(शार्दूलविक्रीडित)
यन्नान्तर्न बहिः स्थितं न च दिशि स्थूलं न सूक्ष्मं पुमान्
नैव स्त्री न नपुंसकं न गुरुतां प्राप्तं न यल्लाघवम् ।
कर्मस्पर्शशरीरगन्धगणनाव्याहारवर्णोज्झितं
स्वच्छज्ञानद्रगेकमूर्ति तदहं ज्योतिः परं नापरम् ।।१९।।
anuvAd : je utkRuShTa jyoti (chaitanya) na to andar sthit chhe ane na bahAr
sthit chhe, je dishAvisheShamAn sthit nathI, je na sthUL chhe ane na sUkShma chhe; je na
puruSh chhe, na strI chhe ane na napunsak chhe; je na gurutAne prApta chhe ane na laghutAne
prApta chhe; je karma, sparsha, sharIr, gandh, gaNanA, shabda ane varNarahit chhe; tathA je
nirmaL gnAn ane darshananI mUrti chhe; te ja utkRuShTa jyotisvarUp hun chhun – enAthI bhinna
bIjun koI paN svarUp mArUn nathI.
visheShArtha : abhiprAy e chhe ke bhedabuddhi rahe tyAnsudhI sharIr ane sva ane paranI
kalpanA thAy chhe. andar – bahAr; sthUL – sUkShma tathA puruSh – strI Adi uparyukta badhA vikalpa ek
te sharIranA Ashraye ja thayA kare chhe. paN jyAre te bhedabuddhi naShTa thaI jAy chhe ane
abhedabuddhi pragaT thaI jAy chhe tyAre te samasta bhed vyavahAr paN tenI sAthe ja naShTa thaI
jAy chhe. te vakhate akhanD chitpinDasvarUp ek mAtra Atmajyotino ja pratibhAs thAy chhe.
tyAnsudhI ke A nirvikalpa avasthAmAn samyagdarshan, samyaggnAn ane samyakchAritra Adino paN
bhed naShTa thaI jAy chhe. 19.
(शार्दूलविक्रीडित)
एतेनैव चिदुन्नतिक्षयकृता कार्यं विना वैरिणा
शश्वत्कर्मखलेन तिष्ठति कृतं नाथावयोरन्तरम् ।
एषोऽहं स चते पुरः परिगतो दुष्टो ऽत्र निःसार्यतां
सद्रक्षेतरनिग्रहो नयवतो धर्मः प्रभोरीद्रशः ।।२०।।
anuvAd : he svAmin! koI prayojan vinA ja vairabhAv pAmIne unnat
chaitanya- svarUpano ghAt karanAr A karmarUp duShTa shatru dvArA ApaNA banne vachche utpanna
karavAmAn Avelo bhed sthit chhe. A hun ane te karmashatru banne ya ApanI sAme hAjar
chhIe. AmAnthI Ap duShTane khenchIne bahAr phenkI do kAraN ke, sajjananun rakShaN karavun
adhikAr – 9 AlochanA ]227