Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 58-68.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 8 of 21

 

Page 114 of 388
PDF/HTML Page 141 of 415
single page version

(ಶಾಲಿನೀ)
ವಕ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಂ ಸತ್ಯಮುಚ್ಚೈರ್ಜನೋ ಯಃ
ಸ್ವರ್ಗಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಭೂರಿಭೋಗೈಕಭಾಕ್ ಸ್ಯಾತ್ .
ಅಸ್ಮಿನ್ ಪೂಜ್ಯಃ ಸರ್ವದಾ ಸರ್ವಸದ್ಭಿಃ
ಸತ್ಯಾತ್ಸತ್ಯಂ ಚಾನ್ಯದಸ್ತಿ ವ್ರತಂ ಕಿಮ್ ..೭೭..
ಗಾಮೇ ವಾ ಣಯರೇ ವಾಽರಣ್ಣೇ ವಾ ಪೇಚ್ಛಿಊಣ ಪರಮತ್ಥಂ .
ಜೋ ಮುಯದಿ ಗಹಣಭಾವಂ ತಿದಿಯವದಂ ಹೋದಿ ತಸ್ಸೇವ ..೫೮..
ಗ್ರಾಮೇ ವಾ ನಗರೇ ವಾಽರಣ್ಯೇ ವಾ ಪ್ರೇಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ಪರಮರ್ಥಮ್ .
ಯೋ ಮುಂಚತಿ ಗ್ರಹಣಭಾವಂ ತೃತೀಯವ್ರತಂ ಭವತಿ ತಸ್ಯೈವ ..೫೮..
ತೃತೀಯವ್ರತಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ .
ವೃತ್ಯಾವೃತ್ತೋ ಗ್ರಾಮಃ ತಸ್ಮಿನ್ ವಾ ಚತುರ್ಭಿರ್ಗೋಪುರೈರ್ಭಾಸುರಂ ನಗರಂ ತಸ್ಮಿನ್ ವಾ ಮನುಷ್ಯಸಂಚಾರಶೂನ್ಯಂ
ಹೈ ), ಉಸೇ ದೂಸರಾ ವ್ರತ ಹೋತಾ ಹೈ .
[ಅಬ ೫೭ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ ಪುರುಷ ಅತಿ ಸ್ಪಷ್ಟರೂಪಸೇ ಸತ್ಯ ಬೋಲತಾ ಹೈ, ವಹ ಸ್ವರ್ಗಕೀ ಸ್ತ್ರಿಯೋಂಕೇ
ಅನೇಕ ಭೋಗೋಂಕಾ ಏಕ ಭಾಗೀ ಹೋತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ವಹ ಪರಲೋಕಮೇಂ ಅನನ್ಯರೂಪಸೇ ದೇವಾಂಗನಾಓಂಕೇ
ಬಹುತ-ಸೇ ಭೋಗ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ ) ಔರ ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ಸರ್ವದಾ ಸರ್ವ ಸತ್ಪುರುಷೋಂಕಾ ಪೂಜ್ಯ ಬನತಾ ಹೈ .
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕ್ಯಾ ಸತ್ಯಸೇ ಅನ್ಯ ಕೋಈ (ಬಢಕರ) ವ್ರತ ಹೈ ? ೭೭ .
ಗಾಥಾ : ೫೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಗ್ರಾಮೇ ವಾ ] ಗ್ರಾಮಮೇಂ, [ನಗರೇ ವಾ ] ನಗರಮೇಂ [ಅರಣ್ಯೇ ವಾ ]
ಯಾ ವನಮೇಂ [ಪರಮ್ ಅರ್ಥಮ್ ] ಪರಾಯೀ ವಸ್ತುಕೋ [ಪ್ರೇಕ್ಷಯಿತ್ವಾ ] ದೇಖಕರ [ಯಃ ] ಜೋ (ಸಾಧು)
[ಗ್ರಹಣಭಾವಂ ] ಉಸೇ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇಕೇ ಭಾವಕೋ [ಮುಂಚತಿ ] ಛೋಡತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ಏವ ] ಉಸೀಕೋ
[ತೃತೀಯವ್ರತಂ ] ತೀಸರಾ ವ್ರತ [ಭವತಿ ] ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ತೀಸರೇ ವ್ರತಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಜಿಸಕೇ ಚೌತರಫ ಬಾಡ ಹೋ ವಹ ಗ್ರಾಮ (ಗಾಂವ) ಹೈ; ಜೋ ಚಾರ ದ್ವಾರೋಂಸೇ ಸುಶೋಭಿತ ಹೋ ವಹ ನಗರ
ಕಾನನ, ನಗರ ಯಾ ಗ್ರಾಮಮೇಂ ಜೋ ದೇಖ ಪರ ವಸ್ತು ಉಸೇ-
-ಛೋಡೇ ಗ್ರಹಣಕೇ ಭಾವ, ಹೋತಾ ತೀಸರಾ ವ್ರತ ಹೈ ಉಸೇ ..೫೮..

Page 115 of 388
PDF/HTML Page 142 of 415
single page version

ವನಸ್ಪತಿಜಾತವಲ್ಲೀಗುಲ್ಮಪ್ರಭೃತಿಭಿಃ ಪರಿಪೂರ್ಣಮರಣ್ಯಂ ತಸ್ಮಿನ್ ವಾ ಪರೇಣ ವಿಸೃಷ್ಟಂ ನಿಹಿತಂ ಪತಿತಂ ವಾ
ವಿಸ್ಮೃತಂ ವಾ ಪರದ್ರವ್ಯಂ ದ್ರಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ವೀಕಾರಪರಿಣಾಮಂ ಯಃ ಪರಿತ್ಯಜತಿ, ತಸ್ಯ ಹಿ ತೃತೀಯವ್ರತಂ ಭವತಿ ಇತಿ .
(ಆರ್ಯಾ)
ಆಕರ್ಷತಿ ರತ್ನಾನಾಂ ಸಂಚಯಮುಚ್ಚೈರಚೌರ್ಯ್ಯಮೇತದಿಹ .
ಸ್ವರ್ಗಸ್ತ್ರೀಸುಖಮೂಲಂ ಕ್ರಮೇಣ ಮುಕ್ತ್ಯಂಗನಾಯಾಶ್ಚ ..೭೮..
ದಟ್ಠೂಣ ಇತ್ಥಿರೂವಂ ವಾಂಛಾಭಾವಂ ಣಿಯತ್ತದೇ ತಾಸು .
ಮೇಹುಣಸಣ್ಣವಿವಜ್ಜಿಯಪರಿಣಾಮೋ ಅಹವ ತುರಿಯವದಂ ..೫9..
ದ್ರಷ್ಟ್ವಾ ಸ್ತ್ರೀರೂಪಂ ವಾಂಚ್ಛಾಭಾವಂ ನಿವರ್ತತೇ ತಾಸು .
ಮೈಥುನಸಂಜ್ಞಾವಿವರ್ಜಿತಪರಿಣಾಮೋಽಥವಾ ತುರೀಯವ್ರತಮ್ ..೫9..
ಚತುರ್ಥವ್ರತಸ್ವರೂಪಕಥನಮಿದಮ್ .
ಹೈ; ಜೋ ಮನುಷ್ಯಕೇ ಸಂಚಾರ ರಹಿತ, ವನಸ್ಪತಿಸಮೂಹ, ಬೇಲೋಂ ಔರ ವೃಕ್ಷೋಂಕೇ ಝುಂಡ ಆದಿಸೇ ಖಚಾಖಚ ಭರಾ
ಹೋ ವಹ ಅರಣ್ಯ ಹೈ . ಐಸೇ ಗ್ರಾಮ, ನಗರ ಯಾ ಅರಣ್ಯಮೇಂ ಅನ್ಯಸೇ ಛೋಡೀ ಹುಈ, ರಖೀ ಹುಈ, ಗಿರೀ ಹುಈ ಅಥವಾ
ಭೂಲೀ ಹುಈ ಪರವಸ್ತುಕೋ ದೇಖಕರ ಉಸಕೇ ಸ್ವೀಕಾರಪರಿಣಾಮಕಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸೇ ಅಪನೀ ಬನಾನೇ — ಗ್ರಹಣ
ಕರನೇಕೇ ಪರಿಣಾಮಕಾ) ಜೋ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರತಾ ಹೈ, ಉಸೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ತೀಸರಾ ವ್ರತ ಹೋತಾ ಹೈ .
[ಅಬ ೫೮ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಯಹ ಉಗ್ರ ಅಚೌರ್ಯ ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ರತ್ನೋಂಕೇ ಸಂಚಯಕೋ ಆಕರ್ಷಿತ ಕರತಾ
ಹೈ ಔರ (ಪರಲೋಕಮೇಂ) ಸ್ವರ್ಗಕೀ ಸ್ತ್ರಿಯೋಂಕೇ ಸುಖಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ತಥಾ ಕ್ರಮಶಃ ಮುಕ್ತಿರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕೇ
ಸುಖಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ . ೭೮ .
ಗಾಥಾ : ೫೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಸ್ತ್ರೀರೂಪಂ ದೃಷ್ಟವಾ ] ಸ್ತ್ರಿಯೋಂಕಾ ರೂಪ ದೇಖಕರ [ತಾಸು ]
ಉನಕೇ ಪ್ರತಿ [ವಾಂಚ್ಛಾಭಾವಂ ನಿವರ್ತತೇ ] ವಾಂಛಾಭಾವಕೀ ನಿವೃತ್ತಿ ವಹ [ಅಥವಾ ] ಅಥವಾ [ಮೈಥುನಸಂಜ್ಞಾ-
ವಿವರ್ಜಿತಪರಿಣಾಮಃ ] ಮೈಥುನಸಂಜ್ಞಾರಹಿತ ಜೋ ಪರಿಣಾಮ ವಹ [ತುರೀಯವ್ರತಮ್ ] ಚೌಥಾ ವ್ರತ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ಚೌಥೇ ವ್ರತಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಜೋ ದೇಖ ರಮಣೀ-ರೂಪ ವಾಂಛಾಭಾವ ಉಸಮೇಂ ಛೋಡತಾ .
ಪರಿಣಾಮ ಮೈಥುನ - ಸಂಜ್ಞ - ವರ್ಜಿತ ವ್ರತ ಚತುರ್ಥ ಯಹೀ ಕಹಾ ..೫೯..

Page 116 of 388
PDF/HTML Page 143 of 415
single page version

ಕಮನೀಯಕಾಮಿನೀನಾಂ ತನ್ಮನೋಹರಾಙ್ಗನಿರೀಕ್ಷಣದ್ವಾರೇಣ ಸಮುಪಜನಿತಕೌತೂಹಲಚಿತ್ತವಾಂಚ್ಛಾಪರಿ-
ತ್ಯಾಗೇನ, ಅಥವಾ ಪುಂವೇದೋದಯಾಭಿಧಾನನೋಕಷಾಯತೀವ್ರೋದಯೇನ ಸಂಜಾತಮೈಥುನಸಂಜ್ಞಾಪರಿತ್ಯಾಗಲಕ್ಷಣ-
ಶುಭಪರಿಣಾಮೇನ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವ್ರತಂ ಭವತಿ ಇತಿ .
(ಮಾಲಿನೀ)
ಭವತಿ ತನುವಿಭೂತಿಃ ಕಾಮಿನೀನಾಂ ವಿಭೂತಿಂ
ಸ್ಮರಸಿ ಮನಸಿ ಕಾಮಿಂಸ್ತ್ವಂ ತದಾ ಮದ್ವಚಃ ಕಿಮ್ .
ಸಹಜಪರಮತತ್ತ್ವಂ ಸ್ವಸ್ವರೂಪಂ ವಿಹಾಯ
ವ್ರಜಸಿ ವಿಪುಲಮೋಹಂ ಹೇತುನಾ ಕೇನ ಚಿತ್ರಮ್ ..೭9..
ಸವ್ವೇಸಿಂ ಗಂಥಾಣಂ ಚಾಗೋ ಣಿರವೇಕ್ಖಭಾವಣಾಪುವ್ವಂ .
ಪಂಚಮವದಮಿದಿ ಭಣಿದಂ ಚಾರಿತ್ತಭರಂ ವಹಂತಸ್ಸ ..೬೦..
ಸರ್ವೇಷಾಂ ಗ್ರನ್ಥಾನಾಂ ತ್ಯಾಗೋ ನಿರಪೇಕ್ಷಭಾವನಾಪೂರ್ವಮ್ .
ಪಂಚಮವ್ರತಮಿತಿ ಭಣಿತಂ ಚಾರಿತ್ರಭರಂ ವಹತಃ ..೬೦..
ಸುನ್ದರ ಕಾಮಿನಿಯೋಂಕೇ ಮನೋಹರ ಅಙ್ಗಕೇ ನಿರೀಕ್ಷಣ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೀ ಕುತೂಹಲತಾಕೇ —
ಚಿತ್ತವಾಂಛಾಕೇ — ಪರಿತ್ಯಾಗಸೇ, ಅಥವಾ ಪುರುಷವೇದೋದಯ ನಾಮಕಾ ಜೋ ನೋಕಷಾಯಕಾ ತೀವ್ರ ಉದಯ ಉಸಕೇ
ಕಾರಣ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೀ ಮೈಥುನಸಂಜ್ಞಾಕೇ ಪರಿತ್ಯಾಗಸ್ವರೂಪ ಶುಭ ಪರಿಣಾಮಸೇ, ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವ್ರತ ಹೋತಾ ಹೈ .
[ಅಬ ೫೯ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ :]
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಕಾಮಿನಿಯೋಂಕೀ ಜೋ ಶರೀರವಿಭೂತಿ ಉಸ ವಿಭೂತಿಕಾ, ಹೇ ಕಾಮೀ ಪುರುಷ !
ಯದಿ ತೂ ಮನಮೇಂ ಸ್ಮರಣ ಕರತಾ ಹೈ, ತೋ ಮೇರೇ ವಚನಸೇ ತುಝೇ ಕ್ಯಾ ಲಾಭ ಹೋಗಾ ? ಅಹೋ ! ಆಶ್ಚರ್ಯ ಹೋತಾ
ಹೈ ಕಿ ಸಹಜ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೋ — ನಿಜ ಸ್ವರೂಪಕೋ — ಛೋಡಕರ ತೂ ಕಿಸ ಕಾರಣ ವಿಪುಲ ಮೋಹಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಹೋ ರಹಾ ಹೈ ! ೭೯.
ಗಾಥಾ : ೬೦ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ನಿರಪೇಕ್ಷಭಾವನಾಪೂರ್ವಮ್ ] ೧ನಿರಪೇಕ್ಷ ಭಾವನಾಪೂರ್ವಕ
ನಿರಪೇಕ್ಷ - ಭಾವ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಬ ಹೀ ಗ್ರನ್ಥಕೇ ಪರಿತ್ಯಾಗಕಾ .
ಪರಿಣಾಮ ಹೈ ವ್ರತ ಪಂಚವಾಂ ಚಾರಿತ್ರಭರ ವಹನಾರಕಾ ..೬೦..
೧ – ಮುನಿಕೋ ಮುನಿತ್ವೋಚಿತ ನಿರಪೇಕ್ಷ ಶುದ್ಧ ಪರಿಣತಿಕೇ ಸಾಥ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಜೋ (ಹಠ ರಹಿತ) ಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹತ್ಯಾಗಸಮ್ಬನ್ಧೀ

Page 117 of 388
PDF/HTML Page 144 of 415
single page version

ಇಹ ಹಿ ಪಂಚಮವ್ರತಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಸಕಲಪರಿಗ್ರಹಪರಿತ್ಯಾಗಲಕ್ಷಣನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಾವಸ್ಥಿತಾನಾಂ ಪರಮಸಂಯಮಿನಾಂ ಪರಮ-
ಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರಾಣಾಂ ಸದೈವ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಾತ್ಮಕಚಾರುಚಾರಿತ್ರಭರಂ ವಹತಾಂ, ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಚತುರ್ವಿಂಶತಿ-
ಪರಿಗ್ರಹಪರಿತ್ಯಾಗ ಏವ ಪರಂಪರಯಾ ಪಂಚಮಗತಿಹೇತುಭೂತಂ ಪಂಚಮವ್ರತಮಿತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಸಮಯಸಾರೇ —
(ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸ ಭಾವನಾಮೇಂ ಪರಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸೀ ಶುದ್ಧ ನಿರಾಲಮ್ಬನ ಭಾವನಾ ಸಹಿತ)
[ಸರ್ವೇಷಾಂ ಗ್ರನ್ಥಾನಾಂ ತ್ಯಾಗಃ ] ಸರ್ವ ಪರಿಗ್ರಹೋಂಕಾ ತ್ಯಾಗ (ಸರ್ವಪರಿಗ್ರಹತ್ಯಾಗಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಶುಭಭಾವ)
ವಹ, [ಚಾರಿತ್ರಭರಂ ವಹತಃ ] ೨ಚಾರಿತ್ರಭರ ವಹನ ಕರನೇವಾಲೇಕೋ [ಪಂಚಮವ್ರತಮ್ ಇತಿ ಭಣಿತಮ್ ]
ಪಾಂಚವಾಂ ವ್ರತ ಕಹಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಪಾಂಚವೇಂ ವ್ರತಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ .
ಸಕಲ ಪರಿಗ್ರಹಕೇ ಪರಿತ್ಯಾಗಸ್ವರೂಪ ನಿಜ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೇ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಅವಸ್ಥಿತ
(ಸ್ಥಿರ ಹುಏ) ಪರಮಸಂಯಮಿಯೋಂಕೋ — ಪರಮ ಜಿನಯೋಗೀಶ್ವರೋಂಕೋ — ಸದೈವ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಾತ್ಮಕ
ಸುನ್ದರ ಚಾರಿತ್ರಭರ ವಹನ ಕರನೇವಾಲೋಂಕೋ, ಬಾಹ್ಯ - ಅಭ್ಯಂತರ ಚೌವೀಸ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ
ಹೀ ೩ಪರಮ್ಪರಾಸೇ ಪಂಚಮಗತಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಐಸಾ ಪಾಂಚವಾಂ ವ್ರತ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವಪ್ರಣೀತ) ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಮೇಂ (೨೦೮ವೀಂ ಗಾಥಾ
ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —
ಶುಭೋಪಯೋಗ ವಹ ವ್ಯವಹಾರ ಅಪರಿಗ್ರಹವ್ರತ ಕಹಲಾತಾ ಹೈ . ಶುದ್ಧ ಪರಿಣತಿ ನ ಹೋ ವಹಾಂ ಶುಭೋಪಯೋಗ ಹಠ ಸಹಿತ
ಹೋತಾ ಹೈ; ವಹ ಶುಭೋಪಯೋಗ ತೋ ವ್ಯವಹಾರ-ವ್ರತ ಭೀ ನಹೀಂ ಕಹಲಾತಾ . [ಇಸ ಪಾಂಚವೇಂ ವ್ರತಕೀ ಭಾಂತಿ ಅನ್ಯ ವ್ರತೋಂಕಾ
ಭೀ ಸಮಝ ಲೇನಾ .]
೨ – ಚಾರಿತ್ರಭರ = ಚಾರಿತ್ರಕಾ ಭಾರ; ಚಾರಿತ್ರಸಮೂಹ; ಚಾರಿತ್ರಕೀ ಅತಿಶಯತಾ .
೩ – ಶುಭೋಪಯೋಗರೂಪ ವ್ಯವಹಾರವ್ರತ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಹೇತು ಹೈ ಔರ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಹೇತು ಹೈ ಐಸಾ ಗಿನಕರ ಯಹಾಂ
ಉಪಚಾರಸೇ ವ್ಯವಹಾರವ್ರತಕೋ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಪರಮ್ಪರಾಹೇತು ಕಹಾ ಹೈ . ವಾಸ್ತವಮೇಂ ತೋ ಶುಭೋಪಯೋಗೀ ಮುನಿಕೋ ಮುನಿಯೋಗ್ಯ
ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿ ಹೀ (ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಕಾ ಅವಲಮ್ಬನ ಕರತೀ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ) ವಿಶೇಷ ಶುದ್ಧಿರೂಪ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಹೇತು
ಹೋತೀ ಹೈ ಔರ ವಹ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಹೇತು ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಇಸ ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿಮೇಂ ರಹೇ ಹುಏ ಮೋಕ್ಷ಼ಕೇ
ಪರಮ್ಪರಾಹೇತುಪನೇಕಾ ಆರೋಪ ಉಸಕೇ ಸಾಥ ರಹನೇವಾಲೇ ಶುಭೋಪಯೋಗಮೇಂ ಕರಕೇ ವ್ಯವಹಾರವ್ರತಕೋ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಪರಮ್ಪರಾಹೇತು
ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ಜಹಾಂ ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿ ಹೀ ನ ಹೋ ವಹಾಂ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಶುಭೋಪಯೋಗಮೇಂ ಮೋಕ್ಷಕೇ ಪರಮ್ಪರಾಹೇತುಪನೇಕಾ
ಆರೋಪ ಭೀ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಜಾ ಸಕತಾ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜಹಾಂ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಯಥಾರ್ಥ ಪರಮ್ಪರಾಹೇತು ಪ್ರಗಟ ಹೀ ನಹೀಂ ಹುಆ ಹೈ —
ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ ವಹಾಂ ಶುಭೋಪಯೋಗಮೇಂ ಆರೋಪ ಕಿಸಕಾ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ?

Page 118 of 388
PDF/HTML Page 145 of 415
single page version

‘‘ಮಜ್ಝಂ ಪರಿಗ್ಗಹೋ ಜದಿ ತದೋ ಅಹಮಜೀವದಂ ತು ಗಚ್ಛೇಜ್ಜ .
ಣಾದೇವ ಅಹಂ ಜಮ್ಹಾ ತಮ್ಹಾ ಣ ಪರಿಗ್ಗಹೋ ಮಜ್ಝ ..’’
ತಥಾ ಹಿ —
(ಹರಿಣೀ)
ತ್ಯಜತು ಭವಭೀರುತ್ವಾದ್ಭವ್ಯಃ ಪರಿಗ್ರಹವಿಗ್ರಹಂ
ನಿರುಪಮಸುಖಾವಾಸಪ್ರಾಪ್ತ್ಯೈ ಕರೋತು ನಿಜಾತ್ಮನಿ .
ಸ್ಥಿತಿಮವಿಚಲಾಂ ಶರ್ಮಾಕಾರಾಂ ಜಗಜ್ಜನದುರ್ಲಭಾಂ
ನ ಚ ಭವತಿ ಮಹಚ್ಚಿತ್ರಂ ಚಿತ್ರಂ ಸತಾಮಸತಾಮಿದಮ್ ..೮೦..
ಪಾಸುಗಮಗ್ಗೇಣ ದಿವಾ ಅವಲೋಗಂತೋ ಜುಗಪ್ಪಮಾಣಂ ಹಿ .
ಗಚ್ಛಇ ಪುರದೋ ಸಮಣೋ ಇರಿಯಾಸಮಿದೀ ಹವೇ ತಸ್ಸ ..೬೧..
ಪ್ರಾಸುಕಮಾರ್ಗೇಣ ದಿವಾ ಅವಲೋಕಯನ್ ಯುಗಪ್ರಮಾಣಂ ಖಲು .
ಗಚ್ಛತಿ ಪುರತಃ ಶ್ರಮಣಃ ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿರ್ಭವೇತ್ತಸ್ಯ ..೬೧..
‘‘[ಗಾಥಾರ್ಥ : — ] ಯದಿ ಪರದ್ರವ್ಯ - ಪರಿಗ್ರಹ ಮೇರಾ ಹೋ ತೋ ಮೈಂ ಅಜೀವತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋಊಂ . ಮೈಂ
ತೋ ಜ್ಞಾತಾ ಹೀ ಹೂಂ ಇಸಲಿಯೇ (ಪರದ್ರವ್ಯರೂಪ) ಪರಿಗ್ರಹ ಮೇರಾ ನಹೀಂ ಹೈ .’’
ಔರ (೬೦ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) : —
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಭವ್ಯ ಜೀವ ಭವಭೀರುತಾಕೇ ಕಾರಣ ಪರಿಗ್ರಹವಿಸ್ತಾರಕೋ ಛೋಡೋ ಔರ
ನಿರುಪಮ ಸುಖಕೇ ❃ಆವಾಸಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೇತು ನಿಜ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಅವಿಚಲ, ಸುಖಾಕಾರ (ಸುಖಮಯೀ) ತಥಾ
ಜಗತಜನೋಂಕೋ ದುರ್ಲಭ ಐಸೀ ಸ್ಥಿತಿ (ಸ್ಥಿರತಾ) ಕರೋ . ಔರ ಯಹ (ನಿಜಾತ್ಮಾಮೇಂ ಅಚಲ ಸುಖಾತ್ಮಕ
ಸ್ಥಿತಿ ಕರನೇಕಾ ಕಾರ್ಯ) ಸತ್ಪುರುಷೋಂಕೋ ಕೋಈ ಮಹಾ ಆಶ್ಚರ್ಯಕೀ ಬಾತ ನಹೀಂ ಹೈ, ಅಸತ್ಪುರುಷೋಂಕೋ
ಆಶ್ಚರ್ಯಕೀ ಬಾತ ಹೈ .೮೦.
ಗಾಥಾ : ೬೧ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಶ್ರಮಣಃ ] ಜೋ ಶ್ರಮಣ [ಪ್ರಾಸುಕಮಾರ್ಗೇಣ ] ಪ್ರಾಸುಕ ಮಾರ್ಗ
❃ ಆವಾಸ = ನಿವಾಸಸ್ಥಾನ; ಘರ; ಆಯತನ .
ಮುನಿರಾಜ ಚಲತೇ ಮಾರ್ಗ ದಿನಮೇಂ ದೇಖ ಆಗೇಕೀ ಮಹೀ .
ಪ್ರಾಸುಕ ಧುರಾ ಜಿತನೀ, ಉನ್ಹೇಂ ಹೀ ಸಮಿತಿ ಈರ್ಯಾ ಹೈ ಕಹೀ ..೬೧..

Page 119 of 388
PDF/HTML Page 146 of 415
single page version

ಅತ್ರೇರ್ಯಾಸಮಿತಿಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಯಃ ಪರಮಸಂಯಮೀ ಗುರುದೇವಯಾತ್ರಾದಿಪ್ರಶಸ್ತಪ್ರಯೋಜನಮುದ್ದಿಶ್ಯೈಕಯುಗಪ್ರಮಾಣಂ ಮಾರ್ಗಮ್ ಅವಲೋಕಯನ್
ಸ್ಥಾವರಜಂಗಮಪ್ರಾಣಿಪರಿರಕ್ಷಾರ್ಥಂ ದಿವೈವ ಗಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಯ ಖಲು ಪರಮಶ್ರಮಣಸ್ಯೇರ್ಯಾಸಮಿತಿರ್ಭವತಿ . ವ್ಯವಹಾರ-
ಸಮಿತಿಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ . ಇದಾನೀಂ ನಿಶ್ಚಯಸಮಿತಿಸ್ವರೂಪಮುಚ್ಯತೇ . ಅಭೇದಾನುಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಮಾರ್ಗೇಣ ಪರಮ-
ಧರ್ಮಿಣಮಾತ್ಮಾನಂ ಸಮ್ಯಗ್ ಇತಾ ಪರಿಣತಿಃ ಸಮಿತಿಃ . ಅಥವಾ ನಿಜಪರಮತತ್ತ್ವನಿರತಸಹಜಪರಮಬೋಧಾದಿ-
ಪರಮಧರ್ಮಾಣಾಂ ಸಂಹತಿಃ ಸಮಿತಿಃ . ಇತಿ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಸಮಿತಿಭೇದಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ತತ್ರ ಪರಮನಿಶ್ಚಯ-
ಸಮಿತಿಮುಪಯಾತು ಭವ್ಯ ಇತಿ .
ಪರ [ದಿವಾ ] ದಿನಮೇಂ [ಯುಗಪ್ರಮಾಣಂ ] ಧುರಾ-ಪ್ರಮಾಣ [ಪುರತಃ ] ಆಗೇ [ಖಲು ಅವಲೋಕನ್ ] ದೇಖಕರ
[ಗಚ್ಛತಿ ] ಚಲತಾ ಹೈ, [ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ [ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿಃ ] ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿ [ಭವೇತ್ ] ಹೋತೀ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ (ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ) ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಜೋ ❃ಪರಮಸಂಯಮೀ ಗುರುಯಾತ್ರಾ (ಗುರುಕೇ ಪಾಸ ಜಾನಾ), ದೇವಯಾತ್ರಾ (ದೇವಕೇ ಪಾಸ ಜಾನಾ) ಆದಿ
ಪ್ರಶಸ್ತ ಪ್ರಯೋಜನಕಾ ಉದ್ದೇಶ ರಖಕರ ಏಕ ಧುರಾ (ಚಾರ ಹಾಥ) ಜಿತನಾ ಮಾರ್ಗ ದೇಖತೇ-ದೇಖತೇ ಸ್ಥಾವರ
ತಥಾ ಜಙ್ಗಮ ಪ್ರಾಣಿಯೋಂಕೀ ಪರಿರಕ್ಷಾ(ಸಮಸ್ತ ಪ್ರಕಾರಸೇ ರಕ್ಷಾ)ಕೇ ಹೇತು ದಿನಮೇಂ ಹೀ ಚಲತಾ ಹೈ, ಉಸ
ಪರಮಶ್ರಮಣಕೋ ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . (ಇಸಪ್ರಕಾರ) ವ್ಯವಹಾರಸಮಿತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಗಯಾ .
ಅಬ ನಿಶ್ಚಯಸಮಿತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ : ಅಭೇದ - ಅನುಪಚಾರ - ರತ್ನತ್ರಯರೂಪೀ ಮಾರ್ಗ
ಪರ ಪರಮಧರ್ಮೀ ಐಸೇ (ಅಪನೇ) ಆತ್ಮಾಕೇ ಪ್ರತಿ ಸಮ್ಯಕ್ ‘‘ಇತಿ’’ ( – ಗತಿ) ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಿಣತಿ
ವಹ ಸಮಿತಿ ಹೈ; ಅಥವಾ, ನಿಜ ಪರಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಲೀನ ಸಹಜ ಪರಮಜ್ಞಾನಾದಿಕ ಪರಮಧರ್ಮೋಂಕೀ ಸಂಹತಿ
( – ಮಿಲನ, ಸಂಗಠನ) ವಹ ಸಮಿತಿ ಹೈ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ನಿಶ್ಚಯ ಔರ ವ್ಯವಹಾರರೂಪ ಸಮಿತಿಭೇದ ಜಾನಕರ ಉನಮೇಂ ( – ಉನ ದೋ ಮೇಂ ಸೇ)
ಪರಮನಿಶ್ಚಯಸಮಿತಿಕೋ ಭವ್ಯ ಜೀವ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೋ .
[ಅಬ ೬೧ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಚಾರ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
❃ ಪರಮಸಂಯಮೀ ಮುನಿಕೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮುನಿಯೋಗ್ಯ ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿವಾಲೇ ಮುನಿಕೋ) ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿಕೇ ಸಾಥ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಜೋ
(ಹಠ ರಹಿತ) ಈರ್ಯಾಸಮ್ಬನ್ಧೀ ( – ಗಮನಸಮ್ಬನ್ಧೀ; ಚಲನೇಸಮ್ಬನ್ಧೀ) ಶುಭೋಪಯೋಗ ವಹ ವ್ಯವಹಾರ ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿ ಹೈ .
ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿ ನ ಹೋ ವಹಾಂ ಶುಭೋಪಯೋಗ ಹಠ ಸಹಿತ ಹೋತಾ ಹೈ; ವಹ ಶುಭೋಪಯೋಗ ತೋ ವ್ಯವಹಾರ ಸಮಿತಿ ಭೀ ನಹೀಂ
ಕಹಲಾತಾ [ಇಸ ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿಕೀ ಭಾಂತಿ ಅನ್ಯ ಸಮಿತಿಯೋಂಕಾ ಭೀ ಸಮಝ ಲೇನಾ . ]

Page 120 of 388
PDF/HTML Page 147 of 415
single page version

(ಮನ್ದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಇತ್ಥಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಪರಮಸಮಿತಿಂ ಮುಕ್ತಿ ಕಾನ್ತಾಸಖೀಂ ಯೋ
ಮುಕ್ತ್ವಾ ಸಂಗಂ ಭವಭಯಕರಂ ಹೇಮರಾಮಾತ್ಮಕಂ ಚ .
ಸ್ಥಿತ್ವಾಽಪೂರ್ವೇ ಸಹಜವಿಲಸಚ್ಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರೇ
ಭೇದಾಭಾವೇ ಸಮಯತಿ ಚ ಯಃ ಸರ್ವದಾ ಮುಕ್ತ ಏವ ..೮೧..
(ಮಾಲಿನೀ)
ಜಯತಿ ಸಮಿತಿರೇಷಾ ಶೀಲಮೂಲಂ ಮುನೀನಾಂ
ತ್ರಸಹತಿಪರಿದೂರಾ ಸ್ಥಾವರಣಾಂ ಹತೇರ್ವಾ .
ಭವದವಪರಿತಾಪಕ್ಲೇಶಜೀಮೂತಮಾಲಾ
ಸಕಲಸುಕೃತಸೀತ್ಯಾನೀಕಸನ್ತೋಷದಾಯೀ ..೮೨..
(ಮಾಲಿನೀ)
ನಿಯತಮಿಹ ಜನಾನಾಂ ಜನ್ಮ ಜನ್ಮಾರ್ಣವೇಽಸ್ಮಿನ್
ಸಮಿತಿವಿರಹಿತಾನಾಂ ಕಾಮರೋಗಾತುರಾಣಾಮ್ .
ಮುನಿಪ ಕುರು ತತಸ್ತ್ವಂ ತ್ವನ್ಮನೋಗೇಹಮಧ್ಯೇ
ಹ್ಯಪವರಕಮಮುಷ್ಯಾಶ್ಚಾರುಯೋಷಿತ್ಸುಮುಕ್ತೇ : ..೮೩..
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಮುಕ್ತಿಕಾನ್ತಾಕೀ (ಮುಕ್ತಿಸುನ್ದರೀಕೀ) ಸಖೀ
ಪರಮಸಮಿತಿಕೋ ಜಾನಕರ ಜೋ ಜೀವ ಭವಭಯಕೇ ಕರನೇವಾಲೇ ಕಂಚನಕಾಮಿನೀಕೇ ಸಂಗಕೋ ಛೋಡಕರ,
ಅಪೂರ್ವ, ಸಹಜ - ವಿಲಸತೇ (ಸ್ವಭಾವಸೇ ಪ್ರಕಾಶತೇ), ಅಭೇದ ಚೈತನ್ಯಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ರಹಕರ
(ಉಸಮೇಂ) ಸಮ್ಯಕ್ ‘ಇತಿ’ ( – ಗತಿ) ಕರತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಸಮ್ಯಕ್ರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ
ಸರ್ವದಾ ಮುಕ್ತ ಹೀ ಹೈ .೮೧.
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜೋ (ಸಮಿತಿ) ಮುನಿಯೋಂಕೋ ಶೀಲಕಾ ( – ಚಾರಿತ್ರಕಾ) ಮೂಲ ಹೈ, ಜೋ
ತ್ರಸ ಜೀವೋಂಕೇ ಘಾತಸೇ ತಥಾ ಸ್ಥಾವರ ಜೀವೋಂಕೇ ಘಾತಸೇ ಸಮಸ್ತ ಪ್ರಕಾರಸೇ ದೂರ ಹೈ, ಜೋ ಭವದಾವಾನಲಕೇ
ಪರಿತಾಪರೂಪೀ ಕ್ಲೇಶಕೋ ಶಾನ್ತ ಕರನೇವಾಲೀ ತಥಾ ಸಮಸ್ತ ಸುಕೃತರೂಪೀ ಧಾನ್ಯಕೀ ರಾಶಿಕೋ (ಪೋಷಣ
ದೇಕರ) ಸನ್ತೋಷ ದೇನೇವಾಲೀ ಮೇಘಮಾಲಾ ಹೈ, ಐಸೀ ಯಹ ಸಮಿತಿ ಜಯವನ್ತ ಹೈ .೮೨.
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಯಹಾಂ (ವಿಶ್ವಮೇಂ) ಯಹ ನಿಶ್ಚಿತ ಹೈ ಕಿ ಇಸ ಜನ್ಮಾರ್ಣವಮೇಂ (ಭವಸಾಗರಮೇಂ)
ಸಮಿತಿರಹಿತ ಕಾಮರೋಗಾತುರ ( – ಇಚ್ಛಾರೂಪೀ ರೋಗಸೇ ಪೀಡಿತ) ಜನೋಂಕಾ ಜನ್ಮ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಹೇ
ಮುನಿ ! ತೂ ಅಪನೇ ಮನರೂಪೀ ಘರಮೇಂ ಇಸ ಸುಮುಕ್ತಿರೂಪೀ ಸುನ್ದರ ಸ್ತ್ರೀಕೇ ಲಿಯೇ ನಿವಾಸಗೃಹ (ಕ ಮರಾ) ರಖ
(ಅರ್ಥಾತ್ ತೂ ಮುಕ್ತಿಕಾ ಚಿಂತವನ ಕರ) .೮೩.

Page 121 of 388
PDF/HTML Page 148 of 415
single page version

(ಆರ್ಯಾ)
ನಿಶ್ಚಯರೂಪಾಂ ಸಮಿತಿಂ ಸೂತೇ ಯದಿ ಮುಕ್ತಿ ಭಾಗ್ಭವೇನ್ಮೋಕ್ಷಃ .
ಬತ ನ ಚ ಲಭತೇಽಪಾಯಾತ್ ಸಂಸಾರಮಹಾರ್ಣವೇ ಭ್ರಮತಿ ..೮೪..
ಪೇಸುಣ್ಣಹಾಸಕಕ್ಕಸಪರಣಿಂದಪ್ಪಪ್ಪಸಂಸಿಯಂ ವಯಣಂ .
ಪರಿಚತ್ತಾ ಸಪರಹಿದಂ ಭಾಸಾಸಮಿದೀ ವದಂತಸ್ಸ ..೬೨..
ಪೈಶೂನ್ಯಹಾಸ್ಯಕರ್ಕಶಪರನಿನ್ದಾತ್ಮಪ್ರಶಂಸಿತಂ ವಚನಮ್ .
ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸ್ವಪರಹಿತಂ ಭಾಷಾಸಮಿತಿರ್ವದತಃ ..೬೨..
ಅತ್ರ ಭಾಷಾಸಮಿತಿಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಕರ್ಣೇಜಪಮುಖವಿನಿರ್ಗತಂ ನೃಪತಿಕರ್ಣಾಭ್ಯರ್ಣಗತಂ ಚೈಕಪುರುಷಸ್ಯ ಏಕಕುಟುಮ್ಬಸ್ಯ ಏಕಗ್ರಾಮಸ್ಯ ವಾ
ಮಹದ್ವಿಪತ್ಕಾರಣಂ ವಚಃ ಪೈಶೂನ್ಯಮ್ . ಕ್ವಚಿತ್ ಕದಾಚಿತ್ ಕಿಂಚಿತ್ ಪರಜನವಿಕಾರರೂಪಮವಲೋಕ್ಯ
ತ್ವಾಕರ್ಣ್ಯ ಚ ಹಾಸ್ಯಾಭಿಧಾನನೋಕಷಾಯಸಮುಪಜನಿತಮ್ ಈಷಚ್ಛುಭಮಿಶ್ರಿತಮಪ್ಯಶುಭಕರ್ಮಕಾರಣಂ ಪುರುಷಮುಖ-
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಯದಿ ಜೀವ ನಿಶ್ಚಯರೂಪ ಸಮಿತಿಕೋ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರೇ, ತೋ ವಹ ಮುಕ್ತಿಕೋ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ — ಮೋಕ್ಷರೂಪ ಹೋತಾ ಹೈ . ಪರನ್ತು ಸಮಿತಿಕೇ ನಾಶಸೇ ( – ಅಭಾವಸೇ), ಅರೇರೇ ! ವಹ ಮೋಕ್ಷ
ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಕರ ಪಾತಾ, ಕಿನ್ತು ಸಂಸಾರರೂಪೀ ಮಹಾಸಾಗರಮೇಂ ಭಟಕತಾ ಹೈ .೮೪ .
ಗಾಥಾ : ೬೨ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಪೈಶೂನ್ಯಹಾಸ್ಯಕರ್ಕಶಪರನಿನ್ದಾತ್ಮಪ್ರಶಂಸಿತಂ ವಚನಮ್ ]
ಪೈಶೂನ್ಯ (ಚುಗಲೀ), ಹಾಸ್ಯ, ಕರ್ಕಶ ಭಾಷಾ, ಪರನಿನ್ದಾ ಔರ ಆತ್ಮಪ್ರಶಂಸಾರೂಪ ವಚನಕಾ
[ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ] ಪರಿತ್ಯಾಗಕರ [ಸ್ವಪರಹಿತಂ ವದತಃ ] ಜೋ ಸ್ವಪರಹಿತರೂಪ ವಚನ ಬೋಲತಾ ಹೈ, ಉಸೇ
[ಭಾಷಾಸಮಿತಿಃ ] ಭಾಷಾಸಮಿತಿ ಹೋತೀ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ಭಾಷಾಸಮಿತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಚುಗಲಖೋರ ಮನುಷ್ಯಕೇ ಮುಂಹಸೇ ನಿಕಲೇ ಹುಏ ಔರ ರಾಜಾಕೇ ಕಾನ ತಕ ಪಹುಂಚೇ ಹುಏ, ಕಿಸೀ ಏಕ
ಪುರುಷ, ಕಿಸೀ ಏಕ ಕುಟುಮ್ಬ ಅಥವಾ ಕಿಸೀ ಏಕ ಗ್ರಾಮಕೋ ಮಹಾ ವಿಪತ್ತಿಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಐಸೇ ವಚನ
ವಹ ಪೈಶೂನ್ಯ ಹೈ . ಕಹೀಂ ಕಭೀ ಕಿಞ್ಚಿತ್ ಪರಜನೋಂಕೇ ವಿಕೃತ ರೂಪಕೋ ದೇಖಕರ ಅಥವಾ ಸುನಕರ ಹಾಸ್ಯ
ನಾಮಕ ನೋಕಷಾಯಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲಾ, ಕಿಂಚಿತ್ ಶುಭಕೇ ಸಾಥ ಮಿಶ್ರಿತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಅಶುಭ ಕರ್ಮಕಾ
ಪೈಶೂನ್ಯ, ಕರ್ಕಶ, ಹಾಸ್ಯ, ಪರನಿನ್ದಾ, ಪ್ರಶಂಸಾ ಆತ್ಮಕೀ .
ಛೋಡೇಂ ಕಹೇ ಹಿತಕರ ವಚನ, ಉಸಕೇ ಸಮಿತಿ ವಚನಕೀ ..೬೨..

Page 122 of 388
PDF/HTML Page 149 of 415
single page version

ವಿಕಾರಗತಂ ಹಾಸ್ಯಕರ್ಮ . ಕರ್ಣಶಷ್ಕುಲೀವಿವರಾಭ್ಯರ್ಣಗೋಚರಮಾತ್ರೇಣ ಪರೇಷಾಮಪ್ರೀತಿಜನನಂ ಹಿ ಕರ್ಕಶವಚಃ .
ಪರೇಷಾಂ ಭೂತಾಭೂತದೂಷಣಪುರಸ್ಸರವಾಕ್ಯಂ ಪರನಿನ್ದಾ . ಸ್ವಸ್ಯ ಭೂತಾಭೂತಗುಣಸ್ತುತಿರಾತ್ಮಪ್ರಶಂಸಾ . ಏತತ್ಸರ್ವಮ-
ಪ್ರಶಸ್ತವಚಃ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಚ ಪರಸ್ಯ ಚ ಶುಭಶುದ್ಧಪರಿಣತಿಕಾರಣಂ ವಚೋ ಭಾಷಾಸಮಿತಿರಿತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಗುಣಭದ್ರಸ್ವಾಮಿಭಿಃ —
(ಮಾಲಿನೀ)
‘‘ಸಮಧಿಗತಸಮಸ್ತಾಃ ಸರ್ವಸಾವದ್ಯದೂರಾಃ
ಸ್ವಹಿತನಿಹಿತಚಿತ್ತಾಃ ಶಾಂತಸರ್ವಪ್ರಚಾರಾಃ .
ಸ್ವಪರಸಫಲಜಲ್ಪಾಃ ಸರ್ವಸಂಕಲ್ಪಮುಕ್ತಾಃ
ಕಥಮಿಹ ನ ವಿಮುಕ್ತೇ ರ್ಭಾಜನಂ ತೇ ವಿಮುಕ್ತಾಃ ..’’
ತಥಾ ಚ —
ಕಾರಣ, ಪುರುಷಕೇ ಮುಂಹಕೇ ವಿಕಾರಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧವಾಲಾ, ವಹ ಹಾಸ್ಯಕರ್ಮ ಹೈ . ಕರ್ಣ ಛಿದ್ರಕೇ ನಿಕಟ
ಪಹುಂಚನೇಮಾತ್ರಸೇ ಜೋ ದೂಸರೋಂಕೋ ಅಪ್ರೀತಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಕರತೇ ಹೈಂ ವೇ ಕರ್ಕಶ ವಚನ ಹೈಂ . ದೂಸರೇಕೇ ವಿದ್ಯಮಾನ
- ಅವಿದ್ಯಮಾನ ದೂಷಣಪೂರ್ವಕಕೇ ವಚನ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಕೇ ಸಚ್ಚೇ ತಥಾ ಝೂಠೇ ದೋಷ ಕಹನೇವಾಲೇ ವಚನ) ವಹ
ಪರನಿನ್ದಾ ಹೈ . ಅಪನೇ ವಿದ್ಯಮಾನ - ಅವಿದ್ಯಮಾನ ಗುಣೋಂಕೀ ಸ್ತುತಿ ವಹ ಆತ್ಮಪ್ರಶಂಸಾ ಹೈ . — ಇನ ಸಬ
ಅಪ್ರಶಸ್ತ ವಚನೋಂಕೇ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಪೂರ್ವಕ ಸ್ವ ತಥಾ ಪರಕೋ ಶುಭ ಔರ ಶುದ್ಧ ಪರಿಣತಿಕೇ ಕಾರಣಭೂತ
ವಚನ ವಹ ಭಾಷಾಸಮಿತಿ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯವರ) ಶ್ರೀಗುಣಭದ್ರಸ್ವಾಮೀನೇ (ಆತ್ಮಾನುಶಾಸನಮೇಂ ೨೨೬ ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ
ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಸಬ (ವಸ್ತುಸ್ವರೂಪ) ಜಾನ ಲಿಯಾ ಹೈ, ಜೋ ಸರ್ವ
ಸಾವದ್ಯಸೇ ದೂರ ಹೈಂ, ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಸ್ವಹಿತಮೇಂ ಚಿತ್ತಕೋ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕಿಯಾ ಹೈ, ಜಿನಕೇ ಸರ್ವ ❃ಪ್ರಚಾರ ಶಾನ್ತ
ಹುಆ ಹೈ, ಜಿನಕೀ ಭಾಷಾ ಸ್ವಪರಕೋ ಸಫಲ (ಹಿತರೂಪ) ಹೈ, ಜೋ ಸರ್ವ ಸಂಕಲ್ಪ ರಹಿತ ಹೈಂ, ವೇ
ವಿಮುಕ್ತ ಪುರುಷ ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ವಿಮುಕ್ತಿಕಾ ಭಾಜನ ಕ್ಯೋಂ ನಹೀಂ ಹೋಂಗೇ ? (ಅರ್ಥಾತ್ ಐಸೇ ಮುನಿಜನ
ಅವಶ್ಯ ಮೋಕ್ಷಕೇ ಪಾತ್ರ ಹೈಂ .)’’
ಔರ (೬೨ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ ) : —
❃ ಪ್ರಚಾರ = ವ್ಯವಸ್ಥಾ; ಕಾರ್ಯ ಸಿರ ಪರ ಲೇನಾ; ಆರಮ್ಭ; ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿ .

Page 123 of 388
PDF/HTML Page 150 of 415
single page version

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಪರಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯನುಷ್ಠಾನನಿರತಾನಾಂ ಮನೀಷಿಣಾಮ್ .
ಅನ್ತರೈರಪ್ಯಲಂ ಜಲ್ಪೈಃ ಬಹಿರ್ಜಲ್ಪೈಶ್ಚ ಕಿಂ ಪುನಃ ..೮೫..
ಕದಕಾರಿದಾಣುಮೋದಣರಹಿದಂ ತಹ ಪಾಸುಗಂ ಪಸತ್ಥಂ ಚ .
ದಿಣ್ಣಂ ಪರೇಣ ಭತ್ತಂ ಸಮಭುತ್ತೀ ಏಸಣಾಸಮಿದೀ ..೬೩..
ಕೃತಕಾರಿತಾನುಮೋದನರಹಿತಂ ತಥಾ ಪ್ರಾಸುಕಂ ಪ್ರಶಸ್ತಂ ಚ .
ದತ್ತಂ ಪರೇಣ ಭಕ್ತಂ ಸಂಭುಕ್ತಿ : ಏಷಣಾಸಮಿತಿಃ ..೬೩..
ಅತ್ರೈಷಣಾಸಮಿತಿಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ . ತದ್ಯಥಾ —
ಮನೋವಾಕ್ಕಾಯಾನಾಂ ಪ್ರತ್ಯೇಕಂ ಕೃತಕಾರಿತಾನುಮೋದನೈಃ ಕೃತ್ವಾ ನವ ವಿಕಲ್ಪಾ ಭವನ್ತಿ, ನ ತೈಃ
ಸಂಯುಕ್ತ ಮನ್ನಂ ನವಕೋಟಿವಿಶುದ್ಧಮಿತ್ಯುಕ್ತ ಮ್; ಅತಿಪ್ರಶಸ್ತಂ ಮನೋಹರಮ್; ಹರಿತಕಾಯಾತ್ಮಕಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರಾಣಿ-
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಪರಬ್ರಹ್ಮಕೇ ಅನುಷ್ಠಾನಮೇಂ ನಿರತ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೇ ಆಚರಣಮೇಂ ಲೀನ)
ಐಸೇ ಬುದ್ಧಿಮಾನ ಪುರುಷೋಂಕೋ — ಮುನಿಜನೋಂಕೋ ಅನ್ತರ್ಜಲ್ಪಸೇ ( – ವಿಕಲ್ಪರೂಪ ಅನ್ತರಂಗ ಉತ್ಥಾನಸೇ) ಭೀ
ಬಸ ಹೋಓ, ಬಹಿರ್ಜಲ್ಪಕೀ ( – ಭಾಷಾ ಬೋಲನೇಕೀ) ತೋ ಬಾತ ಹೀ ಕ್ಯಾ ? .೮೫.
ಗಾಥಾ : ೬೩ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಪರೇಣ ದತ್ತಂ ] ಪರ ದ್ವಾರಾ ದಿಯಾ ಗಯಾ,
[ಕೃತಕಾರಿತಾನುಮೋದನರಹಿತಂ ] ಕೃತ - ಕಾರಿತ - ಅನುಮೋದನ ರಹಿತ, [ತಥಾ ಪ್ರಾಸುಕಂ ] ಪ್ರಾಸುಕ [ಪ್ರಶಸ್ತಂ
ಚ ] ಔರ ❃ಪ್ರಶಸ್ತ [ಭಕ್ತಂ ] ಭೋಜನ ಕರನೇರೂಪ [ಸಂಭುಕ್ತಿಃ ] ಜೋ ಸಮ್ಯಕ್ ಆಹಾರಗ್ರಹಣ
[ಏಷಣಾಸಮಿತಿಃ ] ವಹ ಏಷಣಾಸಮಿತಿ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ಏಷಣಾಸಮಿತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ . ವಹ ಇಸಪ್ರಕಾರ —
ಮನ, ವಚನ ಔರ ಕಾಯಾಮೇಂಸೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕಕೋ ಕೃತ, ಕಾರಿತ ಔರ ಅನುಮೋದನಾ ಸಹಿತ ಗಿನನೇ ಪರ
ಉನಕೇ ನೌ ಭೇದ ಹೋತೇ ಹೈಂ; ಉನಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಅನ್ನ ನವ ಕೋಟಿರೂಪಸೇ ವಿಶುದ್ಧ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸಾ (ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ)
ಕಹಾ ಹೈ; ಅತಿಪ್ರಶಸ್ತ ಅರ್ಥಾತ್ ಮನೋಹರ (ಅನ್ನ); ಹರಿತಕಾಯಮಯ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರಾಣಿಯೋಂಕೇ ಸಂಚಾರಕೋ
❃ ಪ್ರಶಸ್ತ = ಅಚ್ಛಾ; ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ಪ್ರಶಂಸಿತ; ಜೋ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಪ್ರಮಾದಾದಿಕಾ ಯಾ ರೋಗಾದಿಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ನ ಹೋ ಐಸಾ .
ಆಹಾರ ಪ್ರಾಸುಕ ಶುದ್ಧ ಲೇಂ ಪರ - ದತ್ತ ಕೃತ ಕಾರಿತ ಬಿನಾ .
ಕರತೇ ನಹಿಂ ಅನುಮೋದನಾ ಮುನಿ ಸಮಿತಿ ಜಿನಕೇ ಏಷಣಾ ..೬೩..

Page 124 of 388
PDF/HTML Page 151 of 415
single page version

ಸಂಚಾರಾಗೋಚರಂ ಪ್ರಾಸುಕಮಿತ್ಯಭಿಹಿತಮ್; ಪ್ರತಿಗ್ರಹೋಚ್ಚಸ್ಥಾನಪಾದಕ್ಷಾಲನಾರ್ಚನಪ್ರಣಾಮಯೋಗಶುದ್ಧಿಭಿಕ್ಷಾ-
ಶುದ್ಧಿನಾಮಧೇಯೈರ್ನವವಿಧಪುಣ್ಯೈಃ ಪ್ರತಿಪತ್ತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಶ್ರದ್ಧಾಶಕ್ತ್ಯಲುಬ್ಧತಾಭಕ್ತಿ ಜ್ಞಾನದಯಾಕ್ಷಮಾಽಭಿಧಾನ-
ಸಪ್ತಗುಣಸಮಾಹಿತೇನ ಶುದ್ಧೇನ ಯೋಗ್ಯಾಚಾರೇಣೋಪಾಸಕೇನ ದತ್ತಂ ಭಕ್ತಂ ಭುಂಜಾನಃ ತಿಷ್ಠತಿ ಯಃ ಪರಮತಪೋಧನಃ
ತಸ್ಯೈಷಣಾಸಮಿತಿರ್ಭವತಿ . ಇತಿ ವ್ಯವಹಾರಸಮಿತಿಕ್ರಮಃ . ಅಥ ನಿಶ್ಚಯತೋ ಜೀವಸ್ಯಾಶನಂ ನಾಸ್ತಿ
ಪರಮಾರ್ಥತಃ, ಷಟ್ಪ್ರಕಾರಮಶನಂ ವ್ಯವಹಾರತಃ ಸಂಸಾರಿಣಾಮೇವ ಭವತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಸಮಯಸಾರೇ (?) —
❃
‘‘ಣೋಕಮ್ಮಕಮ್ಮಹಾರೋ ಲೇಪ್ಪಾಹಾರೋ ಯ ಕವಲಮಾಹಾರೋ .
ಉಜ್ಜ ಮಣೋ ವಿ ಯ ಕಮಸೋ ಆಹಾರೋ ಛವ್ವಿಹೋ ಣೇಯೋ ..’’
ಅಗೋಚರ ವಹ ಪ್ರಾಸುಕ (ಅನ್ನ) — ಐಸಾ (ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ) ಕಹಾ ಹೈ . ೧ಪ್ರತಿಗ್ರಹ, ಉಚ್ಚ ಸ್ಥಾನ,
ಪಾದಪ್ರಕ್ಷಾಲನ, ಅರ್ಚನ, ಪ್ರಣಾಮ, ಯೋಗಶುದ್ಧಿ (ಮನ - ವಚನ - ಕಾಯಾಕೀ ಶುದ್ಧಿ) ಔರ ಭಿಕ್ಷಾಶುದ್ಧಿ — ಇಸ
ನವವಿಧ ಪುಣ್ಯಸೇ (ನವಧಾ ಭಕ್ತಿಸೇ) ಆದರ ಕರಕೇ, ಶ್ರದ್ಧಾ, ಶಕ್ತಿ, ಅಲುಬ್ಧತಾ, ಭಕ್ತಿ, ಜ್ಞಾನ, ದಯಾ
ಔರ ಕ್ಷಮಾ — ಇನ (ದಾತಾಕೇ) ಸಾತ ಗುಣೋಂ ಸಹಿತ ಶುದ್ಧ ಯೋಗ್ಯ-ಆಚಾರವಾಲೇ ಉಪಾಸಕ ದ್ವಾರಾ ದಿಯಾ
ಗಯಾ (ನವ ಕೋಟಿರೂಪಸೇ ಶುದ್ಧ, ಪ್ರಶಸ್ತ ಔರ ಪ್ರಾಸುಕ) ಭೋಜನ ಜೋ ಪರಮ ತಪೋಧನ ಲೇತೇ ಹೈಂ, ಉನ್ಹೇಂ
ಏಷಣಾಸಮಿತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . ಐಸಾ ವ್ಯವಹಾರಸಮಿತಿಕಾ ಕ್ರಮ ಹೈ .
ಅಬ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಐಸಾ ಹೈ ಕಿ — ಜೀವಕೋ ಪರಮಾರ್ಥಸೇ ಅಶನ ನಹೀಂ ಹೈ; ಛಹ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಅಶನ
ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಸಂಸಾರಿಯೋಂಕೋ ಹೀ ಹೋತಾ ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಶ್ರೀ ❃ಸಮಯಸಾರಮೇಂ (?) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —
‘‘[ಗಾಥಾರ್ಥ : — ] ನೋಕರ್ಮ - ಆಹಾರ, ಕರ್ಮ - ಆಹಾರ, ಲೇಪ - ಆಹಾರ, ಕವಲ - ಆಹಾರ, ಓಜ -
ಆಹಾರ ಔರ ಮನ - ಆಹಾರ — ಇಸಪ್ರಕಾರ ಆಹಾರ ಕ್ರಮಶಃ ಛಹ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಜಾನನಾ .’’
೧ ಪ್ರತಿಗ್ರಹ = ‘‘ಆಹಾರಜಲ ಶುದ್ಧ ಹೈ; ತಿಷ್ಠ, ತಿಷ್ಠ, ತಿಷ್ಠ, (ಠಹರಿಯೇ ಠಹರಿಯೇ, ಠಹರಿಯೇ)’’ ಐಸಾ ಕಹಕರ
ಆಹಾರಗ್ರಹಣಕೀ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಕರನಾ; ಕೃಪಾ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ; ಆದರಸನ್ಮಾನ . [ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪ್ರತಿಗ್ರಹ ಕಿಯಾ
ಜಾನೇ ಪರ, ಯದಿ ಮುನಿ ಕೃಪಾ ಕರಕೇ ಠಹರ ಜಾಯೇಂ ತೋ ದಾತಾಕೇ ಸಾತ ಗುಣೋಂಸೇ ಯುಕ್ತ ಶ್ರಾವಕ ಉನ್ಹೇಂ ಅಪನೇ ಘರಮೇಂ
ಲೇ ಜಾಕರ, ಉಚ್ಚ-ಆಸನ ಪರ ವಿರಾಜಮಾನ ಕರಕೇ, ಪಾಂವ ಧೋಕರ, ಪೂಜನ ಕರತಾ ಹೈ ಔರ ಪ್ರಣಾಮ ಕರತಾ ಹೈ .
ಫಿ ರ ಮನ-ವಚನ-ಕಾಯಾಕೀ ಶುದ್ಧಿಪೂರ್ವಕ ಶುದ್ಧ ಭಿಕ್ಷಾ ದೇತಾ ಹೈ . ]
❃ಯಹಾಂ ಉದ್ಧೃತ ಕೀ ಗಈ ಗಾಥಾ ಸಮಯಸಾರಮೇಂ ನಹಿ ಹೈ, ಪರನ್ತು ಪ್ರವಚನಸಾರಮೇಂ (ಪ್ರಥಮ ಅಧಿಕಾರಕೀ ೨೦ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ
ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ-ಟೀಕಾಮೇಂ) ಅವತರಣರೂಪ ಹೈ .

Page 125 of 388
PDF/HTML Page 152 of 415
single page version

ಅಶುದ್ಧಜೀವಾನಾಂ ವಿಭಾವಧರ್ಮಂ ಪ್ರತಿ ವ್ಯವಹಾರನಯಸ್ಯೋದಾಹರಣಮಿದಮ್ .
ಇದಾನೀಂ ನಿಶ್ಚಯಸ್ಯೋದಾಹೃತಿರುಚ್ಯತೇ . ತದ್ಯಥಾ —
‘‘ಜಸ್ಸ ಅಣೇಸಣಮಪ್ಪಾ ತಂ ಪಿ ತವೋ ತಪ್ಪಡಿಚ್ಛಗಾ ಸಮಣಾ .
ಅಣ್ಣಂ ಭಿಕ್ಖಮಣೇಸಣಮಧ ತೇ ಸಮಣಾ ಅಣಾಹಾರಾ ..’’
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಗುಣಭದ್ರಸ್ವಾಮಿಭಿಃ —
(ಮಾಲಿನೀ)
‘‘ಯಮನಿಯಮನಿತಾನ್ತಃ ಶಾನ್ತಬಾಹ್ಯಾನ್ತರಾತ್ಮಾ
ಪರಿಣಮಿತಸಮಾಧಿಃ ಸರ್ವಸತ್ತ್ವಾನುಕಮ್ಪೀ .
ವಿಹಿತಹಿತಮಿತಾಶೀ ಕ್ಲೇಶಜಾಲಂ ಸಮೂಲಂ
ದಹತಿ ನಿಹತನಿದ್ರೋ ನಿಶ್ಚಿತಾಧ್ಯಾತ್ಮಸಾರಃ ..’’
— ಅಶುದ್ಧ ಜೀವೋಂಕೇ ವಿಭಾವಧರ್ಮ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ವ್ಯವಹಾರನಯಕಾ ಯಹ (ಅವತರಣ ಕೀ ಗಈ
ಗಾಥಾಮೇಂ) ಉದಾಹರಣ ಹೈ .
ಅಬ (ಶ್ರೀ ಪ್ರವಚನಸಾರಕೀ ೨೨೭ವೀಂ ಗಾಥಾ ದ್ವಾರಾ) ನಿಶ್ಚಯಕಾ ಉದಾಹರಣ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ವಹ ಇಸಪ್ರಕಾರ : —
‘‘[ಗಾಥಾರ್ಥ : — ] ಜಿಸಕಾ ಆತ್ಮಾ ಏಷಣಾರಹಿತ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಅನಶನಸ್ವಭಾವೀ
ಆತ್ಮಾಕೋ ಜಾನನೇಕೇ ಕಾರಣ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಆಹಾರಕೀ ಇಚ್ಛಾ ರಹಿತ ಹೈ ) ಉಸೇ ವಹ ಭೀ ತಪ ಹೈ; (ಔರ)
ಉಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ( – ಅನಶನಸ್ವಭಾವೀ ಆತ್ಮಾಕೋ ಪರಿಪೂರ್ಣರೂಪಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ)
ಪ್ರಯತ್ನ ಕರನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಜೋ ಶ್ರಮಣ ಉನ್ಹೇಂ ಅನ್ಯ ( – ಸ್ವರೂಪಸೇ ಭಿನ್ನ ಐಸೀ) ಭಿಕ್ಷಾ ಏಷಣಾ ಬಿನಾ
( – ಏಷಣಾದೋಷ ರಹಿತ) ಹೋತೀ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ವೇ ಶ್ರಮಣ ಅನಾಹಾರೀ ಹೈಂ .’’
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯವರ) ಶ್ರೀ ಗುಣಭದ್ರಸ್ವಾಮೀನೇ (ಆತ್ಮಾನುಶಾಸನಮೇಂ ೨೨೫ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ)
ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜಿಸನೇ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಕೇ ಸಾರಕಾ ನಿಶ್ಚಯ ಕಿಯಾ ಹೈ, ಜೋ ಅತ್ಯನ್ತ
ಯಮನಿಯಮ ಸಹಿತ ಹೈ, ಜಿಸಕಾ ಆತ್ಮಾ ಬಾಹರಸೇ ಔರ ಭೀತರಸೇ ಶಾನ್ತ ಹುಆ ಹೈ, ಜಿಸೇ ಸಮಾಧಿ
ಪರಿಣಮಿತ ಹುಈ ಹೈ, ಜಿಸೇ ಸರ್ವ ಜೀವೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ ಅನುಕಮ್ಪಾ ಹೈ, ಜೋ ವಿಹಿತ ( – ಶಾಸ್ತ್ರಾಜ್ಞಾಕೇ ಅನುಸಾರ)
❃
ಹಿತ - ಮಿತ ಭೋಜನ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ, ಜಿಸನೇ ನಿದ್ರಾಕಾ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ, ವಹ (ಮುನಿ) ಕ್ಲೇಶಜಾಲಕೋ
ಸಮೂಲ ಜಲಾ ದೇತಾ ಹೈ .’’
❃ ಹಿತ-ಮಿತ = ಹಿತಕರ ಔರ ಉಚಿತ ಮಾತ್ರಾಮೇಂ .

Page 126 of 388
PDF/HTML Page 153 of 415
single page version

ತಥಾ ಹಿ —
(ಶಾಲಿನೀ)
ಭುಕ್ತ್ವಾ ಭಕ್ತಂ ಭಕ್ತ ಹಸ್ತಾಗ್ರದತ್ತಂ
ಧ್ಯಾತ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಪೂರ್ಣಬೋಧಪ್ರಕಾಶಮ್ .
ತಪ್ತ್ವಾ ಚೈವಂ ಸತ್ತಪಃ ಸತ್ತಪಸ್ವೀ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತೀದ್ಧಾಂ ಮುಕ್ತಿ ವಾರಾಂಗನಾಂ ಸಃ ..೮೬..
ಪೋತ್ಥಇಕಮಂಡಲಾಇಂ ಗಹಣವಿಸಗ್ಗೇಸು ಪಯತಪರಿಣಾಮೋ .
ಆದಾವಣಣಿಕ್ಖೇವಣಸಮಿದೀ ಹೋದಿ ತ್ತಿ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ..೬೪..
ಪುಸ್ತಕಕಮಣ್ಡಲಾದಿಗ್ರಹಣವಿಸರ್ಗಯೋಃ ಪ್ರಯತ್ನಪರಿಣಾಮಃ .
ಆದಾನನಿಕ್ಷೇಪಣಸಮಿತಿರ್ಭವತೀತಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ..೬೪..
ಅತ್ರಾದಾನನಿಕ್ಷೇಪಣಸಮಿತಿಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಅಪಹೃತಸಂಯಮಿನಾಂ ಸಂಯಮಜ್ಞಾನಾದ್ಯುಪಕರಣಗ್ರಹಣವಿಸರ್ಗಸಮಯಸಮುದ್ಭವಸಮಿತಿಪ್ರಕಾರೋಕ್ತಿ ರಿಯಮ್ .
ಔರ (೬೩ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) : —
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಭಕ್ತಕೇ ಹಸ್ತಾಗ್ರಸೇ ( – ಹಾಥಕೀ ಉಂಗಲಿಯೋಂಸೇ) ದಿಯಾ ಗಯಾ ಭೋಜನ
ಲೇಕರ, ಪೂರ್ಣ ಜ್ಞಾನಪ್ರಕಾಶವಾಲೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಧ್ಯಾನ ಕರಕೇ, ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸತ್ ತಪಕೋ ( – ಸಮ್ಯಕ್
ತಪಕೋ) ತಪಕರ, ವಹ ಸತ್ ತಪಸ್ವೀ ( – ಸಚ್ಚಾ ತಪಸ್ವೀ) ದೇದೀಪ್ಯಮಾನ ಮುಕ್ತಿವಾರಾಂಗನಾಕೋ
( – ಮುಕ್ತಿರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕೋ) ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ .೮೬.
ಗಾಥಾ : ೬೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಪುಸ್ತಕಕಮಣ್ಡಲಾದಿಗ್ರಹಣವಿಸರ್ಗಯೋಃ ] ಪುಸ್ತಕ,
ಕಮಣ್ಡಲ ಆದಿ ಲೇನೇ-ರಖನೇ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ [ಪ್ರಯತ್ನಪರಿಣಾಮಃ ] ಪ್ರಯತ್ನಪರಿಣಾಮ ವಹ
[ಆದಾನನಿಕ್ಷೇಪಣಸಮಿತಿಃ ] ಆದಾನನಿಕ್ಷೇಪಣಸಮಿತಿ [ಭವತಿ ] ಹೈ [ಇತಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ] ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ಆದಾನನಿಕ್ಷೇಪಣಸಮಿತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಯಹ, ೧ಅಪಹೃತಸಂಯಮಿಯೋಂಕೋ ಸಂಯಮಜ್ಞಾನಾದಿಕಕೇ ಉಪಕರಣ ಲೇತೇ – ರಖತೇ ಸಮಯ ಉತ್ಪನ್ನ
೧ – ಅಪಹೃತಸಂಯಮೀ = ಅಪಹೃತಸಂಯಮವಾಲೇ ಮುನಿ . [ಅಪವಾದ, ವ್ಯವಹಾರನಯ, ಏಕದೇಶಪರಿತ್ಯಾಗ, ಅಪಹೃತಸಂಯಮ (ಹೀನ –
ನ್ಯೂನತಾವಾಲಾ ಸಂಯಮ), ಸರಾಗಚಾರಿತ್ರ ಔರ ಶುಭೋಪಯೋಗ — ಯಹ ಸಬ ಏಕಾರ್ಥ ಹೈಂ . ]
ಪುಸ್ತಕ ಕಮಣ್ಡಲ ಆದಿ ನಿಕ್ಷೇಪಣಗ್ರಹಣ ಕರತೇ ಯತೀ .
ಹೋತಾ ಪ್ರಯತ ಪರಿಣಾಮ ವಹ ಆದಾನನಿಕ್ಷೇಪಣ ಸಮಿತಿ ..೬೪..

Page 127 of 388
PDF/HTML Page 154 of 415
single page version

ಉಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಿನಾಂ ನ ಪುಸ್ತಕಕಮಣ್ಡಲುಪ್ರಭೃತಯಃ, ಅತಸ್ತೇ ಪರಮಜಿನಮುನಯಃ ಏಕಾನ್ತತೋ ನಿಸ್ಪೃಹಾಃ, ಅತ
ಏವ ಬಾಹ್ಯೋಪಕರಣನಿರ್ಮುಕ್ತಾಃ . ಅಭ್ಯನ್ತರೋಪಕರಣಂ ನಿಜಪರಮತತ್ತ್ವಪ್ರಕಾಶದಕ್ಷಂ ನಿರುಪಾಧಿಸ್ವರೂಪಸಹಜ-
ಜ್ಞಾನಮನ್ತರೇಣ ನ ಕಿಮಪ್ಯುಪಾದೇಯಮಸ್ತಿ . ಅಪಹೃತಸಂಯಮಧರಾಣಾಂ ಪರಮಾಗಮಾರ್ಥಸ್ಯ ಪುನಃ ಪುನಃ
ಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾನಕಾರಣಂ ಪುಸ್ತಕಂ ಜ್ಞಾನೋಪಕರಣಮಿತಿ ಯಾವತ್, ಶೌಚೋಪಕರಣಂ ಚ ಕಾಯವಿಶುದ್ಧಿಹೇತುಃ
ಕಮಣ್ಡಲುಃ, ಸಂಯಮೋಪಕರಣಹೇತುಃ ಪಿಚ್ಛಃ . ಏತೇಷಾಂ ಗ್ರಹಣವಿಸರ್ಗಯೋಃ ಸಮಯಸಮುದ್ಭವಪ್ರಯತ್ನಪರಿಣಾಮ-
ವಿಶುದ್ಧಿರೇವ ಹಿ ಆದಾನನಿಕ್ಷೇಪಣಸಮಿತಿರಿತಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟೇತಿ .
(ಮಾಲಿನೀ)
ಸಮಿತಿಷು ಸಮಿತೀಯಂ ರಾಜತೇ ಸೋತ್ತಮಾನಾಂ
ಪರಮಜಿನಮುನೀನಾಂ ಸಂಹತೌ ಕ್ಷಾಂತಿಮೈತ್ರೀ .
ತ್ವಮಪಿ ಕುರು ಮನಃಪಂಕೇರುಹೇ ಭವ್ಯ ನಿತ್ಯಂ
ಭವಸಿ ಹಿ ಪರಮಶ್ರೀಕಾಮಿನೀಕಾಂತಕಾಂತಃ ..೮೭..
ಹೋನೇವಾಲೀ ಸಮಿತಿಕಾ ಪ್ರಕಾರ ಕಹಾ ಹೈ . ೧ಉಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಿಯೋಂಕೋ ಪುಸ್ತಕ, ಕಮಣ್ಡಲ ಆದಿ ನಹೀಂ
ಹೋತೇ; ವೇ ಪರಮಜಿನಮುನಿ ಏಕಾನ್ತ ( – ಸರ್ವಥಾ) ನಿಸ್ಪೃಹ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಇಸೀಲಿಯೇ ವೇ ಬಾಹ್ಯ ಉಪಕರಣ
ರಹಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ . ಅಭ್ಯಂತರ ಉಪಕರಣಭೂತ, ನಿಜ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೋ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಕರನೇಮೇಂ ಚತುರ ಐಸಾ
ಜೋ ನಿರುಪಾಧಿಸ್ವರೂಪ ಸಹಜ ಜ್ಞಾನ ಉಸಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ ಕುಛ ಉನ್ಹೇಂ ಉಪಾದೇಯ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಅಪಹೃತಸಂಯಮಧರೋಂಕೋ ಪರಮಾಗಮಕೇ ಅರ್ಥಕಾ ಪುನಃ ಪುನಃ ಪ್ರತ್ಯಭಿಜ್ಞಾನ ಹೋನೇಮೇಂ ಕಾರಣಭೂತ ಐಸೀ
ಪುಸ್ತಕ ವಹ ಜ್ಞಾನಕಾ ಉಪಕರಣ ಹೈ; ಶೌಚಕಾ ಉಪಕರಣ ಕಾಯವಿಶುದ್ಧಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಕಮಣ್ಡಲ
ಹೈ; ಸಂಯಮಕಾ ಉಪಕರಣ – ಹೇತು ಪೀಂಛೀ ಹೈ . ಇನ ಉಪಕರಣೋಂಕೋ ಲೇತೇ – ರಖತೇ ಸಮಯ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋನೇವಾಲೀ ಪ್ರಯತ್ನಪರಿಣಾಮರೂಪ ವಿಶುದ್ಧಿ ಹೀ ಆದಾನನಿಕ್ಷೇಪಣಸಮಿತಿ ಹೈ ಐಸಾ (ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ)
ಕಹಾ ಹೈ .
[ಅಬ ೬೪ ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಉತ್ತಮ ಪರಮಜಿನಮುನಿಯೋಂಕೀ ಯಹ ಸಮಿತಿ ಸಮಿತಿಯೋಂಮೇಂ ಶೋಭತೀ ಹೈ .
ಉಸಕೇ ಸಂಗಮೇಂ ಕ್ಷಾಂತಿ ಔರ ಮೈತ್ರೀ ಹೋತೇ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ ಇಸ ಸಮಿತಿಯುಕ್ತ ಮುನಿಕೋ ಧೀರಜ –
ಸಹನಶೀಲತಾ – ಕ್ಷಮಾ ಔರ ಮೈತ್ರೀಭಾವ ಹೋತೇ ಹೈಂ ) . ಹೇ ಭವ್ಯ ! ತೂ ಭೀ ಮನ - ಕಮಲಮೇಂ ಸದಾ ವಹ
ಸಮಿತಿ ಧಾರಣ ಕರ, ಕಿ ಜಿಸಸೇ ತೂ ಪರಮಶ್ರೀರೂಪೀ ಕಾಮಿನೀಕಾ ಪ್ರಿಯ ಕಾನ್ತ ಹೋಗಾ (ಅರ್ಥಾತ್
೧ – ಉಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮೀ = ಉಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮವಾಲೇ ಮುನಿ . [ಉತ್ಸರ್ಗ, ನಿಶ್ಚಯನಯ, ಸರ್ವಪರಿತ್ಯಾಗ, ಉಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮ, ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರ ಔರ
ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ — ಯಹ ಸಬ ಏಕಾರ್ಥ ಹೈಂ . ]

Page 128 of 388
PDF/HTML Page 155 of 415
single page version

ಪಾಸುಗಭೂಮಿಪದೇಸೇ ಗೂಢೇ ರಹಿಏ ಪರೋಪರೋಹೇಣ .
ಉಚ್ಚಾರಾದಿಚ್ಚಾಗೋ ಪಇಟ್ಠಾಸಮಿದೀ ಹವೇ ತಸ್ಸ ..೬೫..
ಪ್ರಾಸುಕಭೂಮಿಪ್ರದೇಶೇ ಗೂಢೇ ರಹಿತೇ ಪರೋಪರೋಧೇನ .
ಉಚ್ಚಾರಾದಿತ್ಯಾಗಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಸಮಿತಿರ್ಭವೇತ್ತಸ್ಯ ..೬೫..
ಮುನೀನಾಂ ಕಾಯಮಲಾದಿತ್ಯಾಗಸ್ಥಾನಶುದ್ಧಿಕಥನಮಿದಮ್ .
ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯತೋ ಜೀವಸ್ಯ ದೇಹಾಭಾವಾನ್ನ ಚಾನ್ನಗ್ರಹಣಪರಿಣತಿಃ . ವ್ಯವಹಾರತೋ ದೇಹಃ ವಿದ್ಯತೇ; ತಸ್ಯೈವ
ಹಿ ದೇಹೇ ಸತಿ ಹ್ಯಾಹಾರಗ್ರಹಣಂ ಭವತಿ; ಆಹಾರಗ್ರಹಣಾನ್ಮಲಮೂತ್ರಾದಯಃ ಸಂಭವನ್ತ್ಯೇವ . ಅತ ಏವ ಸಂಯಮಿನಾಂ
ಮಲಮೂತ್ರವಿಸರ್ಗಸ್ಥಾನಂ ನಿರ್ಜನ್ತುಕಂ ಪರೇಷಾಮುಪರೋಧೇನ ವಿರಹಿತಮ್ . ತತ್ರ ಸ್ಥಾನೇ ಶರೀರಧರ್ಮಂ ಕೃತ್ವಾ
ಪಶ್ಚಾತ್ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ಥಾನಾದುತ್ತರೇಣ ಕತಿಚಿತ್ ಪದಾನಿ ಗತ್ವಾ ಹ್ಯುದಙ್ಮುಖಃ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಚೋತ್ಸೃಜ್ಯ ಕಾಯಕರ್ಮಾಣಿ
ಮುಕ್ತಿಲಕ್ಷ್ಮೀಕಾ ವರಣ ಕರೇಗಾ) .೮೭.
ಗಾಥಾ : ೬೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಪರೋಪರೋಧೇನ ರಹಿತೇ ] ಜಿಸೇ ಪರಕೇ ಉಪರೋಧ ರಹಿತ
( – ದೂಸರೇಸೇ ರೋಕಾ ನ ಜಾಯೇ ಐಸೇ), [ಗೂಢೇ ] ಗೂಢ ಔರ [ಪ್ರಾಸುಕಭೂಮಿಪ್ರದೇಶೇ ] ಪ್ರಾಸುಕ
ಭೂಮಿಪ್ರದೇಶಮೇಂ [ಉಚ್ಚಾರಾದಿತ್ಯಾಗಃ ] ಮಲಾದಿಕಾ ತ್ಯಾಗ ಹೋ, [ತಸ್ಯ ] ಉಸೇ [ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಸಮಿತಿಃ ]
ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನ ಸಮಿತಿ [ಭವೇತ್ ] ಹೋತೀ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ಮುನಿಯೋಂಕೋ ಕಾಯಮಲಾದಿತ್ಯಾಗಕೇ ಸ್ಥಾನಕೀ ಶುದ್ಧಿಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಸೇ ಜೀವಕೋ ದೇಹಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಅನ್ನಗ್ರಹಣರೂಪ ಪರಿಣತಿ ನಹೀಂ ಹೈ .
ವ್ಯವಹಾರಸೇ (-ಜೀವಕೋ) ದೇಹ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೀಕೋ ದೇಹ ಹೋನೇಸೇ ಆಹಾರಗ್ರಹಣ ಹೈ; ಆಹಾರಗ್ರಹಣಕೇ
ಕಾರಣ ಮಲಮೂತ್ರಾದಿಕ ಸಂಭವಿತ ಹೈಂ ಹೀ . ಇಸೀಲಿಯೇ ಸಂಯಮಿಯೋಂಕೋ ಮಲಮೂತ್ರಾದಿಕಕೇ ಉತ್ಸರ್ಗಕಾ
( – ತ್ಯಾಗಕಾ) ಸ್ಥಾನ ಜನ್ತುರಹಿತ ತಥಾ ಪರಕೇ ಉಪರೋಧ ರಹಿತ ಹೋತಾ ಹೈ . ಉಸ ಸ್ಥಾನ ಪರ ಶರೀರಧರ್ಮ
ಕರಕೇ ಫಿ ರ ಜೋ ಪರಮಸಂಯಮೀ ಉಸ ಸ್ಥಾನಸೇ ಉತ್ತರ ದಿಶಾಮೇಂ ಕುಛ ಡಗ ಜಾಕರ ಉತ್ತರಮುಖ ಖಡೇ
ರಹಕರ, ಕಾಯಕರ್ಮೋಂಕಾ ( – ಶರೀರಕೀ ಕ್ರಿಯಾಓಂಕಾ), ಸಂಸಾರಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಹೋಂ ಐಸೇ ಪರಿಣಾಮಕಾ
ಜೋ ಗೂಢ ಪ್ರಾಸುಕ ಔರ ಪರ - ಉಪರೋಧ ಬಿನ ಭೂ ಪರ ಯತೀ
ಮಲ ತ್ಯಾಗ ಕರತೇ ಹೈಂ ಉನ್ಹೇಂ ಸಮಿತಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನ ಕಹೀ ..೬೫..

Page 129 of 388
PDF/HTML Page 156 of 415
single page version

ಸಂಸಾರಕಾರಣಂ ಪರಿಣಾಮಂ ಮನಶ್ಚ ಸಂಸೃತೇರ್ನಿಮಿತ್ತಂ, ಸ್ವಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಗ್ರೋ ಭೂತ್ವಾ ಧ್ಯಾಯತಿ ಯಃ ಪರಮಸಂಯಮೀ
ಮುಹುರ್ಮುಹುಃ ಕಲೇವರಸ್ಯಾಪ್ಯಶುಚಿತ್ವಂ ವಾ ಪರಿಭಾವಯತಿ, ತಸ್ಯ ಖಲು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನಸಮಿತಿರಿತಿ . ನಾನ್ಯೇಷಾಂ
ಸ್ವೈರವೃತ್ತೀನಾಂ ಯತಿನಾಮಧಾರಿಣಾಂ ಕಾಚಿತ್ ಸಮಿತಿರಿತಿ .
(ಮಾಲಿನೀ)
ಸಮಿತಿರಿಹ ಯತೀನಾಂ ಮುಕ್ತಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಮೂಲಂ
ಜಿನಮತಕುಶಲಾನಾಂ ಸ್ವಾತ್ಮಚಿಂತಾಪರಾಣಾಮ್ .
ಮಧುಸಖನಿಶಿತಾಸ್ತ್ರವ್ರಾತಸಂಭಿನ್ನಚೇತಃ
ಸಹಿತಮುನಿಗಣಾನಾಂ ನೈವ ಸಾ ಗೋಚರಾ ಸ್ಯಾತ್ ..೮೮..
(ಹರಿಣೀ)
ಸಮಿತಿಸಮಿತಿಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಮುಕ್ತ್ಯಙ್ಗನಾಭಿಮತಾಮಿಮಾಂ
ಭವಭವಭಯಧ್ವಾನ್ತಪ್ರಧ್ವಂಸಪೂರ್ಣಶಶಿಪ್ರಭಾಮ್ .
ಮುನಿಪ ತವ ಸದ್ದೀಕ್ಷಾಕಾನ್ತಾಸಖೀಮಧುನಾ ಮುದಾ
ಜಿನಮತತಪಃಸಿದ್ಧಂ ಯಾಯಾಃ ಫಲಂ ಕಿಮಪಿ ಧ್ರುವಮ್ ..೮9..
ತಥಾ ಸಂಸಾರಕೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಮನಕಾ ಉತ್ಸರ್ಗ ಕರಕೇ, ನಿಜ ಆತ್ಮಾಕೋ ಅವ್ಯಗ್ರ ( – ಏಕಾಗ್ರ) ಹೋಕರ
ಧ್ಯಾತಾ ಹೈ ಅಥವಾ ಪುನಃ ಪುನಃ ಕಲೇವರಕೀ ( – ಶರೀರಕೀ) ಭೀ ಅಶುಚಿತಾ ಸರ್ವ ಓರಸೇ ಭಾತಾ ಹೈ,
ಉಸೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನಸಮಿತಿ ಹೋತೀ ಹೈ . ದೂಸರೇ ಸ್ವಚ್ಛನ್ದವೃತ್ತಿವಾಲೇ ಯತಿನಾಮಧಾರಿಯೋಂಕೋ ಕೋಈ
ಸಮಿತಿ ನಹೀಂ ಹೋತೀ .
[ಅಬ ೬೫ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ತೀನ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜಿನಮತಮೇಂ ಕುಶಲ ಔರ ಸ್ವಾತ್ಮಚಿನ್ತನಮೇಂ ಪರಾಯಣ ಐಸೇ ಯತಿಓಂಕೋ
ಯಹ ಸಮಿತಿ ಮುಕ್ತಿಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕಾ ಮೂಲ ಹೈ . ಕಾಮದೇವಕೇ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಅಸ್ತ್ರಸಮೂಹಸೇ ಭಿದೇ ಹುಏ ಹೃದಯವಾಲೇ
ಮುನಿಗಣೋಂಕೋ ವಹ (ಸಮಿತಿ) ಗೋಚರ ಹೋತೀ ಹೀ ನಹೀಂ .೮೮.
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಹೇ ಮುನಿ ! ಸಮಿತಿಯೋಂಮೇಂಕೀ ಇಸ ಸಮಿತಿಕೋ — ಕಿ ಜೋ ಮುಕ್ತಿರೂಪೀ
ಸ್ತ್ರೀಕೋ ಪ್ಯಾರೀ ಹೈ, ಜೋ ಭವಭವಕೇ ಭಯರೂಪೀ ಅಂಧಕಾರಕೋ ನಷ್ಟ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಪೂರ್ಣ ಚನ್ದ್ರಕೀ ಪ್ರಭಾ
ಸಮಾನ ಹೈ ತಥಾ ತೇರೀ ಸತ್ - ದೀಕ್ಷಾರೂಪೀ ಕಾನ್ತಾಕೀ ( – ಸಚ್ಚೀ ದೀಕ್ಷಾರೂಪೀ ಪ್ರಿಯ ಸ್ತ್ರೀಕೀ) ಸಖೀ ಹೈ
ಉಸೇ — ಅಬ ಪ್ರಮೋದಸೇ ಜಾನಕರ, ಜಿನಮತಕಥಿತ ತಪಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹೋನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಕಿಸೀ (ಅನುಪಮ)
ಧ್ರುವ ಫಲಕೋ ತೂ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರೇಗಾ .೮೯.

Page 130 of 388
PDF/HTML Page 157 of 415
single page version

(ದ್ರುತವಿಲಂಬಿತ)
ಸಮಿತಿಸಂಹತಿತಃ ಫಲಮುತ್ತಮಂ
ಸಪದಿ ಯಾತಿ ಮುನಿಃ ಪರಮಾರ್ಥತಃ .
ನ ಚ ಮನೋವಚಸಾಮಪಿ ಗೋಚರಂ
ಕಿಮಪಿ ಕೇವಲಸೌಖ್ಯಸುಧಾಮಯಮ್ ..9೦..
ಕಾಲುಸ್ಸಮೋಹಸಣ್ಣಾರಾಗದ್ದೋಸಾಇಅಸುಹಭಾವಾಣಂ .
ಪರಿಹಾರೋ ಮಣುಗುತ್ತೀ ವವಹಾರಣಯೇಣ ಪರಿಕಹಿಯಂ ..೬೬..
ಕಾಲುಷ್ಯಮೋಹಸಂಜ್ಞಾರಾಗದ್ವೇಷಾದ್ಯಶುಭಭಾವನಾಮ್ .
ಪರಿಹಾರೋ ಮನೋಗುಪ್ತಿಃ ವ್ಯವಹಾರನಯೇನ ಪರಿಕಥಿತಾ ..೬೬..
ವ್ಯವಹಾರಮನೋಗುಪ್ತಿಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ್ .
ಕ್ರೋಧಮಾನಮಾಯಾಲೋಭಾಭಿಧಾನೈಶ್ಚತುರ್ಭಿಃ ಕಷಾಯೈಃ ಕ್ಷುಭಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಕಾಲುಷ್ಯಮ್ . ಮೋಹೋ
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಸಮಿತಿಕೀ ಸಂಗತಿ ದ್ವಾರಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಮುನಿ ಮನ – ವಾಣೀಕೋ ಭೀ ಅಗೋಚರ
( – ಮನಸೇ ಅಚಿನ್ತ್ಯ ಔರ ವಾಣೀಸೇ ಅಕಥ್ಯ) ಐಸಾ ಕೋಈ ಕೇವಲಸುಖಾಮೃತಮಯ ಉತ್ತಮ ಫಲ ಶೀಘ್ರ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೈ . ೯೦ .
ಗಾಥಾ : ೬೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಕಾಲುಷ್ಯಮೋಹಸಂಜ್ಞಾರಾಗದ್ವೇಷಾದ್ಯಶುಭಭಾವಾನಾಮ್ ]
ಕಲುಷತಾ, ಮೋಹ, ಸಂಜ್ಞಾ, ರಾಗ, ದ್ವೇಷ ಆದಿ ಅಶುಭ ಭಾವೋಂಕೇ [ಪರಿಹಾರಃ ] ಪರಿಹಾರಕೋ [ವ್ಯವಹಾರನಯೇನ ]
ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ [ಮನೋಗುಪ್ತಿಃ ] ಮನೋಗುಪ್ತಿ [ಪರಿಕಥಿತಾ ] ಕಹಾ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹ, ವ್ಯವಹಾರ ❃ಮನೋಗುಪ್ತಿಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ಕ್ರೋಧ, ಮಾನ, ಮಾಯಾ ಔರ ಲೋಭ ನಾಮಕ ಚಾರ ಕಷಾಯೋಂಸೇ ಕ್ಷುಬ್ಧ ಹುಆ ಚಿತ್ತ ಸೋ ಕಲುಷತಾ
❃ ಮುನಿಕೋ ಮುನಿತ್ವೋಚಿತ ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿಕೇ ಸಾಥ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಜೋ (ಹಠ ರಹಿತ) ಮನ – ಆಶ್ರಿತ, ವಚನ – ಆಶ್ರಿತ ಅಥವಾ
ಕಾಯ – ಆಶ್ರಿತ ಶುಭೋಪಯೋಗ ಉಸೇ ವ್ಯವಹಾರ ಗುಪ್ತಿ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಶುಭೋಪಯೋಗಮೇಂ ಮನ, ವಚನ ಯಾ ಕಾಯಕೇ
ಸಾಥ ಅಶುಭೋಪಯೋಗರೂಪ ಯುಕ್ತತಾ ನಹೀಂ ಹೈ . ಶುದ್ಧಪರಿಣತಿ ನ ಹೋ ವಹಾಂ ಶುಭೋಪಯೋಗ ಹಠ ಸಹಿತ ಹೋತಾ ಹೈ . ವಹ
ಶುಭೋಪಯೋಗ ತೋ ವ್ಯವಹಾರಗುಪ್ತಿ ಭೀ ನಹೀಂ ಕಹಲಾತಾ .
ಕಾಲುಷ್ಯ, ಸಂಜ್ಞಾ, ಮೋಹ, ರಾಗ, ದ್ವೇಷಕೇ ಪರಿಹಾರಸೇ .
ಹೋತೀ ಮನೋಗುಪ್ತಿ ಶ್ರಮಣಕೋ ಕಥನ ನಯ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ..೬೬..

Page 131 of 388
PDF/HTML Page 158 of 415
single page version

ದರ್ಶನಚಾರಿತ್ರಭೇದಾದ್ ದ್ವಿಧಾ . ಸಂಜ್ಞಾ ಆಹಾರಭಯಮೈಥುನಪರಿಗ್ರಹಾಣಾಂ ಭೇದಾಚ್ಚತುರ್ಧಾ . ರಾಗಃ
ಪ್ರಶಸ್ತಾಪ್ರಶಸ್ತಭೇದೇನ ದ್ವಿವಿಧಃ . ಅಸಹ್ಯಜನೇಷು ವಾಪಿ ಚಾಸಹ್ಯಪದಾರ್ಥಸಾರ್ಥೇಷು ವಾ ವೈರಸ್ಯ ಪರಿಣಾಮೋ
ದ್ವೇಷಃ . ಇತ್ಯಾದ್ಯಶುಭಪರಿಣಾಮಪ್ರತ್ಯಯಾನಾಂ ಪರಿಹಾರ ಏವ ವ್ಯವಹಾರನಯಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ ಮನೋಗುಪ್ತಿರಿತಿ .
(ವಸಂತತಿಲಕಾ)
ಗುಪ್ತಿರ್ಭವಿಷ್ಯತಿ ಸದಾ ಪರಮಾಗಮಾರ್ಥ-
ಚಿಂತಾಸನಾಥಮನಸೋ ವಿಜಿತೇನ್ದ್ರಿಯಸ್ಯ .
ಬಾಹ್ಯಾನ್ತರಙ್ಗಪರಿಷಙ್ಗವಿವರ್ಜಿತಸ್ಯ
ಶ್ರೀಮಜ್ಜಿನೇನ್ದ್ರಚರಣಸ್ಮರಣಾನ್ವಿತಸ್ಯ ..9೧..
ಥೀರಾಜಚೋರಭತ್ತಕಹಾದಿವಯಣಸ್ಸ ಪಾವಹೇಉಸ್ಸ .
ಪರಿಹಾರೋ ವಯಗುತ್ತೀ ಅಲಿಯಾದಿಣಿಯತ್ತಿವಯಣಂ ವಾ ..೬೭..
ಹೈ . ದರ್ಶನಮೋಹ ಔರ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹ ಐಸೇ (ದೋ) ಭೇದೋಂಕೇ ಕಾರಣ ಮೋಹ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ . ಆಹಾರಸಂಜ್ಞಾ,
ಭಯಸಂಜ್ಞಾ, ಮೈಥುನಸಂಜ್ಞಾ ಔರ ಪರಿಗ್ರಹಸಂಜ್ಞಾ ಐಸೇ (ಚಾರ) ಭೇದೋಂಕೇ ಕಾರಣ ಸಂಜ್ಞಾ ಚಾರ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಹೈ .
ಪ್ರಶಸ್ತ ರಾಗ ಔರ ಅಪ್ರಶಸ್ತ ರಾಗ ಐಸೇ (ದೋ) ಭೇದೋಂಕೇ ಕಾರಣ ರಾಗ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ . ಅಸಹ್ಯ ಜನೋಂಕೇ
ಪ್ರತಿ ಅಥವಾ ಅಸಹ್ಯ ಪದಾರ್ಥಸಮೂಹೋಂಕೇ ಪ್ರತಿ ವೈರಕಾ ಪರಿಣಾಮ ವಹ ದ್ವೇಷ ಹೈ . — ಇತ್ಯಾದಿ
❃
ಅಶುಭಪರಿಣಾಮಪ್ರತ್ಯಯೋಂಕಾ ಪರಿಹಾರ ಹೀ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅಶುಭಪರಿಣಾಮರೂಪ ಭಾವಪಾಪಾಸ್ರವೋಂಕಾ ತ್ಯಾಗ ಹೀ)
ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯಸೇ ಮನೋಗುಪ್ತಿ ಹೈ .
[ಅಬ ೬೬ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಜಿಸಕಾ ಮನ ಪರಮಾಗಮಕೇ ಅರ್ಥೋಂಕೇ ಚಿನ್ತನಯುಕ್ತ ಹೈ, ಜೋ ವಿಜಿತೇನ್ದ್ರಿಯ
ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸನೇ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೋ ವಿಶೇಷರೂಪಸೇ ಜೀತಾ ಹೈ ), ಜೋ ಬಾಹ್ಯ ತಥಾ ಅಭ್ಯನ್ತರ ಸಂಗ ರಹಿತ
ಹೈ ಔರ ಜೋ ಶ್ರೀಜಿನೇನ್ದ್ರಚರಣಕೇ ಸ್ಮರಣಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೈ, ಉಸೇ ಸದಾ ಗುಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ .೯೧.
❃ ಪ್ರತ್ಯಯ = ಆಸ್ರವ; ಕಾರಣ . (ಸಂಸಾರಕೇ ಕಾರಣೋಂಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಗೋಪನ — ರಕ್ಷಣ ಕರನಾ ಸೋ ಗುಪ್ತಿ ಹೈ . ಭಾವಪಾಪಾಸ್ರವ
ತಥಾ ಭಾವಪುಣ್ಯಾಸ್ರವ ಸಂಸಾರಕೇ ಕಾರಣ ಹೈಂ .)
ಜೋ ಪಾಪಕಾರಣ ಚೋರ, ಭೋಜನ, ರಾಜ, ದಾರಾಕೀ ಕಥಾ .
ಏವಂ ಮೃಷಾ - ಪರಿಹಾರ ಯಹ ಲಕ್ಷಣ ವಚನಕೀ ಗುಪ್ತಿಕಾ ..೬೭..

Page 132 of 388
PDF/HTML Page 159 of 415
single page version

ಸ್ತ್ರೀರಾಜಚೌರಭಕ್ತ ಕಥಾದಿವಚನಸ್ಯ ಪಾಪಹೇತೋಃ .
ಪರಿಹಾರೋ ವಾಗ್ಗುಪ್ತಿರಲೀಕಾದಿನಿವೃತ್ತಿವಚನಂ ವಾ ..೬೭..
ಇಹ ವಾಗ್ಗುಪ್ತಿಸ್ವರೂಪಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಅತಿಪ್ರವೃದ್ಧಕಾಮೈಃ ಕಾಮುಕಜನೈಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಸಂಯೋಗವಿಪ್ರಲಂಭಜನಿತವಿವಿಧವಚನರಚನಾ ಕರ್ತವ್ಯಾ
ಶ್ರೋತವ್ಯಾ ಚ ಸೈವ ಸ್ತ್ರೀಕಥಾ . ರಾಜ್ಞಾಂ ಯುದ್ಧಹೇತೂಪನ್ಯಾಸೋ ರಾಜಕಥಾಪ್ರಪಂಚಃ . ಚೌರಾಣಾಂ ಚೌರಪ್ರಯೋಗಕಥನಂ
ಚೌರಕಥಾವಿಧಾನಮ್ . ಅತಿಪ್ರವೃದ್ಧಭೋಜನಪ್ರೀತ್ಯಾ ವಿಚಿತ್ರಮಂಡಕಾವಲೀಖಂಡದಧಿಖಂಡಸಿತಾಶನಪಾನಪ್ರಶಂಸಾ
ಭಕ್ತ ಕಥಾ . ಆಸಾಮಪಿ ಕಥಾನಾಂ ಪರಿಹಾರೋ ವಾಗ್ಗುಪ್ತಿಃ . ಅಲೀಕನಿವೃತ್ತಿಶ್ಚ ವಾಗ್ಗುಪ್ತಿಃ . ಅನ್ಯೇಷಾಂ
ಅಪ್ರಶಸ್ತವಚಸಾಂ ನಿವೃತ್ತಿರೇವ ವಾ ವಾಗ್ಗುಪ್ತಿಃ ಇತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಪೂಜ್ಯಪಾದಸ್ವಾಮಿಭಿಃ —
ಗಾಥಾ : ೬೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಪಾಪಹೇತೋಃ ] ಪಾಪಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಐಸೇ
[ಸ್ತ್ರೀರಾಜಚೌರಭಕ್ತಕಥಾದಿವಚನಸ್ಯ ] ಸ್ತ್ರೀಕಥಾ, ರಾಜಕಥಾ, ಚೋರಕಥಾ, ಭಕ್ತಕಥಾ ಇತ್ಯಾದಿರೂಪ
ವಚನೋಂಕಾ [ಪರಿಹಾರಃ ] ಪರಿಹಾರ [ವಾ ] ಅಥವಾ [ಅಲೀಕಾದಿನಿವೃತ್ತಿವಚನಂ ] ಅಸತ್ಯಾದಿಕಕೀ
ನಿವೃತ್ತಿವಾಲೇ ವಚನ [ವಾಗ್ಗುಪ್ತಿಃ ] ವಹ ವಚನಗುಪ್ತಿ ಹೈ .
ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ ವಚನಗುಪ್ತಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹಾ ಹೈ .
ಜಿನ್ಹೇಂ ಕಾಮ ಅತಿ ವೃದ್ಧಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹುಆ ಹೋ ಐಸೇ ಕಾಮೀ ಜನೋಂ ದ್ವಾರಾ ಕೀ ಜಾನೇವಾಲೀ ಔರ
ಸುನೀ ಜಾನೇವಾಲೀ ಐಸೀ ಜೋ ಸ್ತ್ರಿಯೋಂಕೀ ಸಂಯೋಗವಿಯೋಗಜನಿತ ವಿವಿಧ ವಚನರಚನಾ ( – ಸ್ತ್ರಿಯೋಂ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ
ಬಾತ) ವಹೀ ಸ್ತ್ರೀಕಥಾ ಹೈ; ರಾಜಾಓಂಕಾ ಯುದ್ಧಹೇತುಕ ಕಥನ (ಅರ್ಥಾತ್ ರಾಜಾಓಂ ದ್ವಾರಾ ಕಿಯೇ ಜಾನೇವಾಲೇ
ಯುದ್ಧಾದಿಕಕಾ ಕಥನ) ವಹ ರಾಜಕಥಾಪ್ರಪಂಚ ಹೈ; ಚೋರೋಂಕಾ ಚೋರಪ್ರಯೋಗಕಥನ ವಹ ಚೋರಕಥಾವಿಧಾನ ಹೈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಚೋರೋಂ ದ್ವಾರಾ ಕಿಯೇ ಜಾನೇವಾಲೇ ಚೋರೀಕೇ ಪ್ರಯೋಗೋಂಕೀ ಬಾತ ವಹ ಚೋರಕಥಾ ಹೈ ); ಅತಿ ವೃದ್ಧಿಕೋ
ಪ್ರಾಪ್ತ ಭೋಜನಕೀ ಪ್ರೀತಿ ದ್ವಾರಾ ಮೈದಾಕೀ ಪೂರೀ ಔರ ಶಕ್ಕರ, ದಹೀ - ಶಕ್ಕರ, ಮಿಸರೀ ಇತ್ಯಾದಿ ಅನೇಕ
ಪ್ರಕಾರಕೇ ಅಶನ - ಪಾನಕೀ ಪ್ರಶಂಸಾ ವಹ ಭಕ್ತಕಥಾ (ಭೋಜನಕಥಾ) ಹೈ . — ಇನ ಸಮಸ್ತ ಕಥಾಓಂಕಾ
ಪರಿಹಾರ ಸೋ ವಚನಗುಪ್ತಿ ಹೈ . ಅಸತ್ಯಕೀ ನಿವೃತ್ತಿ ಭೀ ವಚನಗುಪ್ತಿ ಹೈ . ಅಥವಾ (ಅಸತ್ಯ ಉಪರಾನ್ತ)
ಅನ್ಯ ಅಪ್ರಶಸ್ತ ವಚನೋಂಕೀ ನಿವೃತ್ತಿ ವಹೀ ವಚನಗುಪ್ತಿ ಹೈ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯವರ) ಶ್ರೀ ಪೂಜ್ಯಪಾದಸ್ವಾಮೀನೇ (ಸಮಾಧಿತಂತ್ರಮೇಂ ೧೭ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ)
ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ : —

Page 133 of 388
PDF/HTML Page 160 of 415
single page version

(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
‘‘ಏವಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಬಹಿರ್ವಾಚಂ ತ್ಯಜೇದನ್ತರಶೇಷತಃ .
ಏಷ ಯೋಗಃ ಸಮಾಸೇನ ಪ್ರದೀಪಃ ಪರಮಾತ್ಮನಃ ..’’
ತಥಾ ಹಿ —
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ವಾಚಂ ಭವಭಯಕರೀಂ ಭವ್ಯಜೀವಃ ಸಮಸ್ತಾಂ
ಧ್ಯಾತ್ವಾ ಶುದ್ಧಂ ಸಹಜವಿಲಸಚ್ಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಮೇಕಮ್ .
ಪಶ್ಚಾನ್ಮುಕ್ತಿಂ ಸಹಜಮಹಿಮಾನನ್ದಸೌಖ್ಯಾಕರೀಂ ತಾಂ
ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್ಯುಚ್ಚೈಃ ಪ್ರಹತದುರಿತಧ್ವಾಂತಸಂಘಾತರೂಪಃ ..9೨..
ಬಂಧಣಛೇದಣಮಾರಣಆಕುಂಚಣ ತಹ ಪಸಾರಣಾದೀಯಾ .
ಕಾಯಕಿರಿಯಾಣಿಯತ್ತೀ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ಕಾಯಗುತ್ತಿ ತ್ತಿ ..೬೮..
ಬಂಧನಛೇದನಮಾರಣಾಕುಂಚನಾನಿ ತಥಾ ಪ್ರಸಾರಣಾದೀನಿ .
ಕಾಯಕ್ರಿಯಾನಿವೃತ್ತಿಃ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾ ಕಾಯಗುಪ್ತಿರಿತಿ ..೬೮..
‘‘[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಬಹಿರ್ವಚನೋಂಕೋ ತ್ಯಾಗಕರ ಅನ್ತರ್ವಚನೋಂಕೋ ಅಶೇಷತಃ
(ಸಮ್ಪೂರ್ಣರೂಪಸೇ) ತ್ಯಾಗನಾ . — ಯಹ, ಸಂಕ್ಷೇಪಸೇ ಯೋಗ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಮಾಧಿ) ಹೈ — ಕಿ ಜೋ ಯೋಗ
ಪರಮಾತ್ಮಾಕಾ ಪ್ರದೀಪ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಕರನೇವಾಲಾ ದೀಪಕ ಹೈ ) .’’
ಔರ (ಇಸ ೬೭ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) : —
[ಶ್ಲೋೇಕಾರ್ಥ : — ] ಭವ್ಯಜೀವ ಭವಭಯಕೀ ಕರನೇವಾಲೀ ಸಮಸ್ತ ವಾಣೀಕೋ ಛೋಡಕರ ಶುದ್ಧ
ಸಹಜ - ವಿಲಸತೇ ಚೈತನ್ಯಚಮತ್ಕಾರಕಾ ಏಕಕಾ ಧ್ಯಾನ ಕರಕೇ, ಫಿ ರ, ಪಾಪರೂಪೀ, ತಿಮಿರಸಮೂಹಕೋ ನಷ್ಟ
ಕರಕೇ ಸಹಜಮಹಿಮಾವಂತ ಆನನ್ದಸೌಖ್ಯಕೀ ಖಾನರೂಪ ಐಸೀ ಉಸ ಮುಕ್ತಿಕೋ ಅತಿಶಯರೂಪಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಕರತಾ ಹೈ .೯೨.
ಗಾಥಾ : ೬೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಬಂಧನಛೇದನಮಾರಣಾಕುಂಚನಾನಿ ] ಬಂಧನ, ಛೇದನ, ಮಾರಣ
ಮಾರಣ, ಪ್ರತಾರಣ, ಬನ್ಧ, ಛೇದನ ಔರ ಆಕುಞ್ಚನ ಸಭೀ .
ಕರತೇ ಸದಾ ಪರಿಹಾರ ಮುನಿಜನ, ಗುಪ್ತಿ ಪಾಲೇಂ ಕಾಯಕೀ ..೬೮..