କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା ]ଜୀଵ ଅଧିକାର[ ୯ ପରମତତ୍ତ୍ଵପରିଜ୍ଞାନମ୍ ଉପାଦେଯଂ ଭଵତି . ଦର୍ଶନମପି ଭଗଵତ୍ପରମାତ୍ମସୁଖାଭିଲାଷିଣୋ ଜୀଵସ୍ଯ ଶୁଦ୍ଧାନ୍ତସ୍ତତ୍ତ୍ଵଵିଲାସଜନ୍ମଭୂମିସ୍ଥାନନିଜଶୁଦ୍ଧଜୀଵାସ୍ତିକାଯସମୁପଜନିତପରମଶ୍ରଦ୍ଧାନମେଵ ଭଵତି . ଚାରିତ୍ରମପି ନିଶ୍ଚଯଜ୍ଞାନଦର୍ଶନାତ୍ମକକାରଣପରମାତ୍ମନି ଅଵିଚଲସ୍ଥିତିରେଵ . ଅସ୍ଯ ତୁ ନିଯମ- ଶବ୍ଦସ୍ଯ ନିର୍ଵାଣକାରଣସ୍ଯ ଵିପରୀତପରିହାରାର୍ଥତ୍ଵେନ ସାରମିତି ଭଣିତଂ ଭଵତି .
ନିଃଶେଷରୂପସେ ଅନ୍ତର୍ମୁଖ ଯୋଗଶକ୍ତିମେଂସେ ଉପାଦେଯ ( – ଉପଯୋଗକୋ ସମ୍ପୂର୍ଣରୂପସେ ଅନ୍ତର୍ମୁଖ କରକେ ଗ୍ରହଣ କରନେଯୋଗ୍ଯ) ଐସା ଜୋ ନିଜ ପରମତତ୍ତ୍ଵକା ପରିଜ୍ଞାନ ( – ଜାନନା) ସୋ ଜ୍ଞାନ ହୈ . (୨) ଭଗଵାନ ପରମାତ୍ମାକେ ସୁଖକେ ଅଭିଲାଷୀ ଜୀଵକୋ ଶୁଦ୍ଧ ଅନ୍ତଃତତ୍ତ୍ଵକେ ୧ଵିଲାସକା ଜନ୍ମଭୂମିସ୍ଥାନ ଜୋ ନିଜ ଶୁଦ୍ଧ ଜୀଵାସ୍ତିକାଯ ଉସସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲା ଜୋ ପରମ ଶ୍ରଦ୍ଧାନ ଵହୀ ଦର୍ଶନ ହୈ . (୩) ନିଶ୍ଚଯଜ୍ଞାନଦର୍ଶନାତ୍ମକ କାରଣପରମାତ୍ମାମେଂ ଅଵିଚଲ ସ୍ଥିତି ( – ନିଶ୍ଚଲରୂପସେ ଲୀନ ରହନା) ହୀ ଚାରିତ୍ର ହୈ . ଯହ ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନଚାରିତ୍ରସ୍ଵରୂପ ନିଯମ ନିର୍ଵାଣକା ୨କାରଣ ହୈ . ଉସ ‘ନିଯମ’ ଶବ୍ଦକୋ ୩ଵିପରୀତକେ ପରିହାର ହେତୁ ‘ସାର’ ଶବ୍ଦ ଜୋଡ଼ା ଗଯା ହୈ . [ଅବ ତୀସରୀ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଶ୍ଲୋକ କହା ଜାତା ହୈ :]
[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ଇସପ୍ରକାର ମୈଂ ଵିପରୀତ ରହିତ ( – ଵିକଲ୍ପରହିତ) ୪ଅନୁତ୍ତମ ରତ୍ନତ୍ରଯକା ଆଶ୍ରଯ କରକେ ମୁକ୍ତିରୂପୀ ସ୍ତ୍ରୀସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ଅନଙ୍ଗ ( – ଅଶରୀରୀ, ଅତୀନ୍ଦ୍ରିଯ, ଆତ୍ମିକ) ସୁଖକୋ ପ୍ରାପ୍ତ କରତା ହୂଁ .୧୦.
୧- ଵିଲାସ=କ୍ରୀଡ଼ା, ଆନନ୍ଦ, ମୌଜ .
୨- କାରଣ ଜୈସା ହୀ କାର୍ଯ ହୋତା ହୈ; ଇସଲିଯେ ସ୍ଵରୂପମେଂ ସ୍ଥିରତା କରନେକା ଅଭ୍ଯାସ ହୀ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଅନନ୍ତ କାଲ ତକ ସ୍ଵରୂପମେଂ ସ୍ଥିର ରହ ଜାନେକା ଉପାଯ ହୈ .
୩- ଵିପରୀତ=ଵିରୁଦ୍ଧ . [ଵ୍ଯଵହାରରତ୍ନତ୍ରଯରୂପ ଵିକଲ୍ପୋଂକୋ — ପରାଶ୍ରିତ ଭାଵୋଂକୋ — ଛୋଡ଼କର ମାତ୍ର ନିର୍ଵିକଲ୍ପ ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନଚାରିତ୍ରକା ହୀ — ଶୁଦ୍ଧରତ୍ନତ୍ରଯକା ହୀ — ସ୍ଵୀକାର କରନେ ହେତୁ ‘ନିଯମ’ କେ ସାଥ ‘ସାର’ ଶବ୍ଦ ଜୋଡ଼ା ହୈ .]
୪- ଅନୁତ୍ତମ=ଜିସସେ ଉତ୍ତମ କୋଈ ଦୂସରା ନହୀଂ ହୈ ଐସା; ସର୍ଵୋତ୍ତମ; ସର୍ଵଶ୍ରେଷ୍ଠ .