ନିଯମସାର
[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
ଅନୁଭଵତୁ ତମେଵ ଦ୍ଯୋତମାନଂ ସମନ୍ତାତ୍
ଜଗଦପଗତମୋହୀଭୂଯ ସମ୍ଯକ୍ସ୍ଵଭାଵମ୍ ..’’
ତଥା ହି —
(ଅନୁଷ୍ଟୁଭ୍)
ନିତ୍ଯଶୁଦ୍ଧଚିଦାନନ୍ଦସଂପଦାମାକରଂ ପରମ୍ .
ଵିପଦାମିଦମେଵୋଚ୍ଚୈରପଦଂ ଚେତଯେ ପଦମ୍ ..୫୬..
(ଵସନ୍ତତିଲକା)
ଯଃ ସର୍ଵକର୍ମଵିଷଭୂରୁହସଂଭଵାନି
ମୁକ୍ତ୍ଵା ଫଲାନି ନିଜରୂପଵିଲକ୍ଷଣାନି .
ମୁକ୍ତ୍ଵା ଫଲାନି ନିଜରୂପଵିଲକ୍ଷଣାନି .
ଭୁଂକ୍ତେ ଽଧୁନା ସହଜଚିନ୍ମଯମାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵଂ
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମୁକ୍ତି ମଚିରାଦିତି ସଂଶଯଃ କଃ ..୫୭..
ପ୍ରାପ୍ନୋତି ମୁକ୍ତି ମଚିରାଦିତି ସଂଶଯଃ କଃ ..୫୭..
ଣୋ ଖଇଯଭାଵଠାଣା ଣୋ ଖଯଉଵସମସହାଵଠାଣା ଵା .
ଓଦଇଯଭାଵଠାଣା ଣୋ ଉଵସମଣେ ସହାଵଠାଣା ଵା ..୪୧..
ସ୍ଵଭାଵକା ହୀ ଅନୁଭଵ କରୋ କି ଜିସମେଂ ଯହ ବଦ୍ଧସ୍ପୃଷ୍ଟତ୍ଵ ଆଦି ଭାଵ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋକର ସ୍ପଷ୍ଟରୂପସେ ଊପର ତୈରତେ ହୋନେ ପର ଭୀ ଵାସ୍ତଵମେଂ ସ୍ଥିତିକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ନହୀଂ ହୋତେ .’’
ଔର (୪୦ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଦୋ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ ) : —
[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଜୋ ନିତ୍ଯ-ଶୁଦ୍ଧ ଚିଦାନନ୍ଦରୂପୀ ସମ୍ପଦାଓଂକୀ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଖାନ ହୈ ତଥା ଜୋ ଵିପଦାଓଂକା ଅତ୍ଯନ୍ତରୂପସେ ଅପଦ ହୈ (ଅର୍ଥାତ୍ ଜହାଁ ଵିପଦା ବିଲକୁଲ ନହୀଂ ହୈ ) ଐସେ ଇସୀ ପଦକା ମୈଂ ଅନୁଭଵ କରତା ହୂଁ .୫୬.
[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] (ଅଶୁଭ ତଥା ଶୁଭ) ସର୍ଵ କର୍ମରୂପୀ ଵିଷଵୃକ୍ଷୋଂସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲେ, ନିଜରୂପସେ ଵିଲକ୍ଷଣ ଐସେ ଫଲୋଂକୋ ଛୋଡ଼କର ଜୋ ଜୀଵ ଇସୀସମଯ ସହଜଚୈତନ୍ଯମଯ ଆତ୍ମତତ୍ତ୍ଵକୋ ଭୋଗତା ହୈ, ଵହ ଜୀଵ ଅଲ୍ପ କାଲମେଂ ମୁକ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ କରତା ହୈ — ଇସମେଂ କ୍ଯା ସଂଶଯ ହୈ ? ୫୭.
ନହିଂ ସ୍ଥାନ କ୍ଷାଯିକଭାଵକେ, କ୍ଷାଯୋପଶମିକ ତଥା ନହୀଂ .
ନହିଂ ସ୍ଥାନ ଉପଶମଭାଵକେ, ହୋତେ ଉଦଯକେ ସ୍ଥାନ ନହିଂ ..୪୧..
୮୨ ]