manuShya chhoDatA nathI to pachhI ahIn lokamAn dharma mATe potAne hitakArak bIjun kyun
kAm karavA yogya chhe? koI nahIn. arthAt madya pInAr manuShya evun koI paN pavitra
kAm karI shakato nathI je tene mATe AtmahitakArI hoy.
visheShArtha : sharAbI manuShya na to dharmakArya karI shake chhe ke na artha upArjan karI shake
chhe ane na yathechchha bhog paN bhogavI shake chhe. AvI rIte te A bhavamAn traNe puruShArthathI rahit
thAy chhe. parabhavamAn te madyajanit doShothI narakAdi durgatiomAn paDIne asahya dukh paN bhogave
chhe. A ja vichArathI buddhimAn manuShya teno sadAne mATe parityAg kare chhe. 21.
(मन्दाक्रान्ता)
आस्तामेतद्यदिह जननीं वल्लभां मन्यमाना
निन्द्याश्चेष्टा विदधति जना निस्त्रपाः पीतमद्याः ।
तत्राधिक्यं पथि निपतिता यत्किरत्सारमेयाद् –
वक्त्रे मूत्रं मधुरमधुरं भाषमाणाः पिबन्ति ।।२२।।
anuvAd : dArUDiyo nirlajja thaIne ahIn je mAtAne patnI samajIne
nindanIy cheShTA (sambhog Adi) kare chhe e to dUr raho. paN adhik khedanI vAt
to e chhe ke mArgamAn paDelA temanA mukhamAn kUtarA mUtare chhe ane teo tene atishay
madhur kahIne pIdhA kare chhe. 22.
(शार्दूलविक्रीडित)
या खादन्ति पलं पिबन्ति च सुरां जल्पन्ति मिथ्यावचः
स्निह्यन्ति द्रविणार्थमेव विदधत्यर्थप्रतिष्ठाक्षतिम् ।
नीचानामपि दूरवक्रमनसः पापात्मिकाः कुर्वते
लालापानमहर्निशं न नरकं वेश्या विहायापरम् ।।२३।।
anuvAd : manamAn atyanta kuTilatA dhAraN karanArI je pApiShTha veshyAo
mAns khAy chhe, sharAb pIe chhe, asatya vachan bole chhe, kevaL dhanaprApti mATe ja
sneh kare chhe. dhan ane pratiShThA e bannenoy nAsh kare chhe tathA je veshyAo nIch
puruShonI paN lAL pIe chhe. te veshyAo sivAy bIjun koI narak nathI. arthAt
te veshyAo narakagatinI prAptinA kAraN chhe. 23.
adhikAr – 1 dharmopadeshAmRut ]13