಡ ಜಾತೇ ಹೈಂ ವೇ ಸ್ಕನ್ಧ ಸ್ಥೂಲ ಹೈಂ .

(೩) ಧೂಪ, ಛಾಯಾ, ಚಾಂದನೀ, ಅನ್ಧಕಾರ ಇತ್ಯಾದಿ ಜೋ ಸ್ಕನ್ಧ ಸ್ಥೂಲ ಜ್ಞಾತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಭೇದೇ ನಹೀಂ
ಜಾ ಸಕತೇ ಯಾ ಹಸ್ತಾದಿಕಸೇ ಗ್ರಹಣ ನಹೀಂ ಕಿಯೇ ಜಾ ಸಕತೇ ವೇ ಸ್ಕನ್ಧ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮ ಹೈಂ . (೪)

ಆಂಖಸೇ ನ ದಿಖನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಜೋ ಚಾರ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವಿಷಯಭೂತ ಸ್ಕನ್ಧ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಸ್ಥೂಲ
ಜ್ಞಾತ ಹೋತೇ ಹೈಂ ( – ಸ್ಪರ್ಶನೇನ್ದ್ರಿಯಸೇ ಸ್ಪರ್ಶ ಕಿಯೇ ಜಾ ಸಕತೇ ಹೈಂ, ಜೀಭಸೇ ಆಸ್ವಾದನ ಕಿಯೇ ಜಾ ಸಕತೇ

ಹೈಂ, ನಾಕಸೇ ಸೂಂಘೇ ಜಾ ಸಕತೇ ಹೈಂ ಅಥವಾ ಕಾನಸೇ ಸುನೇ ಜಾ ಸಕತೇ ಹೈಂ ) ವೇ ಸ್ಕನ್ಧ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲ ಹೈಂ .

Page 53 of 388
PDF/HTML Page 80 of 415
single page version

ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸಮಯೇ —

‘‘ಪುಢವೀ ಜಲಂ ಚ ಛಾಯಾ ಚಉರಿಂದಿಯವಿಸಯಕಮ್ಮಪಾಓಗ್ಗಾ .

ಕ ಮ್ಮಾತೀದಾ ಏವಂ ಛಬ್ಭೇಯಾ ಪೋಗ್ಗಲಾ ಹೋಂತಿ ..’’

ಉಕ್ತಂ ಚ ಮಾರ್ಗಪ್ರಕಾಶೇ —

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)

‘‘ಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲಾಸ್ತತಃ ಸ್ಥೂಲಾಃ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಾಸ್ತತಃ ಪರೇ .

ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲಾಸ್ತತಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಾಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸೂಕ್ಷ್ಮಾಸ್ತತಃ ಪರೇ .’’

ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿಭಿಃ —

(ವಸಂತತಿಲಕಾ)

‘‘ಅಸ್ಮಿನ್ನನಾದಿನಿ ಮಹತ್ಯವಿವೇಕನಾಟಯೇ
ವರ್ಣಾದಿಮಾನ್ ನಟತಿ ಪುದ್ಗಲ ಏವ ನಾನ್ಯಃ .

(೫) ಇನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಕೇ ಅಗೋಚರ ಐಸೇ ಜೋ ಕರ್ಮವರ್ಗಣಾರೂಪ ಸ್ಕನ್ಧ ವೇ ಸ್ಕನ್ಧ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಹೈಂ .

(೬) ಕರ್ಮವರ್ಗಣಾಸೇ ನೀಚೇಕೇ (ಕರ್ಮವರ್ಗಣಾತೀತ) ಜೋ ಅತ್ಯನ್ತಸೂಕ್ಷ್ಮ ದ್ವಿ-ಅಣುಕಪರ್ಯಂತ ಸ್ಕನ್ಧ ವೇ
ಸ್ಕನ್ಧ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸೂಕ್ಷ್ಮ ಹೈಂ . ]

ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ) ಶ್ರೀ ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯಸಮಯಮೇಂ (❃ಗಾಥಾ

ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —

‘‘[ಗಾಥಾರ್ಥಃ — ] ಪೃಥ್ವೀ, ಜಲ, ಛಾಯಾ, ಚಾರ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವಿಷಯಭೂತ, ಕರ್ಮಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಔರ

ಕರ್ಮಾತೀತ — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪುದ್ಗಲ (ಸ್ಕನ್ಧ) ಛಹ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ .’’

ಔರ ಮಾರ್ಗಪ್ರಕಾಶಮೇಂ (ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —

‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಸ್ಥೂಲಸ್ಥೂಲ, ಪಶ್ಚಾತ್ ಸ್ಥೂಲ, ತತ್ಪಶ್ಚಾತ್ ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಪಶ್ಚಾತ್

ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥೂಲ, ಪಶ್ಚಾತ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಔರ ತತ್ಪಶ್ಚಾತ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸೂಕ್ಷ್ಮ ( – ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸ್ಕನ್ಧ ಛಹ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಹೈಂ ) .’’

ಇಸಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ

ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ೪೪ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —

‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸ ಅನಾದಿಕಾಲೀನ ಮಹಾ ಅವಿವೇಕಕೇ ನಾಟಕಮೇಂ ಅಥವಾ ನಾಚಮೇಂ

ವರ್ಣಾದಿಮಾನ್ ಪುದ್ಗಲ ಹೀ ನಾಚತಾ ಹೈ, ಅನ್ಯ ಕೋಈ ನಹೀಂ; (ಅಭೇದ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಪುದ್ಗಲ ಹೀ ಅನೇಕ

❃

ದೇಖೋ, ಶ್ರೀ ಪರಮಶ್ರುತಪ್ರಭಾವಕಮಣ್ಡಲ ದ್ವಾರಾ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯ, ದ್ವಿತೀಯ ಸಂಸ್ಕರಣ, ಪೃಷ್ಠ – ೧೩೦ .

< Previous Page Next Page >