દિવસરજનિભેદાજ્જાયતે કાલ એષઃ .
નિજનિરુપમતત્ત્વં શુદ્ધમેકં વિહાય ..૪૭..
‘‘[ગાથાર્થઃ — ] સમય, નિમિષ, કાષ્ઠા, કલા, ઘડી, દિનરાત, માસ, ઋતુ, અયન ઔર વર્ષ — ઇસપ્રકાર પરાશ્રિત કાલ ( – જિસમેં પરકી અપેક્ષા આતી હૈ ઐસા વ્યવહારકાલ) હૈ .’’
ઔર (૩૧વીં ગાથાકી ટીકા પૂર્ણ કરતે હુએ ટીકાકાર મુનિરાજ શ્લોક કહતે હૈં ): –
[શ્લોેકાર્થ : — ] સમય, નિમિષ, કાષ્ઠા, કલા, ઘડી, દિનરાત આદિ ભેદોંસે યહ કાલ (વ્યવહારકાલ) ઉત્પન્ન હોતા હૈ; પરન્તુ શુદ્ધ એક નિજ નિરુપમ તત્ત્વકો છોડકર, ઉસ કાલસે મુઝે કુછ ફલ નહીં હૈ .૪૭.
ગાથા : ૩૨ અન્વયાર્થ : — [સંપ્રતિ ] અબ, [જીવાત્ ] જીવસે [પુદ્ગલતઃ ચ અપિ ] તથા પુદ્ગલસે ભી [અનન્તગુણાઃ ] અનન્તગુને [સમયાઃ ] સમય હૈં; [ચ ] ઔર [લોકાકાશે સંતિ ] જો (કાલાણુ) લોકાકાશમેં હૈં, [સઃ ] વહ [પરમાર્થઃ કાલઃ ભવેત્ ] પરમાર્થ કાલ હૈ .