Niyamsar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 41 of 388
PDF/HTML Page 68 of 415

 

kahānajainashāstramālā ]jīv adhikār[ 41 palyopamāyuṣhaḥ . ratnasharkarāvālukāpaṅkadhūmatamomahātamaḥprabhābhidhānasaptapr̥ithvīnān bhedānnārakajīvāḥ saptadhā bhavanti . prathamanarakasya nārakā hyekasāgaropamāyuṣhaḥ . dvitīyanarakasya nārakāḥ trisāgaropamāyuṣhaḥ . tr̥utīyasya sapta . chaturthasya dash . pañchamasya saptadash . ṣhaṣhṭhasya dvāvinshatiḥ . saptamasya trayastrinshat . ath vistarabhayāt saṅkṣhepeṇochyate . tiryañchaḥ sūkṣhmaikendriyaparyāptakā- paryāptakabādaraikendriyaparyāptakāparyāptakadvīndriyaparyāptakāparyāptakatrīndriyaparyāptakāparyāptak- chaturindriyaparyāptakāparyāptakāsañgnipañchendriyaparyāptakāparyāptakasañgnipañchendriyaparyāptakāparyāptakabhedā- chchaturdashabhedā bhavanti . bhāvanavyantarajyotiḥkalpavāsikabhedāddevāshchaturṇikāyāḥ . eteṣhān chaturgati- jīvabhedānān bhedo lokavibhāgābhidhānaparamāgame draṣhṭavyaḥ . ihātmasvarūpaprarūpaṇāntarāyaheturiti manuṣhya ārya nāmako dhāraṇ karate hain; jaghanya, madhyam athavā uttam kṣhetramen rahanevāle hain aur ek palyopam, do palyopam athavā tīn palyopamakī āyuvāle hain .

ratnaprabhā, sharkarāprabhā, bālukāprabhā, paṅkaprabhā, dhūmaprabhā, tamaḥprabhā aur mahātamaḥprabhā nāmakī sāt pr̥ithvīke bhedoṅke kāraṇ nārak jīv sāt prakārake hain . pahale narakake nārakī ek sāgaropamakī āyuvāle hain, dūsare narakake nārakī tīn sāgaropamakī āyuvāle hain . tīsare narakake nārakī sāt sāgaropamakī āyuvāle hain, chauthe narakake nārakī das sāgaropam, pān̐chaven narakake satrah sāgaropam, chhaṭhaven narakake bāīs sāgaropam aur sātaven narakake nārakī tetīs sāgaropamakī āyuvāle hain .

ab vistārake bhayake kāraṇ saṅkṣhepase kahā jātā hai :

tiryañchoṅke chaudah bhed hain : (1-2) sūkṣhma ekendriy paryāpta aur aparyāpta, (3-4) bādar ekendriy paryāpta aur aparyāpta, (5-6) dvīndriy paryāpta aur aparyāpta, (7-8) trīndriy paryāpta aur aparyāpta, (9-10) chaturindriy paryāpta aur aparyāpta, (11-12) asañgnī pañchendriy paryāpta aur aparyāpta, (13-14) sañgnī pañchendriy paryāpta aur aparyāpta .

devoṅke chār nikāy (samūh) hain : (1) bhavanavāsī, (2) vyantar, (3) jyotiṣhka aur (4) kalpavāsī .

in chār gatike jīvoṅke bhedoṅke bhed lokavibhāg nāmak paramāgamamen dekh len . yahān̐ (is paramāgamamen) ātmasvarūpake nirūpaṇamen antarāyakā hetu hogā isaliye sūtrakartā pūrvāchāryamahārājane (ve visheṣh bhed) nahīn kahe hain .