Niyamsar-Hindi (Oriya transliteration). Gatha: 69-81 ; Adhikar-5 : Parmarth Pratikraman Adhikar.

Page 134 of 388
PDF/HTML Page 161 of 415
single page version

ଅତ୍ର କାଯଗୁପ୍ତିସ୍ଵରୂପମୁକ୍ତ ମ୍ .

କସ୍ଯାପି ନରସ୍ଯ ତସ୍ଯାନ୍ତରଂଗନିମିତ୍ତଂ କର୍ମ, ବଂଧନସ୍ଯ ବହିରଂଗହେତୁଃ କସ୍ଯାପି

କାଯଵ୍ଯାପାରଃ . ଛେଦନସ୍ଯାପ୍ଯନ୍ତରଂଗକାରଣଂ କର୍ମୋଦଯଃ, ବହିରଂଗକାରଣଂ ପ୍ରମତ୍ତସ୍ଯ କାଯକ୍ରିଯା . ମାରଣ-

ସ୍ଯାପ୍ଯନ୍ତରଂଗହେତୁରାଂତର୍ଯକ୍ଷଯଃ, ବହିରଂଗକାରଣଂ କସ୍ଯାପି କାଯଵିକୃତିଃ . ଆକୁଂଚନପ୍ରସାରଣାଦିହେତୁଃ

ସଂହରଣଵିସର୍ପଣାଦିହେତୁସମୁଦ୍ଘାତଃ . ଏତାସାଂ କାଯକ୍ରିଯାଣାଂ ନିଵୃତ୍ତିଃ କାଯଗୁପ୍ତିରିତି .

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

ମୁକ୍ତ୍ଵା କାଯଵିକାରଂ ଯଃ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାନଂ ମୁହୁର୍ମୁହୁଃ .

ସଂଭାଵଯତି ତସ୍ଯୈଵ ସଫଲଂ ଜନ୍ମ ସଂସୃତୌ ..9୩..

ଜା ରାଯାଦିଣିଯତ୍ତୀ ମଣସ୍ସ ଜାଣୀହି ତଂ ମଣୋଗୁତ୍ତୀ .

ଅଲିଯାଦିଣିଯତ୍ତିଂ ଵା ମୋଣଂ ଵା ହୋଇ ଵଇଗୁତ୍ତୀ ..୬9..

( – ମାର ଡାଲନା), ଆକୁଞ୍ଚନ ( – ସଂକୋଚନା) [ତଥା ] ତଥା [ପ୍ରସାରଣାଦୀନି ] ପ୍ରସାରଣ

( – ଵିସ୍ତାରନା) ଇତ୍ଯାଦି [କାଯକ୍ରିଯାନିଵୃତ୍ତିଃ ] କାଯକ୍ରିଯାଓଂକୀ ନିଵୃତ୍ତିକୋ [କାଯଗୁପ୍ତିଃ ଇତି

ନିର୍ଦିଷ୍ଟା ] କାଯଗୁପ୍ତି କହା ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହାଁ କାଯଗୁପ୍ତିକା ସ୍ଵରୂପ କହା ହୈ .

କିସୀ ପୁରୁଷକୋ ବନ୍ଧନକା ଅନ୍ତରଂଗ ନିମିତ୍ତ କର୍ମ ହୈ, ବନ୍ଧନକା ବହିରଂଗ ହେତୁ କିସୀକା

କାଯଵ୍ଯାପାର ହୈ; ଛେଦନକା ଭୀ ଅନ୍ତରଂଗ କାରଣ କର୍ମୋଦଯ ହୈ, ବହିରଂଗ କାରଣ ପ୍ରମତ୍ତ ଜୀଵକୀ
କାଯକ୍ରିଯା ହୈ; ମାରଣକା ଭୀ ଅନ୍ତରଂଗ ହେତୁ ଆଂତରିକ (ନିକଟ) ସମ୍ବନ୍ଧକା (ଆଯୁଷ୍ଯକା) କ୍ଷଯ
ହୈ, ବହିରଂଗ କାରଣ କିସୀକୀ କାଯଵିକୃତି ହୈ; ଆକୁଂଚନ, ପ୍ରସାରଣ ଆଦିକା ହେତୁ
ସଂକୋଚଵିସ୍ତାରାଦିକକେ ହେତୁଭୂତ ସମୁଦ୍ଘାତ ହୈ . — ଇନ କାଯକ୍ରିଯାଓଂକୀ ନିଵୃତ୍ତି ଵହ କାଯଗୁପ୍ତି ହୈ .

[ଅବ ୬୮ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ : ]

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] କାଯଵିକାରକୋ ଛୋଡ଼କର ଜୋ ପୁନଃ ପୁନଃ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାକୀ ସଂଭାଵନା

(ସମ୍ଯକ୍ ଭାଵନା) କରତା ହୈ, ଉସୀକା ଜନ୍ମ ସଂସାରମେଂ ସଫଲ ହୈ .୯୩.

ହୋ ରାଗକୀ ନିଵୃତ୍ତି ମନସେ ନିଯତ ମନଗୁପ୍ତି ଵହୀ .

ହୋଵେ ଅସତ୍ଯ - ନିଵୃତ୍ତି ଅଥଵା ମୌନ ଵଚଗୁପ୍ତି କହୀ ..୬୯..

Page 135 of 388
PDF/HTML Page 162 of 415
single page version

ଯା ରାଗାଦିନିଵୃତ୍ତିର୍ମନସୋ ଜାନୀହି ତାଂ ମନୋଗୁପ୍ତିମ୍ .

ଅଲୀକାଦିନିଵୃତ୍ତିର୍ଵା ମୌନଂ ଵା ଭଵତି ଵାଗ୍ଗୁପ୍ତିଃ ..୬9..

ନିଶ୍ଚଯନଯେନ ମନୋଵାଗ୍ଗୁପ୍ତିସୂଚନେଯମ୍ .

ସକଲମୋହରାଗଦ୍ଵେଷାଭାଵାଦଖଂଡାଦ୍ଵୈତପରମଚିଦ୍ରୂପେ ସମ୍ଯଗଵସ୍ଥିତିରେଵ ନିଶ୍ଚଯମନୋଗୁପ୍ତିଃ . ହେ

ଶିଷ୍ଯ ତ୍ଵଂ ତାଵଦଚଲିତାଂ ମନୋଗୁପ୍ତିମିତି ଜାନୀହି . ନିଖିଲାନୃତଭାଷାପରିହୃତିର୍ଵା ମୌନଵ୍ରତଂ ଚ .

ମୂର୍ତଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ ଚେତନାଭାଵାଦ୍ ଅମୂର୍ତଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯେଂଦ୍ରିଯଜ୍ଞାନାଗୋଚରତ୍ଵାଦୁଭଯତ୍ର ଵାକ୍ପ୍ରଵୃତ୍ତିର୍ନ ଭଵତି . ଇତି

ନିଶ୍ଚଯଵାଗ୍ଗୁପ୍ତିସ୍ଵରୂପମୁକ୍ତ ମ୍ .

(ଶାର୍ଦୂଲଵିକ୍ରୀଡିତ)

ଶସ୍ତାଶସ୍ତମନୋଵଚସ୍ସମୁଦଯଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵାତ୍ମନିଷ୍ଠାପରଃ
ଶୁଦ୍ଧାଶୁଦ୍ଧନଯାତିରିକ୍ତ ମନଘଂ ଚିନ୍ମାତ୍ରଚିନ୍ତାମଣିମ୍ .

ପ୍ରାପ୍ଯାନଂତଚତୁଷ୍ଟଯାତ୍ମକତଯା ସାର୍ଧଂ ସ୍ଥିତାଂ ସର୍ଵଦା
ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତି ମୁପୈତି ଯୋଗିତିଲକଃ ପାପାଟଵୀପାଵକଃ ..9୪..

ଗାଥା : ୬୯ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ମନସଃ ] ମନମେଂସେ [ଯା ] ଜୋ [ରାଗାଦିନିଵୃତ୍ତିଃ ]

ରାଗାଦିକୀ ନିଵୃତ୍ତି [ତାମ୍ ] ଉସେ [ମନୋଗୁପ୍ତିମ୍ ] ମନୋଗୁପ୍ତି [ଜାନୀହି ] ଜାନ .

[ଅଲୀକାଦିନିଵୃତ୍ତିଃ ] ଅସତ୍ଯାଦିକୀ ନିଵୃତ୍ତି [ଵା ] ଅଥଵା [ମୌନଂ ଵା ] ମୌନ [ଵାଗ୍ଗୁପ୍ତିଃ
ଭଵତି ] ସୋ ଵଚନଗୁପ୍ତି ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହ, ନିଶ୍ଚଯନଯସେ ମନୋଗୁପ୍ତି ଔର ଵଚନଗୁପ୍ତିକୀ ସୂଚନା ହୈ .

ସକଲ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷକେ ଅଭାଵକେ କାରଣ ଅଖଣ୍ଡ ଅଦ୍ଵୈତ ପରମଚିଦ୍ରୂପମେଂ ସମ୍ଯକ୍ରୂପସେ

ଅଵସ୍ଥିତ ରହନା ହୀ ନିଶ୍ଚଯମନୋଗୁପ୍ତି ହୈ . ହେ ଶିଷ୍ଯ ! ତୂ ଉସେ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଅଚଲିତ ମନୋଗୁପ୍ତି ଜାନ .

ସମସ୍ତ ଅସତ୍ଯ ଭାଷାକା ପରିହାର ଅଥଵା ମୌନଵ୍ରତ ସୋ ଵଚନଗୁପ୍ତି ହୈ . ମୂର୍ତଦ୍ରଵ୍ଯକୋ

ଚେତନାକା ଅଭାଵ ହୋନେକେ କାରଣ ଔର ଅମୂର୍ତଦ୍ରଵ୍ଯ ଇନ୍ଦ୍ରିଯଜ୍ଞାନସେ ଅଗୋଚର ହୋନେକେ କାରଣ ଦୋନୋଂକେ
ପ୍ରତି ଵଚନପ୍ରଵୃତ୍ତି ନହୀଂ ହୋତୀ . ଇସପ୍ରକାର ନିଶ୍ଚଯଵଚନଗୁପ୍ତିକା ସ୍ଵରୂପ କହା ଗଯା .

[ଅବ ୬୯ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ : ]

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ପାପରୂପୀ ଅଟଵୀକୋ ଜଲାନେମେଂ ଅଗ୍ନି ସମାନ ଐସା ଯୋଗିତିଲକ

(ମୁନିଶିରୋମଣି) ପ୍ରଶସ୍ତ - ଅପ୍ରଶସ୍ତ ମନ - ଵାଣୀକେ ସମୁଦାଯକୋ ଛୋଡ଼କର ଆତ୍ମନିଷ୍ଠାମେଂ

Page 136 of 388
PDF/HTML Page 163 of 415
single page version

କାଯକିରିଯାଣିଯତ୍ତୀ କାଉସ୍ସଗ୍ଗୋ ସରୀରଗେ ଗୁତ୍ତୀ .

ହିଂସାଇଣିଯତ୍ତୀ ଵା ସରୀରଗୁତ୍ତି ତ୍ତି ଣିଦ୍ଦିଟ୍ଠା ..୭୦..

କାଯକ୍ରିଯାନିଵୃତ୍ତିଃ କାଯୋତ୍ସର୍ଗଃ ଶରୀରକେ ଗୁପ୍ତିଃ .

ହିଂସାଦିନିଵୃତ୍ତିର୍ଵା ଶରୀରଗୁପ୍ତିରିତି ନିର୍ଦିଷ୍ଟା ..୭୦..

ନିଶ୍ଚଯଶରୀରଗୁପ୍ତିସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍ .

ସର୍ଵେଷାଂ ଜନାନାଂ କାଯେଷୁ ବହ୍ଵଯଃ କ୍ରିଯା ଵିଦ୍ଯନ୍ତେ, ତାସାଂ ନିଵୃତ୍ତିଃ କାଯୋତ୍ସର୍ଗଃ, ସ ଏଵ

ଗୁପ୍ତିର୍ଭଵତି . ପଂଚସ୍ଥାଵରାଣାଂ ତ୍ରସାନାଂ ଚ ହିଂସାନିଵୃତ୍ତିଃ କାଯଗୁପ୍ତିର୍ଵା . ପରମସଂଯମଧରଃ ପରମଜିନ-

ଯୋଗୀଶ୍ଵରଃ ଯଃ ସ୍ଵକୀଯଂ ଵପୁଃ ସ୍ଵସ୍ଯ ଵପୁଷା ଵିଵେଶ ତସ୍ଯାପରିସ୍ପଂଦମୂର୍ତିରେଵ ନିଶ୍ଚଯକାଯଗୁପ୍ତିରିତି .

ତଥା ଚୋକ୍ତଂ ତତ୍ତ୍ଵାନୁଶାସନେ —

ପରାଯଣ ରହତା ହୁଆ, ଶୁଦ୍ଧନଯ ଔର ଅଶୁଦ୍ଧନଯସେ ରହିତ ଐସେ ଅନଘ ( – ନିର୍ଦୋଷ) ଚୈତନ୍ଯମାତ୍ର

ଚିନ୍ତାମଣିକୋ ପ୍ରାପ୍ତ କରକେ, ଅନନ୍ତଚତୁଷ୍ଟଯାତ୍ମକପନେକେ ସାଥ ସର୍ଵଦା ସ୍ଥିତ ଐସୀ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତିକୋ ପ୍ରାପ୍ତ
କରତା ହୈ . ୯୪ .

ଗାଥା : ୭୦ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [କାଯକ୍ରିଯାନିଵୃତ୍ତିଃ ] କାଯକ୍ରିଯାଓଂକୀ ନିଵୃତ୍ତିରୂପ

[କାଯୋତ୍ସର୍ଗଃ ] କାଯୋତ୍ସର୍ଗ [ଶରୀରକେ ଗୁପ୍ତିଃ ] ଶରୀରସମ୍ବନ୍ଧୀ ଗୁପ୍ତି ହୈ; [ଵା ] ଅଥଵା
[ହିଂସାଦିନିଵୃତ୍ତିଃ ] ହିଂସାଦିକୀ ନିଵୃତ୍ତିକୋ [ଶରୀରଗୁପ୍ତିଃ ଇତି ] ଶରୀରଗୁପ୍ତି [ନିର୍ଦିଷ୍ଟା ] କହା ହୈ .

ଟୀକା : — ଯହ, ନିଶ୍ଚଯଶରୀରଗୁପ୍ତିକେ ସ୍ଵରୂପକା କଥନ ହୈ .

ସର୍ଵ ଜନୋଂକୋ କାଯାସମ୍ବନ୍ଧୀ ବହୁ କ୍ରିଯାଏଁ ହୋତୀ ହୈଂ; ଉନକୀ ନିଵୃତ୍ତି ସୋ କାଯୋତ୍ସର୍ଗ ହୈ;

ଵହୀ ଗୁପ୍ତି (ଅର୍ଥାତ୍ କାଯଗୁପ୍ତି) ହୈ . ଅଥଵା ପାଁଚ ସ୍ଥାଵରୋଂକୀ ଔର ତ୍ରସୋଂକୀ ହିଂସାନିଵୃତ୍ତି ସୋ

କାଯଗୁପ୍ତି ହୈ . ଜୋ ପରମସଂଯମଧର ପରମଜିନଯୋଗୀଶ୍ଵର ଅପନେ (ଚୈତନ୍ଯରୂପ) ଶରୀରମେଂ ଅପନେ

(ଚୈତନ୍ଯରୂପ) ଶରୀରସେ ପ୍ରଵିଷ୍ଟ ହୋ ଗଯେ, ଉନକୀ ଅପରିସ୍ପଂଦମୂର୍ତି ହୀ ( – ଅକଂପ ଦଶା ହୀ)

ନିଶ୍ଚଯକାଯଗୁପ୍ତି ହୈ .

ଇସୀପ୍ରକାର ଶ୍ରୀ ତତ୍ତ୍ଵାନୁଶାସନମେଂ (ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

କାଯିକ କ୍ରିଯା ନିଵୃତ୍ତି କାଯୋତ୍ସର୍ଗ ତନକୀ ଗୁପ୍ତି ହୈ .

ହିଂସାଦିସେ ନିଵୃତ୍ତି ଭୀ ହୋତୀ ନିଯତ ତନଗୁପ୍ତି ହୈ ..୭୦..

Page 137 of 388
PDF/HTML Page 164 of 415
single page version

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

‘‘ଉତ୍ସୃଜ୍ଯ କାଯକର୍ମାଣି ଭାଵଂ ଚ ଭଵକାରଣମ୍ .

ସ୍ଵାତ୍ମାଵସ୍ଥାନମଵ୍ଯଗ୍ରଂ କାଯୋତ୍ସର୍ଗଃ ସ ଉଚ୍ଯତେ ..’’

ତଥା ହି —

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

ଅପରିସ୍ପନ୍ଦରୂପସ୍ଯ ପରିସ୍ପନ୍ଦାତ୍ମିକା ତନୁଃ .

ଵ୍ଯଵହାରାଦ୍ଭଵେନ୍ମେଽତସ୍ତ୍ଯଜାମି ଵିକୃତିଂ ତନୋଃ ..9୫..

ଘଣଘାଇକମ୍ମରହିଯା କେଵଲଣାଣାଇପରମଗୁଣସହିଯା .

ଚୋତ୍ତିସଅଦିସଯଜୁତ୍ତା ଅରିହଂତା ଏରିସା ହୋଂତି ..୭୧..

ଘନଘାତିକର୍ମରହିତାଃ କେଵଲଜ୍ଞାନାଦିପରମଗୁଣସହିତାଃ .

ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶଦତିଶଯଯୁକ୍ତା ଅର୍ହନ୍ତ ଈଦ୍ରଶା ଭଵନ୍ତି ..୭୧..

ଭଗଵତୋଽର୍ହତ୍ପରମେଶ୍ଵରସ୍ଯ ସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍ .

ଆତ୍ମଗୁଣଘାତକାନି ଘାତିକର୍ମାଣି ଘନରୂପାଣି ସାନ୍ଦ୍ରୀଭୂତାତ୍ମକାନି ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନା-

‘‘[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] କାଯକ୍ରିଯାଓଂକୋ ତଥା ଭଵକେ କାରଣଭୂତ (ଵିକାରୀ) ଭାଵକୋ

ଛୋଡ଼କର ଅଵ୍ଯଗ୍ରରୂପସେ ନିଜ ଆତ୍ମାମେଂ ସ୍ଥିତ ରହନା, ଵହ କାଯୋତ୍ସର୍ଗ କହଲାତା ହୈ .’’

ଔର (ଇସ ୭୦ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ ) : —

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଅପରିସ୍ପନ୍ଦାତ୍ମକ ଐସେ ମୁଝେ ପରିସ୍ପନ୍ଦାତ୍ମକ ଶରୀର ଵ୍ଯଵହାରସେ ହୈ;

ଇସଲିଯେ ମୈଂ ଶରୀରକୀ ଵିକୃତିକୋ ଛୋଡ଼ତା ହୂଁ .୯୫.

ଗାଥା : ୭୧ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଘନଘାତିକର୍ମରହିତାଃ ] ଘନଘାତିକର୍ମ ରହିତ, [କେଵଲଜ୍ଞାନାଦି-

ପରମଗୁଣସହିତାଃ ] କେଵଲଜ୍ଞାନାଦି ପରମ ଗୁଣୋଂ ସହିତ ଔର [ଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶଦତିଶଯଯୁକ୍ତାଃ ] ଚୌଂତୀସ
ଅତିଶଯ ସଂଯୁକ୍ତ; — [ଈଦ୍ଦଶାଃ ] ଐସେ, [ଅର୍ହନ୍ତଃ ] ଅର୍ହନ୍ତ [ଭଵନ୍ତି ] ହୋତେ ହୈଂ .

ଟୀକା : — ଯହ, ଭଗଵାନ ଅର୍ହତ୍ ପରମେଶ୍ଵରକେ ସ୍ଵରୂପକା କଥନ ହୈ .

[ଭଗଵନ୍ତ ଅର୍ହନ୍ତ କୈସେ ହୋତେ ହୈଂ ? ] (୧) ଜୋ ଆତ୍ମଗୁଣୋଂକେ ଘାତକ ଘାତିକର୍ମ ହୈଂ ଔର

ଚୌଂତୀସ ଅତିଶଯଯୁକ୍ତ, ଅରୁ ଘନଘାତି କର୍ମ ଵିମୁକ୍ତ ହୈଂ .

ଅର୍ହଂତ ଶ୍ରୀ କୈଵଲ୍ଯଜ୍ଞାନାଦିକ ପରମଗୁଣ ଯୁକ୍ତ ହୈଂ ..୭୧..

Page 138 of 388
PDF/HTML Page 165 of 415
single page version

ଵରଣାନ୍ତରାଯମୋହନୀଯାନି ତୈର୍ଵିରହିତାସ୍ତଥୋକ୍ତାଃ . ପ୍ରାଗୁପ୍ତଘାତିଚତୁଷ୍କପ୍ରଧ୍ଵଂସନାସାଦିତତ୍ରୈଲୋକ୍ଯ-

ପ୍ରକ୍ଷୋଭହେତୁଭୂତସକଲଵିମଲକେଵଲଜ୍ଞାନକେଵଲଦର୍ଶନକେଵଲଶକ୍ତି କେଵଲସୁଖସହିତାଶ୍ଚ . ନିଃସ୍ଵେଦ-

ନିର୍ମଲାଦିଚତୁସ୍ତ୍ରିଂଶଦତିଶଯଗୁଣନିଲଯାଃ . ଈଦ୍ରଶା ଭଵନ୍ତି ଭଗଵନ୍ତୋଽର୍ହନ୍ତ ଇତି .

(ମାଲିନୀ)

ଜଯତି ଵିଦିତଗାତ୍ରଃ ସ୍ମେରନୀରେଜନେତ୍ରଃ
ସୁକୃତନିଲଯଗୋତ୍ରଃ ପଂଡିତାମ୍ଭୋଜମିତ୍ରଃ .

ମୁନିଜନଵନଚୈତ୍ରଃ କର୍ମଵାହିନ୍ଯମିତ୍ରଃ
ସକଲହିତଚରିତ୍ରଃ ଶ୍ରୀସୁସୀମାସୁପୁତ୍ରଃ ..9୬..

(ମାଲିନୀ)

ସ୍ମରକରିମୃଗରାଜଃ ପୁଣ୍ଯକଂଜାହ୍ନିରାଜଃ
ସକଲଗୁଣସମାଜଃ ସର୍ଵକଲ୍ପାଵନୀଜଃ .

ଜୋ ଘନ ଅର୍ଥାତ୍ ଗାଢ଼ ହୈଂ — ଐସେ ଜୋ ଜ୍ଞାନାଵରଣ, ଦର୍ଶନାଵରଣ, ଅନ୍ତରାଯ ଔର ମୋହନୀଯ କର୍ମ ଉନସେ

ରହିତ ଵର୍ଣନ କିଯେ ଗଯେ; (୨) ଜୋ ପୂର୍ଵମେଂ ବୋଯେ ଗଯେ ଚାର ଘାତିକର୍ମୋଂକେ ନାଶସେ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତେ ହୈଂ ଐସେ,
ତୀନ ଲୋକକୋ ❃

ପ୍ରକ୍ଷୋଭକେ ହେତୁଭୂତ ସକଲଵିମଲ (ସର୍ଵଥା ନିର୍ମଲ) କେଵଲଜ୍ଞାନ, କେଵଲଦର୍ଶନ,

କେଵଲଶକ୍ତି ( – ଵୀର୍ଯ, ବଲ) ଔର କେଵଲସୁଖ ସହିତ; ତଥା (୩) ସ୍ଵେଦରହିତ, ମଲରହିତ ଇତ୍ଯାଦି

ଚୌଂତୀସ ଅତିଶଯଗୁଣୋଂକେ ନିଵାସସ୍ଥାନରୂପ; — ଐସେ, ଭଗଵନ୍ତ ଅର୍ହଂତ ହୋତେ ହୈଂ .

[ଅବ ୭୧ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ପାଁଚ ଶ୍ଲୋକ

କହତେ ହୈଂ : ]

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ପ୍ରଖ୍ଯାତ (ଅର୍ଥାତ୍ ପରମୌଦାରିକ) ଜିନକା ଶରୀର ହୈ, ପ୍ରଫୁ ଲ୍ଲିତ

କମଲ ଜୈସେ ଜିନକେ ନେତ୍ର ହୈଂ, ପୁଣ୍ଯକା ନିଵାସସ୍ଥାନ (ଅର୍ଥାତ୍ ତୀର୍ଥଂକରପଦ) ଜିନକା ଗୋତ୍ର ହୈ,
ପଣ୍ଡିତରୂପୀ କମଲୋଂକୋ (ଵିକସିତ କରନେକେ ଲିଯେ) ଜୋ ସୂର୍ଯ ହୈଂ, ମୁନିଜନରୂପୀ ଵନକୋ ଜୋ ଚୈତ୍ର
ହୈଂ (ଅର୍ଥାତ୍ ମୁନିଜନରୂପୀ ଵନକୋ ଖିଲାନେମେଂ ଜୋ ଵସନ୍ତଋତୁ ସମାନ ହୈଂ ), କର୍ମକୀ ସେନାକେ ଜୋ
ଶତ୍ରୁ ହୈଂ ଔର ସର୍ଵକୋ ହିତରୂପ ଜିନକା ଚରିତ୍ର ହୈ, ଵେ ଶ୍ରୀ ସୁସୀମା ମାତାକେ ସୁପୁତ୍ର (ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭ
ତୀର୍ଥଂକର) ଜଯଵନ୍ତ ହୈଂ . ୯୬ .

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଜୋ କାମଦେଵରୂପୀ ହାଥୀକୋ (ମାରନେକେ ଲିଯେ) ସିଂହ ହୈଂ, ଜୋ

❃ ପ୍ରକ୍ଷୋଭକା ଅର୍ଥ ୮୫ଵେଂ ପୃଷ୍ଠକୀ ଟିପ୍ପଣୀମେଂ ଦେଖେଂ .

Page 139 of 388
PDF/HTML Page 166 of 415
single page version

ସ ଜଯତି ଜିନରାଜଃ ପ୍ରାସ୍ତଦୁଃକର୍ମବୀଜଃ
ପଦନୁତସୁରରାଜସ୍ତ୍ଯକ୍ତ ସଂସାରଭୂଜଃ ..9୭..

(ମାଲିନୀ)

ଜିତରତିପତିଚାପଃ ସର୍ଵଵିଦ୍ଯାପ୍ରଦୀପଃ
ପରିଣତସୁଖରୂପଃ ପାପକୀନାଶରୂପଃ .

ହତଭଵପରିତାପଃ ଶ୍ରୀପଦାନମ୍ରଭୂପଃ
ସ ଜଯତି ଜିତକୋପଃ ପ୍ରହ୍ଵଵିଦ୍ଵତ୍କଲାପଃ ..9୮..

(ମାଲିନୀ)

ଜଯତି ଵିଦିତମୋକ୍ଷଃ ପଦ୍ମପତ୍ରାଯତାକ୍ଷଃ
ପ୍ରଜିତଦୁରିତକକ୍ଷଃ ପ୍ରାସ୍ତକଂଦର୍ପପକ୍ଷଃ .

ପଦଯୁଗନତଯକ୍ଷଃ ତତ୍ତ୍ଵଵିଜ୍ଞାନଦକ୍ଷଃ
କୃତବୁଧଜନଶିକ୍ଷଃ ପ୍ରୋକ୍ତ ନିର୍ଵାଣଦୀକ୍ଷଃ ..9 9..

ପୁଣ୍ଯରୂପୀ କମଲକୋ (ଵିକସିତ କରନେକେ ଲିଯେ) ଭାନୁ ହୈଂ, ଜୋ ସର୍ଵ ଗୁଣୋଂକେ ସମାଜ
( – ସମୁଦାଯ) ହୈଂ, ଜୋ ସର୍ଵ କଲ୍ପିତ ( – ଚିଂତିତ) ଦେନେଵାଲେ କଲ୍ପଵୃକ୍ଷ ହୈଂ, ଜିନ୍ହୋଂନେ ଦୁଷ୍ଟ କର୍ମକେ

ବୀଜକୋ ନଷ୍ଟ କିଯା ହୈ, ଜିନକେ ଚରଣମେଂ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ନମତେ ହୈଂ ଔର ଜିନ୍ହୋଂନେ ସଂସାରରୂପୀ ଵୃକ୍ଷକା ତ୍ଯାଗ
କିଯା ହୈ, ଵେ ଜିନରାଜ (ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭ ଭଗଵାନ) ଜଯଵନ୍ତ ହୈଂ . ୯୭ .

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] କାମଦେଵକେ ବାଣକୋ ଜିନ୍ହୋଂନେ ଜୀତ ଲିଯା ହୈ, ସର୍ଵ ଵିଦ୍ଯାଓଂକେ ଜୋ

ପ୍ରଦୀପ ( – ପ୍ରକାଶକ) ହୈଂ, ଜିନକା ସ୍ଵରୂପ ସୁଖରୂପସେ ପରିଣମିତ ହୁଆ ହୈ, ପାପକୋ (ମାର-

ଡାଲନେକେ ଲିଯେ) ଜୋ ଯମରୂପ ହୈଂ, ଭଵକେ ପରିତାପକା ଜିନ୍ହୋଂନେ ନାଶ କିଯା ହୈ, ଭୂପତି ଜିନକେ
ଶ୍ରୀପଦମେଂ ( – ମହିମାଯୁକ୍ତ ପୁନୀତ ଚରଣୋଂମେଂ) ନମତେ ହୈଂ, କ୍ରୋଧକୋ ଜିନ୍ହୋଂନେ ଜୀତା ହୈ ଔର ଵିଦ୍ଵାନୋଂକା

ସମୁଦାଯ ଜିନକେ ଆଗେ ନତ ହୋ ଜାତା – ଝୁକ ଜାତା ହୈ, ଵେ (ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭନାଥ) ଜଯଵନ୍ତ ହୈଂ . ୯୮ .

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଜିନକା ମୋକ୍ଷ ହୈ, ପଦ୍ମପତ୍ର ( – କମଲକେ ପତ୍ତେ) ଜୈସେ ଦୀର୍ଘ

ଜିନକେ ନେତ୍ର ହୈଂ, ❃ପାପକକ୍ଷାକୋ ଜିନ୍ହୋଂନେ ଜୀତ ଲିଯା ହୈ, କାମଦେଵକେ ପକ୍ଷକା ଜିନ୍ହୋଂନେ ନାଶ କିଯା

ହୈ, ଯକ୍ଷ ଜିନକେ ଚରଣଯୁଗଲମେଂ ନମତେ ହୈଂ, ତତ୍ତ୍ଵଵିଜ୍ଞାନମେଂ ଜୋ ଦକ୍ଷ (ଚତୁର) ହୈଂ, ବୁଧଜନୋଂକୋ ଜିନ୍ହୋଂନେ
ଶିକ୍ଷା (ସୀଖ) ଦୀ ହୈ ଔର ନିର୍ଵାଣଦୀକ୍ଷାକା ଜିନ୍ହୋଂନେ ଉଚ୍ଚାରଣ କିଯା ହୈ, ଵେ (ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭ
ଜିନେନ୍ଦ୍ର) ଜଯଵନ୍ତ ହୈଂ . ୯୯ .

❃ କକ୍ଷା = ଭୂମିକା; ଶ୍ରେଣୀ; ସ୍ଥିତି .

Page 140 of 388
PDF/HTML Page 167 of 415
single page version

(ମାଲିନୀ)

ମଦନନଗସୁରେଶଃ କାନ୍ତକାଯପ୍ରଦେଶଃ
ପଦଵିନତଯମୀଶଃ ପ୍ରାସ୍ତକୀନାଶପାଶଃ .

ଦୁରଘଵନହୁତାଶଃ କୀର୍ତିସଂପୂରିତାଶଃ
ଜଯତି ଜଗଦଧୀଶଃ ଚାରୁପଦ୍ମପ୍ରଭେଶଃ ..୧୦୦..

ଣଟ୍ଠଟ୍ଠକମ୍ମବଂଧା ଅଟ୍ଠମହାଗୁଣସମଣ୍ଣିଯା ପରମା .

ଲୋଯଗ୍ଗଠିଦା ଣିଚ୍ଚା ସିଦ୍ଧା ତେ ଏରିସା ହୋଂତି ..୭୨..

ନଷ୍ଟାଷ୍ଟକର୍ମବନ୍ଧା ଅଷ୍ଟମହାଗୁଣସମନ୍ଵିତାଃ ପରମାଃ .

ଲୋକାଗ୍ରସ୍ଥିତା ନିତ୍ଯାଃ ସିଦ୍ଧାସ୍ତେ ଈଦ୍ରଶା ଭଵନ୍ତି ..୭୨..

ଭଗଵତାଂ ସିଦ୍ଧିପରଂପରାହେତୁଭୂତାନାଂ ସିଦ୍ଧପରମେଷ୍ଠିନାଂ ସ୍ଵରୂପମତ୍ରୋକ୍ତ ମ୍ .

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] କାମଦେଵରୂପୀ ପର୍ଵତକେ ଲିଯେ (ଅର୍ଥାତ୍ ଉସେ ତୋଡ଼ ଦେନେମେଂ) ଜୋ

(ଵଜ୍ରଧର) ଇନ୍ଦ୍ର ସମାନ ହୈଂ, କାନ୍ତ (ମନୋହର) ଜିନକା କାଯପ୍ରଦେଶ ହୈ, ମୁନିଵର ଜିନକେ ଚରଣମେଂ
ନମତେ ହୈଂ, ଯମକେ ପାଶକା ଜିନ୍ହୋଂନେ ନାଶ କିଯା ହୈ, ଦୁଷ୍ଟ ପାପରୂପୀ ଵନକୋ (ଜଲାନେକେ ଲିଯେ)
ଜୋ ଅଗ୍ନି ହୈଂ, ସର୍ଵ ଦିଶାଓଂମେଂ ଜିନକୀ କୀର୍ତି ଵ୍ଯାପ୍ତ ହୋ ଗଈ ହୈ ଔର ଜଗତକେ ଜୋ ଅଧୀଶ (ନାଥ)
ହୈଂ, ଵେ ସୁନ୍ଦର ପଦ୍ମପ୍ରଭେଶ ଜଯଵନ୍ତ ହୈଂ .୧୦୦.

ଗାଥା : ୭୨ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ନଷ୍ଟାଷ୍ଟକର୍ମବନ୍ଧାଃ ] ଆଠ କର୍ମୋଂକେ ବନ୍ଧକୋ ଜିନ୍ହୋଂନେ

ନଷ୍ଟ କିଯା ହୈ ଐସେ, [ଅଷ୍ଟମହାଗୁଣସମନ୍ଵିତାଃ ] ଆଠ ମହାଗୁଣୋଂ ସହିତ, [ପରମାଃ ] ପରମ,
[ଲୋକାଗ୍ରସ୍ଥିତାଃ ] ଲୋକକେ ଅଗ୍ରମେଂ ସ୍ଥିତ ଔର [ନିତ୍ଯାଃ ] ନିତ୍ଯ; — [ଈଦ୍ରଶାଃ ] ଐସେ, [ତେ

ସିଦ୍ଧାଃ ] ଵେ ସିଦ୍ଧ [ଭଵନ୍ତି ] ହୋତେ ହୈଂ .

ଟୀକା : — ସିଦ୍ଧିକେ ପରମ୍ପରାହେତୁଭୂତ ଐସେ ଭଗଵନ୍ତ ସିଦ୍ଧପରମେଷ୍ଠିଯୋଂକା ସ୍ଵରୂପ ଯହାଁ

କହା ହୈ .

ହୈଂ ଅଷ୍ଟ ଗୁଣ ସଂଯୁକ୍ତ, ଆଠୋଂ କର୍ମ - ବନ୍ଧ ଵିନଷ୍ଟ ହୈଂ .

ଲୋକାଗ୍ରମେଂ ଜୋ ହୈଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ପରମ ଶାଶ୍ଵତ ସିଦ୍ଧ ହୈଂ ..୭୨..

Page 141 of 388
PDF/HTML Page 168 of 415
single page version

ନିରଵଶେଷେଣାନ୍ତର୍ମୁଖାକାରଧ୍ଯାନଧ୍ଯେଯଵିକଲ୍ପଵିରହିତନିଶ୍ଚଯପରମଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନବଲେନ ନଷ୍ଟାଷ୍ଟ-

କର୍ମବଂଧାଃ . କ୍ଷାଯିକସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵାଦ୍ଯଷ୍ଟଗୁଣପୁଷ୍ଟିତୁଷ୍ଟାଶ୍ଚ . ତ୍ରିତତ୍ତ୍ଵସ୍ଵରୂପେଷୁ ଵିଶିଷ୍ଟଗୁଣାଧାରତ୍ଵାତ୍

ପରମାଃ . ତ୍ରିଭୁଵନଶିଖରାତ୍ପରତୋ ଗତିହେତୋରଭାଵାତ୍ ଲୋକାଗ୍ରସ୍ଥିତାଃ . ଵ୍ଯଵହାରତୋଽଭୂତପୂର୍ଵପର୍ଯାଯ-

ପ୍ରଚ୍ଯଵନାଭାଵାନ୍ନିତ୍ଯାଃ . ଈଦ୍ରଶାସ୍ତେ ଭଗଵନ୍ତଃ ସିଦ୍ଧପରମେଷ୍ଠିନ ଇତି .

(ମାଲିନୀ)

ଵ୍ଯଵହରଣନଯେନ ଜ୍ଞାନପୁଂଜଃ ସ ସିଦ୍ଧଃ
ତ୍ରିଭୁଵନଶିଖରାଗ୍ରଗ୍ରାଵଚୂଡାମଣିଃ ସ୍ଯାତ୍ .

ସହଜପରମଚିଚ୍ଚିନ୍ତାମଣୌ ନିତ୍ଯଶୁଦ୍ଧେ
ନିଵସତି ନିଜରୂପେ ନିଶ୍ଚଯେନୈଵ ଦେଵଃ ..୧୦୧..

[ଭଗଵନ୍ତ ସିଦ୍ଧ କୈସେ ହୋତେ ହୈଂ ? ] (୧) ୧ନିରଵଶେଷରୂପସେ ଅନ୍ତର୍ମୁଖାକାର, ଧ୍ଯାନ

-ଧ୍ଯେଯକେ ଵିକଲ୍ପ ରହିତ ନିଶ୍ଚଯ - ପରମଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନକେ ବଲସେ ଜିନ୍ହୋଂନେ ଆଠ କର୍ମକେ ବନ୍ଧକୋ ନଷ୍ଟ

କିଯା ହୈ ଐସେ; (୨) ୨କ୍ଷାଯିକ ସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵାଦି ଅଷ୍ଟ ଗୁଣୋଂକୀ ପୁଷ୍ଟିସେ ତୁଷ୍ଟ; (୩) ଵିଶିଷ୍ଟ ଗୁଣୋଂକେ

ଆଧାର ହୋନେସେ ତତ୍ତ୍ଵକେ ତୀନ ସ୍ଵରୂପୋଂମେଂ ୩ପରମ; (୪) ତୀନ ଲୋକକେ ଶିଖରସେ ଆଗେ ଗତିହେତୁକା

ଅଭାଵ ହୋନେସେ ଲୋକକେ ଅଗ୍ରମେଂ ସ୍ଥିତ; (୫) ଵ୍ଯଵହାରସେ ଅଭୂତପୂର୍ଵ ପର୍ଯାଯମେଂସେ ( – ପହଲେ କଭୀ

ନହୀଂ ହୁଈ ଐସୀ ସିଦ୍ଧପର୍ଯାଯମେଂସେ) ଚ୍ଯୁତ ହୋନେକା ଅଭାଵ ହୋନେକେ କାରଣ ନିତ୍ଯ; — ଐସେ, ଵେ

ଭଗଵନ୍ତ ସିଦ୍ଧପରମେଷ୍ଠୀ ହୋତେ ହୈଂ .

[ଅବ ୭୨ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ତୀନ ଶ୍ଲୋକ କହତେ

ହୈଂ : ]

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଵ୍ଯଵହାରନଯସେ ଜ୍ଞାନପୁଂଜ ଐସେ ଵେ ସିଦ୍ଧଭଗଵାନ ତ୍ରିଭୁଵନଶିଖରକୀ

ଶିଖାକେ (ଚୈତନ୍ଯଘନରୂପ) ଠୋସ ୪ଚୂଡ଼ାମଣି ହୈଂ; ନିଶ୍ଚଯସେ ଵେ ଦେଵ ସହଜପରମଚୈତନ୍ଯଚିନ୍ତାମଣି-

ସ୍ଵରୂପ ନିତ୍ଯଶୁଦ୍ଧ ନିଜ ରୂପମେଂ ହୀ ଵାସ କରତେ ହୈଂ .୧୦୧.

୧ – ନିରଵଶେଷରୂପସେ = ଅଶେଷତ; କୁଛ ଶେଷ ରଖେ ବିନା; ସମ୍ପୂର୍ଣରୂପସେ; ସର୍ଵଥା . [ପରମଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନକା ଆକାର ଅର୍ଥାତ୍

ସ୍ଵରୂପ ସମ୍ପୂର୍ଣତଯା ଅନ୍ତର୍ମୁଖ ହୋତା ହୈ . ]

୨ – ସିଦ୍ଧଭଗଵନ୍ତ କ୍ଷାଯିକ ସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵ, ଅନନ୍ତ ଜ୍ଞାନ, ଅନନ୍ତ ଦର୍ଶନ, ଅନନ୍ତ ଵୀର୍ଯ, ସୂକ୍ଷ୍ମତ୍ଵ, ଅଵଗାହନ, ଅଗୁରୁଲଘୁ

ଔର ଅଵ୍ଯାବାଧ ଇନ ଆଠ ଗୁଣୋଂକୀ ପୁଷ୍ଟିସେ ସଂତୁଷ୍ଟ — ଆନନ୍ଦମଯ ହୋତେ ହୈଂ .

୩ – ସିଦ୍ଧଭଗଵନ୍ତ ଵିଶିଷ୍ଟ ଗୁଣୋଂକେ ଆଧାର ହୋନେସେ ବହିସ୍ତତ୍ତ୍ଵ, ଅନ୍ତସ୍ତତ୍ତ୍ଵ ଔର ପରମତତ୍ତ୍ଵ ଐସେ ତୀନ ତତ୍ତ୍ଵସ୍ଵରୂପୋଂମେଂସେ

ପରମତତ୍ତ୍ଵସ୍ଵରୂପ ହୈଂ .

୪ – ଚୂଡ଼ାମଣି = ଶିଖାମଣି; କଲଗୀକା ରତ୍ନ; ଶିଖରକା ରତ୍ନ .

Page 142 of 388
PDF/HTML Page 169 of 415
single page version

(ସ୍ରଗ୍ଧରା)

ନୀତ୍ଵାସ୍ତାନ୍ ସର୍ଵଦୋଷାନ୍ ତ୍ରିଭୁଵନଶିଖରେ ଯେ ସ୍ଥିତା ଦେହମୁକ୍ତାଃ
ତାନ୍ ସର୍ଵାନ୍ ସିଦ୍ଧିସିଦ୍ଧଯୈ ନିରୁପମଵିଶଦଜ୍ଞାନଦ୍ରକ୍ଶକ୍ତି ଯୁକ୍ତାନ୍ .

ସିଦ୍ଧାନ୍ ନଷ୍ଟାଷ୍ଟକର୍ମପ୍ରକୃତିସମୁଦଯାନ୍ ନିତ୍ଯଶୁଦ୍ଧାନନନ୍ତାନ୍
ଅଵ୍ଯାବାଧାନ୍ନମାମି ତ୍ରିଭୁଵନତିଲକାନ୍ ସିଦ୍ଧିସୀମନ୍ତିନୀଶାନ୍ ..୧୦୨..

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

ସ୍ଵସ୍ଵରୂପସ୍ଥିତାନ୍ ଶୁଦ୍ଧାନ୍ ପ୍ରାପ୍ତାଷ୍ଟଗୁଣସଂପଦଃ .

ନଷ୍ଟାଷ୍ଟକର୍ମସଂଦୋହାନ୍ ସିଦ୍ଧାନ୍ ଵଂଦେ ପୁନଃ ପୁନଃ ..୧୦୩..

ପଂଚାଚାରସମଗ୍ଗା ପଂଚିଂଦିଯଦଂତିଦପ୍ପଣିଦ୍ଦଲଣା .

ଧୀରା ଗୁଣଗଂଭୀରା ଆଯରିଯା ଏରିସା ହୋଂତି ..୭୩..

ପଂଚାଚାରସମଗ୍ରାଃ ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯଦଂତିଦର୍ପନିର୍ଦଲନାଃ .

ଧୀରା ଗୁଣଗଂଭୀରା ଆଚାର୍ଯା ଈଦ୍ରଶା ଭଵନ୍ତି ..୭୩..

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଜୋ ସର୍ଵ ଦୋଷୋଂକୋ ନଷ୍ଟ କରକେ ଦେହମୁକ୍ତ ହୋକର ତ୍ରିଭୁଵନଶିଖର ପର

ସ୍ଥିତ ହୈଂ, ଜୋ ନିରୁପମ ଵିଶଦ ( – ନିର୍ମଲ) ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନଶକ୍ତିସେ ଯୁକ୍ତ ହୈଂ, ଜିନ୍ହୋଂନେ ଆଠ କର୍ମୋଂକୀ

ପ୍ରକୃତିକେ ସମୁଦାଯକୋ ନଷ୍ଟ କିଯା ହୈ, ଜୋ ନିତ୍ଯଶୁଦ୍ଧ ହୈଂ, ଜୋ ଅନନ୍ତ ହୈଂ, ଅଵ୍ଯାବାଧ ହୈଂ, ତୀନ
ଲୋକମେଂ ପ୍ରଧାନ ହୈଂ ଔର ମୁକ୍ତିସୁନ୍ଦରୀକେ ସ୍ଵାମୀ ହୈଂ, ଉନ ସର୍ଵ ସିଦ୍ଧୋଂକୋ ସିଦ୍ଧିକୀ ପ୍ରାପ୍ତିକେ ହେତୁ
ମୈଂ ନମନ କରତା ହୂଁ .୧୦୨.

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଜୋ ନିଜ ସ୍ଵରୂପମେଂ ସ୍ଥିତ ହୈଂ, ଜୋ ଶୁଦ୍ଧ ହୈଂ; ଜିନ୍ହୋଂନେ ଆଠ ଗୁଣରୂପୀ

ସମ୍ପଦା ପ୍ରାପ୍ତ କୀ ହୈ ଔର ଜିନ୍ହୋଂନେ ଆଠ କର୍ମୋଂକା ସମୂହ ନଷ୍ଟ କିଯା ହୈ, ଉନ ସିଦ୍ଧୋଂକୋ ମୈଂ ପୁନଃ
ପୁନଃ ଵନ୍ଦନ କରତା ହୂଁ .୧୦୩.

ଗାଥା : ୭୩ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ପଂଚାଚାରସମଗ୍ରାଃ ] ପଂଚାଚାରୋଂସେ ପରିପୂର୍ଣ, [ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯ-

ଦଂତିଦର୍ପ୍ପନିର୍ଦଲନାଃ ] ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯରୂପୀ ହାଥୀକେ ମଦକା ଦଲନ କରନେଵାଲେ, [ଧୀରାଃ ] ଧୀର ଔର
[ଗୁଣଗଂଭୀରାଃ ] ଗୁଣଗଂଭୀର; — [ଈଦ୍ରଶାଃ ] ଐସେ, [ଆଚାର୍ଯାଃ ] ଆଚାର୍ଯ [ଭଵନ୍ତି ] ହୋତେ ହୈଂ .

ହୈଂ ଧୀର ଗୁଣ ଗଂଭୀର ଅରୁ ପରିପୂର୍ଣ ପଂଚାଚାର ହୈଂ .

ପଂଚେନ୍ଦ୍ରି - ଗଜକେ ଦର୍ପ - ଉନ୍ମୂଲକ ନିପୁଣ ଆଚାର୍ଯ ହୈଂ ..୭୩..

Page 143 of 388
PDF/HTML Page 170 of 415
single page version

ଅତ୍ରାଚାର୍ଯସ୍ଵରୂପମୁକ୍ତ ମ୍ .

ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନଚାରିତ୍ରତପୋଵୀର୍ଯାଭିଧାନୈଃ ପଂଚଭିଃ ଆଚାରୈଃ ସମଗ୍ରାଃ . ସ୍ପର୍ଶନ-

ରସନଘ୍ରାଣଚକ୍ଷୁଃଶ୍ରୋତ୍ରାଭିଧାନପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯମଦାନ୍ଧସିଂଧୁରଦର୍ପନିର୍ଦଲନଦକ୍ଷାଃ . ନିଖିଲଘୋରୋପସର୍ଗଵିଜଯୋ-

ପାର୍ଜିତଧୀରଗୁଣଗଂଭୀରାଃ . ଏଵଂଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷିତାସ୍ତେ ଭଗଵନ୍ତୋ ହ୍ଯାଚାର୍ଯା ଇତି .

ତଥା ଚୋକ୍ତଂ ଶ୍ରୀଵାଦିରାଜଦେଵୈଃ —

(ଶାର୍ଦୂଲଵିକ୍ରୀଡିତ)

‘‘ପଂଚାଚାରପରାନ୍ନକିଂଚନପତୀନ୍ନଷ୍ଟକଷାଯାଶ୍ରମାନ୍
ଚଂଚଜ୍ଜ୍ଞାନବଲପ୍ରପଂଚିତମହାପଂଚାସ୍ତିକାଯସ୍ଥିତୀନ୍ .

ସ୍ଫାରାଚଂଚଲଯୋଗଚଂଚୁରଧିଯଃ ସୂରୀନୁଦଂଚଦ୍ଗୁଣାନ୍
ଅଂଚାମୋ ଭଵଦୁଃଖସଂଚଯଭିଦେ ଭକ୍ତି କ୍ରିଯାଚଂଚଵଃ ..’’

ତଥା ହି —

ଟୀକା : — ଯହାଁ ଆଚାର୍ଯକା ସ୍ଵରୂପ କହା ହୈ .

[ଭଗଵନ୍ତ ଆଚାର୍ଯ କୈସେ ହୋତେ ହୈଂ ? ] (୧) ଜ୍ଞାନ, ଦର୍ଶନ, ଚାରିତ୍ର, ତପ ଔର ଵୀର୍ଯ ନାମକ

ପାଁଚ ଆଚାରୋଂସେ ପରିପୂର୍ଣ; (୨) ସ୍ପର୍ଶନ, ରସନ, ଘ୍ରାଣ, ଚକ୍ଷୁ ଔର ଶ୍ରୋତ୍ର ନାମକୀ ପାଁଚ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂରୂପୀ
ମଦାଂଧ ହାଥୀକେ ଦର୍ପକା ଦଲନ କରନେମେଂ ଦକ୍ଷ ( – ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯରୂପୀ ମଦମତ୍ତ ହାଥୀକେ ମଦକୋ ଚୂରଚୂର

କରନେମେଂ ନିପୁଣ); (୩ - ୪) ସମସ୍ତ ଘୋର ଉପସର୍ଗୋଂ ପର ଵିଜଯ ପ୍ରାପ୍ତ କରତେ ହୈଂ ଇସଲିଯେ ଧୀର ଔର

ଗୁଣଗମ୍ଭୀର; — ଐସେ ଲକ୍ଷଣୋଂସେ ଲକ୍ଷିତ, ଵେ ଭଗଵନ୍ତ ଆଚାର୍ଯ ହୋତେ ହୈଂ .

ଇସୀପ୍ରକାର (ଆଚାର୍ଯଵର) ଶ୍ରୀ ଵାଦିରାଜଦେଵନେ କହା ହୈ କି : —

‘‘[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଜୋ ପଂଚାଚାରପରାଯଣ ହୈଂ, ଜୋ ଅକିଂଚନତାକେ ସ୍ଵାମୀ ହୈଂ, ଜିନ୍ହୋଂନେ

କଷାଯସ୍ଥାନୋଂକୋ ନଷ୍ଟ କିଯା ହୈ, ପରିଣମିତ ଜ୍ଞାନକେ ବଲ ଦ୍ଵାରା ଜୋ ମହା ପଂଚାସ୍ତିକାଯକୀ ସ୍ଥିତିକୋ
ସମଝାତେ ହୈଂ, ଵିପୁଲ ଅଚଂଚଲ ଯୋଗମେଂ ( – ଵିକସିତ ସ୍ଥିର ସମାଧିମେଂ) ଜିନକୀ ବୁଦ୍ଧି ନିପୁଣ ହୈ

ଔର ଜିନକୋ ଗୁଣ ଉଛଲତେ ହୈଂ, ଉନ ଆଚାର୍ଯୋଂକୋ ଭକ୍ତିକ୍ରିଯାମେଂ କୁଶଲ ଐସେ ହମ ଭଵଦୁଃଖରାଶିକୋ
ଭେଦନେକେ ଲିଯେ ପୂଜତେ ହୈଂ .’’

ଔର (ଇସ ୭୩ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ

କହତେ ହୈଂ ) : —

Page 144 of 388
PDF/HTML Page 171 of 415
single page version

(ହରିଣୀ)

ସକଲକରଣଗ୍ରାମାଲଂବାଦ୍ଵିମୁକ୍ତ ମନାକୁଲଂ
ସ୍ଵହିତନିରତଂ ଶୁଦ୍ଧଂ ନିର୍ଵାଣକାରଣକାରଣମ୍ .

ଶମଦମଯମାଵାସଂ ମୈତ୍ରୀଦଯାଦମମଂଦିରଂ
ନିରୁପମମିଦଂ ଵଂଦ୍ଯଂ ଶ୍ରୀଚନ୍ଦ୍ରକୀର୍ତିମୁନେର୍ମନଃ ..୧୦୪..

ରଯଣତ୍ତଯସଂଜୁତ୍ତା ଜିଣକହିଯପଯତ୍ଥଦେସଯା ସୂରା .

ଣିକ୍କଂଖଭାଵସହିଯା ଉଵଜ୍ଝାଯା ଏରିସା ହୋଂତି ..୭୪..

ରତ୍ନତ୍ରଯସଂଯୁକ୍ତାଃ ଜିନକଥିତପଦାର୍ଥଦେଶକାଃ ଶୂରାଃ .

ନିଃକାଂକ୍ଷଭାଵସହିତା ଉପାଧ୍ଯାଯା ଈଦ୍ରଶା ଭଵନ୍ତି ..୭୪..

ଅଧ୍ଯାପକାଭିଧାନପରମଗୁରୁସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍ .

ଅଵିଚଲିତାଖଂଡାଦ୍ଵୈତପରମଚିଦ୍ରୂପଶ୍ରଦ୍ଧାନପରିଜ୍ଞାନାନୁଷ୍ଠାନଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯସ୍ଵଭାଵରତ୍ନତ୍ରଯସଂଯୁକ୍ତାଃ .

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ସକଲ ଇନ୍ଦ୍ରିଯସମୂହକେ ଆଲମ୍ବନ ରହିତ, ଅନାକୁଲ, ସ୍ଵହିତମେଂ

ଲୀନ, ଶୁଦ୍ଧ, ନିର୍ଵାଣକେ କାରଣକା କାରଣ ( – ମୁକ୍ତିକେ କାରଣଭୂତ ଶୁକ୍ଲଧ୍ଯାନକା କାରଣ),

❃

ଶମ - ଦମ - ଯମକା ନିଵାସସ୍ଥାନ, ମୈତ୍ରୀ - ଦଯା - ଦମକା ମନ୍ଦିର (ଘର) — ଐସା ଯହ ଶ୍ରୀ

ଚନ୍ଦ୍ରକୀର୍ତିମୁନିକା ନିରୁପମ ମନ (ଚୈତନ୍ଯପରିଣମନ) ଵଂଦ୍ଯ ହୈ . ୧୦୪ .

ଗାଥା : ୭୪ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ରତ୍ନତ୍ରଯସଂଯୁକ୍ତାଃ ] ରତ୍ନତ୍ରଯସେ ସଂଯୁକ୍ତ, [ଶୂରାଃ

ଜିନକଥିତପଦାର୍ଥଦେଶକାଃ ] ଜିନକଥିତ ପଦାର୍ଥୋଂକେ ଶୂରଵୀର ଉପଦେଶକ ଔର
[ନିଃକାଂକ୍ଷଭାଵସହିତାଃ ] ନିଃକାଂକ୍ଷଭାଵ ସହିତ; — [ଈଦ୍ରଶାଃ ] ଐସେ, [ଉପାଧ୍ଯାଯାଃ ] ଉପାଧ୍ଯାଯ

[ଭଵନ୍ତି ] ହୋତେ ହୈଂ .

ଟୀକା : — ଯହ, ଅଧ୍ଯାପକ (ଅର୍ଥାତ୍ ଉପାଧ୍ଯାଯ) ନାମକେ ପରମଗୁରୁକେ ସ୍ଵରୂପକା

କଥନ ହୈ .

[ଉପାଧ୍ଯାଯ କୈସେ ହୋତେ ହୈଂ ? ] (୧) ଅଵିଚଲିତ ଅଖଣ୍ଡ ଅଦ୍ଵୈତ ପରମ ଚିଦ୍ରୂପକେ

❃ଶମ = ଶାଂତି; ଉପଶମ . ଦମ = ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଦିକା ଦମନ; ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯତା . ଯମ = ସଂଯମ .

ଜୋ ରତ୍ନତ୍ରଯସେ ଯୁକ୍ତ ନିକାଂକ୍ଷିତ୍ଵସେ ଭରପୂର ହୈଂ .

ଉଵଝାଯ ଵେ ଜିନଵର - କଥିତ ତତ୍ତ୍ଵୋପଦେଷ୍ଟା ଶୂର ହୈଂ ..୭୪..

Page 145 of 388
PDF/HTML Page 172 of 415
single page version

ଜିନେନ୍ଦ୍ରଵଦନାରଵିଂଦଵିନିର୍ଗତଜୀଵାଦିସମସ୍ତପଦାର୍ଥସାର୍ଥୋପଦେଶଶୂରାଃ . ନିଖିଲପରିଗ୍ରହପରିତ୍ଯାଗଲକ୍ଷଣ-

ନିରଂଜନନିଜପରମାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵଭାଵନୋତ୍ପନ୍ନପରମଵୀତରାଗସୁଖାମୃତପାନୋନ୍ମୁଖାସ୍ତତ ଏଵ ନିଷ୍କାଂକ୍ଷାଭାଵନା-
ସନାଥାଃ . ଏଵଂଭୂତଲକ୍ଷଣଲକ୍ଷିତାସ୍ତେ ଜୈନାନାମୁପାଧ୍ଯାଯା ଇତି .

(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)

ରତ୍ନତ୍ରଯମଯାନ୍ ଶୁଦ୍ଧାନ୍ ଭଵ୍ଯାଂଭୋଜଦିଵାକରାନ୍ .

ଉପଦେଷ୍ଟୄନୁପାଧ୍ଯାଯାନ୍ ନିତ୍ଯଂ ଵଂଦେ ପୁନଃ ପୁନଃ ..୧୦୫..

ଵାଵାରଵିପ୍ପମୁକ୍କା ଚଉଵ୍ଵିହାରାହଣାସଯାରତ୍ତା .

ଣିଗ୍ଗଂଥା ଣିମ୍ମୋହା ସାହୂ ଦେ ଏରିସା ହୋଂତି ..୭୫..

ଵ୍ଯାପାରଵିପ୍ରମୁକ୍ତାଃ ଚତୁର୍ଵିଧାରାଧନାସଦାରକ୍ତାଃ .

ନିର୍ଗ୍ରନ୍ଥା ନିର୍ମୋହାଃ ସାଧଵଃ ଈଦ୍ରଶା ଭଵନ୍ତି ..୭୫..

ଶ୍ରଦ୍ଧାନ, ଜ୍ଞାନ ଔର ❃ଅନୁଷ୍ଠାନରୂପ ଶୁଦ୍ଧ ନିଶ୍ଚଯ - ସ୍ଵଭାଵରତ୍ନତ୍ରଯଵାଲେ; (୨) ଜିନେନ୍ଦ୍ରକେ

ମୁଖାରଵିଂଦସେ ନିକଲେ ହୁଏ ଜୀଵାଦି ସମସ୍ତ ପଦାର୍ଥସମୂହକା ଉପଦେଶ ଦେନେମେଂ ଶୂରଵୀର; (୩) ସମସ୍ତ
ପରିଗ୍ରହକେ ପରିତ୍ଯାଗସ୍ଵରୂପ ଜୋ ନିରଂଜନ ନିଜ ପରମାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵ ଉସକୀ ଭାଵନାସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ
ପରମ ଵୀତରାଗ ସୁଖାମୃତକେ ପାନମେଂ ସନ୍ମୁଖ ହୋନେସେ ହୀ ନିଷ୍କାଂକ୍ଷଭାଵନା ସହିତ; — ଐସେ ଲକ୍ଷଣୋଂସେ

ଲକ୍ଷିତ, ଵେ ଜୈନୋଂକେ ଉପାଧ୍ଯାଯ ହୋତେ ହୈଂ .

[ଅବ ୭୪ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ : ]

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ରତ୍ନତ୍ରଯମଯ, ଶୁଦ୍ଧ, ଭଵ୍ଯକମଲକେ ସୂର୍ଯ ଔର (ଜିନକଥିତ

ପଦାର୍ଥୋଂକେ) ଉପଦେଶକ — ଐସେ ଉପାଧ୍ଯାଯୋଂକୋ ମୈଂ ନିତ୍ଯ ପୁନଃ ପୁନଃ ଵନ୍ଦନ କରତା ହୂଁ .୧୦୫.

ଗାଥା : ୭୫ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଵ୍ଯାପାରଵିପ୍ରମୁକ୍ତାଃ ] ଵ୍ଯାପାରସେ ଵିମୁକ୍ତ ( – ସମସ୍ତ

ଵ୍ଯାପାର ରହିତ), [ଚତୁର୍ଵିଧାରାଧନାସଦାରକ୍ତାଃ ] ଚତୁର୍ଵିଧ ଆରାଧନାମେଂ ସଦା ରକ୍ତ, [ନିର୍ଗ୍ରନ୍ଥାଃ ]
ନିର୍ଗ୍ରଂଥ ଔର [ନିର୍ମୋହାଃ ] ନିର୍ମୋହ; — [ଈଦ୍ରଶାଃ ] ଐସେ, [ସାଧଵଃ ] ସାଧୁ [ଭଵନ୍ତି ] ହୋତେ ହୈଂ .

❃ ଅନୁଷ୍ଠାନ = ଆଚରଣ; ଚାରିତ୍ର; ଵିଧାନ; କାର୍ଯରୂପମେଂ ପରିଣତ କରନା .

ନିର୍ଗ୍ରନ୍ଥ ହୈଂ ନିର୍ମୋହ ହୈଂ ଵ୍ଯାପାରସେ ପ୍ରଵିମୁକ୍ତ ହୈଂ .

ହୈଂ ସାଧୁ, ଚଉଆରାଧନାମେଂ ଜୋ ସଦା ଅନୁରକ୍ତ ହୈଂ ..୭୫..

Page 146 of 388
PDF/HTML Page 173 of 415
single page version

ନିରନ୍ତରାଖଂଡିତପରମତପଶ୍ଚରଣନିରତସର୍ଵସାଧୁସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍ .

ଯେ ମହାନ୍ତଃ ପରମସଂଯମିନଃ ତ୍ରିକାଲନିରାଵରଣନିରଂଜନପରମପଂଚମଭାଵଭାଵନାପରିଣତାଃ

ଅତ ଏଵ ସମସ୍ତବାହ୍ଯଵ୍ଯାପାରଵିପ୍ରମୁକ୍ତାଃ . ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନଚାରିତ୍ରପରମତପଶ୍ଚରଣାଭିଧାନଚତୁର୍ଵିଧା-

ରାଧନାସଦାନୁରକ୍ତାଃ . ବାହ୍ଯାଭ୍ଯନ୍ତରସମସ୍ତପରିଗ୍ରହାଗ୍ରହଵିନିର୍ମୁକ୍ତ ତ୍ଵାନ୍ନିର୍ଗ୍ରନ୍ଥାଃ . ସଦା ନିରଞ୍ଜନ-

ନିଜକାରଣସମଯସାରସ୍ଵରୂପସମ୍ଯକ୍ଶ୍ରଦ୍ଧାନପରିଜ୍ଞାନାଚରଣପ୍ରତିପକ୍ଷମିଥ୍ଯାଦର୍ଶନଜ୍ଞାନଚାରିତ୍ରାଭାଵାନ୍ନି-
ର୍ମୋହାଃ ଚ . ଇତ୍ଥଂଭୂତପରମନିର୍ଵାଣସୀମଂତିନୀଚାରୁସୀମଂତସୀମାଶୋଭାମସୃଣଘୁସୃଣରଜଃପୁଂଜପିଂଜରିତ-

ଵର୍ଣାଲଂକାରାଵଲୋକନକୌତୂହଲବୁଦ୍ଧଯୋଽପି ତେ ସର୍ଵେଽପି ସାଧଵଃ ଇତି .

(ଆର୍ଯା)

ଭଵିନାଂ ଭଵସୁଖଵିମୁଖଂ ତ୍ଯକ୍ତଂ ସର୍ଵାଭିଷଂଗସଂବଂଧାତ୍ .

ମଂକ୍ଷୁ ଵିମଂକ୍ଷ୍ଵ ନିଜାତ୍ମନି ଵଂଦ୍ଯଂ ନସ୍ତନ୍ମନଃ ସାଧୋଃ ..୧୦୬..

ଟୀକା : — ଯହ, ନିରନ୍ତର ଅଖଣ୍ଡିତ ପରମ ତପଶ୍ଚରଣମେଂ ନିରତ ( – ଲୀନ) ଐସେ ସର୍ଵ

ସାଧୁଓଂକେ ସ୍ଵରୂପକା କଥନ ହୈ .

[ସାଧୁ କୈସେ ହୋତେ ହୈଂ ? ] (୧) ପରମସଂଯମୀ ମହାପୁରୁଷ ହୋନେସେ ତ୍ରିକାଲନିରାଵରଣ ନିରଂଜନ

ପରମ ପଂଚମଭାଵକୀ ଭାଵନାମେଂ ପରିଣମିତ ହୋନେକେ କାରଣ ହୀ ସମସ୍ତ ବାହ୍ଯଵ୍ଯାପାରସେ ଵିମୁକ୍ତ;
(୨) ଜ୍ଞାନ, ଦର୍ଶନ, ଚାରିତ୍ର ଔର ପରମ ତପ ନାମକୀ ଚତୁର୍ଵିଧ ଆରାଧନାମେଂ ସଦା ଅନୁରକ୍ତ; (୩)
ବାହ୍ଯ – ଅଭ୍ଯଂତର ସମସ୍ତ ପରିଗ୍ରହକେ ଗ୍ରହଣ ରହିତ ହୋନେକେ କାରଣ ନିର୍ଗ୍ରଂଥ; ତଥା (୪) ସଦା ନିରଂଜନ

ନିଜ କାରଣସମଯସାରକେ ସ୍ଵରୂପକେ ସମ୍ଯକ୍ ଶ୍ରଦ୍ଧାନ, ସମ୍ଯକ୍ ପରିଜ୍ଞାନ ଔର ସମ୍ଯକ୍ ଆଚରଣସେ
ପ୍ରତିପକ୍ଷ ଐସେ ମିଥ୍ଯା ଦର୍ଶନ, ମିଥ୍ଯା ଜ୍ଞାନ ଔର ମିଥ୍ଯା ଚାରିତ୍ରକା ଅଭାଵ ହୋନେକେ କାରଣ ନିର୍ମୋହ;

— ଐସେ, ପରମନିର୍ଵାଣସୁନ୍ଦରୀକୀ ସୁନ୍ଦର ମାଁଗକୀ ଶୋଭାରୂପ କୋମଲ କେଶରକେ ରଜ - ପୁଂଜକେ ସୁଵର୍ଣରଂଗୀ

ଅଲଙ୍କାରକୋ ( – କେଶର - ରଜକୀ କନକରଂଗୀ ଶୋଭାକୋ) ଦେଖନେମେଂ କୌତୂହଲବୁଦ୍ଧିଵାଲେ ଵେ ସମସ୍ତ

ସାଧୁ ହୋତେ ହୈଂ (ଅର୍ଥାତ୍ ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ଲକ୍ଷଣଵାଲେ, ମୁକ୍ତିସୁନ୍ଦରୀକୀ ଅନୁପମତାକା ଅଵଲୋକନ କରନେମେଂ
ଆତୁର ବୁଦ୍ଧିଵାଲେ ସମସ୍ତ ସାଧୁ ହୋତେ ହୈଂ ) .

[ଅବ ୭୫ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ : ]

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଭଵଵାଲେ ଜୀଵୋଂକେ ଭଵସୁଖସେ ଜୋ ଵିମୁଖ ହୈ ଔର ସର୍ଵ ସଂଗକେ

ସମ୍ବନ୍ଧସେ ଜୋ ମୁକ୍ତ ହୈ, ଐସା ଵହ ସାଧୁକା ମନ ହମେଂ ଵଂଦ୍ଯ ହୈ . ହେ ସାଧୁ ! ଉସ ମନକୋ ଶୀଘ୍ର

ନିଜାତ୍ମାମେଂ ମଗ୍ନ କରୋ .୧୦୬.

Page 147 of 388
PDF/HTML Page 174 of 415
single page version

ଏରିସଯଭାଵଣାଏ ଵଵହାରଣଯସ୍ସ ହୋଦି ଚାରିତ୍ତଂ .

ଣିଚ୍ଛଯଣଯସ୍ସ ଚରଣଂ ଏତ୍ତୋ ଉଡ୍ଢଂ ପଵକ୍ଖାମି ..୭୬..

ଈଦ୍ରଗ୍ଭାଵନାଯାଂ ଵ୍ଯଵହାରନଯସ୍ଯ ଭଵତି ଚାରିତ୍ରମ୍ .

ନିଶ୍ଚଯନଯସ୍ଯ ଚରଣଂ ଏତଦୂର୍ଧ୍ଵଂ ପ୍ରଵକ୍ଷ୍ଯାମି ..୭୬..

ଵ୍ଯଵହାରଚାରିତ୍ରାଧିକାରଵ୍ଯାଖ୍ଯାନୋପସଂହାରନିଶ୍ଚଯଚାରିତ୍ରସୂଚନୋପନ୍ଯାସୋଽଯମ୍ .

ଇତ୍ଥଂଭୂତାଯାଂ ପ୍ରାଗୁକ୍ତ ପଂଚମହାଵ୍ରତପଂଚସମିତିନିଶ୍ଚଯଵ୍ଯଵହାରତ୍ରିଗୁପ୍ତିପଂଚପରମେଷ୍ଠିଧ୍ଯାନ-

ସଂଯୁକ୍ତାଯାମ୍ ଅତିପ୍ରଶସ୍ତଶୁଭଭାଵନାଯାଂ ଵ୍ଯଵହାରନଯାଭିପ୍ରାଯେଣ ପରମଚାରିତ୍ରଂ ଭଵତି,
ଵକ୍ଷ୍ଯମାଣପଂଚମାଧିକାରେ ପରମପଂଚମଭାଵନିରତପଂଚମଗତିହେତୁଭୂତଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯାତ୍ମପରମଚାରିତ୍ରଂ ଦ୍ରଷ୍ଟଵ୍ଯଂ
ଭଵତୀତି .

ତଥା ଚୋକ୍ତଂ ମାର୍ଗପ୍ରକାଶେ —

ଗାଥା : ୭୬ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଈଦ୍ରଗ୍ଭାଵନାଯାମ୍ ] ଐସୀ (ପୂର୍ଵୋକ୍ତ) ଭାଵନାମେଂ

[ଵ୍ଯଵହାରନଯସ୍ଯ ] ଵ୍ଯଵହାରନଯକେ ଅଭିପ୍ରାଯସେ [ଚାରିତ୍ରମ୍ ] ଚାରିତ୍ର [ଭଵତି ] ହୈ;
[ନିଶ୍ଚଯନଯସ୍ଯ ] ନିଶ୍ଚଯନଯକେ ଅଭିପ୍ରାଯସେ [ଚରଣମ୍ ] ଚାରିତ୍ର [ଏତଦୂର୍ଧ୍ଵମ୍ ] ଇସକେ ପଶ୍ଚାତ୍
[ପ୍ରଵକ୍ଷ୍ଯାମି ] କହୂଁଗା .

ଟୀକା : — ଯହ, ଵ୍ଯଵହାରଚାରିତ୍ର-ଅଧିକାରକା ଜୋ ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ ଉସକେ ଉପସଂହାରକା

ଔର ନିଶ୍ଚଯଚାରିତ୍ରକୀ ସୂଚନାକା କଥନ ହୈ .

ଐସୀ ଜୋ ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ପଂଚମହାଵ୍ରତ, ପଂଚସମିତି, ନିଶ୍ଚଯ - ଵ୍ଯଵହାର ତ୍ରିଗୁପ୍ତି ତଥା

ପଂଚପରମେଷ୍ଠୀକେ ଧ୍ଯାନସେ ସଂଯୁକ୍ତ, ଅତିପ୍ରଶସ୍ତ ଶୁଭ ଭାଵନା ଉସମେଂ ଵ୍ଯଵହାରନଯକେ ଅଭିପ୍ରାଯସେ
ପରମ ଚାରିତ୍ର ହୈ; ଅବ କହେ ଜାନେଵାଲେ ପାଁଚଵେଂ ଅଧିକାରମେଂ, ପରମ ପଂଚମଭାଵମେଂ ଲୀନ,
ପଂଚମଗତିକେ ହେତୁଭୂତ, ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯାତ୍ମକ ପରମ ଚାରିତ୍ର ଦ୍ରଷ୍ଟଵ୍ଯ ( – ଦେଖନେଯୋଗ୍ଯ) ହୈ .

ଇସୀପ୍ରକାର ମାର୍ଗପ୍ରକାଶକମେଂ (ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା) କହା ହୈ କି : —

ଇସ ଭାଵନାମେଂ ଜାନିଯେ ଚାରିତ୍ର ନଯ ଵ୍ଯଵହାରସେ .

ନିଶ୍ଚଯ-ଚରଣ ଅବ ମୈଂ କହୂଁ ନିଶ୍ଚଯନଯାତ୍ମକ ଦ୍ଵାରସେ ..୭୬..

Page 148 of 388
PDF/HTML Page 175 of 415
single page version

(ଵଂଶସ୍ଥ)

‘‘କୁସୂଲଗର୍ଭସ୍ଥିତବୀଜସୋଦରଂ
ଭଵେଦ୍ଵିନା ଯେନ ସୁଦ୍ରଷ୍ଟିବୋଧନମ୍ .

ତଦେଵ ଦେଵାସୁରମାନଵସ୍ତୁତଂ
ନମାମି ଜୈନଂ ଚରଣଂ ପୁନଃ ପୁନଃ ..’’

ତଥା ହି —

(ଆର୍ଯା)

ଶୀଲମପଵର୍ଗଯୋଷିଦନଂଗସୁଖସ୍ଯାପି ମୂଲମାଚାର୍ଯାଃ .

ପ୍ରାହୁର୍ଵ୍ଯଵହାରାତ୍ମକଵୃତ୍ତମପି ତସ୍ଯ ପରଂପରା ହେତୁଃ ..୧୦୭..

ଇତି ସୁକଵିଜନପଯୋଜମିତ୍ରପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରସରଵର୍ଜିତଗାତ୍ରମାତ୍ରପରିଗ୍ରହଶ୍ରୀପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ-

ଵିରଚିତାଯାଂ ନିଯମସାରଵ୍ଯାଖ୍ଯାଯାଂ ତାତ୍ପର୍ଯଵୃତ୍ତୌ ଵ୍ଯଵହାରଚାରିତ୍ରାଧିକାର: ଚତୁର୍ଥଃ ଶ୍ରୁତସ୍କନ୍ଧଃ ..

‘‘[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଜିସକେ ବିନା ( – ଜିସ ଚାରିତ୍ରକେ ବିନା) ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନ ଔର

ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନ କୋଠାରକେ ଭୀତର ପଡ଼େ ହୁଏ ବୀଜ ( – ଅନାଜ) ସମାନ ହୈଂ, ଉସୀ ଦେଵ - ଅସୁର - ମାନଵସେ

ସ୍ତଵନ କିଯେ ଗଯେ ଜୈନ ଚରଣକୋ ( – ଐସା ଜୋ ସୁର - ଅସୁର - ମନୁଷ୍ଯୋଂସେ ସ୍ତଵନ କିଯା ଗଯା ଜିନୋକ୍ତ

ଚାରିତ୍ର ଉସେ) ମୈଂ ପୁନଃ ପୁନଃ ନମନ କରତା ହୂଁ .’’

ଔର (ଇସ ଵ୍ଯଵହାରଚାରିତ୍ର ଅଧିକାରକୀ ଅନ୍ତିମ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ

ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ ) : —

[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଆଚାର୍ଯୋଂନେ ଶୀଲକୋ ( – ନିଶ୍ଚଯଚାରିତ୍ରକୋ) ମୁକ୍ତିସୁନ୍ଦରୀକେ ଅନଂଗ

( – ଅଶରୀରୀ) ସୁଖକା ମୂଲ କହା ହୈ; ଵ୍ଯଵହାରାତ୍ମକ ଚାରିତ୍ର ଭୀ ଉସକା ପରମ୍ପରା କାରଣ

ହୈ .୧୦୭.

ଇସପ୍ରକାର, ସୁକଵିଜନରୂପୀ କମଲୋଂକେ ଲିଯେ ଜୋ ସୂର୍ଯ ସମାନ ହୈଂ ଔର ପାଁଚ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂକେ

ଵିସ୍ତାର ରହିତ ଦେହମାତ୍ର ଜିନ୍ହେଂ ପରିଗ୍ରହ ଥା ଐସେ ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଦ୍ଵାରା ରଚିତ ନିଯମସାରକୀ
ତାତ୍ପର୍ଯଵୃତ୍ତି ନାମକ ଟୀକାମେଂ (ଅର୍ଥାତ୍ ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵତ୍କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵପ୍ରଣୀତ ଶ୍ରୀ ନିଯମସାର
ପରମାଗମକୀ ନିର୍ଗ୍ରଂଥ ମୁନିରାଜ ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଵିରଚିତ ତାତ୍ପର୍ଯଵୃତ୍ତି ନାମକ ଟୀକାମେଂ)

ଵ୍ଯଵହାରଚାରିତ୍ର ଅଧିକାର ନାମକା ଚୌଥା ଶ୍ରୁତସ୍କନ୍ଧ ସମାପ୍ତ ହୁଆ .

❅ ❁ ❅

Page 149 of 388
PDF/HTML Page 176 of 415
single page version

—

୫ —

ପରମାର୍ଥ-ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଅଧିକାର

(ଵଂଶସ୍ଥ)

ନମୋଽସ୍ତୁ ତେ ସଂଯମବୋଧମୂର୍ତଯେ
ସ୍ମରେଭକୁଂଭସ୍ଥଲଭେଦନାଯ ଵୈ .

ଵିନେଯପଂକେଜଵିକାଶଭାନଵେ
ଵିରାଜତେ ମାଧଵସେନସୂରଯେ ..୧୦୮..

ଅଥ ସକଲଵ୍ଯାଵହାରିକଚାରିତ୍ରତତ୍ଫଲପ୍ରାପ୍ତିପ୍ରତିପକ୍ଷଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯାତ୍ମକପରମଚାରିତ୍ର-

ପ୍ରତିପାଦନପରାଯଣପରମାର୍ଥପ୍ରତିକ୍ରମଣାଧିକାରଃ କଥ୍ଯତେ . ତତ୍ରାଦୌ ତାଵତ୍ ପଂଚରତ୍ନସ୍ଵରୂପମୁଚ୍ଯତେ .

ତଦ୍ଯଥା —

ଅଥ ପଂଚରତ୍ନାଵତାରଃ .

[ଅଧିକାରକେ ପ୍ରାରମ୍ଭମେଂ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମପ୍ରଭମଲଧାରିଦେଵ ଶ୍ରୀ ମାଧଵସେନ

ଆଚାର୍ଯଦେଵକୋ ଶ୍ଲୋକ ଦ୍ଵାରା ନମସ୍କାର କରତେ ହୈଂ : ]

[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥ : — ] ସଂଯମ ଔର ଜ୍ଞାନକୀ ମୂର୍ତି, କାମରୂପୀ ହାଥୀକେ କୁମ୍ଭସ୍ଥଲକୋ

ଭେଦନେଵାଲେ ତଥା ଶିଷ୍ଯରୂପୀ କମଲକୋ ଵିକସିତ କରନେମେଂ ସୂର୍ଯ ସମାନ — ଐସେ ହେ ଵିରାଜମାନ

(ଶୋଭାଯମାନ) ମାଧଵସେନସୂରି ! ଆପକୋ ନମସ୍କାର ହୋ . ୧୦୮ .

ଅବ, ସକଲ ଵ୍ଯାଵହାରିକ ଚାରିତ୍ରସେ ଔର ଉସକେ ଫଲକୀ ପ୍ରାପ୍ତିସେ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ଐସା ଜୋ

ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯାତ୍ମକ ପରମ ଚାରିତ୍ର ଉସକା ପ୍ରତିପାଦନ କରନେଵାଲା ପରମାର୍ଥ - ପ୍ରତିକ୍ରମଣ ଅଧିକାର

କହା ଜାତା ହୈ . ଵହାଁ ପ୍ରାରମ୍ଭମେଂ ପଂଚରତ୍ନକା ସ୍ଵରୂପ କହତେ ହୈଂ . ଵହ ଇସପ୍ରକାର :

ଅବ ପାଁଚ ରତ୍ନୋଂକା ଅଵତରଣ କିଯା ଜାତା ହୈ : —

Page 150 of 388
PDF/HTML Page 177 of 415
single page version

ଣାହଂ ଣାରଯଭାଵୋ ତିରିଯତ୍ଥୋ ମଣୁଵଦେଵପଜ୍ଜାଓ .

କତ୍ତା ଣ ହି କାରଇଦା ଅଣୁମଂତା ଣେଵ କତ୍ତୀଣଂ ..୭୭..

ଣାହଂ ମଗ୍ଗଣଠାଣୋ ଣାହଂ ଗୁଣଠାଣ ଜୀଵଠାଣୋ ଣ .

କତ୍ତା ଣ ହି କାରଇଦା ଅଣୁମଂତା ଣେଵ କତ୍ତୀଣଂ ..୭୮..

ଣାହଂ ବାଲୋ ବୁଡ୍ଢୋ ଣ ଚେଵ ତରୁଣୋ ଣ କାରଣଂ ତେସିଂ .

କତ୍ତା ଣ ହି କାରଇଦା ଅଣୁମଂତା ଣେଵ କତ୍ତୀଣଂ ..୭9..

ଣାହଂ ରାଗୋ ଦୋସୋ ଣ ଚେଵ ମୋହୋ ଣ କାରଣଂ ତେସିଂ .

କତ୍ତା ଣ ହି କାରଇଦା ଅଣୁମଂତା ଣେଵ କତ୍ତୀଣଂ ..୮୦..

ଣାହଂ କୋହୋ ମାଣୋ ଣ ଚେଵ ମାଯା ଣ ହୋମି ଲୋହୋ ହଂ .

କତ୍ତା ଣ ହି କାରଇଦା ଅଣୁମଂତା ଣେଵ କତ୍ତୀଣଂ ..୮୧..

ନାହଂ ନାରକଭାଵସ୍ତିର୍ଯଙ୍ମାନୁଷଦେଵପର୍ଯାଯଃ .

କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ଅନୁମଂତା ନୈଵ କର୍ତୄଣାମ୍ ..୭୭..

ନାରକ ନହୀଂ, ତିର୍ଯଂଚ - ମାନଵ - ଦେଵ ପର୍ଯଯ ମୈଂ ନହୀଂ .

କର୍ତା ନ, କାରଯିତା ନହୀଂ, କର୍ତାନୁମଂତା ମୈଂ ନହୀଂ ..୭୭..

ମୈଂ ମାର୍ଗଣାକେ ସ୍ଥାନ ନହିଂ, ଗୁଣସ୍ଥାନ - ଜୀଵସ୍ଥାନ ନହିଂ .

କର୍ତା ନ, କାରଯିତା ନହୀଂ, କର୍ତାନୁମଂତା ମୈଂ ନହୀଂ ..୭୮..

ବାଲକ ନହୀଂ ମୈଂ, ଵୃଦ୍ଧ ନହିଂ, ନହିଂ ଯୁଵକ, ତିନ କାରଣ ନହୀଂ .

କର୍ତା ନ, କାରଯିତା ନହୀଂ, କର୍ତାନୁମଂତା ମୈଂ ନହୀଂ ..୭୯ ..

ମୈଂ ରାଗ ନହିଂ, ମୈଂ ଦ୍ଵେଷ ନହିଂ, ନହିଂ ମୋହ, ତିନ କାରଣ ନହୀଂ .

କର୍ତା ନ, କାରଯିତା ନହୀଂ, କର୍ତାନୁମଂତା ମୈଂ ନହୀଂ ..୮୦..

ମୈଂ କ୍ରୋଧ ନହିଂ, ମୈଂ ମାନ ନହିଂ, ମାଯା ନହୀଂ, ମୈଂ ଲୋଭ ନହିଂ .

କର୍ତା ନ, କାରଯିତା ନହୀଂ, କର୍ତାନୁମୋଦକ ମୈଂ ନହୀଂ ..୮୧..

Page 151 of 388
PDF/HTML Page 178 of 415
single page version

ନାହଂ ମାର୍ଗଣାସ୍ଥାନାନି ନାହଂ ଗୁଣସ୍ଥାନାନି ଜୀଵସ୍ଥାନାନି ନ .

କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ଅନୁମଂତା ନୈଵ କର୍ତୄଣାମ୍ ..୭୮..

ନାହଂ ବାଲୋ ଵୃଦ୍ଧୋ ନ ଚୈଵ ତରୁଣୋ ନ କାରଣଂ ତେଷାମ୍ .

କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ଅନୁମଂତା ନୈଵ କର୍ତୄଣାମ୍ ..୭9..

ନାହଂ ରାଗୋ ଦ୍ଵେଷୋ ନ ଚୈଵ ମୋହୋ ନ କାରଣଂ ତେଷାମ୍ .

କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ଅନୁମଂତା ନୈଵ କର୍ତୄଣାମ୍ ..୮୦..

ନାହଂ କ୍ରୋଧୋ ମାନୋ ନ ଚୈଵ ମାଯା ନ ଭଵାମି ଲୋଭୋଽହମ୍ .

କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ଅନୁମଂତା ନୈଵ କର୍ତୄଣାମ୍ ..୮୧..

ଗାଥା : ୭୭-୮୧ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଅହଂ ] ମୈଂ [ନାରକଭାଵଃ ] ନାରକପର୍ଯାଯ,

[ତିର୍ଯଙ୍ମାନୁଷଦେଵପର୍ଯାଯଃ ] ତିର୍ଯଂଚପର୍ଯାଯ, ମନୁଷ୍ଯପର୍ଯାଯ ଅଥଵା ଦେଵପର୍ଯାଯ [ନ ] ନହୀଂ ହୂଁ; [କର୍ତା
ନ ହି କାରଯିତା ] ଉନକା (ମୈଂ) କର୍ତା ନହୀଂ ହୂଁ, କାରଯିତା ( – କରାନେଵାଲା) ନହୀଂ ହୂଁ, [କର୍ତୄଣାମ୍

ଅନୁମଂତା ନ ଏଵ ] କର୍ତାକା ଅନୁମୋଦକ ନହୀଂ ହୂଁ .

[ଅହଂ ମାର୍ଗଣାସ୍ଥାନାନି ନ ] ମୈଂ ମାର୍ଗଣାସ୍ଥାନ ନହୀଂ ହୂଁ, [ଅହଂ ] ମୈଂ [ଗୁଣସ୍ଥାନାନି ନ ]

ଗୁଣସ୍ଥାନ ନହୀଂ ହୂଁ [ଜୀଵସ୍ଥାନାନି ] ଜୀଵସ୍ଥାନ [ନ ] ନହୀଂ ହୂଁ; [କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ] ଉନକା
ମୈଂ କର୍ତା ନହୀଂ ହୂଁ, କାରଯିତା ନହୀଂ ହୂଁ, [କର୍ତୄଣାମ୍ ଅନୁମଂତା ନ ଏଵ ] କର୍ତାକା ଅନୁମୋଦକ ନହୀଂ
ହୂଁ .

[ନ ଅହଂ ବାଲଃ ଵୃଦ୍ଧଃ ] ମୈଂ ବାଲ ନହୀଂ ହୂଁ, ଵୃଦ୍ଧ ନହୀଂ ହୂଁ, [ନ ଚ ଏଵ ତରୁଣଃ ] ତଥା

ତରୁଣ ନହୀଂ ହୂଁ; [ତେଷାଂ କାରଣଂ ନ ] ଉନକା (ମୈଂ) କାରଣ ନହୀଂ ହୂଁ; [କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ]
ଉନକା (ମୈଂ) କର୍ତା ନହୀଂ ହୂଁ, କାରଯିତା ନହୀଂ ହୂଁ, [କର୍ତୄଣାମ୍ ଅନୁମଂତା ନ ଏଵ ] କର୍ତାକା
ଅନୁମୋଦକ ନହୀଂ ହୂଁ .

[ନ ଅହଂ ରାଗଃ ଦ୍ଵେଷଃ ] ମୈଂ ରାଗ ନହୀଂ ହୂଁ, ଦ୍ଵେଷ ନହୀଂ ହୂଁ, [ନ ଚ ଏଵ ମୋହଃ ] ତଥା ମୋହ ନହୀଂ

ହୂଁ; [ତେଷାଂ କାରଣଂ ନ ] ଉନକା (ମୈଂ) କାରଣ ନହୀଂ ହୂଁ, [କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ] ଉନକା (ମୈଂ) କର୍ତା
ନହୀଂ ହୂଁ, କାରଯିତା ନହୀଂ ହୂଁ; [କର୍ତୄଣାମ୍ ଅନୁମଂତା ନ ଏଵ ] କର୍ତାକା ଅନୁମୋଦକ ନହୀଂ ହୂଁ .

[ନ ଅହଂ କ୍ରୋଧଃ ମାନଃ ] ମୈଂ କ୍ରୋଧ ନହୀଂ ହୂଁ, ମାନ ନହୀଂ ହୂଁ, [ନ ଚ ଏଵ ଅହଂ ମାଯା ] ତଥା

ମୈଂ ମାଯା ନହୀଂ ହୂଁ, [ଲୋଭଃ ନ ଭଵାମି ] ଲୋଭ ନହୀଂ ହୂଁ; [କର୍ତା ନ ହି କାରଯିତା ] ଉନକା (ମୈଂ)
କର୍ତା ନହୀଂ ହୂଁ, କାରଯିତା ନହୀଂ ହୂଁ, [କର୍ତୄଣାମ୍ ଅନୁମଂତା ନ ଏଵ ] କର୍ତାକା ଅନୁମୋଦକ ନହୀଂ ହୂଁ .

Page 152 of 388
PDF/HTML Page 179 of 415
single page version

ଅତ୍ର ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମନଃ ସକଲକର୍ତୃତ୍ଵାଭାଵଂ ଦର୍ଶଯତି .

ବହ୍ଵାରଂଭପରିଗ୍ରହାଭାଵାଦହଂ ତାଵନ୍ନାରକପର୍ଯାଯୋ ନ ଭଵାମି . ସଂସାରିଣୋ ଜୀଵସ୍ଯ ବହ୍ଵାରଂଭ-

ପରିଗ୍ରହତ୍ଵଂ ଵ୍ଯଵହାରତୋ ଭଵତି ଅତ ଏଵ ତସ୍ଯ ନାରକାଯୁଷ୍କହେତୁଭୂତନିଖିଲମୋହରାଗଦ୍ଵେଷା ଵିଦ୍ଯନ୍ତେ,
ନ ଚ ମମ ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯବଲେନ ଶୁଦ୍ଧଜୀଵାସ୍ତିକାଯସ୍ଯ . ତିର୍ଯକ୍ପର୍ଯାଯପ୍ରାଯୋଗ୍ଯମାଯାମିଶ୍ରାଶୁଭକର୍ମା-

ଭାଵାତ୍ସଦା ତିର୍ଯକ୍ପର୍ଯାଯକର୍ତୃତ୍ଵଵିହୀନୋଽହମ୍ . ମନୁଷ୍ଯନାମକର୍ମପ୍ରାଯୋଗ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯଭାଵକର୍ମାଭାଵାନ୍ନ ମେ

ମନୁଷ୍ଯପର୍ଯାଯଃ ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯତୋ ସମସ୍ତୀତି . ନିଶ୍ଚଯେନ ଦେଵନାମଧେଯାଧାରଦେଵପର୍ଯାଯଯୋଗ୍ଯସୁରସ-

ସୁଗଂଧସ୍ଵଭାଵାତ୍ମକପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯସମ୍ବନ୍ଧାଭାଵାନ୍ନ ମେ ଦେଵପର୍ଯାଯଃ ଇତି .

ଚତୁର୍ଦଶଭେଦଭିନ୍ନାନି ମାର୍ଗଣାସ୍ଥାନାନି ତଥାଵିଧଭେଦଵିଭିନ୍ନାନି ଜୀଵସ୍ଥାନାନି ଗୁଣ-

ସ୍ଥାନାନି ଵା ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯତଃ ପରମଭାଵସ୍ଵଭାଵସ୍ଯ ନ ଵିଦ୍ଯନ୍ତେ .

ମନୁଷ୍ଯତିର୍ଯକ୍ପର୍ଯାଯକାଯଵଯଃକୃତଵିକାରସମୁପଜନିତବାଲଯୌଵନସ୍ଥଵିରଵୃଦ୍ଧାଵସ୍ଥାଦ୍ଯନେକ-

ସ୍ଥୂଲକୃଶଵିଵିଧଭେଦାଃ ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯାଭିପ୍ରାଯେଣ ନ ମେ ସନ୍ତି .

ଟୀକା : — ଯହାଁ ଶୁଦ୍ଧ ଆତ୍ମାକୋ ସକଲ କର୍ତୃତ୍ଵକା ଅଭାଵ ଦର୍ଶାତେ ହୈଂ .

ବହୁ ଆରମ୍ଭ ତଥା ପରିଗ୍ରହକା ଅଭାଵ ହୋନେକେ କାରଣ ମୈଂ ନାରକପର୍ଯାଯ ନହୀଂ ହୂଁ . ସଂସାରୀ

ଜୀଵକୋ ବହୁ ଆରମ୍ଭ - ପରିଗ୍ରହ ଵ୍ଯଵହାରସେ ହୋତା ହୈ ଔର ଇସୀଲିଯେ ଉସେ ନାରକ-ଆଯୁକେ ହେତୁଭୂତ

ସମସ୍ତ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷ ହୋତେ ହୈଂ, ପରନ୍ତୁ ମୁଝେ — ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯକେ ବଲସେ ଶୁଦ୍ଧଜୀଵାସ୍ତିକାଯକୋ — ଵେ ନହୀଂ

ହୈଂ . ତିର୍ଯଞ୍ଚପର୍ଯାଯକେ ଯୋଗ୍ଯ ମାଯାମିଶ୍ରିତ ଅଶୁଭ କର୍ମକା ଅଭାଵ ହୋନେକେ କାରଣ ମୈଂ ସଦା

ତିର୍ଯଞ୍ଚପର୍ଯାଯକେ କର୍ତୃତ୍ଵ ଵିହୀନ ହୂଁ . ମନୁଷ୍ଯନାମକର୍ମକେ ଯୋଗ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମ ତଥା ଭାଵକର୍ମକା

ଅଭାଵ ହୋନେକେ କାରଣ ମୁଝେ ମନୁଷ୍ଯପର୍ଯାଯ ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯସେ ନହୀଂ ହୈ . ‘ଦେଵ’ ଐସେ ନାମକା ଆଧାର

ଜୋ ଦେଵପର୍ଯାଯ ଉସକେ ଯୋଗ୍ଯ ସୁରସ - ସୁଗନ୍ଧସ୍ଵଭାଵଵାଲେ ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସମ୍ବନ୍ଧକା ଅଭାଵ ହୋନେକେ

କାରଣ ନିଶ୍ଚଯସେ ମୁଝେ ଦେଵପର୍ଯାଯ ନହୀଂ ହୈ .

ଚୌଦହ ଭେଦଵାଲେ ମାର୍ଗଣାସ୍ଥାନ ତଥା ଉତନେ (ଚୌଦହ) ଭେଦଵାଲେ ଜୀଵସ୍ଥାନ ଯା ଗୁଣ-

ସ୍ଥାନ ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯସେ ପରମଭାଵସ୍ଵଭାଵଵାଲେକୋ ( – ପରମଭାଵ ଜିସକା ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଐସେ ମୁଝେ)

ନହୀଂ ହୈଂ .

ମନୁଷ୍ଯ ଔର ତିର୍ଯଞ୍ଚପର୍ଯାଯକୀ କାଯାକେ, ଵଯକୃତ ଵିକାରସେ ( – ପରିଵର୍ତନସେ) ଉତ୍ପନ୍ନ

ହୋନେଵାଲେ ବାଲ - ଯୁଵା - ସ୍ଥଵିର - ଵୃଦ୍ଧାଵସ୍ଥାଦିରୂପ ଅନେକ ସ୍ଥୂଲ - କୃଶ ଵିଵିଧ ଭେଦ ଶୁଦ୍ଧ-

ନିଶ୍ଚଯନଯକେ ଅଭିପ୍ରାଯସେ ମେରେ ନହୀଂ ହୈଂ .

Page 153 of 388
PDF/HTML Page 180 of 415
single page version

ସତ୍ତାଵବୋଧପରମଚୈତନ୍ଯସୁଖାନୁଭୂତିନିରତଵିଶିଷ୍ଟାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵଗ୍ରାହକଶୁଦ୍ଧଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକନଯବଲେନ ମେ

ସକଲମୋହରାଗଦ୍ଵେଷା ନ ଵିଦ୍ଯନ୍ତେ .

ସହଜନିଶ୍ଚଯନଯତଃ ସଦା ନିରାଵରଣାତ୍ମକସ୍ଯ ଶୁଦ୍ଧାଵବୋଧରୂପସ୍ଯ ସହଜଚିଚ୍ଛକ୍ତି ମଯସ୍ଯ

ସହଜଦ୍ରକ୍ସ୍ଫୂ ର୍ତିପରିପୂର୍ଣମୂର୍ତେଃ ସ୍ଵରୂପାଵିଚଲସ୍ଥିତିରୂପସହଜଯଥାଖ୍ଯାତଚାରିତ୍ରସ୍ଯ ନ ମେ ନିଖିଲ-

ସଂସୃତିକ୍ଲେଶହେତଵଃ କ୍ରୋଧମାନମାଯାଲୋଭାଃ ସ୍ଯୁଃ .

ଅଥାମୀଷାଂ ଵିଵିଧଵିକଲ୍ପାକୁଲାନାଂ ଵିଭାଵପର୍ଯାଯାଣାଂ ନିଶ୍ଚଯତୋ ନାହଂ କର୍ତା, ନ କାରଯିତା

ଵା ଭଵାମି, ନ ଚାନୁମଂତା ଵା କର୍ତୄଣାଂ ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମଣାମିତି .

ନାହଂ ନାରକପର୍ଯାଯଂ କୁର୍ଵେ, ସହଜଚିଦ୍ଵିଲାସାତ୍ମକମାତ୍ମାନମେଵ ସଂଚିଂତଯେ . ନାହଂ ତିର୍ଯକ୍ପର୍ଯାଯଂ

କୁର୍ଵେ, ସହଜଚିଦ୍ଵିଲାସାତ୍ମକମାତ୍ମାନମେଵ ସଂଚିଂତଯେ . ନାହଂ ମନୁଷ୍ଯପର୍ଯାଯଂ କୁର୍ଵେ, ସହଜଚିଦ୍ଵିଲାସା-

ତ୍ମକମାତ୍ମାନମେଵ ସଂଚିଂତଯେ . ନାହଂ ଦେଵପର୍ଯାଯଂ କୁର୍ଵେ, ସହଜଚିଦ୍ଵିଲାସାତ୍ମକମାତ୍ମାନମେଵ ସଂଚିଂତଯେ .

ନାହଂ ଚତୁର୍ଦଶମାର୍ଗଣାସ୍ଥାନଭେଦଂ କୁର୍ଵେ, ସହଜଚିଦ୍ଵିଲାସାତ୍ମକମାତ୍ମାନମେଵ ସଂଚିଂତଯେ . ନାହଂ

ମିଥ୍ଯାଦ୍ରଷ୍ଟଯାଦିଗୁଣସ୍ଥାନଭେଦଂ କୁର୍ଵେ, ସହଜଚିଦ୍ଵିଲାସାତ୍ମକମାତ୍ମାନମେଵ ସଂଚିଂତଯେ . ନାହ-

ସତ୍ତା, ଅଵବୋଧ, ପରମଚୈତନ୍ଯ ଔର ସୁଖକୀ ଅନୁଭୂତିମେଂ ଲୀନ ଐସେ ଵିଶିଷ୍ଟ ଆତ୍ମତତ୍ତ୍ଵକୋ

ଗ୍ରହଣ କରନେଵାଲେ ଶୁଦ୍ଧଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକନଯକେ ବଲସେ ମେରେ ସକଲ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷ ନହୀଂ ହୈଂ .

ସହଜ ନିଶ୍ଚଯନଯସେ (୧) ସଦା ନିରାଵରଣସ୍ଵରୂପ, (୨) ଶୁଦ୍ଧଜ୍ଞାନରୂପ, (୩) ସହଜ

ଚିତ୍ଶକ୍ତିମଯ, (୪) ସହଜ ଦର୍ଶନକେ ସ୍ଫୁ ରଣସେ ପରିପୂର୍ଣ ମୂର୍ତି ( – ଜିସକୀ ମୂର୍ତି ଅର୍ଥାତ୍

ସ୍ଵରୂପ ସହଜ ଦର୍ଶନକେ ସ୍ଫୁ ରଣସେ ପରିପୂର୍ଣ ହୈ ଐସେ) ଔର (୫) ସ୍ଵରୂପମେଂ ଅଵିଚଲ ସ୍ଥିତିରୂପ ସହଜ
ଯଥାଖ୍ଯାତ ଚାରିତ୍ରଵାଲେ ଐସେ ମୁଝେ ସମସ୍ତ ସଂସାରକ୍ଲେଶକେ ହେତୁ କ୍ରୋଧ - ମାନ - ମାଯା - ଲୋଭ ନହୀଂ ହୈଂ .

ଅବ, ଇନ (ଉପରୋକ୍ତ) ଵିଵିଧ ଵିକଲ୍ପୋଂସେ (ଭେଦୋଂସେ) ଭରୀ ହୁଈ ଵିଭାଵପର୍ଯାଯୋଂକା ନିଶ୍ଚଯସେ

ମୈଂ କର୍ତା ନହୀଂ ହୂଁ, କାରଯିତା ନହୀଂ ହୂଁ ଔର ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମରୂପ କର୍ତାକା ( – ଵିଭାଵପର୍ଯାଯୋଂକେ କର୍ତା ଜୋ

ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମ ଉନକା – ) ଅନୁମୋଦକ ନହୀଂ ହୂଁ (ଇସପ୍ରକାର ଵର୍ଣନ କିଯା ଜାତା ହୈ ) .

ମୈଂ ନାରକପର୍ଯାଯକୋ ନହୀଂ କରତା, ସହଜ ଚୈତନ୍ଯକେ ଵିଲାସସ୍ଵରୂପ ଆତ୍ମାକୋ ହୀ ଭାତା ହୂଁ .

ମୈଂ ତିର୍ଯଂଚପର୍ଯାଯକୋ ନହୀଂ କରତା, ସହଜ ଚୈତନ୍ଯକେ ଵିଲାସସ୍ଵରୂପ ଆତ୍ମାକୋ ହୀ ଭାତା ହୂଁ . ମୈଂ

ମନୁଷ୍ଯପର୍ଯାଯକୋ ନହୀଂ କରତା, ସହଜ ଚୈତନ୍ଯକେ ଵିଲାସସ୍ଵରୂପ ଆତ୍ମାକୋ ହୀ ଭାତା ହୂଁ . ମୈଂ

ଦେଵପର୍ଯାଯକୋ ନହୀଂ କରତା, ସହଜ ଚୈତନ୍ଯକେ ଵିଲାସସ୍ଵରୂପ ଆତ୍ମାକୋ ହୀ ଭାତା ହୂଁ .

ମୈଂ ଚୌଦହ ମାର୍ଗଣାସ୍ଥାନକେ ଭେଦୋଂକୋ ନହୀଂ କରତା, ସହଜ ଚୈତନ୍ଯକେ ଵିଲାସସ୍ଵରୂପ ଆତ୍ମାକୋ

ହୀ ଭାତା ହୂଁ . ମୈଂ ମିଥ୍ଯାଦୃଷ୍ଟି ଆଦି ଗୁଣସ୍ଥାନଭେଦୋଂକୋ ନହୀଂ କରତା, ସହଜ ଚୈତନ୍ଯକେ ଵିଲାସସ୍ଵରୂପ

< Previous Page Next Page >