પંચાનાં ભાવાનાં મધ્યે ક્ષાયિકભાવઃ કાર્યસમયસારસ્વરૂપઃ સ ત્રૈલોક્યપ્રક્ષોભ- હેતુભૂતતીર્થકરત્વોપાર્જિતસકલવિમલકેવલાવબોધસનાથતીર્થનાથસ્ય ભગવતઃ સિદ્ધસ્ય વા ભવતિ . ઔદયિકૌપશમિકક્ષાયોપશમિકભાવાઃ સંસારિણામેવ ભવન્તિ, ન મુક્તાનામ્ . પૂર્વોક્ત ભાવચતુષ્ટયમાવરણસંયુક્ત ત્વાત્ ન મુક્તિ કારણમ્ . ત્રિકાલનિરુપાધિસ્વરૂપનિરંજન- નિજપરમપંચમભાવભાવનયા પંચમગતિં મુમુક્ષવો યાન્તિ યાસ્યન્તિ ગતાશ્ચેતિ .
પાઁચ ભાવોંમેં ક્ષાયિકભાવ કાર્યસમયસારસ્વરૂપ હૈ; વહ (ક્ષાયિકભાવ) ત્રિલોકમેં તીર્થનાથકો (તથા ઉપલક્ષણસે સામાન્ય કેવલીકો) અથવા સિદ્ધભગવાનકો હોતા હૈ . ઔદયિક, ઔપશમિક ઔર ક્ષાયોપશમિક ભાવ સંસારિયોંકો હી હોતે હૈં, મુક્ત જીવોંકો નહીં .
પૂર્વોક્ત ચાર ભાવ આવરણસંયુક્ત હોનેસે મુક્તિકા કારણ નહીં હૈં . ત્રિકાલનિરુપાધિ જિસકા સ્વરૂપ હૈ ઐસે નિરંજન નિજ પરમ પંચમભાવકી ( – પારિણામિકભાવકી) ભાવનાસે પંચમગતિમેં મુમુક્ષુ (વર્તમાન કાલમેં) જાતે હૈં, (ભવિષ્યકાલમેં) જાયેંગે ઔર (ભૂતકાલમેં) જાતે થે .
[અબ ૪૧વીં ગાથાકી ટીકા પૂર્ણ કરતે હુએ ટીકાકાર મુનિરાજ દો શ્લોક કહતે હૈં : ]
[શ્લોેકાર્થ : — ] (જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ ઔર વીર્યરૂપ) પાઁચ આચારોંસે યુક્ત ઔર કિંચિત્ ભી પરિગ્રહપ્રપંચસે સર્વથા રહિત ઐસે વિદ્વાન પૂજનીય પંચમગતિકો પ્રાપ્ત કરનેકે લિયે પંચમભાવકા સ્મરણ કરતે હૈં . ૫૮ .
૧પ્રક્ષોભકે હેતુભૂત તીર્થંકરત્વ દ્વારા પ્રાપ્ત હોનેવાલે સકલ-વિમલ કેવલજ્ઞાનસે યુક્ત
૧પ્રક્ષોભ = ખલબલી . [તીર્થંકરકે જન્મકલ્યાણકાદિ પ્રસંગોં પર તીન લોકમેં આનન્દમય ખલબલી