Niyamsar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 232 of 388
PDF/HTML Page 259 of 415

 

niyamasAr
[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-

paramabrahmarUpiNo mamApakArahAniriti paramasamarasIbhAvasthitiruttamA kShamA . AbhiH kShamAbhiH krodhakaShAya.n jitvA, mAnakaShAya.n mArdaven cha, mAyAkaShAya.n chArjaveN, paramatattvalAbhasantoSheN lobhakaShAya.n cheti .

tathA chokta.n shrIguNabhadrasvAmibhiH
(vasa.ntatilakA)
‘‘chittasthamapyanavabuddhay hareN jADayAt.h
kruddhvA bahiH kimapi dagdhamana~N.hgabuddhayA .
ghorAmavAp sa hi ten kR^itAmavasthA.n
krodhodayAdbhavati kasya na kAryahAniH
..’’
(vasa.ntatilakA)
‘‘chakra.n vihAy nijadakShiNabAhusa.nstha.n
yatprAvrajannanu tadaiv sa ten muchyet
.h .
klesha.n tamAp kil bAhubalI chirAy
mAno manAgapi hati.n mahatI.n karoti
..’’

honese amUrta paramabrahmarUp aise mujhe hAni nahI.n hotIaisA samajhakar param samarasIbhAvame.n sthit rahanA vah uttam kShamA hai . in (tIn) kShamAo.n dvArA krodhakaShAyako jItakar, 1mArdav dvArA mAnakaShAyako, 2Arjav dvArA mAyAkaShAyako tathA paramatattvakI prAptirUp santoShase lobhakaShAyako (yogI) jItate hai.n .

isIprakAr (AchAryavar) shrI guNabhadrasvAmIne (AtmAnushAsaname.n 216, 217, 221 tathA 223ve.n shlok dvArA) kahA hai ki :

[shlokArtha : ] kAmadev (apane) chittame.n rahane par bhI (apanI) ja.DtAke kAraN use na pahichAnakar, sha.nkarane krodhI hokar bAhyame.n kisIko kAmadev samajhakar use jalA diyA . (chittame.n rahanevAlA kAmadev to jIvit honeke kAraN) usane kI huI ghor avasthAko (kAmavihval dashAko) sha.nkar prApta hue . krodhake udayase (krodh utpanna honese) kise kAryahAni nahI.n hotI ?’’

‘‘[shlokArtha : ] (yuddhame.n bharatane bAhubali par chakra Cho.DA parantu vah chakra

232 ]

1mArdav = komalatA; naramAI; nirmAnatA . 2Arjav = R^ijutA; saralatA .