Niyamsar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 135 of 388
PDF/HTML Page 162 of 415

 

kahAnajainashAstramAlA ]vyavahArachAritra adhikAr[ 135
yA rAgAdinivR^ittirmanaso jAnIhi tA.n manoguptim .
alIkAdinivR^ittirvA mauna.n vA bhavati vAgguptiH ..69..
nishchayanayen manovAgguptisUchaneyam .
sakalamoharAgadveShAbhAvAdakha.nDAdvaitaparamachidrUpe samyagavasthitirev nishchayamanoguptiH . he

shiShya tva.n tAvadachalitA.n manoguptimiti jAnIhi . nikhilAnR^itabhAShAparihR^itirvA maunavrata.n cha . mUrtadravyasya chetanAbhAvAd amUrtadravyasye.ndriyaj~nAnAgocharatvAdubhayatra vAkpravR^ittirna bhavati . iti nishchayavAgguptisvarUpamukta m .

(shArdUlavikrIDit)
shastAshastamanovachassamudaya.n tyaktvAtmaniShThAparaH
shuddhAshuddhanayAtirikta managha.n chinmAtrachintAmaNim
.
prApyAna.ntachatuShTayAtmakatayA sArdha.n sthitA.n sarvadA
jIvanmukti mupaiti yogitilakaH pApATavIpAvakaH
..94..

gAthA : 69 anvayArtha :[manasaH ] maname.nse [yA ] jo [rAgAdinivR^ittiH ] rAgAdikI nivR^itti [tAm ] use [manoguptim ] manogupti [jAnIhi ] jAn . [alIkAdinivR^ittiH ] asatyAdikI nivR^itti [vA ] athavA [mauna.n vA ] maun [vAgguptiH bhavati ] so vachanagupti hai .

TIkA :yah, nishchayanayase manogupti aur vachanaguptikI sUchanA hai .

sakal moharAgadveShake abhAvake kAraN akhaNDa advait paramachidrUpame.n samyakrUpase avasthit rahanA hI nishchayamanogupti hai . he shiShya ! tU use vAstavame.n achalit manogupti jAn .

samasta asatya bhAShAkA parihAr athavA maunavrat so vachanagupti hai . mUrtadravyako chetanAkA abhAv honeke kAraN aur amUrtadravya indriyaj~nAnase agochar honeke kAraN dono.nke prati vachanapravR^itti nahI.n hotI . isaprakAr nishchayavachanaguptikA svarUp kahA gayA .

[ab 69vI.n gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr munirAj shlok kahate hai.n : ]

[shloekArtha : ] pAparUpI aTavIko jalAneme.n agni samAn aisA yogitilak (munishiromaNi) prashasta - aprashasta man - vANIke samudAyako Cho.Dkar AtmaniShThAme.n