ਮਹਾਸਤ੍ਤੇਤਿ . ਤਤ੍ਰ ਸਮਸ੍ਤਵਸ੍ਤੁਵਿਸ੍ਤਰਵ੍ਯਾਪਿਨੀ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ, ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤਵਸ੍ਤੁਵ੍ਯਾਪਿਨੀ ਹ੍ਯਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ . ਸਮਸ੍ਤਵ੍ਯਾਪਕਰੂਪਵ੍ਯਾਪਿਨੀ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ, ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤੈਕਰੂਪਵ੍ਯਾਪਿਨੀ ਹ੍ਯਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ . ਅਨਨ੍ਤਪਰ੍ਯਾਯਵ੍ਯਾਪਿਨੀ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ, ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤੈਕਪਰ੍ਯਾਯਵ੍ਯਾਪਿਨੀ ਹ੍ਯਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ . ਅਸ੍ਤੀਤ੍ਯਸ੍ਯ ਭਾਵਃ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਮ੍ . ਅਨੇਨ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵੇਨ ਕਾਯਤ੍ਵੇਨ ਸਨਾਥਾਃ ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਾਃ . ਕਾਲਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਯਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਮੇਵ, ਨ ਕਾਯਤ੍ਵਂ, ਕਾਯਾ ਇਵ ਬਹੁਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਭਾਵਾਦਿਤਿ .
ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਬਹੁਪ੍ਰਦੇਸ਼ੋਂਵਾਲੇ) ਹੋਤੇ ਹੈਂ . ਅਸ੍ਤਿਕਾਯ ਪਾਁਚ ਹੈਂ .
ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸਤ੍ਤਾ . ਵਹ ਕੈਸੀ ਹੈ ? ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਔਰ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ — ਐਸੀ ਵਸ੍ਤੁਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਵਹ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ ਹੈ; ਸਮਸ੍ਤ ਵ੍ਯਾਪਕ ਰੂਪਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਵਹ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤ ਏਕ ਰੂਪਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਵਹ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ ਹੈ; ਅਨਨ੍ਤ ਪਰ੍ਯਾਯੋਂਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਵਹ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤ ਏਕ ਪਰ੍ਯਾਯਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਵਹ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ ਹੈ . ਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ‘੩ਅਸ੍ਤਿ’ ਐਸਾ ਭਾਵ ਵਹ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ ਹੈ .
ਇਸ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਸੇ ਔਰ ਕਾਯਤ੍ਵਸੇ ਸਹਿਤ ਪਾਁਚ ਅਸ੍ਤਿਕਾਯ ਹੈਂ . ਕਾਲਦ੍ਰਵ੍ਯਕੋ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵ ਹੀ ਹੈ, ਕਾਯਤ੍ਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਕਾਯਕੀ ਭਾਁਤਿ ਉਸੇ ਬਹੁਪ੍ਰਦੇਸ਼ੋਂਕਾ ਅਭਾਵ ਹੈ .
[ਅਬ ੩੪ਵੀਂ ਗਾਥਾਕੀ ਟੀਕਾ ਪੂਰ੍ਣ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ਟੀਕਾਕਾਰ ਮੁਨਿਰਾਜ ਸ਼੍ਲੋਕ ਕਹਤੇ ਹੈਂ :]
[ਸ਼੍ਲੋੇਕਾਰ੍ਥ : — ] ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਜਿਨਮਾਰ੍ਗਰੂਪੀ ਰਤ੍ਨਾਕਰਮੇਂਸੇ ਪੂਰ੍ਵਾਚਾਰ੍ਯੋਂਨੇ ਪ੍ਰੀਤਿਪੂਰ੍ਵਕ ਸ਼ਟ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯਰੂਪੀ ਰਤ੍ਨੋਂਕੀ ਮਾਲਾ ਭਵ੍ਯੋਂਕੇ ਕਣ੍ਠਾਭਰਣਕੇ ਹੇਤੁ ਬਾਹਰ ਨਿਕਾਲੀ ਹੈ .੫੧.
੭੨ ]
੧ਸਪ੍ਰਤਿਪਕ੍ਸ਼ ਹੈ . ਵਹਾਁ, ਸਮਸ੍ਤ ਵਸ੍ਤੁਵਿਸ੍ਤਾਰਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਵਹ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਹੈ, ੨ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤ