Niyamsar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 122 of 388
PDF/HTML Page 149 of 415

 

niyamasAr
[ bhagavAnashrIkundakund-

vikAragatan hAsyakarma . karNashaShkulIvivarAbhyarNagocharamAtreN pareShAmaprItijananan hi karkashavacha . pareShAn bhUtAbhUtadUShaNapurassaravAkyan paranindA . svasya bhUtAbhUtaguNastutirAtmaprashansA . etatsarvam- prashastavacha parityajya svasya cha parasya cha shubhashuddhapariNatikAraNan vacho bhAShAsamitiriti .

tathA choktan shrIguNabhadrasvAmibhi
(mAlinI)
‘‘samadhigatasamastA sarvasAvadyadUrA
svahitanihitachittA shAntasarvaprachArA
.
svaparasaphalajalpA sarvasankalpamuktA
kathamih na vimukte rbhAjanan te vimuktA
..’’

tathA cha kAraN, puruShake munhake vikArake sAth sambandhavAlA, vah hAsyakarma hai . karNa chhidrake nikaT pahunchanemAtrase jo dUsaronko aprIti utpanna karate hain ve karkash vachan hain . dUsareke vidyamAn - avidyamAn dUShaNapUrvakake vachan (arthAt parake sachche tathA jhUThe doSh kahanevAle vachan) vah paranindA hai . apane vidyamAn - avidyamAn guNonkI stuti vah AtmaprashansA hai .in sab aprashasta vachanonke parityAg pUrvak sva tathA parako shubh aur shuddha pariNatike kAraNabhUt vachan vah bhAShAsamiti hai .

isIprakAr (AchAryavar) shrIguNabhadrasvAmIne (AtmAnushAsanamen 226 ven shlok dvArA) kahA hai ki :

‘‘[shloekArtha : ] jinhonne sab (vastusvarUp) jAn liyA hai, jo sarva sAvadyase dUr hain, jinhonne svahitamen chittako sthApit kiyA hai, jinake sarva prachAr shAnta huA hai, jinakI bhAShA svaparako saphal (hitarUp) hai, jo sarva sankalpa rahit hain, ve vimukta puruSh is lokamen vimuktikA bhAjan kyon nahIn honge ? (arthAt aise munijan avashya mokShake pAtra hain .)’’

aur (62vIn gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr munirAj shlok kahate hain ) :

prachAr = vyavasthA; kArya sir par lenA; Arambha; bAhya pravRutti .

122 ]