Page 334 of 388
PDF/HTML Page 361 of 415
single page version
ଇସଲିଯେ [ଦର୍ଶନମ୍ ] ଦର୍ଶନ ସ୍ଵପ୍ରକାଶକ ହୈ
ବହିର୍ଵିଷଯପନା ଛୋଡ଼ା ହୋନେସେ, ସ୍ଵପ୍ରକାଶକତ୍ଵପ୍ରଧାନ ହୀ ହୈ
ସର୍ଵଥା ଅଂତର୍ମୁଖ ହୋନେକେ କାରଣ, ଆତ୍ମା ନିରନ୍ତର ଅଖଣ୍ଡ
ସ୍ଵସ୍ମିନ୍ନିତ୍ଯଂ ନିଯତଵସତିର୍ନିର୍ଵିକଲ୍ପେ ମହିମ୍ନି
Page 335 of 388
PDF/HTML Page 362 of 415
single page version
ଯହ ଆତ୍ମା ସଦା ଅପନୀ ନିର୍ଵିକଲ୍ପ ମହିମାମେଂ ନିଶ୍ଚିତରୂପସେ ଵାସ କରତା ହୈ
ଲୋକାଲୋକକୋ ନହୀଂ
କାରଣ ନିଃଶେଷରୂପସେ (ସର୍ଵଥା ) ଅନ୍ତର୍ମୁଖ ହୋନେସେ କେଵଲ ସ୍ଵରୂପପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷମାତ୍ର ଵ୍ଯାପାରମେଂ ଲୀନ ଐସେ
ନିରଂଜନ ନିଜ ସହଜଦର୍ଶନ ଦ୍ଵାରା ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦମଯ ଆତ୍ମାକୋ ନିଶ୍ଚଯସେ ଦେଖତା ହୈ (ପରନ୍ତୁ
ପେକ୍ଷତଯା ନିଃଶେଷତୋଽନ୍ତର୍ମୁଖତ୍ଵାତ
Page 336 of 388
PDF/HTML Page 363 of 415
single page version
ହୈ, ଉସେ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଦୂଷଣ ନହୀଂ ହୈ
ମହିମାକା ଧାରଣ କରନେଵାଲା ହୈ, ଅତ୍ଯନ୍ତ ଧୀର ହୈ ଔର ନିଜ ଆତ୍ମାମେଂ ଅତ୍ଯନ୍ତ ଅଵିଚଲ
ହୋନେସେ ସର୍ଵଦା ଅନ୍ତର୍ମଗ୍ନ ହୈ
ନହୀଂ )
ସ୍ଵାନ୍ତଃଶୁଦ୍ଧଯାଵସଥମହିମାଧାରମତ୍ଯନ୍ତଧୀରମ୍
ତସ୍ମିନ୍ନୈଵ ପ୍ରକୃତିମହତି ଵ୍ଯାଵହାରପ୍ରପଂଚଃ
ଵହ ନିଶ୍ଚଯକଥନ ହୈ
ହୈଂ
ସଂଵେଦନ ସହିତ ଜାନତେ-ଦେଖତେ ହୈଂ ଉସୀପ୍ରକାର ଲୋକାଲୋକକୋ (ପରକୋ) ତଦ୍ରୂପ ହୋକର ପରସୁଖଦୁଃଖାଦିକେ ସଂଵେଦନ
ସହିତ ନହୀଂ ଜାନତେ-ଦେଖତେ, ପରନ୍ତୁ ପରସେ ବିଲକୁଲ ଭିନ୍ନ ରହକର, ପରକେ ସୁଖଦୁଃଖାଦିକା ସଂଵେଦନ କିଯେ ବିନା
ଜାନତେ-ଦେଖତେ ହୈଂ ଇତନା ହୀ ସୂଚିତ କରନେକେ ଲିଯେ ଉସେ ଵ୍ଯଵହାର କହା ହୈ
Page 337 of 388
PDF/HTML Page 364 of 415
single page version
ଭଵତି ] ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷ ହୈ
ଅର୍ହତ୍ପରମେଶ୍ଵରକା ଜୋ କ୍ରମ, ଇନ୍ଦ୍ରିଯ ଔର
ସକଲପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷଂ ଭଵତୀତି
Page 338 of 388
PDF/HTML Page 365 of 415
single page version
ସମ୍ଯକ୍ ପ୍ରକାରସେ (ବରାବର ) [ନ ଚ ପଶ୍ଯତି ] ନହୀଂ ଦେଖତା, [ତସ୍ଯ ] ଉସେ [ପରୋକ୍ଷଦୃଷ୍ଟିଃ
ଲୋକାଲୋକୌ ସ୍ଵପରମଖିଲଂ ଚେତନାଚେତନଂ ଚ
ତେନୈଵାଯଂ ଵିଦିତମହିମା ତୀର୍ଥନାଥୋ ଜିନେନ୍ଦ୍ରଃ
Page 339 of 388
PDF/HTML Page 366 of 415
single page version
ହାନିଵୃଦ୍ଧିରୂପ, ସୂକ୍ଷ୍ମ, ପରମାଗମକେ ପ୍ରମାଣସେ ସ୍ଵୀକାର
ଣ୍ଯାଦଭ୍ଯୁପଗମ୍ଯାଃ ଅର୍ଥପର୍ଯାଯାଃ ଷଣ୍ଣାଂ ଦ୍ରଵ୍ଯାଣାଂ ସାଧାରଣାଃ, ନରନାରକାଦିଵ୍ଯଂଜନପର୍ଯାଯା ଜୀଵାନାଂ
ପଂଚସଂସାରପ୍ରପଂଚାନାଂ, ପୁଦ୍ଗଲାନାଂ ସ୍ଥୂଲସ୍ଥୂଲାଦିସ୍କନ୍ଧପର୍ଯାଯାଃ, ଚତୁର୍ଣାଂ ଧର୍ମାଦୀନାଂ ଶୁଦ୍ଧପର୍ଯାଯାଶ୍ଚେତି,
ଏଭିଃ ସଂଯୁକ୍ତଂ ତଦ୍ଦ୍ରଵ୍ଯଜାଲଂ ଯଃ ଖଲୁ ନ ପଶ୍ଯତି, ତସ୍ଯ ସଂସାରିଣାମିଵ ପରୋକ୍ଷ
କାଲତ୍ରଯଂ ଚ ତରସା ସକଲଜ୍ଞମାନୀ
Page 340 of 388
PDF/HTML Page 367 of 415
single page version
ନହୀଂ ହୈ; ଉସ ଜଡ଼ ଆତ୍ମାକୋ ସର୍ଵଜ୍ଞତା କିସପ୍ରକାର ହୋଗୀ ?
ଆତ୍ମାକୋ ନହୀଂ
କରକେ), ‘ସକଲ-ଵିମଲ କେଵଲଜ୍ଞାନ ଜିନକା ତୀସରା ଲୋଚନ ହୈ ଔର ଅପୁନର୍ଭଵରୂପୀ ସୁନ୍ଦର
କାମିନୀକେ ଜୋ ଜୀଵିତେଶ ହୈଂ (
Page 341 of 388
PDF/HTML Page 368 of 415
single page version
ଵଚନ (ତେରୀ ) ସର୍ଵଜ୍ଞତାକା ଚିହ୍ନ ହୈ
ଚରମଚରଂ ଚ ଜଗତ୍ପ୍ରତିକ୍ଷଣମ୍
ଵଚନମିଦଂ ଵଦତାଂଵରସ୍ଯ ତେ
ସ୍ଵାତ୍ମାନମେକମନଘଂ ନିଜସୌଖ୍ଯନିଷ୍ଠମ୍
ଵକ୍ତୀତି କୋଽପି ମୁନିପୋ ନ ଚ ତସ୍ଯ ଦୋଷଃ
Page 342 of 388
PDF/HTML Page 369 of 415
single page version
[ଆତ୍ମାନଂ ନ ଅପି ଜାନାତି ] ଯଦି ଜ୍ଞାନ ଆତ୍ମାକୋ ନ ଜାନେ ତୋ [ଆତ୍ମନଃ ] ଆତ୍ମାସେ
[ଵ୍ଯତିରିକ୍ତମ୍ ] ଵ୍ଯତିରିକ୍ତ (ପୃଥକ୍ ) [ଭଵତି ] ସିଦ୍ଧ ହୋ !
କଶ୍ଚିଦାତ୍ମା ଭଵ୍ଯଜୀଵ ଇତି ଅଯଂ ଖଲୁ ସ୍ଵଭାଵଵାଦଃ
Page 343 of 388
PDF/HTML Page 370 of 415
single page version
ଜାନତୀ
(ସଂକ୍ଷେପମେଂ, ) ଯଦି ଉସ ଆତ୍ମାକୋ ଜ୍ଞାନ ନ ଜାନେ ତୋ ଵହ ଜ୍ଞାନ, ଦେଵଦତ୍ତ ରହିତ କୁଲ୍ହାଡ଼ୀକୀ ଭାଁତି,
ହୈ
Page 344 of 388
PDF/HTML Page 371 of 415
single page version
ଚାହନେଵାଲେ ଜୀଵକୋ ଜ୍ଞାନକୀ ଭାଵନା ଭାନା ଚାହିଯେ
ତୋ ଵହ ଜ୍ଞାନ ଅଵିଚଲ ଆତ୍ମସ୍ଵରୂପସେ ଅଵଶ୍ଯ ଭିନ୍ନ ସିଦ୍ଧ ହୋଗା ! ୨୮୬
ସ୍ଵାତ୍ମାତ୍ମାନଂ ନିଯତମଧୁନା ତେନ ଜାନାତି ଚୈକମ୍
Page 345 of 388
PDF/HTML Page 372 of 415
single page version
Page 346 of 388
PDF/HTML Page 373 of 415
single page version
[ତସ୍ମାତ୍ ] ଇସଲିଯେ ଉନ୍ହେଂ [କେଵଲଜ୍ଞାନୀ ] ‘କେଵଲଜ୍ଞାନୀ’ କହା ହୈ; [ତେନ ତୁ ] ଔର ଇସଲିଯେ
[ସଃ ଅବନ୍ଧକଃ ଭଣିତଃ ] ଅବନ୍ଧକ କହା ହୈ
ହୁଏ ଭୀ ଔର ଦେଖତେ ହୁଏ ଭୀ, ଉନ ପରମ ଭଟ୍ଟାରକ କେଵଲୀକୋ ମନପ୍ରଵୃତ୍ତିକା (ମନକୀ ପ୍ରଵୃତ୍ତିକା,
ଭାଵମନପରିଣତିକା ) ଅଭାଵ ହୋନେସେ ଇଚ୍ଛାପୂର୍ଵକ ଵର୍ତନ ନହୀଂ ହୋତା; ଇସଲିଯେ ଵେ ଭଗଵାନ
‘କେଵଲଜ୍ଞାନୀ’ ରୂପସେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୈଂ; ଔର ଉସ କାରଣସେ ଵେ ଭଗଵାନ ଅବନ୍ଧକ ହୈଂ
ଉସେ ଅବନ୍ଧକ କହା ହୈ
Page 347 of 388
PDF/HTML Page 374 of 415
single page version
ପରକୋ (
ସାକ୍ଷୀ (
ପଶ୍ଯନ୍ ତଦ୍ଵତ
ଜ୍ଞାନଜ୍ଯୋତିର୍ହତମଲକଲିଃ ସର୍ଵଲୋକୈକସାକ୍ଷୀ
Page 348 of 388
PDF/HTML Page 375 of 415
single page version
[ଜ୍ଞାନିନଃ ] ଜ୍ଞାନୀକୋ (କେଵଲଜ୍ଞାନୀକୋ ) [ହି ] ଵାସ୍ତଵମେଂ [ବଂଧଃ ନ ] ବଂଧ ନହୀଂ ହୈ
[ତସ୍ମାତ୍ ] ଇସଲିଯେ [ଜ୍ଞାନିନଃ ] ଜ୍ଞାନୀକୋ (କେଵଲଜ୍ଞାନୀକୋ ) [ହି ] ଵାସ୍ତଵମେଂ [ବଂଧଃ ନ ]
ବଂଧ ନହୀଂ ହୈ
କେଵଲୀକୋ ହୋତା ନହୀଂ ହୈ; (ତଥା) ଇଚ୍ଛାପୂର୍ଵକ ଵଚନ ହୀ
କାରଣଭୂତ ଦିଵ୍ଯଧ୍ଵନି ତୋ ଅନିଚ୍ଛାତ୍ମକ (ଇଚ୍ଛାରହିତ) ହୋତୀ ହୈ; ଇସଲିଯେ ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନୀକୋ
(କେଵଲଜ୍ଞାନୀକୋ) ବନ୍ଧକା ଅଭାଵ ହୈ
ଈହାପୂର୍ଵଂ ଵଚନମେଵ ସାଭିଲାଷାତ୍ମକଜୀଵସ୍ଯ ବଂଧକାରଣଂ ଭଵତି, କେଵଲିମୁଖାରଵିନ୍ଦଵିନିର୍ଗତୋ
ଦିଵ୍ଯଧ୍ଵନିରନୀହାତ୍ମକଃ ସମସ୍ତଜନହୃଦଯାହ୍ଲାଦକାରଣମ୍; ତତଃ ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନିନୋ ବଂଧାଭାଵ ଇତି
Page 349 of 388
PDF/HTML Page 376 of 415
single page version
ଉନ୍ହେଂ ଵାସ୍ତଵମେଂ ସମସ୍ତ ରାଗଦ୍ଵେଷାଦି ସମୂହ ତୋ ହୈ ନହୀଂ
ଏକ ହୀ ଦେଵ ହୈଂ
ତସ୍ମାଦେଷଃ ପ୍ରକଟମହିମା ଵିଶ୍ଵଲୋକୈକଭର୍ତା
ସଦ୍ବୋଧସ୍ଥଂ ଭୁଵନମଖିଲଂ ତଦ୍ଗତଂ ଵସ୍ତୁଜାଲମ୍
ତସ୍ମିନ୍ କାଚିନ୍ନ ଭଵତି ପୁନର୍ମୂର୍ଚ୍ଛନା ଚେତନା ଚ
ରାଗାଭାଵାଦତୁଲମହିମା ରାଜତେ ଵୀତରାଗଃ
ଜ୍ଞାନଜ୍ଯୋତିଶ୍ଛୁରିତଭୁଵନାଭୋଗଭାଗଃ ସମନ୍ତାତ
Page 350 of 388
PDF/HTML Page 377 of 415
single page version
ଇସଲିଯେ [ବଂଧ ନ ଭଵତି ] ଉନ୍ହେଂ ବନ୍ଧ ନହୀଂ ହୈ; [ମୋହନୀଯସ୍ଯ ] ମୋହନୀଯଵଶ ଜୀଵକୋ
[ସାକ୍ଷାର୍ଥମ୍ ] ଇନ୍ଦ୍ରିଯଵିଷଯସହିତରୂପସେ ବନ୍ଧ ହୋତା ହୈ
ମନପ୍ରଵୃତ୍ତିକା ଅଭାଵ ହୈ; ଅଥଵା, ଵେ ଇଚ୍ଛାପୂର୍ଵକ ଖଡ଼େ ନହୀଂ ରହତେ, ବୈଠତେ ନହୀଂ ହୈଂ ଅଥଵା
ଶ୍ରୀଵିହାରାଦିକ ନହୀଂ କରତେ, କ୍ଯୋଂକି ‘ଅମନସ୍କାଃ କେଵଲିନଃ (କେଵଲୀ ମନରହିତ ହୈଂ )’ ଐସା
ଶାସ୍ତ୍ରକା ଵଚନ ହୈ
Page 351 of 388
PDF/HTML Page 378 of 415
single page version
(
ସାକ୍ଷାର୍ଥଂ ମୋହନୀଯସ୍ଯ ଵଶଗତାନାଂ ସାକ୍ଷାର୍ଥପ୍ରଯୋଜନାନାଂ ସଂସାରିଣାମେଵ ବଂଧ ଇତି
ମୁକ୍ତି ଶ୍ରୀଲଲନାମୁଖାମ୍ବୁଜରଵେଃ ସଦ୍ଧର୍ମରକ୍ଷାମଣେଃ
Page 352 of 388
PDF/HTML Page 379 of 415
single page version
ଜଲାନେଵାଲୀ ଅଗ୍ନି ସମାନ ହୈଂ
ହୋତା ହୈ; [ପଶ୍ଚାତ୍ ] ଫି ର ଵେ [ଶୀଘ୍ରଂ ] ଶୀଘ୍ର [ସମଯମାତ୍ରେଣ ] ସମଯମାତ୍ରମେଂ [ଲୋକାଗ୍ରଂ ]
ଲୋକାଗ୍ରମେଂ [ପ୍ରାପ୍ନୋତି ] ପହୁଁଚତେ ହୈଂ
ଆଯୁଃକର୍ମକ୍ଷଯେ ଜାତେ ଵେଦନୀଯନାମଗୋତ୍ରାଭିଧାନଶେଷପ୍ରକୃତୀନାଂ ନିର୍ନାଶୋ ଭଵତି
Page 353 of 388
PDF/HTML Page 380 of 415
single page version
ଆଯୁକର୍ମକା କ୍ଷଯ ହୋନେ ପର ଶେଷ ତୀନ କର୍ମୋଂକା ଭୀ କ୍ଷଯ ହୋତା ହୈ ଔର ସିଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରକୀ ଓର
ସ୍ଵଭାଵଗତିକ୍ରିଯା ହୋତୀ ହୈ )
ହୀ ହୈଂ ଐସା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୈ
ପ୍ରତ୍ଯକ୍ଷୋଽଦ୍ଯ ସ୍ତଵନଵିଷଯୋ ନୈଵ ସିଦ୍ଧଃ ପ୍ରସିଦ୍ଧଃ
ସ୍ଵାତ୍ମନ୍ଯୁଚ୍ଚୈରଵିଚଲତଯା ନିଶ୍ଚଯେନୈଵମାସ୍ତେ