कहानजैनशास्त्रमाला ]शुद्धभाव अधिकार[ १०७
सम्मत्तं सण्णाणं विज्जदि मोक्खस्स होदि सुण चरणं ।
ववहारणिच्छएण दु तम्हा चरणं पवक्खामि ।।५४।।
ववहारणयचरित्ते ववहारणयस्स होदि तवचरणं ।
णिच्छयणयचारित्ते तवचरणं होदि णिच्छयदो ।।५५।।
विपरीताभिनिवेशविवर्जितश्रद्धानमेव सम्यक्त्वम् ।
संशयविमोहविभ्रमविवर्जितं भवति संज्ञानम् ।।५१।।
चलमलिनमगाढत्वविवर्जितश्रद्धानमेव सम्यक्त्वम् ।
अधिगमभावो ज्ञानं हेयोपादेयतत्त्वानाम् ।।५२।।
सम्यक्त्वस्य निमित्तं जिनसूत्रं तस्य ज्ञायकाः पुरुषाः ।
अन्तर्हेतवो भणिताः दर्शनमोहस्य क्षयप्रभृतेः ।।५३।।
गाथा : ५१ से ५५ अन्वयार्थ : — [विपरीताभिनिवेशविवर्जितश्रद्धानम् एव ] विपरीत ❃अभिनिवेश रहित श्रद्धान ही [सम्यक्त्वम् ] सम्यक्त्व है; [संशयविमोहविभ्रम- विवर्जितम् ] संशय, विमोह और विभ्रम रहित (ज्ञान) वह [संज्ञानम् भवति ] सम्यग्ज्ञान है ।
[चलमलिनमगाढत्वविवर्जितश्रद्धानम् एव ] चलता, मलिनता और अगाढ़ता रहित श्रद्धान ही [सम्यक्त्वम् ] सम्यक्त्व है; [हेयोपादेयतत्त्वानाम् ] हेय और उपादेय तत्त्वोंको [अधिगमभावः ] जाननेरूप भाव वह [ज्ञानम् ] (सम्यक्) ज्ञान है ।
[सम्यक्त्वस्य निमित्तं ] सम्यक्त्वका निमित्त [जिनसूत्रं ] जिनसूत्र है; [तस्य ज्ञायकाः पुरुषाः ] जिनसूत्रके जाननेवाले पुरुषोंको [अन्तर्हेतवः ] (सम्यक्त्वके) अन्तरंग हेतु [भणिताः ] कहे हैं, [दर्शनमोहस्य क्षयप्रभृतेः ] क्योंकि उनको दर्शनमोहके क्षयादिक हैं । ❃ अभिनिवेश = अभिप्राय; आग्रह ।
सम्यक्त्व, सम्यग्ज्ञान अरु चारित्र मोक्ष उपाय है ।
व्यवहार निश्चयसे अतः चारित्र मम प्रतिपाद्य है ।।५४।।
व्यवहारनयचारित्रमें व्यवहारनय तप जानिये ।
चारित्र निश्चयमें तपश्चर्या नियतनय मानिये ।।५५।।