kahAnajainashAstramAlA ]jIv adhikAr[ 9 paramatattvaparignAnam upAdeyan bhavati . darshanamapi bhagavatparamAtmasukhAbhilAShiNo jIvasya shuddhAntastattvavilAsajanmabhUmisthAnanijashuddhajIvAstikAyasamupajanitaparamashraddhAnamev bhavati . chAritramapi nishchayagnAnadarshanAtmakakAraNaparamAtmani avichalasthitirev . asya tu niyam- shabdasya nirvANakAraNasya viparItaparihArArthatven sAramiti bhaNitan bhavati .
nisheSharUpase antarmukh yogashaktimense upAdey ( – upayogako sampUrNarUpase antarmukh karake grahaN karaneyogya) aisA jo nij paramatattvakA parignAn ( – jAnanA) so gnAn hai . (2) bhagavAn paramAtmAke sukhake abhilAShI jIvako shuddha antatattvake 1vilAsakA janmabhUmisthAn jo nij shuddha jIvAstikAy usase utpanna honevAlA jo param shraddhAn vahI darshan hai . (3) nishchayagnAnadarshanAtmak kAraNaparamAtmAmen avichal sthiti ( – nishchalarUpase lIn rahanA) hI chAritra hai . yah gnAnadarshanachAritrasvarUp niyam nirvANakA 2kAraN hai . us ‘niyam’ shabdako 3viparItake parihAr hetu ‘sAr’ shabda joDA gayA hai . [ab tIsarI gAthAkI TIkA pUrNa karate hue shlok kahA jAtA hai :]
[shloekArtha : — ] isaprakAr main viparIt rahit ( – vikalparahit) 4anuttam ratnatrayakA Ashray karake muktirUpI strIse utpanna anangga ( – asharIrI, atIndriy, Atmik) sukhako prApta karatA hUn .10.
1- vilAs=krIDA, Ananda, mauj .
2- kAraN jaisA hI kArya hotA hai; isaliye svarUpamen sthiratA karanekA abhyAs hI vAstavamen ananta kAl tak svarUpamen sthir rah jAnekA upAy hai .
3- viparIt=viruddha . [vyavahAraratnatrayarUp vikalponko — parAshrit bhAvonko — chhoDakar mAtra nirvikalpa gnAnadarshanachAritrakA hI — shuddharatnatrayakA hI — svIkAr karane hetu ‘niyam’ ke sAth ‘sAr’ shabda joDA hai .]
4- anuttam=jisase uttam koI dUsarA nahIn hai aisA; sarvottam; sarvashreShTha .