atra bhAShAsamitisvarUpamukta m .
karNejapamukhavinirgatan nRupatikarNAbhyarNagatan chaikapuruShasya ekakuTumbasya ekagrAmasya vA mahadvipatkAraNan vacha paishUnyam . kvachit kadAchit kinchit parajanavikArarUpamavalokya tvAkarNya cha hAsyAbhidhAnanokaShAyasamupajanitam IShachchhubhamishritamapyashubhakarmakAraNan puruShamukh-
[shloekArtha : — ] yadi jIv nishchayarUp samitiko utpanna kare, to vah muktiko prApta karatA hai — mokSharUp hotA hai . parantu samitike nAshase ( – abhAvase), arere ! vah mokSha prApta nahIn kar pAtA, kintu sansArarUpI mahAsAgaramen bhaTakatA hai .84 .
gAthA : 62 anvayArtha : — [paishUnyahAsyakarkashaparanindAtmaprashansitan vachanam ] paishUnya (chugalI), hAsya, karkash bhAShA, paranindA aur AtmaprashansArUp vachanakA [parityajya ] parityAgakar [svaparahitan vadata ] jo svaparahitarUp vachan bolatA hai, use [bhAShAsamiti ] bhAShAsamiti hotI hai .
TIkA : — yahAn bhAShAsamitikA svarUp kahA hai .
chugalakhor manuShyake munhase nikale hue aur rAjAke kAn tak pahunche hue, kisI ek puruSh, kisI ek kuTumba athavA kisI ek grAmako mahA vipattike kAraNabhUt aise vachan vah paishUnya hai . kahIn kabhI kinychit parajanonke vikRut rUpako dekhakar athavA sunakar hAsya nAmak nokaShAyase utpanna honevAlA, kinchit shubhake sAth mishrit hone par bhI ashubh karmakA