Niyamsar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 31.

< Previous Page   Next Page >


Page 65 of 388
PDF/HTML Page 92 of 415

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]અજીવ અધિકાર[ ૬૫
(માલિની)
ઇહ ગમનનિમિત્તં યત્સ્થિતેઃ કારણં વા
યદપરમખિલાનાં સ્થાનદાનપ્રવીણમ્
.
તદખિલમવલોક્ય દ્રવ્યરૂપેણ સમ્યક્
પ્રવિશતુ નિજતત્ત્વં સર્વદા ભવ્યલોકઃ
..૪૬..
સમયાવલિભેદેણ દુ દુવિયપ્પં અહવ હોઇ તિવિયપ્પં .
તીદો સંખેજ્જાવલિહદસંઠાણપ્પમાણં તુ ..૩૧..
સમયાવલિભેદેન તુ દ્વિવિકલ્પોઽથવા ભવતિ ત્રિવિકલ્પઃ .
અતીતઃ સંખ્યાતાવલિહતસંસ્થાનપ્રમાણસ્તુ ..૩૧..

વ્યવહારકાલસ્વરૂપવિવિધવિકલ્પકથનમિદમ્ .

એકસ્મિન્નભઃપ્રદેશે યઃ પરમાણુસ્તિષ્ઠતિ તમન્યઃ પરમાણુર્મન્દચલનાલ્લંઘયતિ સ સમયો વ્યવહારકાલઃ . તાદ્રશૈરસંખ્યાતસમયૈઃ નિમિષઃ, અથવા નયનપુટઘટનાયત્તો નિમેષઃ .

[શ્લોેકાર્થ :] યહાઁ ઐસા આશય હૈ કિજો (દ્રવ્ય) ગમનકા નિમિત્ત હૈ, જો (દ્રવ્ય) સ્થિતિકા કારણ હૈ, ઔર દૂસરા જો (દ્રવ્ય) સર્વકો સ્થાન દેનેમેં પ્રવીણ હૈ, ઉન સબકો સમ્યક્ દ્રવ્યરૂપસે અવલોકકર (યથાર્થતઃ સ્વતંત્ર દ્રવ્ય રૂપસે સમઝકર) ભવ્યસમૂહ સર્વદા નિજ તત્ત્વમેં પ્રવેશ કરો . ૪૬ .

ગાથા : ૩૧ અન્વયાર્થ :[સમયાવલિભેદેન તુ ] સમય ઔર આવલિકે ભેદસે [દ્વિવિકલ્પઃ ] વ્યવહારકાલકે દો ભેદ હૈં [અથવા ] અથવા [ત્રિવિકલ્પઃ ભવતિ ] (ભૂત, વર્તમાન ઔર ભવિષ્યકે ભેદસે) તીન ભેદ હૈં . [અતીતઃ ] અતીત કાલ [સંખ્યાતાવલિહત- સંસ્થાનપ્રમાણઃ તુ ] (અતીત) સંસ્થાનોંકે ઔર સંખ્યાત આવલિકે ગુણાકાર જિતના હૈ .

ટીકા :યહ, વ્યવહારકાલકે સ્વરૂપકા ઔર ઉસકે વિવિધ ભેદોંકા કથન હૈ .

એક આકાશપ્રદેશમેં જો પરમાણુ સ્થિત હો ઉસે દૂસરા પરમાણુ મન્દગતિસે લાઁઘે ઉતના

આવલિસમય દો ભેદ યા ભૂતાદિ ત્રયવિધ જાનિયે .
સંસ્થાનસે સંખ્યાતગુણ આવલિ અતીત પ્રમાનિયે ..૩૧..