Niyamsar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 4.

< Previous Page   Next Page >


Page 10 of 388
PDF/HTML Page 37 of 415

 

નિયમસાર
[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-
ણિયમં મોક્ખઉવાઓ તસ્સ ફલં હવદિ પરમણિવ્વાણં .
એદેસિં તિણ્હં પિ ય પત્તેયપરૂવણા હોઇ ....
નિયમો મોક્ષોપાયસ્તસ્ય ફલં ભવતિ પરમનિર્વાણમ્ .
એતેષાં ત્રયાણામપિ ચ પ્રત્યેકપ્રરૂપણા ભવતિ ....

રત્નત્રયસ્ય ભેદકરણલક્ષણકથનમિદમ્ .

મોક્ષઃ સાક્ષાદખિલકર્મપ્રધ્વંસનેનાસાદિતમહાનન્દલાભઃ . પૂર્વોક્ત નિરુપચારરત્નત્રય- પરિણતિસ્તસ્ય મહાનન્દસ્યોપાયઃ . અપિ ચૈષાં જ્ઞાનદર્શનચારિત્રાણાં ત્રયાણાં પ્રત્યેકપ્રરૂપણા ભવતિ . કથમ્, ઇદં જ્ઞાનમિદં દર્શનમિદં ચારિત્રમિત્યનેન વિકલ્પેન . દર્શનજ્ઞાનચારિત્રાણાં લક્ષણં વક્ષ્યમાણસૂત્રેષુ જ્ઞાતવ્યં ભવતિ .

ગાથા : ૪ અન્વયાર્થ :[નિયમઃ ] (રત્નત્રયરૂપ) નિયમ [મોક્ષોપાયઃ ] મોક્ષકા ઉપાય હૈ; [તસ્ય ફલં ] ઉસકા ફલ [પરમનિર્વાણં ભવતિ ] પરમ નિર્વાણ હૈ . [અપિ ચ ] પુનશ્ચ (ભેદકથન દ્વારા અભેદ સમઝાનેકે હેતુ) [એતેષાં ત્રયાણાં ] ઇન તીનોંકા [પ્રત્યેકપ્રરૂપણા ] ભેદ કરકે ભિન્ન-ભિન્ન નિરૂપણ [ભવતિ ] હોતા હૈ .

ટીકા :રત્નત્રયકે ભેદ કરનેકે સમ્બન્ધમેં ઔર ઉનકે લક્ષણોંકે સમ્બન્ધમેં યહ કથન હૈ .

સમસ્ત કર્મોંકે નાશ દ્વારા સાક્ષાત્ પ્રાપ્ત કિયા જાનેવાલા મહા આનન્દકા લાભ સો મોક્ષ હૈ . ઉસ મહા આનન્દકા ઉપાય પૂર્વોક્ત નિરુપચાર રત્નત્રયરૂપ પરિણતિ હૈ . પુનશ્ચ (નિરુપચાર રત્નત્રયરૂપ અભેદપરિણતિમેં અન્તર્ભૂત રહે હુએ) ઇન તીનકાજ્ઞાન, દર્શન ઔર ચારિત્રકાભિન્ન-ભિન્ન નિરૂપણ હોતા હૈ . કિસ પ્રકાર ? યહ જ્ઞાન હૈ, યહ દર્શન હૈ, યહ ચારિત્ર હૈઇસપ્રકાર ભેદ કરકે . (ઇસ શાસ્ત્રમેં) જો ગાથાસૂત્ર આગે કહે જાયેંગે ઉનમેં દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રકે લક્ષણ જ્ઞાત હોંગે .

[અબ, ચૌથી ગાથાકી ટીકા પૂર્ણ કરતે હુએ શ્લોક કહા જાતા હૈ :]

હૈ નિયમ મોક્ષ - ઉપાય, ઉસકા ફલ પરમ નિર્વાણ હૈ .
ઇન તીનકા હી ભેદપૂર્વક ભિન્ન-ભિન્ન વિધાન હૈ ....

૧૦ ]