kahAnajainashAstramAlA ]jIv adhikAr[ 9 paramatattvaparij~nAnam upAdeya.n bhavati . darshanamapi bhagavatparamAtmasukhAbhilAShiNo jIvasya shuddhAntastattvavilAsajanmabhUmisthAnanijashuddhajIvAstikAyasamupajanitaparamashraddhAnamev bhavati . chAritramapi nishchayaj~nAnadarshanAtmakakAraNaparamAtmani avichalasthitirev . asya tu niyam- shabdasya nirvANakAraNasya viparItaparihArArthatven sAramiti bhaNita.n bhavati .
niHsheSharUpase antarmukh yogashaktime.nse upAdey ( – upayogako sampUrNarUpase antarmukh karake grahaN karaneyogya) aisA jo nij paramatattvakA parij~nAn ( – jAnanA) so j~nAn hai . (2) bhagavAn paramAtmAke sukhake abhilAShI jIvako shuddha antaHtattvake 1vilAsakA janmabhUmisthAn jo nij shuddha jIvAstikAy usase utpanna honevAlA jo param shraddhAn vahI darshan hai . (3) nishchayaj~nAnadarshanAtmak kAraNaparamAtmAme.n avichal sthiti ( – nishchalarUpase lIn rahanA) hI chAritra hai . yah j~nAnadarshanachAritrasvarUp niyam nirvANakA 2kAraN hai . us ‘niyam’ shabdako 3viparItake parihAr hetu ‘sAr’ shabda jo.DA gayA hai . [ab tIsarI gAthAkI TIkA pUrNa karate hue shlok kahA jAtA hai :]
[shloekArtha : — ] isaprakAr mai.n viparIt rahit ( – vikalparahit) 4anuttam ratnatrayakA Ashray karake muktirUpI strIse utpanna ana~N.hga ( – asharIrI, atIndriy, Atmik) sukhako prApta karatA hU.N .10.
1- vilAs=krI.DA, Ananda, mauj .
2- kAraN jaisA hI kArya hotA hai; isaliye svarUpame.n sthiratA karanekA abhyAs hI vAstavame.n ananta kAl tak svarUpame.n sthir rah jAnekA upAy hai .
3- viparIt=viruddha . [vyavahAraratnatrayarUp vikalpo.nko — parAshrit bhAvo.nko — Cho.Dkar mAtra nirvikalpa j~nAnadarshanachAritrakA hI — shuddharatnatrayakA hI — svIkAr karane hetu ‘niyam’ ke sAth ‘sAr’ shabda jo.DA hai .]
4- anuttam=jisase uttam koI dUsarA nahI.n hai aisA; sarvottam; sarvashreShTha .