Niyamsar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 23 of 388
PDF/HTML Page 50 of 415

 

kahānajainashāstramālā ]jīv adhikār[ 23 shuddhanishchayen sahajagnānādiparamasvabhāvaguṇānāmādhārabhūtatvātkāraṇashuddhajīvaḥ . ayan chetanaḥ . asya chetanaguṇāḥ . ayamamūrtaḥ . asyāmūrtaguṇāḥ . ayan shuddhaḥ . asya shuddhaguṇāḥ . ayamashuddhaḥ . asyāshuddhaguṇāḥ . paryāyashcha . tathā galanapūraṇasvabhāvasanāthaḥ pudgalaḥ . shvetādivarṇādhāro mūrtaḥ . asya hi mūrtaguṇāḥ . ayamachetanaḥ . asyāchetanaguṇāḥ . svabhāvavibhāvagatikriyāpariṇatānān jīvapudgalānān svabhāvavibhāvagatihetuḥ dharmaḥ . svabhāvavibhāvasthitikriyāpariṇatānān teṣhān sthitiheturadharmaḥ . pañchānāmavakāshadān- chetan hai; isake(jīvake ) chetan guṇ hain . yah amūrta hai; isake amūrta guṇ hain . yah shuddha hai; isake shuddha guṇ hain . yah ashuddha hai; isake ashuddha guṇ hain . paryāy bhī isīprakār hai .

aur, jo galan - pūraṇasvabhāv sahit hai (arthāt pr̥uthak hone aur ekatrit honeke svabhāvavālā hai ) vah pudgal hai . yah (pudgal) shvetādi varṇoṅke ādhārabhūt mūrta hai; isake mūrta guṇ hain . yah achetan hai; isake achetan guṇ hain .

1svabhāvagatikriyārūp aur vibhāvagatikriyārūp pariṇat jīv - pudgaloṅko svabhāvagatikā aur vibhāvagatikā nimitta so dharma hai .

2svabhāvasthitikriyārūp aur vibhāvasthitikriyārūp pariṇat jīv-pudgaloṅko

jīv’ hai; jo kāraṇashuddha jīvako bhātā haiusīkā āshray karatā hai, vah vyakti-apekṣhāse shuddha
(kevalagnānādi sahit) hotā hai arthāt ‘kāryashuddha jīv’ hotā hai . shaktimense vyakti hotī hai,
isaliye shakti kāraṇ hai aur vyakti kārya hai . aisā honese shaktirūp shuddhatāvāle jīvako kāraṇashuddha
jīv kahā jātā hai aur vyakta shuddhatāvāle jīvako kāryashuddha jīv kahā jātā hai . [kāraṇashuddha

arthāt kāraṇ-apekṣhāse shuddha arthāt shakti-apekṣhāse shuddha . kāryashuddha arthāt kārya-apekṣhāse shuddha

arthāt vyakti-apekṣhāse shuddha .]

1 chaudahaven guṇasthānake antamen jīv ū rdhvagamanasvabhāvase lokāntamen jātā hai vah jīvakī svabhāvagatikriyā hai aur sansārāvasthāmen karmake nimittase gaman karatā hai vah jīvakī vibhāvagatikriyā hai . ek pr̥uthak paramāṇu gati karatā hai vah pudgalakī svabhāvagatikriyā hai aur pudgalaskandha gaman karatā hai vah pudgalakī
(skandhake pratyek paramāṇukī) vibhāvagatikriyā hai
. is svābhāvik tathā vaibhāvik gatikriyāmen dharmadravya nimittamātra hai .

2- siddhadashāmen jīv sthir rahatā hai vah jīvakī svābhāvik sthitikriyā hai aur sansāradashāmen sthir rahatā hai vah jīvakī vaibhāvik sthitikriyā hai . akelā paramāṇu sthir rahatā hai vah pudgalakī svābhāvik sthitikriyā hai aur skandha sthir rahatā hai vah pudgalakī (skandhake pratyek paramāṇukī) vaibhāvik
sthitikriyā hai
. in jīv-pudgalakī svābhāvik tathā vaibhāvik sthitikriyāmen adharmadravya nimittamātra hai .