Padmanandi Panchvinshati-Gujarati (English transliteration). Shlok: 5-27 (7. Deshvratodhyotan),1 (8. Siddh Stuti),2 (8. Siddh Stuti),3 (8. Siddh Stuti),4 (8. Siddh Stuti),5 (8. Siddh Stuti),6 (8. Siddh Stuti),7 (8. Siddh Stuti),8 (8. Siddh Stuti),9 (8. Siddh Stuti),10 (8. Siddh Stuti),11 (8. Siddh Stuti),12 (8. Siddh Stuti),13 (8. Siddh Stuti),14 (8. Siddh Stuti),15 (8. Siddh Stuti),16 (8. Siddh Stuti),17 (8. Siddh Stuti),18 (8. Siddh Stuti),19 (8. Siddh Stuti),20 (8. Siddh Stuti),21 (8. Siddh Stuti); 8. Siddh Stuti.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 12 of 21

 

Page 195 of 378
PDF/HTML Page 221 of 404
single page version

background image
(devapUjA vagere) kriyAone yogya vratanun paripAlan to karavun ja joIe. 4.
(शार्दूलविक्रीडित)
द्रङ्मूलव्रतमष्टधा तदनु च स्यात्पञ्चधाणुव्रतं
शीलाख्यं च गुणव्रतत्रयमतः शिक्षाश्चतस्रः पराः ।
रात्रौ भोजनवर्जनं शुचिपटात् पेयं पयः शक्ति तो
मौनादिव्रतमप्यनुष्ठितमिदं पुण्याय भव्यात्मनाम् ।।५।।
anuvAd : samyagdarshananI sAthe ATh mULaguN, tyAr pachhI pAnch aNuvrat ane
traN guNavrat tathA chAr shikShAvrat e rIte A sAt shIlavrat, rAtre bhojanano
parityAg, pavitra vastrathI gALelA pANInun pIvun, tathA shakti anusAr maunavrat Adi;
A badhun AcharaN bhavya jIvone puNyanun kAraN thAy chhe. 5.
(शार्दूलविक्रीडित)
हन्ति स्थावरदेहिनः स्वविषये सर्वांस्त्रसान् रक्षति
ब्रूते सत्यमचौर्यवृत्तिमबलां शुद्धां निजां सेवते ।
दिग्देशव्रतदण्डवर्जनमतः सामायिकं प्रोषधं
दानं भोगयुगप्रमाणमुररीकुर्याद्गृहीति व्रती ।।६।।
anuvAd : vratI shrAvak potAnA prayojananA vashe sthAvar prANIono ghAt
karato hovA chhatAn paN sarva tras jIvonI rakShA kare chhe, satya vachan bole chhe, chauryavRutti
(chorI)no parityAg kare chhe, shuddha potAnI ja strInun sevan kare chhe, digvrat ane
deshavratanun pAlan kare chhe; anarthadanD (pApopadesh, hinsAdAn, apadhyAn, dushruti ane
pramAdacharyA )no parityAg kare chhe; tathA sAmAyik, prauShadhopavAs, dAn (atithi
samvibhAg) ane bhogopabhog parimANano svIkAr kare chhe. 6.
(शार्दूलविक्रीडित)
देवाराधनपूजनादिबहुषु व्यापारकार्येषु सत्-
पुण्योपार्जनहेतुषु प्रतिदिनं संजायमानेष्वपि ।
संसारार्णवतारणे प्रवहणं सत्पात्रमुद्दिश्य यत्
तद्देशव्रतधारिणो धनवतो दानं प्रकृष्टो गुणः ।।७।।

Page 196 of 378
PDF/HTML Page 222 of 404
single page version

background image
anuvAd : deshavratI dhanavAn shrAvakane pratidin uttam puNyopArjananA
kAraNabhUt devArAdhanA anek jinapUjanAdirUp anek kAryo hovA chhatAn paN sansArarUpI
samudra pAr thavAmAn naukAnun kAm karanAr je satpAtradAn chhe te teno mahAn guN chhe.
abhiprAy e chhe ke shrAvakanA samasta kAryomAn mukhya kArya satpAtradAn chhe. 7.
(शार्दूलविक्रीडित)
सर्वो वाञ्छनि सौख्यमेव तनुभृत्तन्मोक्ष एव स्फु टं
द्रष्टयादित्रय एव सिध्यति स तन्निर्ग्रन्थ एव स्थितम् ।
तद्वृत्तिर्वपुषो ऽस्य वृत्तिरशनात्तद्दीयते श्रावकैः
काले क्लिष्टतरे ऽपि मोक्षपदवी प्रायस्ततो वर्तते ।।८।।
anuvAd : sarva prANI sukhanI ja ichchhA kare chhe, te sukh spaShTapaNe mokShamAn
ja chhe, te mokSha samyagdarshanAdisvarUp ratnatray thatAn ja siddha thAy chhe, te ratnatray
digambar sAdhune ja hoy chhe, ukta sAdhunI sthiti sharIranA nimitte hoy chhe, te
sharIranI sthiti bhojananA nimitte hoy chhe ane te bhojan shrAvako dvArA ApavAmAn
Ave chhe. A rIte A atishay kleshayukta kALamAn paN mokShamArganI pravRutti ghaNun
karIne te shrAvakonA nimitte ja thaI rahI chhe. 8.
(शार्दूलविक्रीडित)
स्वेच्छाहारविहारजल्पनतया नीरुग्वपुर्जायते
साधूनां तु न सा ततस्तदपटु प्रायेण संभाव्यते ।
कुर्यादौषधपथ्यवारिभिरिदं चारित्रभारक्षमं
यत्तस्मादिह वर्तते प्रशमिनां धर्मो गृहस्थोत्तमात् ।।९।।
anuvAd : sharIr ichchhAnusAr bhojan, gaman ane sambhAShaNathI nIrog rahe
chhe. parantu A prakAranI ichchhAnusAr pravRutti sAdhuone sambhav nathI. tethI temanun sharIr
ghaNun karIne asvastha thaI jAy chhe. AvI dashAmAn shrAvak te sharIrane auShadh, pathya
bhojan ane jaL dvArA vrat paripAlanane yogya kare chhe tethI ja ahIn te muniono
dharma uttam shrAvakanA nimitte ja chAle chhe. 9.

Page 197 of 378
PDF/HTML Page 223 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
व्याख्या पुस्तकदानमुन्नतधियां पाठाय भव्यात्मनां
भक्त्या यत्क्रियते श्रुताश्रयमिदं दानं तदाहुर्बुधाः ।
सिद्धे ऽस्मिन् जननान्तरेषु कतिषु त्रैलोक्यलोकोत्सव-
श्रीकारिप्रकटीकृताखिलजगत्कैवल्यभाजो जनाः ।।१०।।
anuvAd : unnat buddhinA dhArak bhavya jIvone vAnchavA mATe bhaktithI je
pustakanun dAn ApavAmAn Ave chhe athavA temane tattvanun vyAkhyAn ApavAmAn Ave
chhe, tene vidvAno shrutadAn (gnAnadAn) kahe chhe. A gnAnadAn siddha thatAn thoDA ja
bhavomAn manuShya te kevaLagnAn prApta karI le chhe jenA vaDe samasta vishva sAkShAt dekhAy
chhe ane je pragaT thatAn traNe lokanA prANI utsavanI shobhA kare chhe. 10.
(शार्दूलविक्रीडित)
सर्वेषामभयं प्रवृद्धकरुणैर्यद्दीयते प्राणिनां
दानं स्यादभयादि तेन रहितं दानत्रयं निष्फलम् ।
आहारौषधशास्त्रदानविधिभिः क्षुद्रोगजाडयाद्भयं
यत्तत्पात्रजने विनश्यति ततो दानं तदेकं परम् ।।११।।
anuvAd : dayALu puruSho dvArA je sarva prANIone abhay ApavAmAn
Ave chhe arthAt temano bhay dUr karavAmAn Ave chhe te abhayadAn kahevAy chhe.
tenAthI rahit bAkInA traN prakAranA dAn vyartha jAy chhe. AhAr, auShadh ane
shAstradAnanI vidhithI pAtrajIvono krame kShudhAno bhay, rogano bhay ane
agnAnapaNAno bhay naShTa thAy chhe mATe ja te ek abhayadAn ja shreShTha chhe.
visheShArtha : abhiprAy e chhe ke uparyukta chAr dAnomAn A abhayadAn mukhya
chhe. kAraN ke sheSh AhArAdi dAnonI saphaLatA A abhayadAn upar ja avalambe chhe. e
sivAy jo vichAr karavAmAn Ave to te AhArAdinA dAnasvarUp bAkInA traN paN A
abhayadAnanI ja andar AvI jAy chhe. enun kAraN e chhe ke abhayadAnano artha chhe prANInA
sarva prakAranA bhay dUr karIne tene nirbhay karavA. AhAradAn dvArA prANInI kShudhAno bhay,
auShadhadAn dvArA rogano bhay ane shAstradAn dvArA tenA agnAnapaNAno bhay ja dUr karavAmAn
Ave chhe. 11.

Page 198 of 378
PDF/HTML Page 224 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
आहारात् सुखितौषधादतितरां नीरोगता जायते
शास्त्रात् पात्रनिवेदितात् परभवे पाण्डित्यमत्यद्भुुतम् ।
एतत्सर्वगुणप्रभापरिकरः पुंसो ऽभयाद्दानतः
पर्यन्ते पुनरुन्नतोन्नतपदप्राप्तिर्विमुक्तिस्ततः ।।१२।।
anuvAd : pAtrane ApavAmAn AvelA AhAranA nimitte bIjA janmamAn sukh,
auShadhanA nimitte atishay nIrogatA, ane shAstranA nimitte Ashcharyajanak vidvattA
prApta thAy chhe. abhayadAnathI puruShane A badhA ja guNono samUh prApta thAy chhe
tathA ante unnat unnat pado (indra ane chakravartI Adi)nI prAptipUrvak mukti paN
prApta thaI jAy chhe. 12.
(शार्दूलविक्रीडित)
कृत्वा कार्यशतानि पापबहुलान्याश्रित्य खेदं परं
भ्रान्त्वा वारिधिमेखलां वसुमतीं दुःखेन यच्चार्जितम् ।
तत्पुत्रादपि जीवितादपि धनं प्रेयोऽस्य पन्थाः शुभो
दानं तेन च दीयतामिदमहो नान्येन तत्संगतिः ।।१३।।
anuvAd : je dhan atishay khedanA anubhavapUrvak pApaprachur senkaDo khoTA
kAryo karIne tathA samudrarUp mekhalA sahit arthAt samudraparyant pRithvInun paribhramaN
karIne ghaNA dukhathI meLavAy chhe te dhan manuShyane potAnA putra ane prANothI paN
adhik pyArUn hoy chhe tene kharachavAno uttam mArga dAn chhe. tethI kaShTathI meLavelA
te dhananun dAn karavun joIe. enAthI viparIt bIjA mArge (durvyasanAdi) apavyay
karavAmAn Ave to teno sanyog pharIthI prApta thaI shakato nathI. 13.
(शार्दूलविक्रीडित)
दानेनैव गृहस्थता गुणवती लोकद्वयोद्द्योतिका
सैव स्यान्ननु तद्विना धनवतो लोकद्वयध्वंसकृत् ।
दुर्व्यापारशतेषु सत्सु गृहिणः पापं यदुत्पद्यते
तन्नाशाय शशाङ्कशुभ्रयशसे दानं च नान्यत्परम् ।।१४।।

Page 199 of 378
PDF/HTML Page 225 of 404
single page version

background image
anuvAd : dAn dvArA ja guNayukta gRuhasthAshram banne lokane prakAshit kare
chhe arthAt jIvane dAnanA nimitte ja A bhav ane parabhav bannemAn sukh prApta thAy
chhe. enAthI ulTun ukta dAn vinA dhanavAn manuShyano te gRuhasthAshram banne lokane
naShTa karI nAnkhe chhe. senkaDo duShTa vyApAromAn pravRutta thatAn gRuhasthane je pAp utpanna thAy
chhe tene naShTa karavAnun tathA chandramA samAn dhavaL yashanI prAptinun kAraN te dAn ja
chhe, te sivAy pApanAsh ane yashanI prAptinun bIjun koI kAraN hoI shake nahi. 14.
(शार्दूलविक्रीडित)
पात्राणामुपयोगि यत्किल धनं तद्धीमतां मन्यते
येनानंतगुणं परत्र सुखदं व्यावर्तते तत्पुनः ।
यद्भोगाय गतं पुनर्धनवतस्तन्नष्टमेव ध्रुवं
सर्वासामिति सम्पदां गृहवतां दाने प्रधानं फलम् ।।१५।।
anuvAd : je dhan pAtronA upayogamAn Ave chhe tene ja buddhimAn manuShya
shreShTha mAne chhe kAraN ke te anantaguNA sukhanun ApanAr thaIne paralokamAn pharIthI paN
prApta thaI jAy chhe. parantu enAthI viparIt je dhanavAnanun dhan bhoganA nimitte naShTa
thAy chhe te nishchayathI naShTa ja thaI jAy chhe arthAt dAnajanit puNyanA abhAvamAn
te pharI kadI prApta thatun nathI. tethI ja gRuhasthone samasta sampattionA lAbhanun utkRuShTa
phaL dAnamAn ja prApta thAy chhe. 15.
(शार्दूलविक्रीडित)
पुत्रे राज्यमशेषमर्थिषु धनं दत्त्वाभयं प्राणिषु
प्राप्ता नित्यसुखास्पदं सुतपसा मोक्षं पुरा पार्थिवाः ।
मोक्षस्यापि भवेत्ततः प्रथमतो दानं निदानं बुधैः
शक्त्या देयमिदं सदातिचपले द्रव्ये तथा जीविते ।।१६।।
anuvAd : pUrvakALamAn anek rAjAo putrane samasta rAjya ApI daIne,
yAchak janone dhan ApIne tathA prANIone abhay ApIne utkRuShTa tapashcharaN dvArA
avinashvar sukhanA sthAnabhUt mokShane prApta thayA chhe. A rIte te dAn mokShanun paN
pradhAn kAraN chhe. tethI sampatti ane jIvan atishay chapaL arthAt nashvar hovAthI

Page 200 of 378
PDF/HTML Page 226 of 404
single page version

background image
vidvAn puruShoe shakti pramANe sarvadA te dAn avashya Apavun joIe. 16.
(शार्दूलविक्रीडित)
ये मोक्ष प्रति नोद्यताः सुनृभवे लब्धेऽपि दुर्बुद्धयः
ते तिष्ठन्ति गृहे न दानमिह चेत्तन्मोहपाशो दृढः ।
मत्वेदं गृहिणा यथर्द्धि विविधं दानं सदा दीयतां
तत्संसारसरित्पतिप्रतरणे पोतायते निश्चितम् ।।१७।।
anuvAd : uttam manuShyabhav pAmIne paN je durbuddhi manuShya mokShanA viShayamAn
udyam karatA nathI teo jo gharamAn rahevA chhatAn paN dAn ApatA nathI to temanA
mATe te ghar mohadvArA nirmit draDh jAL jevun ja chhe em samajIne gRuhastha shrAvake
potAnI sampatti anusAr sarvadA anek prakAranun dAn Apavun joIe. kAraN e chhe
ke te dAn nishchayathI sansArarUpI samudra pAr thavAmAn nAvanun kAm kare chhe. 17.
(शार्दूलविक्रीडित)
यैर्नित्यं न विलोक्यते जिनपतिर्न स्मर्यते नार्च्यते
न स्तूयेत न दीयते मुनिजने दानं च भक्त्या परम् ।
सामर्थ्ये सति तद्गृहाश्रमपदं पाषाणनावा समं
तत्रस्था भवसागरे ऽतिविषमे मज्जन्ति नश्यन्ति च ।।१८।।
anuvAd : je manuShya pratidin jinendradevanun na to darshan kare chhe, na smaraN
kare chhe, na pUjan kare chhe, na stuti kare chhe ane samartha hovA chhatAn paN bhaktithI
munijanone uttam dAn paN detA nathI; temanun gRuhasthAshram pad paththaranI nAv samAn
chhe. tenA upar besIne te manuShyo atyant bhayAnak sansArarUpI samudramAn gothA khAtA
thakA nAsh ja pAmavAnA chhe. 18.
(शार्दूलविक्रीडित)
चिन्तारत्नसुरद्रुकामसुरभिस्पर्शोपलाद्या भुवि
ख्याता एव परोपकारक रणे दृष्टा न ते केनचित् ।

Page 201 of 378
PDF/HTML Page 227 of 404
single page version

background image
तैरत्रोपकृतं न केषुचिदपि प्रायो न संभाव्यते
तत्कार्याणि पुनः सदैव विदधद्दाता परं द्रश्यते ।।१९।।
anuvAd : chintAmaNi, kalpavRukSha, kAmadhenu ane pAras paththar Adi pRithvIpar
paropakAr karavAmAn kevaL prasiddha ja chhe. temane na to koIe paropakAr karatA joyA
chhe ane na temaNe ahIn koIno upakAr karyo paN chhe tathA evI sambhAvanA paN ghaNun
karIne nathI. parantu temanA kAryo (paropakArAdi) sadAy karatA kevaL dAtA shrAvak avashya
jovAmAn Ave chhe. tAtparya e chhe ke dAnI manuShya te prasiddha chintAmaNi AdithI
paN atishay shreShTha chhe. 19.
(शार्दूलविक्रीडित)
यत्र श्रावकलोक एष वसति स्यात्तत्र चैत्यालयो
यस्मिन् सोऽस्ति च तत्र सन्ति यतयो धर्मश्च तैर्वतते ।
धर्मे सत्यघसंचयो विघटते स्वर्गापवर्गाश्रयं
सौख्यं भावि नृणां ततो गुणवतां स्युः श्रावकाः संमताः । ।२०। ।
anuvAd : je gAmamAn A shrAvako rahe chhe tyAn chaityAlay thAy chhe ane
jyAn chaityAlay chhe tyAn munio rahe chhe, te munio dvArA dharmanI pravRutti thAy
chhe tathA dharma thatAn pApanA samUhano nAsh thaIne svarga – mokShanun sukh prApta thAy
chhe. tethI guNavAn manuShyone shrAvako iShTa chhe. 20.
visheShArtha : abhiprAy e chhe ke je jinamandiromAn sthit thaIne munio svarga –
mokShanA sAdhanabhUt dharmano prachAr kare chhe te jinamandir shrAvako dvArA ja banAvAy chhe. mATe
jo te shrAvako ja paramparAe te sukhanA sAdhan hoy to guNI janoe te shrAvakonun yathAyogya
sanmAn karavun ja joIe. 20
(शार्दूलविक्रीडित)
काले दुःखमसंज्ञके जिनपतेधर्मे गते क्षीणतां
तुच्छे सामयिके जने बहुतरे मिथ्यान्धकारे सति ।
चैत्ये चैत्यगृहे च भक्तिसहितो यः सोऽपि नो द्रश्यते
यस्तत्कारयते यथाविधि पुनर्भव्यः स वंद्यः सताम् ।।२१।।

Page 202 of 378
PDF/HTML Page 228 of 404
single page version

background image
anuvAd : A dukhamA nAmanA pancham kALamAn jinendra bhagavAn dvArA prarUpit
dharma kShIN thaI gayo chhe. AmAn jainAgam athavA jainadharmano Ashray lenAr mANaso
thoDA ane agnAnarUp andhakArano prachAr ghaNo vadhAre chhe. evI avasthAmAn je manuShya
jinapratimA ane jinagRuhanA viShayamAn bhakti rAkhatA hoy te paN jovAmAn AvatA
nathI. chhatAn paN je bhavya vidhipUrvak ukta jinapratimA ane jinagRuhanun nirmAN karAve
chhe te sajjan puruSho dvArA vandanIy chhe. 21.
(वसंततिलका)
बिम्बादलोन्नतियवोन्नतिमेव भक्त्या
ये कारयन्ति जिनसद्म जिनाकृतिं च ।
पुण्यं तदीयमिह वागपि नैव शक्ता
स्तोतुं परस्य किमु कारयितुर्द्वयस्य ।।२२।।
anuvAd : je bhavya jIv bhaktithI kundarU vRukShanA pAndaDA jevaDA jinAlay
ane jav(dANA)nA jevaDI jinapratimAnun nirmAN karAve chhe temanA puNyanun varNan karavA
mATe ahIn vANI (sarasvatI) paN samartha nathI. to pachhI je bhavya jIv te ( jinAlay
ane jinapratimA) bannenuny nirmAN karAve chhe temanA viShayamAn shun kahevun? arthAt te
to atishay puNyashALI chhe ja. 22.
visheShArtha : eno abhiprAy e chhe ke bhavya prANI nAnAmAn nAnA jinamandir athavA
jinapratimAnun paN nirmAN karAve chhe te ghaNo ja puNyashALI thAy chhe. to pachhI je bhavya jIv vishAL
jinabhavananun nirmAN karAvIne temAn manohar jinapratimAne pratiShThit karAve chhe tene to nisandeh
aparimit puNyano lAbh thavAno chhe. 22.
(शार्दूलविक्रीडित)
यात्राभिः स्नपनैर्महोत्सवशतैः पूजाभिरुल्लोचकैः
नैवेद्यैर्बलिभिर्ध्वजश्च कलशैस्तूर्यत्रिकैर्जागरैः ।
घंटाचामरदर्पणादिभिरपि प्रस्तार्य शोभां परां
भव्याः पुण्यमुपार्जयन्ति सततं सत्यत्र चैत्यालये ।।२३।।

Page 203 of 378
PDF/HTML Page 229 of 404
single page version

background image
anuvAd : sansAramAn chaityAlay thatAn anek bhavyajIv yAtrAo,
(jaLayAtrAAdi) abhiSheko, senkaDo mahAn utsavo anek prakAranA pUjA vidhAno,
chandaravA, naivedya, anya bheTo, dhvajAo, kaLasho, lauryatriko (gIt, nRitya, vAditra),
jAgaraNo, ghanT, chAmar, darpaNAdi dvArA utkRuShTa shobhAno vistAr karIne nirantar puNyanun
upArjan kare chhe. 23.
(शार्दूलविक्रीडित)
ते चाणुव्रतधारिणो ऽपि नियतं यान्त्यिेव देवालयं
तिष्ठन्त्येव महर्द्धिकामरपद तत्रैव लब्ध्वा चिरम् ।
अत्रागत्य पुनः कुले ऽतिमहति प्राप्य प्रकृष्टं शुभा-
न्मानुष्यं च विरागतां च सकलत्यागं च मुक्तास्ततः ।।२४।।
anuvAd : te bhavya jIv jo aNuvratonA paN dhArak hoy topaN marIne
pachhI svargamAn ja jAy chhe ane aNimA Adi RIddhi sanyukta devapad prApta karIne
dIrghakAL sudhI tyAn (svargamAn) ja rahe chhe. tyAr pachhI mahAn puNyakarmanA udayathI
manuShyalokamAn AvIne ane atishay prashansanIy kuLamAn uttam manuShya thaIne vairAgya
prApta thayA thakA teo samasta parigrah chhoDIne muni thaI jAy chhe tathA A krame
teo ante mukti paN prApta karI le chhe. 24.
(शार्दूलविक्रीडित)
पुंसो ऽर्थेषु चतुर्षु निश्चलतरो मोक्षः परं सत्सुखः
शेषास्तद्विपरीतधर्मकलिता हेया मुमुक्षोरतः ।
तस्मात्तत्पदसाधनत्वधरणो धर्मोऽपि नो संमतः
यो भोगादिनिमित्तमेव स पुनः पापं बुधैर्मन्यते ।।२५।।
anuvAd : dharma, artha, kAm ane mokSha A chAr puruShArthomAn kevaL mokSha
puruShArtha ja samIchIn (bAdhA rahit) sukh yukta hoIne sadA sthir rahe chhe. bAkInA
traN puruShArtha tenAthI viparIt (asthir) svabhAvavALA chhe. tethI te mumukShujanoe
chhoDavA yogya chhe. tethI je dharma puruShArtha uparyukta mokSha puruShArthano sAdhak thAy chhe

Page 204 of 378
PDF/HTML Page 230 of 404
single page version

background image
te paN ApaNane iShTa chhe. parantu je dharma kevaL bhogAdinun ja kAraN thAy chhe tene
vidvAno pAp ja samaje chhe. 25.
(शार्दूलविक्रीडित)
भव्यानामणुभिर्व्रतैरनणुभिः साध्योऽत्र मोक्षः परं
नान्यत्किंचिदिहैव निश्चयनयाज्जीवः सुखी जायते ।
सर्वं तु व्रतजातमीद्रशधिया साफल्यमेत्यन्यथा
संसाराश्रयकारणं भवति यत्तद्दुःखमेव स्फु टम् ।।२६।।
anuvAd : bhavya jIvoe aNuvrato ane mahAvrato dvArA ahIn kevaL mokSha
ja siddha karavA yogya chhe, anya kAI paN siddha karavA yogya nathI. kAraN e chhe
ke nishchayanayathI jIv te mokShamAn ja sthit thaIne sukhI thAy chhe. tethI A jAtanI
buddhithI je sarve vratonun paripAlan karavAmAn Ave chhe te saphaLatA pAme chhe tathA AnAthI
viparIt tene kevaL te sansAranun kAraN thAy chhe je pratyakSha ja dukh svarUp chhe. 26.
(शार्दूलविक्रीडित)
यत्कल्याणपरंपरार्पणपरं भव्यात्मनां संसृतौ
पर्यन्ते यदनन्तसौख्यसदनं मोक्षं ददाति ध्रुवम् ।
तज्जीयादतिदुर्लभं सुनरतामुख्यैर्गुणैः प्रापितं
श्रीमत्पङ्कजनन्दिभिर्विरचितं देशव्रतोद्दयोतनम् ।।२७।।
anuvAd : shrImAn padmanandI muni dvArA rachavAmAn Avel je deshavratodyotan
nAmanun prakaraN sansAramAn bhavya jIvone kalyAN paramparA ApavAmAn tatpar chhe, ante
je nishchayathI anant sukhanA sthAnabhUt mokSha Ape chhe tathA je uttam manuShya paryAy
Adi guNo vaDe prApta karAvAy chhe; evun te durlabh deshavratodyotan jayavant ho. 27.
A rIte deshavrataudyotan samApta thayun. 7.

Page 205 of 378
PDF/HTML Page 231 of 404
single page version

background image
8. siddhastuti
[८. सिद्धस्तुतिः ]
(शार्दूलविक्रीडित)
सूक्ष्मत्वादणुदर्शिनोऽवधिद्रशः पश्यन्ति नो यान् परे
यत्संविन्महिमस्थितं त्रिभुवनं खस्थं भमेकं यथा ।
सिद्धानामहमप्रमेयमहसां तेषां लघुर्मानुषो
मूढात्मा किमु वच्मि तत्र यदि वा भक्त्या महत्या वशः ।।१।।
anuvAd : sUkShma hovAthI je siddhone paramANune joI shakanAr bIjA
avadhignAnI paN joI shakatA nathI tathA jemanA gnAnamAn sthit traNe lok AkAshamAn
sthit ek nakShatra samAn spaShTapaNe pratibhAse chhe te aparimit tejanA dhArak siddhonun
varNan shun mArA jevo mUrkha ane hIn manuShya karI shake chhe? arthAt karI shakato nathI.
chhatAn paN je hun temanun k kvarNan ahIn karI rahyo chhun te atishay bhaktine vash
thaIne ja karI rahyo chhun. 1.
(शार्दूलविक्रीडित)
निःशेषामरशेखराश्रितमणिश्रेण्यर्चिताङ्घ्रिद्वया
देवास्ते ऽपि जिना यदुन्नतपदप्राप्त्यै यतन्ते तराम् ।
सर्वेषामुपरि प्रवृद्धपरमज्ञानादिभिः क्षायिकैः
युक्ता न व्यभिचारिभिः प्रतिदिनं सिद्धान् नमामो वयम् ।।२।।
anuvAd : jemanA banne charaN samasta devonA mukuTomAn lAgel maNionI
panktithI pUjit chhe arthAt jemanA charaNomAn samasta dev paN namaskAr kare chhe, evA
te tIrthankar jinadev paN je siddhonA unnat padane prApta karavA mATe adhik prayatna

Page 206 of 378
PDF/HTML Page 232 of 404
single page version

background image
kare chhe; je sarvanI upar vRuddhigat thaIne anya koImAn na prApta thanAr evA atishay
vRuddhi pAmelA kevaLagnAnAdisvarUp kShAyik bhAvothI sanyukta chhe; te siddhone ame pratidin
namaskAr karIe chhIe. 2.
(शार्दूलविक्रीडित)
ये लोकाग्रविलम्बिनस्तदधिकं धर्मास्तिकायं विना
नो याताः सहजस्थिरामललसद्द्रग्बोधसन्मूर्तयः ।
संप्राप्ताः कृतकृत्यतामसद्रशाः सिद्धा जगन्मङ्गलं
नित्यानन्दसुधारसस्य च सदा पात्राणि ते पान्तु वः ।।३।।
anuvAd : je siddha jIvo lokashikharane Ashrit chhe, AgaL dharma dravyano
abhAv hovAthI je tenAthI vadhAre upar gayA nathI, je avinashvar svAbhAvik
nirmaL darshan (kevaLadarshan) ane gnAn (kevaLagnAn) rUp anupam sharIr dhAraN kare
chhe, je kRutakRutyasvarUpane prApta thaI chUkyA chhe, anupam chhe, jagatane mATe
mangaLasvarUp chhe, tathA avinashvar sukharUp amRutarasanA pAtra chhe; evA te siddha
sadA tamArI rakShA karo. 3.
(शार्दूलविक्रीडित)
ये जित्वा निजकर्मकर्कशरिपून् प्राप्ताः पदं शाश्वतं
येषां जन्मजरामृतिप्रभृतिभिः सीमापि नोल्लङ्घयते ।
येष्वैश्वर्यमचिन्त्यमेकमसमज्ञानादिसंयोजितं
ते सन्तु त्रिजगच्छिखाग्रमणयः सिद्धा मम श्रेयसे ।।४।।
anuvAd : je siddha parameShThI potAnA karmarUpI kaThor shatruone jItIne nitya
(mokSha) padane prApta karI chUkyA chhe; janma, jarA ane maraN Adi paN jemanI sImA
oLangI shakatA nathI, arthAt je janma, jarA ane maraNathI mukta thaI gayA chhe; tathA
jemanAmAn asAdhAraN gnAnAdi dvArA achintya ane advitIy anantachatuShTayasvarUp
aishvaryano sanyog karAvavAmAn Avyo chhe; evA te traNe lokanA chUDAmaNi samAn siddha
parameShThI mArUn kalyAN karo. 4.

Page 207 of 378
PDF/HTML Page 233 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
सिद्धो बोधमितिः स बोध उदितो ज्ञेयप्रमाणो भवेत्
ज्ञेयं लोकमलोकमेव च वदन्त्यात्मेति सर्वस्थितः ।
मूषायां मदनोज्झिते हि जठरे याद्रग् नभस्ताद्रशः
प्राक्कायात् किमपि प्रहीण इति वा सिद्धः सदानन्दति ।।५।।
anuvAd : siddha jIv potAnA gnAnapramAN chhe ane te gnAn gney (gnAnanA
viShay) pramAN kahevAmAn Avyun chhe. te gney paN lok ane alokasvarUp chhe. tethI
ja AtmA sarvavyApak kahevAy chhe. bIbA (jemAn DhALIne pAtra ane AbhUShaN vagere
banAvavAmAn Ave chhe)mAnthI mIN judun paDI jatAn tenI andar jevun shuddha AkAsh bAkI
rahI jAy chhe evA AkArane dhAraN karanAr tathA pahelAnA sharIrathI k kalpa
evA te siddha parameShThI sadA Anandano anubhav kare chhe.
visheShArtha : siddhonun gnAn aparimit chhe je samasta lok ane alokano viShay kare
chhe. A rIte lok ane alokarUp aparimit gneyano viShay karanAr te gnAnathI AtmA abhinna
chhe – te svarUp chhe; A ja apekShAe AtmAne vyApak kahevAmAn Ave chhe. vAstavamAn to te pUrva
sharIrathI k knyUn rahIne potAnA sImit kShetramAn ja rahe chhe. pUrvanA sharIrathI k knyUn kahevAnun
kAraN e chhe ke sharIranA upAngabhUt je nAsikA vagerenA chhidrAdi hoy chhe tyAn Atmapradeshono
abhAv hoy chhe. sharIrano sambandh chhUTatAn amUrtik siddhAtmAno AkAr kevo rahe chhe te batAvatAn
ahIn udAharaN ApavAmAn Avyun chhe ke jem mATI vagerethI banAvel pUtaLAmAn mIN bharI devAmAn
Avyun hoy, ane tyAr pachhI tene agninAn sanyog prApta thatAn jem te mIN gaLI jAy ane tyAn
te AkAramAn shuddha AkAsh bAkI rahI jAy chhe tevI ja rIte sharIrano sambandh chhUTI jatAn tenA AkAre
shuddha Atmapradesh bAkI rahI jAy chhe. 5.
(शार्दूलविक्रीडित)
द्रग्बोधौ परमौ तदावृतिहतेः सौख्यं च मोहक्षयात्
वीर्यं विघ्नविघाततो ऽप्रतिहतं मूर्तिर्न नामक्षतेः ।
आयुर्नाशवशान्न जन्ममरणे गोत्रे न गोत्रं विना
सिद्धानां न च वेदनीयविरहाद्दुःखं सुखं चाक्षजम् ।।६।।
anuvAd : siddhone darshanAvaraNanA kShayathI utkRuShTa darshan (kevaLadarshan),
gnAnAvaraNanA kShayathI utkRuShTa gnAn (kevaLagnAn), mohanIy karmanA kShayathI anant sukh,

Page 208 of 378
PDF/HTML Page 234 of 404
single page version

background image
antarAyanA vinAshathI anantavIrya, nAmakarmanA kShayathI temane mUrtino abhAv thaIne
amUrtapaNun (sUkShmatva), AyuShya karma naShTa thaI javAthI janma – maraNano abhAv thaI
avagAhanatva, gotra karma kShIN thaI javAthI uchcha ane nIch gotrono abhAv thaIne
agurulaghutva, tathA vedanIy karma naShTa thaI javAthI indriyajanya sukh – dukhano abhAv
thaIne avyAbAdhatva guN pragaT thAy chhe. 6.
(शार्दूलविक्रीडित)
यैर्दुःखानि समाप्नुवन्ति विधिवज्जानन्ति पश्यन्ति नो
वीर्यं नैव निजं भजन्त्यसुभृतो नित्यं स्थिताः संसृतौ ।
कर्माणि प्रहतानि तानि महता योगेन यैस्ते सदा
सिद्धा नित्यचतुष्टयामृतसरिन्नाथा भवेयुर्न किम् ।।७।।
anuvAd : je karmonA nimitte nirantar sansAramAn sthit prANI sadA dukho pAmyA
kare chhe, vidhivat AtmasvarUpane jANato nathI, dekhato nathI ane potAnA svAbhAvik vIrya
(sAmarthya) no paN anubhav karato nathI; te karmone je siddhoe mahAn yog arthAt
shukladhyAn dvArA naShTa karI dIdhA chhe te siddha bhagavAn avinashvar anantachatuShTayarUp
amRutanI nadInA adhipati (samudra) shun nahi thAy? arthAt avashya thashe. 7.
(शार्दूलविक्रीडित)
एकाक्षाद्बहुकर्मसंवृतमतेर्द्वयक्षादिजीवाः सुख-
ज्ञानाधिक्ययुता भवन्ति किमपि क्लेशोपशान्तेरिह ।
ये सिद्धास्तु समस्तकर्मविषमध्वान्तप्रबन्धच्युताः
सद्बोधाः सुखिनश्च ते कथमहो न स्युस्त्रिलोकाधिपाः ।।८।।
anuvAd : sansAramAn je ekendriy jIvanI buddhi karmanA ghaNA AvaraN sahit
chhe tenI apekShAe dvIndriy Adi jIv adhik sukhI ane adhik gnAnavAn chhe kAraN
ke emane tenI apekShAe karmanun AvaraN ochhun chhe. to pachhI bhAI, je siddha jIv
samasta karmarUpI ghor andhakAranA vistAr rahit thaI gayA chhe te traNe lokanA adhipati
thaIne uttam gnAn (kevaLagnAn) ane anant sukh sampanna kem na hoy? avashya hoy.
visheShArtha : ekendriy jIvone jeTalI adhik mAtrAmAn gnAnAvaraNAdi karmonun AvaraN chhe
tenAthI uttarottar dvIndriyAdi jIvone te k kkam chhe. tethI ekendriyonI apekShAe dvIndriy ane

Page 209 of 378
PDF/HTML Page 235 of 404
single page version

background image
tenI apekShAe trIndriyAdi jIv uttarottar adhik gnAnavAn ane sukhI jovAmAn Ave chhe. vaLI
jo te ja karmonun AvaraN siddhone pUrNapaNe naShTa thaI gayun chhe to pachhI temane anantagnAnI ane
anantasukhI thaI javAmAn kAI paN sandeh raheto nathI. 8.
(शार्दूलविक्रीडित)
यः केनाप्यतिगाढगाढमभितो दुःखप्रदैः प्रग्रहैः
बद्धोऽन्यैश्च नरो रुषा घनतरैरापादमामस्तकम् ।
एकस्मिन् शिथिले ऽपि तत्र मनुते सौख्यं स सिद्धाः पुनः
किं न स्युः सुखिनः सदा विरहिता बाह्यान्तरैर्बन्धनैः ।।९।।
anuvAd : je manuShya koI bIjA manuShyadvArA krodhane vash thaIne pagathI mAnDIne
mastak sudhI chAre taraph dukhadAyak draDhatar doraDAothI jakaDIne bAndhI devAyo hoy
te temAnthI koI ek paN doraDun DhIlun thatAn sukhano anubhav kare chhe. to pachhI je
siddha jIv bAhya ane abhyantar banney bandhanothI rahit thaI gayA chhe teo shun sadA
sukhI nahi hoy? arthAt avashya hashe. 9.
(शार्दूलविक्रीडित)
सर्वज्ञः कुरुते परं तनुभृतः प्राचुर्यतः कर्मणां
रेणूनां गणनं किलाधिवसतामेकं प्रदेशं घनम् ।
इत्याशास्वखिलासु बद्धमहसो दुःखं न कस्मान्मह-
न्मुक्त स्यास्य तु सर्वत्रः किमिति नो जायेत सौख्यं परम् ।।१०।।
anuvAd : jIvanA ek pradeshamAn saghanarUpe sthit karmonA prachur
paramANuonI gaNatarI phakta sarvagna ja karI shake chhe. to pachhI jo badhI
dishAomAn arthAt sarva taraphathI A jIvanun Atmatej karmothI sambaddha (rokAyelun)
hoy to tene mahAn dukh kem na thAy? avashya thAy. enAthI viparIt je A
siddha jIv badhI taraphathI ja ukta karmothI rahit thaI gayA chhe temane utkRuShTa sukh
na hoy shun? arthAt avashya hoy.
visheShArtha : abhiprAy e chhe ke A sansArI prANIne ek ja Atmapradeshe eTalA
badhA karma paramANu bandhAyelA chhe ke temanI gaNatarI kevaL sarvagna ja karI shake chhe, ApaNA

Page 210 of 378
PDF/HTML Page 236 of 404
single page version

background image
jevA koI alpagna jIv nahi. evI rIte A jIvane badhA ja (asankhyAt) Atmapradesh te
karma paramANuothI bandhAyelA chhe. have bhalA vichAr karo ke ATalA anantAnant karma
paramANuothI bandhAyelo A sansArI jIv keTalo badho dukhI ane te badhAthI rahit thaI
gayelA siddha jIv keTalA badhA sukhI hashe. 10.
(शार्दूलविक्रीडित)
येषां कर्मनिदानजन्यविविधक्षुत्तुण्मुखा व्याधयः
तेषामन्नजलादिकौषधगणस्तच्छान्तये युज्यते ।
सिद्धानां तु न कर्म तत्कृतरुजो नातः किमन्नादिभिः
नित्यात्मोत्थसुखामृताम्बुधिगतास्तृप्तास्त एव ध्रुवम् ।।११।।
anuvAd : je jIvone karmanA nimitte utpanna thayelI anek prakAranI bhUkh –
taras vagere vyAdhio thayA kare chhe temane A vyAdhionI shAnti mATe anna, jaL
ane auShadh vagere levun uchit chhe. parantu je siddha jIvone na karma chhe ane tethI na
tenAthI utpanna thatI vyAdhio paN chhe temane A annAdi vastuothI shun prayojan
chhe? arthAt temane Anun kaIpaN prayojan rahyun nathI. teo to nishchayathI avinashvar
AtmamAtrajanya (atIndriy) sukharUpI amRutanA samudramAn magna rahIne sadAy tRupta rahe
chhe. 11.
(शार्दूलविक्रीडित)
सिद्धज्योतिरतीव निर्मलतरज्ञानैकमूर्ति स्फु रद्-
वर्तिर्दीपमिवोपसेव्य लभते योगी स्थिरं तत्पदम् ।
सद्बुध्याथ विकल्पजालरहितस्तद्रूपतामापतं-
स्ताद्रग्जायत एव देवविनुतस्त्रैलोक्यचूडामणिः ।।१२।।
anuvAd : jevI rIte battI dIpakanI sevA karIne tenun pad prApta karI le
chhe, arthAt dIpak svarUpe pariNamI jAy chhe tevI ja rIte atyant nirmaL gnAnarUp
asAdhAraN mUrtisvarUp siddhajyotinI ArAdhanA karIne yogI paN svayam tenA sthir
pad (siddhapad) ne prApta karI le chhe. athavA te samyaggnAn dvArA vikalpothI rahit
thayA thakA siddhasvarUpane prApta thaIne evA thaI jAy chhe ke traNe lokanA chUDAmaNi
ratna samAn temane devo paN namaskAr kare chhe. 12.

Page 211 of 378
PDF/HTML Page 237 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
यत्सूक्ष्मं च महच्च शून्यमपि यन्नो शून्यमुत्पद्यते
नश्यत्येव च नित्यमेव च तथा नास्त्येव चास्त्येव च ।
एकं यद्यदनेकमेव तदपि प्राप्तं प्रतीतिं द्रढां
सिद्धज्योतिरमूर्ति चित्सुखमयं केनापि तल्लक्ष्यते ।।१३।।
anuvAd : je siddhajyoti sUkShma paN chhe ane sthUL paN chhe, shUnya paN
chhe ane paripUrNa paN chhe, utpAd – vinAshavALI paN chhe ane nitya paN chhe,
sadbhAvarUp paN chhe ane abhAvarUp paN chhe tathA ek paN chhe ane anek paN
chhe; evI te draDh pratItine prApta thayelI amUrtik, chetan ane sukhasvarUp siddhajyoti
koI viralA ja yogI puruShadvArA dekhavAmAn Ave chhe.
visheShArtha : ahIn je siddhajyotine paraspar viruddha pratIt thatAn anek dharmothI sanyukta
batAvavAmAn Avel chhe te vivakShAbhedathI batAvel chhe. jem ke – te siddhajyoti atIndriy chhe mATe
ja sUkShma kahevAy chhe. parantu temAn anantAnant padArtha pratibhAse chhe tethI e apekShAe te sthUL paN
kahevAy chhe. te par (pudgalAdi) dravyonA guNothI rahit hovAnA kAraNe shUnya tathA anantachatuShTay
sanyukta hovAnA kAraNe paripUrNa paN chhe. paryAyArthikanayanI apekShAe te pariNamanashIl hovAthI
utpAd – vinAshavALI tathA dravyArthikanayanI apekShAe vikAr rahit hovAthI nitya paN manAy chhe.
potAnA dravya, kShetra, kAL ane bhAvanI apekShAe te sadbhAv svarUp tathA paranA dravya, kShetra, kAL
ane bhAvanI apekShAe abhAv svarUp paN chhe. te potAno svabhAv chhoDIne anya svarUpe na thavAne
kAraNe ek tathA anek padArthonun svarUp pratibhAsit karavAne kAraNe anek svarUpe paN chhe evI
te siddhajyotinun chintan badhA karI shakatA nathI paN nirmaL gnAnanA dhArak koI visheSh yogIjan
ja tenun chintan kare chhe. 13.
(शार्दूलविक्रीडित)
स्याच्छब्दामृतगर्भितागममहारत्नाकरस्नानतो
धौता यस्य मतिः स एव मनुते तत्त्वं विमुक्तात्मनः ।
तत्तस्यैव तदेव याति सुमतेः साक्षादुपादेयतां
भेदेन स्वकृतेन तेन च विना स्वं रूपमेकं परम् ।।१४।।
anuvAd : ‘syAt’ shabdarUp amRutathI garbhit Agam (anekAnta siddhAnt)

Page 212 of 378
PDF/HTML Page 238 of 404
single page version

background image
rUpI mahAsamudramAn snAn karavAthI jemanI buddhi nirmaL thaI gaI chhe te ja siddha
AtmAnun rahasya jANI shake chhe. tethI te ja subuddhi jIvane jyAnsudhI potAnI jAte
karavAmAn AvelA bhed (sansArI ane mukta svarUp) vidyamAn chhe, tyAn sudhI te ja
siddhasvarUp sAkShAt upAdey (grahaN karavA yogya) thAy chhe. tyAr pachhI uparyukta
bhedabuddha naShTa thaI jatAn kevaL ek nirvikalpa shuddha Atmatattva ja pratibhAsit thAy
chhe – te vakhate te upAdAn
– upAdey bhAv paN naShTa thaI jAy chhe.
visheShArtha : A bhavya jIv jyAre anekAntamay paramAgamano abhyAs kare chhe tyAre
te vivekabuddhi pAmIne siddhonun yathArtha svarUp jANI le chhe. te vakhate te potAnI jAtane karmakalankathI
lipta jANIne te ja siddhasvarUpane upAdey (grAhya) mAne chhe. parantu jevun tene svarUpAcharaN pragaT
thAy chhe ke tarat ja tenI sansArI ane siddha viShayak bhedabuddhi paN naShTa thaI jAy chhe – te vakhate
tene dhyAn, dhyAtA ane dhyeyano bhed ja raheto nathI. tyAre tene sarva prakAranA vikalpothI rahit
ekamAtra shuddha AtmasvarUp ja pratibhAsit thAy chhe. 14.
(शार्दूलविक्रीडित)
द्रष्टिस्तत्त्वविदः करोत्यविरतं शुद्धात्मरूपे स्थिता
शुद्धं तत्पदमेकमुल्बणमतेरन्यत्र चान्याद्रशम् ।
स्वर्णात्तन्मयमेव वस्तु घटितं लोहाच्च मुक्त्यर्थिना
मुक्त्वा मोहविजृम्भितं ननु पथा शुद्धेन संचर्यताम् ।।१५।।
anuvAd : nirmaL buddhine dhAraN karanAr tattvagna puruShanI draShTi nirantar
shuddha AtmasvarUpamAn sthit thaIne ek mAtra shuddha Atmapad arthAt mokShapadane kare
chhe. parantu agnAnI puruShanI draShTi ashuddha AtmasvarUp athavA par padArthomAn sthit
thaIne sansAr vadhAre chhe. ThIk chhe – sonAmAnthI banAvAyel vastu (kaTak – kunDaL Adi)
suvarNamay tathA loDhAmAnthI banAvAyel vastu (chharI Adi) lohamay ja hoy chhe.
tethI mumukShu jIve mohathI vRuddhi pAmel vikalpa – samUhane chhoDIne shuddha mokShamArgamAn
chAlavun joIe. 15.
(शार्दूलविक्रीडित)
निर्दोषश्रुतचक्षुषा षडपि हि द्रव्याणि द्रष्ट्वा सुधी-
रादत्ते विशदं स्वमन्यमिलितं स्वर्णं यथा धावकः ।

Page 213 of 378
PDF/HTML Page 239 of 404
single page version

background image
यः कश्चित् किल निश्चिनोति रहितः शास्त्रेण तत्त्वं परं
सोऽन्धो रूपनिरूपणं हि कुरुते प्राप्तो मनःशून्यताम् ।।१६।।
anuvAd : jevI rIte sonI tAmbA vagerethI mishrit sonun joIne temAnthI tAmbA
vagerene judu karIne shuddha suvarNanun grahaN kare chhe tevI ja rIte vivekI puruSh nirdoSh
AgamarUp netrathI chha ye dravyone joIne temAnthI nirmaL Atmatattvanun grahaN kare chhe.
je koI jIv shAstra rahit rahIne utkRuShTa Atmatattvano nishchay kare chhe te mUrkha man
(vivek) rahit hovA chhatAn ya rUpanun avalokan karavA ichchhanAr andh samAn chhe. 16.
(शार्दूलविक्रीडित)
यो हेयेतरबोधसंभृतमतिर्मुञ्चन् स हेयं परं
तत्त्वं स्वीकुरुते तदेव कथितं सिद्धत्वबीजं जिनैः ।
नान्यो भ्रान्तिगतः स्वतोऽथ परतो हेये परेऽर्थेऽस्य तद्
दुष्प्रापं शुचि वर्त्म येन परमं तद्धाम संप्राप्यते ।।१७।।
anuvAd : jenI buddhi hey ane upAdey tattvanA gnAnathI paripUrNa chhe te
bhavya jIv hey padArtha chhoDIne upAdeyabhUt utkRuShTa Atmatattvano svIkAr kare chhe kAraN
ke jinendradeve tene ja muktinun bIj batAvyun chhe. enAthI viparit je jIv hey ane
upAdey tattvanA viShayamAn svata athavA paranA upadeshathI bhramane prApta thAy chhe, te
ukta Atmatattvano svIkAr karI shakato nathI. tethI tene te nirmaL mokShamArga durlabh
thaI jAy chhe ke jenA dvArA te utkRuShTa mokShapad prApta karAy chhe. 17.
(शार्दूलविक्रीडित)
साङ्गोपाङ्गमपि श्रुतं बहुतरं सिद्धत्वनिष्पत्तये
ये ऽन्यार्थं परिकल्पयन्ति खलु ते निर्वाणमार्गच्युताः ।
मार्गं चिन्तयतो ऽन्वयेन तमतिक्रम्यापरेण स्फु टं
निःशेषं श्रुतमेति तत्र विपुले साक्षाद्विचारे सति ।।१८।।
anuvAd : ango ane upAngo sahit puShkaL shrut (Agam) muktinI prAptinun
sAdhan chhe. je jIv te shrutanI anya sAnsArik prayojano mATe kalpanA kare chhe teo kharekhar

Page 214 of 378
PDF/HTML Page 240 of 404
single page version

background image
mokShamArgathI bhraShTa chhe. tenun atikramaN karIne (anya sAnsArik prayojano chhoDIne) apar
anvay vaDe sarvotkRuShTa evA (paramparAgat dravyashrut vaDe) je jIv mArganun pragaTapaNe chintan
kare chhe tene teno vipul vichAr karatAn, samasta shrut sAkShAt prApta thAy chhe. 18.
(शार्दूलविक्रीडित)
निःशेषश्रुतसंपदः शमनिधेराराधनायाः फलं
प्राप्तानां विषये सदैव सुखिनामल्पैव मुक्तात्मनाम् ।
उक्ता भक्तिवशान्मयाप्यविदुषा या सापि गीः सांप्रतं
निःश्रेणिर्भवतादनन्तसुखतद्धामारुरुक्षोर्मम ।।१९।।
anuvAd : je samasta shrutarUp sampatti sahit ane shAntinA sthAnabhUt evA
AtmatattvanI ArAdhanAnA phaLane prApta thaIne shAshvat sukh pAmI chukyA chhe evA te
muktAtmAonA viShayamAn mArA jevA alpagne je bhaktivashe thoDun k kkathan karyun chhe
te anant sukhathI paripUrNa te mokSharUpI mahelamAn chaDavAnI ichchhA karanAr evA mArA
mATe nisaraNI samAn thAv. 19.
(शार्दूलविक्रीडित)
विश्वं पश्यति वेत्ति शर्म लभते स्वोत्पन्नमात्यन्तिकं
नाशोत्पत्तियुतं तथाप्यविचलं मुक्त्यर्थिनां मानसे ।
एकीभूतमिदं वसत्यविरतं संसारभारोज्झितं
शान्तं जीवघनं द्वितीयरहितं मुक्तात्मरूपं महः ।।२०।।
anuvAd : A siddhAtmArUp tej vishvane dekhe ane jANe chhe, mAtra AtmAthI
utpanna Atyantik sukh prApta kare chhe, nAsh ane utpAd yukta hovA chhatAn paN nishchaL
(dhruv) chhe, mumukShuonA hRudayamAn ekatrit thaIne nirantar rahe chhe, sansAranA bhArarahit
chhe, shAnta chhe, saghan Atmapradesho svarUp chhe tathA asAdhAraN chhe. 20
(शार्दूलविक्रीडित)
त्यक्त्वान्यासनयप्रमाणविवृतीः सर्वं पुनः कारकं
संबन्धं च तथा त्वमित्यहमिति प्रायान् विकल्पानपि ।