Padmanandi Panchvinshati-Gujarati (English transliteration). Shlok: 3-50 (10. Sadabodhachandroday),1 (11. Nishchayapanchashat),2 (11. Nishchayapanchashat),3 (11. Nishchayapanchashat),4 (11. Nishchayapanchashat),5 (11. Nishchayapanchashat),6 (11. Nishchayapanchashat),7 (11. Nishchayapanchashat),8 (11. Nishchayapanchashat),9 (11. Nishchayapanchashat),10 (11. Nishchayapanchashat),11 (11. Nishchayapanchashat),12 (11. Nishchayapanchashat),13 (11. Nishchayapanchashat),14 (11. Nishchayapanchashat),15 (11. Nishchayapanchashat),16 (11. Nishchayapanchashat),17 (11. Nishchayapanchashat),18 (11. Nishchayapanchashat); 11. Nishchayapanchashat.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 14 of 21

 

Page 235 of 378
PDF/HTML Page 261 of 404
single page version

background image
jyotithI daidipyamAn ane tattvanA vichAramAn chatur evo manuShya paN moh pAme chhe
te chetan tattva jIvit rahe.
visheShArtha : te chidrUp tattva (samajavun) ghaNun agharun chhe kAraN ke bhinna bhinna
apekShAe tenun svarUp anek prakAranun chhe. jem ke – ukta chidrUp tattva jo dravyArthikanayanI apekShAe
nitya chhe to paryAyArthik nayanI apekShAe te anitya paN chhe. jo te ananta padArthono viShay
karavAne kAraNe sthUL chhe to mUrti rahit hovAnA kAraNe sUkShma paN chhe, jo te sAmAnya svarUpe
ek chhe to visheSh svarUpe anek paN chhe, jo te svakIy dravyAdi chatuShTayanI apekShAe sat
chhe to parakIy dravyAdichatuShTayanI apekShAe asat paN chhe tathA jo te anantachatuShTay Adi
guNothI paripUrNa chhe to rUp – rasAdi rahit hovAnA kAraNe shUnya paN chhe. A rIte tenun svarUp
gambhIr hovAthI kadI samasta shrutanA pAragAmI paN tenA viShayamAn moh pAmI jAy chhe. 2.
(शार्दूलविक्रीडित)
सर्वस्मिन्नणिमादिपङ्कजवने रम्येऽपि हित्वा रतिं
यो दृष्टिं शुचिमुक्ति हंसवनितां प्रत्यादराद्दत्तवान् ।
चेतोवृत्तिनिरोधलब्धपरमब्रह्मप्रमोदाम्बुभृत्-
सम्यक्साम्यसरोवरस्थितिजुषे हंसाय तस्मै नमः ।।३।।
anuvAd : aNimA – mahimA Adi ATh RIddhiorUp ramaNIy samasta
kamaLavan rahevA chhatAn paN je AtmArUp hans tenA viShayamAn anurakta na thatAn
AdarathI muktirUp hansI upar ja potAnI draShTi rAkhe chhe tathA je chittavRuttinA
nirodhathI prApta thayel parabrahmasvarUp AnandarUpI jaLathI paripUrNa evA samIchIn
samatAbhAvarUp sarovaramAn nivAs kare chhe te AtmArUp hansane namaskAr ho. 3.
(रथोद्धता)
सर्वभावविलये विभाति यत् सत्समाधिभरनिर्भरात्मनः ।
चित्स्वरूपमभितः प्रकाशकं शर्मधाम नमताद्भुतं महः ।।४।।
anuvAd : je Ashcharyajanak chitsvarUp tej rAg – dveShAdirUp vibhAv pariNAmo
naShTa thatAn samyak samAdhinA bhArane dhAraN karanAr yogIne shobhAyamAn thAy chhe,
je sarva padArthonun prakAshak chhe tathA je sukhanun kAraN chhe te chitsvarUp tejane namaskAr
karo. 4.

Page 236 of 378
PDF/HTML Page 262 of 404
single page version

background image
(रथोद्धता)
विश्ववस्तुविधृतिक्षमं लासज्जालमन्तपरिवर्जितं गिराम् ।
अस्तमेत्यखिलमेकहेलया यत्र तज्जयति चिन्मयं महः ।।५।।
anuvAd : je chidrUp tej samasta vastuone prakAshit karavAmAn samartha chhe,
daidIpyamAn chhe, ant rahit arthAt avinashvar chhe tathA jenA viShayamAn samasta vachanono
samUh krIDAmAtrathI ja nAsh pAme chhe arthAt je vachanano aviShay chhe; te chidrUp tej
jayavant ho. 5.
(रथोद्धता)
नो विकल्परहितं चिदात्मकं वस्तु जातु मनसो ऽपि गोचरम् ।
कर्मजाश्रितविकल्परूपिणः का कथा तु वपुषो जडात्मनः ।।६।।
anuvAd : te chaitanyarUp tattva sarva prakAranA vikalpa rahit chhe ane tyAn te
man karmajanit rAg – dveShanA Ashraye thanArA vikalpa svarUp chhe. tethI jyAre te chaitanya
tattva te manano paN viShay nathI to pachhI jaDasvarUp (achetan) sharIranI to vAt
ja shI chhe? – teno to viShay te kadI thaI ja shakatun nathI. 6.
(रथोद्धता)
चेतसो न वचसोऽपि गोचरस्तर्हि नास्ति भविता खपुष्पवत् ।
शङ्कनीयमिदमत्र नो यतः स्वानुभूतिविषयस्ततो ऽस्ति तत् ।।७।।
anuvAd : jo te chaitanyarUp tej man ane vachanano paN viShay na hoy
to te AkAshanA phUl samAn asat thaI jashe evI paN ahIn AshankA na karavI
joIe kAraN ke te svAnubhavano viShay chhe. tethI te sat ja chhe, nahi ke asat.
7.
(रथोद्धता)
नूनमत्र परमात्मनि स्थितं स्वान्तमन्तमुपयाति तद्बहिः ।
तं विहाय सततं भ्रमत्यदः को बिभेति मरणान्न भूतले ।।८।।
anuvAd : ahIn paramAtmAmAn sthit thayelun man nishchayathI maraNane prApta thaI
jAy chhe. tethI te tene (paramAtmAne) chhoDIne nirantar bAhya padArthomAn vichare chhe.

Page 237 of 378
PDF/HTML Page 263 of 404
single page version

background image
barAbar chhe – A pRithvI upar mRutyuthI koN Daratun nathI? arthAt tenAthI badhA ja Dare
chhe. 8.
(रथोद्धता)
तत्त्वमात्मगतमेव निश्चितं यो ऽन्यदेशनिहितं समीक्षते ।
वस्तु मुष्टिविधृतं प्रयत्नतः कानने मृगयते स मूढधीः ।।९।।
anuvAd : chaitanyatattva nishchayathI potAmAn ja sthit chhe, te chaitanyarUp tattvane
je anya sthAnamAn sthit samaje chhe te mUrkha muThImAn rAkhelI vastune jANe prayatnapUrvak
vanamAn shodhe chhe. 9.
(रथोद्धता)
तत्परः परमयोगसंपदां पात्रमत्र न पुनर्बहिर्गतः ।
नापरेण चलि [ल] तो यथेप्सितः स्थानलाभविभवो विभाव्यते ।।१०।।
anuvAd : je bhavya jIv A paramAtmatattvamAn tallIn thAy chhe te samAdhirUp
sampattionun pAtra thAy chhe, parantu je bAhya padArthomAn mugdha rahe chhe te temanun pAtra
thato nathI. yogya chhe – je bIjA mArge chAlI rahyo chhe tene ichchhAnusAr sthAnanI
prAptirUp sampatti prApta thaI shakatI nathI. 10.
(रथोद्धता)
साधुलक्ष्यमनवाप्य चिन्मये यत्र सुष्ठु गहने तपस्विनः ।
अप्रतीतिभुवमाश्रिता जडा भान्ति नाटयगतपात्रसंनिभाः ।।११।।
anuvAd : je tapasvI atishay gahan te chaitanyasvarUp tattvanA viShayamAn lakShya
(vedhya) na pAmIne atattvashraddhAn (mithyAtva) rUp bhUmikAno Ashray le chhe te mUDhabuddhi
jIv nATakanA pAtra samAn lAge chhe.
visheShArtha : jem nATakanA pAtra rAjA, rank ane sAdhu Adino vesh laIne tathA te pramANe
ja temanun charitra batAvIne jonArAone jo ke mugdha karI le chhe, chhatAn paN teo yathArtha rAjA vagere
hotA nathI. barAbar e ja rIte je bAhya tapashcharaNAdi to kare chhe, parantu samyagdarshan rahit hovAnA
kAraNe te chaitanya tattvano anubhav karI shakatA nathI. teo yogIno vesh laIne paN vAstavik yogI
thaI shakatA nathI. 11.

Page 238 of 378
PDF/HTML Page 264 of 404
single page version

background image
(रथोद्धता)
भूरिधर्मयुतमप्यबुद्धिमानन्धहस्तिविधिनावबुध्य यत् ।
भ्राम्यति प्रचुरजन्मसंकटे पातु वस्तदतिशायि चिन्महः ।।१२।।
anuvAd : agnAnI jIv anek dharmovALA je chetan tattvane andh – hasti
nyAyathI jANIne anek janma – maraNathI bhayAnak A sansAramAn paribhramaN kare chhe te
anupam chetan tattvarUp tej Ap sarvenun rakShaN karo.
visheShArtha : jevI rIte AndhaLo manuShya hAthIno yathArtha AkAr na jANatAn tenA je
avayav (pag ke sUnDh vagere) no sparsha kare chhe tene ja hAthI samajI le chhe, tevI ja rIte mithyAdraShTi
jIv anek dharmayukta te chetan tattvane yathArtha svarUpe na jANatAn ekAnte koI ek ja dharmasvarUp
samajI le chhe. e ja kAraNe te janma – maraNasvarUp A sansAramAn ja paribhramaN karIne dukh sahan
kare chhe. 12.
(रथोद्धता)
कर्मबन्धकलितो ऽप्यबन्धनो रागद्वेषमलिनो ऽपि निर्मलः ।
देहवानपि च देहवर्जितश्चित्रमेतदखिलं किलात्मनः ।।१३।।
anuvAd : A AtmA karmabandh sahit hovA chhatAn paN bandhan rahit chhe,
rAg – dveShathI malin hovA chhatAn paN nirmaL chhe tathA sharIr sAthe sambandhavALo hovA
chhatAn paN te sharIr rahit chhe. A rIte A badhun AtmAnun svarUp Ashcharyajanak chhe.
visheShArtha : abhiprAy e chhe ke shuddha nishchayanayathI A AtmAne na rAg-dveSh pariNAm
chhe, na karmono bandh chhe ane na sharIre ya chhe. te vAstavamAn vItarAg, svAdhIn ane asharIr hoIne
siddha samAn chhe. parantu paryAyasvarUpe te karmabandh sahit hoIne rAg – dveShathI malin ane sharIr sahit
mAnavAmAn Ave chhe. 13.
(रथोद्धता)
निर्विनाशमपि नाशमाश्रितं शून्यमप्यतिशयेन संभृतम् ।
एकमेव गतमप्यनेकतां तत्त्वमीद्रगपि नो विरुध्यते ।।१४।।
anuvAd : te Atmatattva vinAsh rahit hovA chhatAn paN nAshane prApta chhe, shUnya
hovA chhatAn paN atishayathI paripUrNa chhe tathA ek hovA chhatAn paN anekatAne prApta chhe.
A rIte nayavivakShAthI em mAnavAmAn kAI paN virodh Avato nathI. 14.

Page 239 of 378
PDF/HTML Page 265 of 404
single page version

background image
(रथोद्धता)
विस्मृतार्थ परिमार्गणं यथा यस्तथा सहजचेतनाश्रितः ।
स क्रमेण परमेकतां गतः स्वस्वरूपपदमाश्रयेद्ध्रुवम् ।।१५।।
anuvAd : jevI rIte mUrchchhit manuShya svAbhAvik chetanA pAmIne (hoshaNAn
AvIne) potAnI bhUlAyelI vastunI shodh karavA mAnDe chhe tevI ja rIte je bhavya prANI
potAnA svAbhAvik chaitanyano Ashray le chhe te krame karIne ekatva pAmI potAnA
svAbhAvik utkRuShTa pad (mokSha) ne nishchitapaNe ja prApta karI le chhe. 15.
(रथोद्धता)
यद्यदेव मनसि स्थितं भवेत् तत्तदेव सहसा परित्यजेत् ।
इत्युपाधिपरिहारपूर्णता सा यदा भवति तत्पदं तदा ।।१६।।
anuvAd : je je vikalpa AvIne manamAn sthit thAy chhe tene shIghra ja chhoDI
devo joIe. A rIte jyAre te vikalpono tyAg paripUrNa thaI jAy chhe tyAre te
mokSha pad paN prApta thaI jAy chhe. 16.
(रथोद्धता)
संहृतेषु खमनो ऽनिलेषु यद्भाति तत्त्वममलात्मनः परम् ।
तद्गतं परमनिस्तरङ्गतामग्निरुग्र इह जन्मकानने ।।१७।।
anuvAd : indriy, man ane shvAsochchhvAs naShTa thaI gayA pachhI je nirmaL
AtmAnun utkRuShTa svarUp pratibhAsit thAy chhe te atishay sthiratA pAmIne ahIn janma
(sansAr) rUp vanane bALavA mATe tIkShNa agni samAn hoy chhe. 17.
(रथोद्धता)
मुक्त इत्यपि न कार्यमञ्जसा कर्मजालकलितो ऽहमित्यपि ।
निर्विकल्प पदवीमुपाश्रयन् संयमी हि लभते परं पदम् ।।१८।।
anuvAd : vAstavamAn ‘hun mukta chhun’ e jAtano vikalpa paN na karavo joIe.
tathA ‘hun karmonA samUhathI sambaddha chhun’ evo vikalpa paN na karavo joIe. kAraN
e chhe ke sanyamI puruSh nirvikalpa padavI pAmIne ja nishchayathI utkRuShTa mokShapad pAme
chhe. 18.

Page 240 of 378
PDF/HTML Page 266 of 404
single page version

background image
(रथोद्धता)
कर्म चाहमिति च द्वये सति द्वैतमेतदिह जन्मकारणम् ।
एक इत्यपि मतिः सती न यत्साप्युपाधिरचिता तदङ्गभृत् ।।१९।।
anuvAd : he prANI! ‘karma ane hun’ AvA prakAranI be padArthonI kalpanA
thatAn je ahIn dvaitabuddhi thAy chhe te sansAranun kAraN chhe. tathA ‘hun ek chhun’ e jAtano
vikalpa paN yogya nathI kAraN ke te paN upAdhithI nirmit hovAnA kAraNe sansAranun
ja kAraN thAy chhe. 19.
(रथोद्धता)
संविशुद्धपरमात्मभावना संविशुद्धपदकारणं भवेत् ।
सेतरेतकृते सुवर्णतो लोहतश्च विकृतीस्तदाश्रिते ।।२०।।
anuvAd : atishay vishuddha paramAtmatattvanI je bhAvanA chhe te atishay
nirmaL mokShapadanun kAraN thAy chhe. tathA enAthI viparIt je bhAvanA chhe te sansAranun
kAraN thAy chhe. barAbar chhe – suvarNathI je paryAy utpanna thAy chhe te suvarNamay ane
lohathI je paryAy utpanna thAy chhe te lohamay hoy chhe. 20.
(रथोद्धता)
कर्म भिन्नमनिशं स्वतो ऽखिलं पश्यतो विशदबोधचक्षुषा ।
तत्कृते ऽपि परमार्थवेदिनो योगिनो न सुखदुःखकल्पना ।।२१।।
anuvAd : samasta karma mArAthI bhinna chhe, A rIte nirantar nirmaL gnAnarUp netrathI
dekhanArA ane yathArtha svarUpanA vettA yogIne karmakRut sukh – dukh hovA chhatAn paN tene ukta sukh –
dukhanI kalpanA hotI nathI. 21.
(रथोद्धता)
मानसस्य गतिरस्ति चेन्निरालम्ब एव पथि भास्वतो यथा ।
योगिनो द्रगवरोधकारकः संनिधिर्न तमसां कदाचन ।।२२।।
anuvAd : jo yogInA mananI gati sUrya samAn nirAdhAr mArgamAn ja hoy
to tene jovAmAn bAdhA utpanna karanAr andhakAr (agnAn) nI samIpatA kadI paN
hoI shake nahi.

Page 241 of 378
PDF/HTML Page 267 of 404
single page version

background image
visheShArtha : jevI rIte nirAdhAr AkAshamArge gaman karanAr sUrya rahe tyAre andhakAr
koI rIte bAdhA pahonchADI shakato nathI tevI ja rIte samasta mAnasik vikalpothI rahit AtmatattvamAn
sanchAr karanAr yogInA tattvadarshanamAn agnAn – andhakAr paN bAdhA pahonchADI shakato nathI. 22.
(रथोद्धता)
रुग्जरादिविकृतिर्न मे ऽञ्जसा सा तनोरहमितः सदा पृथक् ।
मीलितेऽपि सति खे विकारिता जायते न जलदैर्विकारिभिः ।।२३।।
anuvAd : rog ane jarA Adi rUp vikAr vAstavamAn mArA nathI, te to
sharIranA vikAr chhe ane hun te sharIrathI sambaddha hovA chhatAn paN vAstavamAn tenAthI
sarvadA bhinna chhun. ThIk chhe – vikAr utpanna karanAr vAdaLAo sAthe AkAshano meLAp
thavA chhatAn paN temAn koI prakArano vikArabhAv utpanna thato nathI. 23.
(रथोद्धता)
व्याधिनाङ्गमभिभूयते परं तद्गतो ऽपि न पुनश्चिदात्मकः ।
उत्थितेन गृहमेव दह्यते वह्निना न गगनं तदाश्रितम् ।।२४।।
anuvAd : rog kevaL sharIrane parAdhIn kare chhe paN temAn sthit hovA chhatAn
chetan AtmAne parAdhIn karato nathI. barAbar chhe – utpanna thayelI agni kevaL gharane
ja bALe chhe, parantu tenA AshrayabhUt AkAshane bALatI nathI. 24
(रथोद्धता)
बोधरूपमखिलैरुपाधिभिर्वर्जितं किमपि यत्तदेव नः ।
नान्यदल्पमपि तत्त्वमीद्रशं मोक्षहेतुरिति योगनिश्चयः ।।२५।।
anuvAd : samasta upAdhithI rahit je kAI paN gnAnarUp chhe te ja amArUn
svarUp chhe, tenAthI bhinna jarAy tattva amArUn nathI; A jAtano yogano nishchay
mokShanun kAraN thAy chhe. 25.
(रथोद्धता)
योगतो हि लभते विबन्धनं योगतो ऽपि किल मुच्यते नरः ।
योगवर्त्म विषमं गुरोर्गिरा बोध्यमेतदखिलं मुमुक्षुणा ।।२६।।

Page 242 of 378
PDF/HTML Page 268 of 404
single page version

background image
anuvAd : manuShya yoganA nimitte visheSh bandhan prApta kare chhe tathA yoganA
nimitte ja tenAthI mukta paN thAy chhe. A rIte yogano mArga viSham chhe.
mokShAbhilAShI bhavya jIve A samasta yogamArganun gnAn gurunA upadeshathI prApta karavun
joIe. 26.
(रथोद्धता)
शुद्धबोधमयमस्ति वस्तु यद् रमणीयकपदं तदेव नः ।
स प्रमाद इह मोहजः क्वचित्कल्प्यते वद परो [रे] ऽपि रम्यता ।।२७।।
anuvAd : je shuddha gnAnarUp vastu chhe te ja amArUn ramaNIy pad chhe. enAthI
ulTun je anya koI bAhya jaD vastumAn paN ramaNIyatAnI kalpanA karavAmAn Ave chhe
te kevaL mohajanit pramAd chhe. 27.
(रथोद्धता)
आत्मबोधशुचितीर्थमद्भुतं स्नानमत्र कुरुत्तोत्तमं बुधाः ।
यन्न यात्यपरतीर्थकोटिभिः क्षालयत्यपि मलं तदान्तरम् ।।२८।।
anuvAd : AtmagnAnarUp pavitra tIrtha Ashcharyajanak chhe. he vidvAno! Ap
emAn uttam rIte snAn karo. je abhyantar maL bIjA karoDo tIrthothI paN jato nathI
tene paN A tIrtha dhoI nAkhe chhe. 28.
(रथोद्धता)
चित्समुद्रतटबद्धसेवया जायते किमु न रत्नसंचयः ।
दुःखहेतुरमुतस्तु दुर्गतिः किं न विप्लवमुपैति योगिनः ।।२९।।
anuvAd : chaitanyarUp samudranA taTathI sambandhit sevA dvArA shun ratnono sanchay
nathI thato? avashya thAy chhe. tathA tenAthI dukhanA kAraNabhUt yogInI durgati shun
nAsh nathI pAmatI? arthAt te avashyamev nAsh pAme chhe.
visheShArtha : jevI rIte samudranA kinAre rahenArA mANaso pAse koI bahumUlya ratnono
sanchay thaI jAy chhe tathA enAthI tenI durgati (nirdhanatA) nAsh pAme chhe tevI ja rIte chaitanyarUp
samudranA taTanI ArAdhanA karanAr yogIne paN amUlya ratno (samyagdarshan, gnAn ane chAritra
Adi) no sanchay thaI jAy chhe ane enAthI tenI durgati (nArak paryAy Adi) paN naShTa

Page 243 of 378
PDF/HTML Page 269 of 404
single page version

background image
thaI jAy chhe. A rIte tene nArakAdi paryAy janit dukh naShTa thaI javAthI apUrva shAntino
lAbh thAy chhe. 29.
(रथोद्धता)
निश्चयावगमनस्थितित्रयं रत्नसंचितिरियं परात्मनि ।
योगद्रष्टिविषयीभवन्नसौ निश्चयेन पुनरेक एव हि ।।३०।।
anuvAd : paramAtmAnA viShayamAn je nishchay, gnAn ane sthiratA thAy
chhe; e traNenun nAm ja ratnasanchay chhe. te paramAtmA yogarUp netrano viShay chhe.
nishchayanayanI apekShAe te ratnatrayasvarUp AtmA ek ja chhe, temAn
samyagdarshanAdino bhed paN draShTigochar thato nathI.
visheShArtha : samyagdarshanAdinA svarUpano vichAr nishchay ane vyavahAranI apekShAe
be prakAre karavAmAn Ave chhe. jem ke – jIvAdi sAt tattvonun yathArtha shraddhAn karavun. e vyavahAr
samyagdarshan chhe. ukta jIvAdi tattvonun je yathArtha gnAn hoy chhe, tene vyavahAr samyaggnAn
kahe chhe. pAparUp kriyAonA parityAgane vyavahAr samyak chAritra kahevAmAn Ave chhe. A
vyavahAranI apekShAe temanA svarUpano vichAr thayo. nishchayanayanI apekShAe temanun svarUp A
rIte chhe. shuddha AtmAnA viShayamAn ruchi utpanna thavI te nishchay samyagdarshan, te ja AtmAnA
svarUpane jANavun te nishchay samyaggnAn ane ukta AtmAmAn ja lIn thavun e nishchay chAritra
kahevAy chhe. AmAn vyavahAr jyAn sudhI nishchayano sAdhak chhe tyAnsudhI ja te upAdey chhe,
vAstavamAn te asatyArtha hovAthI hey ja chhe. upAdey kevaL nishchay ja chhe, kemake te yathArtha
chhe. ahIn nishchay ratnatrayanA svarUpanun ja digdarshan karAvavAmAn Avyun chhe te nirmaL dhyAnanI
apekShA rAkhe chhe. 30.
(रथोद्धता)
प्रेरिताः श्रुतगुणेन शेमुषीकार्मुकेण शरवद् दृगादयः ।
बाह्यवेध्यविषये कृतश्रमाश्चिद्रणे प्रहतकर्मशत्रवः ।।३१।।
anuvAda — AgamarUp dorIthI sanyukta evA buddhirUp dhanuShyathI prerit
samyagdarshanAdirUp bAN chaitanyarUp raNamAn bAhya padArtharUp lakShyanA viShayamAn parishram
karIne karmarUp shatruono nAsh karI nAkhe chhe.
visheShArtha : abhiprAy e chhe ke jevI rIte raNabhUmimAn dorIthI susajaj dhanuShya dvArA
chhoDavAmAn Avel bAN lakShyabhUt shatruone vIndhIne temano nAsh karI nAkhe chhe tevI ja rIte ahIn

Page 244 of 378
PDF/HTML Page 270 of 404
single page version

background image
chaitanyarUpI raNabhUmimAn AgamAbhyAsarUpI dorIthI buddhirUpI dhanuShyane sajja karI tenI preraNAthI prApta
thayelA samyagdarshanAdirUpI bANo dvArA karmarUpI shatru paN naShTa karI devAmAn Ave chhe. 31.
(रथोद्धता)
चित्तवाच्यकरणीयवर्जिता निश्चयेन मुनिवृत्तिरीद्रशी ।
अन्यथा भवति कर्मगौरवात् सा प्रमादपदवीमुपेयुषः ।।३२।।
anuvAd : nishchayathI muninI vRutti man, vachan ane kAyAnI pravRutti rahit
evI hoy chhe. tAtparya e chhe ke te manogupti, vachanagupti ane kAyagupti sahit
hoy chhe. parantu pramAd avasthA pAmelA munine karmanI adhikatAne kAraNe te (munivRuti)
AnAthI viparIt arthAt uparyukta traN guptiothI rahit hoy chhe. 32.
(रथोद्धता)
सत्समाधिशशलाञ्छनोदयादुल्लसत्यमलबोधवारिधिः ।
योगिनो ऽणुसद्रशं विभाव्यते यत्र मग्नमखिलं चराचरम् ।।३३।।
anuvAd : samIchIn samAdhirUp chandramAnA udayathI harShit thaIne yogIno
nirmaL gnAnarUp samudra vRuddhi pAme chhe, jemAn DUbelun A samasta charAchar vishva aNu-
samAn pratibhAse chhe. 33.
(रथोद्धता)
कर्मशुष्कतृणराशिरुन्नतो ऽप्युद्गते शुचिसमाधिमारुतात् ।
भेदबोधदहने हृदि स्थिते योगिनो झटिति भस्मसाद्भवेत् ।।३४।।
anuvAd : pavitra samAdhirUp vAyu dvArA yogInA hRudayamAn sthit
bhedagnAnarUpI agni prajvalit thatAn temAn karmarUpI sUkA ghAsano Uncho Dhagalo paN
tarat ja bhasma thaI jAy chhe. 34.
(रथोद्धता)
चित्तमत्तकरिणा न चेद्धतो दुष्टबोधवह्निनाथवा ।
योगकल्पतरुरेष निश्चितं वाञ्छितं फलति मोक्षसत्फलम् ।।३५।।
anuvAd : jo te yogarUpI kalpavRukSha unmatta hAthI dvArA athavA

Page 245 of 378
PDF/HTML Page 271 of 404
single page version

background image
mithyAgnAnarUpI agni dvArA naShTa karavAmAn na Ave to te nishchayathI iShTa mokSharUpI
uttam phaL utpanna kare chhe. 35.
(रथोद्धता)
तावदेव मतिवाहिनी सदा धावति श्रुतगता पुरः पुरः ।
यावदत्र परमात्मसंविदा भिद्यते न हृदयं मनीषिणः ।।३६।।
anuvAd : ahIn vidvAn sAdhunI buddhirUpI nadI AgamamAn sthit thaIne
nirantar tyAn sudhI ja AgaL AgaL doDe chhe jyAn sudhI tenun hRuday utkRuShTa AtmatattvanA
gnAnathI bhedAtun nathI.
visheShArtha : Ano abhiprAy e chhe ke vidvAn sAdhune jyAre utkRuShTa AtmAnun svarUp
samajavAmAn AvI jAy chhe tyAre tene shrutanA parishIlananI visheSh AvashyakatA nathI rahetI. kAraN
e chhe ke Atmatattvanun parignAn prApta karavun e ja to AgamanA abhyAsanun phaL chhe, ane te tene
prApta thaI ja gayun chhe. have tene mokShapad kAI dUr nathI. 36.
(रथोद्धता)
यः कषायपवनैरचुम्बितो बोधवह्निरमलोल्लसद्दशः ।
किं न मोहतिमिरं विखण्डयन् भासते जगति चित्प्रदीपकः ।।३७।।
anuvAd : je chaitanyarUpI dIpak kaShAyarUpI vAyuthI sparshAyo nathI, gnAnarUpI
agni sahit chhe tathA prakAshamAn nirmaL dashAo (dravya paryAyo) rUp dashA (battI)
thI sushobhit chhe, te shun sansAramAn moharUpI andhakArane naShTa karato pratibhAsit nathI
thato? arthAt avashya ja pratibhAsit thAy chhe. 37.
(रथोद्धता)
बाह्यशास्त्रगहने विहारिणी या मतिर्बहुविकल्पधारिणी ।
चित्स्वरूपकुलसद्मनिर्गता सा सती न सद्रशी कुयोषिता ।।३८।।
anuvAd : je buddhirUpI strI bAhya shAstrarUpI vanamAn pharanArI chhe, anek
vikalpo dhAraN kare chhe tathA chaitanyarUpI kulIn gharamAnthI nIkaLI chukI chhe, te pativratA
samAn samIchIn nathI, parantu durAchAriNI strI samAn chhe. 38.

Page 246 of 378
PDF/HTML Page 272 of 404
single page version

background image
(रथोद्धता)
यस्तु हेयमितरच्च भावयन्नाद्यतो हि परमाप्तुमीहते ।
तस्य बुद्धिरुपदेशतो गुरोराश्रयेत्स्वपदमेव निश्चलम् ।।३९।।
anuvAd : je bhavya jIv hey ane upAdeyano vichAr karato thako pahelAnI
(heyanI) apekShAe bIjI (upAdey) ne prApta karavAno prayatna kare chhe tenI buddhi gurunA
upadeshathI sthir Atmapad (mokSha)ne ja prApta kare chhe. 39.
(रथोद्धता)
सुप्त एष बहुमोहनिद्रया लङ्द्यितः स्वमबलादि पश्यति ।
जाग्रतोच्चवचसा गुरोर्गतं संगतं सकलमेव द्रश्यते ।।४०।।
anuvAd : moharUpI gADh nidrAne vashIbhUt thaIne sUtelo A jIv strI –
putrAdi bAhya vastuone potAnI samaje chhe. te jyAre gurunA UnchA vachan arthAt
upadeshathI jAgI uThe chhe tyAre sanyogane prApta thayel te badhA ja bAhya padArthone nashvar
samajavA mAnDe chhe. 40.
(रथोद्धता)
जल्पितेन बहुना किमाश्रयेद् बुद्धिमानमलयोगसिद्धये ।
साम्यमेव सकलैरूपाधिभिः कर्मजालजनितैर्विवर्जितम् ।।४१।।
anuvAd : ghaNun kahevAthI shun? buddhimAn manuShye nirmaL yoganI siddhi mATe
karmasamUhathI utpanna thayel samasta upAdhi rahit ek mAtra samatAbhAvano ja Ashray
karavo joIe. 41.
(रथोद्धता)
नाममात्रकथया परात्मनो भूरिजन्मकृतपापसंक्षयः ।
बोध वृत्तरुचयस्तु तद्गताः कुर्वते हि जगतां पतिं नरम् ।।४२।।
anuvAd : paramAtmAnA nAm mAtranI kathAthI ja anek janmomAn sanchit karelA
pApono nAsh thAy chhe. tathA ukta paramAtmAmAn sthit gnAn, chAritra ane samyagdarshan
manuShyane jagatano adhIshvar banAvI de chhe. 42.

Page 247 of 378
PDF/HTML Page 273 of 404
single page version

background image
(रथोद्धता)
चित्स्वरूपपदलीनमानसो यः सदा स किल योगिनायकः ।
जीवराशिरखिलश्चिदात्मको दर्शनीय इति चात्मसंनिभिः ।।४३।।
anuvAd : je muninun man chaitanyasvarUpamAn lIn thAy chhe te yogIomAn shreShTha
thaI jAy chhe. samasta jIvarAshi chaitanyasvarUp chhe mATe temane potAnA samAn ja gaNavA
joIe. 43.
(रथोद्धता)
अन्तरङ्गबहिरङ्गयोगतः कार्यसिद्धिरखिलेति योगिना ।
आसितव्यमनिशं प्रयत्नतः स्वं परं सद्रशमेव पश्यता ।।४४।।
anuvAd : sarva kAryonI siddhi antarang ane bahirang yogathI thAy chhe. tethI
yogIe nirantar prayatnapUrvak sva ane parane samadraShTithI dekhatA rahevun joIe.
visheShArtha : yog shabdanA be artha chhe – man, vachan ane kAyAnI pravRutti ane samAdhi.
emAn man, vachan ane kAyanI pravRuttirUp je yog chhe te be prakArano chhe – shubh ane ashubh. AmAn
shubh yogathI puNya ane ashubh yogathI pApano Asrav thAy chhe ane te pramANe ja jIvane sAnsArik
sukh ane dukhanI prApti thAy chhe. A banney prakAranA yog sharIr sAthe sambaddha hovAnA kAraNe
bahirang kahevAy chhe. antarang yog samAdhi chhe. enAthI jIvane avinashvar padanI prApti thAy chhe.
ahIn granthakartAe sva ane paramAn samabuddhi rAkhatA yogIne A antarang yogamAn sthit rahevA
taraph sanket karyo chhe. 44.
(रथोद्धता)
लोक एष बहुभावभावितः स्वार्जितेन विविधेन कर्मणा ।
पश्यतोऽस्य विकृतीर्जडात्मनः क्षोभमेति हृदयं न योगिनः ।।४५।।
anuvAd : A janasamUh potAnA kamAyelA anek prakAranA karma anusAr anek
avasthAo pAme chhe. te agnAnInA vikAro joIne yogInun man kShobh pAmatun nathI. 45.
(रथोद्धता)
सुप्त एष बहुमोहनिद्रया दीर्घकालमविरामया जनः ।
शास्त्रमेतदधिगम्य सांप्रतं सुप्रबोध इह जायतामिति ।।४६।।

Page 248 of 378
PDF/HTML Page 274 of 404
single page version

background image
anuvAd : A prANI nirantar rahenArI moharUp gADh nidrAthI ghaNA kAL
sudhI sUto chhe. have teNe ahIn A shAstrano abhyAs karIne jAgRut (samyaggnAnI)
thaI javun joIe. 46.
(रथोद्धता)
चित्स्वरूपगगने जयत्यसावेकदेशविषयापि रम्यता ।
ईषदुद्गतवचःकरैः परैः पद्मनन्दिवदनेन्दुना कृता ।।४७।।
anuvAd : padmanandI muninA mukharUp chandramA dvArA kinchit uday pAmelA utkRuShTa
vachanarUp kiraNothI karavAmAn AvelI te ramaNIyatA ek deshano viShay karatI hovA
chhatAn paN chaitanyarUp AkAshamAn jayavant ho. 47.
(शार्दूलविक्रीडित)
त्यक्ताशेषपरिग्रहः शमधनो गुप्तित्रयालंकृतः
शुद्धात्मानमुपाश्रितो भवति यो योगी निराशस्ततः ।
मोक्षो हस्तगतो ऽस्य निर्मलमतेरेतावतैव ध्रुवं
प्रत्यूहं कुरुते स्वभावविषमो मोहो व वैरी यदि ।।४८।।
anuvAd : je yogIe samasta parigrahano parityAg karI dIdho chhe, je
shAntirUp sampatti sahit chhe, traN guptiothI alankRut chhe tathA shuddha AtmasvarUpane
prApta karIne AshA rahit (ichchhA ke tRuNA rahit) thaI gayA chhe tenA mArgamAn
svabhAvathI duShTa te moharUpI shatru jo vidhna na kare to eTalA mAtrathI ja mokSha
A nirmaLabuddhi yogInA hAthamAn sthit (chhe em) samajavun joIe. 48.
(शार्दूलविक्रीडित)
त्रैलोक्ये किमिहास्ति को ऽपि स सुरः किं वा नरः किं फणी
यस्माद्भीर्मम यामि कातरतया यस्याश्रयं चापदि ।
उक्तं यत्परमेश्वरेण गुरुणा निःशेषवाञ्छाभयं
भ्रान्तिक्लेशहरं हृदि स्फु रति चेत्तत्तत्त्वमत्यद्भुतम् ।।४९।।
anuvAd : mahAn parameshvar dvArA kahevAmAn Avelun je chaitanyatattva samasta
ichchhA, bhay, bhrAnti ane klesh dUr kare chhe te Ashcharyajanak chaitanyatattva jo hRudayamAn

Page 249 of 378
PDF/HTML Page 275 of 404
single page version

background image
prakAshamAn chhe to pachhI traNe lokamAn ahIn shun evo koI dev chhe, evo koI manuShya
chhe athavA evo koI sarpa chhe; jenAthI mane bhay utpanna thAy athavA Apatti AvatAn
hun DarI jaIne tenA sharaNe jAun? arthAt uparyukta chaitanyasvarUp hRudayamAn sthit rahetAn
kadI koIno bhay raheto nathI ane tethI koInA sharaNe javAnI paN AvashyakatA rahetI
nathI. 49.
(शार्दूलविक्रीडित)
तत्त्वज्ञानसुधार्णवं लहरिभिर्दूरं समुल्लासयन्
तृष्णापत्रविचित्रचित्तकमले संकोचमुद्रां दधत् ।
सद्विद्याश्रितभव्यकैरवकुले कुर्वन् विकासश्रियं
योगीन्द्रोदयभूधरे विजयते सद्बोधचन्दोदयः ।।५०।।
anuvAd : je sadbodhachandroday (samyaggnAnarUpI chandrano uday) tattvagnAnarUpI
amRutanA samudrane tattvavichArarUp lahero dvArA dUrathI ja pragaT kare chhe, tRuShNArUpI
pAndaDAothI vichitra evA chittarUpI kamaLane sankoche chhe tathA samyaggnAnano Ashray
pAmelA bhavya jIvo rUp kumudonA samUhane vikasit kare chhe; te sadbodh chandroday
(A prakaraN) munIndrarUpI udayAchaL parvat upar jayavant thAy chhe. 50.
A rIte sadbodhachandroday adhikAr samApta thayo. 10.

Page 250 of 378
PDF/HTML Page 276 of 404
single page version

background image
11. nishchayapanchAshat
[११. निश्चयपञ्चाशत् ]
(आर्या )
दुर्लक्ष्यं जयति परं ज्योतिर्वाचां गणः कवीन्द्राणाम् ।
जलमिव वज्रे यस्मिन्नलब्धमध्या बहिर्लुठति ।।१।।
anuvAd : jevI rIte jaL vajranI madhyamAn pravesh na pAmatAn bahAr ja daDI
paDe chhe tevI ja rIte je utkRuShTa jyotinI madhyamAn mahAkavionA vachanono samUh paN
pravesh na pAmatAn bahAr ja rahI jAy chhe, arthAt jenun varNan mahAkavi paN potAnI
vANI dvArA karI shakatA nathI tathA je ghaNI mushkelIthI dekhI shakAy chhe te utkRuShTa jyoti
jayavant ho. 1.
(आर्या )
मनसो ऽचिन्त्यं वाचामगोचरं यन्महस्तनोर्भिन्नम् ।
स्वानुभवमात्रगम्यं चिद्रूपममूर्तमव्याद्वः ।।२।।
anuvAd : je chaitanyarUp tejanA viShayamAn manathI kAI vichAr karI shakAto
nathI, vachanathI kAI kahI shakAtun nathI tathA je sharIrathI bhinna, anubhav mAtrathI gamya
ane amUrta chhe; te chaitanyarUp tej Ap lokonI rakShA karo. 2.
(आर्या )
वपुरादिपरित्यक्ते मज्जत्यानन्दसागरे मनसि ।
प्रतिभाति यत्तदेकं जयति परं चिन्मयं ज्योतिः ।।३।।
anuvAd : manathI bAhya sharIrAdi taraphathI khasIne AnandarUp samudramAn DUbI jatAn

Page 251 of 378
PDF/HTML Page 277 of 404
single page version

background image
je jyoti pratibhAsit thAy chhe te utkRuShTa chaitanyasvarUp jyoti jayavant ho. 3.
(आर्या )
स जयति गुरुर्गरीयान् यस्मामलवचनरश्मिभिर्झगिति ।
नश्यति तन्मोहतमो यदविषयो दिनकरादीनाम् ।।४।।
anuvAd : je agnAnarUp andhakAr sUryAdi dvArA naShTa karI shakAto nathI te
je gurunA nirmaL vachanarUp kiraNodvArA shIghra ja naShTa thaI jAy chhe te shreShTha guru jayavant
ho. 4.
(आर्या )
आस्तां जरादिदुःखं सुखमपि विषयोद्भवं सतां दुःखम् ।
तैर्मन्यते सुखं यत्तन्मुक्तौ सा च दुःसाध्या ।।५।।
anuvAd : vRuddhatva AdinA nimitte utpanna thanArUn dukh to dUr ja rahe,
parantu viShayabhogothI utpanna thayelun sukh paN sAdhu puruShone dukharUp ja pratibhAShit
thAy chhe. teo jene vAstavik sukh mAne chhe te sukh muktimAn chhe ane te ghaNI
mushkelIthI siddha karI shakAy chhe. 5.
(आर्या )
श्रुतपरिचितानुभूतं सर्वं सर्वस्य जन्मने सुचिरम् ।
न तु मुक्त येऽत्र सुलभा शुद्धात्मज्योतिरुपलब्धिः ।।६।।
anuvAd : lokamAn sarva prANIoe chirakALathI janma – maraNarUp sansAranA
kAraNabhUt vastuonA viShayamAn sAmbhaLyun chhe, parichay prApta karyo chhe tathA anubhav
paN karyo chhe. parantu je shuddha AtmAnI jyoti muktinA kAraNabhUt chhe tenI upalabdhi
temane sulabh nathI. 6.
(आर्या )
बोधोऽपि यत्र विरलो वृत्तिर्वाचामगोचरे बाढम् ।
अनुभूतिस्तत्र पुनर्दुर्लक्ष्यात्मनि परं गहनम् ।।७।।
anuvAd : je AtmA vachanothI agochar chhe – vikalpAtIt chhe – te AtmatattvanA

Page 252 of 378
PDF/HTML Page 278 of 404
single page version

background image
viShayamAn prAya gnAn ja thatun nathI. tenA viShayamAn sthiti to visheSh kaThin chhe ane
teno anubhav to durlabh ja chhe. te Atmatattva atyant durgam chhe. 7.
(आर्या )
व्यवहृतिरबोधजनबोधनाय कर्मक्षयाय शुद्धनयः ।
स्वार्थं मुमुक्षुरहमिति वक्ष्ये तदाश्रितं किंचित् ।।८।।
anuvAd : vyavahAranay agnAnIjanone pratibodh karavA mATe chhe, parantu shuddha
nishchayanay karmonA nAshanun kAraN chhe. tethI mokShanI abhilAShA rAkhanAr hun (padmanandI)
svanA nimitte shuddha nishchayanayanA Ashraye prayojanabhUt AtmasvarUpanun varNan karUn chhun. 8.
(आर्या )
व्यवहारो ऽभूतार्थो भूतार्थो देशितस्तु शुद्धनयः ।
शुद्धनयमाश्रिता ये प्राप्नुवन्ति यतयः पदं परमम् ।।९।।
anuvAd : vyavahAranayane asatya padArthano viShay karanAr ane nishchayanayane
yathArtha vastuno viShay karanAr kahevAmAn Avel chhe. je muni shuddha nishchayanayano Ashray
le chhe te utkRuShTa pad (mokSha) ne prApta kare chhe. 9.
(आर्या )
तत्त्वं वागतिवर्ति व्यवहृतिमासाद्य जायते वाच्यम् ।
गुणपर्ययादिविवृतेः प्रसरति तच्चापि शतशाखम् ।।१०।।
anuvAd : vastunun yathArtha svarUp vachan agochar chhe arthAt te vachan dvArA
kahI shakAtun nathI. te vyavahArano Ashray laIne ja vachan dvArA kahevAne yogya bane
chhe te paN guNo ane paryAyo AdinA vivaraNathI senkaDo shAkhAomAn vistAr pAme
chhe. 10.
(आर्या )
मुख्योपचारविवृतिं व्यवहारोपायतो यतः सन्तः ।
ज्ञात्वा श्रयन्ति शुद्धं तत्त्वमिति व्यवहृतिः पूज्या ।।११।।
anuvAd : sajjan manuShya vyavahAranayanA Ashraye ja mukhya ane upachArabhUt

Page 253 of 378
PDF/HTML Page 279 of 404
single page version

background image
kathan jANIne shuddha svarUpano Ashray le chhe tethI te vyavahAr (pUjya) grAhya chhe. 11.
(आर्या )
आत्मनि निश्चयबोधस्थितयो रत्नत्रयं भवक्षतये ।
भूतार्थपथप्रस्थितबुद्धेरात्मैव तत्त्रितयम् ।।१२।।
anuvAd : AtmAnA viShayamAn draDhatA (samyagdarshan), gnAn ane sthiti
(chAritra)rUp ratnatray sansAranA nAshanun kAraN chhe. parantu jenI buddhi shuddha nishchayanayanA
mArgamAn pravRutta thaI chukI chhe tene te traNe (samyagdarshanAdi) ek AtmasvarUp ja chhe –
tenAthI bhinna nathI. 12.
(आर्या )
सम्यक्सुखबोधद्रशां त्रितयमखण्डं परात्मनो रूपम् ।
तत्तत्र तत्परो यः स एव तल्लब्धिकृतकृत्यः ।।१३।।
anuvAd : samyak sukh (chAritra), gnAn ane darshan A traNenI ekatA
paramAtmAnun akhanD svarUp chhe. tethI je jIv uparyukta paramAtmasvarUpamAn lIn thAy
chhe te ja temanI prAptithI kRutakRutya thAy chhe. 13.
(आर्या )
अग्नाविवोष्णभावः सम्यग्बोधो ऽस्ति दर्शनं शुद्धम् ।
ज्ञातं प्रतीतमाभ्यां सत्स्वास्थ्यं भवति चारित्रम् ।।१४।।
anuvAd : jevI rIte abhed svarUpe agnimAn uShNatA rahe chhe tevI ja rIte
AtmAmAn gnAn chhe. A prakAranI pratItinun nAm shuddha samyagdarshan ane te ja prakAre
jANavAnun nAm samyaggnAn chhe. A bannenI sAthe ukta AtmAnA svarUpamAn sthit
thavAnun nAm samyakchAritra chhe. 14.
(आर्या )
विहिताभ्यासा बहिरर्थवेध्यसंबन्धिनो द्रगादिशराः ।
सफलाः शुद्धात्मरणे छिन्दितकर्मारिसंघाताः ।।१५।।
anuvAd : je samyagdarshan AdirUp bAN bAhya vasturUp vedhya (lakShya)

Page 254 of 378
PDF/HTML Page 280 of 404
single page version

background image
sAthe sambandh rAkhe chhe tathA jemaNe A kAryano abhyAs paN karyo chhe te
samyagdarshanAdirUp bAN shuddha AtmArUp raNamAn karmarUp shatruonA samUhano nAsh
karIne saphaL thAy chhe. 15.
(आर्या )
हिंसोज्झित एकाकी सर्वोपद्रवसहो वनस्थो ऽपि ।
तरुरिव नरो न सिध्यति सम्यग्बोधाद्रते जातु ।।१६।।
anuvAd : je manuShya vRukSha samAn hinsA karma rahit chhe, ekalo chhe arthAt
koI sahAyakanI apekShA rAkhato nathI, samasta upadravo sahan kare chhe tathA vanamAn sthit
paN chhe chhatAn paN te samyaggnAn vinA kadI paN siddha thaI shakato nathI.
visheShArtha : vanamAn ekalun rahel je vRukSha ThanDI ane garamI AdinA upadravo sahan kare
chhe tathA sthAvar hovAnA kAraNe hinsAkarmathI paN rahit chhe chhatAn ya samyaggnAn rahit hovAnA kAraNe
jem te kadI mukti pAmI shakatun nathI te ja rIte manuShya sAdhu thaIne sarva prakAranA upadravo ane
pariShaho sahan kare chhe, ghar chhoDIne vanamAn ekAkIpaNe rahe chhe tathA prANIonA ghAtathI virat chhe;
chhatAn paN jo teNe samyaggnAn prApta karyun nathI to te paN kadI mukta thaI shakato nathI. 16.
(आर्या )
अस्पृष्टमबद्धमनन्यमयुतमविशेषभ्रमोपेतः ।
यः पश्यत्यात्मानं स पुमान् खलु शुद्धनयनिष्ठः ।।१७।।
anuvAd : je bhavya jIv bhramarahit thaIne potAne karmathI aspRuShTa, bandharahit,
ek, paranA sanyog rahit tathA paryAyanA sambandh rahit shuddha dravyasvarUpane dekhe chhe
tene nishchayathI shuddha nayamAn niShThA rAkhanAr samajavo joIe. 17.
(आर्या )
शुद्धाच्छुद्धमशुद्धं ध्यायन्नाप्नोत्यशुद्धमेव स्वम् ।
जनयति हेम्नो हैमं लोहाल्लो [लौ] हं नरः कटकम् ।।१८।।
anuvAd : jIv shuddha nishchayanayathI shuddha AtmAnun dhyAn karato shuddha ja
AtmasvarUpane prApta kare chhe tathA vyavahAranayanun avalamban laIne ashuddha AtmAno
vichAr karato ashuddha ja AtmasvarUpane prApta kare chhe. barAbar chhe – manuShya sonAmAnthI
sonAmay kaDun ane loDhAmAnthI lohamay kaDun ja utpanna kare chhe. 18.