Niyamsar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 12.

< Previous Page   Next Page >


Page 27 of 388
PDF/HTML Page 54 of 415

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]જીવ અધિકાર[ ૨૭

સણ્ણાણં ચઉભેયં મદિસુદઓહી તહેવ મણપજ્જં .

અણ્ણાણં તિવિયપ્પં મદિયાઈ ભેદદો ચેવ ..૧૨..
કેવલમિન્દ્રિયરહિતં અસહાયં તત્સ્વભાવજ્ઞાનમિતિ .
સંજ્ઞાનેતરવિકલ્પે વિભાવજ્ઞાનં ભવેદ્ દ્વિવિધમ્ ..૧૧..
સંજ્ઞાનં ચતુર્ભેદં મતિશ્રુતાવધયસ્તથૈવ મનઃપર્યયમ્ .
અજ્ઞાનં ત્રિવિકલ્પં મત્યાદેર્ભેદતશ્ચૈવ ..૧૨..

અત્ર ચ જ્ઞાનભેદમુક્ત મ્ .

નિરુપાધિસ્વરૂપત્વાત્ કેવલમ્, નિરાવરણસ્વરૂપત્વાત્ ક્રમકરણવ્યવધાનાપોઢમ્, અપ્રતિવસ્તુવ્યાપકત્વાત્ અસહાયમ્, તત્કાર્યસ્વભાવજ્ઞાનં ભવતિ . કારણજ્ઞાનમપિ તાદ્રશં

ગાથા : ૧૧-૧૨ અન્વયાર્થ :[કેવલમ્ ] જો (જ્ઞાન) કેવલ, [ઇન્દ્રિયરહિતમ્ ] ઇન્દ્રિયરહિત ઔર [અસહાયં ] અસહાય હૈ, [તત્ ] વહ [સ્વભાવજ્ઞાનમ્ ઇતિ ] સ્વભાવજ્ઞાન હૈ; [સંજ્ઞાનેતરવિકલ્પે ] સમ્યગ્જ્ઞાન ઔર મિથ્યાજ્ઞાનરૂપ ભેદ કિયે જાને પર, [વિભાવજ્ઞાનં ] વિભાવજ્ઞાન [દ્વિવિધં ભવેત્ ] દો પ્રકારકા હૈ .

[સંજ્ઞાનં ] સમ્યગ્જ્ઞાન [ચતુર્ભેદં ] ચાર ભેદવાલા હૈ : [મતિશ્રુતાવધયઃ તથા એવ મનઃપર્યયમ્ ] મતિ, શ્રુત, અવધિ તથા મનઃપર્યય; [અજ્ઞાનં ચ એવ ] ઔર અજ્ઞાન (મિથ્યાજ્ઞાન) [મત્યાદેઃ ભેદતઃ ] મતિ આદિકે ભેદસે [ત્રિવિકલ્પમ્ ] તીન ભેદવાલા હૈ .

ટીકા :યહાઁ (ઇન ગાથાઓંમેં) જ્ઞાનકે ભેદ કહે હૈં .

જો ઉપાધિ રહિત સ્વરૂપવાલા હોનેસે કેવલ હૈ, આવરણ રહિત સ્વરૂપવાલા હોનેસે ક્રમ, ઇન્દ્રિય ઔર (દેશકાલાદિ) વ્યવધાન રહિત હૈ, એકએક વસ્તુમેં વ્યાપ્ત નહીં હોતા

મતિ, શ્રુત, અવધિ, અરુ મનઃપર્યય ચાર સમ્યગ્જ્ઞાન હૈ .
અરુ કુમતિ, કુશ્રુત, કુઅવધિ યે તીન ભેદ મિથ્યાજ્ઞાન હૈ ..૧૨..

૧ કેવલ = અકેલા; શુદ્ધ; મિલાવટ રહિત (નિર્ભેલ) .

૨ વ્યવધાન = આડ; પરદા; અન્તર; આઁતર-દૂરી; વિઘ્ન .