Niyamsar-Hindi (Oriya transliteration). Gatha: 92-100 ; Adhikar-6 : Nishchay Pratyahkhyan Adhikar.

Page 174 of 388
PDF/HTML Page 201 of 415
single page version

ଉତ୍ତମଅଟ୍ଠଂ ଆଦା ତମ୍ହି ଠିଦା ହଣଦି ମୁଣିଵରା କମ୍ମଂ .

ତମ୍ହା ଦୁ ଝାଣମେଵ ହି ଉତ୍ତମଅଟ୍ଠସ୍ସ ପଡିକମଣଂ ..9୨..

ଉତ୍ତମାର୍ଥ ଆତ୍ମା ତସ୍ମିନ୍ ସ୍ଥିତା ଘ୍ନନ୍ତି ମୁନିଵରାଃ କର୍ମ .

ତସ୍ମାତ୍ତୁ ଧ୍ଯାନମେଵ ହି ଉତ୍ତମାର୍ଥସ୍ଯ ପ୍ରତିକ୍ରମଣମ୍ ..9୨..

ଅତ୍ର ନିଶ୍ଚଯୋତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣସ୍ଵରୂପମୁକ୍ତ ମ୍ .

ଇହ ହି ଜିନେଶ୍ଵରମାର୍ଗେ ମୁନୀନାଂ ସଲ୍ଲେଖନାସମଯେ ହି ଦ୍ଵିଚତ୍ଵାରିଂଶଦ୍ଭିରାଚାର୍ଯୈର୍ଦତ୍ତୋତ୍ତମାର୍ଥ-

ପ୍ରତିକ୍ରମଣାଭିଧାନେନ ଦେହତ୍ଯାଗୋ ଧର୍ମୋ ଵ୍ଯଵହାରେଣ . ନିଶ୍ଚଯେନ ନଵାର୍ଥେଷୂତ୍ତମାର୍ଥୋ ହ୍ଯାତ୍ମା ତସ୍ମିନ୍

ସଚ୍ଚିଦାନଂଦମଯକାରଣସମଯସାରସ୍ଵରୂପେ ତିଷ୍ଠନ୍ତି ଯେ ତପୋଧନାସ୍ତେ ନିତ୍ଯମରଣଭୀରଵଃ, ଅତ ଏଵ
କର୍ମଵିନାଶଂ କୁର୍ଵନ୍ତି . ତସ୍ମାଦଧ୍ଯାତ୍ମଭାଷଯୋକ୍ତ ଭେଦକରଣଧ୍ଯାନଧ୍ଯେଯଵିକଲ୍ପଵିରହିତନିରଵଶେଷେଣାନ୍ତ-

ଶୁଦ୍ଧ ଆତ୍ମତତ୍ତ୍ଵମେଂ ନିଯତ ( – ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵପରାଯଣ) ଐସା ଜୋ ଏକ ନିଜଜ୍ଞାନ, ଦୂସରା ଶ୍ରଦ୍ଧାନ

ଔର ଫି ର ଦୂସରା ଚାରିତ୍ର ଉସକା ଆଶ୍ରଯ କରତା ହୈ . ୧୨୨ .

ଗାଥା : ୯୨ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଉତ୍ତମାର୍ଥଃ ]ଂଉତ୍ତମାର୍ଥ ( – ଉତ୍ତମ ପଦାର୍ଥ)

[ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା ହୈ; [ତସ୍ମିନ୍ ସ୍ଥିତାଃ ] ଉସମେଂ ସ୍ଥିତ [ମୁନିଵରାଃ ] ମୁନିଵର [କର୍ମ
ଘ୍ନନ୍ତି ] କର୍ମକା ଘାତ କରତେ ହୈଂ . [ତସ୍ମାତ୍ ତୁ ] ଇସଲିଯେ [ଧ୍ଯାନମ୍ ଏଵ ] ଧ୍ଯାନ ହୀ

[ହି ] ଵାସ୍ତଵମେଂ [ଉତ୍ତମାର୍ଥସ୍ଯ ] ଉତ୍ତମାର୍ଥକା [ପ୍ରତିକ୍ରମଣମ୍ ] ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହାଁ (ଇସ ଗାଥାମେଂ), ନିଶ୍ଚଯ - ଉତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣକା ସ୍ଵରୂପ କହା

ହୈ .

ଜିନେଶ୍ଵରକେ ମାର୍ଗମେଂ ମୁନିଯୋଂକୀ ସଲ୍ଲେଖନାକେ ସମଯ, ବ୍ଯାଲୀସ ଆଚାର୍ଯୋଂ ଦ୍ଵାରା,

ଜିସକା ନାମ ଉତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣ ହୈ ଵହ ଦିଯା ଜାନେକେ କାରଣ, ଦେହତ୍ଯାଗ ଵ୍ଯଵହାରସେ ଧର୍ମ
ହୈ . ନିଶ୍ଚଯସେ — ନଵ ଅର୍ଥୋଂମେଂ ଉତ୍ତମ ଅର୍ଥ ଆତ୍ମା ହୈ; ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦମଯ କାରଣସମଯସାରସ୍ଵରୂପ

ଐସେ ଉସ ଆତ୍ମାମେଂ ଜୋ ତପୋଧନ ସ୍ଥିତ ରହତେ ହୈଂ, ଵେ ତପୋଧନ ନିତ୍ଯ ମରଣଭୀରୁ ହୈଂ; ଇସୀଲିଯେ

ହୈ ଜୀଵ ଉତ୍ତମ ଅର୍ଥ, ମୁନି ତତ୍ରସ୍ଥ ହନ୍ତା କର୍ମକା .

ଅତଏଵ ହୈ ବସ ଧ୍ଯାନ ହୀ ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଉତ୍ତମ ଅର୍ଥକା ..୯୨..

Page 175 of 388
PDF/HTML Page 202 of 415
single page version

ର୍ମୁଖାକାରସକଲେନ୍ଦ୍ରିଯାଗୋଚରନିଶ୍ଚଯପରମଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନମେଵ ନିଶ୍ଚଯୋତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣମିତ୍ଯଵବୋଦ୍ଧଵ୍ଯମ୍ .

କିଂ ଚ, ନିଶ୍ଚଯୋତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣଂ ସ୍ଵାତ୍ମାଶ୍ରଯନିଶ୍ଚଯଧର୍ମଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନମଯତ୍ଵାଦମୃତକୁଂଭସ୍ଵରୂପଂ
ଭଵତି, ଵ୍ଯଵହାରୋତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣଂ ଵ୍ଯଵହାରଧର୍ମଧ୍ଯାନମଯତ୍ଵାଦ୍ଵିଷକୁଂଭସ୍ଵରୂପଂ ଭଵତି .

ତଥା ଚୋକ୍ତଂ ସମଯସାରେ —

‘‘ପଡିକମଣଂ ପଡିସରଣଂ ପରିହାରୋ ଧାରଣା ଣିଯତ୍ତୀ ଯ .

ଣିଂଦା ଗରହା ସୋହୀ ଅଟ୍ଠଵିହୋ ହୋଇ ଵିସକୁଂଭୋ ..’’

ଵେ କର୍ମକା ଵିନାଶ କରତେ ହୈଂ . ଇସଲିଯେ ଅଧ୍ଯାତ୍ମଭାଷାସେ, ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ❃ଭେଦକରଣ ରହିତ, ଧ୍ଯାନ

ଔର ଧ୍ଯେଯକେ ଵିକଲ୍ପ ରହିତ, ନିରଵଶେଷରୂପସେ ଅଂତର୍ମୁଖ ଜିସକା ଆକାର ହୈ ଐସା ଔର
ସକଲ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂସେ ଅଗୋଚର ନିଶ୍ଚଯ - ପରମଶୁକଲଧ୍ଯାନ ହୀ ନିଶ୍ଚଯ - ଉତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣ ହୈ ଐସା

ଜାନନା .

ଔର, ନିଶ୍ଚଯ - ଉତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣ ସ୍ଵାତ୍ମାଶ୍ରିତ ଐସେ ନିଶ୍ଚଯଧର୍ମଧ୍ଯାନ ତଥା

ନିଶ୍ଚଯଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନମଯ ହୋନେସେ ଅମୃତକୁମ୍ଭସ୍ଵରୂପ ହୈ; ଵ୍ଯଵହାର - ଉତ୍ତମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣ

ଵ୍ଯଵହାରଧର୍ମଧ୍ଯାନମଯ ହୋନେସେ ଵିଷକୁମ୍ଭସ୍ଵରୂପ ହୈ .

ଇସୀପ୍ରକାର (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵତ୍କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵପ୍ରଣୀତ) ଶ୍ରୀ ସମଯସାରମେଂ (୩୦୬ଵୀଂ ଗାଥା

ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

‘‘[ଗାଥାର୍ଥ : — ] ୧ପ୍ରତିକ୍ରମଣ, ୨ପ୍ରତିସରଣ, ୩ପରିହାର, ୪ଧାରଣା, ୫ନିଵୃତ୍ତି, ୬ନିଂଦା,

୭ଗର୍ହା ଔର ୮ଶୁଦ୍ଧି — ଇନ ଆଠ ପ୍ରକାରକା ଵିଷକୁମ୍ଭ ହୈ .’’

❃ ଭେଦକରଣ = ଭେଦ କରନା ଵହ; ଭେଦ ଡାଲନା ଵହ .

୧ – ପ୍ରତିକ୍ରମଣ = କିଯେ ହୁଯେ ଦୋଷୋଂକା ନିରାକରଣ କରନା .

୨ – ପ୍ରତିସରଣ = ସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵାଦି ଗୁଣୋଂମେଂ ପ୍ରେରଣା .

୩ – ପରିହାର = ମିଥ୍ଯାତ୍ଵରାଗାଦି ଦୋଷୋଂକା ନିଵାରଣ .

୪ – ଧାରଣା = ପଂଚନମସ୍କାରାଦି ମଂତ୍ର, ପ୍ରତିମା ଆଦି ବାହ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକେ ଆଲମ୍ବନ ଦ୍ଵାରା ଚିତ୍ତକୋ ସ୍ଥିର କରନା .

୫ – ନିଵୃତ୍ତି = ବାହ୍ଯ ଵିଷଯକଷାଯାଦି ଇଚ୍ଛାମେଂ ଵର୍ତତେ ହୁଏ ଚିତ୍ତକୋ ମୋଡ଼ନା .

୬ – ନିଂଦା = ଆତ୍ମସାକ୍ଷୀସେ ଦୋଷୋଂକା ପ୍ରଗଟ କରନା .

୭ – ଗର୍ହା = ଗୁରୁସାକ୍ଷୀସେ ଦୋଷୋଂକା ପ୍ରଗଟ କରନା .

୮ – ଶୁଦ୍ଧି = ଦୋଷ ହୋ ଜାନେ ପର ପ୍ରାଯଶ୍ଚିତ ଲେକର ଵିଶୁଦ୍ଧି କରନା .

Page 176 of 388
PDF/HTML Page 203 of 415
single page version

ତଥା ଚୋକ୍ତଂ ସମଯସାରଵ୍ଯାଖ୍ଯାଯାମ୍ —

(ଵସଂତତିଲକା)

‘‘ଯତ୍ର ପ୍ରତିକ୍ରମଣମେଵ ଵିଷଂ ପ୍ରଣୀତଂ
ତତ୍ରାପ୍ରତିକ୍ରମଣମେଵ ସୁଧା କୁତଃ ସ୍ଯାତ୍ .

ତତ୍କିଂ ପ୍ରମାଦ୍ଯତି ଜନଃ ପ୍ରପତନ୍ନଧୋଽଧଃ
କିଂ ନୋର୍ଧ୍ଵମୂର୍ଧ୍ଵମଧିରୋହତି ନିଷ୍ପ୍ରମାଦଃ ..’’

ତଥା ହି —

(ମଂଦାକ୍ରାଂତା)

ଆତ୍ମଧ୍ଯାନାଦପରମଖିଲଂ ଘୋରସଂସାରମୂଲଂ
ଧ୍ଯାନଧ୍ଯେଯପ୍ରମୁଖସୁତପଃକଲ୍ପନାମାତ୍ରରମ୍ଯମ୍ .

ବୁଦ୍ଧଵା ଧୀମାନ୍ ସହଜପରମାନନ୍ଦପୀଯୂଷପୂରେ
ନିର୍ମଜ୍ଜନ୍ତଂ ସହଜପରମାତ୍ମାନମେକଂ ପ୍ରପେଦେ ..୧୨୩..

ଔର ଇସୀପ୍ରକାର ଶ୍ରୀ ସମଯସାରକୀ (ଅମୃତଚନ୍ଦ୍ରାଚାର୍ଯଦେଵକୃତ ଆତ୍ମଖ୍ଯାତି ନାମକ)

ଟୀକାମେଂ (୧୮୯ଵେଂ ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

‘‘[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] (ଅରେ ! ଭାଈ,) ଜହାଁ ପ୍ରତିକ୍ରମଣକୋ ହୀ ଵିଷ କହା ହୈ,

ଵହାଁ ଅପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଅମୃତ କହାଁସେ ହୋଗା ? (ଅର୍ଥାତ୍ ନହୀଂ ହୋ ସକତା .) ତୋ ଫି ର ମନୁଷ୍ଯ

ନୀଚେ ନୀଚେ ଗିରତେ ହୁଏ ପ୍ରମାଦୀ କ୍ଯୋଂ ହୋତେ ହୈଂ ? ନିଷ୍ପ୍ରମାଦୀ ହୋତେ ହୁଏ ଊଁ ଚେ-ଊଁ ଚେ କ୍ଯୋଂ ନହୀଂ
ଚଢ଼ତେ ?’’

ଔର (ଇସ ୯୨ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ

କହତେ ହୈଂ ) : —

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଆତ୍ମଧ୍ଯାନକେ ଅତିରିକ୍ତ ଅନ୍ଯ ସବ ଘୋର ସଂସାରକା ମୂଲ ହୈ,

(ଔର) ଧ୍ଯାନ - ଧ୍ଯେଯାଦିକ ସୁତପ (ଅର୍ଥାତ୍ ଧ୍ଯାନ, ଧ୍ଯେଯ ଆଦିକେ ଵିକଲ୍ପଵାଲା ଶୁଭ ତପ ଭୀ)

କଲ୍ପନାମାତ୍ର ରମ୍ଯ ହୈ; — ଐସା ଜାନକର ଧୀମାନ ( – ବୁଦ୍ଧିମାନ ପୁରୁଷ) ସହଜ ପରମାନନ୍ଦରୂପୀ

ପୀଯୂଷକେ ପୂରମେଂ ଡୂବତେ ହୁଏ ( – ନିମଗ୍ନ ହୋତେ ହୁଏ) ଐସେ ସହଜ ପରମାତ୍ମାକା – ଏକକା ଆଶ୍ରଯ

କରତେ ହୈଂ .୧୨୩.

Page 177 of 388
PDF/HTML Page 204 of 415
single page version

ଗାଥା : ୯୩ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଧ୍ଯାନନିଲୀନଃ ] ଧ୍ଯାନମେଂ ଲୀନ [ସାଧୁଃ ] ସାଧୁ

[ସର୍ଵଦୋଷାଣାମ୍ ] ସର୍ଵ ଦୋଷୋଂକା [ପରିତ୍ଯାଗଂ ] ପରିତ୍ଯାଗ [କରୋତି ] କରତେ ହୈଂ; [ତସ୍ମାତ୍ ତୁ ]
ଇସଲିଯେ [ଧ୍ଯାନମ୍ ଏଵ ] ଧ୍ଯାନ ହୀ [ହି ] ଵାସ୍ତଵମେଂ [ସର୍ଵାତିଚାରସ୍ଯ ] ସର୍ଵ ଅତିଚାରକା
[ପ୍ରତିକ୍ରମଣମ୍ ] ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହାଁ (ଇସ ଗାଥାମେଂ), ଧ୍ଯାନ ଏକ ଉପାଦେଯ ହୈ ଐସା କହା ହୈ .

ଜୋ କୋଈ ପରମଜିନଯୋଗୀଶ୍ଵର ସାଧୁ — ଅତି - ଆସନ୍ନଭଵ୍ଯ ଜୀଵ, ଅଧ୍ଯାତ୍ମଭାଷାସେ ପୂର୍ଵୋକ୍ତ

ସ୍ଵାତ୍ମାଶ୍ରିତ ନିଶ୍ଚଯଧର୍ମଧ୍ଯାନମେଂ ଲୀନ ହୋତା ହୁଆ ଅଭେଦରୂପମେଂ ସ୍ଥିତ ରହତା ହୈ, ଅଥଵା ସକଲ
କ୍ରିଯାକାଂଡକେ ଆଡମ୍ବର ରହିତ ଔର ଵ୍ଯଵହାରନଯାତ୍ମକ ୧ଭେଦକରଣ ତଥା ଧ୍ଯାନ-ଧ୍ଯେଯକେ ଵିକଲ୍ପ

ରହିତ, ସମସ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରିଯସମୂହସେ ଅଗୋଚର ଐସା ଜୋ ପରମ ତତ୍ତ୍ଵ — ଶୁଦ୍ଧ ଅନ୍ତଃତତ୍ତ୍ଵ, ତତ୍ସମ୍ବନ୍ଧୀ

ଭେଦକଲ୍ପନାସେ ୨ନିରପେକ୍ଷ ନିଶ୍ଚଯଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନସ୍ଵରୂପମେଂ ସ୍ଥିତ ରହତା ହୈ, ଵହ (ସାଧୁ)

ଝାଣଣିଲୀଣୋ ସାହୂ ପରିଚାଗଂ କୁଣଇ ସଵ୍ଵଦୋସାଣଂ .

ତମ୍ହା ଦୁ ଝାଣମେଵ ହି ସଵ୍ଵଦିଚାରସ୍ସ ପଡିକମଣଂ ..9୩..

ଧ୍ଯାନନିଲୀନଃ ସାଧୁଃ ପରିତ୍ଯାଗଂ କରୋତି ସର୍ଵଦୋଷାଣାମ୍ .

ତସ୍ମାତ୍ତୁ ଧ୍ଯାନମେଵ ହି ସର୍ଵାତିଚାରସ୍ଯ ପ୍ରତିକ୍ରମଣମ୍ ..9୩..

ଅତ୍ର ଧ୍ଯାନମେକମୁପାଦେଯମିତ୍ଯୁକ୍ତ ମ୍ .

କଶ୍ଚିତ୍ ପରମଜିନଯୋଗୀଶ୍ଵରଃ ସାଧୁଃ ଅତ୍ଯାସନ୍ନଭଵ୍ଯଜୀଵଃ ଅଧ୍ଯାତ୍ମଭାଷଯୋକ୍ତ -

ସ୍ଵାତ୍ମାଶ୍ରିତନିଶ୍ଚଯଧର୍ମଧ୍ଯାନନିଲୀନଃ ନିର୍ଭେଦରୂପେଣ ସ୍ଥିତଃ, ଅଥଵା ସକଲକ୍ରିଯାକାଂଡାଡଂବର-
ଵ୍ଯଵହାରନଯାତ୍ମକଭେଦକରଣଧ୍ଯାନଧ୍ଯେଯଵିକଲ୍ପନିର୍ମୁକ୍ତ ନିଖିଲକରଣଗ୍ରାମାଗୋଚରପରମତତ୍ତ୍ଵଶୁଦ୍ଧାନ୍ତସ୍ତତ୍ତ୍ଵ-
ଵିଷଯଭେଦକଲ୍ପନାନିରପେକ୍ଷନିଶ୍ଚଯଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନସ୍ଵରୂପେ ତିଷ୍ଠତି ଚ, ସ ଚ ନିରଵଶେଷେଣାନ୍ତର୍ମୁଖତଯା

୧ ଭେଦକରଣ = ଭେଦ କରନା ଵହ; ଭେଦ ଡାଲନା ଵହ . [ସମସ୍ତ ଭେଦକରଣ — ଧ୍ଯାନ-ଧ୍ଯେଯକେ ଵିକଲ୍ପ ଭୀ —

ଵ୍ଯଵହାରନଯସ୍ଵରୂପ ହୈ . ]

୨ ନିରପେକ୍ଷ = ଉଦାସୀନ; ନିଃସ୍ପୃହ; ଅପେକ୍ଷାରହିତ . [ନିଶ୍ଚଯଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନ ଶୁଦ୍ଧ ଅଂତଃତତ୍ତ୍ଵ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଭେଦୋଂକୀ କଲ୍ପନାସେ

ଭୀ ନିରପେକ୍ଷ ହୈ . ]

ରେ ସାଧୁ କରତା ଧ୍ଯାନମେଂ ସବ ଦୋଷକା ପରିହାର ହୈ .

ଅତଏଵ ହୀ ସର୍ଵାତିଚାର ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଯହ ଧ୍ଯାନ ହୈ ..୯୩..

Page 178 of 388
PDF/HTML Page 205 of 415
single page version

ନିରଵଶେଷରୂପସେ ଅଂତର୍ମୁଖ ହୋନେସେ ପ୍ରଶସ୍ତ - ଅପ୍ରଶସ୍ତ ସମସ୍ତ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷକା ପରିତ୍ଯାଗ କରତା ହୈ;

ଇସଲିଯେ (ଐସା ସିଦ୍ଧ ହୁଆ କି) ସ୍ଵାତ୍ମାଶ୍ରିତ ଐସେ ଜୋ ନିଶ୍ଚଯଧର୍ମଧ୍ଯାନ ଔର ନିଶ୍ଚଯଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନ,
ଵେ ଦୋ ଧ୍ଯାନ ହୀ ସର୍ଵ ଅତିଚାରୋଂକା ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ହୈ .

[ଅବ ଇସ ୯୩ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ

କହତେ ହୈଂ ] : —

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଯହ ଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନରୂପୀ ଦୀପକ ଜିସକେ ମନୋମନ୍ଦିରମେଂ ପ୍ରକାଶିତ ହୁଆ,

ଵହ ଯୋଗୀ ହୈ; ଉସେ ଶୁଦ୍ଧ ଆତ୍ମା ସ୍ଵଯଂ ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷ ହୋତା ହୈ . ୧୨୪ .

ଗାଥା : ୯୪ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ପ୍ରତିକ୍ରମଣନାମଧେଯେ ] ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ନାମକ [ସୂତ୍ରେ ]

ସୂତ୍ରମେଂ [ଯଥା ] ଜିସପ୍ରକାର [ପ୍ରତିକ୍ରମଣମ୍ ] ପ୍ରତିକ୍ରମଣକା [ଵର୍ଣିତଂ ] ଵର୍ଣନ କିଯା ଗଯା ହୈ
[ତଥା ଜ୍ଞାତ୍ଵା ] ତଦନୁସାର ଜାନକର [ଯଃ ] ଜୋ [ଭାଵଯତି ] ଭାତା ହୈ, [ତସ୍ଯ ] ଉସେ [ତଦା ]
ତବ [ପ୍ରତିକ୍ରମଣମ୍ ଭଵତି ] ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ହୈ .

ପ୍ରଶସ୍ତାପ୍ରଶସ୍ତସମସ୍ତମୋହରାଗଦ୍ଵେଷାଣାଂ ପରିତ୍ଯାଗଂ କରୋତି, ତସ୍ମାତ୍ ସ୍ଵାତ୍ମାଶ୍ରିତନିଶ୍ଚଯଧର୍ମ-

ଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନଦ୍ଵିତଯମେଵ ସର୍ଵାତିଚାରାଣାଂ ପ୍ରତିକ୍ରମଣମିତି .

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

ଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନପ୍ରଦୀପୋଽଯଂ ଯସ୍ଯ ଚିତ୍ତାଲଯେ ବଭୌ .

ସ ଯୋଗୀ ତସ୍ଯ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷୋ ଭଵତି ସ୍ଵଯମ୍ ..୧୨୪..

ପଡିକମଣଣାମଧେଯେ ସୁତ୍ତେ ଜହ ଵଣ୍ଣିଦଂ ପଡିକ୍କମଣଂ .

ତହ ଣଚ୍ଚା ଜୋ ଭାଵଇ ତସ୍ସ ତଦା ହୋଦି ପଡିକ୍କମଣଂ ..9୪..

ପ୍ରତିକ୍ରମଣନାମଧେଯେ ସୂତ୍ରେ ଯଥା ଵର୍ଣିତଂ ପ୍ରତିକ୍ରମଣମ୍ .

ତଥା ଜ୍ଞାତ୍ଵା ଯୋ ଭାଵଯତି ତସ୍ଯ ତଦା ଭଵତି ପ୍ରତିକ୍ରମଣମ୍ ..9୪..

ପ୍ରତିକ୍ରମଣନାମକ ସୂତ୍ରମେଂ ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଵର୍ଣିତ ହୈ ଯଥା .

ହୋତା ଉସେ ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଜୋ ଜାନେ ତଥା ଭାଵେ ତଥା ..୯୪..

Page 179 of 388
PDF/HTML Page 206 of 415
single page version

ଟୀକା : — ଯହାଁ, ଵ୍ଯଵହାରପ୍ରତିକ୍ରମଣକୀ ସଫଲତା କହୀ ହୈ (ଅର୍ଥାତ୍ ଦ୍ରଵ୍ଯଶ୍ରୁତାତ୍ମକ

ପ୍ରତିକ୍ରମଣସୂତ୍ରମେଂ ଵର୍ଣିତ ପ୍ରତିକ୍ରମଣକୋ ସୁନକର — ଜାନକର, ସକଲ ସଂଯମକୀ ଭାଵନା କରନା

ଵହୀ ଵ୍ଯଵହାରପ୍ରତିକ୍ରମଣକୀ ସଫଲତା — ସାର୍ଥକତା ହୈ ଐସା ଇସ ଗାଥାମେଂ କହା ହୈ ) .

ସମସ୍ତ ଆଗମକେ ସାରାସାରକା ଵିଚାର କରନେମେଂ ସୁନ୍ଦର ଚାତୁର୍ଯ ତଥା ଗୁଣସମୂହକେ ଧାରଣ

କରନେଵାଲେ ନିର୍ଯାପକ ଆଚାର୍ଯୋଂନେ ଜିସପ୍ରକାର ଦ୍ରଵ୍ଯଶ୍ରୁତରୂପ ପ୍ରତିକ୍ରମଣନାମକ ସୂତ୍ରମେଂ
ପ୍ରତିକ୍ରମଣକା ଅତି ଵିସ୍ତାରସେ ଵର୍ଣନ କିଯା ହୈ, ତଦନୁସାର ଜାନକର ଜିନନୀତିକୋ ଅନୁଲ୍ଲଂଘତା
ହୁଆ ଜୋ ସୁନ୍ଦରଚାରିତ୍ରମୂର୍ତି ମହାମୁନି ସକଲ ସଂଯମକୀ ଭାଵନା କରତା ହୈ, ଉସ ମହାମୁନିକୋ —

କି ଜୋ (ମହାମୁନି) ବାହ୍ଯ ପ୍ରପଂଚସେ ଵିମୁଖ ହୈ, ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯକେ ଫୈ ଲାଵ ରହିତ ଦେହମାତ୍ର ଜିସେ
ପରିଗ୍ରହ ହୈ ଔର ପରମ ଗୁରୁକେ ଚରଣୋଂକେ ସ୍ମରଣମେଂ ଆସକ୍ତ ଜିସକା ଚିତ୍ତ ହୈ, ଉସେ — ତବ (ଉସ

କାଲ) ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ହୈ .

[ଅବ ଇସ ପରମାର୍ଥ-ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଅଧିକାରକୀ ଅନ୍ତିମ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ

ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଦୋ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ ]: —

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ନିର୍ଯାପକ ଆଚାର୍ଯୋଂକୀ ନିରୁକ୍ତି ( – ଵ୍ଯାଖ୍ଯା) ସହିତ

(ପ୍ରତିକ୍ରମଣାଦି ସମ୍ବନ୍ଧୀ) କଥନ ସଦା ସୁନକର ଜିସକା ଚିତ୍ତ ସମସ୍ତ ଚାରିତ୍ରକା ନିକେତନ
( – ଧାମ) ବନତା ହୈ, ଐସେ ଉସ ସଂଯମଧାରୀକୋ ନମସ୍କାର ହୋ .୧୨୫.

ଅତ୍ର ଵ୍ଯଵହାରପ୍ରତିକ୍ରମଣସ୍ଯ ସଫଲତ୍ଵମୁକ୍ତ ମ୍ .

ଯଥା ହି ନିର୍ଯାପକାଚାର୍ଯୈଃ ସମସ୍ତାଗମସାରାସାରଵିଚାରଚାରୁଚାତୁର୍ଯଗୁଣକଦମ୍ବକୈଃ

ପ୍ରତିକ୍ରମଣାଭିଧାନସୂତ୍ରେ ଦ୍ରଵ୍ଯଶ୍ରୁତରୂପେ ଵ୍ଯାଵର୍ଣିତମତିଵିସ୍ତରେଣ ପ୍ରତିକ୍ରମଣଂ, ତଥା ଜ୍ଞାତ୍ଵା
ଜିନନୀତିମଲଂଘଯନ୍ ଚାରୁଚରିତ୍ରମୂର୍ତିଃ ସକଲସଂଯମଭାଵନାଂ କରୋତି, ତସ୍ଯ ମହାମୁନେର୍ବାହ୍ଯପ୍ରପଂଚ-
ଵିମୁଖସ୍ଯ ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରସରଵର୍ଜିତଗାତ୍ରମାତ୍ରପରିଗ୍ରହସ୍ଯ ପରମଗୁରୁଚରଣସ୍ମରଣାସକ୍ତ ଚିତ୍ତସ୍ଯ ତଦା
ପ୍ରତିକ୍ରମଣଂ ଭଵତୀତି .

(ଇନ୍ଦ୍ରଵଜ୍ରା)

ନିର୍ଯାପକାଚାର୍ଯନିରୁକ୍ତି ଯୁକ୍ତା-
ମୁକ୍ତିଂ ସଦାକର୍ଣ୍ଯ ଚ ଯସ୍ଯ ଚିତ୍ତମ୍ .

ସମସ୍ତଚାରିତ୍ରନିକେତନଂ ସ୍ଯାତ୍

ତସ୍ମୈ ନମଃ ସଂଯମଧାରିଣେଽସ୍ମୈ ..୧୨୫..

Page 180 of 388
PDF/HTML Page 207 of 415
single page version

(ଵସଂତତିଲକା)

ଯସ୍ଯ ପ୍ରତିକ୍ରମଣମେଵ ସଦା ମୁମୁକ୍ଷୋ-
ର୍ନାସ୍ତ୍ଯପ୍ରତିକ୍ରମଣମପ୍ଯଣୁମାତ୍ରମୁଚ୍ଚୈଃ .

ତସ୍ମୈ ନମଃ ସକଲସଂଯମଭୂଷଣାଯ
ଶ୍ରୀଵୀରନନ୍ଦିମୁନିନାମଧରାଯ ନିତ୍ଯମ୍ ..୧୨୬..

ଇତି ସୁକଵିଜନପଯୋଜମିତ୍ରପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରସରଵର୍ଜିତଗାତ୍ରମାତ୍ରପରିଗ୍ରହଶ୍ରୀପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵଵିରଚିତାଯାଂ

ନିଯମସାରଵ୍ଯାଖ୍ଯାଯାଂ ତାତ୍ପର୍ଯଵୃତ୍ତୌ ନିଶ୍ଚଯପ୍ରତିକ୍ରମଣାଧିକାରଃ ପଂଚମଃ ଶ୍ରୁତସ୍କନ୍ଧଃ ..

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ମୁମୁକ୍ଷୁ ଐସେ ଜିନ୍ହେଂ ( – ମୋକ୍ଷାର୍ଥୀ ଐସେ ଜିନ ଵୀରନନ୍ଦି ମୁନିକୋ) ସଦା

ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ହୀ ହୈ ଔର ଅଣୁମାତ୍ର ଭୀ ଅପ୍ରତିକ୍ରମଣ ବିଲକୁ ଲ ନହୀଂ ହୈ, ଉନ ସକଲସଂଯମରୂପୀ
ଭୂଷଣକେ ଧାରଣ କରନେଵାଲେ ଶ୍ରୀ ଵୀରନନ୍ଦୀ ନାମକେ ମୁନିକୋ ନିତ୍ଯ ନମସ୍କାର ହୋ .୧୨୬.

ଇସପ୍ରକାର, ସୁକଵିଜନରୂପୀ କମଲୋଂକେ ଲିଯେ ଜୋ ସୂର୍ଯ ସମାନ ହୈଂ ଔର ପାଁଚ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂକେ

ଫୈ ଲାଵ ରହିତ ଦେହମାତ୍ର ଜିନ୍ହେଂ ପରିଗ୍ରହ ଥା ଐସେ ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଦ୍ଵାରା ରଚିତ ନିଯମସାରକୀ
ତାତ୍ପର୍ଯଵୃତ୍ତି ନାମକ ଟୀକାମେଂ (ଅର୍ଥାତ୍ ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵତ୍କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵପ୍ରଣୀତ ଶ୍ରୀ ନିଯମସାର
ପରମାଗମକୀ ନିର୍ଗଂ୍ରଥ ମୁନିରାଜ ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵଵିରଚିତ ତାତ୍ପର୍ଯଵୃତ୍ତି ନାମକୀ ଟୀକାମେଂ)
ନିଶ୍ଚଯ-ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଅଧିକାର ନାମକା ପାଁଚଵାଁ ଶ୍ରୁତସ୍କଂଧ ସମାପ୍ତ ହୁଆ

Page 181 of 388
PDF/HTML Page 208 of 415
single page version

ଅବ ନିମ୍ନାନୁସାର ନିଶ୍ଚଯ-ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ଅଧିକାର କହା ଜାତା ହୈ — କି ଜୋ

ନିଶ୍ଚଯପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ସକଲ ପ୍ରଵ୍ରଜ୍ଯାରୂପ ସାମ୍ରାଜ୍ଯକୀ ଵିଜଯ-ଧ୍ଵଜାକେ ଵିଶାଲ ଦଂଡକୀ ଶୋଭା
ସମାନ ହୈ, ସମସ୍ତ କର୍ମୋଂକୀ ନିର୍ଜରାକେ ହେତୁଭୂତ ହୈ, ମୋକ୍ଷକୀ ସୀଢ଼ୀ ହୈ ଔର ମୁକ୍ତିରୂପୀ ସ୍ତ୍ରୀକେ ପ୍ରଥମ
ଦର୍ଶନକୀ ଭେଂଟ ହୈ . ଵହ ଇସପ୍ରକାର ହୈ :

ଯହାଁ ଗାଥାସୂତ୍ରକା ଅଵତରଣ କିଯା ଜାତା ହୈ : —

ଗାଥା : ୯୫ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ସକଲଜଲ୍ପମ୍ ] ସମସ୍ତ ଜଲ୍ପକୋ ( – ଵଚନ-

ଵିସ୍ତାରକୋ) [ମୁକ୍ତ୍ଵା ] ଛୋଡ଼କର ଔର [ଅନାଗତଶୁଭାଶୁଭନିଵାରଣଂ ] ଅନାଗତ ଶୁଭ-ଅଶୁଭକା

—

୬ —

ନିଶ୍ଚଯ-ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ଅଧିକାର

ଅଥେଦାନୀଂ ସକଲପ୍ରଵ୍ରଜ୍ଯାସାମ୍ରାଜ୍ଯଵିଜଯଵୈଜଯନ୍ତୀପୃଥୁଲଦଂଡମଂଡନାଯମାନସକଲକର୍ମନିର୍ଜରାହେତୁ-

ଭୂତନିଃଶ୍ରେଯସନିଶ୍ରେଣୀଭୂତମୁକ୍ତି ଭାମିନୀପ୍ରଥମଦର୍ଶନୋପାଯନୀଭୂତନିଶ୍ଚଯପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନାଧିକାରଃ କଥ୍ଯତେ .

ତଦ୍ଯଥା —

ଅତ୍ର ସୂତ୍ରାଵତାରଃ .

ମୋତ୍ତୂଣ ସଯଲଜପ୍ପମଣାଗଯସୁହମସୁହଵାରଣଂ କିଚ୍ଚା .

ଅପ୍ପାଣଂ ଜୋ ଝାଯଦି ପଚ୍ଚକ୍ଖାଣଂ ହଵେ ତସ୍ସ ..9୫..

ମୁକ୍ତ୍ଵା ସକଲଜଲ୍ପମନାଗତଶୁଭାଶୁଭନିଵାରଣଂ କୃତ୍ଵା .

ଆତ୍ମାନଂ ଯୋ ଧ୍ଯାଯତି ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନଂ ଭଵେତ୍ତସ୍ଯ ..9୫..

ଭାଵୀ ଶୁଭାଶୁଭ ଛୋଡ଼କର, ତଜକର ଵଚନ ଵିସ୍ତାର ରେ .

ଜୋ ଜୀଵ ଧ୍ଯାତା ଆତ୍ମ, ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୋତା ହୈ ଉସେ ..୯୫..

Page 182 of 388
PDF/HTML Page 209 of 415
single page version

ନିଵାରଣ [କୃତ୍ଵା ] କରକେ [ଯଃ ] ଜୋ [ଆତ୍ମାନଂ ] ଆତ୍ମାକୋ [ଧ୍ଯାଯତି ] ଧ୍ଯାତା ହୈ, [ତସ୍ଯ ]
ଉସେ [ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନଂ ] ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ [ଭଵେତ୍ ] ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହ, ନିଶ୍ଚଯନଯକେ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନକେ ସ୍ଵରୂପକା କଥନ ହୈ .

ଯହାଁ ଐସା କହା ହୈ କି — ଵ୍ଯଵହାରନଯକେ କଥନସେ, ମୁନି ଦିନ-ଦିନମେଂ ( – ପ୍ରତିଦିନ)

ଭୋଜନ କରକେ ଫି ର ଯୋଗ୍ଯ କାଲ ପର୍ଯଂତ ଅନ୍ନ, ପାନ, ଖାଦ୍ଯ ଔର ଲେହ୍ଯକୀ ରୁଚି ଛୋଡ଼ତେ ହୈଂ; ଯହ
ଵ୍ଯଵହାର-ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନକା ସ୍ଵରୂପ ହୈ . ନିଶ୍ଚଯନଯସେ, ପ୍ରଶସ୍ତ – ଅପ୍ରଶସ୍ତ ସମସ୍ତ ଵଚନରଚନାକେ

❃

ପ୍ରପଂଚକେ ପରିହାର ଦ୍ଵାରା ଶୁଦ୍ଧଜ୍ଞାନଭାଵନାକୀ ସେଵାକେ ପ୍ରସାଦ ଦ୍ଵାରା ଜୋ ନଵୀନ ଶୁଭାଶୁଭ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମୋଂକା

ତଥା ଭାଵକର୍ମୋଂକା ସଂଵର ହୋନା ସୋ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୈ . ଜୋ ସଦା ଅନ୍ତର୍ମୁଖ ପରିଣମନସେ ପରମ କଲାକେ

ଆଧାରରୂପ ଅତି-ଅପୂର୍ଵ ଆତ୍ମାକୋ ଧ୍ଯାତା ହୈ, ଉସେ ନିତ୍ଯ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୈ .

ଇସୀପ୍ରକାର (ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵତ୍କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵପ୍ରଣୀତ) ଶ୍ରୀ ସମଯସାରମେଂ (୩୪ଵୀଂ ଗାଥା

ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

‘‘[ଗାଥାର୍ଥ : — ] ‘ଅପନେ ଅତିରିକ୍ତ ସର୍ଵ ପଦାର୍ଥ ପର ହୈଂ’ — ଐସା ଜାନକର ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ

କରତା ହୈ — ତ୍ଯାଗ କରତା ହୈ, ଇସୀଲିଯେ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ଜ୍ଞାନ ହୀ ହୈ (ଅର୍ଥାତ୍ ଅପନେ ଜ୍ଞାନମେଂ ତ୍ଯାଗରୂପ

ଅଵସ୍ଥା ହୀ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୈ ) ଐସା ନିଯମସେ ଜାନନା .’’

ନିଶ୍ଚଯନଯପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍ .

ଅତ୍ର ଵ୍ଯଵହାରନଯାଦେଶାତ୍ ମୁନଯୋ ଭୁକ୍ତ୍ଵା ଦୈନଂ ଦୈନଂ ପୁନର୍ଯୋଗ୍ଯକାଲପର୍ଯନ୍ତଂ

ପ୍ରତ୍ଯାଦିଷ୍ଟାନ୍ନପାନଖାଦ୍ଯଲେହ୍ଯରୁଚଯଃ, ଏତଦ୍ ଵ୍ଯଵହାରପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନସ୍ଵରୂପମ୍ . ନିଶ୍ଚଯନଯତଃ ପ୍ରଶସ୍ତା-

ପ୍ରଶସ୍ତସମସ୍ତଵଚନରଚନାପ୍ରପଂଚପରିହାରେଣ ଶୁଦ୍ଧଜ୍ଞାନଭାଵନାସେଵାପ୍ରସାଦାଦଭିନଵଶୁଭାଶୁଭଦ୍ରଵ୍ଯଭାଵ-
କର୍ମଣାଂ ସଂଵରଃ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନମ୍ . ଯଃ ସଦାନ୍ତର୍ମୁଖପରିଣତ୍ଯା ପରମକଲାଧାରମତ୍ଯପୂର୍ଵମାତ୍ମାନଂ ଧ୍ଯାଯତି

ତସ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନଂ ଭଵତୀତି .

ତଥା ଚୋକ୍ତଂ ସମଯସାରେ —

‘‘ସଵ୍ଵେ ଭାଵେ ଜମ୍ହା ପଚ୍ଚକ୍ଖାଈ ପରେ ତ୍ତି ଣାଦୂଣଂ .

ତମ୍ହା ପଚ୍ଚକ୍ଖାଣଂ ଣାଣଂ ଣିଯମା ମୁଣେଯଵ୍ଵଂ ..’’

❃ ପ୍ରପଂଚ = ଵିସ୍ତାର . (ଅନେକ ପ୍ରକାରକୀ ସମସ୍ତ ଵଚନରଚନାକୋ ଛୋଡ଼କର ଶୁଦ୍ଧ ଜ୍ଞାନକୋ ଭାନେସେ — ଉସ ଭାଵନାକେ

ସେଵନକୀ କୃପାସେ — ଭାଵକର୍ମୋଂକା ତଥା ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମୋଂକା ସଂଵର ହୋତା ହୈ .)

Page 183 of 388
PDF/HTML Page 210 of 415
single page version

ଇସୀପ୍ରକାର ସମଯସାରକୀ (ଅମୃତଚନ୍ଦ୍ରାଚାର୍ଯଦେଵକୃତ ଆତ୍ମଖ୍ଯାତି ନାମକ) ଟୀକାମେଂ ଭୀ

(୨୨୮ଵେଂ ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

‘‘[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] (ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ କରନେଵାଲା ଜ୍ଞାନୀ କହତା ହୈ କି – ) ଭଵିଷ୍ଯକେ

ସମସ୍ତ କର୍ମୋଂକା ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ କରକେ ( – ତ୍ଯାଗକର), ଜିସକା ମୋହ ନଷ୍ଟ ହୁଆ ହୈ ଐସା ମୈଂ ନିଷ୍କର୍ମ

(ଅର୍ଥାତ୍ ସର୍ଵ କର୍ମୋଂସେ ରହିତ) ଚୈତନ୍ଯସ୍ଵରୂପ ଆତ୍ମାମେଂ ଆତ୍ମାସେ ହୀ ( – ସ୍ଵଯଂସେ ହୀ) ନିରଂତର

ଵର୍ତତା ହୂଁ .’’

ଔର (ଇସ ୯୫ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ରୀ

ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ ) : —

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଜୋ ସମ୍ଯଗ୍ଦୃଷ୍ଟି ସମସ୍ତ କର୍ମ-ନୋକର୍ମକେ ସମୂହକୋ ଛୋଡ଼ତା ହୈ, ଉସ

ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନକୀ ମୂର୍ତିକୋ ସଦା ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୈ ଔର ଉସେ ପାପସମୂହକା ନାଶ କରନେଵାଲେ ଐସେ ସତ୍-
ଚାରିତ୍ର ଅତିଶଯରୂପସେ ହୈଂ . ଭଵ-ଭଵକେ କ୍ଲେଶକା ନାଶ କରନେକେ ଲିଯେ ଉସେ ମୈଂ ନିତ୍ଯ ଵଂଦନ କରତା

ହୂଁ .୧୨୭.

ତଥା ସମଯସାରଵ୍ଯାଖ୍ଯାଯାଂ ଚ —

(ଆର୍ଯା)

‘‘ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାଯ ଭଵିଷ୍ଯତ୍କର୍ମ ସମସ୍ତଂ ନିରସ୍ତସଂମୋହଃ .

ଆତ୍ମନି ଚୈତନ୍ଯାତ୍ମନି ନିଷ୍କର୍ମଣି ନିତ୍ଯମାତ୍ମନା ଵର୍ତେ ..’’

ତଥା ହି —

(ମଂଦାକ୍ରାଂତା)

ସମ୍ଯଗ୍ଦ୍ରଷ୍ଟିସ୍ତ୍ଯଜତି ସକଲଂ କର୍ମନୋକର୍ମଜାତଂ

ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନଂ ଭଵତି ନିଯତଂ ତସ୍ଯ ସଂଜ୍ଞାନମୂର୍ତେଃ .

ସଚ୍ଚାରିତ୍ରାଣ୍ଯଘକୁଲହରାଣ୍ଯସ୍ଯ ତାନି ସ୍ଯୁରୁଚ୍ଚୈଃ
ତଂ ଵଂଦେହଂ ଭଵପରିଭଵକ୍ଲେଶନାଶାଯ ନିତ୍ଯମ୍ ..୧୨୭..

କେଵଲଣାଣସହାଵୋ କେଵଲଦଂସଣସହାଵସୁହମଇଓ .

କେଵଲସତ୍ତିସହାଵୋ ସୋ ହଂ ଇଦି ଚିଂତଏ ଣାଣୀ ..9୬..

କୈଵଲ୍ଯ ଦର୍ଶନ - ଜ୍ଞାନ - ସୁଖ; କୈଵଲ୍ଯ ଶକ୍ତି ସ୍ଵଭାଵ ଜୋ .

ମୈଂ ହୂଁ ଵହୀ, ଯହ ଚିନ୍ତଵନ ହୋତା ନିରନ୍ତର ଜ୍ଞାନିକୋ ..୯୬..

Page 184 of 388
PDF/HTML Page 211 of 415
single page version

ଗାଥା : ୯୬ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [କେଵଲଜ୍ଞାନସ୍ଵଭାଵଃ ] କେଵଲଜ୍ଞାନସ୍ଵଭାଵୀ,

[କେଵଲଦର୍ଶନସ୍ଵଭାଵଃ ] କେଵଲଦର୍ଶନସ୍ଵଭାଵୀ, [ସୁଖମଯଃ ] ସୁଖମଯ ଔର
[କେଵଲଶକ୍ତିସ୍ଵଭାଵଃ ] କେଵଲଶକ୍ତିସ୍ଵଭାଵୀ [ସଃ ଅହମ୍ ] ଵହ ମୈଂ ହୂଁ — [ଇତି ] ଐସା

[ଜ୍ଞାନୀ ] ଜ୍ଞାନୀ [ଚିଂତଯେତ୍ ] ଚିଂତଵନ କରତେ ହୈଂ .

ଟୀକା : — ଯହ, ଅନଂତଚତୁଷ୍ଟଯାତ୍ମକ ନିଜ ଆତ୍ମାକେ ଧ୍ଯାନକେ ଉପଦେଶକା କଥନ ହୈ .

ସମସ୍ତ ବାହ୍ଯ ପ୍ରପଂଚକୀ ଵାସନାସେ ଵିମୁକ୍ତ, ନିରଵଶେଷରୂପସେ ଅନ୍ତର୍ମୁଖ ପରମତତ୍ତ୍ଵଜ୍ଞାନୀ

ଜୀଵକୋ ଶିକ୍ଷା ଦୀ ଗଈ ହୈ . କିସପ୍ରକାର ? ଇସପ୍ରକାର : — ସାଦି-ଅନଂତ ଅମୂର୍ତ

ଅତୀନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଵଭାଵଵାଲେ ଶୁଦ୍ଧସଦ୍ଭୂତଵ୍ଯଵହାରସେ, ଶୁଦ୍ଧ ସ୍ପର୍ଶ - ରସ - ଗଂଧ-ଵର୍ଣକେ ଆଧାରଭୂତ ଶୁଦ୍ଧ

ପୁଦ୍ଗଲ-ପରମାଣୁକୀ ଭାଁତି, ଜୋ କେଵଲଜ୍ଞାନ, କେଵଲଦର୍ଶନ, କେଵଲସୁଖ ତଥା କେଵଲଶକ୍ତିଯୁକ୍ତ
ପରମାତ୍ମା ସୋ ମୈଂ ହୂଁ, ଇସପ୍ରକାର ଜ୍ଞାନୀକୋ ଭାଵନା କରନୀ ଚାହିଯେ; ଔର ନିଶ୍ଚଯସେ, ମୈଂ
ସହଜଜ୍ଞାନସ୍ଵରୂପ ହୂଁ, ମୈଂ ସହଜଦର୍ଶନସ୍ଵରୂପ ହୂଁ, ମୈଂ ସହଜଚାରିତ୍ରସ୍ଵରୂପ ହୂଁ ତଥା ମୈଂ
ସହଜଚିତ୍ଶକ୍ତିସ୍ଵରୂପ ହୂଁ ଇସପ୍ରକାର ଭାଵନା କରନୀ ଚାହିଯେ

ଇସୀପ୍ରକାର ଏକତ୍ଵସପ୍ତତିମେଂ ( – ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମନନ୍ଦି-ଆଚାର୍ଯଵରକୃତ, ପଦ୍ମନନ୍ଦିପଞ୍ଚଵିଂଶତିକେ

ଏକତ୍ଵସପ୍ତତିନାମକ ଅଧିକାରମେଂ ୨୦ଵେଂ ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

କେଵଲଜ୍ଞାନସ୍ଵଭାଵଃ କେଵଲଦର୍ଶନସ୍ଵଭାଵଃ ସୁଖମଯଃ .

କେଵଲଶକ୍ତି ସ୍ଵଭାଵଃ ସୋହମିତି ଚିଂତଯେତ୍ ଜ୍ଞାନୀ ..9୬..

ଅନନ୍ତଚତୁଷ୍ଟଯାତ୍ମକନିଜାତ୍ମଧ୍ଯାନୋପଦେଶୋପନ୍ଯାସୋଯମ୍ .

ସମସ୍ତବାହ୍ଯପ୍ରପଂଚଵାସନାଵିନିର୍ମୁକ୍ତ ସ୍ଯ ନିରଵଶେଷେଣାନ୍ତର୍ମୁଖସ୍ଯ ପରମତତ୍ତ୍ଵଜ୍ଞାନିନୋ ଜୀଵସ୍ଯ

ଶିକ୍ଷା ପ୍ରୋକ୍ତା . କଥଂକାରମ୍ ? ସାଦ୍ଯନିଧନାମୂର୍ତାତୀନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଵଭାଵଶୁଦ୍ଧସଦ୍ଭୂତଵ୍ଯଵହାରେଣ, ଶୁଦ୍ଧସ୍ପର୍ଶରସ-

ଗଂଧଵର୍ଣାନାମାଧାରଭୂତଶୁଦ୍ଧପୁଦ୍ଗଲପରମାଣୁଵତ୍କେଵଲଜ୍ଞାନକେଵଲଦର୍ଶନକେଵଲସୁଖକେଵଲଶକ୍ତି ଯୁକ୍ତ ପରମାତ୍ମା
ଯଃ ସୋହମିତି ଭାଵନା କର୍ତଵ୍ଯା ଜ୍ଞାନିନେତି; ନିଶ୍ଚଯେନ ସହଜଜ୍ଞାନସ୍ଵରୂପୋହମ୍, ସହଜଦର୍ଶନ-
ସ୍ଵରୂପୋହମ୍, ସହଜଚାରିତ୍ରସ୍ଵରୂପୋହମ୍, ସହଜଚିଚ୍ଛକ୍ତି ସ୍ଵରୂପୋହମ୍, ଇତି ଭାଵନା କର୍ତଵ୍ଯା ଚେତି —

ତଥା ଚୋକ୍ତ ମେକତ୍ଵସପ୍ତତୌ —

Page 185 of 388
PDF/HTML Page 212 of 415
single page version

‘‘[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଵହ ପରମ ତେଜ କେଵଲଜ୍ଞାନ, କେଵଲଦର୍ଶନ ଔର

କେଵଲସୌଖ୍ଯସ୍ଵଭାଵୀ ହୈ . ଉସେ ଜାନନେ ପର କ୍ଯା ନହୀଂ ଜାନା ? ଉସେ ଦେଖନେ ପର କ୍ଯା ନହୀଂ ଦେଖା ?

ଉସକା ଶ୍ରଵଣ କରନେ ପର କ୍ଯା ନହୀଂ ସୁନା ?’’

ଔର (ଇସ ୯୬ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ରୀ

ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ ) : —

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ସମସ୍ତ ମୁନିଜନୋଂକେ ହୃଦଯକମଲକା ହଂସ ଐସା ଜୋ ଯହ ଶାଶ୍ଵତ,

କେଵଲଜ୍ଞାନକୀ ମୂର୍ତିରୂପ, ସକଲଵିମଲ ଦୃଷ୍ଟିମଯ ( – ସର୍ଵଥା ନିର୍ମଲ ଦର୍ଶନମଯ), ଶାଶ୍ଵତ

ଆନନ୍ଦରୂପ, ସହଜ ପରମ ଚୈତନ୍ଯଶକ୍ତିମଯ ପରମାତ୍ମା ଵହ ଜଯଵନ୍ତ ହୈ . ୧୨୮ .

ନିଜଭାଵକୋ ଛୋଡ଼େ ନହୀଂ, କିଂଚିତ୍ ଗ୍ରହେ ପରଭାଵ ନହିଂ .

ଦେଖେ ଵ ଜାନେ ମୈଂ ଵହୀ, ଜ୍ଞାନୀ କରେ ଚିନ୍ତନ ଯହୀ ..୯୭..

ଗାଥା : ୯୭ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ନିଜଭାଵଂ ] ଜୋ ନିଜଭାଵକୋ [ନ ଅପି ମୁଂଚତି ]

ନହୀଂ ଛୋଡ଼ତା, [କମ୍ ଅପି ପରଭାଵଂ ] କିଂଚିତ୍ ଭୀ ପରଭାଵକୋ [ନ ଏଵ ଗୃହ୍ଣାତି ] ଗ୍ରହଣ ନହୀଂ

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

‘‘କେଵଲଜ୍ଞାନଦ୍ରକ୍ସୌଖ୍ଯସ୍ଵଭାଵଂ ତତ୍ପରଂ ମହଃ .

ତତ୍ର ଜ୍ଞାତେ ନ କିଂ ଜ୍ଞାତଂ ଦ୍ରଷ୍ଟେ ଦ୍ରଷ୍ଟଂ ଶ୍ରୁତେ ଶ୍ରୁତମ୍ ..’’

ତଥା ହି —

(ମାଲିନୀ)

ଜଯତି ସ ପରମାତ୍ମା କେଵଲଜ୍ଞାନମୂର୍ତିଃ
ସକଲଵିମଲଦ୍ରଷ୍ଟିଃ ଶାଶ୍ଵତାନଂଦରୂପଃ .

ସହଜପରମଚିଚ୍ଛକ୍ତ୍ଯାତ୍ମକଃ ଶାଶ୍ଵତୋଯଂ
ନିଖିଲମୁନିଜନାନାଂ ଚିତ୍ତପଂକେଜହଂସଃ ..୧୨୮..

ଣିଯଭାଵଂ ଣଵି ମୁଚ୍ଚଇ ପରଭାଵଂ ଣେଵ ଗେଣ୍ହଏ କେଇଂ .

ଜାଣଦି ପସ୍ସଦି ସଵ୍ଵଂ ସୋ ହଂ ଇଦି ଚିଂତଏ ଣାଣୀ ..9୭..

ନିଜଭାଵଂ ନାପି ମୁଂଚତି ପରଭାଵଂ ନୈଵ ଗୃହ୍ଣାତି କମପି .

ଜାନାତି ପଶ୍ଯତି ସର୍ଵଂ ସୋହମିତି ଚିଂତଯେଦ୍ ଜ୍ଞାନୀ ..9୭..

Page 186 of 388
PDF/HTML Page 213 of 415
single page version

କରତା, [ସର୍ଵଂ ] ସର୍ଵକୋ [ଜାନାତି ପଶ୍ଯତି ] ଜାନତା - ଦେଖତା ହୈ, [ସଃ ଅହମ୍ ] ଵହ ମୈଂ ହୂଁ —

[ଇତି ] ଐସା [ଜ୍ଞାନୀ ] ଜ୍ଞାନୀ [ଚିଂତଯେତ୍ ] ଚିଂତଵନ କରତା ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହାଁ, ପରମ ଭାଵନାକେ ସମ୍ମୁଖ ଐସେ ଜ୍ଞାନୀକୋ ଶିକ୍ଷା ଦୀ ହୈ .

ଜୋ କାରଣପରମାତ୍ମା (୧) ସମସ୍ତ ପାପରୂପୀ ବହାଦୁର ଶତ୍ରୁସେନାକୀ ଵିଜଯ-ଧ୍ଵଜାକୋ

ଲୂଟନେଵାଲେ, ତ୍ରିକାଲ - ନିରାଵରଣ, ନିରଂଜନ, ନିଜ ପରମଭାଵକୋ କଭୀ ନହୀଂ ଛୋଡ଼ତା; (୨) ପଂଚଵିଧ

( – ପାଁଚ ପରାଵର୍ତନରୂପ) ସଂସାରକୀ ଵୃଦ୍ଧିକେ କାରଣଭୂତ, ୧ଵିଭାଵପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗସେ ଜନିତ

ରାଗାଦିପରଭାଵକୋ ଗ୍ରହଣ ନହୀଂ କରତା; ଔର (୩) ନିରଂଜନ ସହଜଜ୍ଞାନ - ସହଜଦୃଷ୍ଟି - ସହଜଚାରିତ୍ରାଦି

ସ୍ଵଭାଵଧର୍ମୋଂକେ ଆଧାର - ଆଧେଯ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଵିକଲ୍ପୋଂ ରହିତ, ସଦା ମୁକ୍ତ ତଥା ସହଜ ମୁକ୍ତିରୂପୀ

ସ୍ତ୍ରୀକେ ସଂଭୋଗସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ ସୌଖ୍ଯକେ ସ୍ଥାନଭୂତ — ଐସେ ୨କାରଣପରମାତ୍ମାକୋ ନିଶ୍ଚଯସେ ନିଜ

ନିରାଵରଣ ପରମଜ୍ଞାନ ଦ୍ଵାରା ଜାନତା ହୈ ଔର ଉସ ପ୍ରକାରକେ ସହଜ ଅଵଲୋକନ ଦ୍ଵାରା ( – ସହଜ ନିଜ

ନିରାଵରଣ ପରମଦର୍ଶନ ଦ୍ଵାରା) ଦେଖତା ହୈ; ଵହ କାରଣସମଯସାର ମୈଂ ହୂଁ — ଐସୀ ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନିଯୋଂକୋ ସଦା

ଭାଵନା କରନା ଚାହିଯେ .

ଇସୀପ୍ରକାର ଶ୍ରୀ ପୂଜ୍ଯପାଦସ୍ଵାମୀନେ (ସମାଧିତଂତ୍ରମେଂ ୨୦ଵେଂ ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

ଅତ୍ର ପରମଭାଵନାଭିମୁଖସ୍ଯ ଜ୍ଞାନିନଃ ଶିକ୍ଷଣମୁକ୍ତ ମ୍ .

ଯସ୍ତୁ କାରଣପରମାତ୍ମା ସକଲଦୁରିତଵୀରଵୈରିସେନାଵିଜଯଵୈଜଯନ୍ତୀଲୁଂଟାକଂ ତ୍ରିକାଲ-

ନିରାଵରଣନିରଂଜନନିଜପରମଭାଵଂ କ୍ଵଚିଦପି ନାପି ମୁଂଚତି, ପଂଚଵିଧସଂସାରପ୍ରଵୃଦ୍ଧିକାରଣଂ
ଵିଭାଵପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯସଂଯୋଗସଂଜାତଂ ରାଗାଦିପରଭାଵଂ ନୈଵ ଗୃହ୍ଣାତି, ନିଶ୍ଚଯେନ ନିଜନିରାଵରଣପରମ-
ବୋଧେନ ନିରଂଜନସହଜଜ୍ଞାନସହଜଦ୍ରଷ୍ଟିସହଜଶୀଲାଦିସ୍ଵଭାଵଧର୍ମାଣାମାଧାରାଧେଯଵିକଲ୍ପନିର୍ମୁକ୍ତ ମପି

ସଦାମୁକ୍ତଂ ସହଜମୁକ୍ତି ଭାମିନୀସଂଭୋଗସଂଭଵପରତାନିଲଯଂ କାରଣପରମାତ୍ମାନଂ ଜାନାତି, ତଥାଵିଧ-
ସହଜାଵଲୋକେନ ପଶ୍ଯତି ଚ, ସ ଚ କାରଣସମଯସାରୋହମିତି ଭାଵନା ସଦା କର୍ତଵ୍ଯା
ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନିଭିରିତି .

ତଥା ଚୋକ୍ତଂ ଶ୍ରୀପୂଜ୍ଯପାଦସ୍ଵାମିଭିଃ —

୧ – ରାଗାଦିପରଭାଵକୀ ଉତ୍ପତ୍ତିମେଂ ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମ ନିମିତ୍ତ ବନତା ହୈ .

୨ – କାରଣପରମାତ୍ମା ‘ସ୍ଵଯଂ ଆଧାର ହୈ ଔର ସ୍ଵଭାଵଧର୍ମ ଆଧେଯ ହୈଂ ’ ଐସେ ଵିକଲ୍ପୋଂସେ ରହିତ ହୈ, ସଦା ମୁକ୍ତ
ହୈ ଔର ମୁକ୍ତିସୁଖକା ଆଵାସ ହୈ .

Page 187 of 388
PDF/HTML Page 214 of 415
single page version

‘‘[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଜୋ ଅଗ୍ରାହ୍ଯକୋ ( – ଗ୍ରହଣ ନ କରନେ ଯୋଗ୍ଯକୋ) ଗ୍ରହଣ ନହୀଂ କରତା

ତଥା ଗୃହୀତକୋ ( – ଗ୍ରାହ୍ଯକୋ, ଶାଶ୍ଵତ ସ୍ଵଭାଵକୋ) ଛୋଡ଼ତା ନହୀଂ ହୈ, ସର୍ଵକୋ ସର୍ଵ ପ୍ରକାରସେ

ଜାନତା ହୈ, ଵହ ସ୍ଵସଂଵେଦ୍ଯ (ତତ୍ତ୍ଵ) ମୈଂ ହୂଁ .’’

ଔର (ଇସ ୯୭ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଚାର ଶ୍ଲୋକ

କହତେ ହୈଂ ) : —

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଆତ୍ମା ଆତ୍ମାମେଂ ନିଜ ଆତ୍ମିକ ଗୁଣୋଂସେ ସମୃଦ୍ଧ ଆତ୍ମାକୋ — ଏକ

ପଂଚମଭାଵକୋ — ଜାନତା ହୈ ଔର ଦେଖତା ହୈ; ଉସ ସହଜ ଏକ ପଂଚମଭାଵକୋ ଉସନେ ଛୋଡ଼ା ନହୀଂ

ହୀ ହୈ ତଥା ଅନ୍ଯ ଐସେ ପରଭାଵକୋ — କି ଜୋ ଵାସ୍ତଵମେଂ ପୌଦ୍ଗଲିକ ଵିକାର ହୈ ଉସେ — ଵହ ଗ୍ରହଣ

ନହୀଂ ହୀ କରତା .୧୨୯.

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯକା ୧ଆଗ୍ରହ କରନେସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ ଇସ ୨ଵିଗ୍ରହକୋ

ଅବ ଛୋଡ଼କର, ଵିଶୁଦ୍ଧ - ପୂର୍ଣ - ସହଜଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ସୌଖ୍ଯକୀ ପ୍ରାପ୍ତିକେ ହେତୁ, ମେରା ଯହ ନିଜ ଅନ୍ତର

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

‘‘ଯଦଗ୍ରାହ୍ଯଂ ନ ଗୃହ୍ଣାତି ଗୃହୀତଂ ନାପି ମୁଂଚତି .

ଜାନାତି ସର୍ଵଥା ସର୍ଵଂ ତତ୍ସ୍ଵସଂଵେଦ୍ଯମସ୍ମ୍ଯହମ୍ ..’’

ତଥା ହି —

(ଵସଂତତିଲକା)

ଆତ୍ମାନମାତ୍ମନି ନିଜାତ୍ମଗୁଣାଢଯମାତ୍ମା
ଜାନାତି ପଶ୍ଯତି ଚ ପଂଚମଭାଵମେକମ୍ .

ତତ୍ଯାଜ ନୈଵ ସହଜଂ ପରଭାଵମନ୍ଯଂ
ଗୃହ୍ଣାତି ନୈଵ ଖଲୁ ପୌଦ୍ଗଲିକଂ ଵିକାରମ୍ ..୧୨9..

(ଶାର୍ଦୂଲଵିକ୍ରୀଡିତ)

ମତ୍ସ୍ଵାନ୍ତଂ ମଯି ଲଗ୍ନମେତଦନିଶଂ ଚିନ୍ମାତ୍ରଚିଂତାମଣା-
ଵନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯକୃତାଗ୍ରହୋଦ୍ଭଵମିମଂ ମୁକ୍ତ୍ଵାଧୁନା ଵିଗ୍ରହମ୍ .

ତଚ୍ଚିତ୍ରଂ ନ ଵିଶୁଦ୍ଧପୂର୍ଣସହଜଜ୍ଞାନାତ୍ମନେ ଶର୍ମଣେ
ଦେଵାନାମମୃତାଶନୋଦ୍ଭଵରୁଚିଂ ଜ୍ଞାତ୍ଵା କିମନ୍ଯାଶନେ ..୧୩୦..

୧ – ଆଗ୍ରହ = ପକଡ଼; ଗ୍ରହଣ; ଲଗେ ରହନା ଵହ .

୨ – ଵିଗ୍ରହ = (୧) ରାଗଦ୍ଵେଷାଦି କଲହ; (୨) ଶରୀର .

Page 188 of 388
PDF/HTML Page 215 of 415
single page version

ମୁଝମେଂ — ଚୈତନ୍ଯମାତ୍ର - ଚିଂତାମଣିମେଂ ନିରନ୍ତର ଲଗା ହୈ — ଉସମେଂ ଆଶ୍ଚର୍ଯ ନହୀଂ ହୈ, କାରଣ କି

ଅମୃତଭୋଜନଜନିତ ସ୍ଵାଦକୋ ଜାନକର ଦେଵୋଂକୋ ଅନ୍ଯ ଭୋଜନସେ କ୍ଯା ପ୍ରଯୋଜନ ହୈ ? (ଜିସ ପ୍ରକାର
ଅମୃତଭୋଜନକେ ସ୍ଵାଦକୋ ଜାନକର ଦେଵୋଂକା ମନ ଅନ୍ଯ ଭୋଜନମେଂ ନହୀଂ ଲଗତା, ଉସୀପ୍ରକାର
ଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ସୌଖ୍ଯକୋ ଜାନକର ହମାରା ମନ ଉସ ସୌଖ୍ଯକେ ନିଧାନ ଚୈତନ୍ଯମାତ୍ର-ଚିନ୍ତାମଣିକେ
ଅତିରିକ୍ତ ଅନ୍ଯ କହୀଂ ନହୀଂ ଲଗତା .) .୧୩୦.

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ରହିତ, ଉପଦ୍ରଵ ରହିତ, ଉପମା ରହିତ, ନିତ୍ଯ, ନିଜ ଆତ୍ମାସେ

ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ, ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ ଵିଭାଵନାସେ ( – ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଵିକଲ୍ପ କରନେସେ)

ଉତ୍ପନ୍ନ ନ ହୋନେଵାଲେ — ଐସେ ଇସ ନିର୍ମଲ ସୁଖାମୃତକୋ ପୀକର ( – ଉସ ସୁଖାମୃତକେ ସ୍ଵାଦକେ ପାସ

ସୁକୃତ ଭୀ ଦୁଃଖରୂପ ଲଗନେସେ), ଜୋ ଜୀଵ ୧ସୁକୃତାତ୍ମକ ହୈ ଵହ ଅବ ଇସ ସୁକୃତକୋ

ଭୀ ଛୋଡ଼କର ଅଦ୍ଵିତୀଯ ଅତୁଲ ଚୈତନ୍ଯମାତ୍ର - ଚିନ୍ତାମଣିକୋ ସ୍ଫୁ ଟରୂପସେ ( – ପ୍ରଗଟରୂପସେ) ପ୍ରାପ୍ତ

କରତା ହୈ .୧୩୧.

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଗୁରୁଚରଣୋଂକେ ୨ସମର୍ଚନସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଈ ନିଜ ମହିମାକୋ ଜାନନେଵାଲା

କୌନ ଵିଦ୍ଵାନ ‘ଯହ ପରଦ୍ରଵ୍ଯ ମେରା ହୈ’ ଐସା କହେଗା ? ୧୩୨.

(ଶାର୍ଦୂଲଵିକ୍ରୀଡିତ)

ନିର୍ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵଂ ନିରୁପଦ୍ରଵଂ ନିରୁପମଂ ନିତ୍ଯଂ ନିଜାତ୍ମୋଦ୍ଭଵଂ
ନାନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯଵିଭାଵନୋଦ୍ଭଵମିଦଂ ଶର୍ମାମୃତଂ ନିର୍ମଲମ୍ .

ପୀତ୍ଵା ଯଃ ସୁକୃତାତ୍ମକଃ ସୁକୃତମପ୍ଯେତଦ୍ଵିହାଯାଧୁନା
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ସ୍ଫୁ ଟମଦ୍ଵିତୀଯମତୁଲଂ ଚିନ୍ମାତ୍ରଚିଂତାମଣିମ୍ ..୧୩୧..

(ଆର୍ଯା)

କୋ ନାମ ଵକ୍ତି ଵିଦ୍ଵାନ୍ ମମ ଚ ପରଦ୍ରଵ୍ଯମେତଦେଵ ସ୍ଯାତ୍ .

ନିଜମହିମାନଂ ଜାନନ୍ ଗୁରୁଚରଣସମର୍ଚ୍ଚନାସମୁଦ୍ଭୂତମ୍ ..୧୩୨..

ପଯଡିଟ୍ଠିଦିଅଣୁଭାଗପ୍ପଦେସବଂଧେହିଂ ଵଜ୍ଜିଦୋ ଅପ୍ପା .

ସୋ ହଂ ଇଦି ଚିଂତିଜ୍ଜୋ ତତ୍ଥେଵ ଯ କୁଣଦି ଥିରଭାଵଂ ..9୮..

୧ – ସୁକୃତାତ୍ମକ = ସୁକୃତଵାଲା; ଶୁଭକୃତ୍ଯଵାଲା; ପୁଣ୍ଯକର୍ମଵାଲା; ଶୁଭ ଭାଵଵାଲା .

୨ – ସମର୍ଚନ = ସମ୍ଯକ୍ ଅର୍ଚନ; ସମ୍ଯକ୍ ପୂଜନ; ସମ୍ଯକ୍ ଭକ୍ତି .

ଜୋ ପ୍ରକୃତି ସ୍ଥିତି ଅନୁଭାଗ ଔର ପ୍ରଦେଶ ବଁଧଵିନ ଆତ୍ମା .

ମୈଂ ହୂଁ ଵହୀ, ଯୋଂ ଭାଵତା ଜ୍ଞାନୀ କରେ ସ୍ଥିରତା ଵହାଁ ..୯୮..

Page 189 of 388
PDF/HTML Page 216 of 415
single page version

ଗାଥା : ୯୮ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ :— [ପ୍ରକୃତିସ୍ଥିତ୍ଯନୁଭାଗପ୍ରଦେଶବଂଧୈଃ ଵିଵର୍ଜିତଃ ]

ପ୍ରକୃତିବନ୍ଧ, ସ୍ଥିତିବନ୍ଧ, ଅନୁଭାଗବନ୍ଧ ଔର ପ୍ରଦେଶବନ୍ଧ ରହିତ [ଆତ୍ମା ] ଜୋ ଆତ୍ମା [ସଃ
ଅହମ୍ ] ସୋ ମୈଂ ହୂଁ — [ଇତି ] ଯୋଂ [ଚିଂତଯନ୍ ] ଚିଂତଵନ କରତା ହୁଆ, (ଜ୍ଞାନୀ) [ତତ୍ର ଏଵ ଚ ]

ଉସୀମେଂ [ସ୍ଥିରଭାଵଂ କରୋତି ] ସ୍ଥିରଭାଵ କରତା ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହାଁ ( – ଇସ ଗାଥାମେଂ), ବନ୍ଧରହିତ ଆତ୍ମା ଭାନା ଚାହିଯେ — ଇସ ପ୍ରକାର

ଭଵ୍ଯକୋ ଶିକ୍ଷା ଦୀ ହୈ .

ଶୁଭାଶୁଭ ମନଵଚନକାଯସମ୍ବନ୍ଧୀ କର୍ମୋଂସେ ପ୍ରକୃତିବନ୍ଧ ଔର ପ୍ରଦେଶବନ୍ଧ ହୋତା ହୈ; ଚାର

କଷାଯୋଂସେ ସ୍ଥିତିବନ୍ଧ ଔର ଅନୁଭାଗବନ୍ଧ ହୋତା ହୈ; ଇନ ଚାର ବନ୍ଧୋଂ ରହିତ ସଦା ନିରୁପାଧିସ୍ଵରୂପ
ଜୋ ଆତ୍ମା ସୋ ମୈଂ ହୂଁ — ଐସୀ ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନୀକୋ ନିରନ୍ତର ଭାଵନା କରନୀ ଚାହିଯେ .

[ଅବ ଇସ ୯୮ ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ

କହତେ ହୈଂ : ]

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଜୋ ମୁକ୍ତିସାମ୍ରାଜ୍ଯକା ମୂଲ ହୈ ଐସେ ଇସ ନିରୁପମ,

ସହଜପରମାନନ୍ଦଵାଲେ ଚିଦ୍ରୂପକୋ ( – ଚୈତନ୍ଯକେ ସ୍ଵରୂପକୋ) ଏକକୋ ବୁଦ୍ଧିମାନ ପୁରୁଷୋଂକୋ ସମ୍ଯକ୍

ପ୍ରକାରସେ ଗ୍ରହଣ କରନା ଯୋଗ୍ଯ ହୈ; ଇସଲିଯେ, ହେ ମିତ୍ର ! ତୂ ଭୀ ମେରେ ଉପଦେଶକେ ସାରକୋ ସୁନକର, ତୁରନ୍ତ
ହୀ ଉଗ୍ରରୂପସେ ଇସ ଚୈତନ୍ଯଚମତ୍କାରମାତ୍ରକେ ପ୍ରତି ଅପନୀ ଵୃତ୍ତି କର .୧୩୩.

ପ୍ରକୃତିସ୍ଥିତ୍ଯନୁଭାଗପ୍ରଦେଶବଂଧୈର୍ଵିଵର୍ଜିତ ଆତ୍ମା .

ସୋହମିତି ଚିଂତଯନ୍ ତତ୍ରୈଵ ଚ କରୋତି ସ୍ଥିରଭାଵମ୍ ..9୮..

ଅତ୍ର ବନ୍ଧନିର୍ମୁକ୍ତ ମାତ୍ମାନଂ ଭାଵଯେଦିତି ଭଵ୍ଯସ୍ଯ ଶିକ୍ଷଣମୁକ୍ତ ମ୍ .

ଶୁଭାଶୁଭମନୋଵାକ୍କାଯକର୍ମଭିଃ ପ୍ରକୃତିପ୍ରଦେଶବଂଧୌ ସ୍ଯାତାମ୍; ଚତୁର୍ଭିଃ କଷାଯୈଃ

ସ୍ଥିତ୍ଯନୁଭାଗବନ୍ଧୌ ସ୍ତଃ; ଏଭିଶ୍ଚତୁର୍ଭିର୍ବନ୍ଧୈର୍ନିର୍ମୁକ୍ତ : ସଦାନିରୁପାଧିସ୍ଵରୂପୋ ହ୍ଯାତ୍ମା ସୋହମିତି
ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନିନା ନିରନ୍ତରଂ ଭାଵନା କର୍ତଵ୍ଯେତି .

(ମଂଦାକ୍ରାଂତା)

ପ୍ରେକ୍ଷାଵଦ୍ଭିଃ ସହଜପରମାନଂଦଚିଦ୍ରୂପମେକଂ
ସଂଗ୍ରାହ୍ଯଂ ତୈର୍ନିରୁପମମିଦଂ ମୁକ୍ତି ସାମ୍ରାଜ୍ଯମୂଲମ୍ .

ତସ୍ମାଦୁଚ୍ଚୈସ୍ତ୍ଵମପି ଚ ସଖେ ମଦ୍ଵଚଃସାରମସ୍ମିନ୍
ଶ୍ରୁତ୍ଵା ଶୀଘ୍ରଂ କୁରୁ ତଵ ମତିଂ ଚିଚ୍ଚମତ୍କାରମାତ୍ରେ ..୧୩୩..

Page 190 of 388
PDF/HTML Page 217 of 415
single page version

ଗାଥା : ୯୯ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ମମତ୍ଵଂ ] ମୈଂ ମମତ୍ଵକୋ [ପରିଵର୍ଜଯାମି ] ଛୋଡ଼ତା ହୂଁ

ଔର [ନିର୍ମମତ୍ଵମ୍ ] ନିର୍ମମତ୍ଵମେଂ [ଉପସ୍ଥିତଃ ] ସ୍ଥିତ ରହତା ହୂଁ; [ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା [ମେ ] ମେରା
[ଆଲମ୍ବନଂ ଚ ] ଆଲମ୍ବନ ହୈ [ଅଵଶେଷଂ ଚ ] ଔର ଶେଷ [ଵିସୃଜାମି ] ମୈଂ ଛୋଡ଼ତା ହୂଁ .

ଟୀକା : — ଯହାଁ ସକଲ ଵିଭାଵକେ ସନ୍ନ୍ଯାସକୀ ( – ତ୍ଯାଗକୀ) ଵିଧି କହୀ ହୈ .

ସୁନ୍ଦର କାମିନୀ, ୧କାଂଚନ ଆଦି ସମସ୍ତ ପରଦ୍ରଵ୍ଯ - ଗୁଣ - ପର୍ଯାଯୋଂକେ ପ୍ରତି ମମକାରକୋ ମୈଂ

ଛୋଡ଼ତା ହୂଁ . ପରମୋପେକ୍ଷାଲକ୍ଷଣସେ ଲକ୍ଷିତ ୨ନିର୍ମମକାରାତ୍ମକ ଆତ୍ମାମେଂ ସ୍ଥିତ ରହକର ତଥା ଆତ୍ମାକା

ଅଵଲମ୍ବନ ଲେକର, ୩ସଂସୃତିରୂପୀ ସ୍ତ୍ରୀକେ ସଂଭୋଗସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ସୁଖ-ଦୁଃଖାଦି ଅନେକ ଵିଭାଵରୂପ

ପରିଣତିକୋ ମୈଂ ପରିହରତା ହୂଁ .

ଇସୀପ୍ରକାର (ଆଚାର୍ଯଦେଵ) ଶ୍ରୀମଦ୍ ଅମୃତଚନ୍ଦ୍ରସୂରିନେ (ଶ୍ରୀ ସମଯସାରକୀ ଆତ୍ମଖ୍ଯାତି

ନାମକ ଟୀକାମେଂ ୧୦୪ଵେଂ ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

ମମତ୍ତିଂ ପରିଵଜ୍ଜାମି ଣିମ୍ମମତ୍ତିମୁଵଟ୍ଠିଦୋ .

ଆଲଂବଣଂ ଚ ମେ ଆଦା ଅଵସେସଂ ଚ ଵୋସରେ ..9 9..

ମମତ୍ଵଂ ପରିଵର୍ଜଯାମି ନିର୍ମମତ୍ଵମୁପସ୍ଥିତଃ .

ଆଲମ୍ବନଂ ଚ ମେ ଆତ୍ମା ଅଵଶେଷଂ ଚ ଵିସୃଜାମି ..9 9..

ଅତ୍ର ସକଲଵିଭାଵସଂନ୍ଯାସଵିଧିଃ ପ୍ରୋକ୍ତ : .

କମନୀଯକାମିନୀକାଂଚନପ୍ରଭୃତିସମସ୍ତପରଦ୍ରଵ୍ଯଗୁଣପର୍ଯାଯେଷୁ ମମକାରଂ ସଂତ୍ଯଜାମି . ପରମୋ-

ପେକ୍ଷାଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷିତେ ନିର୍ମମକାରାତ୍ମନି ଆତ୍ମନି ସ୍ଥିତ୍ଵା ହ୍ଯାତ୍ମାନମଵଲମ୍ବ୍ଯ ଚ ସଂସୃତି-
ପୁରଂଧ୍ରିକାସଂଭୋଗସଂଭଵସୁଖଦୁଃଖାଦ୍ଯନେକଵିଭାଵପରିଣତିଂ ପରିହରାମି .

ତଥା ଚୋକ୍ତଂ ଶ୍ରୀମଦମୃତଚଂଦ୍ରସୂରିଭିଃ —

୧ – କାଂଚନ = ସୁଵର୍ଣ; ଧନ .

୨ – ନିର୍ମମକାରାତ୍ମକ = ନିର୍ମମତ୍ଵମଯ; ନିର୍ମମତ୍ଵସ୍ଵରୂପ . (ନିର୍ମମତ୍ଵକା ଲକ୍ଷଣ ପରମ ଉପେକ୍ଷା ହୈ .)

୩ – ସଂସୃତି = ସଂସାର .

ମୈଂ ତ୍ଯାଗ ମମତା, ନିର୍ମମତ୍ଵ ସ୍ଵରୂପମେଂ ସ୍ଥିତି କର ରହା .

ଅଵଲମ୍ବ ମେରା ଆତ୍ମା, ଅଵଶେଷ ଵାରଣ କର ରହା ..୯୯..

Page 191 of 388
PDF/HTML Page 218 of 415
single page version

‘‘[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଶୁଭ ଆଚରଣରୂପ କର୍ମ ଔର ଅଶୁଭ ଆଚରଣରୂପ କର୍ମ — ଐସେ

ସମସ୍ତ କର୍ମୋଂକା ନିଷେଧ କିଯା ଜାନେ ପର ଔର ଇସପ୍ରକାର ନିଷ୍କର୍ମ ଅଵସ୍ଥା ଵର୍ତନେ ପର, ମୁନି କହୀଂ
ଅଶରଣ ନହୀଂ ହୈ; (କାରଣ କି) ଜବ ନିଷ୍କର୍ମ ଅଵସ୍ଥା (ନିଵୃତ୍ତି-ଅଵସ୍ଥା) ଵର୍ତତୀ ହୈ ତବ
ଜ୍ଞାନମେଂ ଆଚରଣ କରତା ହୁଆ — ରମଣ କରତା ହୁଆ — ପରିଣମନ କରତା ହୁଆ ଜ୍ଞାନ ହୀ ଉନ

ମୁନିଯୋଂକୋ ଶରଣ ହୈ; ଵେ ଉସ ଜ୍ଞାନମେଂ ଲୀନ ହୋତେ ହୁଏ ପରମ ଅମୃତକା ସ୍ଵଯଂ ଅନୁଭଵନ କରତେ ହୈଂ —

ଆସ୍ଵାଦନ କରତେ ହୈଂ .’’

ଔର (ଇସ ୯୯ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ

କହତେ ହୈଂ ) : —

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ମନ - ଵଚନ - କାଯା ସମ୍ବନ୍ଧୀ ଔର ସମସ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂ ସମ୍ବନ୍ଧୀ

ଇଚ୍ଛାକା ଜିସନେ ❃ନିଯଂତ୍ରଣ କିଯା ହୈ ଐସା ମୈଂ ଅବ ଭଵସାଗରମେଂ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ ମୋହରୂପୀ

ଜଲଚର ପ୍ରାଣିଯୋଂକେ ସମୂହକୋ ତଥା କନକ ଔର ଯୁଵତୀକୀ ଵାଂଛାକୋ ଅତିପ୍ରବଲ - ଵିଶୁଦ୍ଧ -

ଧ୍ଯାନମଯୀ ସର୍ଵ ଶକ୍ତିସେ ଛୋଡ଼ତା ହୂଁ .୧୩୪.

(ଶିଖରିଣୀ)

‘‘ନିଷିଦ୍ଧେ ସର୍ଵସ୍ମିନ୍ ସୁକୃତଦୁରିତେ କର୍ମଣି କିଲ
ପ୍ରଵୃତ୍ତେ ନୈଷ୍କର୍ମ୍ଯେ ନ ଖଲୁ ମୁନଯଃ ସଂତ୍ଯଶରଣାଃ .

ତଦା ଜ୍ଞାନେ ଜ୍ଞାନଂ ପ୍ରତିଚରିତମେଷାଂ ହି ଶରଣଂ
ସ୍ଵଯଂ ଵିଂଦଂତ୍ଯେତେ ପରମମମୃତଂ ତତ୍ର ନିରତାଃ ..’’

ତଥା ହି —

(ମାଲିନୀ)

ଅଥ ନିଯତମନୋଵାକ୍କାଯକୃତ୍ସ୍ନେନ୍ଦ୍ରିଯେଚ୍ଛୋ
ଭଵଵନଧିସମୁତ୍ଥଂ ମୋହଯାଦଃସମୂହମ୍ .

କନକଯୁଵତିଵାଂଚ୍ଛାମପ୍ଯହଂ ସର୍ଵଶକ୍ତ୍ଯା
ପ୍ରବଲତରଵିଶୁଦ୍ଧଧ୍ଯାନମଯ୍ଯା ତ୍ଯଜାମି ..୧୩୪..

❃ ନିଯଂତ୍ରଣ କରନା = ସଂଯମନ କରନା; ଅନ୍କୁ ଶମେଂ ଲେନା .

Page 192 of 388
PDF/HTML Page 219 of 415
single page version

ଗାଥା : ୧୦୦ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଖଲୁ ] ଵାସ୍ତଵମେଂ [ମମ ଜ୍ଞାନେ ] ମେରେ ଜ୍ଞାନମେଂ

[ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା ହୈ, [ମେ ଦର୍ଶନେ ] ମେରେ ଦର୍ଶନମେଂ [ଚ ] ତଥା [ଚରିତ୍ରେ ] ଚାରିତ୍ରମେଂ [ଆତ୍ମା ]
ଆତ୍ମା ହୈ, [ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନେ ] ମେରେ ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନମେଂ [ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା ହୈ, [ମେ ସଂଵରେ ଯୋଗେ ] ମେରେ ସଂଵରମେଂ
ତଥା ଯୋଗମେଂ ( – ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗମେଂ) [ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହାଁ ( – ଇସ ଗାଥାମେଂ), ସର୍ଵତ୍ର ଆତ୍ମା ଉପାଦେଯ ( – ଗ୍ରହଣ କରନେ ଯୋଗ୍ଯ) ହୈ

ଐସା କହା ହୈ .

ଆତ୍ମା ଵାସ୍ତଵମେଂ ଅନାଦି - ଅନନ୍ତ, ଅମୂର୍ତ, ଅତୀନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଵଭାଵଵାଲା, ଶୁଦ୍ଧ, ସହଜ -

ସୌଖ୍ଯାତ୍ମକ ହୈ . ସହଜ ଶୁଦ୍ଧ ଜ୍ଞାନଚେତନାରୂପସେ ପରିଣମିତ ଜୋ ମୈଂ ଉସକେ (ଅର୍ଥାତ୍ ମେରେ)

ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନମେଂ ସଚମୁଚ ଵହ (ଆତ୍ମା) ହୈ; ପୂଜିତ ପରମ ପଂଚମଗତିକୀ ପ୍ରାପ୍ତିକେ ହେତୁଭୂତ
ପଂଚମଭାଵକୀ ଭାଵନାରୂପସେ ପରିଣମିତ ଜୋ ମୈଂ ଉସକେ ସହଜ ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନଵିଷଯମେଂ (ଅର୍ଥାତ୍ ମେରେ
ସହଜ ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନମେଂ) ଵହ (ଆତ୍ମା) ହୈ; ସାକ୍ଷାତ୍ ନିର୍ଵାଣପ୍ରାପ୍ତିକେ ଉପାଯଭୂତ, ନିଜ ସ୍ଵରୂପମେଂ
ଅଵିଚଲ ସ୍ଥିତିରୂପ ସହଜପରମଚାରିତ୍ରପରିଣତିଵାଲା ଜୋ ମୈଂ ଉସକେ (ଅର୍ଥାତ୍ ମେରେ) ସହଜ ଚାରିତ୍ରମେଂ

ଆଦା ଖୁ ମଜ୍ଝ ଣାଣେ ଆଦା ମେ ଦଂସଣେ ଚରିତ୍ତେ ଯ .

ଆଦା ପଚ୍ଚକ୍ଖାଣେ ଆଦା ମେ ସଂଵରେ ଜୋଗେ ..୧୦୦..

ଆତ୍ମା ଖଲୁ ମମ ଜ୍ଞାନେ ଆତ୍ମା ମେ ଦର୍ଶନେ ଚରିତ୍ରେ ଚ .

ଆତ୍ମା ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନେ ଆତ୍ମା ମେ ସଂଵରେ ଯୋଗେ ..୧୦୦..

ଅତ୍ର ସର୍ଵତ୍ରାତ୍ମୋପାଦେଯ ଇତ୍ଯୁକ୍ତ : .

ଅନାଦ୍ଯନିଧନାମୂର୍ତାତୀନ୍ଦ୍ରିଯସ୍ଵଭାଵଶୁଦ୍ଧସହଜସୌଖ୍ଯାତ୍ମା ହ୍ଯାତ୍ମା . ସ ଖଲୁ ସହଜ-

ଶୁଦ୍ଧଜ୍ଞାନଚେତନାପରିଣତସ୍ଯ ମମ ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନେ ଚ, ସ ଚ ପ୍ରାଂଚିତପରମପଂଚମଗତିପ୍ରାପ୍ତିହେତୁଭୂତପଂଚମ-
ଭାଵଭାଵନାପରିଣତସ୍ଯ ମମ ସହଜସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନଵିଷଯେ ଚ, ସାକ୍ଷାନ୍ନିର୍ଵାଣପ୍ରାପ୍ତ୍ଯୁପାଯସ୍ଵସ୍ଵରୂପାଵିଚଲ-
ସ୍ଥିତିରୂପସହଜପରମଚାରିତ୍ରପରିଣତେର୍ମମ ସହଜଚାରିତ୍ରେଽପି ସ ପରମାତ୍ମା ସଦା ସଂନିହିତଶ୍ଚ, ସ ଚାତ୍ମା
ସଦାସନ୍ନସ୍ଥଃ ଶୁଭାଶୁଭପୁଣ୍ଯପାପସୁଖଦୁଃଖାନାଂ ଷଣ୍ଣାଂ ସକଲସଂନ୍ଯାସାତ୍ମକନିଶ୍ଚଯପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନେ ଚ

ମମ ଜ୍ଞାନମେଂ ହୈ ଆତମା, ଦର୍ଶନ ଚରିତମେଂ ଆତମା .

ହୈ ଔର ପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ, ସଂଵର, ଯୋଗମେଂ ଭୀ ଆତମା ..୧୦୦..

Page 193 of 388
PDF/HTML Page 220 of 415
single page version

ଭୀ ଵହ ପରମାତ୍ମା ସଦା ସଂନିହିତ ( – ନିକଟ) ହୈ; ଭେଦଵିଜ୍ଞାନୀ, ପରଦ୍ରଵ୍ଯସେ ପରାଙ୍ମୁଖ ତଥା

ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯକେ ଵିସ୍ତାର ରହିତ ଦେହମାତ୍ରପରିଗ୍ରହଵାଲା ଜୋ ମୈଂ ଉସକେ ନିଶ୍ଚଯପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନମେଂ — କି ଜୋ

(ନିଶ୍ଚଯପ୍ରତ୍ଯାଖ୍ଯାନ) ଶୁଭ, ଅଶୁଭ, ପୁଣ୍ଯ, ପାପ, ସୁଖ ଔର ଦୁଃଖ ଇନ ଛହକେ
ସକଲସଂନ୍ଯାସସ୍ଵରୂପ ହୈ (ଅର୍ଥାତ୍ ଇନ ଛହ ଵସ୍ତୁଓଂକେ ସମ୍ପୂର୍ଣ ତ୍ଯାଗସ୍ଵରୂପ ହୈ ) ଉସମେଂ — ଵହ

ଆତ୍ମା ସଦା ଆସନ୍ନ ( – ନିକଟ) ଵିଦ୍ଯମାନ ହୈ; ସହଜ ଵୈରାଗ୍ଯରୂପୀ ମହଲକେ ଶିଖରକା

ଶିଖାମଣି, ସ୍ଵରୂପଗୁପ୍ତ ଔର ପାପରୂପୀ ଅଟଵୀକୋ ଜଲାନେକେ ଲିଯେ ପାଵକ ସମାନ ଜୋ ମୈଂ ଉସକେ
ଶୁଭାଶୁଭସଂଵରମେଂ (ଵହ ପରମାତ୍ମା ହୈ ), ତଥା ଅଶୁଭୋପଯୋଗସେ ପରାଙ୍ମୁଖ, ଶୁଭୋପଯୋଗକେ ପ୍ରତି ଭୀ
ଉଦାସୀନତାଵାଲା ଔର ସାକ୍ଷାତ୍ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗକେ ସମ୍ମୁଖ ଜୋ ମୈଂ — ପରମାଗମରୂପୀ ପୁଷ୍ପରସ ଜିସକେ

ମୁଖସେ ଝରତା ହୈ ଐସା ପଦ୍ମପ୍ରଭ — ଉସକେ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗମେଂ ଭୀ ଵହ ପରମାତ୍ମା ଵିଦ୍ଯମାନ ହୈ କାରଣ

କି ଵହ (ପରମାତ୍ମା) ସନାତନ ସ୍ଵଭାଵଵାଲା ହୈ .

ଇସୀପ୍ରକାର ଏକତ୍ଵସପ୍ତତିମେଂ ( – ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମନନ୍ଦି-ଆଚାର୍ଯଵରକୃତ ପଦ୍ମନନ୍ଦିପଞ୍ଚଵିଂଶତିକାକେ

ଏକତ୍ଵସପ୍ତତି ନାମକ ଅଧିକାରମେଂ ୩୯, ୪୦ ତଥା ୪୧ଵେଂ ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

‘‘[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ଵହୀ ଏକ ( – ଵହ ଚୈତନ୍ଯଜ୍ଯୋତି ହୀ ଏକ) ପରମ ଜ୍ଞାନ ହୈ, ଵହୀ

ଏକ ପଵିତ୍ର ଦର୍ଶନ ହୈ, ଵହୀ ଏକ ଚାରିତ୍ର ହୈ ତଥା ଵହୀ ଏକ ନିର୍ମଲ ତପ ହୈ .

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ସତ୍ପୁରୁଷୋଂକୋ ଵହୀ ଏକ ନମସ୍କାରଯୋଗ୍ଯ ହୈ, ଵହୀ ଏକ ମଂଗଲ ହୈ,

ଵହୀ ଏକ ଉତ୍ତମ ହୈ ତଥା ଵହୀ ଏକ ଶରଣ ହୈ .

ମମ ଭେଦଵିଜ୍ଞାନିନଃ ପରଦ୍ରଵ୍ଯପରାଙ୍ମୁଖସ୍ଯ ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରସରଵର୍ଜିତଗାତ୍ରମାତ୍ରପରିଗ୍ରହସ୍ଯ, ମମ ସହଜ-
ଵୈରାଗ୍ଯପ୍ରାସାଦଶିଖରଶିଖାମଣେଃ ସ୍ଵରୂପଗୁପ୍ତସ୍ଯ ପାପାଟଵୀପାଵକସ୍ଯ ଶୁଭାଶୁଭସଂଵରଯୋଶ୍ଚ, ଅଶୁଭୋପ-
ଯୋଗପରାଙ୍ମୁଖସ୍ଯ ଶୁଭୋପଯୋଗେଽପ୍ଯୁଦାସୀନପରସ୍ଯ ସାକ୍ଷାଚ୍ଛୁଦ୍ଧୋପଯୋଗାଭିମୁଖସ୍ଯ ମମ ପରମାଗମମକରଂଦ-
ନିଷ୍ଯନ୍ଦିମୁଖପଦ୍ମପ୍ରଭସ୍ଯ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗେଽପି ଚ ସ ପରମାତ୍ମା ସନାତନସ୍ଵଭାଵତ୍ଵାତ୍ତିଷ୍ଠତି .

ତଥା ଚୋକ୍ତ ମେକତ୍ଵସପ୍ତତୌ —

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

‘‘ତଦେକଂ ପରମଂ ଜ୍ଞାନଂ ତଦେକଂ ଶୁଚି ଦର୍ଶନମ୍ .

ଚାରିତ୍ରଂ ଚ ତଦେକଂ ସ୍ଯାତ୍ ତଦେକଂ ନିର୍ମଲଂ ତପଃ ..

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

ନମସ୍ଯଂ ଚ ତଦେଵୈକଂ ତଦେଵୈକଂ ଚ ମଂଗଲମ୍ .

ଉତ୍ତମଂ ଚ ତଦେଵୈକଂ ତଦେଵ ଶରଣଂ ସତାମ୍ ..

< Previous Page Next Page >