niyamasAr
[ bhagavAnashrIkundakund-
siddhaparameShThinastiShThanti, tathaiv sansRutAvapi amI kenachinnayabalen sansArijIvA shuddhA iti .
(shArdUlavikrIDit)
shuddhAshuddhavikalpanA bhavati sA mithyAdrashi pratyahan
shuddhan kAraNakAryatattvayugalan samyagdrashi pratyaham .
itthan ya paramAgamArthamatulan jAnAti saddrak svayam
sArAsAravichArachArudhiShaNA vandAmahe tan vayam ..72..
ede savve bhAvA vavahAraNayan paDuchcha bhaNidA hu .
savve siddhasahAvA suddhaNayA sansidI jIvA ..49..
ete sarve bhAvA vyavahAranayan pratItya bhaNitA khalu .
sarve siddhasvabhAvA shuddhanayAt sansRutau jIvA ..49..
abhAvake kAraN ‘vishuddhAtmA’ hain, usIprakAr sansAramen bhI yah sansArI jIv kisI nayake
balase (kisI nayase) shuddha hain .
[ab 48vIn gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr munirAj shlok kahate hain :]
[shloekArtha : — ] shuddha - ashuddhakI jo ❃vikalpanA vah mithyAdRuShTiko sadaiv hotI hai;
samyagdRuShTiko to sadA (aisI mAnyatA hotI hai ki) kAraNatattva aur kAryatattva donon shuddha hain . isaprakAr paramAgamake atul arthako sArAsArake vichAravAlI sundar buddhi dvArA jo samyagdRuShTi svayam jAnatA hai, use ham vandan karate hain .72.
gAthA : 49 anvayArtha : — [ete ] yah (pUrvokta) [sarve bhAvA ] sab bhAv
[khalu ] vAstavamen [vyavahAranayan pratItya ] vyavahAranayakA Ashray karake [bhaNitA ] (sansArI jIvommen vidyamAn) kahe gaye hain; [shuddhanayAt ] shuddhanayase [sansRutau ] sansAramen rahanevAle [sarve jIvA ] sarva jIv [siddhasvabhAvA ] siddhasvabhAvI hain .
❃ vikalpanA = viparIt kalpanA; mithyA mAnyatA; anishchay; shankA; bhed karanA .
vyavahAranayase hain kahe sab jIvake hI bhAv ye .
hain shuddhanayase jIv sab bhavalIn siddha svabhAvase ..49..
102 ]