Niyamsar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 37.

< Previous Page   Next Page >


Page 74 of 388
PDF/HTML Page 101 of 415

 

નિયમસાર
[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-

સંખ્યાતા અસંખ્યાતા અનન્તાશ્ચ . લોકાકાશધર્માધર્મૈકજીવાનામસંખ્યાતપ્રદેશા ભવન્તિ . ઇતરસ્યાલોકાકાશસ્યાનન્તાઃ પ્રદેશા ભવન્તિ . કાલસ્યૈકપ્રદેશો ભવતિ, અતઃ કારણાદસ્ય કાયત્વં ન ભવતિ અપિ તુ દ્રવ્યત્વમસ્ત્યેવેતિ .

(ઉપેન્દ્રવજ્રા)
પદાર્થરત્નાભરણં મુમુક્ષોઃ
કૃતં મયા કંઠવિભૂષણાર્થમ્
.
અનેન ધીમાન્ વ્યવહારમાર્ગં
બુદ્ધ્વા પુનર્બોધતિ શુદ્ધમાર્ગમ્
..૫૨..
પોગ્ગલદવ્વં મુત્તં મુત્તિવિરહિયા હવંતિ સેસાણિ .
ચેદણભાવો જીવો ચેદણગુણવજ્જિયા સેસા ..૩૭..

પુદ્ગલરૂપ પરમાણુ આકાશકે જિતને ભાગકો રોકેં ઉતના ભાગ વહ આકાશકા પ્રદેશ હૈ) . પુદ્ગલદ્રવ્યકો ઐસે પ્રદેશ સંખ્યાત, અસંખ્યાત ઔર અનન્ત હોતે હૈં . લોકાકાશકો, ધર્મકો, અધર્મકો તથા એક જીવકો અસંખ્યાત પ્રદેશ હૈં . શેષ જો અલોકાકાશ ઉસે અનન્ત પ્રદેશ હૈં . કાલકો એક પ્રદેશ હૈ, ઉસ કારણસે ઉસે કાયત્વ નહીં હૈ પરન્તુ દ્રવ્યત્વ હૈ હી . [અબ ઇસ દો ગાથાકી ટીકા પૂર્ણ કરતે હુએ ટીકાકાર મુનિરાજ શ્લોક કહતે હૈં :]

[શ્લોેકાર્થ :] પદાર્થોંરૂપી (છહ દ્રવ્યોંરૂપી) રત્નોંકા આભરણ મૈંને મુમુક્ષુકે કણ્ઠકી શોભાકે હેતુ બનાયા હૈ; ઉસકે દ્વારા ધીમાન પુરુષ વ્યવહારમાર્ગકો જાનકર, શુદ્ધમાર્ગકો ભી જાનતા હૈ .૫૨. આકાશકે પ્રદેશકી ભાઁતિ, કિસી ભી દ્રવ્યકા એક પરમાણુ દ્વારા વ્યપિત હોનેયોગ્ય જો અંશ ઉસે ઉસ

દ્રવ્યકા પ્રદેશ કહા જાતા હૈ . દ્રવ્યસે પુદ્ગલ એકપ્રદેશી હોને પર ભી પર્યાયસે સ્કન્ધપનેકી અપેક્ષાસે
પુદ્ગલકો દો પ્રદેશોંસે લેકર અનન્ત પ્રદેશ ભી સમ્ભવ હોતે હૈં .
હૈ મૂર્તપુદ્ગલ શેષ પાઁચોં હી અમૂર્તિક દ્રવ્ય હૈ .
હૈ જીવ ચેતન, શેષ પાઁચોં ચેતનાગુણશૂન્ય હૈ ..૩૭..

૭૪ ]