શુદ્ધદ્રવ્યાર્થિકનયાભિપ્રાયેણ સંસારિજીવાનાં મુક્ત જીવાનાં વિશેષાભાવોપન્યાસોયમ્ .
યે કેચિદ્ અત્યાસન્નભવ્યજીવાઃ તે પૂર્વં સંસારાવસ્થાયાં સંસારક્લેશાયાસચિત્તાઃ સન્તઃ સહજવૈરાગ્યપરાયણાઃ દ્રવ્યભાવલિંગધરાઃ પરમગુરુપ્રસાદાસાદિતપરમાગમાભ્યાસેન સિદ્ધક્ષેત્રં પરિપ્રાપ્ય નિર્વ્યાબાધસકલવિમલકેવલજ્ઞાનકેવલદર્શનકેવલસુખકેવલશક્તિ યુક્તાઃ સિદ્ધાત્માનઃ કાર્યસમયસારરૂપાઃ કાર્યશુદ્ધાઃ . તે યાદ્રશાસ્તાદ્રશા એવ ભવિનઃ શુદ્ધનિશ્ચયનયેન . યેન કારણેન તાદ્રશાસ્તેન જરામરણજન્મમુક્તાઃ સમ્યક્ત્વાદ્યષ્ટગુણપુષ્ટિતુષ્ટાશ્ચેતિ .
ટીકા : — શુદ્ધદ્રવ્યાર્થિક નયકે અભિપ્રાયસે સંસારી જીવોંમેં ઔર મુક્ત જીવોંમેં અન્તર ન હોનેકા યહ કથન હૈ .
જો કોઈ અતિ - આસન્ન - ભવ્ય જીવ હુએ, વે પહલે સંસારાવસ્થામેં સંસારક્લેશસે થકે ચિત્તવાલે હોતે હુએ સહજવૈરાગ્યપરાયણ હોનેસે દ્રવ્ય-ભાવ લિંગકો ધારણ કરકે પરમગુરુકે પ્રસાદસે પ્રાપ્ત કિયે હુએ પરમાગમકે અભ્યાસ દ્વારા સિદ્ધક્ષેત્રકો પ્રાપ્ત કરકે અવ્યાબાધ (બાધા રહિત) સકલ-વિમલ (સર્વથા નિર્મલ) કેવલજ્ઞાન - કેવલદર્શન - કેવલસુખ - કેવલવીર્યયુક્ત સિદ્ધાત્મા હો ગયે — કિ જો સિદ્ધાત્મા કાર્યસમયસારરૂપ હૈં, ❃કાર્યશુદ્ધ હૈં . જૈસે વે સિદ્ધાત્મા હૈં વૈસે હી શુદ્ધનિશ્ચયનયસે ભવવાલે (સંસારી) જીવ હૈં . જિસકારણ વે સંસારી જીવ સિદ્ધાત્માકે સમાન હૈં, ઉસ કારણ વે સંસારી જીવ જન્મજરામરણસે રહિત ઔર સમ્યક્ત્વાદિ આઠ ગુણોંકી પુષ્ટિસે તુષ્ટ હૈં ( – સમ્યક્ત્વ, અનન્ત જ્ઞાન, અનન્ત દર્શન, અનન્ત વીર્ય, સૂક્ષ્મત્વ, અવગાહન, અગુરુલઘુ તથા અવ્યાબાધ ઇન આઠ ગુણોંકી સમૃદ્ધિસે આનન્દમય હૈં ) .
[અબ ૪૭વીં ગાથાકી ટીકા પૂર્ણ કરતે હુએ ટીકાકાર મુનિરાજ શ્લોક કહતે હૈં :]
[શ્લોેકાર્થ : — ] જિન સુબુદ્ધિઓંકો તથા કુબુદ્ધિઓંકો પહલેસે હી શુદ્ધતા હૈ, ઉનમેં કુછ ભી ભેદ મૈં કિસ નયસે જાનૂઁ ? (વાસ્તવમેં ઉનમેં કુછ ભી ભેદ અર્થાત્ અંતર નહીં હૈ .) ૭૧.
૧૦૦ ]