Niyamsar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 46 of 388
PDF/HTML Page 73 of 415

 

niyamasār
[ bhagavānashrīkundakund-

ih hi nayadvayasya saphalatvamukta m .

dvau hi nayau bhagavadarhatparameshvareṇ proktau, dravyārthikaḥ paryāyārthikashcheti . dravyamevārthaḥ prayojanamasyeti dravyārthikaḥ . paryāy evārthaḥ prayojanamasyeti paryāyārthikaḥ . na khalu ekanayā- yattopadesho grāhyaḥ, kintu tadubhayanayāyattopadeshaḥ . sattāgrāhakashuddhadravyārthikanayabalen pūrvokta - vyañjanaparyāyebhyaḥ sakāshānmuktāmukta samastajīvarāshayaḥ sarvathā vyatiriktā ev . kutaḥ ? ‘‘savve suddhā hu suddhaṇayā’’ iti vachanāt . vibhāvavyañjanaparyāyārthikanayabalen te sarve jīvāssanyuktā bhavanti . kiñch siddhānāmarthaparyāyaiḥ sah pariṇatiḥ, na punarvyañjanaparyāyaiḥ sah pariṇatiriti . kutaḥ ? sadā nirañjanatvāt . siddhānān sadā nirañjanatve sati tarhi dravyārthikaparyāyārthikanayābhyām [pūrvabhaṇitaparyāyāt ] pūrvakathit paryāyase [vyatiriktāḥ] vyatirikta hai; [paryāyanayen] paryāyanayase [jīvāḥ ] jīv [sanyuktāḥ bhavanti ] us paryāyase sanyukta hain . [dvābhyām ] isaprakār jīv donon nayonse sanyukta hain . ṭīkā :yahān̐ donon nayoṅkā saphalapanā kahā hai .

bhagavān arhat parameshvarane do nay kahe hain : dravyārthik aur paryāyārthik . dravya hī jisakā artha arthāt prayojan hai vah dravyārthik hai aur paryāy hī jisakā artha arthāt prayojan hai vah paryāyārthik hai . ek nayakā avalamban lenevālā upadesh grahaṇ karaneyogya nahīn hai kintu un donon nayoṅkā avalamban lenevālā upadesh grahaṇ karaneyogya hai . sattāgrāhak (dravyakī sattāko hī grahaṇ karanevāle) shuddha dravyārthik nayake balase pūrvokta vyañjanaparyāyonse mukta tathā amukta (siddha tathā sansārī) samasta jīvarāshi sarvathā vyatirikta hī hai . kyon ? ‘‘savve suddhā hu suddhaṇayā (shuddhanayase sarva jīv vāstavamen shuddha hain )’’ aisā (shāstrakā) vachan honese . vibhāvavyañjanaparyāyārthik nayake balase ve sarva jīv (pūrvokta vyañjanaparyāyonse) sanyukta hain . visheṣh itanā kisiddha jīvoṅke arthaparyāyon sahit pariṇati hai, parantu vyañjanaparyāyon sahit pariṇati nahīn hai . kyon ? siddha jīv sadā nirañjan honese . (prashna :) yadi siddha jīv sadā nirañjan hain to sarva jīv dravyārthik tathā paryāyārthik donon nayonse sanyukta hain (arthāt sarva jīvoṅko donon nay lāgū hote hain ) aisā sūtrārtha (gāthākā artha) vyartha siddha hotā hai . (uttar :vyartha siddha nahīn hotā kyoṅki) nigam arthāt

vyatirikta = bhinna; rahit; shūnya .

46 ]