Niyamsar-Hindi (English transliteration). Gatha: 67.

< Previous Page   Next Page >


Page 131 of 388
PDF/HTML Page 158 of 415

 

kahAnajainashAstramAlA ]vyavahArachAritra adhikAr[ 131

darshanachAritrabhedAd dvidhA . sangnA AhArabhayamaithunaparigrahANAn bhedAchchaturdhA . rAga prashastAprashastabheden dvividha . asahyajaneShu vApi chAsahyapadArthasArtheShu vA vairasya pariNAmo dveSha . ityAdyashubhapariNAmapratyayAnAn parihAr ev vyavahAranayAbhiprAyeN manoguptiriti .

(vasantatilakA)
guptirbhaviShyati sadA paramAgamArtha-
chintAsanAthamanaso vijitendriyasya
.
bAhyAntaranggapariShanggavivarjitasya
shrImajjinendracharaNasmaraNAnvitasya
..91..
thIrAjachorabhattakahAdivayaNassa pAvaheussa .
parihAro vayaguttI aliyAdiNiyattivayaNan vA ..67..

hai . darshanamoh aur chAritramoh aise (do) bhedonke kAraN moh do prakArakA hai . AhArasangnA, bhayasangnA, maithunasangnA aur parigrahasangnA aise (chAr) bhedonke kAraN sangnA chAr prakArakI hai . prashasta rAg aur aprashasta rAg aise (do) bhedonke kAraN rAg do prakArakA hai . asahya janonke prati athavA asahya padArthasamUhonke prati vairakA pariNAm vah dveSh hai . ityAdi

ashubhapariNAmapratyayonkA parihAr hI (arthAt ashubhapariNAmarUp bhAvapApAsravonkA tyAg hI)

vyavahAranayake abhiprAyase manogupti hai . [ab 66vIn gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr munirAj shlok kahate hain : ]

[shloekArtha : ] jisakA man paramAgamake arthonke chintanayukta hai, jo vijitendriy hai (arthAt jisane indriyonko visheSharUpase jItA hai ), jo bAhya tathA abhyantar sang rahit hai aur jo shrIjinendracharaNake smaraNase sanyukta hai, use sadA gupti hotI hai .91. pratyay = Asrav; kAraN . (sansArake kAraNonse AtmAkA gopanrakShaN karanA so gupti hai . bhAvapApAsrav

tathA bhAvapuNyAsrav sansArake kAraN hain .)
jo pApakAraN chor, bhojan, rAj, dArAkI kathA .
evan mRuShA - parihAr yah lakShaN vachanakI guptikA ..67..