Padmanandi Panchvinshati-Gujarati (English transliteration). Shlok: 139 (1. Dharmopadeshamrut).

< Previous Page   Next Page >


Page 71 of 378
PDF/HTML Page 97 of 404

 

background image
adhikAr1 dharmopadeshAmRut ]71
anityatvanI kalpanAne doShayukta pragaT karatAn e paN batAvyun chhe ke AtmA Adi pratyek
padArtha sadA utpAd, vyay ane dhrauvyathI sanyukta rahe chhe. jem mATImAnthI utpanna thanAr ghaTamAn
mATIrUp pUrvaparyAyano vyay, ghaTarUp navIn paryAyano utpAd tathA pudgal dravya ukta banney
avasthAmAn dhruv svarUpe sthit rahe chhe. 138.
(वसंततिलका)
आत्मानमेवमधिगम्य नयप्रमाण-
निक्षेपकादिभिरभिश्रयतैकचित्ताः
भव्या यदीच्छत भवार्णवमुत्तरीतु
मुत्तुङ्गमोहमकरोग्रतरं गभीरम् ।।१३९।।
anuvAd : A rIte nay, pramAN ane nikShep Adi dvArA AtmAnun svarUp
jANIne he bhavya jIvo! jo tame unnat moharUpI magarothI atishay bhayAnak ane
gambhIr A sansArarUp samudrathI pAr thavAnI ichchhA rAkhatA ho to pachhI ekAgrachitta
thaIne uparyukta AtmAno Ashray karo.
visheShArtha : gnAtAnA abhiprAyane nay kahe chhe. tAtparya e chhe ke pramAN dvArA grahaN
karavAmAn Avel vastunA ekadesh (dravya athavA paryAy AdimAn) mAn vastuno nishchay karavo tene nay
kahevAmAn Ave chhe. te dravyArthik ane paryAyArthik nayanA bhedathI be prakAranA chhe. je dravyanI mukhyatAthI
vastune grahaN kare chhe te dravyArthik tathA je paryAyanI pradhAnatAthI vastune grahaN kare chhe te
paryAyArthikanay kahevAy chhe. emAn dravyArthik nayanA traN bhed chhe
naigam, sangrah ane vyavahAr. je
paryAyakalankathI rahit sattA Adi sAmAnyanI vivakShAthI sarvamAn abhed (ekatva)ne grahaN kare chhe
te shuddha dravyArthik sangrahanay kahevAy chhe. enAthI viparIt je paryAyanI pradhAnatAthI be Adi anant
bhedarUp vastune grahaN kare chhe tene ashuddha dravyArthik vyavahAranay kahevAmAn Ave chhe. je sangrah ane
vyavahAr A banney nayonA paraspar bhinna banne (abhed ane bhed) viShayone grahaN kare chhe tenun
nAm naigamanay chhe. paryAyArthik nay chAr prakArano chhe
RUjusUtra, shabda, samabhirUDh ane evambhUt.
emAn je traN kAL viShayak paryAyone chhoDIne kevaL vartamAnakAL viShayak paryAyane grahaN kare chhe
te RUjusUtranay chhe. je ling, sankhyA (vachan), kAL, kArak ane puruSh (uttamAdi) Adino
vyabhichAr dUr karIne vastunun grahaN kare chhe tene shabdanay kahe chhe. lingavyabhichAr
jem strIlingamAn
pullingano prayog karavo. jemake tArAne mATe svAti shabdano prayog karavo. ityAdi vyabhichAr
shabdanayanI draShTie agrAhya nathI. je ek ja artha shabdabhedathI anek rUpe grahe chhe tene shabdanay
kahe chhe. jem ek ja vyakti indan (shAsan) kriyAnA nimitte indra, shakan (sAmarthyarUp) kriyAthI