ਨਿਸ਼੍ਚਯਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਯੋਰੁਪਾਦੇਯਤ੍ਵਪ੍ਰਦ੍ਯੋਤਨਮੇਤਤ੍ .
ਯੇ ਪੂਰ੍ਵਂ ਨ ਵਿਦ੍ਯਨ੍ਤੇ ਇਤਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਿਤਾਸ੍ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਵਿਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯਾਃ ਖਲੁ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਾਦੇਸ਼ੇਨ ਵਿਦ੍ਯਨ੍ਤੇ . ਸਂਸ੍ਰੁਤਾਵਪਿ ਯੇ ਵਿਭਾਵਭਾਵੈਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਭਿਃ ਪਰਿਣਤਾਃ ਸਨ੍ਤਸ੍ਤਿਸ਼੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਪਿ ਚ ਤੇ ਸਰ੍ਵੇ ਭਗਵਤਾਂ ਸਿਦ੍ਧਾਨਾਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯੈਃ ਸਦ੍ਰਸ਼ਾਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯਾਦੇਸ਼ਾਦਿਤਿ .
ਤਥਾ ਚੋਕ੍ਤਂ ਸ਼੍ਰੀਮਦਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਸੂਰਿਭਿਃ —
ਮਿਹ ਨਿਹਿਤਪਦਾਨਾਂ ਹਂਤ ਹਸ੍ਤਾਵਲਮ੍ਬਃ .
ਟੀਕਾ : — ਯਹ, ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯ ਔਰ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਕੀ ❃ਉਪਾਦੇਯਤਾਕਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ( – ਕਥਨ) ਹੈ .
ਪਹਲੇ ਜੋ ਵਿਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ‘ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈਂ ’ ਐਸੀ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਿਤ ਕੀ ਗਈ ਹੈਂ ਵੇ ਸਬ ਵਿਭਾਵਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਕੇ ਕਥਨਸੇ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੈਂ . ਔਰ ਜੋ (ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਕੇ ਕਥਨਸੇ) ਚਾਰ ਵਿਭਾਵਭਾਵਰੂਪ ਪਰਿਣਤ ਹੋਨੇਸੇ ਸਂਸਾਰਮੇਂ ਭੀ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੈਂ ਵੇ ਸਬ ਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯਕੇ ਕਥਨਸੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਗੁਣਪਰ੍ਯਾਯੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸਿਦ੍ਧਭਗਵਨ੍ਤ ਸਮਾਨ ਹੈਂ (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੋ ਜੀਵ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਕੇ ਕਥਨਸੇ ਔਦਯਿਕਾਦਿ ਵਿਭਾਵਭਾਵੋਂਵਾਲੇ ਹੋਨੇਸੇ ਸਂਸਾਰੀ ਹੈਂ ਵੇ ਸਬ ਸ਼ੁਦ੍ਧਨਯਕੇ ਕਥਨਸੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਗੁਣੋਂ ਤਥਾ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਵਾਲੇ ਹੋਨੇਸੇ ਸਿਦ੍ਧ ਸਦ੍ਰੁਸ਼ ਹੈਂ )
ਇਸੀਪ੍ਰਕਾਰ (ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵ) ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ ਅਮ੍ਰੁਤਚਨ੍ਦ੍ਰਸੂਰਿਨੇ (ਸ਼੍ਰੀ ਸਮਯਸਾਰਕੀ ਆਤ੍ਮਖ੍ਯਾਤਿ ਨਾਮਕ ਟੀਕਾਮੇਂ ਪਾਁਚਵੇਂ ਸ਼੍ਲੋਕ ਦ੍ਵਾਰਾ) ਕਹਾ ਹੈ ਕਿ : —
‘‘[ਸ਼੍ਲੋੇਕਾਰ੍ਥ : — ] ਯਦ੍ਯਪਿ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯ ਇਸ ਪ੍ਰਥਮ ਭੂਮਿਕਾਮੇਂ ਜਿਨ੍ਹੋਂਨੇ ਪੈਰ ਰਖਾ ਹੈ ਐਸੇ ❃ਪ੍ਰਮਾਣਭੂਤ ਜ੍ਞਾਨਮੇਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਤਥਾ ਉਸਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਕਾ — ਦੋਨੋਂਕਾ ਸਮ੍ਯਕ੍ ਜ੍ਞਾਨ ਹੋਨਾ ਚਾਹਿਯੇ .
ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਭੀ ਸਚ੍ਚਾ ਜ੍ਞਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਤਾ . ਇਸਲਿਯੇ ‘ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਕੇ ਵਿਸ਼ਯੋਂਕਾ ਭੀ ਜ੍ਞਾਨ ਤੋ
ਕਰਨੇ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈ’ ਐਸੀ ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਨਹੀਂ . ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਕੇ ਵਿਸ਼ਯੋਂਕਾ ਆਸ਼੍ਰਯ ( – ਆਲਮ੍ਬਨ, ਝੁਕਾਵ,
ਸ੍ਪਸ਼੍ਟਰੂਪਸੇ ਹੇਯ ਕਹਾ ਜਾਯੇਗਾ . ਜਿਸ ਜੀਵਕੋ ਅਭਿਪ੍ਰਾਯਮੇਂ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਆਸ਼੍ਰਯਕਾ ਗ੍ਰਹਣ ਔਰ
ਅਨ੍ਯਕੋ ਨਹੀਂ .