అత్ర షణ్ణాం ద్రవ్యాణాం పృథక్పృథక్ నామధేయముక్త మ్ .
స్పర్శనరసనఘ్రాణచక్షుఃశ్రోత్రమనోవాక్కాయాయురుచ్ఛ్వాసనిఃశ్వాసాభిధానైర్దశభిః ప్రాణైః జీవతి జీవిష్యతి జీవితపూర్వో వా జీవః . సంగ్రహనయోయముక్త : . నిశ్చయేన భావప్రాణధారణాజ్జీవః . వ్యవహారేణ ద్రవ్యప్రాణధారణాజ్జీవః . శుద్ధసద్భూతవ్యవహారేణ కేవలజ్ఞానాదిశుద్ధగుణానామాధారభూతత్వా- త్కార్యశుద్ధజీవః . అశుద్ధసద్భూతవ్యవహారేణ మతిజ్ఞానాదివిభావగుణానామాధారభూతత్వాదశుద్ధజీవః .
గాథా : ౯ అన్వయార్థ : — [జీవాః ] జీవ, [పుద్గలకాయాః ] పుద్గలకాయ, [ధర్మాధర్మౌ ] ధర్మ, అధర్మ, [కాలః ] కాల, [చ ] ఔర [ఆకాశమ్ ] ఆకాశ — [తత్త్వార్థాః ఇతి భణితాః ] యహ తత్త్వార్థ కహే హైం, జో కి [నానాగుణపర్యాయైః సంయుక్తాః ] వివిధ గుణపర్యాయోంసే సంయుక్త హైం .
టీకా : — యహాఁ (ఇస గాథామేం), ఛహ ద్రవ్యోంకే పృథక్-పృథక్ నామ కహే గయే హైం .
స్పర్శన, రసన, ఘ్రాణ, చక్షు, శ్రోత్ర, మన, వచన, కాయ, ఆయు ఔర శ్వాసోచ్ఛవాస నామక దస ప్రాణోంసే (సంసారదశామేం) జో జీతా హై, జియేగా ఔర పూర్వకాలమేం జీతా థా వహ ‘జీవ’ హై . — యహ సంగ్రహనయ కహా . నిశ్చయసే భావప్రాణ ధారణ కరనేకే కారణ ‘జీవ’ హై . వ్యవహారసే ద్రవ్యప్రాణ ధారణ కరనేకే కారణ ‘జీవ’ హై . శుద్ధ-సద్భూత-వ్యవహారసే కేవలజ్ఞానాది శుద్ధగుణోంకా ఆధార హోనేకే కారణ ‘❃కార్యశుద్ధ జీవ’ హై . అశుద్ధ-సద్భూత-వ్యవహారసే మతిజ్ఞానాది విభావగుణోంకా ఆధార హోనేకే కారణ ‘అశుద్ధ జీవ’ హై . శుద్ధనిశ్చయసే సహజజ్ఞానాది పరమస్వభావగుణోంకా ఆధార హోనేకే కారణ ‘❃కారణశుద్ధ జీవ’ హై . యహ (జీవ) ❃
౨౨ ]