કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]જીવ અધિકાર[ ૫ -મહતિમહાવીરાભિધાનૈઃ સનાથઃ પરમેશ્વરો મહાદેવાધિદેવઃ પશ્ચિમતીર્થનાથઃ ત્રિભુવનસચરાચર- દ્રવ્યગુણપર્યાયૈકસમયપરિચ્છિત્તિસમર્થસકલવિમલકેવલજ્ઞાનદર્શનાભ્યાં યુક્તો યસ્તં પ્રણમ્ય વક્ષ્યામિ કથયામીત્યર્થઃ . કમ્? નિયમસારમ્ . નિયમશબ્દસ્તાવત્ સમ્યગ્દર્શનજ્ઞાનચારિત્રેષુ વર્તતે, નિયમસાર ઇત્યનેન શુદ્ધરત્નત્રયસ્વરૂપમુક્ત મ્ . કિંવિશિષ્ટમ્ ? કેવલિશ્રુતકેવલિ- ભણિતં — કેવલિનઃ સકલપ્રત્યક્ષજ્ઞાનધરાઃ, શ્રુતકેવલિનઃ સકલદ્રવ્યશ્રુતધરાસ્તૈઃ કેવલિભિઃ શ્રુતકેવલિભિશ્ચ ભણિતં — સકલભવ્યનિકુરમ્બહિતકરં નિયમસારાભિધાનં પરમાગમં વક્ષ્યામીતિ વિશિષ્ટેષ્ટદેવતાસ્તવનાનન્તરં સૂત્રકૃતા પૂર્વસૂરિણા શ્રીકુન્દકુન્દાચાર્યદેવગુરુણા પ્રતિજ્ઞાતમ્ . ઇતિ સર્વપદાનાં તાત્પર્યમુક્ત મ્ .
ત્રિભુવનજનપૂજ્યઃ પૂર્ણબોધૈકરાજ્યઃ .
સમવસૃતિનિવાસઃ કેવલશ્રીનિવાસઃ ..૮..
યુક્ત હૈં, જો પરમેશ્વર હૈં, મહાદેવાધિદેવ હૈં, અન્તિમ તીર્થનાથ હૈં, જો તીન ભુવનકે સચરાચર, દ્રવ્ય - ગુણ - પર્યાયોંકો એક સમયમેં જાનને-દેખનેમેં સમર્થ ઐસે સકલવિમલ ( – સર્વથા નિર્મલ) કેવલજ્ઞાનદર્શનસે સંયુક્ત હૈં ઉન્હેં — પ્રણામ કરકે કહતા હૂઁ . ક્યા કહતા હૂઁ ? ‘નિયમસાર’ કહતા હૂઁ . ‘નિયમ’ શબ્દ, પ્રથમ તો, સમ્યગ્દર્શનજ્ઞાનચારિત્રકે લિયે હૈ . ‘નિયમસાર’ (‘નિયમકા સાર’) ઐસા કહકર શુદ્ધ રત્નત્રયકા સ્વરૂપ કહા હૈ . કૈસા હૈ વહ ? કેવલિયોં તથા શ્રુતકેવલિયોંને કહા હુઆ હૈ . ‘કેવલી’ વે સકલપ્રત્યક્ષ જ્ઞાનકે ધારણ કરનેવાલે ઔર ‘શ્રુતકેવલી’ વે સકલ દ્રવ્યશ્રુતકે ધારણ કરનેવાલે; ઐસે કેવલિયોં તથા શ્રુતકેવલિયોંને કહા હુઆ, સકલ ભવ્યસમૂહકો હિતકર, ‘નિયમસાર’ નામકા પરમાગમ મૈં કહતા હૂઁ . ઇસપ્રકાર, વિશિષ્ટ ઇષ્ટદેવતાકા સ્તવન કરકે, ફિ ર સૂત્રકાર પૂર્વાચાર્ય શ્રી કુન્દકુન્દાચાર્યદેવગુરુને પ્રતિજ્ઞા કી . — ઇસપ્રકાર સર્વ પદોંકા તાત્પર્ય કહા ગયા .
[અબ પહલી ગાથાકી ટીકા પૂર્ણ કરતે હુએ ટીકાકાર મુનિરાજ શ્રી પદ્મપ્રભમલધારિદેવ શ્લોક કહતે હૈ :]
[શ્લોેકાર્થ : — ] શુદ્ધભાવ દ્વારા ✽મારકા (કામકા) જિન્હોંને નાશ કિયા હૈ, તીન
✽ માર = (૧) કામદેવ; (૨) હિંસા; (૩) મરણ .