adhikAr – 1 dharmopadeshAmRut ]57
(वसंततिलका)
कालादपि प्रसृतमोहमहान्धकारे
मार्गं न पश्यति जनो जगति प्रशस्तम् ।
क्षुद्राः क्षिपन्ति द्रशि दुःश्रुतिधूलिमस्य
न स्यात्कथं गतिरनिश्चितदुःपथेषु ।।११३।।
anuvAd : kALanA prabhAvathI jyAn moharUp mahAn andhakAr phelAyelo chhe evA
A lokamAn manuShya uttam mArga joI shakato nathI. te sivAy nIch mithyAdraShTi jIvo
tenI AnkhamAn mithyA upadesharUp dhUL paN phenke chhe. to pachhI evI hAlatamAn tenun gaman
anishchit khoTA mArge kem na thAy? arthAt avashya thAy. 113.
(शार्दूलविक्रीडित)
विण्मूत्रक्रिमिसंकुले कृतघृणैरन्रादिभिः पूरिते
शुक्रासृग्वरयोषितामपि तनुर्मातुः कुगर्भे ऽजनि ।
सापि क्लिष्टरसादिधातुकलिता पूर्णा मलाद्यैरहो
चित्रं चन्द्रमुखीति जातमतिभिर्विद्वद्भिरावर्ण्यते ।।११४।।
anuvAd : je mAtAnI kutsit kukShi viShTA, mUtra ane tuchchha jantuothI vyApta
tathA ghRuNAjanak AntaraDA AdithI paripUrNa chhe evI te kUkhamAn uttam strIonun paN
vIrya ane rajathI nirmit sharIr utpanna thayun chhe. te uttam strI paN kleshajanak ras
Adi dhAtuothI yukta ane maL AdithI paripUrNa chhe. chhatAn paN Ashcharya chhe ke tene
pratibhAshALI vidvAn chandramukhI (chandra jevA mukhavALI) batAve chhe. 114.
(शिखरणी)
कचा यूकावासा मुखमजिनबद्धास्थिनिचयः
कुचौ मांसोच्छ्रायौ जठरमपि विष्ठादिघटिका ।
मलोत्सर्गे यन्रं जघनमबलायाः क्रमयुगं
तदाधारस्थूणे किमिह किल रागाय महताम् ।।११५।।
anuvAd : je strInA vAL jU nA sthAnarUp chhe, mukh chAmaDAthI sambaddha