Padmanandi Panchvinshati-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Shlok: 3-20 (23. Paramarthvinshati),1 (24. Sharirashtak),2 (24. Sharirashtak),3 (24. Sharirashtak),4 (24. Sharirashtak),5 (24. Sharirashtak),6 (24. Sharirashtak),7 (24. Sharirashtak),8 (24. Sharirashtak),1 (25. Snanashtak),2 (25. Snanashtak),3 (25. Snanashtak),4 (25. Snanashtak),5 (25. Snanashtak),6 (25. Snanashtak),7 (25. Snanashtak),8 (25. Snanashtak); 24. Sharirashtak; 25. Snanashtak.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 20 of 21

 

Page 355 of 378
PDF/HTML Page 381 of 404
single page version

background image
(kārya) no ant pāmī chūkī chhe arthāt kr̥utakr̥utya chhe tathā anantachatuṣhṭayarūp amr̥utanī
nadī samān hovāthī jenī andar prāpta thayel ātmāne jarā (vr̥uddhatva) ādirūp
asahya jvāḷāvāḷī janma (sansār) rūp tīkṣhṇa vanāgni prāpta thatī nathī; evī
te anantachatuṣhṭayasvarūp svasthatāne hun namaskār karun chhun. 2.
(शार्दूलविक्रीडित)
एकत्वस्थितये मतिर्यदनिशं संजायते मे तया-
प्यानन्दः परमात्मसंनिधिगतः किंचित्समुन्मीलति ।
किंचित्कालमवाप्य सैव सकलैः शीलैर्गुणैराश्रितां
तामानन्दकलां विशालविलसद्बोधां करिष्यत्यसौ ।।३।।
anuvād : ekatva (advait) mān sthiti, māṭe je mārī nirantar buddhi thāy
chhe tenā nimitte paramātmānī samīpatāne prāpta thayel ānand thoḍo ek pragaṭ
thāy chhe. te ja buddhi thoḍo kāḷ pāmīne arthāt thoḍā ja samayamān samasta shīl
ane guṇonā ādhārabhūt ane pragaṭ thayel vipul gnān (kevaḷagnān) sampanna te
ānandanī kaḷā utpanna karashe. 3.
(शार्दूलविक्रीडित)
केनाप्यस्ति न कार्यमाश्रितवता मित्रेण चान्येन वा
प्रेमाङ्गे ऽपि न मेऽस्ति संप्रति सुखी तिष्ठाम्यहं केवलः ।
संयोगेन यदत्र कष्टमभवत्संसारचक्रे चिरं
निर्विण्णः खलु तेन तेन नितरामेकाकिता रोचते ।।४।।
anuvād : māre āshrayamān prāpta thayel koī paṇ mitra athavā shatrunun
prayojan nathī, mane ā sharīramān paṇ prem rahyo nathī, atyāre hun ekalo ja
sukhī chhun. ahīn sansār paribhramaṇamān chirakāḷathī je mane sanyoganā nimitte kaṣhṭa
thayun chhe tenāthī hun virakta thayo chhun tethī have mane ekākīpaṇun (advait) atyant
ruche chhe. 4.

Page 356 of 378
PDF/HTML Page 382 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
यो जानाति स एव पश्यति सदा चिद्रूपतां न त्यजेत्
सो ऽहं नापरमस्ति किंचिदपि मे तत्त्वं सदेतत्परम् ।
यच्चान्यत्तदशेषमन्यजनितं क्रोधादि कायादि वा
श्रुत्वा शास्त्रशतानि संप्रति मनस्येतच्छुतं वर्तते ।।५।।
anuvād : je jāṇe chhe te ja dekhe chhe ane te nirantar chaitanyasvarūpane chhoḍato
nathī. te ja hun chhun, enāthī bhinna bījun mārūn koī svarūp nathī. ā samīchīn utkr̥uṣhṭa
tattva chhe. chaitanyasvarūpathī bhinna je krodhādi vibhāvabhāv athavā sharīr ādi chhe te
sarva anya arthāt karmathī utpanna thayā chhe. seṅkaḍo shāstro sāmbhaḷīne atyāre mārā
manamān ā ja ek shāstra (advait tattva) vartamān chhe. 5.
(शार्दूलविक्रीडित)
हीनं संहननं परीषहसहं नाभूदिदं सांप्रतं
काले दुःख[ष]मसंज्ञके ऽत्र यदपि प्रायो न तीव्रं तपः ।
कश्चिन्नातिशयस्तथापि यदसावार्तं हि दुष्कर्मणा-
मन्तः शुद्धचिदात्मगुप्तमनसः सर्वं परं तेन किम् ।।६।।
anuvād : jo ke atyāre ā sanhanan (hāḍakānun bandhan) parīṣhaho (kṣhudhā,
tr̥uṣhā ādi) sahan karī shakatun nathī ane ā duḥṣhamā nāmanā pāñchamā kāḷe tīvra
tap paṇ sambhavit nathī, to paṇ e koī khedanī vāt nathī, kem ke e ashubh
karmonī pīḍā chhe. andar shuddha chaitanyasvarūp ātmāmān manane surakṣhit karanār mane
te karmakr̥ut pīḍāthī shun prayojan chhe? arthāt kāī paṇ nathī. 6.
(शार्दूलविक्रीडित)
सद्द्रग्बोधमयं विहाय परमानन्दस्वरूपं परं
ज्योतिर्नान्यदहं विचित्रविलसत्कर्मैकतायामपि ।
कार्ष्णो कृष्णपदार्थसंनिधिवशाज्जाते मणौ स्फाटिके
यत्तस्मात्पृथगेव स द्वयकृतो लोके विकारो भवेत् ।।७।।

Page 357 of 378
PDF/HTML Page 383 of 404
single page version

background image
anuvād : anek prakāranā vilāsavāḷā karmo sāthe mārī ekatā hovā
chhatān paṇ je utkr̥uṣhṭa jyoti samyagdarshan, samyaggnān ane utkr̥uṣhṭa ānandasvarūp
chhe te ja hun chhun, tenā sivāy hun bījun nathī. barābar paṇ chhe – sphaṭikamaṇimān
kāḷā padārthanā sambandhathī kāḷāsh utpanna thavā chhatān paṇ te te maṇithī bhinna
ja hoy chhe. kāraṇ e chhe ke lokamān je kāī vikār thāy chhe te be padārthonā
nimitte ja thāy chhe.
visheṣhārtha : jo ke sphaṭikamaṇimān koī bījā kāḷā padārthanā nimitte kālimā ane
japāpuṣhpanā sansargathī lālimā avashya jovāmān āve chhe parantu te vāstavik rīte tenī nathī
hotī te svabhāvathī nirmaḷ ane shvetavarṇano ja rahe chhe. jyān sudhī tenī pāse koī anya
raṅganī vastu rahe chhe tyān sudhī temān bījo raṅg jovāmān āve chhe ane te tyānthī khasī
jatān pachhī sphaṭikamaṇimān te vikr̥ut raṅg raheto nathī. barābar e ja rīte ātmānī sāthe
gnānāvaraṇādi anek karmono sanyog rahe tyānsudhī ja temān agnān ane rāg-dveṣh ādi
vikārabhāv jovāmān āve chhe. parantu te vāstavamān tenā nathī, te to svabhāvathī shuddha gnān –
darshan – svarūp ja chhe. vastumān je vikārabhāv thāy chhe te koī bījā padārthanā nimitte ja
thāy chhe. māṭe te teno kahī shakāto nathī, kāraṇ ke te thoḍā ja vakhat sudhī rahe chhe jem —
agninā sanyogathī jaḷamān rahetī uṣhṇatā thoḍā samay (agni sanyog) sudhī ja rahe chhe,
tyārapachhī shītaḷatā ja temān rahe chhe, je sadā rahenārī chhe. 7.
(शार्दूलविक्रीडित)
आपत्सापि यतेः परेण सह यः संगो भवेत्केनचित्
सापत्सुष्ठु गरीयसी पुनरहो यः श्रीमतां संगमः ।
यस्तु श्रीमदमद्यपानविकलैरुतानितास्यैर्नृपैः
संपर्कः स मुमुक्षुचेतसि सदा मृत्योरपि क्लेशकृत ।।८।।
anuvād : sādhune koī paravastu sāthe je sanyog thāy chhe te paṇ temane
āpattisvarūp lāge chhe, vaḷī je shrīmāno (dhanavāno) sāthe temano samāgam thāy
chhe te to temane atishay mahān āpattisvarūp lāge chhe. e uparānt sampattinā
abhimānarūp madyapānathī vikaḷ thaīne ūñchun mukh rākhanārā evā rājāo sāthe je
sanyog thāy chhe te to te mokṣhābhilāṣhī sādhunā manamān nirantar mr̥utyuthī paṇ adhik
kaṣhṭakārak hoy chhe. 8.

Page 358 of 378
PDF/HTML Page 384 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
स्निग्धा मा मुनयो भवन्तु गृहिणो यच्छन्तु मा भोजनं
मा किंचिद्धनमस्तु मा वपुरिदं रुग्वर्जितं जायताम् ।
नग्नं मामवलोक्य निन्दतु जनस्तत्रापि खेदो न मे
नित्यानन्दपदप्रदं गुरुवचो जागर्ति चेच्चेतसि ।।९।।
anuvād : jo mārā hr̥udayamān nitya ānandaprad arthāt mokṣhapad āpanārī
gurunī vāṇī jāge chhe to munijano sneh karanār bhale na hoy, gr̥uhastho jo bhojan
na āpe to na āpo, mārī pāse kāī paṇ dhan na hoy, ā sharīr rog rahit
na ho arthāt rogavāḷu paṇ ho tathā mane nagna joīne loko nindā paṇ karo; to
paṇ mane temān jarāy khed nahi thāy. 9.
(शार्दूलविक्रीडित)
दुःखघ्यालसमाकुले भववने हिंसादिदोषद्रुमे
नित्यं दुर्गतिपल्लिपातिकुपथे भ्राम्यन्ति सर्वे ऽङ्गिनः ।
तन्मध्ये सुगुरुप्रकाशितपथे प्रारब्धयानो जनः
यात्यानन्दकरं परं स्थिरतरं निर्वाणमेकं परम् ।।१०।।
anuvād : je sansārarūpī van duḥkhorūp sarpo (athavā hāthīo) thī vyāpta
chhe. hinsā ādi doṣharūp vr̥ukṣho sahit chhe tathā narakādi durgatirūp bhīl vastī taraph
jatā kumārgathī yukta chhe, temān sarva prāṇī sadā paribhramaṇ kare chhe. ukta sansārarūpī
vananī andar je manuṣhya uttam guru dvārā batāvavāmān āvelā mārge (mokṣhamārgamān)
gaman sharū karī de chhe te te advitīy mokṣharūp nagarane prāpta thāy chhe, je ānand
āpanār chhe, utkr̥uṣhṭa chhe tathā atyant sthir (avinashvar) paṇ chhe. 10.
(शार्दूलविक्रीडित)
यत्सातं यदसातमङ्गिषु भवेत्तत्कर्मकार्यं तत-
स्तत्कर्मैव तदन्यदात्मन इदं जानन्ति ये योगिनः ।
ईद्रग्भेदविभावनाश्रितधियां तेषां कुतो ऽहं सुखी
दुःखी चेति विकल्पकल्मषकला कुर्यात्पदं चेतसि ।।११।।

Page 359 of 378
PDF/HTML Page 385 of 404
single page version

background image
anuvād : prāṇīone je sukh-duḥkhano anubhav thāy chhe te karma (shātā ane
ashātā vedanīy)nun kārya chhe tethī te karma ja chhe ane te ātmāthī bhinna chhe ā
vāt je yogī jāṇe chhe tathā jemanī buddhi ā jātanā bhedanī bhāvanāno āshray
laī chūkī chhe te yogīonā manamān ‘hun sukhī chhun. athavā hun duḥkhī chhun’ ā prakāranā
vikalpathī malin kaḷā kyāthī sthān prāpta karī shake? arthāt te yogīonā manamān
tevo vikalpa kadī utpanna thato nathī. 11.
(शार्दूलविक्रीडित)
देवं तत्प्रतिमां गुरुं मुनिजनं शास्त्रादि मन्यामहे
सर्वं भक्ति परा वयं व्यवहृते मार्गे स्थिता निश्चयात् ।
अस्माकं पुनरेकताश्रयणतो व्यक्तीभवच्चिद्गुण-
स्फारीभूतमतिप्रबन्धमहसामात्मैव तत्त्वं परम् ।।१२।।
anuvād : vyavahāramārgamān sthit ame bhaktimān tatpar thaīne jinadev,
jinapratimā, guru, munijan ane shāstra ādi sarvene mānīe chhīe. parantu
nishchayathī abhed (advait)no āshray levāthī pragaṭ thayel chaitanyaguṇathī prakāshamān
āvelī buddhinā vistārarūp tej sahit amāre māṭe kevaḷ ātmā ja utkr̥uṣhṭa
tattva rahe chhe.
visheṣhārtha : jīv jyānsudhī vyavahāramārgamān sthit rahe chhe tyān sudhī te jin
bhagavān ane temanī pratimā ādine pūjya mānīne yathāyogya temanī pūjā ādi kare chhe.
ethī tene puṇyakarmano bandh thāy chhe je nishchayamārganī prāptinun sādhan thāy chhe. pachhī jyāre
te nishchayamārga upar ārūḍh thaī jāy chhe tyāre tenī buddhi abhed (advait)no āshray laī
le chhe. te em samajavā lāge chhe ke strī, putra ane mitra tathā je sharīr nirantar ātmā
sāthe sambandhavāḷun rahe chhe te paṇ mārūn nathī; hun chaitanyano ek piṇḍ chhun – tenā sivāy anya
kāī paṇ mārun nathī. ā avasthāmān tene pūjya – pūjakabhāvanun dvait paṇ rahetun nathī. kāraṇ
e chhe ke pūjya – pūjakabhāvarūp buddhi paṇ rāganī pariṇati chhe je puṇyabandhanun kāraṇ thāy chhe.
ā puṇyakarma paṇ jīvane devendra ane chakravartī ādinā padomān sthit karīne sansāramān ja
paratantra rākhe chhe. māṭe ā draṣhṭie te pūjya – pūjakabhāv paṇ hey chhe. upādey kevaḷ ek
sachchidānandamay ātmā ja chhe. parantu jyānsudhī prāṇīne ā prakāranī draḍhatā prāpta nathī thatī
tyānsudhī teṇe vyavahāramārganun ālamban laīne jinapūjanādi shubh kāryo karavā ja joīe, nahi
to teno sansār dīrgha thaī shake chhe. 12.

Page 360 of 378
PDF/HTML Page 386 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
वर्षं हर्षमपाकरोतु तुदतु स्फीता हिमानी तनुं
घर्मः शर्महरो ऽस्तु दंशमशकं क्लेशाय संपद्यताम् ।
अन्यैर्वा बहुभिः परीषहभटैरारभ्यतां मे मृति-
र्मोक्षं प्रत्युपदेशनिश्चलमतेर्नात्रापि किंचिद्भयम् ।।१३।।
anuvād : jo hun mokṣhaviṣhayak upadeshathī buddhinī sthiratā prāpta karī
laun chhun to bhale varṣhākāḷ māro harṣha naṣhṭa kare, vistr̥ut mahān shīt sharīrane
pīḍit kare, ghām (sūryano tāp) sukhanun apaharaṇ kare, ḍāns – machchhar kleshanun
kāraṇ thāy athavā bījā paṇ anek parīṣhaharūp subhaṭ mārā maraṇanī paṇ
sharūāt karī de; to paṇ emano mane kāī paṇ bhay nathī. 13.
(शार्दूलविक्रीडित)
चक्षुर्मुख्यहृषीक कर्षकमयो ग्रामो मृतो मन्यते
चेद्रूपादिकृषिक्षमां बलवता बोधारिणा त्याजितः ।
तच्चिन्तां न च सो ऽपि संप्रति करोत्यात्मा प्रभुः शक्ति मान्
यत्किंचिद्भवितात्र तेन च भवो ऽप्यालोक्यते नष्टवत् ।।१४।।
anuvād : je shaktishāḷī ātmārūp prabhu chakṣhu ādi indriyorūp
kisānothī nirmit gāmane marelun samaje chhe tathā je gnānarūp baḷavān shatru dvārā
rūpādi viṣhayarūp khetīnī bhūmithī bhraṣhṭa karavāmān āvyun chhe, chhatān paṇ je kāī
thavānun chhe tenā viṣhayamān atyāre chintā karato nathī. ā rīte sansārane naṣhṭa thayā
samān dekhe chhe.
visheṣhārtha : jem koī shaktishāḷī gāmanā svāmīnī jo anya prabaḷ shatru dvārā
khetī yogya jamīn chhīnavī levāmān āve to te potānā kheḍūtothī paripūrṇa te gāmane marelā
jevun māne chhe. chhatān paṇ te bhavitavyane mukhya mānīne tenī kāī chintā karato nathī. barābar
e ja pramāṇe sarva shaktimān ātmāne jyāre samyaggnānarūp shatru dvārā rūp – rasādirūp khetī
yogya bhūmithī bhraṣhṭa karī devāmān āve chhe – vivekabuddhi utpanna thatān jyāre te rūp-rasādisvarūp
indriyaviṣhayomān anurāg rahit thaī jāy chhe, tyāre te paṇ te indriyarūp kisānonā gāmane
marelun samaje chhe ane tenī kāī paṇ chintā karato nathī. parantu tyāre te potānā sansārane naṣhṭa

Page 361 of 378
PDF/HTML Page 387 of 404
single page version

background image
thayelā jevo samajavā lāge chhe. tātparya e chhe ke ekatvabuddhi utpanna thatān jīvane indriy
viṣhayomān anurāg raheto nathī. te vakhate te indriyone naṣhṭa thayā samān mānīne muktine hāthamān
āvelī ja samaje chhe. 14.
(शार्दूलविक्रीडित)
कर्मक्षत्युपशान्तिकारणवशात्सद्देशनाया गुरो-
रात्मैकत्वविशुद्धबोधनिलयो निःशेषसंगोज्झितः ।
शश्वत्तद्गतभावनाश्रितमना लोके वसन् संयमी
नावद्येन स लिप्यते ऽब्जदलवत्तोयेन पद्माकरे ।।१५।।
anuvād : je sanyamī karmanā kṣhay athavā upashamanā kāraṇ vashe tathā gurunā
sadupadeshathī ātmānī ekatā viṣhay nirmaḷ gnānanun sthān banī gayā chhe, jemaṇe samasta
parigrahano parityāg karī dīdho chhe tathā jemanun man nirantar ātmānī ekatānī bhāvanāne
āshrit rahe chhe; te sanyamī puruṣh lokamān rahevā chhatān paṇ e rīte pāpathī lepātā nathī
jevī rīte taḷāvamān sthit kamaḷapatra pāṇīthī lepātun nathī. 15.
(शार्दूलविक्रीडित)
गुर्वङ्ध्रिद्वयदत्तमुक्ति पदवीप्राप्त्यर्थनिर्ग्रन्थता-
जातानन्दवशान्ममेन्द्रियसुखं दुःखं मनो मन्यते ।
सुस्वादुः प्रतिभासते किल खलस्तावत्समासादितो
यावन्नो सितशर्करातिमधुरा संतर्पिणी लभ्यते ।।१६।।
anuvād : gurunā charaṇayugal dvārā mukti padavī prāpta karavā māṭe je
nirgranthatā (digambaratva) āpavāmān āvyun chhe tenā nimitte utpanna thayel ānandanā
prabhāvathī mārūn man indriyaviṣhayajanit sukhane duḥkharūp ja māne chhe. barābar chhe –
prāpta thayelo khoḷ (tel kāḍhī līdhā pachhī je tal ādino bhāg sheṣh rahe chhe) tyān
sudhī ja svādiṣhṭa lāge chhe jyānsudhī atishay mīṭhī saphed sākar (mishrī) tr̥upta karanār
prāpta thatī nathī. 16.
(शार्दूलविक्रीडित)
निर्ग्रन्थत्वमुदा ममोज्ज्वलतरध्यानाश्रितस्फीतया
दुर्घ्यानाक्षसुखं पुनः स्मृतिपथप्रस्थाय्यपि स्यात्कुतः ।

Page 362 of 378
PDF/HTML Page 388 of 404
single page version

background image
निर्गत्योद्गतवातबोधितशिखिज्वालाकरालाद्गृहा-
च्छीतां प्राप्य च वापिकां विशति कस्तत्रैव धीमान् नरः ।।१७।।
anuvād : atishay nirmaḷ dhyānanā āshraye vistār pāmel nirgranthatā
janit ānand prāpta thaī jatān khoṭā dhyānathī indriyasukh smaraṇano viṣhay kyāthī
thaī shake? arthāt nirgranthatājanya sukhanī sāme indriyaviṣhayajanya sukh tuchchha lāge
chhe, tethī tenī chāh naṣhṭa thaī jāy chhe. barābar chhe – utpanna thayel vāyu dvārā pragaṭ
karavāmān āvel agninī jvāḷāthī bhayānak evā gharanī andarathī nīkaḷīne shītaḷ
vāvane prāpta karato kyo buddhimān puruṣh pharīthī te ja jalatā gharamān pravesh kare?
arthāt koī karato nathī. 17.
(शार्दूलविक्रीडित)
जायेतोद्गतमोहतो ऽभिलषिता मोक्षे ऽपि सा सिद्धिहृत्
तद्भूतार्थपरिग्रहो भवति किं क्वापि स्पृहालुर्मुनिः ।
इत्यालोचनसंगतैकमनसा शुद्धात्मसंबन्धिना
तत्त्वज्ञानपरायणेन सततं स्थात्व्यमग्राहिणा ।।१८।।
anuvād : mohanā udayathī je mokṣhanā viṣhayamān paṇ abhilāṣhā thāy chhe
te siddhi (mukti)ne naṣhṭa kare chhe tethī bhūtārtha (satyārtha) arthāt nishchayanayane grahaṇ
karanār muni shun koī paṇ padārthanā viṣhayamān ichchhāyukta hoy chhe? arthāt nathī hoto.
ā rīte manamān uparyukta vichār karīne shuddha ātmā sāthe sambandh rākhatā munie
parigrah rahit thaīne nirantar tattvagnānamān tatpar rahevun joīe. 18.
(शार्दूलविक्रीडित)
जायन्ते विरसा रसा विघटते गोष्ठीकथाकौतुकं
शीर्यन्ते विषयास्तथा विरमति प्रीतिः शरीरे ऽपि च ।
मौनं च प्रतिभासते ऽपि च रहः प्रायो मुमुक्षोश्चितः
चिन्तायामपि यातुमिच्छति समं दोषेर्मनः पञ्चताम् ।।१९।।
anuvād : chaitanyasvarūp ātmānā chintanamān mumukṣhu janonā ras nīras thaī

Page 363 of 378
PDF/HTML Page 389 of 404
single page version

background image
jāy chhe, bhegā maḷīne paraspar chālatī kathāonun kutūhal naṣhṭa thaī jāy chhe,
indriyaviṣhay vilīn thaī jāy chhe, sharīranī bābatamān paṇ premano ant āvī jāy
chhe, ekāntamān maun pratibhāsit thāy chhe tathā tevī dashāmān doṣhonī sāthe man paṇ
maravānī ichchhā kare chhe.
visheṣhārtha : abhiprāy e chhe ke jyānsudhī prāṇīnun ātmasvarūp taraph lakṣhya nathī hotun
tyānsudhī tene saṅgīt sāmbhaḷavāmān, nr̥itya paripūrṇa nāṭak ādi dekhavāmān, paraspar kathā – vārtā
karavāmān tathā shr̥uṅgārādipūrṇa navalakathā ādi vāñchavā – sāmbhaḷavāmān ānand āve chhe. parantu jevo tenā
hr̥udayamān ātmasvarūpano bodh uday pāme chhe tevo ja tene uparyukta indriyaviṣhayonā nimitte prāpta
thato ras (ānand) nīras pratibhāsavā lāge chhe. anya indriy viṣhayonī to vāt ja shun, parantu
te vakhate tene potānā sharīr upar paṇ anurāg raheto nathī. te ekāntasthānamān maunapūrvak sthit
thaīne ātmānandamān magna rahe chhe ane ā rīte te agnānādi doṣho ane samasta mānasik vikalpothī
rahit thaīne ajar-amar banī jāy chhe. 19.
(शार्दूलविक्रीडित)
तत्त्वं वागतिवर्ति शुद्धनयतो यत्सर्वपक्षच्युतं
तद्वाच्यं व्यवहारमार्गपतितं शिष्यार्पणे जायते ।
प्रागल्भ्यं न तथास्ति तत्र विवृतौ बोधो न ताद्रग्विघः
तेनायं ननु माद्रशो जडमतिर्मौनाश्रितस्तिष्ठति ।।२०।।
anuvād : je tattva shuddhanishchayanayanī apekṣhāe vachanano aviṣhay (avaktavya)
tathā nityatvādi sarva vikalpo rahit chhe te ja shiṣhyone āpavānā viṣhayamān arthāt
shiṣhyone prabodh karāvavā māṭe vyavahāramārgamān paḍīne vachanano viṣhay paṇ thāy chhe.
te ātmatattvanun vivaraṇ karavā māṭe na to mārāmān tevī pratibhāshālitā (nipuṇatā)
chhe ane na te prakāranun gnāney chhe. māṭe mārā jevo mandabuddhi manuṣhya maunanun avalamban
laīne ja sthit rahe chhe.
visheṣhārtha : jo shuddha nishchayanayanī apekṣhāe vastunā shuddha svarūpano vichār karavāmān
āve to te vachano dvārā kahī ja shakātun nathī. parantu tenun parignān shiṣhyone prāpta thāy,
te māṭe vachanono āshray laīne temanā dvārā temane bodh karāvavāmān āve chhe. ā
vyavahāramārga chhe, kāraṇ ke vāchya – vāchakano ā dvaitabhāv tyān ja sambhave chhe, nahi ke
nishchayamārgamān. granthakartā shrī padmanandi muni potānī laghutā pragaṭ karatān ahīn kahe chhe ke

Page 364 of 378
PDF/HTML Page 390 of 404
single page version

background image
vyavahāramārganun avalamban laīne paṇ je pratibhā athavā gnān dvārā shiṣhyone te ātmatattvano
bodh karāvī shakāy chhe te mārāmān nathī, tethī hun tenun visheṣh vivaraṇ na karatān maunano ja
āshray laun chhun. 20.
ā rīte paramārthavinshati adhikār samāpta thayo. 23.

Page 365 of 378
PDF/HTML Page 391 of 404
single page version

background image
24. sharīrāṣhṭak
[२४. शरीराष्टकम् ]
(शार्दूलविक्रीडित)
दुर्गन्धाशुचिधातुभित्तिकलितं संछादितं चर्मणा
विष्मूत्रादिभृतं क्षुधादिविलसद्दुःखाखुभिश्छिद्रितम् ।
क्लिष्टं कायकुटीरकं स्वयमपि प्राप्तं जरावह्निना
चेदेतत्तदपि स्थिरं शुचितरं मूढो जनो मन्यते ।।१।।
anuvād : je sharīrarūpī jhūmpaḍī durgandhayukta apavitra ras, rudhir ane asthi
ādi dhātuorūp bhīnto (dīvālo) ne āshrit chhe, chāmaḍāthī viṇṭaḷāyel chhe, viṣhṭā ane
mūtrādithī paripūrṇa chhe tathā pragaṭ thayel bhūkh, taras ādi duḥkhorūp undarodvārā
chhidrovāḷī karavāmān āvī chhe; āvī te sharīrarūp jhūmpaḍī jo ke pote ja vr̥uddhatvarūp agni
dvārā prāpta karāy chhe to paṇ agnānī manuṣhya tene sthir ane atishay pavitra māne chhe.
visheṣhārtha : ahīn sharīrane jhumpaḍīnī upamā āpīne em batāvyun chhe ke jem vāns
ādithī nirmit bhīntonā āshraye rahetī jhumpaḍī ghās ke pāndaḍāothī ḍhaṅkāyelī rahe chhe. emān undaro
dvārā je ahīn tahīn chhidro karavāmān āve chhe tenāthī te nabaḷī thaī jāy chhe. temān jo kadāch
āg lāgī jāy to te jotajotāmān ja bhasma thaī jāy chhe. barābar e ja jātanun ā sharīr
paṇ chhe – emān bhīntonā sthāne durgandhavāḷī ane apavitra ras-rudhirādi dhātuo chhe, ghās ādinā
sthāne ene ḍhāṅkanār chāmaḍun chhe. tathā ahīn undaronā sthāne bhūkh – taras ādithī thatun vipul duḥkh
chhe je tene nirantar nirbaḷ banāve chhe. ā rīte jhumpaḍī samān hovā chhatān paṇ tenā karatān sharīramān
e visheṣhatā chhe ke te to samay pramāṇe niyamathī vr̥uddhatva (buḍhāpā) thī vyāpta thaīne nāsh pāmavānun
chhe. parantu te jhumpaḍī to kadāch ja asāvadhānīne kāraṇe agni ādithī vyāpta thaīne naṣhṭa thāy

Page 366 of 378
PDF/HTML Page 392 of 404
single page version

background image
chhe. āvī avasthā hovā chhatān paṇ āshcharya e ja ke agnānī prāṇī tene sthir ane pavitra samajīne
tenā nimitte anek prakāranān duḥkho sahan kare chhe. 1.
(शार्दूलविक्रीडित)
दुर्गन्धं कृमिकीटजालकलितं नित्यं स्रवद्दूरसं
शौचस्नानविधानवारिविहितप्रक्षालनं रुग्भूतम् ।
मानुष्यं वपुराहुरुन्नतधियो नाडीव्रणं भेषजं
तत्रान्नं वसनानि पट्टकमहो तत्रापि रागी जनः ।।२।।
anuvād : je ā manuṣhyanun sharīr durgandha sahit chhe, laṭ ane kṣhudra
jantuonā samūhathī vyāpta chhe, nirantar vahetā parasevā ane nāk ādinā dūṣhit
rasathī paripūrṇa chhe, pavitratā sūchak snānane siddha karanār jaḷathī jene dhovāmān
āve chhe, chhatān paṇ je rogothī paripūrṇa chhe; evā te manuṣhyanā sharīrane utkr̥uṣhṭa
buddhinā dhārak vidvāno nas sāthe sambandhavāḷā gūmaḍā ādinā jakhma samān batāve
chhe. temān anna (āhār) to auṣhadh samān chhe ane vastra pāṭā samān chhe chhatān
paṇ āshcharya chhe ke temān paṇ manuṣhya anurāg kare chhe.
visheṣhārtha : ahīn manuṣhyanā sharīrane jakhma samān batāvīne bannemān samānatā
batāvavāmān āvī chhe. jem ke – jevī rīte ghāv durgandhasahit hoy chhe tevī ja rīte ā sharīr
paṇ durgandha yukta chhe, ghāvamān jevī rīte kr̥umi ane bījā nānā nānā jantuono samūh rahe
chhe tevī ja rīte sharīramān paṇ te rahe ja chhe. ghāvamānthī jo nirantar parū ane lohī vagere
vahyā kare chhe to ā sharīramānthī paṇ nirantar parasevo vagere vahyā ja kare chhe. ghāvane jo
jaḷathī dhoīne svachchha karavāmān āve chhe to ā sharīrane paṇ jaḷathī snān karāvīne svachchha
karavāmān āve chhe, ghāv jem rogathī pūrṇa chhe tevī ja rīte sharīr paṇ rogothī paripūrṇa chhe.
ghāvane rujhavavā māṭe jo davā lagāḍavāmān āve chhe to sharīrane bhojan āpavāmān āve chhe,
tathā jo ghāvane pāṭāthī bāndhavāmān āve chhe to ā sharīrane paṇ vastrothī ḍhāṅkavāmān āve chhe.
ā rīte sharīramān ghāvanī samānatā hovā chhatān paṇ āshcharya ek e ja chhe ke ghāvane to
manuṣhya ichchhato nathī parantu ā sharīramān te anurāg kare chhe. 2.
(उपजाति)
नृणामशेषाणि सदैव सर्वथा वपूंषि सर्वाशुचिभाञ्जि निश्चितम् ।
ततः क एतेषु बुधः प्रपद्यते शुचित्वमम्बुप्लुतिचन्दनादिभिः ।।३।।

Page 367 of 378
PDF/HTML Page 393 of 404
single page version

background image
anuvād : manuṣhyonā samasta sharīr sadā ane sarva prakāre niyamathī apavitra
rahe chhe. tethī ā sharīronā viṣhayamān kyo buddhimān manuṣhya jaḷanirmit snān ane
chandan ādi dvārā pavitratāno svīkār kare? arthāt koī paṇ buddhimān manuṣhya
svabhāvathī apavitra te manuṣhya sharīrane snānādi dvārā shuddha mānī shakatā nathī. 3.
(शार्दूलविक्रीडित)
तिक्तेष्वा [क्ष्वा]कुफलोपमं वपुरिदं नैवोपभोग्यं नृणां
स्याच्चेन्मोहकुजन्मरन्ध्ररहितं शुष्कं तपोघर्मतः ।
नान्तर्गौरवितं तदा भवनदीतारे क्षमं जायते
तत्तत्तत्र नियोजितं वरमथासारं सदा सर्वथा ।।४।।
anuvād : ā manuṣhyonun sharīr kaḍavī tumbaḍī samān chhe, tethī te upabhog
yogya nathī, jo te moh ane kujanmarūp chhidrorahit, taparūp ghām(taḍakā) thī shuṣhka
(sūkāyel) ane andar gurutā rahit hoy to sansārarūp nadī pār karāvavāmān samartha
thāy chhe. māṭe tene moh ane kujanmarahit karīne tapamān lagāvavun te uttam chhe. e
vinā te sadā ane sarva prakāre niḥsār chhe.
visheṣhārtha : ahīn manuṣhyanā sharīrane kaḍavī tumbaḍīnī upamā āpīne em batāvyun chhe
ke jem kaḍavī tumbaḍī khāvā yogya hotī nathī tevī ja rīte ā sharīr paṇ anurāg yogya nathī.
jo te tumbaḍī chhed rahit, taḍakāmān sūkavelī ane vachamān gaurav (bhārepaṇā) rahit hoy to nadīmān
taravānā kāmamān āve chhe. barābar e ja rīte jo ā sharīr paṇ moh ane duṣhkuḷarūp chhed rahit,
tapathī kṣhīṇ ane gaurav (abhimān) rahit hoy to te sansārarūpī nadī pār thavāmān sahāyak
thāy chhe. tethī je bhavya prāṇī sansārarūp nadīthī pār thaīne shāshvat sukh prāpta karavā ichchhe chhe
temaṇe ā durlabh manuṣhya sharīrane tap ādimān lagāvavun joīe. nahitar tene pharīthī prāpta karavun
bahu mushkel thashe. 4.
(मालिनी)
भवतु भवतु याद्रक् ताद्रगेतद्वपुर्मे
हृदि गुरुवचनं चेदस्ति तत्तत्वदर्शि ।
त्वरितमसमसारानन्दकन्दायमाना
भवति यदनुभावादक्षया मोक्षलक्ष्मीः ।।५।।

Page 368 of 378
PDF/HTML Page 394 of 404
single page version

background image
anuvād : jo hr̥udayamān jīvādi padārthonā yathārtha svarūpane pragaṭ karanār
guruno upadesh sthit hoy to mārūn jevun ā sharīr hoy te tevun banī raho arthāt
tenāthī mane koī jātano khed nathī. enun kāraṇ e chhe ke ukta gurunā upadeshanā
prabhāvathī asādhāraṇ ane utkr̥uṣhṭa ānandanā kāraṇabhūt avinashvar mokṣhalakṣhmī shīghra
ja prāpta thāy chhe. 5.
(शार्दूलविक्रीडित)
पर्यन्ते कृमयो ऽथ वह्निवशतो भस्मैव मत्स्यादनात्
विष्टा स्यादथवा वपुःपरिणतिस्तस्येद्रशी जायते ।
नित्यं नैव रसायनादिभिरपि क्षय्येव यत्तत्कृते
कः पापं कुरुते बुधो ऽत्र भविता कष्टा यतो दुर्गतिः ।।६।।
anuvād : ā sharīr ante arthāt prāṇarahit thatān kīḍāsvarūp athavā
agnine vash thaīne bhasmasvarūp athavā māchhalīoe khāvāthī viṣhṭhā (maḷ) svarūp
thaī jāy chhe, te sharīranun pariṇaman evun ja thāy chhe. auṣhadhi ādi dvārā paṇ nitya
nathī. parantu vinashvar ja chhe, to bhalā kyo vidvān manuṣhya enā viṣhayamān pāpakārya
kare? arthāt koī paṇ vidvān tenā nimitte pāpakarma karato nathī. kāraṇ e chhe ke
te pāpathī narakādi durgati ja prāpta thāy chhe. 6.
(शार्दूलविक्रीडित)
संसारस्तनुयोग एष विषयो दुःखान्यतो देहिनो
वह्नेर्लोहसमाश्रितस्य घनतो घाताद्यतो निष्ठुरात् ।
त्याज्या तेन तनुर्मुमुक्षुभिरियं युक्त्वा महत्या तया
नो भूयो ऽपि ययात्मनो भवकृते तत्संनिधिर्जायते ।।७।।
anuvād : ā sharīrano sambandh ja sansār chhe, tenāthī viṣhayamān pravr̥utti thāy
chhe jethī prāṇīne duḥkh thāy chhe. barābar chhe – loḍhāno āshray lenār agnine kaṭhor
ghaṇanā ghā sahan karavā paḍe chhe. tethī mokṣhārthī bhavya jīvoe ā sharīr evī mahān
yuktithī chhoḍavun joīe ke jethī sansāranā kāraṇabhūt te sharīrano sambandh ātmā sāthe
pharīthī na thaī shake.

Page 369 of 378
PDF/HTML Page 395 of 404
single page version

background image
visheṣhārtha : pahelān loḍhāne agnimān khūb tapāvavāmān āve chhe. pachhī tene ghaṇathī
ṭīpī – ṭīpīne tenā sādhano banāvavāmān āve chhe. ā kāryamān jem loḍhānī saṅgatithī nakāmā
ja agnine paṇ ghaṇathī karātā ghā sahevā paḍe chhe tevī ja rīte sharīranī saṅgatithī ātmāne
paṇ tenī sāthe anek prakāranā duḥkh sahevā paḍe chhe. tethī granthakār kahe chhe ke tap ādi
dvārā te sharīrane ā rīte chhoḍavāno prayās karavo joīe. ke jethī pharīthī tenī prāpti na
thāy. kāraṇ e chhe ke ā manuṣhya sharīranī prāpti karīne jo tenā dvārā sādhya sanyam ane
tap ādinun ācharaṇ na karyun to prāṇīne te sharīr pharī pharī prāpta thatun ja raheshe ane tethī
sharīranī sāthe kaṣhṭo paṇ sahan karavā ja paḍashe. 7.
(शार्दूलविक्रीडित)
रक्षापोषविधौ जनो ऽस्य वपुषः सर्वः सदैवोद्यतः
कालदिष्टजरा करोत्यनुदिनं तज्जर्जरं चानयोः ।
स्पर्धामाश्रितयोर्द्वयोर्विजयिनी सैका जरा जायते
साक्षात्कालपुरःसरा यदि तदा कास्था स्थिरत्वे नृणाम् ।।८।।
anuvād : sarva prāṇī ā sharīranā rakṣhaṇ ane poṣhaṇamān nirantar
prayatnashīl rahe chhe, tyān kāḷadvārā ādiṣhṭa jarā – mr̥utyuthī prerit vr̥uddhāvasthā tene
pratidin nirbaḷ kare chhe. ā rīte jāṇe paraspar spardhā pāmelā ja ā bannemān
ek pelī vr̥uddhāvasthā ja vijayī thāy chhe kāraṇ ke tenī āgaḷ sākṣhāt kāḷ
(yamarāj) sthit chhe. āvī hālatamān jyān sharīranī ā sthiti chhe to pachhī
tenī sthiratāmān manuṣhyono kyo prayatna chālī shake? arthāt teno koī paṇ prayatna
chālī shakato nathī. 8.
ā rīte sharīrāṣhṭak adhikār samāpta thayo. 24.

Page 370 of 378
PDF/HTML Page 396 of 404
single page version

background image
25. snānāṣhṭak
[२५. स्नानाष्टकम् ]
(शार्दूलविक्रीडित)
सन्माल्यादि यदीयसंनिधिवशादस्पृश्यतामाश्चयेद्
विष्मूत्रादिभृतं रसादिघटितं बीभत्सु यत्पूति च ।
आत्मानं मलिनं करोत्यपि शुचिं सर्वाशुचिनामिदं
संकेतैकगृहं नृणां वपुरपां स्नानात्कथं शुद्धयति ।।१।।
anuvād : je sharīranī samīpatāne kāraṇe uttam māḷā ādi aḍavāne paṇ
yogya rahetān nathī, je maḷ ane mūtra ādithī bharelun chhe, ras ane rudhir ādi
sāt dhātuothī rachāyelun chhe, bhayānak chhe; durgandhayukta chhe ane je nirmaḷ ātmāne
paṇ malin kare chhe; evun samasta apavitratāonā ek saṅketagr̥uh samān ā manuṣhyonun
sharīr jaḷanā snānathī kevī rīte shuddha thaī shake? arthāt thaī shake nahi. 1.
(शार्दूलविक्रीडित)
आत्मातीव शुचिः स्वभावत इति स्नानं वृथास्मिन् परे
कायश्चाशुचिरेव तेन शुचितामभ्येति नो जातुचित् ।
स्नानस्योभयथेत्यभूद्बिफलता ये कुर्वते तत्पुनस्-
तेषां भूजलकीटकोटिहननात्पापाय रागाय च ।।२।।
anuvād : ātmā to svabhāvathī atyant pavitra chhe, tethī te utkr̥uṣhṭa ātmānā
viṣhayamān snān vyartha ja chhe; tathā sharīr svabhāvathī apavitra ja chhe. tethī te paṇ
kadī te snān dvārā pavitra thaī shakatun nathī. ā rīte snānanī vyarthatā banney prakāre
siddha thāy chhe. chhatān paṇ je loko te snān kare chhe te tene māṭe karoḍo pr̥ithvīkāyik,

Page 371 of 378
PDF/HTML Page 397 of 404
single page version

background image
jaḷakāyik ane anya jantuonī hinsānun kāraṇ hovāthī pāp ane rāganun ja kāraṇ
thāy chhe.
visheṣhārtha : ahīn snān āvashyakatāno vichār karatān ā prashna upasthit thāy chhe ke
tenāthī shun ātmā pavitra thāy chhe ke sharīr? tenā uttaramān vichār karatān e chokkas pratīt thāy
chhe ke ukta snān dvārā ātmā to pavitra thato nathī kāraṇ ke te pote ja pavitra chhe. vaḷī tenāthī
sharīranī shuddhi thatī hoy, to e paṇ kahī shakātun nathī; kāraṇ ke te svabhāvathī ja apavitra chhe.
jem kolasāne pāṇīthī ghasī ghasīne dhovā chhatān paṇ te kadī kāḷāpaṇun chhoḍī shakato nathī athavā
maḷathī bharelo ghaḍo kadī bahār sāph karavāthī shuddha thaī shakato nathī. tevī ja rīte maḷ – mūtrādithī
paripūrṇa ā saptadhātumay sharīr paṇ kadī snān dvārā shuddha thaī shakatun nathī. ā rīte banney prakāre
snānanī vyarthatā siddha thāy chhe. chhatān paṇ je loko snān kare chhe teo jaḷakāyik, pr̥ithvīkāyik
ane anya tras jīvono paṇ tenā dvārā ghāt kare chhe; māṭe te kevaḷ hinsājanit pāpanā bhāgīdār
thāy chhe. te sivāy teo sharīranī bāhya svachchhatāmān rāg paṇ rākhe chhe, e paṇ pāpanun ja kāraṇ
chhe. abhiprāy e chhe ke nishchayadraṣhṭithī vichār karatān snān dvārā sharīr to shuddha thatun nathī, ulṭun
jīvahinsā ane ārambh ādi ja tenāthī thāy chhe. e ja kāraṇe munionā mūḷaguṇomān ja teno
niṣhedh karavāmān āvyo chhe. parantu vyavahāranī apekṣhāe te anāvashyak nathī, parantu gr̥uhasthane māṭe
te āvashyak paṇ chhe. kāraṇ ke tenā vinā sharīr to malin rahe ja chhe. sāthe man paṇ malin
rahe chhe. snān vinā jinapūjādi shubh kāryomān prasannatā paṇ rahetī nathī. hā, e avashya chhe ke
bāhya shuddhinī sāthe ja abhyantar shuddhinun paṇ dhyān jarūr rākhavun joīe. jo antaraṅgamān mad
–
mātsaryādi bhāv hoy to kevaḷ ā bāhya shuddhi kāryakārī nahi thāy. 2.
(शार्दूलविक्रीडित)
चित्ते प्राग्भवकोटिसंचितरजःसंबन्धिताविर्भवन्-
मिथ्यात्वादिमलव्यपायजनकः स्नानं विवेकः सताम् ।
अन्यद्वारिकृतं तु जन्तुनिकरव्यापादनात्पापकृ-
न्नो धर्मो न पवित्रता खलु ततः काये स्वभावाशुचौ ।।३।।
anuvād : chittamān pūrvanā karoḍo bhavomān sañchit thayelī pāpakarmarūpī dhūḷanā
sambandhathī pragaṭ thatā mithyātva ādirūp maḷane naṣhṭa karanār je vivekabuddhi utpanna
thāy chhe te ja vāstavamān sajjan puruṣhonun snān chhe. enāthī bhinna je jaḷakr̥ut snān
chhe te prāṇīsamūhane pīḍājanak hovāthī pāp karanār chhe. tenāthī na to dharma sambhave
chhe ane na svabhāvathī apavitra sharīranī pavitratā paṇ sambhave chhe. 3.

Page 372 of 378
PDF/HTML Page 398 of 404
single page version

background image
(शार्दूलविक्रीडित)
सम्यग्बोधविशुद्धवारिणि लसत्सद्दर्शनोर्मिव्रजे
नित्यानन्दविशेषशैत्यसुभगे निःशेषपापद्रुहि ।
सत्तीर्थे परमात्मनामनि सदा स्नानं कुरुध्वं बुधाः
शुद्धयर्थं किमु धावत त्रिपथगामालपयासाकुलाः ।।४।।
anuvād : he vidvāno! je paramātmā nāmanun samīchīn tīrtha samyaggnānarūp
nirmaḷ jaḷathī paripūrṇa chhe, shobhāyamān samyakdarshanarūp laheronā samūhathī vyāpta chhe,
avinashvar ānandavisheṣharūp (anantasukh) shaityathī manohar chhe tathā samasta pāpone naṣhṭa
karanār chhe. temān tame nirantar snān karo. vyartha parishramathī vyākuḷ thaīne shuddhi māṭe
gaṅgā taraph kem doḍo chho? arthāt gaṅgā ādimān snān karavāthī kāī antaraṅg shuddhi
thaī shakatī nathī, te to paramātmānā smaraṇ ane tenā svarūp chintan ādithī ja
thaī shake chhe, māṭe temān ja avagāhan karavun joīe. 4.
(शार्दूलविक्रीडित)
नो द्रष्टः शुचितत्त्वनिश्चयनदो न ज्ञानरत्नाकरः
पापैः क्वापि न द्रश्यते च समतानामातिशुद्धो नदी ।
तेनैतानि विहाय पापहरणे सत्यानि तीर्थानि ते
तीर्थाभाससुरापगादिषु जडा मज्जन्ति तुष्यन्ति च ।।५।।
anuvād : pāpī jīvoe na tattvanā nishchayarūp pavitra nad (visheṣh nadī)
joyel chhe ane na gnānarūp samudra paṇ joyo chhe teo samatā nāmanī atishay pavitra
nadī paṇ kyāṅk jotā nathī tethī te mūrkhāo pāpano nāsh karavānā viṣhayamān
yathārthabhūt ā samīchīn tīrtho chhoḍīne tīrtha jevā jaṇātā gaṅgā ādi tīrthābhāsomān
snān karīne santuṣhṭa thāy chhe. 5.
(शार्दूलविक्रीडित)
नो तीर्थं न जलं तदस्ति भुवने नान्यत्किमप्यस्ति तत्
निःशेषाशुचि येन मानुषवपुः साक्षादिदं शुद्धयति ।

Page 373 of 378
PDF/HTML Page 399 of 404
single page version

background image
आधिव्याधि जरामृतिप्रभृतिभिर्व्याप्तं तथैतत्पुनः
शश्वत्तापकरं यथास्य वपुषो नामाप्यसह्यं सताम् ।।६।।
anuvād : sansāramān evun koī tīrtha nathī, evun koī jaḷ nathī tathā anya
paṇ evī koī vastu nathī; jenā dvārā pūrṇapaṇe apavitra ā manuṣhyanun sharīr pratyakṣhamān
shuddha thaī shake, ādhi (mānasik kaṣhṭa), vyādhi ( shārīrik kaṣhṭa), ghaḍapaṇ (vr̥uddhāvasthā)
ane maraṇ ādithī vyāpta ā sharīr nirantar eṭalun santāpakārak chhe ke sajjanone
tenun nām levun paṇ asahya lāge chhe. 6.
(शार्दूलविक्रीडित)
सर्वैस्तीर्थजलैरपि प्रतिदिनं स्नातं न शुद्धं भवेत्
कर्पूरादिविलेपनैरपि सदा लिप्तं च दुर्गन्धभृत् ।
यत्नेनापि च रक्षितं क्षयपथप्रस्थायि दुःखप्रदं
यत्तस्माद्वपुषः किमन्यदशुभं कष्टं च किं प्राणिनाम् ।।७।।
anuvād : jo ā sharīrane pratidin samasta tīrthonā jaḷathī paṇ snān
karāvavāmān āve to paṇ te shuddha thaī shakatun nathī, jo ene kapūr ane kuṅkum ādi
sugandhī lepo dvārā lep paṇ karavāmān āve to paṇ te durgandha dhāraṇ kare chhe tathā
jo enun prayatnapūrvak rakṣhaṇ paṇ karavāmān āve to paṇ te kṣhayanā mārge ja prasthān
karashe arthāt naṣhṭa thashe. ā rīte je sharīr sarva prakāre duḥkh āpe chhe tenāthī vadhāre
prāṇīone bījun kyun ashubh ane kaṣhṭa hoī shake? arthāt prāṇīone sauthī adhik
ashubh ane kaṣhṭa āpanār ā sharīr ja chhe, anya koī nathī. 7.
(शार्दूलविक्रीडित)
भव्या भुरिभवार्जितोदितमहद्द्रङ्मोहसर्पोल्लसन-
मिथ्याबोधविषप्रसंगविकला मन्दीभवद्द्रष्टयः ।
श्रीमत्पङ्कजनन्दिवक्तशशभृद्विम्बप्रसूतं परं
पीत्वा कर्णपुटेर्भवन्तु सुखिनः स्नानाष्टकाख्यामृतम् ।।८।।
anuvād : je bhavya jīv anek janmomān upārjit thaīne udayane prāpta thayel

Page 374 of 378
PDF/HTML Page 400 of 404
single page version

background image
evā darshanamohanīyarūp mahāsarpathī pragaṭ thayel mithyāgnānarūp viṣhanā sansargathī
vyākuḷ chhe, tathā e ja kāraṇe jemanī samyagdarshanarūp draṣhṭi atishay mand thaī gaī
chhe te bhavya jīv shrīmān padmanandi muninā mukharūp chandrabimbathī utpanna thayel ā
utkr̥uṣhṭa ‘snānāṣhṭak’ nāmanun amr̥ut kānavaḍe pīne sukhī thāv.
visheṣhārtha : jo koī vār koī prāṇīne jherī sarpa karaḍī jāy chhe to te sharīramān phelātā
tenā viṣhathī atyant vyākuḷ thaī jāy chhe tathā tenī draṣhṭi (najar) mand paḍī jāy chhe. saubhāgyavashe
jo te vakhate chandrabimbamānthī utpanna thayel amr̥utanī prāpti thaī jāy, to te tene pīne viṣharahit
thayo thako pūrva chetanā prāpta karī le chhe. barābar evī ja rīte je prāṇī sarpa samān anek bhavomān
upārjit darshanamohanīyanā udayathī mithyābhāvane prāpta thayel gnān (mithyāgnān) dvārā vivekashūnya
thaī gayā chhe tathā jemanun samyagdarshan mand paḍī gayun chhe teo jo padmanandi munie rachel ā
‘snānāṣhṭak’ prakaraṇ kāno vaḍe sāmbhaḷe to avivek naṣhṭa thaī javāthī teo avashyamev prabodh pāme,
kāraṇ ke ā snānāṣhṭak prakaraṇ amr̥ut samān sukh āpanār chhe. 8.
ā rīte snānāṣhṭak adhikār samāpta thayo. 25.