Niyamsar-Hindi (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 27.

< Previous Page   Next Page >


Page 58 of 388
PDF/HTML Page 85 of 415

 

niyamasār
[ bhagavānashrīkundakund-
eyarasarūvagandhan dophāsan tan have sahāvaguṇan .
vihāvaguṇamidi bhaṇidan jiṇasamaye savvapayaḍattan ..27..
ekarasarūpagandhaḥ dvisparshaḥ sa bhavetsvabhāvaguṇaḥ .
vibhāvaguṇ iti bhaṇito jinasamaye sarvaprakaṭatvam ..27..

svabhāvapudgalasvarūpākhyānametat .

tikta kaṭukakaṣhāyāmlamadhurābhidhāneṣhu pañchasu raseṣhvekarasaḥ, shvetapītaharitāruṇ- kr̥iṣhṇavarṇeṣhvekavarṇaḥ, sugandhadurgandhayorekagandhaḥ, karkashamr̥udugurulaghushītoṣhṇasnigdharūkṣhābhidhānā- maṣhṭānāmantyachatuḥsparshāvirodhasparshanadvayam; ete paramāṇoḥ svabhāvaguṇāḥ jinānān mate . vibhāvaguṇātmako vibhāvapudgalaḥ . asya dvayaṇukādiskandharūpasya vibhāvaguṇāḥ sakal- karaṇagrāmagrāhyā ityarthaḥ .

gāthā : 27 anvayārtha :[ekarasarūpagandhaḥ ] jo ek rasavālā, ek varṇavālā, ek gandhavālā aur [dvisparshaḥ ] do sparshavālā ho, [saḥ ] vah [svabhāvaguṇaḥ ] svabhāvaguṇavālā [bhavet ] hai; [vibhāvaguṇaḥ ] vibhāvaguṇavāleko [jinasamaye ]

ṭīkā :yah, svabhāvapudgalake svarūpakā kathan hai .

charaparā, kaṛavā, kaṣhāyalā, khaṭṭā aur mīṭhā in pān̐ch rasommense ek ras; saphe da, pīlā, harā, lāl aur kālā in (pān̐ch) varṇommense ek varṇa; sugandha aur durgandhameṅkī ek gandh; kaṭhor, komal, bhārī, halakā, shīt, uṣhṇa, snigdha (chikanā) aur rūkṣha (rūkhā) in āṭh sparshommense antim chār sparshommeṅke aviruddha do sparsha; yah, jinoṅke matamen paramāṇuke svabhāvaguṇ hain . vibhāvapudgal vibhāvaguṇātmak hotā hai . yah 2dvi-aṇukādiskandharūp vibhāvapudgalake vibhāvaguṇ sakal indriyasamūh dvārā grāhya (jānanemen āne yogya) hain . aisā (is gāthākā) artha hai .

do sparsha ik ras-gandh-varṇa svabhāvaguṇamay hai vahī .
sarvākṣhagamya vibhāvaguṇamayako pragaṭ jinavar kahī ..27..

58 ]

1jinasamayamen [sarvaprakaṭatvam ] sarva pragaṭ (sarva indriyonse grāhya) [iti bhaṇitaḥ ] kahā hai .

1samay = siddhānta; shāstra; shāsan; darshan; mat .

2do paramāṇuonse lekar ananta paramāṇuoṅkā banā huā skandha vah vibhāvapudgal hai .