atra ShaNNA.n dravyANA.n pR^ithakpR^ithak nAmadheyamukta m .
sparshanarasanaghrANachakShuHshrotramanovAkkAyAyuruchChvAsaniHshvAsAbhidhAnairdashabhiH prANaiH jIvati jIviShyati jIvitapUrvo vA jIvaH . sa.ngrahanayo.ayamukta : . nishchayen bhAvaprANadhAraNAjjIvaH . vyavahAreN dravyaprANadhAraNAjjIvaH . shuddhasadbhUtavyavahAreN kevalaj~nAnAdishuddhaguNAnAmAdhArabhUtatvA- tkAryashuddhajIvaH . ashuddhasadbhUtavyavahAreN matij~nAnAdivibhAvaguNAnAmAdhArabhUtatvAdashuddhajIvaH .
gAthA : 9 anvayArtha : — [jIvAH ] jIv, [pudgalakAyAH ] pudgalakAy, [dharmAdharmau ] dharma, adharma, [kAlaH ] kAl, [cha ] aur [AkAsham ] AkAsh — [tattvArthAH iti bhaNitAH ] yah tattvArtha kahe hai.n, jo ki [nAnAguNaparyAyaiH sa.nyuktAH ] vividh guNaparyAyo.nse sa.nyukta hai.n .
TIkA : — yahA.N (is gAthAme.n), Chah dravyo.nke pR^ithak-pR^ithak nAm kahe gaye hai.n .
sparshan, rasan, ghrAN, chakShu, shrotra, man, vachan, kAy, Ayu aur shvAsochChavAs nAmak das prANo.nse (sa.nsAradashAme.n) jo jItA hai, jiyegA aur pUrvakAlame.n jItA thA vah ‘jIv’ hai . — yah sa.ngrahanay kahA . nishchayase bhAvaprAN dhAraN karaneke kAraN ‘jIv’ hai . vyavahArase dravyaprAN dhAraN karaneke kAraN ‘jIv’ hai . shuddha-sadbhUt-vyavahArase kevalaj~nAnAdi shuddhaguNo.nkA AdhAr honeke kAraN ‘❃kAryashuddha jIv’ hai . ashuddha-sadbhUt-vyavahArase matij~nAnAdi vibhAvaguNo.nkA AdhAr honeke kAraN ‘ashuddha jIv’ hai . shuddhanishchayase sahajaj~nAnAdi paramasvabhAvaguNo.nkA AdhAr honeke kAraN ‘❃kAraNashuddha jIv’ hai . yah (jIv) ❃
22 ]