Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 44-57 ; Adhikar-4 : VyavahAr Charitra Adhikar; VyavhAr Charitra Adhikar.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 7 of 21

 

Page 94 of 388
PDF/HTML Page 121 of 415
single page version

(ದ್ರುತವಿಲಂಬಿತ)
ಸಮಯಸಾರಮನಾಕುಲಮಚ್ಯುತಂ
ಜನನಮೃತ್ಯುರುಜಾದಿವಿವರ್ಜಿತಮ್
.
ಸಹಜನಿರ್ಮಲಶರ್ಮಸುಧಾಮಯಂ
ಸಮರಸೇನ ಸದಾ ಪರಿಪೂಜಯೇ
..೬೬..
(ಇಂದ್ರವಜ್ರಾ)
ಇತ್ಥಂ ನಿಜಜ್ಞೇನ ನಿಜಾತ್ಮತತ್ತ್ವ-
ಮುಕ್ತಂ ಪುರಾ ಸೂತ್ರಕೃತಾ ವಿಶುದ್ಧಮ್
.
ಬುದ್ಧ್ವಾ ಚ ಯನ್ಮುಕ್ತಿ ಮುಪೈತಿ ಭವ್ಯ-
ಸ್ತದ್ಭಾವಯಾಮ್ಯುತ್ತಮಶರ್ಮಣೇಽಹಮ್
..೬೭..
(ವಸನ್ತತಿಲಕಾ)
ಆದ್ಯನ್ತಮುಕ್ತ ಮನಘಂ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಂ
ನಿರ್ದ್ವನ್ದ್ವಮಕ್ಷಯವಿಶಾಲವರಪ್ರಬೋಧಮ್
.
ತದ್ಭಾವನಾಪರಿಣತೋ ಭುವಿ ಭವ್ಯಲೋಕಃ
ಸಿದ್ಧಿಂ ಪ್ರಯಾತಿ ಭವಸಂಭವದುಃಖದೂರಾಮ್
..೬೮..
ಹುಏ ಹೇ ಯತಿ ! ತೂ ಭವಹೇತುಕಾ ವಿನಾಶ ಕರನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಇಸ (ಧ್ರುವ) ಪದಕೋ ಭಜ; ಅಧ್ರುವ ವಸ್ತುಕೀ
ಚಿನ್ತಾಸೇ ತುಝೇ ಕ್ಯಾ ಪ್ರಯೋಜನ ಹೈ ?
.೬೫.
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಜೋ ಅನಾಕುಲ ಹೈ, ಅಚ್ಯುತ ಹೈ, ಜನ್ಮ - ಮೃತ್ಯು - ರೋಗಾದಿ ರಹಿತ ಹೈ, ಸಹಜ
ನಿರ್ಮಲ ಸುಖಾಮೃತಮಯ ಹೈ, ಉಸ ಸಮಯಸಾರಕೋ ಮೈಂ ಸಮರಸ (ಸಮತಾಭಾವ) ದ್ವಾರಾ ಸದಾ
ಪೂಜತಾ ಹೂಂ
. ೬೬ .
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪಹಲೇ ನಿಜಜ್ಞ ಸೂತ್ರಕಾರನೇ (ಆತ್ಮಜ್ಞಾನೀ ಸೂತ್ರಕರ್ತಾ
ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವನೇ) ಜಿಸ ನಿಜಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕಾ ವರ್ಣನ ಕಿಯಾ ಔರ ಜಿಸೇ ಜಾನಕರ ಭವ್ಯ
ಜೀವ ಮುಕ್ತಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ, ಉಸ ನಿಜಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ ಉತ್ತಮ ಸುಖಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿಕೇ ಹೇತು ಮೈಂ ಭಾತಾ ಹೂಂ
.೬೭.
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ ಆದಿ - ಅನ್ತ ರಹಿತ ಹೈ, ದೋಷ ರಹಿತ ಹೈ, ನಿರ್ದ್ವನ್ದ್ವ ಹೈ ಔರ
ಅಕ್ಷಯ ವಿಶಾಲ ಉತ್ತಮ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಹೈ . ಜಗತಮೇಂ ಜೋ ಭವ್ಯ ಜನ ಉಸಕೀ ಭಾವನಾರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ
ಹೋತೇ ಹೈಂ, ವೇ ಭವಜನಿತ ದುಃಖೋಂಸೇ ದೂರ ಐಸೀ ಸಿದ್ಧಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತೇ ಹೈಂ .೬೮.
ಅಚ್ಯುತ = ಅಸ್ಖಲಿತ; ನಿಜಸ್ವರೂಪಸೇ ನ ಹಟಾ ಹುಆ .

Page 95 of 388
PDF/HTML Page 122 of 415
single page version

ಣಿಗ್ಗಂಥೋ ಣೀರಾಗೋ ಣಿಸ್ಸಲ್ಲೋ ಸಯಲದೋಸಣಿಮ್ಮುಕ್ಕೋ .
ಣಿಕ್ಕಾಮೋ ಣಿಕ್ಕೋಹೋ ಣಿಮ್ಮಾಣೋ ಣಿಮ್ಮದೋ ಅಪ್ಪಾ ..೪೪..
ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥೋ ನೀರಾಗೋ ನಿಃಶಲ್ಯಃ ಸಕಲದೋಷನಿರ್ಮುಕ್ತ : .
ನಿಃಕಾಮೋ ನಿಃಕ್ರೋಧೋ ನಿರ್ಮಾನೋ ನಿರ್ಮದಃ ಆತ್ಮಾ ..೪೪..
ಅತ್ರಾಪಿ ಶುದ್ಧಜೀವಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಚತುರ್ವಿಂಶತಿಪರಿಗ್ರಹಪರಿತ್ಯಾಗಲಕ್ಷಣತ್ವಾನ್ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥಃ . ಸಕಲಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾತ್ಮಕ-
ಚೇತನಕರ್ಮಾಭಾವಾನ್ನೀರಾಗಃ . ನಿದಾನಮಾಯಾಮಿಥ್ಯಾಶಲ್ಯತ್ರಯಾಭಾವಾನ್ನಿಃಶಲ್ಯಃ . ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ಶುದ್ಧ-
ಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಸ್ಯ ದ್ರವ್ಯಭಾವನೋಕರ್ಮಾಭಾವಾತ್ ಸಕಲದೋಷನಿರ್ಮುಕ್ತ : . ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ನಿಜಪರಮ-
ತತ್ತ್ವೇಽಪಿ ವಾಂಛಾಭಾವಾನ್ನಿಃಕಾಮಃ . ನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ಪ್ರಶಸ್ತಾಪ್ರಶಸ್ತಸಮಸ್ತಪರದ್ರವ್ಯಪರಿಣತೇರಭಾವಾನ್ನಿಃ-
ಕ್ರೋಧಃ . ನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ಸದಾ ಪರಮಸಮರಸೀಭಾವಾತ್ಮಕತ್ವಾನ್ನಿರ್ಮಾನಃ . ನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ನಿಃಶೇಷತೋಽನ್ತರ್ಮುಖ-
ಗಾಥಾ : ೪೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ [ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥಃ ] ನಿರ್ಗ್ರಂಥ [ನೀರಾಗಃ ]
ನಿರಾಗ, [ನಿಃಶಲ್ಯಃ ] ನಿಃಶಲ್ಯ, [ಸಕಲದೋಷನಿರ್ಮುಕ್ತಃ ] ಸರ್ವದೋಷವಿಮುಕ್ತ, [ನಿಃಕಾಮಃ ] ನಿಷ್ಕಾಮ,
[ನಿಃಕ್ರೋಧಃ ] ನಿಃಕ್ರೋಧ, [ನಿರ್ಮಾನಃ ] ನಿರ್ಮಾನ ಔರ [ನಿರ್ಮದಃ ] ನಿರ್ಮದ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಭೀ ಶುದ್ಧ ಜೀವಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಶುದ್ಧ ಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯ ಬಾಹ್ಯ-ಅಭ್ಯಂತರ ಚೌವೀಸ ಪರಿಗ್ರಹಕೇ ಪರಿತ್ಯಾಗಸ್ವರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ನಿಗ್ರನ್ಥ
ಹೈ; ಸಕಲ ಮೋಹ-ರಾಗ-ದ್ವೇಷಾತ್ಮಕ ಚೇತನ ಕರ್ಮಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ನಿರಾಗ ಹೈ; ನಿದಾನ, ಮಾಯಾ ಔರ
ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ
ಇನ ತೀನ ಶಲ್ಯೋಂಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ನಿಃಶಲ್ಯ ಹೈ; ಶುದ್ಧ ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಶುದ್ಧ
ಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಕೋ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ, ಭಾವಕರ್ಮ ಔರ ನೋಕರ್ಮಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಸರ್ವದೋಷವಿಮುಕ್ತ
ಹೈ; ಶುದ್ಧ ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ನಿಜ ಪರಮ ತತ್ತ್ವಕೀ ಭೀ ವಾಂಛಾ ನ ಹೋನೇಸೇ ನಿಷ್ಕಾಮ ಹೈ; ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಪ್ರಶಸ್ತ
ಅಪ್ರಶಸ್ತ ಸಮಸ್ತ ಪರದ್ರವ್ಯಪರಿಣತಿಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ನಿಃಕ್ರೋಧ ಹೈ; ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಸದಾ ಪರಮ
ಕ್ಷೇತ್ರ, ಮಕಾನ, ಚಾಂದೀ, ಸೋನಾ, ಧನ, ಧಾನ್ಯ, ದಾಸೀ, ದಾಸ, ವಸ್ತ್ರ ಔರ ಬರತನಐಸಾ ದಸ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಬಾಹ್ಯ
ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ; ಏಕ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವ, ಚಾರ ಕಷಾಯ ಔರ ನೌ ನೋಕಷಾಯ ಐಸಾ ಚೌದಹ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಅಭ್ಯಂತರ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ .
ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥ ಹೈ, ನಿರಾಗ ಹೈ, ನಿಃಶಲ್ಯ, ಜೀವ ಅಮಾನ ಹೈ .
ಸಬ ದೋಷ ರಹಿತ, ಅಕ್ರೋಧ, ನಿರ್ಮದ, ಜೀವ ಯಹ ನಿಷ್ಕಾಮ ಹೈ ..೪೪..

Page 96 of 388
PDF/HTML Page 123 of 415
single page version

ತ್ವಾನ್ನಿರ್ಮದಃ . ಉಕ್ತ ಪ್ರಕಾರವಿಶುದ್ಧಸಹಜಸಿದ್ಧನಿತ್ಯನಿರಾವರಣನಿಜಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ವರೂಪಮುಪಾದೇಯಮಿತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿಭಿಃ
(ಮನ್ದಾಕ್ರಾಂತಾ)
‘‘ಇತ್ಯುಚ್ಛೇದಾತ್ಪರಪರಿಣತೇಃ ಕರ್ತೃಕರ್ಮಾದಿಭೇದ-
ಭ್ರಾನ್ತಿಧ್ವಂಸಾದಪಿ ಚ ಸುಚಿರಾಲ್ಲಬ್ಧಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಃ
.
ಸಞ್ಚಿನ್ಮಾತ್ರೇ ಮಹಸಿ ವಿಶದೇ ಮೂರ್ಛಿತಶ್ಚೇತನೋಽಯಂ
ಸ್ಥಾಸ್ಯತ್ಯುದ್ಯತ್ಸಹಜಮಹಿಮಾ ಸರ್ವದಾ ಮುಕ್ತ ಏವ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಮನ್ದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿಃಪ್ರಹತದುರಿತಧ್ವಾನ್ತಸಂಘಾತಕಾತ್ಮಾ
ನಿತ್ಯಾನನ್ದಾದ್ಯತುಲಮಹಿಮಾ ಸರ್ವದಾ ಮೂರ್ತಿಮುಕ್ತ :
.
ಸ್ವಸ್ಮಿನ್ನುಚ್ಚೈರವಿಚಲತಯಾ ಜಾತಶೀಲಸ್ಯ ಮೂಲಂ
ಯಸ್ತಂ ವನ್ದೇ ಭವಭಯಹರಂ ಮೋಕ್ಷಲಕ್ಷ್ಮೀಶಮೀಶಮ್
..9..
ಸಮರಸೀಭಾವಸ್ವರೂಪ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ನಿರ್ಮಾನ ಹೈ; ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ನಿಃಶೇಷರೂಪಸೇ ಅಂತರ್ಮುಖ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ
ನಿರ್ಮದ ಹೈ
. ಉಕ್ತ ಪ್ರಕಾರಕಾ (ಊ ಪರ ಕಹೇ ಹುಏ ಪ್ರಕಾರಕಾ), ವಿಶುದ್ಧ ಸಹಜಸಿದ್ಧ ನಿತ್ಯನಿರಾವರಣ
ನಿಜ ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಪ್ರವಚನಸಾರಕೀ ಟೀಕಾಮೇಂ ೮ವೇಂ
ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪರಪರಿಣತಿಕೇ ಉಚ್ಛೇದ ದ್ವಾರಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರದ್ರವ್ಯರೂಪ
ಪರಿಣಮನಕೇ ನಾಶ ದ್ವಾರಾ) ತಥಾ ಕರ್ತಾ, ಕರ್ಮ ಆದಿ ಭೇದ ಹೋನೇಕೀ ಜೋ ಭ್ರಾನ್ತಿ ಉಸಕೇ ಭೀ ನಾಶ ದ್ವಾರಾ
ಅನ್ತಮೇಂ ಜಿಸನೇ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ ಉಪಲಬ್ಧ ಕಿಯಾ ಹೈ
ಐಸಾ ಯಹ ಆತ್ಮಾ, ಚೈತನ್ಯಮಾತ್ರರೂಪ
ವಿಶದ (ನಿರ್ಮಲ) ತೇಜಮೇಂ ಲೀನ ರಹತಾ ಹುಆ, ಅಪನೀ ಸಹಜ (ಸ್ವಾಭಾವಿಕ) ಮಹಿಮಾಕೇ
ಪ್ರಕಾಶಮಾನರೂಪಸೇ ಸರ್ವದಾ ಮುಕ್ತ ಹೀ ರಹೇಗಾ
.’’
ಔರ (೪೪ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಜಿಸನೇ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ದ್ವಾರಾ ಪಾಪರೂಪೀ ಅಂಧಕಾರಸಮೂಹಕಾ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ,
ಜೋ ನಿತ್ಯ ಆನನ್ದ ಆದಿ ಅತುಲ ಮಹಿಮಾಕಾ ಧಾರಣ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ, ಜೋ ಸರ್ವದಾ ಅಮೂರ್ತ ಹೈ, ಜೋ

Page 97 of 388
PDF/HTML Page 124 of 415
single page version

ವಣ್ಣರಸಗಂಧಫಾಸಾ ಥೀಪುಂಸಣಉಂಸಯಾದಿಪಜ್ಜಾಯಾ .
ಸಂಠಾಣಾ ಸಂಹಣಣಾ ಸವ್ವೇ ಜೀವಸ್ಸ ಣೋ ಸಂತಿ ..೪೫..
ಅರಸಮರೂವಮಗಂಧಂ ಅವ್ವತ್ತಂ ಚೇದಣಾಗುಣಮಸದ್ದಂ .
ಜಾಣ ಅಲಿಂಗಗ್ಗಹಣಂ ಜೀವಮಣಿದ್ದಿಟ್ಠಸಂಠಾಣಂ ..೪೬..
ವರ್ಣರಸಗಂಧಸ್ಪರ್ಶಾಃ ಸ್ತ್ರೀಪುಂನಪುಂಸಕಾದಿಪರ್ಯಾಯಾಃ .
ಸಂಸ್ಥಾನಾನಿ ಸಂಹನನಾನಿ ಸರ್ವೇ ಜೀವಸ್ಯ ನೋ ಸನ್ತಿ ..೪೫..
ಅರಸಮರೂಪಮಗಂಧಮವ್ಯಕ್ತಂ ಚೇತನಾಗುಣಮಶಬ್ದಮ್ .
ಜಾನೀಹ್ಯಲಿಂಗಗ್ರಹಣಂ ಜೀವಮನಿರ್ದಿಷ್ಟಸಂಸ್ಥಾನಮ್ ..೪೬..
ಇಹ ಹಿ ಪರಮಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಸ್ಯ ಸಮಸ್ತಪೌದ್ಗಲಿಕವಿಕಾರಜಾತಂ ನ
ಸಮಸ್ತೀತ್ಯುಕ್ತ ಮ್ .
ಅಪನೇಮೇಂ ಅತ್ಯನ್ತ ಅವಿಚಲತಾ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ತಮ ಶೀಲಕಾ ಮೂಲ ಹೈ, ಉಸ ಭವಭಯಕೋ ಹರನೇವಾಲೇ
ಮೋಕ್ಷಲಕ್ಷ್ಮೀಕೇ ಐಶ್ವರ್ಯವಾನ ಸ್ವಾಮೀಕೋ ಮೈಂ ವನ್ದನ ಕರತಾ ಹೂಂ
.೬೯.
ಗಾಥಾ : ೪೫-೪೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ವರ್ಣರಸಗಂಧಸ್ಪರ್ಶಾಃ ] ವರ್ಣ - ರಸ - ಗಂಧ - ಸ್ಪರ್ಶ,
[ಸ್ತ್ರೀಪುಂನಪುಂಸಕಾದಿಪರ್ಯಾಯಾಃ ] ಸ್ತ್ರೀ - ಪುರುಷ - ನಪುಂಸಕಾದಿ ಪರ್ಯಾಯೇಂ, [ಸಂಸ್ಥಾನಾನಿ ] ಸಂಸ್ಥಾನ ಔರ
[ಸಂಹನನಾನಿ ] ಸಂಹನನ[ಸರ್ವೇ ] ಯಹ ಸಬ [ಜೀವಸ್ಯ ] ಜೀವಕೋ [ನೋ ಸನ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈಂ .
[ಜೀವಮ್ ] ಜೀವಕೋ [ಅರಸಮ್ ] ಅರಸ, [ಅರೂಪಮ್ ] ಅರೂಪ, [ಅಗಂಧಮ್ ] ಅಗಂಧ,
[ಅವ್ಯಕ್ತಮ್ ] ಅವ್ಯಕ್ತ, [ಚೇತನಾಗುಣಮ್ ] ಚೇತನಾಗುಣವಾಲಾ, [ಅಶಬ್ದಮ್ ] ಅಶಬ್ದ,
[ಅಲಿಂಗಗ್ರಹಣಮ್ ] ಅಲಿಂಗಗ್ರಹಣ (ಲಿಂಗಸೇ ಅಗ್ರಾಹ್ಯ) ಔರ [ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟಸಂಸ್ಥಾನಮ್ ] ಜಿಸೇ ಕೋಈ
ಸಂಸ್ಥಾನ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಹೈ ಐಸಾ [ಜಾನೀಹಿ ] ಜಾನ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ (ಇನ ದೋ ಗಾಥಾಓಂಮೇಂ) ಪರಮಸ್ವಭಾವಭೂತ ಐಸಾ ಜೋ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕಾ
ಸ್ವರೂಪ ಉಸೇ ಸಮಸ್ತ ಪೌದ್ಗಲಿಕ ವಿಕಾರಸಮೂಹ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
ನಹಿಂ ಸ್ಪರ್ಶ - ರಸ - ಅರು ಗಂಧ - ವರ್ಣ ನ, ಕ್ಲೀವ, ನರ - ನಾರೀ ನಹೀಂ .
ಸಂಸ್ಥಾನ ಸಂಹನನ ಸರ್ವ ಹೀ ಯೇ ಭಾವ ಸಬ ಜೀವಕೋ ನಹೀಂ ..೪೫..
ರಸ, ರೂಪ, ಗಂಧ ನ, ವ್ಯಕ್ತ ನಹಿಂ, ನಹಿಂ ಶಬ್ದ, ಚೇತನಗುಣಮಯೀ .
ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ನಹಿಂ ಸಂಸ್ಥಾನ, ಹೋತಾ ಜೀವಲಿಂಗ - ಗ್ರಹಣ ನಹೀಂ ..೪೬..

Page 98 of 388
PDF/HTML Page 125 of 415
single page version

ನಿಶ್ಚಯೇನ ವರ್ಣಪಂಚಕಂ, ರಸಪಂಚಕಂ, ಗನ್ಧದ್ವಿತಯಂ, ಸ್ಪರ್ಶಾಷ್ಟಕಂ, ಸ್ತ್ರೀಪುಂನಪುಂಸಕಾದಿವಿಜಾತೀಯ-
ವಿಭಾವವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯಾಃ, ಕುಬ್ಜಾದಿಸಂಸ್ಥಾನಾನಿ, ವಜ್ರರ್ಷಭನಾರಾಚಾದಿಸಂಹನನಾನಿ ವಿದ್ಯನ್ತೇ ಪುದ್ಗಲಾನಾಮೇವ,
ನ ಜೀವಾನಾಮ್
. ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಸಂಸಾರಿಣೋ ಜೀವಸ್ಯ ಸ್ಥಾವರನಾಮಕರ್ಮಸಂಯುಕ್ತ ಸ್ಯ ಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾ
ಭವತಿ, ತ್ರಸನಾಮಕರ್ಮಸನಾಥಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಯುತಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾ ಭವತಿ . ಕಾರ್ಯಪರಮಾತ್ಮನಃ ಕಾರಣ-
ಪರಮಾತ್ಮನಶ್ಚ ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾ ಭವತಿ . ಅತ ಏವ ಕಾರ್ಯಸಮಯಸಾರಸ್ಯ ವಾ ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಸ್ಯ ವಾ
ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾ ಸಹಜಫಲರೂಪಾ ಭವತಿ . ಅತಃ ಸಹಜಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾತ್ಮಾನಂ ನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾನಂ
ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಮುಕ್ತಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ವಾ ಸರ್ವದೈಕರೂಪತ್ವಾದುಪಾದೇಯಮಿತಿ ಹೇ ಶಿಷ್ಯ ತ್ವಂ ಜಾನೀಹಿ ಇತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತ ಮೇಕತ್ವಸಪ್ತತೌ
(ಮನ್ದಾಕ್ರಾಂತಾ)
‘‘ಆತ್ಮಾ ಭಿನ್ನಸ್ತದನುಗತಿಮತ್ಕರ್ಮ ಭಿನ್ನಂ ತಯೋರ್ಯಾ
ಪ್ರತ್ಯಾಸತ್ತೇರ್ಭವತಿ ವಿಕೃತಿಃ ಸಾಽಪಿ ಭಿನ್ನಾ ತಥೈವ
.
ಕಾಲಕ್ಷೇತ್ರಪ್ರಮುಖಮಪಿ ಯತ್ತಚ್ಚ ಭಿನ್ನಂ ಮತಂ ಮೇ
ಭಿನ್ನಂ ಭಿನ್ನಂ ನಿಜಗುಣಕಲಾಲಂಕೃತಂ ಸರ್ವಮೇತತ
..’’
ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಪಾಂಚ ವರ್ಣ, ಪಾಂಚ ರಸ, ದೋ ಗಂಧ, ಆಠ ಸ್ಪರ್ಶ, ಸ್ತ್ರೀ - ಪುರುಷ - ನಪುಂಸಕಾದಿ ವಿಜಾತೀಯ
ವಿಭಾವವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯೇಂ, ಕುಬ್ಜಾದಿ ಸಂಸ್ಥಾನ, ವಜ್ರರ್ಷಭನಾರಾಚಾದಿ ಸಂಹನನ ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಹೀ ಹೈಂ, ಜೀವೋಂಕೋ
ನಹೀಂ ಹೈಂ
. ಸಂಸಾರ - ದಶಾಮೇಂ ಸ್ಥಾವರನಾಮಕರ್ಮಯುಕ್ತ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವಕೋ ಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾ ಹೋತೀ ಹೈ,
ತ್ರಸನಾಮಕರ್ಮಯುಕ್ತ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವಕೋ ಕಾರ್ಯ ಸಹಿತ ಕರ್ಮಫಲಚೇತನಾ ಹೋತೀ ಹೈ . ಕಾರ್ಯಪರಮಾತ್ಮಾ ಔರ
ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾ ಹೋತೀ ಹೈ . ಇಸೀಸೇ ಕಾರ್ಯಸಮಯಸಾರ ಅಥವಾ ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಕೋ
ಸಹಜಫಲರೂಪ ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಚೇತನಾ ಹೋತೀ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ, ಸಹಜಶುದ್ಧ - ಜ್ಞಾನಚೇತನಾಸ್ವರೂಪ ನಿಜ
ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾ ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಮೇಂ ಯಾ ಮುಕ್ತಾವಸ್ಥಾಮೇಂ ಸರ್ವದಾ ಏಕರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ ಐಸಾ, ಹೇ
ಶಿಷ್ಯ ! ತೂ ಜಾನ
.
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಏಕತ್ವಸಪ್ತತಿಮೇಂ (ಶ್ರೀಪದ್ಮನನ್ದೀ - ಆಚಾರ್ಯದೇವಕೃತ ಪದ್ಮನನ್ದಿಪಂಚವಿಂಶತಿಕಾ ನಾಮಕ
ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ಏಕತ್ವಸಪ್ತತಿ ನಾಮಕ ಅಧಿಕಾರಮೇಂ ೭೯ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಮೇರಾ ಐಸಾ ಮಂತವ್ಯ ಹೈ ಕಿಆತ್ಮಾ ಪೃಥಕ್ ಹೈ ಔರ ಉಸಕೇ ಪೀಛೇ
ಪೀಛೇ ಜಾನೇವಾಲಾ ಕರ್ಮ ಪೃಥಕ್ ಹೈ; ಆತ್ಮಾ ಔರ ಕರ್ಮಕೀ ಅತಿ ನಿಕಟತಾಸೇ ಜೋ ವಿಕೃತಿ ಹೋತೀ ಹೈ
ವಹ ಭೀ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆತ್ಮಾಸೇ) ಭಿನ್ನ ಹೈ; ಔರ ಕಾಲ
ಕ್ಷೇತ್ರಾದಿ ಜೋ ಹೈಂ ವೇ ಭೀ (ಆತ್ಮಾಸೇ) ಪೃಥಕ್
ಹೈಂ . ನಿಜ ನಿಜ ಗುಣಕಲಾಸೇ ಅಲಂಕೃತ ಯಹ ಸಬ ಪೃಥಕ್ - ಪೃಥಕ್ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅಪನೇ - ಅಪನೇ ಗುಣೋಂ

Page 99 of 388
PDF/HTML Page 126 of 415
single page version

ತಥಾ ಹಿ
(ಮಾಲಿನೀ)
ಅಸತಿ ಚ ಸತಿ ಬನ್ಧೇ ಶುದ್ಧಜೀವಸ್ಯ ರೂಪಾದ್
ರಹಿತಮಖಿಲಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯಜಾಲಂ ವಿಚಿತ್ರಮ್
.
ಇತಿ ಜಿನಪತಿವಾಕ್ಯಂ ವಕ್ತಿ ಶುದ್ಧಂ ಬುಧಾನಾಂ
ಭುವನವಿದಿತಮೇತದ್ಭವ್ಯ ಜಾನೀಹಿ ನಿತ್ಯಮ್
..೭೦..
ಜಾರಿಸಿಯಾ ಸಿದ್ಧಪ್ಪಾ ಭವಮಲ್ಲಿಯ ಜೀವ ತಾರಿಸಾ ಹೋಂತಿ .
ಜರಮರಣಜಮ್ಮಮುಕ್ಕಾ ಅಟ್ಠಗುಣಾಲಂಕಿಯಾ ಜೇಣ ..೪೭..
ಯಾದ್ರಶಾಃ ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾನೋ ಭವಮಾಲೀನಾ ಜೀವಾಸ್ತಾದ್ರಶಾ ಭವನ್ತಿ .
ಜರಾಮರಣಜನ್ಮಮುಕ್ತಾ ಅಷ್ಟಗುಣಾಲಂಕೃತಾ ಯೇನ ..೪೭..
ತಥಾ ಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ಯುಕ್ತ ಸರ್ವ ದ್ರವ್ಯ ಅತ್ಯನ್ತ ಭಿನ್ನ - ಭಿನ್ನ ಹೈಂ ) .’’
ಔರ (ಇನ ದೋ ಗಾಥಾಓಂಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ‘‘ಬನ್ಧ ಹೋ ನ ಹೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಬನ್ಧಾವಸ್ಥಾಮೇಂ ಯಾ ಮೋಕ್ಷಾವಸ್ಥಾಮೇಂ), ಸಮಸ್ತ
ವಿಚಿತ್ರ ಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯಜಾಲ (ಅನೇಕವಿಧ ಮೂರ್ತದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಸಮೂಹ) ಶುದ್ಧ ಜೀವಕೇ ರೂಪಸೇ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಹೈ’’
ಐಸಾ ಜಿನದೇವಕಾ ಶುದ್ಧ ವಚನ ಬುಧಪುರುಷೋಂಕೋ ಕಹತೇ ಹೈಂ
. ಇಸ ಭುವನವಿದಿತಕೋ (ಇಸ ಜಗತಪ್ರಸಿದ್ಧ
ಸತ್ಯಕೋ), ಹೇ ಭವ್ಯ ! ತೂ ಸದಾ ಜಾನ .೭೦.
ಗಾಥಾ : ೪೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಾದ್ರಶಾಃ ] ಜೈಸೇ [ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾನಃ ] ಸಿದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಹೈಂ
[ತಾದ್ರಶಾಃ ] ವೈಸೇ [ಭವಮ್ ಆಲೀನಾಃ ಜೀವಾಃ ] ಭವಲೀನ (ಸಂಸಾರೀ) ಜೀವ [ಭವನ್ತಿ ] ಹೈಂ, [ಯೇನ ]
ಜಿಸಸೇ (ವೇ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವ ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾಓಂಕೀ ಭಾಂತಿ) [ಜರಾಮರಣಜನ್ಮಮುಕ್ತಾಃ ] ಜನ್ಮ - ಜರಾ - ಮರಣಸೇ
ರಹಿತ ಔರ [ಅಷ್ಟಗುಣಾಲಂಕೃತಾಃ ] ಆಠ ಗುಣೋಂಸೇ ಅಲಂಕೃತ ಹೈಂ .
ಹೈ ಸಿದ್ಧ ಜೈಸೇ ಜೀವ, ತ್ಯೋಂ ಭವಲೀನ ಸಂಸಾರೀ ವಹೀ .
ಗುಣ ಆಠಸೇ ಜೋ ಹೈ ಅಲಂಕೃತ ಜನ್ಮ-ಮರಣ-ಜರಾ ನಹೀಂ ..೪೭..

Page 100 of 388
PDF/HTML Page 127 of 415
single page version

ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ ಸಂಸಾರಿಜೀವಾನಾಂ ಮುಕ್ತ ಜೀವಾನಾಂ ವಿಶೇಷಾಭಾವೋಪನ್ಯಾಸೋಯಮ್ .
ಯೇ ಕೇಚಿದ್ ಅತ್ಯಾಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವಾಃ ತೇ ಪೂರ್ವಂ ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಸಂಸಾರಕ್ಲೇಶಾಯಾಸಚಿತ್ತಾಃ ಸನ್ತಃ
ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಪರಾಯಣಾಃ ದ್ರವ್ಯಭಾವಲಿಂಗಧರಾಃ ಪರಮಗುರುಪ್ರಸಾದಾಸಾದಿತಪರಮಾಗಮಾಭ್ಯಾಸೇನ ಸಿದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರಂ
ಪರಿಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿರ್ವ್ಯಾಬಾಧಸಕಲವಿಮಲಕೇವಲಜ್ಞಾನಕೇವಲದರ್ಶನಕೇವಲಸುಖಕೇವಲಶಕ್ತಿ ಯುಕ್ತಾಃ ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾನಃ
ಕಾರ್ಯಸಮಯಸಾರರೂಪಾಃ ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧಾಃ
. ತೇ ಯಾದ್ರಶಾಸ್ತಾದ್ರಶಾ ಏವ ಭವಿನಃ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯೇನ . ಯೇನ
ಕಾರಣೇನ ತಾದ್ರಶಾಸ್ತೇನ ಜರಾಮರಣಜನ್ಮಮುಕ್ತಾಃ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಾದ್ಯಷ್ಟಗುಣಪುಷ್ಟಿತುಷ್ಟಾಶ್ಚೇತಿ .
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಪ್ರಾಗೇವ ಶುದ್ಧತಾ ಯೇಷಾಂ ಸುಧಿಯಾಂ ಕುಧಿಯಾಮಪಿ .
ನಯೇನ ಕೇನಚಿತ್ತೇಷಾಂ ಭಿದಾಂ ಕಾಮಪಿ ವೇದ್ಮ್ಯಹಮ್ ..೭೧..
ಟೀಕಾ :ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕ ನಯಕೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯಸೇ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವೋಂಮೇಂ ಔರ ಮುಕ್ತ ಜೀವೋಂಮೇಂ
ಅನ್ತರ ನ ಹೋನೇಕಾ ಯಹ ಕಥನ ಹೈ .
ಜೋ ಕೋಈ ಅತಿ - ಆಸನ್ನ - ಭವ್ಯ ಜೀವ ಹುಏ, ವೇ ಪಹಲೇ ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಮೇಂ ಸಂಸಾರಕ್ಲೇಶಸೇ ಥಕೇ
ಚಿತ್ತವಾಲೇ ಹೋತೇ ಹುಏ ಸಹಜವೈರಾಗ್ಯಪರಾಯಣ ಹೋನೇಸೇ ದ್ರವ್ಯ-ಭಾವ ಲಿಂಗಕೋ ಧಾರಣ ಕರಕೇ ಪರಮಗುರುಕೇ
ಪ್ರಸಾದಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕಿಯೇ ಹುಏ ಪರಮಾಗಮಕೇ ಅಭ್ಯಾಸ ದ್ವಾರಾ ಸಿದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಅವ್ಯಾಬಾಧ (ಬಾಧಾ
ರಹಿತ) ಸಕಲ-ವಿಮಲ (ಸರ್ವಥಾ ನಿರ್ಮಲ) ಕೇವಲಜ್ಞಾನ
- ಕೇವಲದರ್ಶನ - ಕೇವಲಸುಖ - ಕೇವಲವೀರ್ಯಯುಕ್ತ
ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾ ಹೋ ಗಯೇಕಿ ಜೋ ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾ ಕಾರ್ಯಸಮಯಸಾರರೂಪ ಹೈಂ, ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧ ಹೈಂ . ಜೈಸೇ ವೇ ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾ
ಹೈಂ ವೈಸೇ ಹೀ ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಭವವಾಲೇ (ಸಂಸಾರೀ) ಜೀವ ಹೈಂ . ಜಿಸಕಾರಣ ವೇ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವ ಸಿದ್ಧಾತ್ಮಾಕೇ
ಸಮಾನ ಹೈಂ, ಉಸ ಕಾರಣ ವೇ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವ ಜನ್ಮಜರಾಮರಣಸೇ ರಹಿತ ಔರ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಾದಿ ಆಠ ಗುಣೋಂಕೀ
ಪುಷ್ಟಿಸೇ ತುಷ್ಟ ಹೈಂ (
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ, ಅನನ್ತ ಜ್ಞಾನ, ಅನನ್ತ ದರ್ಶನ, ಅನನ್ತ ವೀರ್ಯ, ಸೂಕ್ಷ್ಮತ್ವ, ಅವಗಾಹನ,
ಅಗುರುಲಘು ತಥಾ ಅವ್ಯಾಬಾಧ ಇನ ಆಠ ಗುಣೋಂಕೀ ಸಮೃದ್ಧಿಸೇ ಆನನ್ದಮಯ ಹೈಂ ) .
[ಅಬ ೪೭ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ :]
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಜಿನ ಸುಬುದ್ಧಿಓಂಕೋ ತಥಾ ಕುಬುದ್ಧಿಓಂಕೋ ಪಹಲೇಸೇ ಹೀ ಶುದ್ಧತಾ ಹೈ,
ಉನಮೇಂ ಕುಛ ಭೀ ಭೇದ ಮೈಂ ಕಿಸ ನಯಸೇ ಜಾನೂಂ ? (ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಉನಮೇಂ ಕುಛ ಭೀ ಭೇದ ಅರ್ಥಾತ್
ಅಂತರ ನಹೀಂ ಹೈ
.) ೭೧.
ಕಾರ್ಯಶುದ್ಧ = ಕಾರ್ಯಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಶುದ್ಧ .

Page 101 of 388
PDF/HTML Page 128 of 415
single page version

ಅಸರೀರಾ ಅವಿಣಾಸಾ ಅಣಿಂದಿಯಾ ಣಿಮ್ಮಲಾ ವಿಸುದ್ಧಪ್ಪಾ .
ಜಹ ಲೋಯಗ್ಗೇ ಸಿದ್ಧಾ ತಹ ಜೀವಾ ಸಂಸಿದೀ ಣೇಯಾ ..೪೮..
ಅಶರೀರಾ ಅವಿನಾಶಾ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಾ ನಿರ್ಮಲಾ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಃ .
ಯಥಾ ಲೋಕಾಗ್ರೇ ಸಿದ್ಧಾಸ್ತಥಾ ಜೀವಾಃ ಸಂಸೃತೌ ಜ್ಞೇಯಾಃ ..೪೮..
ಅಯಂ ಚ ಕಾರ್ಯಕಾರಣಸಮಯಸಾರಯೋರ್ವಿಶೇಷಾಭಾವೋಪನ್ಯಾಸಃ .
ನಿಶ್ಚಯೇನ ಪಂಚಶರೀರಪ್ರಪಂಚಾಭಾವಾದಶರೀರಾಃ, ನಿಶ್ಚಯೇನ ನರನಾರಕಾದಿಪರ್ಯಾಯಪರಿತ್ಯಾಗ-
ಸ್ವೀಕಾರಾಭಾವಾದವಿನಾಶಾಃ, ಯುಗಪತ್ಪರಮತತ್ತ್ವಸ್ಥಿತಸಹಜದರ್ಶನಾದಿಕಾರಣಶುದ್ಧಸ್ವರೂಪಪರಿಚ್ಛಿತ್ತಿ-
ಸಮರ್ಥಸಹಜಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿರಪಹಸ್ತಿತಸಮಸ್ತಸಂಶಯಸ್ವರೂಪತ್ವಾದತೀನ್ದ್ರಿಯಾಃ, ಮಲಜನಕಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕಾದಿ-
ವಿಭಾವಸ್ವಭಾವಾನಾಮಭಾವಾನ್ನಿರ್ಮಲಾಃ, ದ್ರವ್ಯಭಾವಕರ್ಮಾಭಾವಾದ್ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಃ ಯಥೈವ ಲೋಕಾಗ್ರೇ ಭಗವನ್ತಃ
ಗಾಥಾ : ೪೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಥಾ ] ಜಿಸಪ್ರಕಾರ [ಲೋಕಾಗ್ರೇ ] ಲೋಕಾಗ್ರಮೇಂ
[ಸಿದ್ಧಾಃ ] ಸಿದ್ಧಭಗವನ್ತ [ಅಶರೀರಾಃ ] ಅಶರೀರೀ, [ಅವಿನಾಶಾಃ ] ಅವಿನಾಶೀ, [ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಾಃ ]
ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ, [ನಿರ್ಮಲಾಃ ] ನಿರ್ಮಲ ಔರ [ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಃ ] ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ (ವಿಶುದ್ಧಸ್ವರೂಪೀ) ಹೈಂ,
[ತಥಾ ] ಉಸೀಪ್ರಕಾರ [ಸಂಸೃತೌ ] ಸಂಸಾರಮೇಂ [ಜೀವಾಃ ] (ಸರ್ವ) ಜೀವ [ಜ್ಞೇಯಾಃ ] ಜಾನನಾ
.
ಟೀಕಾ :ಔರ ಯಹ, ಕಾರ್ಯಸಮಯಸಾರ ತಥಾ ಕಾರಣಸಮಯಸಾರಮೇಂ ಅನ್ತರ ನ ಹೋನೇಕಾ
ಕಥನ ಹೈ .
ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಲೋಕಾಗ್ರಮೇಂ ಸಿದ್ಧಪರಮೇಷ್ಠೀ ಭಗವನ್ತ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಪಾಂಚ ಶರೀರಕೇ ಪ್ರಪಂಚಕೇ
ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ‘ಅಶರೀರೀ’ ಹೈಂ, ನಿಶ್ಚಯಸೇ ನರ - ನಾರಕಾದಿ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ತ್ಯಾಗ - ಗ್ರಹಣಕೇ ಅಭಾವಕೇ
ಕಾರಣ ‘ಅವಿನಾಶೀ’ ಹೈಂ, ಪರಮ ತತ್ತ್ವಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ಸಹಜದರ್ಶನಾದಿರೂಪ ಕಾರಣಶುದ್ಧಸ್ವರೂಪಕೋ ಯುಗಪದ್
ಜಾನನೇಮೇಂ ಸಮರ್ಥ ಐಸೀ ಸಹಜಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ದ್ವಾರಾ ಜಿಸಮೇಂಸೇ ಸಮಸ್ತ ಸಂಶಯ ದೂರ ಕರ ದಿಯೇ ಗಯೇ ಹೈಂ
ಐಸೇ ಸ್ವರೂಪವಾಲೇ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ‘ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ’ ಹೈಂ, ಮಲಜನಕ ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕಾದಿ
ವಿಭಾವಸ್ವಭಾವೋಂಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ‘ನಿರ್ಮಲ’ ಹೈಂ ಔರ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮೋಂ ತಥಾ ಭಾವಕರ್ಮೋಂಕೇ
ವಿನ ದೇಹ ಅವಿನಾಶೀ, ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ, ಶುದ್ಧ ನಿರ್ಮಲ ಸಿದ್ಧ ಜ್ಯೋಂ .
ಲೋಕಾಗ್ರಮೇಂ ಜೈಸೇ ವಿರಾಜೇ, ಜೀವ ಹೈಂ ಭವಲೀನ ತ್ಯೋಂ ..೪೮..

Page 102 of 388
PDF/HTML Page 129 of 415
single page version

ಸಿದ್ಧಪರಮೇಷ್ಠಿನಸ್ತಿಷ್ಠನ್ತಿ, ತಥೈವ ಸಂಸೃತಾವಪಿ ಅಮೀ ಕೇನಚಿನ್ನಯಬಲೇನ ಸಂಸಾರಿಜೀವಾಃ ಶುದ್ಧಾ ಇತಿ .
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧವಿಕಲ್ಪನಾ ಭವತಿ ಸಾ ಮಿಥ್ಯಾದ್ರಶಿ ಪ್ರತ್ಯಹಂ
ಶುದ್ಧಂ ಕಾರಣಕಾರ್ಯತತ್ತ್ವಯುಗಲಂ ಸಮ್ಯಗ್ದ್ರಶಿ ಪ್ರತ್ಯಹಮ್ .
ಇತ್ಥಂ ಯಃ ಪರಮಾಗಮಾರ್ಥಮತುಲಂ ಜಾನಾತಿ ಸದ್ದ್ರಕ್ ಸ್ವಯಂ
ಸಾರಾಸಾರವಿಚಾರಚಾರುಧಿಷಣಾ ವನ್ದಾಮಹೇ ತಂ ವಯಮ್ ..೭೨..
ಏದೇ ಸವ್ವೇ ಭಾವಾ ವವಹಾರಣಯಂ ಪಡುಚ್ಚ ಭಣಿದಾ ಹು .
ಸವ್ವೇ ಸಿದ್ಧಸಹಾವಾ ಸುದ್ಧಣಯಾ ಸಂಸಿದೀ ಜೀವಾ ..9..
ಏತೇ ಸರ್ವೇ ಭಾವಾಃ ವ್ಯವಹಾರನಯಂ ಪ್ರತೀತ್ಯ ಭಣಿತಾಃ ಖಲು .
ಸರ್ವೇ ಸಿದ್ಧಸ್ವಭಾವಾಃ ಶುದ್ಧನಯಾತ್ ಸಂಸೃತೌ ಜೀವಾಃ ..9..
ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ‘ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ’ ಹೈಂ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಸಂಸಾರಮೇಂ ಭೀ ಯಹ ಸಂಸಾರೀ ಜೀವ ಕಿಸೀ ನಯಕೇ
ಬಲಸೇ (ಕಿಸೀ ನಯಸೇ) ಶುದ್ಧ ಹೈಂ
.
[ಅಬ ೪೮ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಶುದ್ಧ - ಅಶುದ್ಧಕೀ ಜೋ ವಿಕಲ್ಪನಾ ವಹ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಕೋ ಸದೈವ ಹೋತೀ ಹೈ;
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಕೋ ತೋ ಸದಾ (ಐಸೀ ಮಾನ್ಯತಾ ಹೋತೀ ಹೈ ಕಿ) ಕಾರಣತತ್ತ್ವ ಔರ ಕಾರ್ಯತತ್ತ್ವ ದೋನೋಂ ಶುದ್ಧ
ಹೈಂ
. ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪರಮಾಗಮಕೇ ಅತುಲ ಅರ್ಥಕೋ ಸಾರಾಸಾರಕೇ ವಿಚಾರವಾಲೀ ಸುನ್ದರ ಬುದ್ಧಿ ದ್ವಾರಾ ಜೋ
ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿ ಸ್ವಯಂ ಜಾನತಾ ಹೈ, ಉಸೇ ಹಮ ವನ್ದನ ಕರತೇ ಹೈಂ .೭೨.
ಗಾಥಾ : ೪೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಏತೇ ] ಯಹ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ) [ಸರ್ವೇ ಭಾವಾಃ ] ಸಬ ಭಾವ
[ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ವ್ಯವಹಾರನಯಂ ಪ್ರತೀತ್ಯ ] ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರಕೇ [ಭಣಿತಾಃ ] (ಸಂಸಾರೀ
ಜೀವೋಂಮೇಂ ವಿದ್ಯಮಾನ) ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ; [ಶುದ್ಧನಯಾತ್ ] ಶುದ್ಧನಯಸೇ [ಸಂಸೃತೌ ] ಸಂಸಾರಮೇಂ ರಹನೇವಾಲೇ [ಸರ್ವೇ
ಜೀವಾಃ ]
ಸರ್ವ ಜೀವ [ಸಿದ್ಧಸ್ವಭಾವಾಃ ] ಸಿದ್ಧಸ್ವಭಾವೀ ಹೈಂ
.
ವಿಕಲ್ಪನಾ = ವಿಪರೀತ ಕಲ್ಪನಾ; ಮಿಥ್ಯಾ ಮಾನ್ಯತಾ; ಅನಿಶ್ಚಯ; ಶಂಕಾ; ಭೇದ ಕರನಾ .
ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ಹೈಂ ಕಹೇ ಸಬ ಜೀವಕೇ ಹೀ ಭಾವ ಯೇ .
ಹೈಂ ಶುದ್ಧನಯಸೇ ಜೀವ ಸಬ ಭವಲೀನ ಸಿದ್ಧ ಸ್ವಭಾವಸೇ ..೪೯..

Page 103 of 388
PDF/HTML Page 130 of 415
single page version

ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರನಯಯೋರುಪಾದೇಯತ್ವಪ್ರದ್ಯೋತನಮೇತತ.
ಯೇ ಪೂರ್ವಂ ನ ವಿದ್ಯನ್ತೇ ಇತಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಾಸ್ತೇ ಸರ್ವೇ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯಾಃ ಖಲು ವ್ಯವಹಾರನಯಾದೇಶೇನ
ವಿದ್ಯನ್ತೇ . ಸಂಸೃತಾವಪಿ ಯೇ ವಿಭಾವಭಾವೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಪರಿಣತಾಃ ಸನ್ತಸ್ತಿಷ್ಠನ್ತಿ ಅಪಿ ಚ ತೇ ಸರ್ವೇ ಭಗವತಾಂ
ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ಶುದ್ಧಗುಣಪರ್ಯಾಯೈಃ ಸದ್ರಶಾಃ ಶುದ್ಧನಯಾದೇಶಾದಿತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿಭಿಃ
(ಮಾಲಿನೀ)
‘‘ವ್ಯವಹರಣನಯಃ ಸ್ಯಾದ್ಯದ್ಯಪಿ ಪ್ರಾಕ್ಪದವ್ಯಾ-
ಮಿಹ ನಿಹಿತಪದಾನಾಂ ಹಂತ ಹಸ್ತಾವಲಮ್ಬಃ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ನಿಶ್ಚಯನಯ ಔರ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೀ ಉಪಾದೇಯತಾಕಾ ಪ್ರಕಾಶನ
(ಕಥನ) ಹೈ .
ಪಹಲೇ ಜೋ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೇಂ ‘ವಿದ್ಯಮಾನ ನಹೀಂ ಹೈಂ ’ ಐಸೀ ಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಕೀ ಗಈ ಹೈಂ ವೇ ಸಬ
ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೇಂ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಕಥನಸೇ ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೈಂ . ಔರ ಜೋ (ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ
ಕಥನಸೇ) ಚಾರ ವಿಭಾವಭಾವರೂಪ ಪರಿಣತ ಹೋನೇಸೇ ಸಂಸಾರಮೇಂ ಭೀ ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೈಂ ವೇ ಸಬ ಶುದ್ಧನಯಕೇ
ಕಥನಸೇ ಶುದ್ಧಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂ ದ್ವಾರಾ ಸಿದ್ಧಭಗವನ್ತ ಸಮಾನ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಜೀವ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಕಥನಸೇ
ಔದಯಿಕಾದಿ ವಿಭಾವಭಾವೋಂವಾಲೇ ಹೋನೇಸೇ ಸಂಸಾರೀ ಹೈಂ ವೇ ಸಬ ಶುದ್ಧನಯಕೇ ಕಥನಸೇ ಶುದ್ಧ ಗುಣೋಂ ತಥಾ
ಶುದ್ಧ ಪರ್ಯಾಯೋಂವಾಲೇ ಹೋನೇಸೇ ಸಿದ್ಧ ಸದೃಶ ಹೈಂ )
.
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ
ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ಪಾಂಚವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಯದ್ಯಪಿ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಇಸ ಪ್ರಥಮ ಭೂಮಿಕಾಮೇಂ ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಪೈರ ರಖಾ ಹೈ ಐಸೇ
ಪ್ರಮಾಣಭೂತ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಕಾ ತಥಾ ಉಸಕೀ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾದೋನೋಂಕಾ ಸಮ್ಯಕ್ ಜ್ಞಾನ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ .
‘ಸ್ವಯಂಕೋ ಕಥಂಚಿತ್ ವಿಭಾವಪರ್ಯಾಯೇಂ ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೈ’ ಐಸಾ ಸ್ವೀಕಾರ ಹೀ ಜಿಸಕೇ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ನ ಹೋ ಉಸೇ
ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಕಾ ಭೀ ಸಚ್ಚಾ ಜ್ಞಾನ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ
. ಇಸಲಿಯೇ ‘ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ವಿಷಯೋಂಕಾ ಭೀ ಜ್ಞಾನ ತೋ
ಗ್ರಹಣ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ’ ಐಸೀ ವಿವಕ್ಷಾಸೇ ಹೀ ಯಹಾಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೋ ಉಪಾದೇಯ ಕಹಾ ಹೈ, ‘ಉನಕಾ ಆಶ್ರಯ ಗ್ರಹಣ
ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ’ ಐಸೀ ವಿವಕ್ಷಾಸೇ ನಹೀಂ
. ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ವಿಷಯೋಂಕಾ ಆಶ್ರಯ (ಆಲಮ್ಬನ, ಝುಕಾವ,
ಸನ್ಮುಖತಾ, ಭಾವನಾ) ತೋ ಛೋಡನೇಯೋಗ್ಯ ಹೈ ಹೀ ಐಸಾ ಸಮಝಾನೇಕೇ ಲಿಯೇ ೫೦ವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೋ
ಸ್ಪಷ್ಟರೂಪಸೇ ಹೇಯ ಕಹಾ ಜಾಯೇಗಾ
. ಜಿಸ ಜೀವಕೋ ಅಭಿಪ್ರಾಯಮೇಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಕೇ ಆಶ್ರಯಕಾ ಗ್ರಹಣ ಔರ
ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಆಶ್ರಯಕಾ ತ್ಯಾಗ ಹೋ, ಉಸೀ ಜೀವಕೋ ದ್ರವ್ಯಕಾ ತಥಾ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಜ್ಞಾನ ಸಮ್ಯಕ್ ಹೈ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ,
ಅನ್ಯಕೋ ನಹೀಂ
.

Page 104 of 388
PDF/HTML Page 131 of 415
single page version

ತದಪಿ ಪರಮಮರ್ಥಂ ಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರಂ
ಪರವಿರಹಿತಮನ್ತಃ ಪಶ್ಯತಾಂ ನೈಷ ಕಿಂಚಿತ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಸ್ವಾಗತಾ)
ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ವಿಮುಕ್ತೌ
ಸಂಸೃತಾವಪಿ ಚ ನಾಸ್ತಿ ವಿಶೇಷಃ
.
ಏವಮೇವ ಖಲು ತತ್ತ್ವವಿಚಾರೇ
ಶುದ್ಧತತ್ತ್ವರಸಿಕಾಃ ಪ್ರವದನ್ತಿ
..೭೩..
ಪುವ್ವುತ್ತಸಯಲಭಾವಾ ಪರದವ್ವಂ ಪರಸಹಾವಮಿದಿ ಹೇಯಂ .
ಸಗದವ್ವಮುವಾದೇಯಂ ಅಂತರತಚ್ಚಂ ಹವೇ ಅಪ್ಪಾ ..೫೦..
ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಸಕಲಭಾವಾಃ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಪರಸ್ವಭಾವಾ ಇತಿ ಹೇಯಾಃ .
ಸ್ವಕದ್ರವ್ಯಮುಪಾದೇಯಂ ಅನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಂ ಭವೇದಾತ್ಮಾ ..೫೦..
ಜೀವೋಂಕೋ, ಅರೇರೇ ! ಹಸ್ತಾವಲಮ್ಬರೂಪ ಭಲೇ ಹೋ, ತಥಾಪಿ ಜೋ ಜೀವ ಚೈತನ್ಯಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರ, ಪರಸೇ ರಹಿತ
ಐಸೇ ಪರಮ ಪದಾರ್ಥಕೋ ಅನ್ತರಂಗಮೇಂ ದೇಖತೇ ಹೈಂ ಉನ್ಹೇಂ ಯಹ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಕುಛ ನಹೀಂ ಹೈ
.’’
ಔರ (ಇಸ ೪೯ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ‘ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಮುಕ್ತಿಮೇಂ ತಥಾ ಸಂಸಾರಮೇಂ ಅನ್ತರ ನಹೀಂ ಹೈ;’ ಐಸಾ ಹೀ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ, ತತ್ತ್ವ ವಿಚಾರನೇ ಪರ (ಪರಮಾರ್ಥ ವಸ್ತುಸ್ವರೂಪಕಾ ವಿಚಾರ ಅಥವಾ ನಿರೂಪಣ ಕರನೇ ಪರ),
ಶುದ್ಧ ತತ್ತ್ವಕೇ ರಸಿಕ ಪುರುಷ ಕಹತೇ ಹೈಂ .೭೩.
ಗಾಥಾ : ೫೦ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಪೂರ್ವೋಕ್ತಸಕಲಭಾವಾಃ ] ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಸರ್ವ ಭಾವ
[ಪರಸ್ವಭಾವಾಃ ] ಪರ ಸ್ವಭಾವ ಹೈಂ, [ಪರದ್ರವ್ಯಮ್ ] ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ, [ಇತಿ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಹೇಯಾಃ ] ಹೇಯ ಹೈಂ,
[ಅನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಂ ] ಅನ್ತಃತತ್ತ್ವ [ಸ್ವಕದ್ರವ್ಯಮ್ ] ಐಸಾ ಸ್ವದ್ರವ್ಯ
[ಆತ್ಮಾ ] ಆತ್ಮಾ[ಉಪಾದೇಯಮ್ ]
ಉಪಾದೇಯ [ಭವೇತ್ ] ಹೈ .
ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ ಪರಭಾವ ಹೈಂ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಸಾರೇ ಭಾವ ಹೀ .
ಅತಏವ ಹೈಂ ಯೇ ತ್ಯಾಜ್ಯ, ಅನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವ ಹೈ ಆದೇಯ ಹೀ ..೫೦..

Page 105 of 388
PDF/HTML Page 132 of 415
single page version

ಹೇಯೋಪಾದೇಯತ್ಯಾಗೋಪಾದಾನಲಕ್ಷಣಕಥನಮಿದಮ್ .
ಯೇ ಕೇಚಿದ್ ವಿಭಾವಗುಣಪರ್ಯಾಯಾಸ್ತೇ ಪೂರ್ವಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಾದೇಶಾದುಪಾದೇಯತ್ವೇನೋಕ್ತಾಃ ಶುದ್ಧ-
ನಿಶ್ಚಯನಯಬಲೇನ ಹೇಯಾ ಭವನ್ತಿ . ಕುತಃ ? ಪರಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್, ಅತ ಏವ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಭವತಿ .
ಸಕಲವಿಭಾವಗುಣಪರ್ಯಾಯನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಶುದ್ಧಾನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪಂ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಮುಪಾದೇಯಮ್ . ಅಸ್ಯ ಖಲು ಸಹಜ-
ಜ್ಞಾನಸಹಜದರ್ಶನಸಹಜಚಾರಿತ್ರಸಹಜಪರಮವೀತರಾಗಸುಖಾತ್ಮಕಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪಸ್ಯಾಧಾರಃ ಸಹಜ-
ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಲಕ್ಷಣಕಾರಣಸಮಯಸಾರ ಇತಿ
.
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿಭಿಃ
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
‘‘ಸಿದ್ಧಾನ್ತೋಽಯಮುದಾತ್ತಚಿತ್ತಚರಿತೈರ್ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥಿಭಿಃ ಸೇವ್ಯತಾಂ
ಶುದ್ಧಂ ಚಿನ್ಮಯಮೇಕಮೇವ ಪರಮಂ ಜ್ಯೋತಿಃ ಸದೈವಾಸ್ಮ್ಯಹಮ್
.
ಏತೇ ಯೇ ತು ಸಮುಲ್ಲಸನ್ತಿ ವಿವಿಧಾ ಭಾವಾಃ ಪೃಥಗ್ಲಕ್ಷಣಾ-
ಸ್ತೇಽಹಂ ನಾಸ್ಮಿ ಯತೋಽತ್ರ ತೇ ಮಮ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ಸಮಗ್ರಾ ಅಪಿ
..’’
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಹೇಯ-ಉಪಾದೇಯ ಅಥವಾ ತ್ಯಾಗ-ಗ್ರಹಣಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಜೋ ಕೋಈ ವಿಭಾವಗುಣಪರ್ಯಾಯೇಂ ಹೈಂ ವೇ ಪಹಲೇ (೪೯ವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ) ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಕಥನ ದ್ವಾರಾ
ಉಪಾದೇಯರೂಪಸೇ ಕಹೀ ಗಈ ಥೀಂ ಕಿನ್ತು ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ಬಲಸೇ (ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ) ವೇ ಹೇಯ ಹೈಂ .
ಕಿಸ ಕಾರಣಸೇ ? ಕ್ಯೋಂಕಿ ವೇ ಪರಸ್ವಭಾವ ಹೈಂ, ಔರ ಇಸೀಲಿಯೇ ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ . ಸರ್ವ
ವಿಭಾವಗುಣಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ರಹಿತ ಶುದ್ಧ-ಅನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪ ಸ್ವದ್ರವ್ಯ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ . ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಹಜಜ್ಞಾನ
ಸಹಜದರ್ಶನಸಹಜಚಾರಿತ್ರಸಹಜಪರಮವೀತರಾಗಸುಖಾತ್ಮಕ ಶುದ್ಧ-ಅನ್ತಸ್ತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪ ಇಸ
ಸ್ವದ್ರವ್ಯಕಾ ಆಧಾರ ಸಹಜಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವಲಕ್ಷಣ (ಸಹಜ ಪರಮ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವ
ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸಾ) ಕಾರಣಸಮಯಸಾರ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ
ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ೧೮೫ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಜಿನಕೇ ಚಿತ್ತಕಾ ಚರಿತ್ರ ಉದಾತ್ತ (ಉದಾರ, ಉಚ್ಚ, ಉಜ್ಜ್ವಲ) ಹೈ ಐಸೇ
ಮೋಕ್ಷಾರ್ಥೀ ಇಸ ಸಿದ್ಧಾನ್ತಕಾ ಸೇವನ ಕರೋ ಕಿ‘ಮೈಂ ತೋ ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯಮಯ ಏಕ ಪರಮ ಜ್ಯೋತಿ ಹೀ ಸದೈವ
ಹೂಂ; ಔರ ಯಹ ಜೋ ಭಿನ್ನ ಲಕ್ಷಣವಾಲೇ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಭಾವ ಪ್ರಗಟ ಹೋತೇ ಹೈಂ ವಹ ಮೈಂ ನಹೀಂ ಹೂಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ
ವೇ ಸಬ ಮುಝೇ ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೈಂ
.’’

Page 106 of 388
PDF/HTML Page 133 of 415
single page version

ತಥಾ ಹಿ
(ಶಾಲಿನೀ)
ನ ಹ್ಯಸ್ಮಾಕಂ ಶುದ್ಧಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಾ-
ದನ್ಯೇ ಸರ್ವೇ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಭಾವಾಃ
.
ಇತ್ಥಂ ವ್ಯಕ್ತಂ ವಕ್ತಿ ಯಸ್ತತ್ತ್ವವೇದೀ
ಸಿದ್ಧಿಂ ಸೋಽಯಂ ಯಾತಿ ತಾಮತ್ಯಪೂರ್ವಾಮ್
..೭೪..
ವಿವರೀಯಾಭಿಣಿವೇಸವಿವಜ್ಜಿಯಸದ್ದಹಣಮೇವ ಸಮ್ಮತ್ತಂ .
ಸಂಸಯವಿಮೋಹವಿಬ್ಭಮವಿವಜ್ಜಿಯಂ ಹೋದಿ ಸಣ್ಣಾಣಂ ..೫೧..
ಚಲಮಲಿಣಮಗಾಢತ್ತವಿವಜ್ಜಿಯಸದ್ದಹಣಮೇವ ಸಮ್ಮತ್ತಂ .
ಅಧಿಗಮಭಾವೋ ಣಾಣಂ ಹೇಯೋವಾದೇಯತಚ್ಚಾಣಂ ..೫೨..
ಸಮ್ಮತ್ತಸ್ಸ ಣಿಮಿತ್ತಂ ಜಿಣಸುತ್ತಂ ತಸ್ಸ ಜಾಣಯಾ ಪುರಿಸಾ .
ಅಂತರಹೇಊ ಭಣಿದಾ ದಂಸಣಮೋಹಸ್ಸ ಖಯಪಹುದೀ ..೫೩..
ಔರ (ಇಸ ೫೦ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ‘ಶುದ್ಧ ಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಸೇ ಅನ್ಯ ಐಸೇ ಜೋ ಸಬ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕೇ ಭಾವ ವೇ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಹಮಾರೇ ನಹೀಂ ಹೈಂ’ಐಸಾ ಜೋ ತತ್ತ್ವವೇದೀ ಸ್ಪಷ್ಟರೂಪಸೇ ಕಹತಾ ಹೈ ವಹ ಅತಿ ಅಪೂರ್ವ ಸಿದ್ಧಿಕೋ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ .೭೪.
ಮಿಥ್ಯಾಭಿಪ್ರಾಯ ವಿಹೀನ ಜೋ ಶ್ರದ್ಧಾನ ವಹ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಹೈ .
ಸಂಶಯ-ವಿಮೋಹ-ವಿಭ್ರಾನ್ತಿ ವಿರಹಿತ ಜ್ಞಾನ ಸುಜ್ಞಾನತ್ವ ಹೈ ..೫೧..
ಚಲ-ಮಲ-ಅಗಾಢಪನೇ ರಹಿತ ಶ್ರದ್ಧಾನ ವಹ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಹೈ .
ಆದೇಯ-ಹೇಯ ಪದಾರ್ಥಕಾ ಅವಬೋಧ ಸುಜ್ಞಾನತ್ವ ಹೈ ..೫೨..
ಜಿನಸೂತ್ರ ಸಮಕಿತಹೇತು ಹೈ, ಅರು ಸೂತ್ರಜ್ಞಾತಾ ಪುರುಷ ಜೋ .
ವಹ ಜಾನ ಅಂತರ್ಹೇತು ಜಿನಕೇ ದರ್ಶನಮೋಹಕ್ಷಯಾದಿ ಹೋ ..೫೩..

Page 107 of 388
PDF/HTML Page 134 of 415
single page version

ಸಮ್ಮತ್ತಂ ಸಣ್ಣಾಣಂ ವಿಜ್ಜದಿ ಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ಹೋದಿ ಸುಣ ಚರಣಂ .
ವವಹಾರಣಿಚ್ಛಏಣ ದು ತಮ್ಹಾ ಚರಣಂ ಪವಕ್ಖಾಮಿ ..೫೪..
ವವಹಾರಣಯಚರಿತ್ತೇ ವವಹಾರಣಯಸ್ಸ ಹೋದಿ ತವಚರಣಂ .
ಣಿಚ್ಛಯಣಯಚಾರಿತ್ತೇ ತವಚರಣಂ ಹೋದಿ ಣಿಚ್ಛಯದೋ ..೫೫..
ವಿಪರೀತಾಭಿನಿವೇಶವಿವರ್ಜಿತಶ್ರದ್ಧಾನಮೇವ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಮ್ .
ಸಂಶಯವಿಮೋಹವಿಭ್ರಮವಿವರ್ಜಿತಂ ಭವತಿ ಸಂಜ್ಞಾನಮ್ ..೫೧..
ಚಲಮಲಿನಮಗಾಢತ್ವವಿವರ್ಜಿತಶ್ರದ್ಧಾನಮೇವ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಮ್ .
ಅಧಿಗಮಭಾವೋ ಜ್ಞಾನಂ ಹೇಯೋಪಾದೇಯತತ್ತ್ವಾನಾಮ್ ..೫೨..
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಸ್ಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ಜಿನಸೂತ್ರಂ ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾಯಕಾಃ ಪುರುಷಾಃ .
ಅನ್ತರ್ಹೇತವೋ ಭಣಿತಾಃ ದರ್ಶನಮೋಹಸ್ಯ ಕ್ಷಯಪ್ರಭೃತೇಃ ..೫೩..
ಗಾಥಾ : ೫೧ ಸೇ ೫೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ವಿಪರೀತಾಭಿನಿವೇಶವಿವರ್ಜಿತಶ್ರದ್ಧಾನಮ್ ಏವ ]
ವಿಪರೀತ ಅಭಿನಿವೇಶ ರಹಿತ ಶ್ರದ್ಧಾನ ಹೀ [ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಮ್ ] ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಹೈ; [ಸಂಶಯವಿಮೋಹವಿಭ್ರಮ-
ವಿವರ್ಜಿತಮ್ ] ಸಂಶಯ, ವಿಮೋಹ ಔರ ವಿಭ್ರಮ ರಹಿತ (ಜ್ಞಾನ) ವಹ [ಸಂಜ್ಞಾನಮ್ ಭವತಿ ] ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೈ .
[ಚಲಮಲಿನಮಗಾಢತ್ವವಿವರ್ಜಿತಶ್ರದ್ಧಾನಮ್ ಏವ ] ಚಲತಾ, ಮಲಿನತಾ ಔರ ಅಗಾಢತಾ ರಹಿತ
ಶ್ರದ್ಧಾನ ಹೀ [ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಮ್ ] ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಹೈ; [ಹೇಯೋಪಾದೇಯತತ್ತ್ವಾನಾಮ್ ] ಹೇಯ ಔರ ಉಪಾದೇಯ ತತ್ತ್ವೋಂಕೋ
[ಅಧಿಗಮಭಾವಃ ] ಜಾನನೇರೂಪ ಭಾವ ವಹ [ಜ್ಞಾನಮ್ ] (ಸಮ್ಯಕ್) ಜ್ಞಾನ ಹೈ
.
[ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಸ್ಯ ನಿಮಿತ್ತಂ ] ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಕಾ ನಿಮಿತ್ತ [ಜಿನಸೂತ್ರಂ ] ಜಿನಸೂತ್ರ ಹೈ; [ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾಯಕಾಃ
ಪುರುಷಾಃ ] ಜಿನಸೂತ್ರಕೇ ಜಾನನೇವಾಲೇ ಪುರುಷೋಂಕೋ [ಅನ್ತರ್ಹೇತವಃ ] (ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಕೇ) ಅನ್ತರಂಗ ಹೇತು
[ಭಣಿತಾಃ ] ಕಹೇ ಹೈಂ, [ದರ್ಶನಮೋಹಸ್ಯ ಕ್ಷಯಪ್ರಭೃತೇಃ ] ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉನಕೋ ದರ್ಶನಮೋಹಕೇ ಕ್ಷಯಾದಿಕ ಹೈಂ
.
ಅಭಿನಿವೇಶ = ಅಭಿಪ್ರಾಯ; ಆಗ್ರಹ .
ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ, ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಅರು ಚಾರಿತ್ರ ಮೋಕ್ಷ ಉಪಾಯ ಹೈ .
ವ್ಯವಹಾರ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಅತಃ ಚಾರಿತ್ರ ಮಮ ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯ ಹೈ ..೫೪..
ವ್ಯವಹಾರನಯಚಾರಿತ್ರಮೇಂ ವ್ಯವಹಾರನಯ ತಪ ಜಾನಿಯೇ .
ಚಾರಿತ್ರ ನಿಶ್ಚಯಮೇಂ ತಪಶ್ಚರ್ಯಾ ನಿಯತನಯ ಮಾನಿಯೇ ..೫೫..

Page 108 of 388
PDF/HTML Page 135 of 415
single page version

ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಂ ಸಂಜ್ಞಾನಂ ವಿದ್ಯತೇ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಭವತಿ ಶೃಣು ಚರಣಮ್ .
ವ್ಯವಹಾರನಿಶ್ಚಯೇನ ತು ತಸ್ಮಾಚ್ಚರಣಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ..೫೪..
ವ್ಯವಹಾರನಯಚರಿತ್ರೇ ವ್ಯವಹಾರನಯಸ್ಯ ಭವತಿ ತಪಶ್ಚರಣಮ್ .
ನಿಶ್ಚಯನಯಚಾರಿತ್ರೇ ತಪಶ್ಚರಣಂ ಭವತಿ ನಿಶ್ಚಯತಃ ..೫೫..
ರತ್ನತ್ರಯಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಭೇದೋಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಮಪಿ ತಾವದ್ ವಿಪರೀತಾಭಿನಿವೇಶವಿವರ್ಜಿತಶ್ರದ್ಧಾನರೂಪಂ ಭಗವತಾಂ ಸಿದ್ಧಿ-
ಪರಂಪರಾಹೇತುಭೂತಾನಾಂ ಪಂಚಪರಮೇಷ್ಠಿನಾಂ ಚಲಮಲಿನಾಗಾಢವಿವರ್ಜಿತಸಮುಪಜನಿತನಿಶ್ಚಲಭಕ್ತಿ ಯುಕ್ತ ತ್ವಮೇವ .
ವಿಪರೀತೇ ಹರಿಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಾದಿಪ್ರಣೀತೇ ಪದಾರ್ಥಸಾರ್ಥೇ ಹ್ಯಭಿನಿವೇಶಾಭಾವ ಇತ್ಯರ್ಥಃ . ಸಂಜ್ಞಾನಮಪಿ ಚ
ಸಂಶಯವಿಮೋಹವಿಭ್ರಮವಿವರ್ಜಿತಮೇವ . ತತ್ರ ಸಂಶಯಃ ತಾವತ್ ಜಿನೋ ವಾ ಶಿವೋ ವಾ ದೇವ ಇತಿ . ವಿಮೋಹಃ
ಶಾಕ್ಯಾದಿಪ್ರೋಕ್ತೇ ವಸ್ತುನಿ ನಿಶ್ಚಯಃ . ವಿಭ್ರಮೋ ಹ್ಯಜ್ಞಾನತ್ವಮೇವ . ಪಾಪಕ್ರಿಯಾನಿವೃತ್ತಿಪರಿಣಾಮಶ್ಚಾರಿತ್ರಮ್ .
[ಶೃಣು ] ಸುನ, [ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ] ಮೋಕ್ಷಕೇ ಲಿಯೇ [ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಂ ] ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಹೋತಾ ಹೈ, [ಸಂಜ್ಞಾನಂ ]
ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ [ವಿದ್ಯತೇ ] ಹೋತಾ ಹೈ, [ಚರಣಮ್ ] ಚಾರಿತ್ರ (ಭೀ) [ಭವತಿ ] ಹೋತಾ ಹೈ; [ತಸ್ಮಾತ್ ]
ಇಸಲಿಯೇ [ವ್ಯವಹಾರನಿಶ್ಚಯೇನ ತು ] ಮೈಂ ವ್ಯವಹಾರ ಔರ ನಿಶ್ಚಯಸೇ [ಚರಣಂ ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ] ಚಾರಿತ್ರ ಕಹೂಂಗಾ
.
[ವ್ಯವಹಾರನಯಚರಿತ್ರೇ ] ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಚಾರಿತ್ರಮೇಂ [ವ್ಯವಹಾರನಯಸ್ಯ ] ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ
[ತಪಶ್ಚರಣಮ್ ] ತಪಶ್ಚರಣ [ಭವತಿ ] ಹೋತಾ ಹೈ; [ನಿಶ್ಚಯನಯಚಾರಿತ್ರೇ ] ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ಚಾರಿತ್ರಮೇಂ
[ನಿಶ್ಚಯತಃ ] ನಿಶ್ಚಯಸೇ [ತಪಶ್ಚರಣಮ್ ] ತಪಶ್ಚರಣ [ಭವತಿ ] ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ರತ್ನತ್ರಯಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಪ್ರಥಮ, ಭೇದೋಪಚಾರ-ರತ್ನತ್ರಯ ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಹೈ :ವಿಪರೀತ ಅಭಿನಿವೇಶ ರಹಿತ ಶ್ರದ್ಧಾನರೂಪ
ಐಸಾ ಜೋ ಸಿದ್ಧಿಕೇ ಪರಮ್ಪರಾಹೇತುಭೂತ ಭಗವನ್ತ ಪಂಚಪರಮೇಷ್ಠೀಕೇ ಪ್ರತಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಆ ಚಲತಾ
ಮಲಿನತಾಅಗಾಢತಾ ರಹಿತ ನಿಶ್ಚಲ ಭಕ್ತಿಯುಕ್ತಪನಾ ವಹೀ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಹೈ . ವಿಷ್ಣುಬ್ರಹ್ಮಾದಿಕಥಿತ
ವಿಪರೀತ ಪದಾರ್ಥಸಮೂಹಕೇ ಪ್ರತಿ ಅಭಿನಿವೇಶಕಾ ಅಭಾವ ಹೀ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವ ಹೈಐಸಾ ಅರ್ಥ ಹೈ .
ಸಂಶಯ, ವಿಮೋಹ ಔರ ವಿಭ್ರಮ ರಹಿತ (ಜ್ಞಾನ) ಹೀ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೈ . ವಹಾಂ, ಜಿನ ದೇವ ಹೋಂಗೇ ಯಾ
ಶಿವ ದೇವ ಹೋಂಗೇ (ಐಸಾ ಶಂಕಾರೂಪಭಾವ) ವಹ ಸಂಶಯ ಹೈ; ಶಾಕ್ಯಾದಿಕಥಿತ ವಸ್ತುಮೇಂ ನಿಶ್ಚಯ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಬುದ್ಧಾದಿ ಕಥಿತ ಪದಾರ್ಥಕಾ ನಿರ್ಣಯ) ವಹ ವಿಮೋಹ ಹೈ; ಅಜ್ಞಾನಪನಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ವಸ್ತು
ಕ್ಯಾ ಹೈ ತತ್ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಅಜಾನಪನಾ) ಹೀ ವಿಭ್ರಮ ಹೈ
. ಪಾಪಕ್ರಿಯಾಸೇ ನಿವೃತ್ತಿರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ವಹ

Page 109 of 388
PDF/HTML Page 136 of 415
single page version

ಇತಿ ಭೇದೋಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತಿಃ . ತತ್ರ ಜಿನಪ್ರಣೀತಹೇಯೋಪಾದೇಯತತ್ತ್ವಪರಿಚ್ಛಿತ್ತಿರೇವ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಮ್ .
ಅಸ್ಯ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಪರಿಣಾಮಸ್ಯ ಬಾಹ್ಯಸಹಕಾರಿಕಾರಣಂ ವೀತರಾಗಸರ್ವಜ್ಞಮುಖಕಮಲವಿನಿರ್ಗತಸಮಸ್ತವಸ್ತು-
ಪ್ರತಿಪಾದನಸಮರ್ಥದ್ರವ್ಯಶ್ರುತಮೇವ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಮಿತಿ
. ಯೇ ಮುಮುಕ್ಷವಃ ತೇಽಪ್ಯುಪಚಾರತಃ ಪದಾರ್ಥನಿರ್ಣಯಹೇತುತ್ವಾತ
ಅಂತರಂಗಹೇತವ ಇತ್ಯುಕ್ತಾಃ ದರ್ಶನಮೋಹನೀಯಕರ್ಮಕ್ಷಯಪ್ರಭೃತೇಃ ಸಕಾಶಾದಿತಿ . ಅಭೇದಾನುಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯ-
ಪರಿಣತೇರ್ಜೀವಸ್ಯ ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣಜ್ಞಾಯಕೈಕಸ್ವಭಾವನಿಜಪರಮತತ್ತ್ವಶ್ರದ್ಧಾನೇನ, ತತ್ಪರಿಚ್ಛಿತ್ತಿಮಾತ್ರಾಂತರ್ಮುಖಪರಮ-
ಬೋಧೇನ, ತದ್ರೂಪಾವಿಚಲಸ್ಥಿತಿರೂಪಸಹಜಚಾರಿತ್ರೇಣ ಅಭೂತಪೂರ್ವಃ ಸಿದ್ಧಪರ್ಯಾಯೋ ಭವತಿ
. ಯಃ ಪರಮಜಿನ-
ಯೋಗೀಶ್ವರಃ ಪ್ರಥಮಂ ಪಾಪಕ್ರಿಯಾನಿವೃತ್ತಿರೂಪವ್ಯವಹಾರನಯಚಾರಿತ್ರೇ ತಿಷ್ಠತಿ, ತಸ್ಯ ಖಲು ವ್ಯವಹಾರನಯ-
ಗೋಚರತಪಶ್ಚರಣಂ ಭವತಿ
. ಸಹಜನಿಶ್ಚಯನಯಾತ್ಮಕಪರಮಸ್ವಭಾವಾತ್ಮಕಪರಮಾತ್ಮನಿ ಪ್ರತಪನಂ ತಪಃ .
ಸ್ವಸ್ವರೂಪಾವಿಚಲಸ್ಥಿತಿರೂಪಂ ಸಹಜನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರಮ್ ಅನೇನ ತಪಸಾ ಭವತೀತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತ ಮೇಕತ್ವಸಪ್ತತೌ
ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಭೇದೋಪಚಾರ-ರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತಿ ಹೈ . ಉಸಮೇಂ, ಜಿನಪ್ರಣೀತ ಹೇಯ-ಉಪಾದೇಯ
ತತ್ತ್ವೋಂಕಾ ಜ್ಞಾನ ಹೀ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಹೈ . ಇಸ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಪರಿಣಾಮಕಾ ಬಾಹ್ಯ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣ
ವೀತರಾಗ-ಸರ್ವಜ್ಞಕೇ ಮುಖಕಮಲಸೇ ನಿಕಲಾ ಹುಆ ಸಮಸ್ತ ವಸ್ತುಕೇ ಪ್ರತಿಪಾದನಮೇಂ ಸಮರ್ಥ ಐಸಾ
ದ್ರವ್ಯಶ್ರುತರೂಪ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನ ಹೀ ಹೈ
. ಜೋ ಮುಮುಕ್ಷು ಹೈಂ ಉನ್ಹೇಂ ಭೀ ಉಪಚಾರಸೇ ಪದಾರ್ಥನಿರ್ಣಯಕೇ ಹೇತುಪನೇಕೇ
ಕಾರಣ (ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಪರಿಣಾಮಕೇ) ಅನ್ತರಙ್ಗಹೇತು ಕಹೇ ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉನ್ಹೇಂ ದರ್ಶನಮೋಹನೀಯಕರ್ಮಕಾ
ಕ್ಷಯಾದಿಕ ಹೈ
.
ಅಭೇದ-ಅನುಪಚಾರ-ರತ್ನತ್ರಯಪರಿಣತಿವಾಲೇ ಜೀವಕೋ, ಟಂಕೋತ್ಕೀರ್ಣ ಜ್ಞಾಯಕ ಜಿಸಕಾ ಏಕ
ಸ್ವಭಾವ ಹೈ ಐಸೇ ನಿಜ ಪರಮ ತತ್ತ್ವಕೀ ಶ್ರದ್ಧಾ ದ್ವಾರಾ, ತದ್ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರ (ಉಸ ನಿಜ ಪರಮ ತತ್ತ್ವಕೇ
ಜ್ಞಾನಮಾತ್ರಸ್ವರೂಪ) ಐಸೇ ಅಂತರ್ಮುಖ ಪರಮಬೋಧ ದ್ವಾರಾ ಔರ ಉಸ-ರೂಪಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ನಿಜ ಪರಮ
ತತ್ತ್ವರೂಪಸೇ) ಅವಿಚಲರೂಪಸೇ ಸ್ಥಿತ ಹೋನೇರೂಪ ಸಹಜಚಾರಿತ್ರ ದ್ವಾರಾ
ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಸಿದ್ಧಪರ್ಯಾಯ ಹೋತೀ
ಹೈ . ಜೋ ಪರಮಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರ ಪಹಲೇ ಪಾಪಕ್ರಿಯಾಸೇ ನಿವೃತ್ತಿರೂಪ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಚಾರಿತ್ರಮೇಂ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಉನ್ಹೇಂ
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಗೋಚರ ತಪಶ್ಚರಣ ಹೋತಾ ಹೈ . ಸಹಜನಿಶ್ಚಯನಯಾತ್ಮಕ ಪರಮಸ್ವಭಾವಸ್ವರೂಪ
ಪರಮಾತ್ಮಾಮೇಂ ಪ್ರತಪನ ಸೋ ತಪ ಹೈ; ನಿಜ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಅವಿಚಲ ಸ್ಥಿತಿರೂಪ ಸಹಜನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರ ಇಸ
ತಪಸೇ ಹೋತಾ ಹೈ
.
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಏಕತ್ವಸಪ್ತತಿಮೇಂ (ಶ್ರೀ ಪದ್ಮನನ್ದಿ-ಆಚಾರ್ಯದೇವಕೃತ ಪದ್ಮನನ್ದಿಪಞ್ಚವಿಂಶತಿಕಾ
ನಾಮಕ ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ಏಕತ್ವಸಪ್ತತಿ ನಾಮಕೇ ಅಧಿಕಾರಮೇಂ ೧೪ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
ಅಭೂತಪೂರ್ವ = ಪಹಲೇ ಕಭೀ ನ ಹುಆ ಹೋ ಐಸಾ; ಅಪೂರ್ವ .

Page 110 of 388
PDF/HTML Page 137 of 415
single page version

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
‘‘ದರ್ಶನಂ ನಿಶ್ಚಯಃ ಪುಂಸಿ ಬೋಧಸ್ತದ್ಬೋಧ ಇಷ್ಯತೇ .
ಸ್ಥಿತಿರತ್ರೈವ ಚಾರಿತ್ರಮಿತಿ ಯೋಗಃ ಶಿವಾಶ್ರಯಃ ..’’
ತಥಾ ಚ
(ಮಾಲಿನೀ)
ಜಯತಿ ಸಹಜಬೋಧಸ್ತಾದ್ರಶೀ ದ್ರಷ್ಟಿರೇಷಾ
ಚರಣಮಪಿ ವಿಶುದ್ಧಂ ತದ್ವಿಧಂ ಚೈವ ನಿತ್ಯಮ್ .
ಅಘಕುಲಮಲಪಂಕಾನೀಕನಿರ್ಮುಕ್ತ ಮೂರ್ತಿಃ
ಸಹಜಪರಮತತ್ತ್ವೇ ಸಂಸ್ಥಿತಾ ಚೇತನಾ ಚ
..೭೫..
ಇತಿ ಸುಕವಿಜನಪಯೋಜಮಿತ್ರಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪ್ರಸರವರ್ಜಿತಗಾತ್ರಮಾತ್ರಪರಿಗ್ರಹಶ್ರೀಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವವಿರಚಿತಾಯಾಂ
ನಿಯಮಸಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾಯಾಂ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತೌ ಶುದ್ಧಭಾವಾಧಿಕಾರಃ ತೃತೀಯಃ ಶ್ರುತಸ್ಕನ್ಧಃ ..
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಆತ್ಮಾಕಾ ನಿಶ್ಚಯ ವಹ ದರ್ಶನ ಹೈ, ಆತ್ಮಾಕಾ ಬೋಧ ವಹ ಜ್ಞಾನ ಹೈ,
ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಹೀ ಸ್ಥಿತಿ ವಹ ಚಾರಿತ್ರ ಹೈ; ಐಸಾ ಯೋಗ (ಅರ್ಥಾತ್ ಇನ ತೀನೋಂಕೀ ಏಕತಾ) ಶಿವಪದಕಾ
ಕಾರಣ ಹೈ .’’
ಔರ (ಇಸ ಶುದ್ಧಭಾವ ಅಧಿಕಾರಕೀ ಅನ್ತಿಮ ಪಾಂಚ ಗಾಥಾಓಂಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ
ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ಸಹಜ ಜ್ಞಾನ ಸದಾ ಜಯವನ್ತ ಹೈ, ವೈಸೀ (ಸಹಜ) ಯಹ ದೃಷ್ಟಿ ಸದಾ
ಜಯವನ್ತ ಹೈ, ವೈಸಾ ಹೀ (ಸಹಜ) ವಿಶುದ್ಧ ಚಾರಿತ್ರ ಭೀ ಸದಾ ಜಯವನ್ತ ಹೈ; ಪಾಪಸಮೂಹರೂಪೀ ಮಲಕೀ
ಅಥವಾ ಕೀಚಡಕೀ ಪಂಕ್ತಿಸೇ ರಹಿತ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಐಸೀ ಸಹಜಪರಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಸಂಸ್ಥಿತ ಚೇತನಾ
ಭೀ ಸದಾ ಜಯವನ್ತ ಹೈ
.೭೫.
ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಸುಕವಿಜನರೂಪೀ ಕಮಲೋಂಕೇ ಲಿಯೇ ಜೋ ಸೂರ್ಯ ಸಮಾನ ಹೈಂ ಔರ ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ
ಫೈ ಲಾವ ರಹಿತ ದೇಹಮಾತ್ರ ಜಿನ್ಹೇಂ ಪರಿಗ್ರಹ ಥಾ ಐಸೇ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ದ್ವಾರಾ ರಚಿತ ನಿಯಮಸಾರಕೀ
ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ ಶ್ರೀ ನಿಯಮಸಾರ
ಪರಮಾಗಮಕೀ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವವಿರಚಿತ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ)
ಶುದ್ಧಭಾವ ಅಧಿಕಾರ ನಾಮಕಾ ತೀಸರಾ ಶ್ರುತಸ್ಕಂಧ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ .
❄ ❁ ❄

Page 111 of 388
PDF/HTML Page 138 of 415
single page version

ವ್ಯವಹಾರಚಾರಿತ್ರ ಅಧಿಕಾರ
ಅಥೇದಾನೀಂ ವ್ಯವಹಾರಚಾರಿತ್ರಾಧಿಕಾರ ಉಚ್ಯತೇ .
ಕುಲಜೋಣಿಜೀವಮಗ್ಗಣಠಾಣಾಇಸು ಜಾಣಿಊಣ ಜೀವಾಣಂ .
ತಸ್ಸಾರಂಭಣಿಯತ್ತಣಪರಿಣಾಮೋ ಹೋಇ ಪಢಮವದಂ ..೫೬..
ಕುಲಯೋನಿಜೀವಮಾರ್ಗಣಾಸ್ಥಾನಾದಿಷು ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಜೀವಾನಾಮ್ .
ತಸ್ಯಾರಮ್ಭನಿವೃತ್ತಿಪರಿಣಾಮೋ ಭವತಿ ಪ್ರಥಮವ್ರತಮ್ ..೫೬..
ಅಹಿಂಸಾವ್ರತಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಕುಲವಿಕಲ್ಪೋ ಯೋನಿವಿಕಲ್ಪಶ್ಚ ಜೀವಮಾರ್ಗಣಾಸ್ಥಾನವಿಕಲ್ಪಾಶ್ಚ ಪ್ರಾಗೇವ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಾಃ . ಅತ್ರ
ಪುನರುಕ್ತಿ ದೋಷಭಯಾನ್ನ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಾಃ . ತತ್ರೈವ ತೇಷಾಂ ಭೇದಾನ್ ಬುದ್ಧ್ವಾ ತದ್ರಕ್ಷಾಪರಿಣತಿರೇವ ಭವತ್ಯಹಿಂಸಾ .
ಅಬ ವ್ಯವಹಾರಚಾರಿತ್ರ ಅಧಿಕಾರ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಗಾಥಾ : ೫೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಜೀವಾನಾಮ್ ] ಜೀವೋಂಕೇ [ಕುಲಯೋನಿಜೀವಮಾರ್ಗಣಾಸ್ಥಾನಾದಿಷು ]
ಕುಲ, ಯೋನಿ, ಜೀವಸ್ಥಾನ, ಮಾರ್ಗಣಾಸ್ಥಾನ ಆದಿ [ಜ್ಞಾತ್ವಾ ] ಜಾನಕರ [ತಸ್ಯ ] ಉನಕೇ [ಆರಮ್ಭನಿವೃತ್ತಿ-
ಪರಿಣಾಮಃ ]
ಆರಮ್ಭಸೇ ನಿವೃತ್ತಿರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ವಹ [ಪ್ರಥಮವ್ರತಮ್ ] ಪಹಲಾ ವ್ರತ [ಭವತಿ ] ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಅಹಿಂಸಾವ್ರತಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಕುಲಭೇದ, ಯೋನಿಭೇದ, ಜೀವಸ್ಥಾನಕೇ ಭೇದ ಔರ ಮಾರ್ಗಣಾಸ್ಥಾನಕೇ ಭೇದ ಪಹಲೇ ಹೀ (೪೨ವೀಂ
ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾಮೇಂ ಹೀ) ಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಕಿಯೇ ಗಯೇ ಹೈಂ; ಯಹಾಂ ಪುನರುಕ್ತಿದೋಷಕೇ ಭಯಸೇ ಪ್ರತಿಪಾದಿತ
ನಹೀಂ ಕಿಯೇ ಹೈಂ
. ವಹಾಂ ಕಹೇ ಹುಏ ಉನಕೇ ಭೇದೋಂಕೋ ಜಾನಕರ ಉನಕೀ ರಕ್ಷಾರೂಪ ಪರಿಣತಿ ಹೀ ಅಹಿಂಸಾ
ರೇ ಜಾನಕರ ಕುಲಯೋನಿ, ಜೀವಸ್ಥಾನ ಮಾರ್ಗಣ ಜೀವಕೇ .
ಆರಮ್ಭ ಇನಕೇ ಸೇ ವಿರತ ಹೋ ಪ್ರಥಮವ್ರತ ಕಹತೇ ಉಸೇ ..೫೬..

Page 112 of 388
PDF/HTML Page 139 of 415
single page version

ತೇಷಾಂ ಮೃತಿರ್ಭವತು ವಾ ನ ವಾ, ಪ್ರಯತ್ನಪರಿಣಾಮಮನ್ತರೇಣ ಸಾವದ್ಯಪರಿಹಾರೋ ನ ಭವತಿ . ಅತ ಏವ
ಪ್ರಯತ್ನಪರೇ ಹಿಂಸಾಪರಿಣತೇರಭಾವಾದಹಿಂಸಾವ್ರತಂ ಭವತೀತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಸಮನ್ತಭದ್ರಸ್ವಾಮಿಭಿಃ
(ಶಿಖರಿಣೀ)
‘‘ಅಹಿಂಸಾ ಭೂತಾನಾಂ ಜಗತಿ ವಿದಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಮಂ
ನ ಸಾ ತತ್ರಾರಮ್ಭೋಽಸ್ತ್ಯಣುರಪಿ ಚ ಯತ್ರಾಶ್ರಮವಿಧೌ
.
ತತಸ್ತತ್ಸಿದ್ಧಯರ್ಥಂ ಪರಮಕರುಣೋ ಗ್ರನ್ಥಮುಭಯಂ
ಭವಾನೇವಾತ್ಯಾಕ್ಷೀನ್ನ ಚ ವಿಕೃತವೇಷೋಪಧಿರತಃ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
ಹೈ . ಉನಕಾ ಮರಣ ಹೋ ಯಾ ನ ಹೋ, ಪ್ರಯತ್ನರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಬಿನಾ ಸಾವದ್ಯಪರಿಹಾರ (ದೋಷಕಾ
ತ್ಯಾಗ) ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ಇಸೀಲಿಯೇ, ಪ್ರಯತ್ನಪರಾಯಣಕೋ ಹಿಂಸಾಪರಿಣತಿಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಅಹಿಂಸಾವ್ರತ
ಹೋತಾ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯವರ) ಶ್ರೀ ಸಮಂತಭದ್ರಸ್ವಾಮೀನೇ (ಬೃಹತ್ಸ್ವಯಂಭೂಸ್ತೋತ್ರಮೇಂ ಶ್ರೀ ನಮಿನಾಥ
ಭಗವಾನಕೀ ಸ್ತುತಿ ಕರತೇ ಹುಏ ೧೧೯ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : ] ಜಗತಮೇಂ ವಿದಿತ ಹೈ ಕಿ ಜೀವೋಂಕೀ ಅಹಿಂಸಾ ಪರಮ ಬ್ರಹ್ಮ ಹೈ . ಜಿಸ
ಆಶ್ರಮಕೀ ವಿಧಿಮೇಂ ಲೇಶ ಭೀ ಆರಂಭ ಹೈ ವಹಾಂ (ಉಸ ಆಶ್ರಮಮೇಂ ಅರ್ಥಾತ್ ಸಗ್ರಂಥಪನೇಮೇಂ) ವಹ ಅಹಿಂಸಾ
ನಹೀಂ ಹೋತೀ . ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೀ ಸಿದ್ಧಿಕೇ ಹೇತು, (ಹೇ ನಮಿನಾಥ ಪ್ರಭು !) ಪರಮ ಕರುಣಾವನ್ತ ಐಸೇ
ಆಪಶ್ರೀನೇ ದೋನೋಂ ಗ್ರಂಥಕೋ ಛೋಡ ದಿಯಾ (ದ್ರವ್ಯ ತಥಾ ಭಾವ ದೋನೋಂ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಪರಿಗ್ರಹಕೋ ಛೋಡಕರ
ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥಪನಾ ಅಂಗೀಕಾರ ಕಿಯಾ), ವಿಕೃತ ವೇಶ ತಥಾ ಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ ರತ ನ ಹುಏ .’’
ಔರ (೫೬ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ
ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
ಮುನಿಕೋ (ಮುನಿತ್ವೋಚಿತ್ತ) ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿಕೇ ಸಾಥ ವರ್ತನೇವಾಲಾ ಜೋ (ಹಠ ರಹಿತ) ದೇಹಚೇಷ್ಟಾದಿಕಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಶುಭೋಪಯೋಗ
ವಹ ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರಯತ್ನ ಹೈ
. [ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿ ನ ಹೋ ವಹಾಂ ಶುಭೋಪಯೋಗ ಹಠ ಸಹಿತ ಹೋತಾ ಹೈ; ವಹ ಶುಭೋಪಯೋಗ ತೋ
ವ್ಯವಹಾರ-ಪ್ರಯತ್ನ ಭೀ ನಹೀಂ ಕಹಲಾತಾ .]

Page 113 of 388
PDF/HTML Page 140 of 415
single page version

(ಮಾಲಿನೀ)
ತ್ರಸಹತಿಪರಿಣಾಮಧ್ವಾಂತವಿಧ್ವಂಸಹೇತುಃ
ಸಕಲಭುವನಜೀವಗ್ರಾಮಸೌಖ್ಯಪ್ರದೋ ಯಃ
.
ಸ ಜಯತಿ ಜಿನಧರ್ಮಃ ಸ್ಥಾವರೈಕೇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಂ
ವಿವಿಧವಧವಿದೂರಶ್ಚಾರುಶರ್ಮಾಬ್ಧಿಪೂರಃ
..೭೬..
ರಾಗೇಣ ವ ದೋಸೇಣ ವ ಮೋಹೇಣ ವ ಮೋಸಭಾಸಪರಿಣಾಮಂ .
ಜೋ ಪಜಹದಿ ಸಾಹು ಸಯಾ ಬಿದಿಯವದಂ ಹೋಇ ತಸ್ಸೇವ ..೫೭..
ರಾಗೇಣ ವಾ ದ್ವೇಷೇಣ ವಾ ಮೋಹೇನ ವಾ ಮೃಷಾಭಾಷಾಪರಿಣಾಮಂ .
ಯಃ ಪ್ರಜಹಾತಿ ಸಾಧುಃ ಸದಾ ದ್ವಿತೀಯವ್ರತಂ ಭವತಿ ತಸ್ಯೈವ ..೫೭..
ಸತ್ಯವ್ರತಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಅತ್ರ ಮೃಷಾಪರಿಣಾಮಃ ಸತ್ಯಪ್ರತಿಪಕ್ಷಃ, ಸ ಚ ರಾಗೇಣ ವಾ ದ್ವೇಷೇಣ ವಾ ಮೋಹೇನ ವಾ ಜಾಯತೇ .
ಸದಾ ಯಃ ಸಾಧುಃ ಆಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವಃ ತಂ ಪರಿಣಾಮಂ ಪರಿತ್ಯಜತಿ ತಸ್ಯ ದ್ವಿತೀಯವ್ರತಂ ಭವತಿ ಇತಿ .
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ :] ತ್ರಸಘಾತಕೇ ಪರಿಣಾಮರೂಪ ಅಂಧಕಾರಕೇ ನಾಶಕಾ ಜೋ ಹೇತು ಹೈ, ಸಕಲ
ಲೋಕಕೇ ಜೀವಸಮೂಹಕೋ ಜೋ ಸುಖಪ್ರದ ಹೈ, ಸ್ಥಾವರ ಏಕೇನ್ದ್ರಿಯ ಜೀವೋಂಕೇ ವಿವಿಧ ವಧಸೇ ಜೋ ಬಹುತ ದೂರ
ಹೈ ಔರ ಸುನ್ದರ ಸುಖಸಾಗರಕಾ ಜೋ ಪೂರ ಹೈ, ವಹ ಜಿನಧರ್ಮ ಜಯವನ್ತ ವರ್ತತಾ ಹೈ
. ೭೬ .
ಗಾಥಾ : ೫೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ರಾಗೇಣ ವಾ ] ರಾಗಸೇ, [ದ್ವೇಷೇಣ ವಾ ] ದ್ವೇಷಸೇ [ಮೋಹೇನ ವಾ ]
ಅಥವಾ ಮೋಹಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ [ಮೃಷಾಭಾಷಾಪರಿಣಾಮಂ ] ಮೃಷಾ ಭಾಷಾಕೇ ಪರಿಣಾಮಕೋ [ಯಃ ಸಾಧುಃ ] ಜೋ ಸಾಧು
[ಪ್ರಜಹಾತಿ ] ಛೋಡತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ಏವ ] ಉಸೀಕೋ [ಸದಾ ] ಸದಾ [ದ್ವಿತೀಯವ್ರತಂ ] ದೂಸರಾ ವ್ರತ
[ಭವತಿ ] ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಸತ್ಯವ್ರತಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಯಹಾಂ (ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ), ಸತ್ಯಕಾ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸತ್ಯಸೇ ವಿರುದ್ಧ ಪರಿಣಾಮ) ವಹ
ಮೃಷಾಪರಿಣಾಮ ಹೈಂ; ವೇ (ಅಸತ್ಯ ಬೋಲನೇಕೇ ಪರಿಣಾಮ) ರಾಗಸೇ, ದ್ವೇಷಸೇ ಅಥವಾ ಮೋಹಸೇ ಹೋತೇ ಹೈಂ; ಜೋ
ಸಾಧು
ಆಸನ್ನಭವ್ಯ ಜೀವಉನ ಪರಿಣಾಮೋಂಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರತಾ ಹೈ (ಸಮಸ್ತ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಛೋಡತಾ
ಜೋ ರಾಗ, ದ್ವೇಷ ರು ಮೋಹಸೇ ಪರಿಣಾಮ ಹೋ ಮೃಷ-ಭಾಷಕಾ .
ಛೋಡೇ ಉಸೇ ಜೋ ಸಾಧು, ಹೋತಾ ಹೈ ಉಸೇ ವ್ರತ ದೂಸರಾ ..೫೭..