Padmanandi Panchvinshati-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Shlok: 139 (1. Dharmopadeshamrut).

< Previous Page   Next Page >


Page 71 of 378
PDF/HTML Page 97 of 404

 

background image
adhikār1ḥ dharmopadeshāmr̥ut ]71
anityatvanī kalpanāne doṣhayukta pragaṭ karatān e paṇ batāvyun chhe ke ātmā ādi pratyek
padārtha sadā utpād, vyay ane dhrauvyathī sanyukta rahe chhe. jem māṭīmānthī utpanna thanār ghaṭamān
māṭīrūp pūrvaparyāyano vyay, ghaṭarūp navīn paryāyano utpād tathā pudgal dravya ukta banney
avasthāmān dhruv svarūpe sthit rahe chhe. 138.
(वसंततिलका)
आत्मानमेवमधिगम्य नयप्रमाण-
निक्षेपकादिभिरभिश्रयतैकचित्ताः
भव्या यदीच्छत भवार्णवमुत्तरीतु
मुत्तुङ्गमोहमकरोग्रतरं गभीरम् ।।१३९।।
anuvād : ā rīte nay, pramāṇ ane nikṣhep ādi dvārā ātmānun svarūp
jāṇīne he bhavya jīvo! jo tame unnat moharūpī magarothī atishay bhayānak ane
gambhīr ā sansārarūp samudrathī pār thavānī ichchhā rākhatā ho to pachhī ekāgrachitta
thaīne uparyukta ātmāno āshray karo.
visheṣhārtha : gnātānā abhiprāyane nay kahe chhe. tātparya e chhe ke pramāṇ dvārā grahaṇ
karavāmān āvel vastunā ekadesh (dravya athavā paryāy ādimān) mān vastuno nishchay karavo tene nay
kahevāmān āve chhe. te dravyārthik ane paryāyārthik nayanā bhedathī be prakāranā chhe. je dravyanī mukhyatāthī
vastune grahaṇ kare chhe te dravyārthik tathā je paryāyanī pradhānatāthī vastune grahaṇ kare chhe te
paryāyārthikanay kahevāy chhe. emān dravyārthik nayanā traṇ bhed chhe
naigam, saṅgrah ane vyavahār. je
paryāyakalaṅkathī rahit sattā ādi sāmānyanī vivakṣhāthī sarvamān abhed (ekatva)ne grahaṇ kare chhe
te shuddha dravyārthik saṅgrahanay kahevāy chhe. enāthī viparīt je paryāyanī pradhānatāthī be ādi anant
bhedarūp vastune grahaṇ kare chhe tene ashuddha dravyārthik vyavahāranay kahevāmān āve chhe. je saṅgrah ane
vyavahār ā banney nayonā paraspar bhinna banne (abhed ane bhed) viṣhayone grahaṇ kare chhe tenun
nām naigamanay chhe. paryāyārthik nay chār prakārano chhe
r̥̄ujusūtra, shabda, samabhirūḍh ane evambhūt.
emān je traṇ kāḷ viṣhayak paryāyone chhoḍīne kevaḷ vartamānakāḷ viṣhayak paryāyane grahaṇ kare chhe
te r̥̄ujusūtranay chhe. je liṅg, saṅkhyā (vachan), kāḷ, kārak ane puruṣh (uttamādi) ādino
vyabhichār dūr karīne vastunun grahaṇ kare chhe tene shabdanay kahe chhe. liṅgavyabhichār
jem strīliṅgamān
pulliṅgano prayog karavo. jemake tārāne māṭe svāti shabdano prayog karavo. ityādi vyabhichār
shabdanayanī draṣhṭie agrāhya nathī. je ek ja artha shabdabhedathī anek rūpe grahe chhe tene shabdanay
kahe chhe. jem ek ja vyakti indan (shāsan) kriyānā nimitte indra, shakan (sāmarthyarūp) kriyāthī