— ૨ —
અજીવ અધિકાર
અથેદાનીમજીવાધિકાર ઉચ્યતે .
અણુખંધવિયપ્પેણ દુ પોગ્ગલદવ્વં હવેઇ દુવિયપ્પં .
ખંધા હુ છપ્પયારા પરમાણૂ ચેવ દુવિયપ્પો ..૨૦..
અણુસ્કન્ધવિકલ્પેન તુ પુદ્ગલદ્રવ્યં ભવતિ દ્વિવિકલ્પમ્ .
સ્કન્ધાઃ ખલુ ષટ્પ્રકારાઃ પરમાણુશ્ચૈવ દ્વિવિકલ્પઃ ..૨૦..
પુદ્ગલદ્રવ્યવિકલ્પોપન્યાસોઽયમ્ .
પુદ્ગલદ્રવ્યં તાવદ્ વિકલ્પદ્વયસનાથમ્, સ્વભાવપુદ્ગલો વિભાવપુદ્ગલશ્ચેતિ . તત્ર
અબ અજીવ અધિકાર કહા જાતા હૈ .
ગાથા : ૨૦ અન્વયાર્થ : — [અણુસ્કન્ધવિકલ્પેન તુ ] પરમાણુ ઔર સ્કન્ધ ઐસે દો ભેદસે [પુદ્ગલદ્રવ્યં ] પુદ્ગલદ્રવ્ય [દ્વિવિકલ્પમ્ ભવતિ ] દો ભેદવાલા હૈ; [સ્કન્ધાઃ ] સ્કન્ધ [ખલુ ] વાસ્તવમેં [ષટ્પ્રકારાઃ ] છહ પ્રકારકે હૈં [પરમાણુઃ ચ એવ દ્વિવિકલ્પઃ ] ઔર પરમાણુકે દો ભેદ હૈં .
ટીકા : — યહ, પુદ્ગલદ્રવ્યકે ભેદોંકા કથન હૈ .
પ્રથમ તો પુદ્ગલદ્રવ્યકે દો ભેદ હૈં : સ્વભાવપુદ્ગલ ઔર વિભાવપુદ્ગલ . ઉનમેં,
પરમાણુ એવં સ્કન્ધ હૈં દો ભેદ પુદ્ગલદ્રવ્યકે .
હૈ સ્કન્ધ છૈ વિધિ ઔર દ્વિવિધ વિકલ્પ હૈ પરમાણુકે ..૨૦.
૭