Padmanandi Panchvinshati-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). 19. Jinpoojashtak; Shlok: 1-10 (19. Jinpoojashtak),1 (20. Karunashtak),2 (20. Karunashtak),3 (20. Karunashtak),4 (20. Karunashtak),5 (20. Karunashtak),6 (20. Karunashtak),7 (20. Karunashtak),8 (20. Karunashtak),1 (21. Kriyakandachoolika),2 (21. Kriyakandachoolika),3 (21. Kriyakandachoolika),4 (21. Kriyakandachoolika),5 (21. Kriyakandachoolika),6 (21. Kriyakandachoolika),7 (21. Kriyakandachoolika),8 (21. Kriyakandachoolika),9 (21. Kriyakandachoolika),10 (21. Kriyakandachoolika),11 (21. Kriyakandachoolika),12 (21. Kriyakandachoolika),13 (21. Kriyakandachoolika),14 (21. Kriyakandachoolika),15 (21. Kriyakandachoolika),16 (21. Kriyakandachoolika),17 (21. Kriyakandachoolika),18 (21. Kriyakandachoolika),1 (22. Aekatvadasak),2 (22. Aekatvadasak),3 (22. Aekatvadasak),4 (22. Aekatvadasak),5 (22. Aekatvadasak),6 (22. Aekatvadasak),7 (22. Aekatvadasak),8 (22. Aekatvadasak),9 (22. Aekatvadasak),10 (22. Aekatvadasak),11 (22. Aekatvadasak),1 (23. Paramarthvinshati),2 (23. Paramarthvinshati); 20. Karunashtak; 21. Kriyakandachoolika; 22. Aekatvadasak; 23. Paramarthvinshati.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 19 of 21

 

Page 335 of 378
PDF/HTML Page 361 of 404
single page version

background image
19. shrījinapūjāṣhṭak
[१९. श्रीजिनपूजाष्टकम् ]
(वसंततिलका)
जातिर्जरामरणमित्यनलत्रयस्य
जिवाश्रितस्य बहुतापकृतो यथावत्
विध्यापनाय जिनपादयुगाग्रभूमौ
धारात्रयं प्रवरवारिकृतं क्षिपामि
।।।।
anuvād : janma, jarā ane maraṇ ā jīvanā āshraye rahenār traṇ agnio
bahu santāp karanārī chhe. hun temane shānta karavā māṭe jin bhagavānanā charaṇ yugal
āgaḷ vidhipūrvak uttam jaḷathī nirmit traṇ dhārāonun kṣhepaṇ karūn chhun. 1. jaḷadhārā.
(वसंततिलका)
यद्वद्वचो जिनपतेर्भवतापहारि
नाहं सुशीतलमपीह भवामि तद्वत्
कर्पूरचन्दनमितीव मयार्पितं सत्
त्वत्पादपङ्कजसमाश्रयणं करोति
।।।।
anuvād : jevī rīte jin bhagavānanī vāṇī sansārano santāp dūr karanārī
chhe tevī rīte shītaḷ hovā chhatān paṇ hun te santāp dūr karī shakato nathī, ā jātanā
vichārathī ja jāṇe mārā dvārā bheṭ karavāmān āvel kapūr mishrit te chandan he
bhagavān! āpanā charaṇakamaḷono āshray kare chhe. 2. chandan.

Page 336 of 378
PDF/HTML Page 362 of 404
single page version

background image
(वसंततिलका)
राजत्यसौ शुचितराक्षतपुज्जराजि-
र्दत्ताधिकृत्य जिनमक्षतमक्षधूतैर्तैः
वीरस्य नेतरजनस्य तु वीरपट्टो
बद्धः शिरस्यतितरां श्रियमातनोति
।।।।
anuvād : indriyarūp dhūrtodvārā bādhā nahīn pāmelā evā jin bhagavānanā
āshraye āpavāmān āvelī te atishay pavitra akṣhatanā puñjanī paṅkti sushobhit thāy
chhe. barābar chhe
parākramī puruṣhanā shir upar bāndhavāmān āvel vīrapaṭṭa jem atyant
shobhā vistāre chhe tem kāyar puruṣhanā shir upar bāndhavāmān āvel tevī shobhā
vistārato nathī. 3. akṣhat.
(वसंततिलका)
साक्षादपुष्पशर एव जिनस्तदेनं
संपूजयामि शुचिपुष्पशरैर्मनोज्ञैः
नान्यं तदाश्रयतया किल यन्न यत्र
तत्तत्र रम्यमधिकां कुरुते च लक्ष्मीम्
।।।।
anuvād : ā jinendra pratyakṣha apuṣhpashar arthāt puṣhpashar (kām) rahit chhe,
tethī hun tenī manohar ane pavitra puṣhpasharo (puṣhpanā hāro) thī pūjā karūn chhun. anya
(brahmā ādi) koīnī paṇ hun temanāthī pūjā karato nathī. kāraṇ ke te puṣhpashar arthāt
kāmane ādhīn chhe. barābar chhe
je ramaṇīy vastu jyān na hoy te tyān adhik shobhā
āpe chhe.
visheṣhārtha : puṣhpasharanā be artha thāy chhe, puṣhparūp bāṇonā dhārak kāmadev tathā
puṣhpamāḷā. ahīnshleṣhanī mukhyatāthī ukta banne arthanī vivakṣhā karīne em batāvavāmān āvyun
chhe ke jin bhagavān pāse puṣhpashar (kāmavāsanā) nathī, tethī hun tenī puṣhpasharothī
(puṣhpamāḷāothī) pūjā karūn chhun. anya hari, har ane brahmā ādi puṣhpashar sahit chhe; māṭe
temanī puṣhpasharothī pūjā karavāmān kāī paṇ shobhā nathī. e ja vāt puṣhṭa karavā māṭe em
paṇ kahī devāmān āvyun chhe ke jyān je vastu nathī tyān ja te vastu mūkavāthī shobhā thāy

Page 337 of 378
PDF/HTML Page 363 of 404
single page version

background image
chhe, nahi ke jyān te vastu vidyamān hoy tyān mūkavāthī. tātparya e chhe ke jinendra bhagavān
ja jagatvijayī kāmadev rahit hovānā kāraṇe puṣhpo dvārā pūjavāne yogya chhe, nahi ke ukta
kām pīḍit hari-har ādi. kāraṇ e chhe ke pūjak jem kāmarahit jinendranī pūjāthī svayam
paṇ kāmarahit thaī jāy chhe tevī rīte kām pīḍit anyanī pūjā karavāthī te kadī paṇ
tenāthī rahit thaī shakatā nathī. 4. puṣhpa.
(वसंततिलका)
देवो ऽयमिन्द्रियबलप्रलयं करोति
नैवेद्यमिन्द्रियबलप्रदखाद्यमेतत्
चित्रं तथापि पुरतः स्थितमर्हतो ऽस्य
शोभां बिभर्ति जगतो नयनोत्सवाय
।।।।
anuvād : ā bhagavān indriyanun baḷ naṣhṭa kare chhe ane ā naivedya indriyanun
baḷ āpanār khādya (bhakṣhya) chhe chhatān paṇ āshcharya chhe ke ā arahant bhagavānanī
āgaḷ sthit te naivedya jagatnā prāṇīonā netrone ānandadāyak shobhā dhāraṇ kare
chhe. 5. naivedya.
(वसंततिलका)
आरार्तिकं तरलवह्निशिखं विभाति
स्वच्छे जिनस्य वपुषि प्रतिबिम्बितं सत्
ध्यानानलो मृगयमाण इवावशिष्टं
दग्धुं परिभ्रमति कर्मचयं प्रचण्डः
।।।।
anuvād : chañchaḷ agnishikhāthī sanyukta āratīno dīpak jin bhagavānanā
svachchha sharīramān pratibimbit thaīne evo shobhe chhe ke jāṇe te bākī rahelā (aghāti)
karmasamūhane bāḷavā māṭe shodhatī tīvra dhyānarūp agni ja pharī rahī hoy. 6. dīp.
(वसंततिलका)
कस्तूरिकारसमयीरिव पत्रवल्लीः
कुर्वन् मुखेषु चलनैरिह दिग्वधूनाम्

Page 338 of 378
PDF/HTML Page 364 of 404
single page version

background image
हर्षादिव प्रभुजिनाश्रयणेन वात-
प्रेङ्खद्वपुर्नटति पश्यत धूपधूमः
।।।।
anuvād : juo, vāyuthī kampatā sharīravāḷo dhūpano dhūmāḍo potānā kampanathī
(chañchaḷatāthī) jāṇe ahīn dishāorūp strīonā mukhamān kastūrīnā rasamānthī banāvelī
patravallī (gāl upar karavāmān āvatī rachanā) ne karato thako jin bhagavānanā
āshrayathī prāpta thayel harṣhathī nāchī ja rahyo chhe. 7. dhūp.
(वसंततिलका)
उच्चैेंःफलाय परमामृतसंज्ञकाय
नानाफलैर्जिनपतिं परिपूजयामि
तद्भक्तिरेव सकलानि फलानि दत्ते
मोहेन तत्तदपि याचत एव लोकः
।।।।
anuvād : hun utkr̥uṣhṭa amr̥ut nāmanun unnat phaḷ (mokṣha) prāpta karavā māṭe
anek phaḷothī jinendradevanī pūjā karūn chhun. jo ke jinendranī bhakti ja samasta phaḷo
āpe chhe, to paṇ manuṣhya agnānathī phaḷanī yāchanā karyā kare chhe. 8. phaḷ.
(वसंततिलका)
पूजाविधिं विधिवदत्र विधाय देवे
स्तोत्रं च संमदरसाश्रितचित्तवृत्तिः
पुष्पाञ्जलिं विमलकेवललोचनाय
यच्छामि सर्वजनशान्तिकराय तस्मै
।।।।
anuvād : harṣharūp jaḷathī paripūrṇa manovyāpār sahit hun ahīn vidhipūrvak
jinabhagavānanā viṣhayamān pūjāvidhān ane stuti karīne nirmaḷ kevaḷagnānarūp netra sanyukta
thaīne sarva jīvone shānti pradān karanār te jinendrane puṣhpāñjali āpun chhun. 9. argha.
(वसंततिलका)
श्रीपद्मनन्दितगुणौघ न कार्यमस्ति
पूजादिना यदपि ते कृतकृत्यतायाः

Page 339 of 378
PDF/HTML Page 365 of 404
single page version

background image
स्वश्रेयसे तदपि तत्कुरुते जनोऽर्हन्
कार्या कृषिः फलकृते न तु भूपकृत्यै
।।१०।।
anuvād : muni padma (padmanandī) dvārā jenā guṇ samūhanī stuti
karavāmān āvī chhe evā he arahantadev! jo ke kr̥utakr̥utyatā pāmī javāthī tamane
pūjā ādithī kāī paṇ prayojan rahyun nathī, to paṇ manuṣhya potānā kalyāṇ
māṭe tamārī pūjā kare chhe. barābar paṇ chhe
khetī potānun ja prayojan siddha karavā
māṭe karavāmān āve chhe, nahi ke rājānun prayojan siddha karavā māṭe.
visheṣhārtha : jem kheḍūt je khetī kare chhe temānthī te keṭalok bhāg jo ke kararūpe
rājāne paṇ āpe chhe to paṇ te rājānā nimitte kāī khetī karato nathī parantu potānā ja
prayojan (kuṭumb paripālan ādi) ne sādhavā māṭe te kare chhe. barābar evī ja rīte
bhaktajano je jinendra ādinī pūjā kare chhe te kāī temane prasanna karavā māṭe karatā nathī,
parantu potānā ātmapariṇāmonī nirmaḷatā māṭe ja kare chhe. kāraṇ e chhe ke jin bhagavān
to vītarāg (rāg-dveṣh rahit) chhe, tethī tenāthī temanī prasannatā to sambhavatī nathī; chhatān
paṇ tenāthī pūjā karanārāne pariṇāmomān je nirmaḷatā utpanna thāy chhe tenāthī tenā pāpakarmono
ras kṣhīṇ thāy chhe ane puṇyakarmono anubhāg vr̥uddhi pāme chhe. ā rīte duḥkhano vināsh thaīne
tene sukhanī prāpti svayamev thāy chhe. āchāryapravar shrī samantabhadra svāmīe paṇ em ja kahyun
chhe
न पूजयार्थस्त्वयि वीतरागे न निन्दया नाथ विवान्तवैरे तथापि ते पुण्यगुणस्मृतिर्नः पुनातु चित्तं
दुरिताञ्जनेभ्यः ।। arthāt he bhagavan! āp vītarāg chho tethī āpane pūjānun kāī prayojan
rahyun nathī tathā āp vairabhāv (dveṣh buddhi) thī paṇ rahit chho tethī nindānun paṇ āpane kāī
prayojan rahyun nathī. chhatān paṇ pūjā ādi dvārā thatun āpanā pavitra guṇanun smaraṇ amārā
chittane pāparūp kālimāthī bachāve chhe. [svayambhū stotra. 57]. 10.
ā rīte jinapūjāṣhṭak samāpta thayun. 19.

Page 340 of 378
PDF/HTML Page 366 of 404
single page version

background image
20. shrī karuṇāṣhṭak
[२०. करुणाष्टम् ]
(आर्या)
त्रिभुवनगुरो जिनेश्वर परमानन्दैककारण कृरुष्व
मयि किंकरेऽत्र करुणां तथा यथा जायते मुक्तिः ।।।।
anuvād : traṇe lokanā guru ane utkr̥uṣhṭa sukhanā advitīy kāraṇ evā he
jineshvar! ā dās upar evī kr̥upā karo ke jethī mane mukti prāpta thaī jāy. 1.
(आर्या )
निर्विण्णो ऽहं नितरामर्हन् बहुदुःखया भवस्थित्या
अपुनर्भवाय भवहर कुरु करुणामत्र मयि दीने ।।।।
anuvād : he sansāranā nāshak arahant! hun anek duḥkh utpanna karanār ā
sansāravāsanāthī atyant virakta thayo chhun. āp ā dīn upar evī kr̥upā karo ke
jethī māre pharī janma na levo paḍe arthāt hun mukta thaī jāun. 2.
(आर्या )
उद्धर मां पतितमतो विषमाद्भवकूपतः कृपां कृत्वा
अर्हन्नलमुद्धरणे त्वमसीति पुनः पुनर्वच्मि ।।।।
anuvād : he arahant! āp kr̥upā karīne ā bhayānak sansārarūp kūvāmān
paḍelā māro tenāthī uddhār karo. āp temānthī uddhār karavā māṭe samartha chho. tethī
hun vāramvār āpane nivedan karūn chhun. 3.

Page 341 of 378
PDF/HTML Page 367 of 404
single page version

background image
(आर्या )
त्वं कारुणिकः स्वामी त्वमेव शरणं जिनेश तेनाहम्
मोहरिपुदलितमानः पूत्कारं तव पुरः कुर्वे ।।।।
anuvād : he jinesh! tame ja dayāḷu chho, tame ja prabhu chho, ane tame ja
rakṣhak chho. tethī moharūp shatrudvārā jenun mānamardan karavāmān āvyun chhe evo hun āpanī
pāse pokārīne kahun chhun. 4.
(आर्या )
ग्रामपतेरपि करुणा परेण केनाप्युपद्रुते पुंसि
जगतां प्रभोर्न किं तव जिन मयि खलकर्मभिः प्रहते ।।।।
anuvād : he jin! je ek gāmanā svāmī hoy chhe te paṇ koī bījā
dvārā pīḍit manuṣhya upar dayā kare chhe. to pachhī jo āp traṇe ya lokanā svāmī
chho to shun duṣhṭa karmo dvārā pīḍit mārā upar dayā nahi karo? arthāt avashya
karasho. 5.
(आर्या )
अपहर मम जन्म दयां कृत्वेत्येकत्र वचसि वक्तव्ये
तेनातिदग्ध इति मे देव बभूव प्रलापित्वम् ।।।।
anuvād : he dev! āp kr̥upā karīne mārā janma (janmamaraṇarūp sansār)no
nāsh karo, e ja ek vāt māre āpane kahevānī chhe. parantu hun to janmathī atishay
baḷelo chhun arthāt pīḍit chhun tethī hun ghaṇo bakavādī banyo chhun. 6.
(आर्या )
तव जिनचरणाब्जयुगं करुणामृतसंगशीतलं यावत्
संसारातपतप्तः करोमि हृदि तावदेव सुखी ।।।।
anuvād : he jin! sansārarūp taḍakāthī santāp pāmelo hun jyānsudhī dayārūp
amr̥utanī saṅgatithī shītaḷatā pāmelā tamārā banne charaṇakamaḷone hr̥udayamān dhāraṇ karun
chhun tyānsudhī ja sukhī rahun chhun. 7.

Page 342 of 378
PDF/HTML Page 368 of 404
single page version

background image
(आर्या )
जगदेकशरण भगवन्नसमश्रीपद्मनन्दितगुणौघ
किं बहुना कुरु करुणाम् अत्र जने शरणमापन्ने ।।।।
anuvād : jagatanā prāṇīonā advitīy rakṣhak tathā asādhāraṇ lakṣhmī
sampanna ane muni padmanandī dvārā stuti karāyel guṇasamūh sahit evā he bhagavan!
hun vadhāre shun kahun? sharaṇe āvelā ā jan (mārā) upar āp dayā karo. 8.
ā rīte karuṇāṣhṭak samāpta thayun. 20.

Page 343 of 378
PDF/HTML Page 369 of 404
single page version

background image
21. kriyākāṇḍachūlikā
[२१. क्रियाकाण्डचूलिका ]
(शार्दूलविक्रीडित)
सम्यग्दर्शनबोधवृ त्तसमताशीलक्षमाद्यैर्घनैः
संकेताश्रयवज्जिनेश्वर भवान् सर्वैर्गुणैराश्रितः
मन्ये त्वय्यवकाशलब्धिरहितैः सर्वत्र लोके वयं
संग्राह्या इति गर्वितैः परिहृतो दोषैरशेषैरपि
।।।।
anuvād : he jineshvar! samyagdarshan, samyaggnān, samyakchāritra, samatā,
shīl ane kṣhamā ādi sarva guṇoe je saṅketagr̥uh samān āpano saghanarūpe āshray
karyo chhe; tethī mane em lāge chhe āpanāmān sthān prāpta na thavāthī ‘lokamān ame
sarvatra saṅgrah karavāne yogya chhīe’ e jātanun abhimān pāmīne ja jāṇe ke badhā
doṣhoe āpane chhoḍī dīdhā chhe.
visheṣhārtha : jin bhagavānamān samyagdarshan, ādi badhā uttamottam guṇo hoy chhe.
parantu doṣh temanāmān ek paṇ hoto nathī. tethī granthakāre ahīn ā utprekṣhā karī chhe ke temanī
andar eṭalā badhā guṇo praveshī chukyā hatā ke doṣhone māṭe tyān sthān ja rahyun nahotun. tethī
jāṇe temanāthī tiraskr̥ut thavāne kāraṇe doṣhone e abhimān ja utpanna thayun hatun ke lokamān
amāro saṅgrah to badhā ja karavā ichchhe chhe to pachhī jo ā jin amārī upekṣhā kare chhe to
ame emanī pāse kadī paṇ nahi jaīe. ā abhimānane kāraṇe ja te doṣhoe jinendradevane
chhoḍī dīdhā hatā. 1.
(वसंततिलका)
यस्त्वामनन्तगुणमेकविभुं त्रिलोक्याः
स्तौति प्रभूतकवितागुणगर्वितात्मा

Page 344 of 378
PDF/HTML Page 370 of 404
single page version

background image
आरोहति द्रुमशिरः स नरो नभो ऽन्तं
गन्तुं जिनेन्द्र मतिविभ्रमतो बुधो ऽपि
।।।।
anuvād : he jinendra! kavitā karavā yogya anek guṇo hovāthī abhimān
pāmelo je manuṣhya anant guṇo sahit ane traṇe lokanā advitīy prabhusvarūp tamārī
stuti kare chhe te vidvān hovā chhatān paṇ jāṇe buddhinī viparītatāthī (mūrkhatāthī)
ākāshano ant pāmavā māṭe vr̥ukṣhanā shikhar upar ja chaḍe chhe.
visheṣhārtha : jem anant ākāshano ant pāmavo asambhav chhe tevī ja rīte trilokīnāth
(jinendra)nā anant guṇono paṇ stuti dvārā ant pāmavo asambhav ja chhe. chhatān paṇ je vidvān
kavi stuti dvārā temanā anant guṇonun kīrtan karavā ichchhe chhe, to em samajavun joīe ke te potānā
kavitva guṇanā abhimānathī ja tem karavāne udyat thayo chhe. 2.
(वसंततिलका)
शक्नोति कर्तुमिह कः स्तवनं समस्त-
विद्याधिपस्य भवतो विबुधार्चिताङ्ध्रेः
तत्रापि तज्जिनपते कुरुते जनो यत्
तच्चित्तमध्यगतभक्ति निवेदनाय
।।।।
anuvād : je samasta vidyāonā svāmī chhe tathā jemanā charaṇ devo dvārā
pūjavāmān āvyā chhe evā āpanī stuti karavā māṭe ahīn koṇ samartha chhe? arthāt
koīpaṇ samartha nathī. chhatān paṇ he jinendra! je manuṣhya āpanī stuti kare chhe te
potānā chittamān rahetī bhakti pragaṭ karavā māṭe ja kare chhe. 3.
(वसंततिलका)
नामापि देव भवतः स्मृतिगोचरत्वं
वाग्गोचरत्वमथ येन सुभक्ति भाजा
नीतं लभेत स नरो निखिलार्थसिद्धिं
साध्वी स्तुतिर्भवतु मां किल कात्र चिन्ता
।।।।
anuvād : he dev! je manuṣhya atishay bhaktiyukta thaīne āpanā nāmane

Page 345 of 378
PDF/HTML Page 371 of 404
single page version

background image
paṇ smr̥utino viṣhay athavā vachanano viṣhay banāve chheemanathī āpanā nāmanun chintan
tathā vachanathī kevaḷ tenun uchchāraṇ ja kare chhetenā sarva prakāranā prayojan siddha thāy
chhe. evī hālatamān māre shī chintā chhe? arthāt kāī paṇ nathī. te uttam stuti
ja prayojan siddha karanārī thāv. 4.
(वसंततिलका)
एतावतैव मम पूर्यत एव देव
सेवां करोमि भवतश्चरणद्वयस्य
अत्रैव जन्मनि परत्र च सर्वकालं
न त्वामितः परमहं जिन याचयामि
।।।।
anuvād : he dev! hun ā janmamān tathā bījā janmamān paṇ nirantar āpanā
charaṇayugalanī sevā karato rahun, eṭalā mātrathī ja mārūn prayojan pūrṇa thaī jāy chhe.
he jinendra! ethī adhik hun āpanī pāse bījun kāī māgato nathī. 5.
(वसंततिलका)
सर्वागमावगमतः खलु तत्त्वबोधो
मोक्षाय वृत्तमपि संप्रति दुर्घटं नः
जाडयात्तथा कुतनुतस्त्वयि भक्ति रेव
देवास्ति सैव भवतु क्रमतस्तदर्थम्
।।।।
anuvād : he dev! muktinā kāraṇabhūt je tattvagnān chhe te nishchayathī
samasta āgamo jāṇī levāthī prāpta thāy chhe ane te ame jaḍabuddhi hovāthī
amāre māṭe durlabh ja chhe. e ja rīte te mokṣhanā kāraṇabhūt je chāritra chhe
te paṇ sharīranī durbaḷatāthī ā vakhate amane prāpta thaī shakatun nathī e kāraṇe
āpanā viṣhayamān je mārī bhakti chhe te ja kramashaḥ mane muktinun kāraṇ
thāv. 6.
(मालिनी)
हरति हरतु वृद्धं वार्धकं कायकान्तिं
दधति दधतु दूरं मन्दतामिन्द्रियाणि

Page 346 of 378
PDF/HTML Page 372 of 404
single page version

background image
भवति भवतु दुःखं जायतां वा विनाशः
परमिह जिननाथे भक्ति रेका ममास्तु
।।।।
anuvād : vr̥uddhine prāpta thayel vr̥uddhāvasthā jo sharīranī kānti naṣhṭa kare
chhe to karo, jo indriyo atyant shithilatā dhāraṇ kare chhe to karo, jo duḥkh
thāy chhe to thāv tathā jo vināsh thāy chhe to paṇ bhale thāy. parantu ahīn
mārī ek mātra jinendranā viṣhayamān bhakti banī raho. 7.
(वसंततिलका)
अस्तु त्रयं मम सुदर्शनबोधवृत्त-
संबन्धि यान्तु च समस्तदुरीहितानि
याचे न किंचिदपरं भगवन् भवन्तं
नाप्राप्तमस्ति किमपीह यतस्त्रिलोक्याम्
।।।।
anuvād : he bhagavān! mane samyagdarshan, samyaggnān ane samyakchāritra
sambandhī traṇ arthāt ratnatray prāpta thāv. tathā mārī samasta dushcheṣhṭāo naṣhṭa thaī
jāv, ethī adhik hun āpanī pāse bījun kāī nathī māgato; kāraṇ ke traṇe
lokamān hajī sudhī je prāpta na thayun hoy evun anya kāī paṇ nathī.
visheṣhārtha : ahīn jinendra bhagavān pāse kevaḷ ek e ja yāchanā karavāmān
āvī chhe ke āpanī kr̥upāthī mārī duṣhṭa vr̥utti naṣhṭa thaīne mane ratnatrayanī prāpti thāv, e
sivāy bījī koī paṇ yāchanā karavāmān āvī nathī. enun kāraṇ e āpavāmān āvyun chhe
ke anantakāḷathī ā sansāramān paribhramaṇ karatān prāṇīe indra ane chakravartī ādinā pad to
anek vār prāpta karī līdhān, parantu ratnatrayanī prāpti tene hajī sudhī kadī thaī nathī. tethī
te pūrve nahi prāpta thayelā ratnatrayanī ja ahīn yāchanā karavāmān āvī chhe. nītikār paṇ
e ja kahe ke
लोको ‘ह्यभिनवप्रियः’ arthāt janasamūh navī navī vastu pratye ja anurāg karyā
kare chhe. 8.
(वसंततिलका)
धन्यो ऽस्मि पुण्यनिलयो ऽस्मि निराकुलो ऽस्मि
शान्तो ऽस्मि नष्टविपदस्मि विदस्मि देव

Page 347 of 378
PDF/HTML Page 373 of 404
single page version

background image
श्रीमज्जिनेन्द्र भवतो ऽङ्ध्रियुगं शरण्यं
प्राप्तो ऽस्मि चेदहमतीन्द्रियसौख्यकारि
।।।।
anuvād : he shrīmad jinendradev! hun atīndriy sukh (mokṣhasukh) karanār,
āpanā charaṇayugalanun sharaṇ prāpta karī chūkyo chhun; māṭe hun dhanya chhun, puṇyanun sthān
chhun, ākuḷatā rahit chhun, shānta chhun, vipattio rahit chhun ane gnātā paṇ chhun. 9.
(वसंततिलका)
रत्नत्रये तपसि पङ्क्ति विधे च धर्मे
मूलोत्तरेषु च गुणेष्वथ गुप्तिकार्ये
दर्पात्प्रमादत उतागसि मे प्रवृत्ते
मिथ्यास्तु नाथ जिनदेव तव प्रसादात्
।।१०।।
anuvād : he nāth! he jinadev! ratnatray, tap, das prakāranā dharma, mūḷaguṇ,
uttaraguṇ ane guptirūp kārya; ā badhānā viṣhayamān abhimānathī athavā pramādathī
mārī sadoṣh pravr̥utti thaī hoy te āpanā prasādathī mithyā thāv. 10.
(उपेन्द्रवज्रा)
मनोवचो ऽङ्गैः कृतमङ्गिपीडनं
प्रमोदितं कारितमत्र यन्मया
प्रमादतो दर्पत एतदाश्रयं
तऽस्तु मिथ्या जिन दुष्कृतं मम
।।११।।
anuvād : he jin! pramādathī athavā abhimānathī je men ahīn man,
vachan ane sharīrathī prāṇīonun pīḍan svayam karyun hoy, bījāo pāse karāvyun
hoy athavā prāṇīne pīḍā upajāvatā jīvane joīne harṣha pragaṭ karyo hoy; tenā
āshraye thanār mārūn te pāp mithyā thāv. 11.
(शार्दूलविक्रीडित)
चिन्तादुष्परिणामसंततिवशादुन्मार्गगाया गिरः
कायात्संवृतिवर्जितादनुचितं कर्मार्जितं यन्मया

Page 348 of 378
PDF/HTML Page 374 of 404
single page version

background image
तन्नाशं व्रजतु प्रभो जिनपते त्वत्पादपद्मस्मृते-
रेषा मोक्षफलप्रदा किल कथं नास्मिन् समर्था भवेत्
।।१२।।
anuvād : he jinendra prabho! chintāne kāraṇe utpanna thayel ashubh
pariṇāmone vash thaīne arthāt mananī duṣhṭa vr̥uttithī, kumārgamān pravr̥utta thayelī vāṇī
arthāt sāvadya vachan dvārā tathā samvar rahit sharīr dvārā je men anuchit (pāp)
karma utpanna karyun chhe te tamārā charaṇ-kamaḷanā smaraṇathī nāsh pāmo. barābar paṇ
chhe je tamārā charaṇ-kamaḷanun smaraṇ mokṣharūp phaḷ āpe chhe te ā (pāpavināsh)
kāryamān kem samartha na thāy? avashya thashe. 12.
(वसंततिलका)
वाणी प्रमाणमिह सर्वविदस्त्रिलोकी-
सद्मन्यसौ प्रवरदीपशिखासमाना
स्याद्वादकान्तिकलिता नृसुराहिवन्द्या
कालत्रये प्रकटिताखिलवस्तुतत्त्वा
।।१३।।
anuvād : je sarvagnanī vāṇī (jinavāṇī) traṇ lokarūp gharamān uttam
dīpakanī shikhā samān thaīne syādvādarūp prabhā sahit chhe; manuṣhya, dev ane
nāgakumārothī vandanīy chhe; tathā traṇe kāḷanī vastuonā svarūpane pragaṭ karanārī
chhe; te ahīn pramāṇ (satya) chhe.
visheṣhārtha : ahīn jinavāṇīne dīpashikhā samān batāvīne tenā karatān paṇ temān
kāīk visheṣhatā pragaṭ karavāmān āvī chhe. jem kedīpashikhā gharanī andaranī ja vastuone
prakāshit kare chhe paṇ jinavāṇī traṇe lokanī andaranī badhī ja vastuone prakāshit kare chhe.
dīpak jo prabhāsahit hoy chhe to te vāṇī paṇ anekāntarūp prabhāsahit chhe; dīpashikhāne jo
keṭalāk manuṣhyo ja vandan kare chhe to jinavāṇīne manuṣhyo, devo ane asuro paṇ vandan kare
chhe; tathā dīpashikhā jo vartamānanī keṭalīk ja vastuone pragaṭ kare chhe to te jinavāṇī traṇey
kāḷanī samasta vastuone pragaṭ kare chhe. ā rīte dīpashikhā samān hovā chhatān paṇ te
jinavāṇīnun svarūp apūrva ja chhe. 13.
(पृथ्वी)
क्षमस्व मम वाणि तज्जिनपतिश्रुतादिस्तुतौ
यदूनमभवन्मनोवचनकायवैकल्यतः

Page 349 of 378
PDF/HTML Page 375 of 404
single page version

background image
अनेकभवसंभवैर्जडिमकारणैः कर्मभिः
कुतोऽत्र किल मा
द्रशे जननि ताद्रशं पाटवम् ।।१४।।
anuvād : he vāṇī! jinendra ane sarasvatī ādinī stutinā viṣhayamān
man, vachan ane sharīranī vikaḷatānā kāraṇe je kāī khāmī rahī hoy tene he
mātā! tun kṣhamā kar. kāraṇ e chhe ke anek bhavomān upārjit ane agnān
utpanna karanār karmono uday rahevāthī mārā jevā manuṣhyamān tevī nipuṇatā
kyāthī hoī shake? arthāt hoī shake nahi. 14.
(अनुष्टुभ)
पल्लवो ऽयं क्रियाकाण्डकल्पशाखाग्रसंगतः
जीयादशेषभव्यानां प्रार्थितार्थफलप्रदः ।।१५।।
anuvād : samasta bhavya jīvone iṣhṭa phaḷ āpanār ā kriyākāṇḍarūp
kalpavr̥ukṣhanī shākhānā agrabhāge lāgel navīn patra jayavant ho. 15.
(भुजंगयालप्रयात्न)
क्रियाकाण्डसंबन्धिनी चूलिकेयं
नरैः पठयते यैस्त्रिसंध्यं च तेषाम्
वपुर्भारतीचित्तवैकल्यतो या
न पूर्णा क्रिया सापि पूर्णत्वमेति
।।१६।।
anuvād : je manuṣhya kriyākāṇḍ sambandhī ā chūlikā traṇe sandhyākāḷe bhaṇe chhe
temanī sharīr, vāṇī ane mananī vikaḷatāne kāraṇe je kriyā pūrṇa na thaī hoy te
paṇ pūrṇa thaī jāy chhe. 16.
(पृथ्वी)
जिनेश्वर नमो ऽस्तु ते त्रिभुवनैकचूडामणे
गतो ऽस्मि शरणं विभो भवभिया भवन्तं प्रति
तदाहतिकृते बुधैरकथि तत्त्वमतन्मया-
श्रितं सु
द्रढचेतसा भवहरस्त्वमेवात्र यत् ।।१७।।

Page 350 of 378
PDF/HTML Page 376 of 404
single page version

background image
anuvād : he jineshvar! he traṇ lokanā chūḍāmaṇi vibho! tamane namaskār
ho. hun sansāranā bhayathī āpanā sharaṇe āvyo chhun. vidvānoe te sansārano nāsh karavā
māṭe ā ja tattva batāvyun chhe, tethī men draḍhachitta karīne ānun ja ālamban līdhun chhe
kāraṇ e chhe ke ahīn sansārano nāsh karanār tame ja chho. 17.
(वसंततिलका)
अर्हन् समाश्रितसमस्तनरामरादि-
भव्याब्जनन्दिवचनांशुरवेस्तवाग्रे
मौखर्यमेतदबुधेन मया कृतं यत्-
तद्भूरिभक्ति रभसस्थितमानसेन
।।१८।।
anuvād : he arahant! jem sūrya potānā kiraṇo dvārā samasta kamaḷone
praphullit kare chhe tevī ja rīte āp paṇ sabhā (samavasaraṇ) mān āvel samasta
manuṣhya ane dev ādi bhavya jīvo rūp kamaḷone potānā vachanarūp kiraṇo dvārā
praphullit karo chho. āpanī āgaḷ je vidvatā vinānā men ā vāchāḷatā (stuti)
karī chhe te kevaḷ āpanī mahān bhaktinā vegamān man sthit hovāthī arthāt manamān
atishay bhakti hovāthī ja karī chhe. 18.
ā rīte kriyākāṇḍachūlikā samāpta thaī. 21.

Page 351 of 378
PDF/HTML Page 377 of 404
single page version

background image
22. ekatvabhāvanādashak
[२२. एकत्वभावनादशकम् ]
(अनुष्टुभ् )
स्वानुभूत्यैव यद्गम्यं रम्यं यच्चात्मवेदिनाम्
जल्पे तत्परमं ज्योतिरवाङ्मानसगोचरम् ।।।।
anuvād : je param jyoti kevaḷ svānubhavathī ja gamya (prāpta karavā yogya)
tathā ātmagnānīone ramaṇīy chhe te vachan ane mananā aviṣhayabhūt param (utkr̥uṣhṭa)
jyotinā viṣhayamān hun kāīk kahun chhun . 1.
(अनुष्टुभ् )
एकत्वैकपदप्राप्तमात्मतत्त्वमवैति यः
आराध्यते स एवान्येस्तस्याराध्यो न विद्यते ।।।।
anuvād : je bhavya jīv ekatva ( advait) rūp advitīyapadane pāmel
ātmatattvane jāṇe chhe te pote ja bījāo dvārā ārādhāy chhe arthāt bījā prāṇī
tenī ja ārādhanā kare chhe, tenā ārādhya (pūjanīy) bījun koī rahetun nathī. 2.
(अनुष्टुभ् )
एकत्वज्ञो बहुभ्यो ऽपि कर्मभ्यो न बिभेति सः
योगी सुनौगतो ऽम्भोधिजलेभ्य इव धीरधीः ।।।।
anuvād : jem utkr̥uṣhṭa nāvane prāpta thayel dhīrabuddhi (sāhasī) manuṣhya
samudranā aparimit jaḷathī ḍarato nathī tevī ja rīte ekatvano jāṇakār te yogī
ghaṇā karmothī paṇ ḍarato nathī. 3.

Page 352 of 378
PDF/HTML Page 378 of 404
single page version

background image
(अनुष्टुभ् )
चैतन्यैकत्वसंवित्तिर्दुंर्लभा सैव मोक्षदा
लब्धा कथं कथंचिच्चेच्चिन्तनीया मुहुर्मुहुः ।।।।
anuvād : chaitanyarūp ekatvanun gnān durlabh chhe, parantu mokṣha āpanār te ja chhe.
jo te koī paṇ prakāre prāpta thaī jāy to tenun vāramvār chintan karavun joīe. 4.
(अनुष्टुभ् )
मोक्ष एव सुखं साक्षात्तच्च साध्यं मुमुक्षुभिः
संसारे ऽत्र तु तन्नास्ति यदस्ति खलु तन्न तत् ।।।।
anuvād : vāstavik sukh mokṣhamān chhe ane te mumukṣhujano dvārā siddha karavā yogya
chhe. ahīn sansāramān te sukh nathī. ahīn je sukh chhe te nishchayathī yathārtha sukh nathī. 5.
(अनुष्टुभ् )
किंचित्संसारसंबन्धि बन्धुरं नेति निश्चयात्
गुरूपदेशतो ऽस्माकं निःश्रेयसपदं प्रियम् ।।।।
anuvād : sansār sambandhī koī paṇ vastu ramaṇīy nathī, ā jātano amane
gurunā upadeshathī nishchay thaī gayo chhe. e ja kāraṇe amane mokṣhapad pyārūn chhe. 6.
(अनुष्टुभ् )
मोहोदयविषाक्रान्तमपि स्वर्गसुखं चलम्
का कथापरसौख्यानामलं भवसुखेन मे ।।।।
anuvād : mohanā udayarūp viṣhathī mishrit svarganun sukh paṇ jo nashvar hoy
to bhalā bījā tuchchha sukhonā sambandhomān shun kahevun? arthāt te to atyant vinashvar ane
hey chhe ja. tethī mane evā sansārasukhathī bas thāv
hun evun sansārasukh chāhato nathī. 7.
(अनुष्टुभ् )
लक्ष्यीकृत्य सदात्मानं शुद्धबोधमयं मुनिः
आस्ते यः सुमतिश्चात्र सो ऽप्यमुत्र चरन्नपि ।।।।

Page 353 of 378
PDF/HTML Page 379 of 404
single page version

background image
anuvād : je nirmaḷ buddhi dhāraṇ karanār muni ā lokamān nirantar shuddha
gnānasvarūp ātmānun lakṣhya rākhīne rahe chhe te paralokamān sañchār karavā chhatān paṇ te
ja rīte rahe chhe. 8.
(अनुष्टुभ् )
वीतरागपथे स्वस्थः प्रस्थितो मुनिपुङ्गवः
तस्य मुक्ति सुखप्राप्तेः कः प्रत्यूहो जगत्त्रये ।।।।
anuvād : je shreṣhṭha muni ātmalīn thaīne vītarāgamārga arthāt mokṣhamārgamān
prasthān karī rahyo chhe tene mokṣhasukhanī prāptimān traṇe lokamān koī paṇ vighna upasthit
thaī shakatun nathī. 9.
(अनुष्टुभ् )
इत्येकाग्रमना नित्यं भावयन् भावनापदम्
मोक्षलक्ष्मीकटाक्षालिमालासद्म स जायते ।।१०।।
anuvād : ā rīte ekāgraman thaīne je muni sarvadā ā bhāvanāpad (ekatva
bhāvanā) ne bhāve chhe te muktirūp lakṣhmīnī kaṭākṣha paṅktionī māḷānun sthān banī
jāy chhe, arthāt tene mokṣha prāpta thaī jāy chhe. 10.
(अनुष्टुभ् )
एतज्जन्मफलं धर्मः स चेदस्ति ममामलः
आपद्यपि कुतश्चिन्ता मृत्योरपि कुतो भयम् ।।११।।
anuvād : ā manuṣhya janmanun phaḷ dharmanī prāpti chhe. te nirmaḷ dharma jo
mārī pāse chhe to pachhī mane āpattinā viṣhayamān paṇ shī chintā chhe tathā mr̥utyuthī
paṇ sho ḍar chhe? arthāt te dharma hotān na to āpattinī chintā rahe chhe ane na
maraṇano ḍar paṇ rahe chhe. 11.
ā rīte ekatvabhāvanā dashak adhikār samāpta thayo. 22.

Page 354 of 378
PDF/HTML Page 380 of 404
single page version

background image
23. paramārthavinshati
[२३. परमार्थविंशतिः ]
(शार्दूलविक्रीडित)
मोहद्वेषरतिश्रिता विकृतयो द्रष्टाः श्रुताः सेविताः
वारंवारमनन्तकालविचरत्सर्वाङ्गिभिः संसृतौ
अद्वैतं पुनरात्मनो भगवतो दुर्लक्ष्यमेकं परं
बीजं मोक्षतरोरिदं विजयते भव्यात्मभिर्वन्दितम्
।।।।
anuvād : sansāramān anantakāḷathī vicharaṇ karatān sarva prāṇīoe moh,
dveṣh ane rāganā nimitte thatān vikāro vāramvār joyā chhe, sāmbhaḷyā chhe ane
sevyā paṇ chhe. parantu bhagavān ātmānun ek advait ja kevaḷ durlakṣhya chhe arthāt
tene hajī sudhī joyo nathī, sāmbhaḷyo nathī ane sevan paṇ karyun nathī. bhavya
jīvothī vandit mokṣharūp vr̥ukṣhanā bījabhūt ā advait jayavant ho. 1.
(शार्दूलविक्रीडित)
अन्तर्बाह्यविकल्पजालरहितां शुद्धैकचिद्रूपिणीं
वन्दे तां परमात्मनः प्रणयिनीं कृत्यान्तगां स्वस्थताम्
यत्रानन्तचतुष्टयामृतसरित्यात्मानमन्तर्गतं
न प्राप्नोति जरादिदुःसहशिखो जन्मोग्रदावानलः
।।।।
anuvād : je svasthatā antaraṅg ane bāhya vikalponā samūh rahit chhe,
shuddha ek chaitanyasvarūp sahit chhe, paramātmānī vallabhā (priyatamā) chhe, kr̥utya