ରତ୍ନତ୍ରଯସ୍ଯ ଭେଦକରଣଲକ୍ଷଣକଥନମିଦମ୍ .
ମୋକ୍ଷଃ ସାକ୍ଷାଦଖିଲକର୍ମପ୍ରଧ୍ଵଂସନେନାସାଦିତମହାନନ୍ଦଲାଭଃ . ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ନିରୁପଚାରରତ୍ନତ୍ରଯ- ପରିଣତିସ୍ତସ୍ଯ ମହାନନ୍ଦସ୍ଯୋପାଯଃ . ଅପି ଚୈଷାଂ ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନଚାରିତ୍ରାଣାଂ ତ୍ରଯାଣାଂ ପ୍ରତ୍ଯେକପ୍ରରୂପଣା ଭଵତି . କଥମ୍, ଇଦଂ ଜ୍ଞାନମିଦଂ ଦର୍ଶନମିଦଂ ଚାରିତ୍ରମିତ୍ଯନେନ ଵିକଲ୍ପେନ . ଦର୍ଶନଜ୍ଞାନଚାରିତ୍ରାଣାଂ ଲକ୍ଷଣଂ ଵକ୍ଷ୍ଯମାଣସୂତ୍ରେଷୁ ଜ୍ଞାତଵ୍ଯଂ ଭଵତି .
ଗାଥା : ୪ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ନିଯମଃ ] (ରତ୍ନତ୍ରଯରୂପ) ନିଯମ [ମୋକ୍ଷୋପାଯଃ ] ମୋକ୍ଷକା ଉପାଯ ହୈ; [ତସ୍ଯ ଫଲଂ ] ଉସକା ଫଲ [ପରମନିର୍ଵାଣଂ ଭଵତି ] ପରମ ନିର୍ଵାଣ ହୈ . [ଅପି ଚ ] ପୁନଶ୍ଚ (ଭେଦକଥନ ଦ୍ଵାରା ଅଭେଦ ସମଝାନେକେ ହେତୁ) [ଏତେଷାଂ ତ୍ରଯାଣାଂ ] ଇନ ତୀନୋଂକା [ପ୍ରତ୍ଯେକପ୍ରରୂପଣା ] ଭେଦ କରକେ ଭିନ୍ନ-ଭିନ୍ନ ନିରୂପଣ [ଭଵତି ] ହୋତା ହୈ .
ଟୀକା : — ରତ୍ନତ୍ରଯକେ ଭେଦ କରନେକେ ସମ୍ବନ୍ଧମେଂ ଔର ଉନକେ ଲକ୍ଷଣୋଂକେ ସମ୍ବନ୍ଧମେଂ ଯହ କଥନ ହୈ .
ସମସ୍ତ କର୍ମୋଂକେ ନାଶ ଦ୍ଵାରା ସାକ୍ଷାତ୍ ପ୍ରାପ୍ତ କିଯା ଜାନେଵାଲା ମହା ଆନନ୍ଦକା ଲାଭ ସୋ ମୋକ୍ଷ ହୈ . ଉସ ମହା ଆନନ୍ଦକା ଉପାଯ ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ନିରୁପଚାର ରତ୍ନତ୍ରଯରୂପ ପରିଣତି ହୈ . ପୁନଶ୍ଚ (ନିରୁପଚାର ରତ୍ନତ୍ରଯରୂପ ଅଭେଦପରିଣତିମେଂ ଅନ୍ତର୍ଭୂତ ରହେ ହୁଏ) ଇନ ତୀନକା — ଜ୍ଞାନ, ଦର୍ଶନ ଔର ଚାରିତ୍ରକା — ଭିନ୍ନ-ଭିନ୍ନ ନିରୂପଣ ହୋତା ହୈ . କିସ ପ୍ରକାର ? ଯହ ଜ୍ଞାନ ହୈ, ଯହ ଦର୍ଶନ ହୈ, ଯହ ଚାରିତ୍ର ହୈ — ଇସପ୍ରକାର ଭେଦ କରକେ . (ଇସ ଶାସ୍ତ୍ରମେଂ) ଜୋ ଗାଥାସୂତ୍ର ଆଗେ କହେ ଜାଯେଂଗେ ଉନମେଂ ଦର୍ଶନ-ଜ୍ଞାନ-ଚାରିତ୍ରକେ ଲକ୍ଷଣ ଜ୍ଞାତ ହୋଂଗେ .
[ଅବ, ଚୌଥୀ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଶ୍ଲୋକ କହା ଜାତା ହୈ :]
୧୦ ]